എട്ടു വർഷം മുൻ​പാ​ണു്. കമ​ലാ​ദാ​സും (മാ​ധ​വി​ക്കു​ട്ടി) ഞാനും എന്റെ രണ്ടു പെ​ണ്മ​ക്ക​ളു​മാ​യി തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ ‘റസി​ഡൻ​സി’യിൽ ഇരു​ന്നു സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തിൽ വി​ദ​ഗ്ദ്ധ​യായ കമ​ലാ​ദാ​സ് പല കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് സം​സാ​രി​ച്ച​തി​നി​ട​യിൽ പറ​ഞ്ഞു

ആറു നോ​വ​ലു​ക​ളെ​ഴു​തി ലോ​ങ്മാൻ​സി​നു കൊ​ടു​ത്തു. ഓരോ​ന്നി​നും പതി​നാ​യി​രം രൂപ പ്ര​തി​ഫ​ലം. പണം ഒരു​മി​ച്ചു വാ​ങ്ങി നാ​ല​പ്പാ​ടു വീടു് നന്നാ​ക്ക​ണം. ഇപ്പോ​ഴേ. ഓരോ മുറി തു​റ​ക്കു​മ്പോ​ഴും ആന എഴു​ന്നേ​റ്റു നട​ന്നു വരു​ന്നു.

ഞാൻ അദ്ഭു​ത​ത്തോ​ടെ ചോ​ദി​ച്ചു:

ആനയോ?

കമ​ലാ​ദാ​സി​ന്റെ മറു​പ​ടി:

അതേ, ഇരു​ട്ടേ, ഇരു​ട്ടു്.

കവി​യായ ശ്രീ​മ​തി ഇരു​ട്ടി​നെ ആന​യാ​യി കാ​ണു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കവി​ക്കു യോ​ജി​ച്ച സങ്ക​ല്പം എന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

ഈ സം​ഭ​വ​ത്തി​നും കുറേ വർഷം മുൻ​പു് ജി. ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പി നോ​ടൊ​രു​മി​ച്ച് ഞാ​നൊ​രു സമ്മേ​ള​ന​ത്തി​നു പോയി; പാ​ലാ​യ്ക്ക് അടു​ത്തു​ള്ള വി​ള​ക്കു​മാ​ടം എന്ന സ്ഥ​ല​ത്തു്. കൂടെ എ. ഡി. ഹരി​ശർ​മ്മ യു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പന്ത​ളം അടു​ക്കാ​റാ​യ​പ്പോൾ മഹാ​ക​വി പത്രം വാ​യി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. കാറ് വേ​ഗ​ത്തിൽ പൊ​യ്ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​തി​നാൽ ഇര​മ്പി​ക്ക​യ​റിയ കാ​റ്റു് പത്ര​ത്തെ വല്ലാ​തെ ചലനം കൊ​ള്ളി​ച്ചു. ജി. എത്ര ശ്ര​മി​ച്ചി​ട്ടും അതു് കൈ​യി​ലൊ​തു​ക്കി വയ്ക്കാൻ സാ​ധി​ച്ചി​ല്ല. ഞെ​രി​യു​ക​യും പി​രി​യു​ക​യും തു​ള്ളു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന പത്ര​ത്തെ നോ​ക്കി കൊ​ണ്ടു് കവി മൊ​ഴി​യാ​ടി: “ഹായ് ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ച്ചു കര​യു​ന്ന കു​ഞ്ഞി​നെ അട​ക്കി​യി​രു​ത്താൻ ഇത്ര പ്ര​യാ​സ​മി​ല്ല”. ശങ്ക​ര​കു​റു​പ്പു് നല്ല കവി​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും ആ പ്ര​യോ​ഗം കല്പ​നാ​ഭാ​സ​മാ​ണെ​ന്നു് എനി​ക്കു തോ​ന്നി​പ്പോ​യി.

കമ​ലാ​ദാ​സും ജി. ശങ്ക​ര​കു​റു​പ്പും കവികൾ. രണ്ടു​പേ​രും സത്യം ദർ​ശി​ക്കു​ന്ന​വർ. തങ്ങൾ കണ്ട സത്യം ആവി​ഷ്ക​രി​ച്ച​പ്പോൾ രണ്ടും രണ്ടു വി​ധ​ത്തി​ലാ​യി. ആദ്യ​ത്തേ​തു് സ്വാ​ഭാ​വി​കം. രണ്ടാ​മ​ത്തേ​തു് കൃ​ത്രി​മം. ഇവിടെ ഞാൻ ജി. യെ നി​ന്ദി​ക്കു​ക​യ​ല്ല. എനി​ക്കു തോ​ന്നിയ ഒരു വസ്തു​ത​യ്ക്ക് സ്ഫു​ടീ​ക​ര​ണം നൽകാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തേ​യു​ള്ളൂ; അതിനു വേ​ണ്ടി രണ്ടു സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളെ ആശ്ര​യി​ക്കു​ന്ന​തേ​യു​ള്ളൂ. ഏതു കവി​യും സത്യം പ്ര​തി​പാ​ദി​ക്കു​മ്പോൾ അനു​വാ​ച​ക​നെ അതിൽ പങ്കു കൊ​ള്ളാൻ ആദ​ര​ത്തോ​ടെ ക്ഷ​ണി​ക്കു​ക​യേ പാ​ടു​ള്ളൂ. താൻ കണ്ട സത്യം വാ​യ​ന​ക്കാ​ര​നിൽ അടി​ച്ചേൽ​പ്പി​ക്ക​രു​തു്. അങ്ങ​നെ​യു​ള്ള അടി​ച്ചേൽ​പ്പി​ക്കൽ അക്ര​മ​വും ആക്ര​മ​ണ​വു​മാ​ണു് (രണ്ടു വാ​ക്കു​ക​ളും രണ്ടർ​ത്ഥ​ത്തിൽ പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു). അടു​ത്ത കാ​ല​ത്തു മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ​തി​പ്പിൽ പര​സ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തിയ ജി. യുടെ ആത്മ​കഥ ഈ രീ​തി​യിൽ സത്യ​ത്തി​ന്റെ നി​ഷേ​ധ​മാ​യി​രു​ന്നു. മഹാ​ക​വി കള്ളം പറ​ഞ്ഞു എന്ന​ല്ല ഞാൻ കരു​തു​ന്ന​തു്. വ്യ​ക്തി സത്യം പറ​യു​മ്പോ​ഴും ശ്രോ​താ​വി​നു് അതു കള്ള​മാ​യി തോ​ന്നു​ന്ന​തു് വക്താ​വു് “ഞാൻ പറ​യു​ന്ന ഈ സത്യ​ത്തിൽ താ​ങ്കൾ കൂടി ഭാ​ഗ​ഭാ​ക്കാ​കൂ” എന്നു മൂ​ക​മാ​യി പ്ര​സ്താ​വി​ക്കാ​തി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു്. താൻ സത്യ​വാ​ദി, താൻ പ്ര​തി​ഭാ​ശാ​ലി, തന്റെ അന​ന്യ​സാ​ധാ​ര​ണ​മായ കഴിവു കൊ​ണ്ടു മാ​ത്രം കൈ​വ​ന്ന മഹനീയ സ്ഥാ​നം കണ്ടു് അസൂ​യാ​ലു​ക്ക​ളാ​യി ഏവരും തന്നെ പേ​ഴ്സി​ക്യൂ​ട്ട് ചെ​യ്തു—ഇതാ​യി​രു​ന്നു ശങ്ക​ര​കു​റു​പ്പി​ന്റെ മട്ടു്. ആകാ​ശ​വാ​ണി യിൽ ജോ​ലി​യാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തു മാ​ത്ര​മ​ല്ല ഈ പേ​ഴ്സി​ക്യൂ​ഷൻ മേനിയ. വി​വാ​ഹം തൊ​ട്ടാ​ണ​ല്ലോ ആത്മ​ക​ഥ​യു​ടെ ആരംഭം. അപ്പോൾ തു​ട​ങ്ങു​ന്നു ഈ ഉന്മാ​ദം. അവ​സാ​ന​ത്തെ വാ​ക്യം വരെ​യു​മു​ണ്ടു് അതു്.

