എറ​ണാ​കു​ളം ബസ്സ് സ്റ്റേ​ഷ​നിൽ നി​ന്നു ബസ്സിൽ കയ​റി​യി​ട്ടു​ള്ള​വർ​ക്കെ​ല്ലാം അറി​യാ​വു​ന്ന കാ​ര്യ​മാ​ണു് ഇവിടെ എഴു​തു​ന്ന​തു്. യാ​ത്ര​യ്ക്ക് സന്ന​ദ്ധ​മായ ബസ്സ്. ക്ഷ​മ​കെ​ട്ടു് ഇരി​ക്കു​ന്ന യാ​ത്ര​ക്കാർ. ആ സന്ദർ​ഭ​ത്തി​ലാ​ണു് ഒരു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ ബസ്സി​ലേ​ക്കു കട​ക്കുക. അഴു​ക്ക് ഒട്ടും പറ്റാ​ത്ത പാ​ന്റ്സ്, സ്ലാ​ക്ക് ഷർ​ട്ട് ഇവ ധരി​ച്ചു ‘ക്ലീൻ​ഷേ​വ്’ നട​ത്തിയ കനത്ത മു​ഖ​ത്തോ​ടെ അയാൾ വാതിൽ തൊ​ട്ടു് ഡ്രൈ​വർ ഇരി​ക്കു​ന്നി​ടം വരെ നട​ക്കു​ന്നു. ഇടതു ഭാ​ഗ​ത്തും വലതു ഭാ​ഗ​ത്തും ഇരി​ക്കു​ന്ന യാ​ത്ര​ക്കാ​രോ​ടെ​ല്ലാം പണം ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു. അയാ​ളോ​ടു് ആർ​ക്കും ഇഷ്ടം തോ​ന്നു​ക​യി​ല്ല. അങ്ങ​നെ​യു​ള്ള മു​ഖ​ഭാ​വ​വും ചേ​ഷ്ടാ​വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളും ശരീ​രാ​കൃ​തി​യു​മാ​ണു് അയാൾ​ക്ക്. എങ്കി​ലും യാ​ത്ര​ക്കാ​രിൽ തൊ​ണ്ണൂ​റു ശത​മാ​ന​വും പണം കൊ​ടു​ക്കും. കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന തുക കൈ​നീ​ട്ടി വാ​ങ്ങാൻ വയ്യ അയാൾ​ക്ക്. തോ​ളു​തൊ​ട്ടു കൈ​മു​ട്ടു​വ​രെ മാ​ത്ര​മേ അയാൾ​ക്കു കൈ​യാ​യി​യു​ള്ളൂ. ‘സ്റ്റ​മ്പ്’ എന്ന ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് വാ​ക്ക് ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു കൊ​ള്ള​ട്ടെ. ആ സ്റ്റ​മ്പി​ന്റെ അറ്റം ഉരു​ണ്ടി​രി​ക്കും. ഡോ​ക്ടർ​മാർ നട​ത്തിയ ‘തയ്യ​ലി’ന്റെ ഫല​മാ​ണോ എന്ന​റി​യാൻ പാ​ടി​ല്ല, ചില വര​ക​ളും മറ്റും അവി​ടെ​യു​ണ്ടു്. ജു​ഗു​പ്സാ ജന​ക​മാ​ണു് ആ ഉച്ഛി​ഷ്ട ഭാ​ഗ​മെ​ന്നു് എഴു​തി​യാൽ ഈശ്വ​രൻ എന്നെ​യും ആ രീ​തി​യിൽ ആക്കി​ക്ക​ള​യു​മോ എന്നു പേ​ടി​യു​ണ്ടു്. എങ്കി​ലും എഴു​തു​ന്നു. പണം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​വർ നാണയം ആ ഉരു​ണ്ട ഭാ​ഗ​ത്തു തന്നെ വച്ചു കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു് ആ യു​വാ​വി​നു നിർ​ബ്ബ​ന്ധ​മു​ണ്ടു്. പോ​ക്ക​റ്റിൽ ഇട്ടു കൊ​ടു​ത്താൽ പോരാ. ഭു​ജാ​ഗ്ര​ത്തിൽ നാണയം വച്ചാൽ നാ​ട​കീ​യ​മായ മട്ടിൽ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ കൈ ചലി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. അതു ഒരു പാരബല—അനു​വൃ​ത്തം—ഡി​സ്ക്രൈ​ബ് ചെ​യ്യു​ന്നു. നാണയം ടക് എന്നു അയാ​ളു​ടെ കീ​ശ​യിൽ വീ​ഴു​ന്നു. ഒരി​ക്കൽ​പ്പോ​ലും നാണയം താഴെ വീണു കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. ‘സാറേ, സാറേ’ എന്ന പരു​ക്കൻ വി​ളി​ക​ളും പാരബല ഡി​സ്ക്രൈ​ബ് ചെ​യ്യ​ലും. രണ്ടു ബെ​ല്ല് മു​ഴ​ങ്ങു​മ്പോൾ യു​വാ​വു് ഇറ​ങ്ങു​ക​യാ​യി. ആ സ്റ്റ​മ്പാ​ണോ കൂ​ടു​തൽ ജു​ഗു​പ്സാ​വ​ഹം? അതോ അനു​വൃ​ത്തം ആലേ​ഖ​നം ചെ​യ്യ​ലോ? രണ്ടും എന്നാ​ണു് ഉത്ത​രം. ആ യു​വാ​വു് കൈ​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നാ​ണെ​ന്ന മട്ടിൽ വന്നു പണം ചോ​ദി​ച്ചാൽ ആരും സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ കൂ​ടു​തൽ കൊ​ടു​ക്കും. പക്ഷേ അയാൾ​ക്ക​തു വയ്യ. സ്റ്റ​മ്പ് കാ​ണി​ക്ക​ണം. അതു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള വിദ്യ കാ​ണി​ക്ക​ണം. ഫലം യാ​ത്ര​ക്കാ​രു​ടെ വെ​റു​പ്പു്. കഴി​ഞ്ഞ കു​റേ​ക്കാ​ല​മാ​യി സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​നു​ള്ള സമ്മാ​ന​ങ്ങൾ വാ​ങ്ങു​ന്ന​വ​രിൽ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​വും കൈ​മു​ട്ടി​നു ശേ​ഷ​മു​ള്ള ഭാ​ഗ​മി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രാ​ണു്. അവ​രു​ടെ ഭു​ജാ​ഗ്ര​ത്തിൽ ശസ്ത്ര​ക്രി​യ​യു​ടെ ഫലമായ ഉണ​ങ്ങിയ ചാ​ലു​കൾ കാ​ണു​ന്നു. സമ്മാ​ന​ത്തുക അവിടെ വച്ചു കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. അനു​വൃ​ത്താ​ലേ​ഖ​നം നട​ക്കു​ന്നു. തുക കീ​ശ​യിൽ വീ​ഴു​ന്നു. പോ​കു​ന്നു. ഭാ​ര​ത​ത്തി​ലോ കേ​ര​ള​ത്തി​ലോ ഉള്ള സ്റ്റ​മ്പു​കാ​രു​ടെ പേ​രു​കൾ പറയാൻ വൈ​ഷ​മ്യ​മു​ണ്ടു്. അതു​കൊ​ണ്ടു് അവ​യ​വ​ത്തി​ന്റെ ഉച്ഛി​ഷ്ടം കാ​ണി​ക്കു​ന്ന സാ​യ്പ​ന്മാ​രു​ടെ നാ​മ​ധേ​യ​ങ്ങൾ മാ​ത്രം എഴു​താം. ചെ​സ്വാ​ഫ് മീ​വാ​ഷ്, വി​ല്യം ഗോൾ​ഡി​ങ്, യാ​റോ​സ്ലാ​ഫ് സി​ഫെർ​ട്ട്. ഇതു സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​നു​ള്ള സമ്മാ​നം നേ​ടു​ന്ന​വ​രു​ടെ സ്ഥി​തി. സമാ​ധാ​ന​ത്തി​നു​ള്ള നോബൽ സമ്മാ​നം വാ​ങ്ങു​ന്ന​വർ​ക്കു കൈ​ക​ളു​മി​ല്ല, കാ​ലു​ക​ളു​മി​ല്ല. തലയും നെ​ഞ്ചും വയറും മാ​ത്ര​മേ അവർ​ക്കു​ള്ളൂ. മഹാ​ത്മാ​ഗാ​ന്ധി ക്കു കൊ​ടു​ക്കാ​ത്ത സമാ​ധാന സമ്മാ​നം അനേ​ക​മാ​ളു​ക​ളെ കൊ​ന്നൊ​ടു​ക്കിയ ബഗിനു കൊ​ടു​ത്ത​വ​രാ​ണു് നോബൽ സമ്മാന കമ്മി​റ്റി. ആ യു​വാ​വി​നെ നോ​ക്കാ​തെ ഞാൻ ബസ്സി​ലി​രി​ക്കു​മ്പോൾ കഥാ​കാ​ര​നായ ടി. ആറും, ഇന്നു തൃ​പ്പൂ​ണി​ത്തുറ കോ​ളേ​ജി​ലെ പ്രിൻ​സി​പ്പ​ലായ സി. എ. മോ​ഹൻ​ദാ​സും കൂടി “കാഫ്ക, കാഫ്ക” എന്നു പറ​യു​ന്നു. ഞാൻ അദ്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു് എന്താ കാ​ര്യ​മെ​ന്നു് അന്വേ​ഷി​ച്ച​പ്പോൾ അവർ ഒരു ട്രാൻ​സ്പോർ​ട്ട് ബസ്സി​ന്റെ ബോർഡ് ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു. Trial എന്നു ബോർഡ്. ട്രയൽ എന്ന നോ​വ​ലെ​ഴു​തിയ കാഫ്ക യ്ക്കു നോബൽ സമ്മാ​നം കി​ട്ടി​യി​ല്ല. ഇറ്റ​ലി​ക്കാ​രി ഗ്രാ​റ്റ്സീയ ഡേ​ല​ഡ്ഡ യാണു് അതു കൊ​ണ്ടു​പോ​യ​തു്. ആരോർ​മ്മി​ക്കു​ന്നു അവരെ?

