ഒരു കൊ​ച്ചു​പ​ല​ക​ക്ക​ഷ​ണ​ത്തിൽ ആ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യു​ടെ തല​മു​ടി ചേർ​ത്തു​വ​ച്ചു് ഒരാണി അതി​ല​മർ​ത്തി ചു​റ്റി​ക​കൊ​ണ്ടു് ആഞ്ഞ​ടി​ച്ചു് ആ മന്ത്ര​വാ​ദി ചോ​ദി​ക്കു​ക​യാ​ണു്: “നീ​യാ​രാ​ണു്? നീ ഒഴി​യു​മോ?” മറു​പ​ടി: “ഞാൻ അങ്ങേ​വീ​ട്ടി​ലെ സാ​വി​ത്രി. ഗർ​ഭി​ണി​യാ​യി​രി​ക്കെ മരി​ച്ച​വൾ. ഞാൻ ഈ കമ​ല​മ്മ​യെ​യും കൊ​ണ്ടേ പോകൂ.” അതു കേ​ട്ടു മന്ത്ര​വാ​ദി ഓം ഹ്രീം എന്നു മന്ത്രം ഉച്ച​രി​ച്ചു് പൂർ​വാ​ധി​കം ശക്തി​യോ​ടെ ആണി തറ​ച്ചു കയ​റ്റി. “നീ ഒഴി​യു​മോ?” എന്ന ചോ​ദ്യ​വും മറ്റു മാർ​ഗ്ഗ​മി​ല്ലെ​ന്നു കണ്ട​പ്പോൾ കമ​ല​മ്മ അറി​യി​ച്ചു: “ഒഴി​യാം ഒഴി​യാ​മേ.” മന്ത്ര​വാ​ദി പല്ലു ഞെ​രി​ച്ചു. പു​രി​കം വള​ച്ചു. “പോ, പോ” എന്നു് ആക്രോ​ശി​ച്ചു. ആ ബാധ കഴി​ഞ്ഞോ ഇല്ല​യോ എന്ന​തു നമ്മൾ ആലോ​ചി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ല. അടു​ത്ത വീ​ട്ടി​ലെ മരി​ച്ച സാ​വി​ത്രി​യു​ണ്ട​ല്ലോ. അവ​ളു​ടെ ശബ്ദം കമ​ല​മ്മ​യു​ടെ ശബ്ദ​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. സാ​വി​ത്രി​യു​ടേ​തു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. സാ​വി​ത്രി​യു​ടെ ശബ്ദം ഞാൻ കേ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. കമ​ല​മ്മ എന്റെ ബന്ധു​വാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് അവ​ളു​ടെ ശബ്ദം എനി​ക്കു പരി​ചി​ത​മാ​ണു് എന്നു് ഞാ​നെ​ന്തി​നു് വാ​യ​ന​ക്കാ​രോ​ടു പറയണം?…

ഞാൻ ശം​ഖു​മു​ഖം കട​പ്പു​റ​ത്തി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. വി​ദൂ​ര​ച​ക്ര​വാ​ള​ത്തി​ലും നീ​ല​ക്ക​ട​ലി​ലും തരു​ണി​ക​ളു​ടെ കവിൾ​ത്ത​ട​ത്തി​ലും റോ​സാ​പ്പൂ​ക്കൾ. അപ്പോ​ഴു​ണ്ടു് ഹി​പ്പി യു​വാ​ക്ക​ന്മാ​രും ഹി​പ്പി യു​വ​തി​ക​ളും കട​ലി​ന​ടു​ത്തേ​ക്കു ദൂ​രെ​യു​ള്ള റോഡിൽ നി​ന്നു നട​ന്നു​വ​രു​ന്നു. അവർ ആ അന്ത​രീ​ക്ഷ​വു​മാ​യി യോ​ജി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. കട​പ്പു​റ​ത്തെ വെൺ​മ​ണ​ലിൽ അവർ വന്നി​രു​ന്നു. എന്നി​ട്ടും ആ പഞ്ചാ​ര​മ​ണൽ അവരെ അം​ഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ല…