“പശു എത്ര പാ​ലു​ത​രും?” പശു​വി​ന്റെ ഉട​മ​സ്ഥ​നോ​ടു് അന്യ​ന്റെ ചോ​ദ്യം. “പശു പാലു് ഒട്ടും തരി​ക​യി​ല്ല. ഞാൻ ബലാൽ​ക്കാ​ര​മാ​യി ഇട​ങ്ങ​ഴി​പ്പാ​ലു കറ​ന്നെ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണു്.” എന്നു് അയാ​ളു​ടെ മറു​പ​ടി. ജീ​വി​തം പശു​വാ​ണു്. പാലു് കറ​ന്നെ​ടു​ക്കാൻ നമ്മൾ നിർ​ബ​ന്ധ​രു​മാ​ണു്. സമ്മ​തി​ച്ചു. എന്നാൽ പശു​ക്കു​ട്ടി ചത്തു പോയാൽ ആ തള്ള​പ്പ​ശു​വി​നെ വെ​റു​തേ വി​ട്ടേ​ക്ക​ണം. ചത്ത കന്നി​ന്റെ ഉള്ളിൽ പഞ്ഞി നി​റ​ച്ചു വച്ച് ആ കോലം പശു​വി​ന്റെ മുൻ​പിൽ നിർ​ത്തി അകിടു ചു​ര​ത്തി​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്ക​രു​തു്. അതു ദു​ഷ്ട​ത​യാ​ണു്. പല സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്മാ​രും സം​സ്കാ​രം പ്ര​സം​ഗി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു് ചത്ത പശു​ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കോലം ജീ​വി​ത​ധേ​നു​വി​ന്റെ മുൻ​പിൽ നി​റു​ത്തി പാലു കറ​ന്നെ​ടു​ക്കു​ന്നു.

ഹാ​സ്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങൾ പല​താ​ണു്. ഫ്ര​ഞ്ച് തത്ത്വ​ചി​ന്ത​കൻ ആങ്റീ ബർ​ഗ്സൊ​ങ്ങി​ന് (Henri Bergson) ഒരു സി​ദ്ധാ​ന്തം. ഓസ്ട്രി​യൻ ന്യൂ​റോ​ള​ജി​സ്റ്റ് സീ​ഹ്മു​ന്റ് ഫ്രാ​യി​റ്റി​നു (Sigmund Freud) വേ​റൊ​രു സി​ദ്ധാ​ന്തം. ഹം​ഗ​റി​യൻ ചി​ന്ത​കൻ ഒർ​റ്റുർ കൊ​യ്സ്റ്റ​ലർ​ക്ക് (Arthur Koestler) വേ​റൊ​രു സി​ദ്ധാ​ന്തം. ഓരോ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​മ്പോ​ഴും അതാണു ശരി​യെ​ന്നു നമു​ക്കു തോ​ന്നും. ഇവിടെ കൊ​യ്സ്റ്റ​ല​റു​ടെ അഭി​പ്രാ​യം മാ​ത്രം പരി​ശോ​ധി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ഭർ​ത്താ​വു് വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ ഭാര്യ ബി​ഷ​പ്പു​മാ​യി രതി ക്രീ​ഡ​യിൽ ഏർ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു. അയാൾ ഉടനെ ജന്ന​ലി​ന്റെ അരി​കിൽ ചെ​ന്നു നി​ന്നു റോ​ഡി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ന്ന ആളു​ക​ളെ കൈ​ക​ളു​യർ​ത്തി അനു​ഗ്ര​ഹി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. “നി​ങ്ങ​ളെ​ന്താ​ണു ചെ​യ്യു​ന്ന​തു?” എന്നു ഭാ​ര്യ​യു​ടെ വേ​ദ​ന​യോ​ടു കൂ​ടി​യു​ള്ള ചോ​ദ്യം. “ഞാൻ ചെ​യ്യാ​നു​ള്ള​തു് ബി​ഷ​പ്പ് ചെ​യ്യു​ന്ന​തു കൊ​ണ്ടു് അദ്ദേ​ഹം ചെ​യ്യാ​നു​ള്ള​തു് ഞാൻ ചെ​യ്യു​ന്നു” എന്നു അയാ​ളു​ടെ ഉത്ത​രം. ഇവിടെ ബി​ഷ​പ്പി​നു അടി കൊ​ടു​ക്കുക എന്ന പര​കോ​ടി ഉണ്ടാ​കു​ന്നി​ല്ല. ടയ​റി​യിൽ നി​ന്നു കാ​റ്റു പോ​കു​ന്ന​തു പോലെ പി​രി​മു​റു​ക്ക​ത്തി​നു് അയവു വരു​ന്നു. ‘ഞാൻ മണ്ട​നാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു’ എന്ന വി​ചാ​ര​ത്തോ​ടെ നേ​ര​മ്പോ​ക്കു കേൾ​ക്കു​ന്ന​വൻ ചി​രി​ക്കു​ന്നു.

ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ പാ​തി​രി​യോ​ടു്: അച്ചാ പെൺ​കു​ട്ടി​യോ​ടു കൂടി ഉറ​ങ്ങു​ന്ന​തു് അത്ര പാ​പ​മാ​ണോ?

പാ​തി​രി മറു​പ​ടി നൽകി: ഹേ, അത്ര പാ​പ​മൊ​ന്നു​മ​ല്ല അതു്. പി​ന്നെ, ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രായ നി​ങ്ങൾ ഉറ​ങ്ങാ​റി​ല്ല​ല്ലോ അപ്പോൾ.