ഇതൊ​ക്കെ മുൻ​കൂ​ട്ടി കണ്ടു​കൊ​ണ്ടാ​വ​ണം ബർ​ണാ​ഡ് ഷാ പറ​ഞ്ഞ​തു്: “ഡൈ​ന​മൈ​റ്റ് കണ്ടു​പി​ടി​ച്ച​തി​നു് ആൽ​ഫ്ര​ഡ് നോബലി നു മാ​പ്പു കൊ​ടു​ക്കാം: പക്ഷേ, മനു​ഷ്യ രൂ​പ​മെ​ടു​ത്ത ഒരു രാ​ക്ഷ​സ​നേ നോബൽ സമ്മാ​നം കണ്ടു​പി​ടി​ക്കാൻ കഴിയൂ” (ആർ. കെ. നാ​രാ​യൺ ‘ഫ്ര​ന്റ് ലൈനി’ ൽ എഴു​തിയ ലേ​ഖ​ന​ത്തിൽ നി​ന്നു്).

മാർ​ക്സി​സ്റ്റായ പി. ഗോ​വി​ന്ദ​പ്പി​ള്ള യെ എനി​ക്കു നേ​രി​ട്ടു് പരി​ച​യ​മു​ണ്ടു്. തമ്മിൽ കാ​ണു​മ്പോൾ അദ്ദേ​ഹം ബൂർ​ഷ്വാ സാ​ഹി​ത്യ​കൃ​തി​ക​ളു​ടെ മനോ​ഹാ​രി​ത​യെ നി​ന്ദി​ച്ചു സം​സാ​രി​ക്കാ​റി​ല്ല. സാ​ഹി​ത്യ​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ള്ള ഈ ഹൃദയ വി​ശാ​ല​ത​യും ഔദാ​ര്യ​വും എന്നെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ടു കൂ​ടു​തൽ കൂ​ടു​തൽ അടു​പ്പി​ച്ചു. ഇക്കാ​ര്യം ചില സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളോ​ടു ഞാൻ പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ അവരിൽ ചിലർ അറി​യി​ച്ചു: “അതൊ​ക്കെ നേ​രി​ട്ടു​ള്ള സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തിൽ. പ്ലാ​റ്റ്ഫോ​മിൽ കയ​റു​മ്പോൾ ഗോ​വി​ന്ദ​പ്പി​ള്ള വി​ട്ടു​വീ​ഴ്ച്ച​യി​ല്ലാ​ത്ത മാർ​ക്സി​സ്റ്റാ​ണു്. ‘മാ​ജി​ക് മൌണ്ട’ നെ​പ്പോ​ലും അദ്ദേ​ഹം പു​ച്ഛി​ച്ചു തള്ളും.” അവ​രു​ടെ ഈ അഭി​പ്രാ​യം എനി​ക്ക് അം​ഗീ​ക​രി​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. എങ്കി​ലും വല്ല സം​ശ​യ​ത്തി​ന്റെ പാ​ടെ​ങ്കി​ലും എന്റെ മന​സ്സിൽ വീ​ണി​ട്ടു​ണ്ടോ? ഉണ്ടെ​ങ്കിൽ താഴെ ചേർ​ക്കു​ന്ന ഭാഗം അതിനെ നിർ​മ്മാർ​ജ്ജ​നം ചെ​യ്തി​രി​ക്കു​ന്നു. പി. ഗോ​വി​ന്ദ​പ്പി​ള്ള ‘മു​ഖാ​മു​ഖം’ എന്ന ചല​ചി​ത്ര​ത്തെ വി​മർ​ശി​ച്ചു കൊ​ണ്ടെ​ഴു​തിയ “ഭഗവാൻ മക്രോ​ണി​യു​ടെ പു​ന​ര​വ​താ​രം” എന്ന ലേ​ഖ​ന​ത്തിൽ പറ​യു​ന്നു:

“ഒരു മോ​ഹ​ഭം​ഗ​വും ഇതേ​വ​രെ അനു​ഭ​വ​പ്പെ​ടാ​ത്ത ഒരു കമ്മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് ആണു് ഈ ലേഖകൻ. എങ്കി​ലും കമ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് വി​രു​ദ്ധ​സാ​ഹി​ത്യ​കൃ​തി​ക​ളേ​യോ കലാ​സൃ​ഷ്ടി​ക​ളേ​യോ അപ്പാ​ടെ എതിർ​ക്കു​ക​യോ വെ​റു​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യു​ന്ന ഒരു​വ​ന​ല്ല. ചി​ല​പ്പോൾ അസ​ത്യ​ത്തെ​ക്കാൾ ആപ​ത്ക്ക​ര​വും വഴി തെ​റ്റി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ അർ​ദ്ധ​സ​ത്യ​ങ്ങ​ളെ ആസ്പ​ദി​ച്ച​വ​യാ​യാ​ലും കല​യു​ടെ നി​യ​മ​ങ്ങൾ​ക്ക് വി​ധേ​യ​മാ​യി കലാ​ചാ​തു​രി​യോ​ടെ​യും ആത്മാർ​ത്ഥ​ത​യോ​ടെ​യും രചി​ക്കു​ന്ന കമ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് വി​ദ​ഗ്ധ കൃ​തി​കൾ​ക്കും അവ​യു​ടേ​തായ ആസ്വാ​ദ്യ​ത​യും പ്ര​യോ​ജ​ന​വും സാം​സ്ക്കാ​രിക മൂ​ല്യ​വും ഉണ്ടെ​ന്നു് ഞാൻ കരു​തു​ന്നു. ആത്മാർ​ത്ഥ​ത​യു​ള്ള ഒരു കമ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​കാ​രൻ അത്ത​രം കൃ​തി​ക​ളെ—അവ ഭാഗിക വീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ങ്കിൽ പോലും—സ്വയം വി​മർ​ശ​ന​ത്തി​നും തെ​റ്റു​തി​രു​ത്ത​ലി​നും ഉപ​യു​ക്ത​മായ ഉപാ​ധി​യാ​യി കാ​ണു​ന്നു. വി​മർ​ശ​നാ​ത്മ​ക​മാ​യി പ്ര​തി​ക​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴും അവ​യു​ടെ നീ​ക്കി​ബാ​ക്കി ഫലം മാ​ലി​ന്യ​വി​രേ​ച​ന​വും അതു​കൊ​ണ്ടു് ആരോ​ഗ്യ​സി​ദ്ധി​യും ആയി​രി​ക്കും. അങ്ങ​നെ​യാ​ണു് ഓർ​വെ​ല്ലി ന്റെ “ആനിമൽ ഫാം ” കോ​യ്സ്ല​റു ടെ “നട്ടു​ച്ച​ക്കി​രു​ട്ടു് ” മു​ത​ലാ​യവ എനി​ക്ക് ഹൃ​ദ​യം​ഗ​മ​ങ്ങ​ളാ​യി അനു​ഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു്. അവ​യി​ലെ പ്ര​ക​ട​മായ സന്ദേ​ശ​ങ്ങൾ സ്വീ​കാ​ര്യ​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട​ല്ല”.

ജന​റ്റി​ക്സ്, ഭൗ​തി​ക​ശാ​സ്ത്രം ഇവ​യിൽ​പ്പോ​ലും മാർ​ക്സി​സ​ത്തി​ന്റെ അതി​പ്ര​സ​ര​വും അധി​പ്ര​സ​ര​വും ഉള്ള ഇക്കാ​ല​ത്തു് വി​കാ​ര​ത്തിൽ മാ​ത്രം, അടി​യു​റ​ച്ച സാ​ഹി​ത്യ​ത്തെ ‘റെ​ജ്മെ​ന്റേഷ’നു വി​ധേ​യ​മാ​ക്കാ​ത്ത ഗോ​വി​ന്ദ​പ്പി​ള്ള​യു​ടെ മാ​ന​സി​ക​നില ആദ​ര​ണീ​യം തന്നെ. കമ്മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് വി​രു​ദ്ധ​ന്മാർ​ക്ക് മയ​കോ​വ്സ്കി യു​ടെ​യും നെറുത യു​ടെ​യും കാ​വ്യ​ങ്ങൾ വാ​യി​ച്ചു രസി​ക്കാ​മെ​ങ്കിൽ, ജനാ​ധി​പ​ത്യ​വാ​ദി​കൾ​ക്ക് ഫാ​സി​സ്റ്റായ എസ്റാ പൗ​ണ്ടി ന്റെ കൃ​തി​കൾ ആസ്വാ​ദ്യ​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ങ്കിൽ കമ്മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​കൾ​ക്ക് ബൂർ​ഷ്വാ കലാ​കാ​ര​ന്മാ​രു​ടെ സൃ​ഷ്ടി​ക​ളും രസോ​ത്പാ​ദ​ക​ങ്ങ​ളാ​വേ​ണ്ട​താ​ണു്. റഷ്യ​യി​ലും ചൈ​ന​യി​ലും ആ മാ​റ്റം സം​ഭ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. എന്നി​ട്ടും ഇവി​ടെ​യു​ള്ള​വർ അത​റി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. അറി​ഞ്ഞ​വ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ പി. ഗോ​വി​ന്ദ​പ്പി​ള്ള​യു​ടെ കാ​ര്യം സന്തോ​ഷ​പ്ര​ദ​മാ​യി​രി​കു​ന്നു.