അതാ നോ​ക്കു. യാ​ന​പാ​ത്ര​ങ്ങൾ—വഞ്ചി​ക​ള​ല്ല, കപ്പ​ലു​കൾ—തീരം തേടി വരു​ന്നു​ണ്ടു്. ഈ ശതാ​ബ്ദ​ത്തി​ന്റേ​താ​ണോ അവ? അല്ല. പതി​നെ​ട്ടാം ശതാ​ബ്ദ​ത്തിൽ യാത്ര ആരം​ഭി​ച്ചു് ഇരു​പ​താം ശതാ​ബ്ദ​ത്തി​ന്റെ അന്ത്യ​മാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ശം​ഖും​മു​ഖ​ത്തി​നു് തൊ​ട്ട​പ്പു​റ​ത്തു​ള്ള കട​ല്പാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കു അടു​ക്കു​ക​യാ​ണു് അവ. സാ​വി​ത്രി​യു​ടെ ശബ്ദം അപ​രി​ചി​തം: ഹി​പ്പി​ക​ളു​ടെ സാ​ന്നി​ദ്ധ്യം അപ​രി​ചി​തം; യാ​ന​പാ​ത്ര​ങ്ങൾ അപ​രി​ചി​തം. നവീന സാ​ഹി​ത്യ​വും ഇതു​പോ​ലെ​യാ​ണു്. അതിൽ സാ​യാ​ഹ്ന​രാ​ഗ​മി​ല്ല. നീ​ല​ജ​ല​ത്തി​ന്റെ ഉപ​രി​ത​ല​ത്തിൽ വീണ അരു​ണി​മ​യി​ല്ല. സു​ന്ദ​രി​ക​ളു​ടെ കവിൾ​ത​ട​ത്തി​ലെ റോ​സാ​പ്പൂ​ക്ക​ളി​ല്ല. തി​ക​ച്ചും വൈ​ദേ​ശി​കം.

ഭക്ഷ​ണ​ശാ​ല​യിൽ ചെ​ന്നി​ട്ടു് ‘ഐസ്ക്രീം’ കൊ​ണ്ടു വരൂ എന്നു പറ​ഞ്ഞാൽ അര മണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞു് വെ​ള്ള​സൂ​ട്ടും കി​ന്ന​രി​ത്തൊ​പ്പി​യും വച്ച ഒരു പാവം അതു നമ്മു​ടെ മുൻ​പിൽ കൊ​ണ്ടു​വ​യ്ക്കും. ഐസ്ക്രീം എന്ന വെ​ള്ള​ക്കൂ​മ്പാ​ര​ത്തിൽ ഒരു ‘ചെറി’കൂടി വച്ചി​രി​ക്കും. ആ ചു​വ​ന്ന പഴ​ത്തി​നു് ഭം​ഗി​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഐസ്ക്രീ​മി​നോ​ടു ബന്ധ​മി​ല്ലെ​ന്ന ഒരു തോ​ന്നൽ നമു​ക്കു്. എൻ. പി. രാ​ജ​ശേ​ഖ​ര​ന്റെ ‘ഉരു​ളാം​പാറ’ എന്ന ചെ​റു​ക​ഥ​യി​ലെ സിംബൽ—ഉരു​ളാം​പാറ എന്ന പ്ര​തീ​കം—കഥ​യു​ടെ ഐസ്ക്രീ​മിൽ വച്ച ചെറി എന്ന പഴ​മാ​ണു് (കു​ങ്കു​മം വാരിക). ചേർ​ച്ച​യി​ല്ല. എങ്കി​ലും വേ​ണ​മെ​ങ്കിൽ സ്പൂ​ണിൽ കോ​രി​യെ​ടു​ത്തു വാ​യ്ക്ക​ക​ത്തേ​ക്കു് ഇടാം. ചവ​യ്ക്കാം. കുരു തു​പ്പി​ക്ക​ള​യു​ക​യും ചെ​യ്യാം. ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലെ ഉരു​ളാം​പാറ കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​വ​രെ കൊ​ന്നു കളയും. കു​റെ​പ്പേർ പാ​റ​യ്ക്കു് എതി​രാ​യി ഹർജി കൊ​ടു​ത്ത​പ്പോൾ രാ​ത്രി അതു ഉയ​ര​ത്തിൽ നി​ന്നു താ​ഴോ​ട്ടു വീണു് ടേൺ ചെ​യ്യേ​ണ്ടി​ട​ത്തു ടേൺ ചെ​യ്തു് പെ​റ്റി​ഷ​നേ​ഴ്സി​നെ മാ​ത്രം കൊ​ന്നി​ട്ടു് സ്വ​ന്തം സ്ഥാ​ന​ത്തു് കയ​റി​യി​രു​ന്നു. അങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കെ ശരീ​ര​ശ​ക്തി​യാർ​ന്ന ഒരു കൂ​ലി​ക്കാ​രൻ അവി​ടെ​യെ​ത്തി. പാ​റ​യു​ടെ നേരേ താഴെ താ​മ​സി​ക്കാൻ ഒരു​മ്പെ​ട്ടു. കഥ പറ​യു​ന്ന