പര​കോ​ടി​യി​ലേ​ക്ക് ഉയ​രേ​ണ്ട പി​രി​മു​റു​ക്ക​ത്തി​നു് ഇവിടെ ശൈ​ഥി​ല്യം വരു​ന്നു. അതു​ത​ന്നെ​യാ​ണു് ചി​രി​ക്കു കാരണം. ഉത്കൃ​ഷ്ട​മായ ഹാ​സ്യം ആശ​യാ​ധി​ഷ്ഠി​ത​മാ​ണു്. അതി​നാൽ ബി​ഷ​പ്പി​നെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ഫലിതം ഉത്കൃ​ഷ്ട​മ​ത്രേ. ഇനി പി. ഏ. എം. ഹനീഫ് കു​ങ്കു​മം വാ​രി​ക​യി​ലെ​ഴു​തിയ “അമ്മി​ണി​ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കടും​കൈ അഥവാ മലയാള സാ​ഹി​ത്യം വഴി​ത്തി​രി​വിൽ” എന്ന കഥ വാ​യി​ച്ചാ​ലും. ഗു​രു​വും ശി​ഷ്യ​യും അനു​രാ​ഗ​ത്തിൽ. ഒടു​വിൽ ശിഷ്യ കഥ​യെ​ഴു​ത്തു​കാ​രി​യാ​കു​ന്നു. ഗുരു പത്രാ​ധി​പ​രും. ചില വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളിൽ മാ​ത്രം ഒതു​ങ്ങി നിൽ​ക്കു​ന്ന നേ​ര​മ്പോ​ക്കേ ഇതി​ലു​ള്ളൂ. കഥ​യാ​കെ വാ​യി​ച്ചു കഴി​യു​മ്പോൾ കഥാ​കാ​രൻ വാ​യ​ന​ക്കാ​ര​നെ ഇങ്ങ​നെ പീ​ഡി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ല എന്ന തോ​ന്നൽ.

വികട ചി​ത്ര​ങ്ങൾ ഏവ? സൺ ഇൻ ലാ​യു​ടെ സ്ക്കൂ​ട്ട​റി​ന്റെ പി​റ​കിൽ കയ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഫാദർ ഇൻ ലാ. പെ​ണ്ണി​ന്റെ കഴു​ത്തിൽ ചെ​റു​ക്കൻ താ​ലി​കെ​ട്ടു​മ്പോൾ ചാ​ഞ്ഞും ചരി​ഞ്ഞും മു​ട്ടു മട​ക്കി​യും നി​ന്നു പടം പി​ടി​ക്കു​ന്ന ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രാ​ഫർ. പ്ര​തി​യോ​ഗി തെറി വി​ളി​ക്കു​മ്പോൾ ഒന്നും ചെ​യ്യാൻ പാ​ങ്ങി​ല്ലാ​തെ “ അതു് ഒന്നു​കൂ​ടെ പറ​യെ​ടാ” എന്നു് ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​യു​ന്ന ദുർ​ബ്ബ​ലൻ. കാ​മ​ത്തി​ന്റെ അതി​പ്ര​സ​ര​മു​ള്ള ചല​ച്ചി​ത്ര​ങ്ങൾ പതി​വാ​യി കാണാൻ പോ​കു​ന്ന വൃദ്ധ. മക​നെ​യും അവ​ന്റെ ഭാ​ര്യ​യെ​യും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ടെ നട​ക്കാൻ അനു​വ​ദി​ക്കാ​തെ അവ​രു​ടെ​കൂ​ടെ എപ്പോ​ഴും നട​ക്കു​ന്ന അമ്മാ​യി​അ​മ്മ. ഭർ​ത്താ​വു വി​രൂ​പ​നാ​യ​തു കൊ​ണ്ടു ലോ​ക​ത്തു​ള്ള സകല പു​രു​ഷ​ന്മാ​രെ​യും കു​ര​ങ്ങൻ എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ. പണ്ടെ​ങ്ങോ പഠി​പ്പി​ച്ചു​പോയ ആളു​ക​ളെ കാ​ണു​മ്പോൾ അവ​രിൽ​നി​ന്നെ​ല്ലാം ‘നമ​സ്തേ’ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന പള്ളി​ക്കൂ​ടം/കോ​ളേ​ജ് വാ​ദ്ധ്യാർ. ഡി​ക്കൻ​സി ന്റെ ഒരു നോ​വ​ലു​പോ​ലും വാ​യി​ക്കാ​തെ മർ​കേ​സി ന്റെ നോവൽ കക്ഷ​ത്ത​ടു​ക്കി നട​ക്കു​ന്ന ഡി​ലി​റ്റാ​ന്റി എന്നു ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് വാ​ക്കെ​ഴു​തു​ന്ന​വൻ. ഹാ​സ്യം തൊ​ട്ടു​തേ​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത വി​ര​സ​മായ കഥ​യെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു് അതു​ഹാ​സ്യ​ക​ഥ​യാ​ണെ​ന്നു് അവ​കാ​ശ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആൾ. (ഉദാ. ജന​യു​ഗം വാ​രി​ക​യി​ലെ ‘കോ​ടാ​ലി’—രച​യി​താ​വു് മണർ​ക്കാ​ടു് വിജയൻ. യഥാർ​ത്ഥ​ത്തിൽ കോ​ടാ​ലി​ത​ന്നെ​യാ​ണു് ഈ കഥ.)