മനു​ഷ്യാ​ത്മാ​ക്ക​ളു​ടെ എഞ്ചി​നീ​യ​റ​ന്മാ​രാ​ണു് എഴു​ത്തു​കാ​രെ​ന്നു് സ്റ്റാ​ലിൻ 1932-ൽ ഉദ്ഘോ​ഷി​ച്ചു (Main Currents of Marxism, Leszek Kolakowski, Part III, Page 92). കല, കലാ​പ​ര​മാ​യി നന്മ​യാർ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നാൽ മാ​ത്രം പോരാ, അതു് രാ​ഷ്ട്ര​വ്യ​വ​ഹാ​ര​പ​ര​മാ​യും ശരി​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം എന്നു് മാവോ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു (ibid—p. 499). റഷ്യ​യി​ലെ​യും ചൈ​ന​യി​ലെ​യും സങ്ക​ല്പ​ങ്ങൾ സ്റ്റാ​ലി​ന്റെ​യും മാ​വോ​യു​ടെ​യും കലാ​സ​ങ്കൽ​പ്പ​ങ്ങ​ളെ ബഹു​ദൂ​രം അതി​ശ​യി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.

ഫ്ര​ഞ്ച് സാ​ഹി​ത്യ​കാ​രൻ വീ​ക്തോർ യൂഗോ യുടെ ‘ലേ മീ​സേ​റ​ബ്ല’ എന്ന വി​ശ്വ​വി​ഖ്യാ​ത​മായ നോ​വ​ലിൽ ഭക്ഷ​ണ​ശാല നട​ത്തു​ന്ന തെ​നാർ​ദിയ കു​ടും​ബ​ത്തെ വർ​ണ്ണി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. തെ​നാർ​ദിയ കൃ​ശ​ഗാ​ത്ര​നാ​ണു്. അയാ​ളു​ടെ ഭാര്യ സി. വി. രാ​മൻ​പി​ള്ള യുടെ ഭാ​ഷ​യിൽ ‘മാം​സ​ഗോ​പു​ര​ശ​രീ​രി​ണി’യാണു്. പക്ഷേ, ഒച്ചു​പോ​ലു​ള്ള ആ മനു​ഷ്യ​നെ കണ്ടാൽ അവൾ ഞെ​ട്ടും. നേരേ മറി​ച്ചാ​ണു് പല വീ​ടു​ക​ളി​ലും. ഓഫീ​സി​നെ വി​റ​പ്പി​ക്കു​ന്ന പല കപ്പ​ടാ​മീ​ശ​ക്കാ​രും വീ​ട്ടിൽ വി​റ​കൊ​ള്ളു​ന്ന​വ​രാ​ണു്. അച്ചി​ക്ക് ദാ​സ്യ​പ്ര​വൃ​ത്തി ചെ​യ്യു​ന്ന അയാൾ കൊ​ച്ചി​ക്ക് പോ​യ​ങ്ങു തൊ​പ്പി​യി​ടാ​തെ ഓഫീ​സി​ലേ​ക്ക് വന്നു് ഒരു ഹേ​തു​വും കൂ​ടാ​തെ അവി​ടെ​യു​ള്ള​വ​രോ​ടു് തട്ടി​ക്ക​യ​റു​ന്നു. ‘ഹേ​തു​വി​ല്ലാ​തെ’ എന്നു് ഞാ​നെ​ഴു​തി​യ​തു് ശരി​യ​ല്ല. വീ​ട്ടി​ലെ അടി​മ​ത്ത​മാ​ണു് ഓഫീ​സി​ലെ ദേ​ഷ്യ​മാ​യി മാ​റു​ന്ന​തു്. വീ​ട്ടിൽ കു​ഴ​പ്പ​മി​ല്ലാ​ത്ത​വൻ ഓഫീ​സി​ലും കു​ഴ​പ്പ​ക്കാ​ര​ന​ല്ല.

ഇനി മറ്റൊ​രു രംഗം. മന്ത്രി ചീഫ് സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യോ​ടു് കയർ​ക്കു​ന്നു. ചീഫ് സെ​ക്ര​ട്ട​റി ദേ​ഷ്യം തീർ​ക്കു​ന്ന​തു് സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യോ​ടു്. അയാൾ ഡെ​പ്യൂ​ട്ടി സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യെ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. ഡെ​പ്യൂ​ട്ടി സെ​ക്ര​ട്ട​റി അണ്ടർ സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യു​ടെ നേർ​ക്ക് കണ്ണു​രു​ട്ടു​ന്നു. അയാൾ സെ​ക്ഷൻ ഓഫീ​സ​റു​ടെ നേർ​ക്കും. സെ​ക്ഷൻ ഓഫീസർ ക്ലാർ​ക്കി​നെ ശകാ​രി​ക്കു​ന്നു. ക്ലാർ​ക്ക് പ്യൂ​ണി​നെ​യും. പ്യൂ​ണി​നു് ആരോ​ടും മല്ലി​ടാ​നി​ല്ല. അയാൾ കി​ട്ടിയ ശകാരം തല​യി​ലേ​റ്റി വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് പോ​കു​ന്നു. ഇട​വ​ഴി​യിൽ കയ​റു​മ്പോൾ ഒരു പാ​വ​പ്പെ​ട്ട പട്ടി അതി​ന്റെ പാ​ട്ടി​നു് പോ​കു​ന്ന​തു് കാ​ണു​ന്നു. പ്യൂൺ ശങ്ക​ര​പ്പി​ള്ള കല്ലെ​ടു​ത്തു് ഒറ്റ​യേ​റു്. പട്ടി​യു​ടെ കാലു് ഒടി​ഞ്ഞു. അതു് ദയ​നീ​യ​മാ​യി നി​ല​വി​ളി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ഓടു​മ്പോൾ ശങ്ക​ര​പ്പി​ള്ള​യ്ക്ക് സ്വ​സ്ഥത.