ആളിനു പേടി. അവ​നെ​യും തന്നെ​യും പാറ ഉരു​ണ്ടു വന്നു വീ​ഴ്ത്തു​മോ​യെ​ന്നു്: തങ്ങ​ളെ രണ്ടു​പേ​രെ​യും അതു ചത​ച്ച​ര​ച്ചു കള​യു​മോ എന്നു്. ഈ ചെ​റി​പ്പ​ഴം അയവു് ഒട്ടു​മി​ല്ലാ​ത്ത നി​യ​മ​മാ​യി​രി​ക്കാം. എന്താ​യാ​ലും കഥാ​കാ​രൻ മന​സ്സി​ന്റെ ഉപ​രി​ത​ലം കൊ​ണ്ടു സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു വച്ച ഒരു പ്ര​തീ​ക​മാ​ണ​തു്. പതി​നെ​ട്ടാം ശതാ​ബ്ദ​ത്തിൽ യാത്ര തു​ട​ങ്ങി ഇരു​പ​താം ശതാ​ബ്ദ​ത്തിൽ കടൽ​പ്പാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കു് അടു​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന യാ​ന​പാ​ത്രം. അല്ലെ​ങ്കിൽ ഐസ്ക്രീ​മിൽ ചേർ​ച്ച​യി​ല്ലാ​തെ​യി​രി​ക്കു​ന്ന ചെ​റി​പ്പ​ഴം.

സ്വർ​ണ്ണാ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ളിൽ തി​ള​ക്ക​മു​ള്ള കല്ലു​കൾ വയ്ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ആഖ്യാ​ന​ത്തിൽ പ്ര​തീ​ക​ങ്ങൾ വച്ചാൽ പ്ര​യോ​ജ​ന​മി​ല്ല. കല്ലു​വ​ച്ച ആഭ​ര​ണ​ങ്ങൾ ബാ​ങ്കു​കാർ പണ​യ​വ​സ്തു​ക്ക​ളാ​യി സ്വീ​ക​രി​ക്കി​ല്ല. അലി​ഗ​റി​യു​ടെ മട്ടി​ലു​ള്ള രചനകൾ സഹൃ​ദ​യ​ന്മാർ​ക്കും വേണ്ട.

എം. പി. മന്മ​ഥൻ “മൂ​ക്കെ​ടു​ത്തു കു​ളി​പ്പി​ക്കു​ന്ന”തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു പറ​യാ​റു​ള്ള​തു് ഓർ​മ്മ​യി​ലെ​ത്തു​ന്നു. കു​ഞ്ഞു​ങ്ങൾ വളർ​ന്നു പ്രാ​യ​മെ​ത്തു​മ്പോൾ നല്ല മൂ​ക്കു​ള്ള​വ​രാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കിൽ കൊ​ച്ചി​ലേ അവരെ കു​ളി​പ്പി​ക്കു​മ്പോൾ മൂ​ക്കു് എണ്ണ​തേ​ച്ചു് വേ​ണ്ട​പോ​ലെ തട​വ​ണ​മ​ല്ലോ. ഇതി​നെ​യാ​ണു് മൂ​ക്കെ​ടു​ത്തു കു​ളി​പ്പി​ക്കുക എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു്. ഒരമ്മ മകളെ ഇമ്മ​ട്ടിൽ കു​ളി​പ്പി​ച്ചി​ല്ല. അവൾ വളർ​ന്നു. വി​വാ​ഹം നി​ശ്ച​യി​ച്ചു. കല്യാണ മണ്ഡ​പ​ത്തി​ലി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. വരൻ താ​ലി​കെ​ട്ടാൻ പോ​കു​ന്നു. അപ്പോൾ ആരോ പറ​ഞ്ഞു പെ​ണ്ണി​ന്റേ​തു ചപ്പ​മൂ​ക്കാ​ണെ​ന്നു്; മൂ​ക്കെ​ടു​ത്തു കു​ളി​പ്പി​ക്കാ​ത്ത​തി​ന്റെ തക​രാ​റാ​ണു് അതെ​ന്നു്. ഇതു കേ​ട്ട​യു​ട​നെ തള്ള കല്യാ​ണ​മ​ണ്ഡ​പ​ത്തി​ലേ​ക്കു് ഓടി​ക്ക​യ​റി പെ​ണ്ണി​ന്റെ മൂ​ക്കു​പി​ടി​ച്ചു​വ​ലി​ക്കാ​നും തട​വാ​നും തു​ട​ങ്ങി.