കാ​മു​കി​ക്കു് ഒരു മു​ഖ​ക്കു​രു ഉണ്ടെ​ങ്കിൽ കാ​മു​കൻ അതു വക​വ​ക്കി​ല്ല. അവ​ളോ​ടു​ള്ള സ്നേ​ഹ​ത്തി​നു് ആ മു​ഖ​ക്കു​രു ഒരു കു​റ​വും വരു​ത്തു​ക​യി​ല്ല. എന്നാൽ ചി​ത്രം വര​ച്ച​യാൾ ആ മു​ഖ​ക്കു​രു​കൂ​ടെ വര​ച്ചാൽ അയാൾ​ക്കു കോപം വരും. കാരണം അയാ​ളു​ടെ സൗ​ന്ദ​ര്യ​ബോ​ധ​ത്തി​നു് അതു് ഹാ​നി​യു​ള​വാ​ക്കു​ന്നു എന്ന​താ​ണു്. കൗ​മു​ദി​യു​ടെ ചി​ത്രം കലാ​സൃ​ഷ്ടി​യാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് വി​രൂ​പ​മായ മു​ഖ​ക്കു​രു ചി​ത്ര​ത്തിൽ വരാൻ പാ​ടി​ല്ല എന്ന​താ​ണു് സഹൃ​ദ​യ​നായ ആ കാ​മു​ക​ന്റെ വി​ചാ​രം. അതു ശരി​യാ​ണു​താ​നും. എൺപതു വയ​സ്സായ സ്ത്രീ മാറു മറ​യ്ക്കാ​തെ ഒറ്റ​ത്തോർ​ത്തു​ടു​ത്തു് നി​ല്ക്കു​ന്നു​വെ​ന്നു കരുതു. അവരെ കാ​ണു​ന്ന​വർ​ക്കൂ് ഒരു ബഹു​മാ​ന​ക്കു​റ​വും ഉണ്ടാ​കു​ക​യി​ല്ല. പക്ഷേ, ആ വൃ​ദ്ധ​യു​ടെ ചി​ത്രം വാ​രി​ക​യു​ടെ പു​റ​ന്താ​ളിൽ വരു​മ്പോൾ വാ​യ​ന​ക്കാ​രൻ പു​രോ​ഗ​മി​യാ​യാ​ലും പ്ര​തി​ലോ​മ​കാ​രി​യാ​യാ​ലും മാർ​ക്സി​സ്റ്റാ​യാ​ലും ആന്റി​മാർ​ക്സി​സ്റ്റാ​യാ​ലും വൈ​ര​സ്യ​ത്തിൽ വീഴും; അയാൾ​ക്കു സൗ​ന്ദ​ര്യ​ബോ​ധ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ. ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാ​രി​ക​യു​ടെ (ലക്കം 25) മു​ഖ​ചി​ത്രം ജു​ഗു​പ്സാ​വ​ഹ​മാ​ണു്. ആ സ്ത്രീ​യെ നേ​രി​ട്ടു​ക​ണ്ടാൽ എനി​ക്കു ബഹു​മാ​നം തോ​ന്നി​യേ​ക്കും. മു​ഖ​ചി​ത്രം കാ​ണു​മ്പോൾ വെ​റു​പ്പും. പാ​വ്ലോ നെറൂത യുടെ ആത്മ​ക​ഥ​യി​ലാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു കമ്മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ്, സൗ​ന്ദ​ര്യ​ത്തി​ന്റെ ശത്രു​വ​ല്ല എന്നു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി​ക്കും അം​ഗീ​ക​രി​ക്കാ​വു​ന്ന സത്യ​മാ​ണി​തു്. ഞാ​നി​തു പറ​ഞ്ഞാൽ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യു​ടെ കാ​മോ​ദ്ദീ​പ​ക​മായ അവയവം കാ​ണി​ക്കാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് കൃ​ഷ്ണൻ നാ​യർ​ക്കു പരാതി എന്നു ചി​ല​രെ​ങ്കി​ലും അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടേ​ക്കും. അങ്ങ​നെ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട​രു​തെ​ന്നും എന്റെ ഉദ്ദേ​ശ്യ​ത്തി​ന്റെ ശു​ദ്ധി ഗ്ര​ഹി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും അപേ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു​കാ​രു​ടെ ഭാ​ഷ​യി​ലാ​ണെ​ങ്കിൽ അഭ്യർ​ത്ഥി​ക്കു​ന്നു. അപേ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു.

തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ സകല നേ​ര​മ്പോ​ക്കു​ക​ളു​ടെ​യും ജന​യി​താ​വു് അടൂർ​ഭാ​സി യാണു്. കഷ​ണ്ടി​ക്കാ​ര​നാ​ണെ​ങ്കി​ലും ആകൃതി സൗ​ഭ​ഗ​മു​ള്ള സി. എൻ. ശ്രീ​ക​ണ്ഠൻ നായരെ ക്കു​റി​ച്ചു് അദ്ദേ​ഹം ഉണ്ടാ​ക്കിയ നേ​ര​മ്പോ​ക്കു് പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​ണു്. ശ്രീ​ക​ണ്ഠൻ നാ​യ​രു​ടെ വി​വാ​ഹം കഴി​ഞ്ഞു. വി​വാ​ഹ​ത്തിൽ പങ്കു​കൊ​ള്ളാൻ സാ​ധി​ക്കാ​ത്ത ചില ബന്ധു​ക്കൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ കാ​ണാ​നെ​ത്തി. ടൗൺ​ഹാ​ളിൽ കാ​ഞ്ചന സീത എന്ന നാടകം അഭി​ന​യി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു് അതിലെ ഒര​ഭി​നേ​താ​വായ ശ്രീ​ക​ണ്ഠൻ നായരെ അവിടെ വച്ചു കാ​ണാ​മെ​ന്നു കരു​തി​യാ​ണു് അവി​ടെ​യെ​ത്തി​യ​തു്. അപ്പോൾ ആരോ പറ​ഞ്ഞു; സി. എൻ. ഹനു​മാ​ന്റെ വേഷം കെ​ട്ടി നി​ല്ക്കു​ക​യാ​ണു്. ഇപ്പോൾ കാ​ണേ​ണ്ട. നാടകം കഴി​ഞ്ഞു് വേ​ഷ​മ​ഴി​ച്ച​തി​നു​ശേ​ഷം കാണാം. ബന്ധു​ക്കൾ കാ​ത്തു​നി​ന്നു. സാ​ക്ഷാൽ സി. എൻ. അവ​രു​ടെ മുൻ​പി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ ഒരു ബന്ധു പറ​ഞ്ഞ​ത്രേ. “ഹനു​മാ​ന്റെ വേ​ഷം​കെ​ട്ടി​നി​ന്ന രൂ​പ​മാ​യി​രു​ന്നു ഇപ്പോ​ഴ​ത്തെ ഈ രൂ​പ​ത്തെ​ക്കൾ നല്ല​തു്”.