തക്ക സമ​യ​ത്തു് ഭർ​ത്താ​വി​നെ കി​ട്ടാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു് ജീ​വി​തം മു​ഴു​വ​നും “വൃ​ദ്ധ​ക​ന്യ​കാ​ത്വം” നയി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​മ്പോൾ പട്ടി​ക്കു​ട്ടി​ക​ളെ സ്നേ​ഹി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങും. അവയെ വളർ​ത്തും. പട്ടി​ക്കു​ട്ടി​യെ കി​ട്ടി​യി​ല്ലെ​ങ്കിൽ പൂ​ച്ച​ക്കു​ട്ടി മതി. അല്ലെ​ങ്കിൽ ആതു​രാ​ല​യം നട​ത്താൻ പോകും. മനഃ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തിൽ ഇതിനെ ‘Displacement’ എന്നു പറയും. രസാ​വ​ഹ​മാ​ണു് ഇതി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് പഠി​ക്കുക എന്ന​തു്. ഭാ​ര്യ​യ്ക്ക് ഭർ​ത്താ​വി​നെ കണ്ടു​കൂ​ടാ, ഭർ​ത്താ​വി​നു് ഭാ​ര്യ​യെ​യും. എന്നാൽ സത്യ​സ​ന്ധ​മാ​യി അവർ രണ്ടു​പേ​രും അതു പു​റ​ത്തു​പ​റ​യു​ക​യി​ല്ല. ഭർ​ത്താ​വു് അവി​യ​ലി​നു് ഉപ്പു കൂ​ടി​പ്പോ​യെ​ന്നു് കു​റ്റം പറ​യു​ന്നു. അയാൾ ഫാൻ സ്വി​ച്ചോ​ഫ് ചെ​യ്യാ​തെ​യാ​ണു് ഓഫീ​സി​ലേ​ക്ക് പോ​യ​തെ​ന്നു് ഭാര്യ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. നി​സ്സാര കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ഈ സം​ഭ​ഷ​ണം വലിയ ശണ്ഠ​യാ​യി അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. അവർ പര​സ്പ​രം വെ​റു​ക്കു​ന്നു എന്ന​താ​ണു് ഇതി​നു് ഹേതു.

കെ. രഘു​നാ​ഥൻ “ഞാൻ നി​വേ​ദിത” എന്ന കഥയിൽ അവ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ വി​വാ​ഹി​ത​യാ​ണു്. പക്ഷേ, അവൾ ഉള്ളു​കൊ​ണ്ടു് സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തു് വേ​റൊ​രു പു​രു​ഷ​നെ. സാ​മൂ​ഹിക നി​യ​മ​ങ്ങൾ ആ സ്നേ​ഹ​സാ​ക്ഷാൽ​ക്കാ​ര​ത്തി​നു് തട​സ്സം സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു് അവൾ നഴ്സ​റി സ്കൂൾ നട​ത്തു​ന്നു. കു​ട്ടി​ക​ളെ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു. ഇരു​പ​ത്തേ​ഴു കു​ട്ടി​കൾ. തൽ​ക്കാ​ല​ത്തേ​യ്ക്ക് അവ​രി​ല്ല എന്നി​രി​ക്ക​ട്ടെ. കു​ള​ത്തിൽ കു​ളി​ക്കാൻ പോ​കു​മ്പോൾ അവിടെ മത്സ്യ​മു​ണ്ടു്. കു​ഞ്ഞു​ങ്ങ​ളോ​ടു​ള്ള സ്നേ​ഹം മത്സ്യ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് മാ​റ്റി​യാൽ മതി. രഘു​നാ​ഥ​ന്റെ ഈ കഥ “സ്വ​ഭാ​വ​പ​ഠന”മാണു്; മനഃ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തിൽ അടി​യു​റ​ച്ച പഠനം (കഥ മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ).