നമ്മു​ടെ കഥാ​നാ​സി​ക​കൾ പതി​മൂ​ക്കു​ക​ളോ ചപ്പ​മൂ​ക്കു​ക​ളോ ആണു്. വേണ്ട സമ​യ​ത്തു് അവയെ എണ്ണ പു​ര​ട്ടി രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ത്തി എടു​ത്തി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ ഇന്നു കാ​ണു​ന്ന വൈ​രൂ​പ്യം വരി​കി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. മനോരമ ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ ഇതാ ഒരു ചപ്പ​മൂ​ക്കു്—‘അഷിത’ (ഷെ​രീ​ഫി, നെ​ടു​മ​ങ്ങാ​ടു്). ഒരു​ത്തൻ വി​വാ​ഹം കഴി​ക്കാൻ പോ​കു​ന്ന​വൾ​ക്കു സു​ഖ​മി​ല്ലെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു് അവളെ കാണാൻ ചെ​ല്ലു​ന്നു. അവൾ റി​സ്റ്റ് വാ​ച്ച് കെ​ട്ടി കി​ട​ക്കു​ന്നു. എതി​രെ​യു​ള്ള ചു​വ​രിൽ വലിയ നാ​ഴി​ക​മ​ണി​യു​ണ്ടു്. അതു​ള്ള​പ്പോൾ റി​സ്റ്റ് വാ​ച്ച് എന്തി​നു്? ‘പ്രൗ​ഢി’ക്കു വേ​ണ്ടി​യ​ല്ലേ? ഭാവി ഭർ​ത്താ​വി​നു​ള്ള സംശയം ഭാവി പത്നി ദൂ​രീ​ക​രി​ച്ചു. “വി​ന​യേ​ട്ട​നു് അറി​യു​മോ ആ ക്ലോ​ക്ക് ചലി​ക്കാ​തെ​യാ​യി​ട്ടു് രണ്ടു മാസം കു​ഴി​ഞ്ഞു. അപ്പോൾ കൈ​ത്ത​ണ്ട​യിൽ വാ​ച്ച് കെ​ട്ടാ​തെ ഞാ​നെ​ന്തു ചെ​യ്യും?” അതു കേ​ട്ടു് അയാൾ “ക്ഷ​മി​ക്കു മു​ത്തേ, ക്ഷ​മി​ക്കു്” എന്നു പറ​യു​മ്പോൾ കഥ അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. ഇമ്മ​ട്ടി​ലു​ള്ള ചെ​റു​ക​ഥ​കൾ ഉണ്ടാ​യി​ത്തു​ട​ങ്ങിയ കാലം തൊ​ട്ടു പത്ര​മാ​പ്പീ​സു​ക​ളി​ലെ ചവ​റ്റു കു​ട്ട​ക​ളിൽ എറി​യേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു. അതു തന്നെ​യാ​ണു് നാ​സി​കാ​ചി​കി​ത്സ. ഇനി പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു പ്ര​യോ​ജ​ന​മി​ല്ല. ചൈനാ മൂ​ക്കോ​ടു​കൂ​ടി കഥാം​ഗന മനോരമ എന്ന കല്യാ​ണ​മ​ണ്ഡ​പ​ത്തിൽ കയ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. എണ്ണ​കൊ​ണ്ടും തട​വൽ​കൊ​ണ്ടും ഒരു പ്ര​യോ​ജ​ന​വു​മി​ല്ല.