“കല​യെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച പു​രോ​ഗ​തി​യേ​ക്കാൾ പ്രാ​ധാ​ന്യം സാ​മ്പ​ദി​ക​മായ സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​നാ​ണെ​ന്നു വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്ന” മാർ​ക്സി​സ്റ്റ് പ്ര​ചാ​ര​ണം അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അതു് രഹ​സ്യ​മാ​യി വച്ചി​രി​ക്കു​ക​യ​ല്ല. പര​സ്യം​ത​ന്നെ​യാ​ണ​തു്. പക്ഷേ, കല​യു​ടെ ചട്ട​ക്കൂ​ടി​ലൊ​തു​ങ്ങിയ പ്ര​ചാ​ര​ണ​ത്തി​നാ​ണു് ശക്തി​യെ​ന്നു് അത്ത​രം കഥ​ക​ളും കാ​വ്യ​ങ്ങ​ളു​മെ​ഴു​തു​ന്ന​വർ​ക്കു് അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. പാ​വ്ലോ നെ​റൂ​ത​യു​ടേ​യും യാ​നീ​സ് റീ​റ്റ്സോ​സി ന്റെ​യും ഏതു കാ​വ്യം വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ലും നോ​ക്കൂ. പ്ര​ച​ര​ണാം​ശ​മു​ണ്ടു്. കലാ​ത്മ​ക​ത്വ​ത്തി​ന്റെ അതി​പ്ര​സ​ര​വു​മു​ണ്ടു്. അങ്ങ​നെ പ്ര​ച​ര​ണാം​ശം ശക്തി​യാർ​ജ്ജി​ക്കു​ന്നു. അവി​ദ​ഗ്ദ്ധ​രായ കു​റേ​പ്പേർ ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാ​രി​ക​യിൽ സാ​മ്പ​ത്തിക സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​നു് ഊന്നൽ നല്കി​ക്കൊ​ണ്ടു് കഥകൾ എഴു​തി​യി​രു​ന്നു. അവ ചവ​റു​ക​ളാ​ണെ​ന്നു ഗ്ര​ഹി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടാ​വാം ഒരു മാ​റ്റം ഇപ്പോ​ഴ​ത്തെ കഥ​ക​ളിൽ വരു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. പക്ഷേ, ഈ മാ​റ്റ​ത്തേ​ക്കാൾ നല്ല​തു് മാ​റ്റ​മി​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന ആദ്യ​ത്തെ അവ​സ്ഥ​ത​ന്നെ​യാ​ണു്. മുൻ​പു​ള്ള കഥ​ക​ളിൽ പ്ര​ച​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ആധി​ക്യ​മെ​ന്ന ദോഷമേ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ഇപ്പോൾ എല്ലാ​ദോ​ഷ​ങ്ങ​ളും പ്ര​ക​ട​മാ​കു​ന്നു. മേ​ഘ​നാ​ദൻ ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാ​രി​ക​യി​ലെ​ഴു​തിയ “വാ​തിൽ​മ​ണി​മു​ഴ​ങ്ങു​ന്നു” എന്ന കഥ വാ​യി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യാൽ മതി. വേഷം ധരി​ച്ച സി. എൻ. ശ്രീ​ക​ണ്ഠൻ നായർ വേ​ഷ​മ​ഴി​ച്ചു വച്ച ശ്രീ​ക​ണ്ഠൻ നാ​യ​രേ​ക്കാൾ ഭേ​ദ​മാ​ണെ​ന്നു് ആരും സമ്മ​തി​ക്കും. ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യും ഭർ​ത്താ​വും ഒരു ഫ്ളാ​റ്റിൽ താമസം. എതി​രു​വ​ശ​ത്തെ ഫ്ളാ​റ്റിൽ പ്രാ​യം കൂടിയ വിധവ. ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യു​ടെ ദാ​മ്പ​ത്യ​ജീ​വി​ത​ത്തിൽ അസൂ​യ​യു​ള്ള വിധവ ഓരോ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചും ‘വാ​തിൽ​മ​ണി’ ശബ്ദി​പ്പി​ച്ചും അവളെ പീ​ഡി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. പ്ര​ച​ര​ണാ​ത്മ​ക​ങ്ങ​ളായ കഥ​ക​ളി​ലെ പ്ര​ച​ര​ണാം​ശം—സാ​മ്പ​ദി​കാ​ശ​യ​ങ്ങൾ അല്ലെ​ങ്കിൽ രാ​ഷ്ട്രീയ സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങൾ—അടർ​ത്തി​യെ​ടു​ത്തു പരി​ശോ​ധി​ക്കാം. അങ്ങ​നെ അടർ​ത്തി​യെ​ടു​ക്കാ​മെ​ന്ന​തു​ത​ന്നെ​യാ​ണു് അതി​ന്റെ ന്യൂ​നത. മേ​ഘ​നാ​ഥ​ന്റെ കഥ​യി​ലെ സൈ​ക്കോ​ള​ജി​യും വേർ​തി​രി​ച്ചെ​ടു​ത്തു വി​മർ​ശി​ക്കാം. അതാ​ണു് കഥ​യു​ടെ ദോഷം. ഈ സൈ​ക്കോ​ള​ജി മഹിർ​ദാ​ഗ​സ്ഥ​മാ​ണു്; സൂ​പർ​ഫി​ഷ​ലാ​ണു്. അങ്ങ​നെ കഥ കൂ​ടു​തൽ വഷ​ളാ​കു​ന്നു. പ്ര​ച​ര​ണാം​ശം കൂടിയ കഥകൾ കലയെ അവ​ലം​ബി​ച്ചു നോ​ക്കു​മ്പോൾ അധമം. ‘എക്സ്പ്ലി​സി​റ്റും’ (സ്ഫു​ട​വും) കപ​ട​വും ആയ സൈ​ക്കോ​ള​ജി മോരും മു​തി​ര​യു​മ്പോ​ലെ കലർ​ത്തിയ “വാ​തിൽ​മ​ണി​മു​ഴ​ങ്ങു​ന്നു” എന്ന കഥ അധ​മ​ത​മം.

സു​പ്ര​മാ​ണ​ത​യി​ല്ലാ​ത്ത മനഃ​ശാ​സ്ത്ര തത്വ​ങ്ങ​ളെ ലക്ഷ്യ​മാ​ക്കി കഥ​യെ​ഴു​തു​ന്ന​തു് ക്ഷു​ദ്ര​മായ ഏർ​പ്പാ​ടാ​ണു്. ഈറ്റാ​ലോ സ്വേ​വോ യുടെ The Confessions of Zeno എന്ന നോവൽ ഇതു വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി​ത്ത​രു​ന്നു. പ്ര​ധാന കഥാ​പാ​ത്ര​ത്തി​നു മാ​ന​സി​ക​രോ​ഗം. മനഃ​ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞൻ ഫ്രാ​യി​റ്റി​ന്റെ സി​ദ്ധാ​ന്ത​മ​നു​സ്സ​രി​ച്ചു അതിനു വ്യാ​ഖ്യാ​നം നൽ​കു​ന്നു. പക്ഷേ പ്ര​മേ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ രോഗം. സത്യം മന​സ്സി​ലാ​ക്കിയ കഥാ​പാ​ത്രം ചി​കി​ത്സ വേ​ണ്ടെ​ന്നു​വ​യ്ക്കു​ന്നു. (സ്വേ​വോ​യു​ടെ നോവൽ പെൻ​ഗ്വിൻ ബു​ക്ക്സ് പ്ര​സാ​ധ​നം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ടു്.)