പ്ര​സം​ഗം​കൊ​ണ്ടു സെൻ​സേ​ഷൻ സൃ​ഷ്ടി​ച്ച പ്ര​ഭാ​ഷ​ക​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു മുൻ​പു്. ഞാനതു ഒരി​ക്കൽ കേ​ട്ടു് പുളകം കൊ​ണ്ടു. രണ്ടാ​മ​തു കേ​ട്ട​പ്പോൾ പുളകം ഉണ്ടാ​യി​ല്ല. കാരണം കാ​ണാ​തെ പഠി​ച്ച കാ​ര്യ​ങ്ങൾ ആവർ​ത്തി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേ​ഹം. ഒരി​ക്കൽ ചി​റ​യിൻ​കീ​ഴു് വച്ചു കൂടിയ ഒരു സമ്മേ​ള​ന​ത്തിൽ അദ്ദേ​ഹ​വും പി. കേ​ശ​വ​ദേ​വും പ്ര​ഭാ​ഷ​ക​രാ​യി​രു​ന്നു. അവർ തമ്മി​ലൊ​രു തർ​ക്കം. രണ്ടാ​മ​താ​യി​ട്ടേ താൻ പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​ക​യു​ള്ളൂ എന്നു് അദ്ദേ​ഹം. കേ​ശ​വ​ദേ​വും അങ്ങ​നെ ശഠി​ച്ചു. ഒടു​വിൽ ദേവ് എഴു​ന്നേ​റ്റു പറ​ഞ്ഞു: “ശരി, ഞാൻ ആദ്യം പ്ര​സം​ഗി​ച്ചേ​ക്കാം. പക്ഷേ മി​സ്റ്റർ… എന്തു പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​മെ​ന്നും ആ പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​ലെ വാ​ക്യം എന്താ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നും എനി​ക്ക​റി​യാം. അതി​നു​ള്ള സമാ​ധാ​ന​വും ഞാൻ നൽ​കി​യേ​ക്കാം”. ദേവു് രണ്ടാ​മ​ത്തെ പ്ര​ഭാ​ഷ​കൻ പറയാൻ പോ​കു​ന്ന വാ​ക്യ​ങ്ങൾ ഓരോ​ന്നാ​യി പറ​ഞ്ഞു. അവ​യ്ക്കു വി​മർ​ശ​ന​വും നൽകി. രണ്ടാ​മ​ത്തെ​യാ​ളി​ന്റെ ഊഴ​മെ​ത്തി. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വാ​യ​ട​ഞ്ഞു പോയി. താൻ പറ​യേ​ണ്ട വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളാ​കെ ദേവ് പറ​ഞ്ഞു കഴി​ഞ്ഞു. ‘എനി​ക്കൊ​ന്നും പറ​യാ​നി​ല്ല’ എന്നു പറ​ഞ്ഞ് അദ്ദേ​ഹം പോയി. ആളുകൾ ചി​രി​ച്ചു. മനോരമ ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പു് ഞാൻ കൈ​യി​ലെ​ടു​ക്കു​ന്നു. അഞ്ചു നോ​വ​ലു​കൾ. ഒന്നും വാ​യി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. എങ്കി​ലും ദേ​വി​നെ​പ്പോ​ലെ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. അഞ്ചും പൈ​ങ്കി​ളി നോ​വ​ലു​ക​ളാ​യി​രി​ക്കും. പി​ന്നെ ഒരു കൊ​ല​പാ​ത​ക​വർ​ണ്ണ​നം. ഇവ കഴി​ഞ്ഞാൽ പ്രൊ​ഫ​സർ കെ. എം. തര​ക​ന്റെ ചി​ന്താ​പ്ര​ധാ​ന​മായ ‘കാ​ര്യ​വി​ചാ​രം’, വെ​ല്ലൂർ പി. എം. മാ​ത്യു വി​ന്റെ മനഃ​ശാ​സ്ത്ര​പ​ര​മായ വി​ശ​ക​ല​നം, ടോംസി ന്റെ രസ​ക​ര​മായ കാർ​ട്ടൂൺ. ഈ മൂ​ന്നും ഞാൻ നോ​ക്കാ​റു​ണ്ടു്. അതു കഴി​ഞ്ഞാ​ലോ? സ്റ്റു​പി​ഡി​റ്റി​ക്ക് പര്യാ​യ​മെ​ന്ന മട്ടിൽ സ്ഥലം നി​ക​ത്താ​നാ​യി കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന കൊ​ച്ചു കാർ​ട്ടൂ​ണു​കൾ. മാ​ന്യ​ന്മാ​രെ നി​ര​ന്ത​രം നി​ന്ദി​ക്കു​ന്ന വേ​റൊ​രു കാർ​ട്ടൂൺ. ഇവ നോ​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് കവർ പേ​ജി​ലേ​ക്കു “നട​ത്തി നേരേ നയ​ന​ങ്ങൾ രണ്ടും”. സു​ഹാ​സി​നി യുടെ ചി​ത്രം. സു​ന്ദ​രി. പക്ഷേ അവ​രു​ടെ സൗ​ന്ദ​ര്യം നി​സ്സാ​ര​ത​യി​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു വി​ള​റി​പ്പോ​കും ‘ഫ്ര​ന്റ് ലൈനി’ൽ കൊ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന സ്മി​ത​പാ​ട്ടീ​ലി ന്റെ ചി​ത്ര​ങ്ങൾ കണ്ടാൽ. വി​ശേ​ഷി​ച്ചും 106-ാം പു​റ​ത്തെ ചി​ത്രം. സ്ത്രീ​ക്ക് ഈ സൗ​ന്ദ​ര്യം എങ്ങ​നെ കി​ട്ടി? What makes a woman beautiful? എന്ന ലേ​ഖ​ന​ത്തിൽ ഹാ​വ്ല​കു എല്ലി​സ് ഇതിനു മറു​പ​ടി നൽ​കി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഇതിനു മറു​പ​ടി​യ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും മറു​പ​ടി​യാ​യി തോ​ന്നു​ന്ന മട്ടിൽ എഡ്വേ​ഡ് ഷോർ​ട്ടർ A History of Women’s Bodies എന്നൊ​രു നല്ല പു​സ്ത​കം എഴു​തി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. സ്ത്രീ​യു​ടെ ശരീ​ര​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് ഒരു ‘ഡി​മി​സ്റ്റി​ഫി​ക്കേ​ഷൻ’ നട​ന്നു കഴി​ഞ്ഞു എന്നാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വാദം. ഇതാണു ശരി​യെ​ന്നു് എനി​ക്കു തോ​ന്നു​ന്നു. ഈ പു​സ്ത​ക​ത്തിൽ നൽ​കി​യി​ട്ടു​ള്ള രണ്ടു നേ​ര​മ്പോ​ക്കു​കൾ: 1) ഒരു​ത്തൻ ഭാ​ര്യ​യെ കണ്ട​മാ​നം തല്ലി​യ​തു കൊ​ണ്ടു് ഡോ​ക്ട​റെ വി​ളി​ച്ചു. ഫീ​സി​ന്റെ ഇര​ട്ടി​കൊ​ടു​ത്തു. “ഇര​ട്ടി എന്തി​നു്?” “ഒന്നു് ഇത്ത​വ​ണ​ത്തേ​ക്ക്. മറ്റേ​തു് രണ്ടാ​മ​തു് അടി കൊ​ടു​ക്കു​മ്പോ​ഴേ​ക്കു​ള്ള​തു്.” 2) ഗർ​ഭ​ച്ഛി​ദ്രം സം​ഭ​വി​ച്ച് ഡോ​ക്ട​റു​ടെ അടു​ത്തെ​ത്തിയ സ്ത്രീ​യോ​ടു് അദ്ദേ​ഹം: “ആ ചൊ​വ്വാ​ഴ്ച നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഭർ​ത്താ​വു് നി​ങ്ങ​ളെ തല്ലി​യോ?” അവ​ളു​ടെ മറു​പ​ടി: “അയാൾ എന്റെ തല​യി​ല​ടി​ച്ചു. ഞാൻ വെ​ളി​യിൽ പോ​യി​ട്ടു തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​പ്പോൾ അയാൾ എന്റെ ഉടു​പ്പാ​കെ വലി​ച്ചു കീറി.”

ഒരു കമ​ന്റു​മി​ല്ലാ​തെ എം. പി. നാ​രാ​യ​ണ​പി​ള്ള യുടെ കലാ​കൗ​മു​ദി ലേ​ഖ​ന​ത്തിൽ നി​ന്നു് ഒരു ഭാഗം ഉദ്ധ​രി​ക്കു​ന്നു. കമ​ന്റ് വാ​യ​ന​ക്കാർ നട​ത്തി​യാൽ മതി.

“കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോൻ മത്സ​രി​ച്ച ബോ​ബെ​യി​ലാ​രാ​ണു് ഇന്നു മത്സ​രി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന​റി​യാ​മോ?

സു​നിൽ​ദ​ത്തു്.

സു​നിൽ​ദ​ത്തു് ആരാ​ണു്?

നർ​ഗീ​സി ന്റെ ഭർ​ത്താ​വു്.

നർ​ഗീ​സാ​രാ​ണു്?

രാ​ജ്ക​പൂ​റി ന്റെ ആയ​കാ​ല​ത്തെ ചര​ക്ക്” (പുറം 20).

ഖസാ​ക്കി​ന്റെ ഇതി​ഹാ​സം:

അശ്ലീല പട​ങ്ങൾ പ്ര​യോ​ഗി​ക്കാ​തെ സെ​ക്സി​ന്റെ തേ​ജ​സ്സെ​ടു​ത്തു കാ​ണി​ക്കു​ന്ന നല്ല നോവൽ.