അനേകം യൂ​ണി​റ്റു​ക​ളു​ടെ—എക​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ—ഘോ​ഷ​യാ​ത്ര​യോ പ്ര​വാ​ഹ​മോ ആണു് ജീ​വി​തം. ഈ ഘോ​ഷ​യാ​ത്ര​യെ അല്ലെ​ങ്കിൽ പ്ര​വാ​ഹ​ത്തെ അതു പോലെ ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കാം. അല്ലെ​ങ്കിൽ ഒരു യൂ​ണി​റ്റി​നു് എല്ലാ പ്രാ​ധാ​ന്യ​വും നല്കി ആവി​ഷ്കാ​ര​മാ​കാം. തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു ജോ​ലി​ക്കു പോ​കു​ന്ന ഒരാ​ളി​നു് ഒരു ബോൾ​പോ​യി​ന്റ് പേ​ന​യു​ണ്ടു്. കാ​മു​കി കടി​ച്ചു പാ​ടു​വ​രു​ത്തിയ പേന. അതു മറ്റൊ​രാൾ​ക്കു് എഴു​താൻ കൊ​ടു​ക്കാൻ​പോ​ലും അയാൾ​ക്കു മടി​യാ​ണു്. തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു ജോ​ലി​യിൽ ഏർ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കെ ആ പേന ഒരു സ്ത്രീ​ക്കു കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു അയാൾ​ക്കു് കാ​മു​കി​യു​ടെ ദന്ത​ക്ഷ​ത​മേ​റ്റ പേന മറ്റൊ​രു സ്ത്രീ​യു​ടെ കൈയിൽ എത്തി​യ​തു് അബോ​ധാ​ത്മ​ക​മാ​യി​ട്ടെ​ങ്കി​ലും അയാൾ​ക്കു് ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ക​യി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു ചാ​യ​ക്ക​ട​യിൽ അതു കള​ഞ്ഞി​ട്ടു് അയാൾ പോ​കു​ന്നു. കട​ക്കാ​രൻ അതു കണ്ടെ​ടു​ത്തു​കൊ​ണ്ടു ബസ്സി​നു് പിറകേ ഓടു​ന്നു. പേന വീ​ണ്ടും അയാ​ളു​ടെ കൈയിൽ വന്നു ചേ​രു​ന്നു. ഇതാണു ജി. എൻ. പണി​ക്ക​രു ടെ “ഓർ​മ്മ​യിൽ ഉയ​രു​ന്ന സ്മാ​ര​ക​ങ്ങൾ” (മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പു്) എന്ന ചെ​റു​കഥ. ഇത്ത​രം കഥകൾ രചി​ക്കു​മ്പോൾ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കു​ന്ന ഏക​ക​ത്തി​നു് എല്ലാ​വി​ധ​ത്തി​ലും പ്രാ​ധാ​ന്യം നല്കാൻ കഥാ​കാ​രൻ ശ്ര​മി​ക്ക​ണം. ഇല്ലെ​ങ്കിൽ ആ ഏകകം വാ​യ​ന​ക്കാ​ര​നെ സ്പർ​ശി​ക്കി​ല്ല. ദന്ത​ക്ഷ​ത​മേ​റ്റ പേന ഒരു ബാ​ഹ്യ​പ്രേ​ര​ക​മാ​ണു്. ആ ബാ​ഹ്യ​പ്രേ​ര​കം പേ​ന​യു​ടെ ഉട​മ​സ്ഥ​ന്റെ അന്ത​രം​ഗ​ത്തിൽ മറ്റു പ്രേ​ര​ക​ങ്ങൾ ജനി​പ്പി​ക്കു​മ്പോൾ, അവയെ കഥാ​കാ​രൻ വേ​ണ്ട​പോ​ലെ ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കു​മ്പോൾ കഥ വിജയം പ്രാ​പി​ക്കും. ഈ രീ​തി​യി​ലു​ള്ള മാ​ന​സിക പ്ര​വർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തി​പാ​ദ​നം ഇക്ക​ഥ​യിൽ ഇല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് ജി. എൻ. പണി​ക്കർ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത ഏകകം കഥ​യി​ലെ ബസ്സ്, മോ​ശ​പ്പെ​ട്ട ചായ ഇവ​പോ​ലെ അപ്ര​ധാ​ന​മാ​യി ഭവി​ക്കു​ന്നു. എല്ലാ ഏക​ക​ങ്ങൾ​ക്കും പ്രാ​ധാ​ന്യം നല്കി “തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു്” എന്ന​തി​ന്റെ സവി​ശേ​ഷ​ത​യും വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കാം. അങ്ങ​നെ നോ​ക്കി​യാ​ലും കഥാ​കാ​ര​നു് വി​ജ​യ​മി​ല്ല. എല്ലാ​വി​ധ​ത്തി​ലും ഇതു് പരാ​ജ​യ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