തത്ത്വ​ചി​ന്ത​യിൽ വി​ചി​ത്ര​മായ ഒരു വാ​ദ​മു​ണ്ടു്. ദു​ശ്ശ​ങ്ക​കൊ​ണ്ട​ല്ല ഒഥ​ല്ലോ ഡെ​സ്ഡി​മോണ യുടെ കഴു​ത്തു ഞെ​ക്കി​യ​തു്. ചില ശാ​രീ​രിക പ്രേ​ര​ക​ങ്ങൾ ഇയാ​ഗോ​യിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച​പ്പോൾ ചില ശബ്ദ​ങ്ങൾ അയാ​ളിൽ നി​ന്നു​ള​വാ​യി. ആ ശബ്ദ​ങ്ങൾ ഒഥ​ല്ലോ​യു​ടെ തല​ച്ചോ​റിൽ വൈ​ദ്യു​തി​യോ​ടും രാ​സ​വി​ദ്യ​യോ​ടും ബന്ധ​പ്പെ​ട്ട മാ​റ്റ​ങ്ങൾ ഉള​വാ​ക്കി​യ​പ്പോൾ അയാ​ളു​ടെ കൈ​ക​ളി​ലെ മം​സ​പേ​ശി​കൾ​ക്ക് സങ്കോ​ചം വരി​ക​യും കൈകൾ ഡെ​സ്ഡി​മോ​ണ​യു​ടെ കഴു​ത്തിൽ ചെ​ന്നു പതി​ക്കു​ക​യും ഞെ​ക്കുക എന്ന പ്ര​ക്രിയ നട​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. പാവം ഒഥ​ല്ലോ! ഹീ​ന​കൃ​ത്യ​ത്തി​നു് അയാ​ള​ല്ല ഉത്ത​ര​വാ​ദി. മനോരമ ആഴ്ച്ച​പ്പ​തി​പ്പി​ലെ ‘കി​നാ​വും കണ്ണീ​രും’ എന്ന രച​ന​യ്ക്കു് ഉഷ തന്നെ​യോ ഉത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വം വഹി​ക്കേ​ണ്ട​തു? അല്ല. അല്ല. പല​രു​ടേ​യും പേ​രു​കൾ വാ​രി​ക​ക​ളിൽ അച്ച​ടി​ച്ചു വരു​ന്നു. ആ പേ​രു​ക​ളിൽ നി​ന്നു് പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന രശ്മി​കൾ നേ​ത്ര​യ​വ​നി​ക​യിൽ ചെ​ന്നു് വീണു് സ്വ​ന്തം പേരും അച്ച​ടി​ച്ചു കാ​ണാ​നു​ള്ള ഇം​പൾ​സ​സ് ഉഷ​യു​ടെ തല​ച്ചോ​റിൽ എത്തു​ന്നു. വൈ​ദ്യു​തി​യോ​ടും രാ​സ​വി​ദ്യ​യോ​ടും ബന്ധ​പ്പെ​ട്ട പ്ര​ക്രി​യ​കൾ. സി​ര​ക​ളിൽ​കൂ​ടി സന്ദേ​ശം. കൈ​ക​ളി​ലെ മം​സ​പേ​ശി​കൾ​ക്കു മാ​റ്റം. ആ മാ​റ്റം കൊ​ണ്ടു് പേന കൈ​ക്കു​ള്ളി​ലാ​കു​ന്നു. ഇട​തു​ക​യ്യി​ലെ മാ​റ്റം കട​ലാ​സ്സെ​ടു​ത്തു് മുൻ​പിൽ വയ്പ്പി​ക്കു​ന്നു. എഴു​ത്തോ​ടു് എഴു​ത്തു​ത​ന്നെ. കമ്പ​നി​യു​ട​മ​സ്ഥൻ ജോ​ലി​ക്കാ​രി​യെ ഗർ​ഭി​ണി​യാ​ക്കു​ന്നു. ഗർഭം അല​സി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. അവ​ളു​ടെ ആരോ​ഗ്യം നശി​ക്കു​ന്നു. കഴു​ത്തു ഞെ​ക്കു​ന്ന​തി​നു് ഒഥ​ല്ലോ ഉത്ത​ര​വാ​ദി​യ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ഡെ​സ്ഡി​മോണ മരി​ച്ചു. ഒഥ​ല്ലോ അറ​സ്റ്റി​ലു​മാ​യി. ഉഷ​യ്ക്ക് രചനയെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ഉത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വ​മി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും കല മരി​ക്കു​ന്നു. പീ​നൽ​കോ​ഡിൽ കലാ​ഹിം​സ​യ്ക്ക് ശി​ക്ഷ​യി​ല്ലാ​ത്ത​തു കൊ​ണ്ടു് ഉഷ വീ​ട്ടിൽ​ത​ന്നെ സസുഖം കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടു​ന്നു. പക്ഷേ കല​യു​ടെ മരണം കണ്ടു് വാ​യ​ന​ക്കാ​രും മര​ണ​പ്രാ​യ​രാ​യി മാ​റു​ന്നു. ആരെ​യും കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്താ​നാ​കി​ല്ല. തല​ച്ചോ​റി​ലു​ണ്ടാ​കു​ന്ന മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളും മാം​സ​പേ​ശി​ക​ളു​ടെ സങ്കോ​ച​ങ്ങ​ളു​മാ​ണു് ഒഥ​ല്ലോ, ഉഷ ഇവരെ ഇത്ത​ര​ത്തി​ലാ​ക്കു​ന്ന​തു്.

സത്യ​ത്തി​ന്റെ എല്ലാ അം​ശ​ങ്ങ​ളും പ്ര​ക​ട​ങ്ങ​ള​ല്ല. പലതും പ്ര​ച്ഛ​ന്ന​ങ്ങ​ളാ​ണു്. അവയെ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളാ​ക്കു​ന്ന കൃ​ത്യ​മാ​ണു് സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്റേ​തു്. ആ പ്ര​ക്രി​യ​യിൽ ഏർ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു് രൂ​പ​മു​ണ്ടാ​വുക. സി​തോ​പ​ല​ത്തി​ലെ അഗ്നി​ക്ക് രൂപം കൊ​ള്ളാൻ ആഗ്ര​ഹ​മു​ണ്ടു്. ആ അഗ്ര​ഹ​മാ​ണു് സി​തോ​പ​ല​മാ​യി മാ​റു​ന്ന​തു്. ഭാ​വാ​ത്മ​ക​ത്വ​ത്തി​നു് രൂ​പ​മു​ണ്ടാ​കു​മ്പോൾ കവി​ത​യാ​യി. വ്യ​ക്തി​യു​ടെ കറു​ത്ത കണ്ണു​ക​ളി​ലൂ​ടെ, അവ​യു​ടെ ഭാ​വ​ന​യെ വ്യാ​പ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ജി. എൻ. പണി​ക്കർ “നി​ന്റെ ഈ കറു​ത്ത കണ്ണു​കൾ” എന്ന കഥ​യ്ക്ക് രൂപം നൽ​കു​ന്നു. സത്യ​ത്തി​ന്റെ ചില അം​ശ​ങ്ങൾ വ്യ​ഞ്ജി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ഭാ​വാ​ത്മ​ക​മാ​ണു് ഈ കഥ. ഭാ​വാ​ത്മ​ക​ത​യ്ക്ക് സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യു​ള്ള അസ്പ​ഷ്ട​ത​യും ഇതി​നു​ണ്ടു് (കഥ മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ).