ഫിഡിൽ:

അശ്ലീല പദ​ങ്ങൾ പ്ര​യോ​ഗി​ക്കാ​തെ കലയെ വൾ​ഗ​റാ​ക്കി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ന്ന നോവൽ.

നളിനി:

ടാ​ഗോ​റി​ന്റെ ‘കവി​കാ​ഹ്നി’ ചൂഷണം ചെ​യ്തു് രചി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു് എന്നു ജി. ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പു് എന്നോ​ടു പല​പ്പോ​ഴും പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള നല്ല ഖണ്ഡ​കാ​വ്യം.

ഇന്ദു​ലേഖ:

ആവ​ശ്യ​ത്തി​ല​ധി​കം വാ​ഴ്ത്ത​പ്പെ​ട്ട ഒരി​ട​ത്ത​രം ‘സൂ​പർ​ഫി​ഷൽ’ നോവൽ.

ലൈ​ബ്ര​റി:

ഭാ​ര്യ​യു​ടെ ഉപ​ദ്ര​വ​ത്തിൽ നി​ന്നു രക്ഷ​പ്പെ​ടാൻ വേ​ണ്ടി ഗവേ​ഷ​ണ​ത്തി​ന്റെ പേരിൽ വന്നി​രി​ക്കാൻ പറ്റിയ സ്വർ​ഗ്ഗം.

സർ​വ്വ​ക​ലാ​ശാ​ലാ പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങൾ:

അവി​ദ​ഗ്ദ്ധ​ന്മാ​രു​ടെ ‘പ്ലാ​റ്റി​റ്റ്യൂ​ഡു​കൾ’ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന വാ​ക്യ​സ​മു​ച്ച​യം.

കോ​ളേ​ജ് യൂ​ണി​യൻ ഉദ്ഘാ​ട​നം:

അദ്ധ്യ​ക്ഷ്യം വഹി​ക്കാൻ ചെർ​നെൻ​കോ യും, ഉദ്ഘാ​ട​നം ചെ​യ്യാൻ റെ​യ്ഗ​നും, പ്ര​സം​ഗി​ക്കാൻ സി​യോ​പി​ങ്ങും, കൃ​ത​ജ്ഞത പറയാൻ താ​ച്ച​റും വേ​ണ​മെ​ന്നു കരുതി തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ​ത്തു​ന്ന യൂ​ണി​യൻ ഭാ​ര​വാ​ഹി​കൾ ആരെ​യും കി​ട്ടാ​തെ എം. കൃ​ഷ്ണൻ നായരെ വി​ളി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു​പോ​യി പ്ര​സം​ഗി​പ്പി​ക്കു​ക​യും കൃ​ത​ജ്ഞത പ്ര​കാ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന സന്ദർ​ഭ​ത്തിൽ അയാളെ അപ​മാ​നി​ച്ചു വി​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന ചട​ങ്ങ്.

പ്രേ​ത​ബാധ—ഒര​പ​ഗ്ര​ഥ​നം എന്ന പേരിൽ പി. എം. മാ​ത്യു വെ​ല്ലൂർ മനോരമ ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ രണ്ടു ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ളെ​ഴു​തി. അവ​യ്ക്കു മറു​പ​ടി​യെ​ന്ന നി​ല​യിൽ ഫാദർ ജിയോ കപ്പ​ലു​മാ​ക്കൽ പൗ​ര​ധ്വ​നി വാ​രി​ക​യി​ലെ​ഴു​തിയ ലേഖനം (ലക്കം 52) പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട വാ​യ​ന​ക്കാർ ഒന്നു നോ​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണു്. ഒരു മര്യാ​ദ​യു​മി​ല്ലാ​ത്ത കാ​ല​മാ​ണി​തെ​ന്നു് എനി​ക്ക​റി​യാം. എങ്കി​ലും ഇത്ര​ത്തോ​ള​മാ​കാ​മോ? ക്രി​സ്തു ശി​ഷ്യ​നായ ജിയോ കപ്പ​ലു​മാ​ക്കൽ എഴു​തു​ന്നു:

അസു​ഖ​ത്തെ​ത്തു​ടർ​ന്നു് കോ​ട്ട​യം മെ​ഡി​ക്കൽ സെ​ന്റ​റിൽ കി​ട​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു് ഞാൻ ശ്രീ. പി. എം. മാ​ത്യു​വി​നെ ആദ്യ​മാ​യി കാ​ണു​ന്ന​തു്. പ്ര​സി​ദ്ധ​മായ വെ​ല്ലൂർ ആശു​പ​ത്രി​യിൽ നി​ന്നും റി​ട്ട​യർ ചെയ്ത പ്ര​ശ​സ്ത​നും പക്വ​മ​തി​യു​മായ ഒരാ​ളു​ടെ ചി​ത്ര​മാ​ണു മാ​ത്യു വെ​ല്ലൂർ എന്ന നാമം എന്റെ മന​സ്സിൽ ഉറ​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു്. എന്നാൽ മറു​നാ​ടൻ ഫോ​മി​ലു​ള്ള, ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​നായ ഒരു താ​ടി​മീ​ശ​ക്കാ​ര​നെ​യാ​ണു നേരിൽ കണ്ട​തു്. ഈ പ്ര​ശ​സ്തൻ എന്തേ ഇത്ര വേഗം ആശു​പ​ത്രി​വി​ട്ടു​പോ​രേ​ണ്ടി​വ​ന്നു എന്ന ചി​ന്ത​യാ​ണു്, അദ്ദേ​ഹം സ്വയം എനി​ക്കു പരി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​പ്പോൾ മന​സ്സി​ലേ​ക്ക് കട​ന്നു വന്ന​തു്.