ഒരു പ്രാ​യ​മൊ​ക്കെ ആയി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ സ്വ​ഭാ​വം ഇരു​മ്പു​കു​ടം പോ​ലെ​യാ​കും. അതിൽ മാ​റ്റം വരു​ത്താൻ കഴി​യു​ക​യി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് പ്രാ​യ​മാ​യ​വൻ ചെ​യ്യു​ന്ന തെ​റ്റി​നു് മാ​പ്പു കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഒരർ​ത്ഥ​വു​മി​ല്ല. “ഒരി​ക്ക​ലി​തു സം​ഭ​വി​ച്ചു പോയി. ഇനി ഇതു ചെ​യ്യു​ക​യി​ല്ല” എന്നു പറ​യു​ന്ന​വ​നെ വി​ശ്വ​സി​ക്കു അടു​ത്ത ദിവസം അതേ തെ​റ്റു് അവൻ ചെ​യ്തി​രി​ക്കും. ഒരു കല്ലെ​ടു​ത്തു് ആയിരം തവണ മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു് എറിയൂ. ഓരോ തവ​ണ​യും അതു താ​ഴ​ത്തേ​ക്കു​ത​ന്നെ പോരും. എറി​യു​ന്ന​വ​ന്റെ തലയിൽ വന്നു വീ​ണെ​ന്നും വരും.

“എന്നെ മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു പോകാൻ പഠി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ഞാൻ ഇനി മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു തന്നെ പോകും” എന്നു കല്ലു വി​ചാ​രി​ക്കി​ല്ല. മനു​ഷ്യ​നും കല്ലും സദൃ​ശ​മാ​യി പെ​രു​മാ​റു​ന്നു. ഒരി​ക്കൽ സ്ഫ​ടി​ക​പാ​ത്രം പൊ​ട്ടി​ക്കു​ന്ന പരി​ചാ​ര​കൻ പതി​വാ​യി അതു പൊ​ട്ടി​ക്കും. ഊർ​മ്മിള എന്ന പേരിൽ കു​മാ​രി വാ​രി​ക​യിൽ “മൗ​ന​ത്തി​ന്റെ തീരം” എന്ന കഥ​യെ​ഴു​തിയ ആൾ ഇതു​പോ​ലു​ള്ള പീ​റ​ക്ക​ഥ​കൾ ഇനി​യും എഴു​തും. ഡോ​ക്ട​റായ ഭാ​ര്യ​യ്ക്കു ലൈം​ഗി​കാ​സ​ക്തി കൂ​ടു​ത​ലാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് ഭർ​ത്താ​വി​നു് കാ​ല​ത്തു ക്ഷീ​ണം. അതി​നാൽ അയാൾ​ക്കു് അവ​ളോ​ടൊ​രു​മി​ച്ചു് കാറിൽ പോകാൻ വൈ​കേ​ണ്ടി വരു​ന്നു. ആശു​പ​ത്രി​യിൽ വൈ​കി​ച്ചെ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് അവൾ സസ്പെ​ന്റ് ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഊർ​മ്മി​ള​യു​ടെ ഭാ​ഷ​യി​ലാ​ണെ​ങ്കിൽ “ഡോ​ക്ടർ വി​നോ​ദി​നി ഈസ് സസ്പെ​ന്റ് പെ​ന്റിം​ഗ് എൻ​ക്വ​യ​റി” (നമ്മു​ടെ തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ കു​ന്നു​കു​ഴി യൂ​ണി​വേ​ഴ്സി​റ്റി​യിൽ പഠി​ച്ച ആരെ​ങ്കി​ലു​മാ​യി​രി​ക്കും ഈ സസ്പെൻ​ഷൻ ഓർഡർ ഡ്രാ​ഫ്റ്റ് ചെ​യ്ത​തു്—ലേഖകൻ). ഈ കഥാ​സാ​ഹ​സ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് ഞാ​നെ​ന്താ​ണു് പറ​യേ​ണ്ട​തു് ? ഫൂ​ളി​ഷാ​യി​ട്ടു​ള്ള കാ​ര്യ​ങ്ങൾ മനു​ഷ്യ​ന്റെ മു​ഖ​ത്തു നോ​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ അവൻ ചി​രി​ക്കു​മെ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് കഥാ​കാ​ര​ന്മാർ കഥ​ക​ളെ​ഴു​തു​ന്നു. വാ​യ​ന​ക്കാ​രെ മണ്ട​ന്മാ​രാ​ക്കു​ന്നു.