(കാ​ന്താ = ഭാര്യ, രമണം കൊ​തി​ച്ച് = ഭർ​ത്താ​വി​നെ കാണാൻ കൊ​തി​ച്ച്, കരേണു = കര​യു​ന്നു. കാ​ന്താ​ര​മ​ണം കൊ​തി​ച്ച് = കാ​ട്ടി​ന്റെ മണം കൊ​തി​ച്ച്, കരേണു = പി​ടി​യാന (കരേണു = കര​യു​ന്നു, കരീ​ന്ദ്ര​നി​ല്ലാ​ത്ത കരേ​ണു​പോ​ലെ = കൊ​മ്പ​നാ​ന​യി​ല്ലാ​ത്ത പി​ടി​യാ​ന​യെ​പ്പോ​ലെ, കാ​ന്താ = ഭാര്യ, രമണം കൊ​തി​ച്ച് കരേണു = ഭർ​ത്താ​വി​നെ കാണാൻ കൊ​തി​ച്ച് കര​യു​ന്നു.) ഞാൻ പ്രൈ​മ​റി സ്കൂ​ളിൽ പഠി​ക്കു​ന്ന കാ​ല​ത്തു് അദ്ധ്യാ​പ​കൻ ബോർ​ഡി​ലെ​ഴു​തി​യി​ട്ട പദ്യ​മാ​ണി​തു്. അന്നു് അർഥം മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ല.)

നോർമൻ മേലർ (Norman Mailer) എന്ന അമേ​രി​ക്കൻ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​രൻ മർലിൻ മൺറോ (Merilyn Monroe) എന്ന അമേ​രി​ക്കൻ ചല​ച്ചി​ത്ര​താ​ര​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഒരു പു​സ്ത​ക​മെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. മർ​ലി​ന്റെ അനേകം ചി​ത്ര​ങ്ങൾ ചേർ​ത്തി​ട്ടു​ള്ള ആ പു​സ്ത​കം ആകർ​ഷ​ക​മാ​ണു്. അതി​ലൊ​രി​ട​ത്തു് മേലർ പറ​യു​ന്നു, Marilyn എന്ന​തി​ലെ ‘A’ എന്ന അക്ഷ​രം രണ്ടു തവണ എഴു​തു​ക​യും Monroe എന്ന​തി​ലെ ‘O’ എന്ന അക്ഷ​രം ഒരു തവണ ഉപ​യോ​ഗി​ക്കു​ക​യും, ‘Y’ എന്ന അക്ഷ​രം വി​ട്ടു​ക​ള​യു​ക​യും ചെ​യ്താൽ ശേ​ഷ​മു​ള്ള അക്ഷ​ര​ങ്ങ​ളെ മാ​റ്റി​മ​റി​ച്ചു Norman Mailer എന്നാ​ക്കാ​മെ​ന്നു് (Maariln Monre—Norman Mailer). എന്തി​നു് ഈ കി​റു​ക്ക്? താനും മെർ​ലി​നും അടു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നു കാ​ണി​ക്കാ​നോ? എന്താ​യാ​ലും മു​ക​ളി​ലെ​ഴു​തിയ പദ്യ​ത്തി​നും മേ​ല​റു​ടെ ഈ കണ്ടു​പി​ടി​ത്ത​ത്തി​നും ഒരു ചെറിയ രസം നൽ​കാ​നു​ള്ള കഴി​വു​ണ്ടു്. ഈ കഴി​വിൽ​ക്ക​വി​ഞ്ഞ് ഒന്നു​മാ​കു​ന്നി​ല്ല നമ്മു​ടെ ചില ഹാസ്യ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്മാ​രു​ടെ രചനകൾ. ഭേ​ദ​പ്പെ​ട്ട ഹാ​സ്യ​ക​ഥ​ക​ളെ​ഴു​തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന ജെ. ഫി​ലി​പ്പോ​സി​ന്റെ (തി​രു​വ​ല്ല) സ്ഥി​തി​യും വി​ഭി​ന്ന​മ​ല്ല. ചില പദ​പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങൾ കൊ​ണ്ടു് ഹാ​സ്യം ഉത്പാ​ദി​പ്പി​ക്കാ​നാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ യത്നം. പദ​പ്ര​യോ​ഗ​വൈ​ല​ക്ഷ​ണ്യ​ത്തിൽ ഒതു​ങ്ങിയ ഹാ​സ്യം അധ​മ​മാ​ണു്. “പഞ്ച​ന​ക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളേ തുണ” (മനോ​രാ​ജ്യം) എന്ന കഥയിൽ ഇതു​ണ്ടു്. അതിലെ ആശ​യ​വും വികലം. ഡോ​ക്ട​റു​ടെ സ്റ്റെ​ത​സ്കോ​പ്പിൽ ഒരു വണ്ടു കയ​റി​യി​രു​ന്നു മൂ​ളു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ആ മൂളൽ രോ​ഗി​യു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തിൽ​നി​ന്നു​ണ്ടാ​കു​ന്ന ശബ്ദ​മാ​ണു് എന്നു് ധരി​ച്ച് അയാളെ ആശു​പ​ത്രി​യിൽ കൊ​ണ്ടു പോ​കു​ന്ന​തും മറ്റു​മാ​ണു് ഇതിലെ പ്ര​തി​പാ​ദ്യ​വി​ഷ​യം. ‘സിലി’ എന്ന​ല്ലാ​തെ​ന്തു​പ​റ​യാൻ?