മാ​ത്യു​വി​ന്റെ വാ​ദ​ങ്ങൾ​ക്കു മറു​പ​ടി പറയുക എന്ന മു​ഖ്യ​മായ പ്ര​വൃ​ത്തി മറ​ന്നു് പു​രോ​ഹി​ത​നായ ജിയോ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആകൃതി വർ​ണ്ണി​ക്കു​ന്നു; അതും പു​ച്ഛ​മാർ​ന്ന മട്ടിൽ. “എന്നോ​ടു ചേർ​ന്നു നിൽ​ക്കാ​ത്ത​വൻ എന്റെ എതി​രാ​ളി” എന്നു പറഞ്ഞ മനു​ഷ്യ​പു​ത്രൻ കപ്പ​ലു​മാ​ക്ക​ലി​നെ സു​ഹൃ​ത്താ​യി കരു​തു​മോ? അതോ എതി​രാ​ളി​യാ​യി കരു​തു​മോ? എന്നെ​പ്പോ​ലു​ള്ള സാ​ധാ​രണ മനു​ഷ്യർ നി​യ​ന്ത്ര​ണം വി​ട്ടു സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​തു് ഒര​ള​വിൽ മന​സ്സി​ലാ​ക്കാം. സു​ജ​ന​മ​ര്യാ​ദ​യു​ടെ ശാ​ശ്വത പ്ര​തി​രൂ​പ​ങ്ങ​ളാ​യി വർ​ത്തി​ക്കേ​ണ്ട പു​രോ​ഹി​ത​ന്മാർ ഇമ്മ​ട്ടിൽ സഭ്യ​ത​യു​ടെ സീമ ലം​ഘി​ക്കു​ന്ന​തു് ശരി​യ​ല്ല. മര്യാദ വെറും കാ​പ​ട്യ​മ​ല്ല. അന്ത​രം​ഗം ശു​ദ്ധ​മാ​യ​വ​നേ മര്യാദ പാ​ലി​ക്കാൻ കഴിയൂ.

കര​ഘോ​ഷം കൊ​ണ്ടു മു​ഖ​രി​ത​മായ ഹോളിൽ നി​ന്നു പി​യാ​നോ വാ​യി​ച്ച​യാൾ പോകാൻ ഭാ​വി​ച്ച​പ്പോൾ ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി അയാളെ സമീ​പി​ച്ച് “സർ, ഓട്ടോ​ഗ്രാ​ഫ് തരുമോ?” എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു. “ഇല്ല കു​ട്ടീ എന്റെ കൈകൾ പി​യാ​നോ വാ​യി​ച്ചു തളർ​ന്നി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്” എന്നു മറു​പ​ടി. പെൺ​കു​ട്ടി പറ​ഞ്ഞു: “എന്റെ കൈ​ക​ളും തളർ​ന്നി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. കൈ​യ​ടി​ച്ച​തി​ന്റെ ഫലമായ തളർ​ച്ച.” പു​ഞ്ചി​രി​യോ​ടെ പി​യാ​നി​സ്റ്റ് ഓട്ടോ​ഗ്രാ​ഫ് നൽകി.

സങ്കര സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഉജ്ജ്വല പ്ര​തീ​ക​മാ​യി ഇന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി യെ കാ​ണു​ന്നു, പി. പി. ഉമ്മർ കോയ (ചന്ദ്രിക വാരിക) സം​സ്കാ​ര​ഭ​ദ്ര​മായ മന​സ്സു് സം​സ്കാ​ര​സൗ​ര​ഭ്യം ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. ആ മന​സ്സി​നു് എന്റെ അഭി​വാ​ദ​നം.

രാ​മ​കൃ​ഷ്ണൻ ഒരു കു​റ്റ​വും ചെ​യ്യാ​ത്ത നല്ല​വൻ. പക്ഷേ, തെ​ളി​വു​കൾ അയാളെ കൊ​ല​പാ​ത​കി​യാ​ക്കു​ന്നു. ഇതാ​ണു് വി. പി. മനോ​ഹ​രൻ ‘ഈയാ​ഴ്ച’ വാ​രി​ക​യി​ലെ​ഴു​തിയ “ഒരു കു​റ്റാ​ന്വേ​ഷണ കഥ​യു​ടെ അന്ത്യം” എന്ന കഥ​യു​ടെ സാരം. ഐഡ​ന്റി​റ്റി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഇത്ത​രം കഥകൾ ഞാൻ ധാ​രാ​ളം വാ​യി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. വി​ശേ​ഷി​ച്ചും മാ​ക്സ് ഫ്രി​ഷി ന്റെ I’am not Stiller എന്ന ഉജ്ജ്വ​ല​മായ നോ​വ​ലും. അതു​കൊ​ണ്ടു മനോ​ഹ​ര​ന്റെ കഥയിൽ ഒരു പു​തു​മ​യും തോ​ന്നി​യി​ല്ല എനി​ക്ക്.

കു​ഞ്ഞ​ച്ചൻ പള്ളി​യിൽ പോ​കേ​ണ്ട സമ​യ​ത്തു് ഷാ​പ്പിൽ കയറി കള്ളു കു​ടി​ക്കു​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ ഛർ​ദ്ദി​ക്ക​ലും പശ്ചാ​ത്താ​പ​വും മതി​വി​ഭ്ര​മ​വും ചെ​റി​യാൻ കെ. ചെ​റി​യാ​ന്റെ “കു​ഞ്ഞ​ച്ചൻ” എന്ന കഥ​യി​ലെ വി​ഷ​യ​ങ്ങൾ. കവി​യും കഥാ​കാ​ര​നു​മായ അദ്ദേ​ഹം ഇത്ത​ര​ത്തി​ലൊ​രു ബോറൻ കഥ എങ്ങ​നെ രചി​ച്ചു എന്നാ​ലോ​ചി​ച്ച് ആലോ​ചി​ച്ച് എനി​ക്കും കു​ഞ്ഞ​ച്ച​നെ​പ്പോ​ലെ മതി​വി​ഭ്ര​മം (കഥ, കഥാ​മാ​സി​ക​യിൽ).

ഞാ​നൊ​രു പണ്ഡി​ത​നും വി​വേ​ക​ശാ​ലി​യു​മാ​ണെ​ന്നു തെ​റ്റി​ദ്ധ​രി​ച്ച് പലരും ജീ​വി​ത​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്ന സം​ശ​യ​ങ്ങൾ പരി​ഹ​രി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാൻ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. എന്റെ വാ​യ​ന​ക്കാ​രിൽ നി​ന്നു് ഒരു വ്യ​ത്യ​സ്ത​ത​യും എനി​ക്കി​ല്ല. എങ്കി​ലും “പരാ​ജ​യം എങ്ങ​നെ ഒഴി​വാ​ക്കാം” എന്ന ഒരു ചോ​ദ്യ​ത്തി​നു് ഉത്ത​രം നൽ​ക​ട്ടെ.

• സ്വ​ന്തം അഭി​മാ​ന​ത്തി​നു മു​റി​വു പറ്റു​ന്ന വി​ധ​ത്തിൽ സ്ത്രീ​ക​ളോ​ടു ദാ​ക്ഷി​ണ്യം കാ​ണി​ക്ക​രു​തു്.
• ഒന്നി​ലും ഒരു​ത്ത​നെ​യും ചൂഷണം ചെ​യ്യ​രു​തു്.