വി​ത്തം, വിദ്യ, രോഗം ഇവ മൂ​ന്നും അന്യ​രെ കാ​ണി​ക്ക​രു​തു് എന്നാ​ണു് സ്മൃ​തി​കാ​ര​ന്റെ ഉപ​ദേ​ശം. എനി​ക്കു വി​ത്ത​മോ വി​ദ്യ​യോ രോഗമോ ഇല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു് അവ പ്ര​ദർ​ശി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നി​ല്ല. അപ​മാ​ന​നം സം​ഭ​വി​ച്ചാൽ (അപ​മാ​നം= insult; അപ​മാ​ന​നം= അപ​മാ​നി​ക്കൽ) അതും പു​റ​ത്തു പറ​യ​രു​തെ​ന്നു് നിയമം. ഈ ലേഖകൻ ആ നിയമം പാ​ലി​ക്കാ​റി​ല്ല. ശാ​സ്താം​കോ​ട്ട​യി​ലെ കോ​ളേ​ജിൽ ഒരി​ക്കൽ പ്ര​സം​ഗി​ക്കാൻ പോയി. കൂടെ പു​ന​ലൂർ ബാലൻ, നബീസാ ഉമ്മാൾ. കൊ​ണ്ടു​പോയ ആൾ ജോൺ സാ​മു​വൽ (ഇപ്പോൾ ടെ​ലി​വി​ഷൻ കേ​ന്ദ്ര​ത്തിൽ). ഞാൻ സമ്മേ​ള​നം ഉദ്ഘാ​ട​നം ചെ​യ്യാൻ എഴു​ന്നേ​റ്റു. “ഇരി​യെ​ടാ പഴ​ഞ്ചൻ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​രാ” എന്നു് ഒരു വിളി. കൂടെ കൂ​വ​ലും കല്ലേ​റും, ഇരു​ന്നി​ല്ല. ഒരു കല്ലു് നെ​റ്റി​യിൽ കൊ​ണ്ടു രക്ത​മൊ​ഴു​കി. അപ്പോൾ ഇരു​ന്നു. “ഞാൻ സ്ത്രീ​യാ​ണു്. എന്നെ കൂ​വു​ക​യി​ല്ല.” എന്നു പറ​ഞ്ഞു് നബീസ എഴു​ന്നേ​റ്റു. “ഇരി​യെ​ടീ… ” എന്നു വിളി. ഇരു​ന്നു. “ഞാൻ എസ്. എഫ്. ഐ.ക്കാ​ര​നാ​ണു്. എന്നെ കൂ​വു​ക​യി​ല്ല എന്നു പു​ന​ലൂർ ബാലൻ.” എഴു​ന്നേ​റ്റു. ‘കൂ കൂ’. ഇരു​ന്നു. ഞാൻ പ്ലാ​റ്റ്ഫോ​മിൽ നി​ന്നു താ​ഴ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ കല്ലു് എറി​ഞ്ഞ കു​ട്ടി​കൾ തന്നെ പഞ്ഞി​യും സ്പി​രി​റ്റും കൊ​ണ്ടു വന്നു ഡ്ര​സ്സ് ചെ​യ്യാൻ. “സാ​റി​നോ​ടു​ള്ള ദേ​ഷ്യം കൊ​ണ്ട​ല്ല ഞങ്ങൾ കൂ​വി​യ​തും എറി​ഞ്ഞ​തും” അവർ മു​റി​വു തു​ട​ച്ചു. മരു​ന്നു വച്ചു തന്നു. ഞാൻ ശാ​സ്താം​കോ​ട്ട​യി​ലാ​ണു് ബാ​ല്യ​കാ​ലം കഴി​ച്ചു കൂ​ട്ടി​യ​തു്. ശു​ദ്ധ​ജ​ല​ത​ടാ​കം അമ്പ​ല​ത്തി​നു ചു​റ്റും പ്ര​ശാ​ന്തത. ആദ്ധ്യാ​ത്മി​കാ​ന്ത​രീ​ക്ഷം