ഈ ലേ​ഖ​ന​മെ​ഴു​തു​ന്ന​യാൾ ചെ​റു​പ്പ​കാ​ല​ത്തു് കവിത എഴു​തു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഞാൻ അതൊ​ക്കെ എ. ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള യെ വാ​യി​ച്ചു കേൾ​പ്പി​ച്ചു. ‘നന്നാ​യി​ട്ടു​ണ്ടു്’ എന്നു പറ​ഞ്ഞ് അദ്ദേ​ഹം അവ എന്റെ കയ്യിൽ നി​ന്നു് വാ​ങ്ങി വാ​യി​ച്ചു. എന്നി​ട്ടു് പറ​ഞ്ഞു: “ചവറു്”. ഏതു ഗദ്യ​വും രാ​ഗ​ത്തിൽ ചൊ​ല്ലി​യാൽ മനോ​ഹ​ര​മാ​കും. കവി​യ​ര​ങ്ങു​കൾ​ക്കു​ള്ള ന്യൂ​നത അതു തന്നെ. ചൊ​ല്ലു​ന്ന​വ​ന്റെ കഴി​വു് കൂ​ടു​ന്തോ​റും കവി​ത​യു​ടെ മനോ​ഹാ​രിത കൂ​ടു​ന്നു. “മര​ച്ചീ​നി വയ്ക്കാ​ന​ര​യ്ക്ക​ട്ടെ തേ​ങ്ങ​പെ​രു​ക്കാ​ല​നും വന്നി​രി​ക്ക​ട്ടെ തി​ന്മാൻ” എന്ന​തു് യേ​ശു​ദാ​സൻ പാ​ടി​യാൽ ചേ​തോ​ഹ​ര​മായ ലി​റി​ക്കാ​യി മാറും. ഈ സത്യം ഭം​ഗി​യാ​യി പറ​യു​ന്നു, എസ്. ഭാ​സു​ര​ച​ന്ദ്രൻ. അതി​ന്റെ കൂടെ മറ്റൊ​രു സത്യ​വും. താൻ രൂപം നൽകിയ കലാ​സൃ​ഷ്ടി​യെ മാ​റ്റി​നി​റു​ത്തി​യാ​ലേ പുതിയ കലാ​സൃ​ഷ്ടി​ക്ക് രൂപം കൊ​ടു​ക്കാൻ കലാ​കാ​ര​നു് കഴിയൂ എന്ന സത്യം. ഇവി​ട​ത്തെ കവികൾ ഭേ​ദ​പ്പെ​ട്ട കാ​വ്യം രചി​ച്ചാൽ ആയി​ര​മാ​യി​രം സദ​സ്സു​ക​ളിൽ അതു ചൊ​ല്ലു​ന്നു. ഏറെ​ക്കേ​ട്ടു കഴി​യു​മ്പോൾ അതു് റി​ഡി​ക്യു​ല​സാ​യി​ത്തീ​രു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഹോ​തോ​ണി ന്റെ ‘The Artist of the Beautiful’ എന്ന കഥ​യി​ലെ പ്ര​ധാന കഥാ​പാ​ത്രം ഒരു വാ​ച്ച് റി​പ്പ​യ​റ​റാ​ണു്. അയാൾ സ്ഫ​ടി​കം കൊ​ണ്ടു നിർ​മ്മി​ച്ച ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭം മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് പറ​ന്നി​ട്ടു് അയാ​ളു​ടെ അടു​ത്തേ​ക്ക് തി​രി​ച്ച് വരു​ന്നു​ണ്ടു്. അപ്പോൾ അയാൾ ‘നി​ന​ക്ക് ഞാൻ ജീവൻ തന്നു കഴി​ഞ്ഞു, ഇനി നീയും ഞാ​നു​മാ​യി ഒരു ബന്ധ​വു​മി​ല്ലെ’ന്ന മട്ടിൽ എന്തോ പറ​യു​ന്നു​ണ്ടു് (ശരി​യായ വാ​ക്കു​കൾ ഓർ​മ്മ​യി​ല്ല). ഹോതോൺ വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കിയ ഈ സത്യം നമ്മു​ടെ കവി​യ​ര​ങ്ങു​കാർ ഓർ​മ്മി​ക്കു​ന്ന​തു് കൊ​ള്ളാം (ലേഖനം സമ​താ​ളം മാ​സി​ക​യിൽ).

ചങ്ങ​മ്പുഴ യുടെ “ആത്മ​ര​ഹ​സ്യം” എന്ന കാ​വ്യം അദ്ദേ​ഹം ആർ​ട്സ് കോ​ളേ​ജി​ലെ ഒരു സമ്മേ​ള​ന​ത്തിൽ ചൊ​ല്ലി. പാ​ടാ​ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​യെ കു​ട്ടി​കൾ കൂ​വി​യി​രു​ത്തി. സഭാ​വേ​ദി​യി​ലി​രു​ന്ന ഇ. എം. കോവൂർ ആ കാ​വ്യം ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​യിൽ നി​ന്നു് വാ​ങ്ങി മനോ​ഹ​ര​മാ​യി ചൊ​ല്ലി. കു​ട്ടി​കൾ കൈ​യ​ടി​ച്ചു.

അമേ​രി​ക്ക​യി​ലെ എഴു​ത്തു​കാ​രെ നേ​രി​ട്ടു​കാ​ണാൻ പ്ര​യാ​സ​മാ​ണെ​ന്നും അവർ ‘സ്റ്റാർ വാ​ല്യൂ’ കാ​ത്തു​സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണെ​ന്നും കട​മ്മ​നി​ട്ട പറ​ഞ്ഞ​താ​യി ഇ. വി. ശ്രീ​ധ​രൻ എഴു​തു​ന്നു (കലാ​കൗ​മു​ദി). ഇതു ശരി​യാ​ണു്. സോൾ ബല്ലോ യെ കാണാൻ എന്റെ ഒരു കൂ​ട്ടു​കാ​രൻ ശ്ര​മി​ച്ചി​ട്ടും കാ​ണാ​നൊ​ക്കാ​തെ തി​രി​ച്ചു​പോ​ന്നു. നോർമൻ മേ​ല​റെ​പ്പോ​ലു​ള്ള തവളകൾ ടോൾ​സ്റ്റോ​യി യെ​പ്പോ​ലു​ള്ള ആന​ക​ളാ​കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ ഫല​മാ​ണു് ഈ നാ​ട്യം. തവള എത്ര വീർ​ത്താ​ലും ആന​യാ​വി​ല്ല. തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു​മു​ണ്ടു് ഇങ്ങ​നെ​യു​ള്ള​വർ. അവർ കാ​റി​ലേ സഞ്ച​രി​ക്കൂ. റോ​ഡി​ലി​റ​ങ്ങി നട​ക്കി​ല്ല. നമ്മൾ അവ​രു​ടെ വീ​ട്ടിൽ​ച്ചെ​ന്നാൽ, കാണാൻ തര​പ്പെ​ട്ടാൽ ഒന്നും മറു​പ​ടി പറ​യാ​തെ വാ​പൊ​ളി​ച്ച് ങ്ഹാ, ങ്ഹാ എന്നു മാ​ത്രം മൂളും. ഈ കാ​പ​ട്യം തി​ക​ച്ചും നി​ഷ്പ്ര​യോ​ജ​ന​മ​ല്ല. ബഹു​ജ​നം അവരെ കേ​മ​ന്മാ​രാ​യി​ത്ത​ന്നെ കരു​തു​ന്നു.

പ്ര​കൃ​ത്യ​തീത സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളെ അവ​ലം​ബി​ച്ച് രചി​ച്ച കഥ​ക​ളിൽ ‘ഗ്രേ​റ്റ​സ്റ്റ്’ എന്നു വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാ​വു​ന്ന​തു് ഐസക് ബാ​ഷേ​വീ​സ് സി​ങ്ങ​റു ടെ ‘Alone’ എന്ന​താ​ണു്.