എങ്ങും. എൻ. ബാ​ല​ച​ന്ദ്രൻ​നാ​യർ ശാ​സ്താം​കോ​ട്ട​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു് കു​മാ​രി വാ​രി​ക​യി​ലെ​ഴു​തി​യ​തു വാ​യി​ച്ച​പ്പോൾ ഇത്ര​യും കു​റി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​തോ​ന്നി. അന്നു ഞങ്ങ​ളെ കു​ട്ടി​കൾ പീ​ഡി​പ്പി​ച്ച​പ്പോൾ മല​യാ​ളം പ്രൊ​ഫ​സ​റാ​യി​രു​ന്ന ജി. ശങ്ക​ര​പ്പി​ള്ള (പ്ര​ശ​സ്ത​നായ നാടക കർ​ത്താ​വു്) വല്ലാ​തെ കോ​പി​ച്ചു. അദ്ദേ​ഹം കു​ട്ടി​ക​ളോ​ടു കയർ​ത്തു. ചില അദ്ധ്യാ​പ​ക​രോ​ടും. ശാ​സ്താം​കോ​ട്ട​യ്ക്കു് എല്ലാ മേ​ന്മ​ക​ളും കൈ​വ​ര​ട്ടെ. ഇന്ന​ത്തെ കു​ട്ടി​കൾ​ക്കു് പഞ്ഞി​യും സ്പി​രി​റ്റും മെർ​ക്കു​റോ​ക്രോ​മും വേണമോ എന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അവർ​ക്കു് അതു വേ​ണ​മെ​ങ്കിൽ ദേ​വ​സ്വം ബോർഡ് എത്തി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​മ​ല്ലോ.

“വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​ക​ളോ​ടു് നി​ങ്ങൾ​ക്കു ദേ​ഷ്യ​മു​ണ്ടോ?” എന്നു് എന്നോ​ടു ചോ​ദ്യം. “ഇല്ലേ​യി​ല്ല” എന്നു് ഉത്ത​രം. കലാ​കൗ​മു​ദി അയ​യ്ക്കു​ന്ന ചെ​ക്ക് പോ​സ്റ്റ്മാൻ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു തരു​മ്പോൾ എനി​ക്കു് അയാ​ളോ​ടു സ്നേ​ഹം. കോ​ട​തി​യി​ലെ പ്യൂൺ സമൻസ് കൊ​ണ്ടു​വ​രു​മ്പോൾ എനി​ക്കു് അയാ​ളോ​ടു ദേ​ഷ്യം. രണ്ടു​പേ​രും സർ​ക്കാർ അനു​ശാ​സി​ച്ച​തേ ചെ​യ്യു​ന്നു​ള്ളു. തങ്ങ​ളെ അധഃ​പ​തി​പ്പി​ക്കു​ന്ന വി​ദ്യാ​ഭ്യാസ സമ്പ്ര​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തി​രൂ​പ​മായ കോ​ളേ​ജ് പ്രൊ​ഫ​സ​റെ കു​ട്ടി​കൾ കല്ലെ​റി​ഞ്ഞാൽ ആ അദ്ധ്യാ​പ​കൻ എന്തി​നു കോ​പി​ക്ക​ണം?

ആരോ​ഗ്യ​ത്തോ​ടെ കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടു​ന്ന​വ​നു പെ​ട്ടെ​ന്നു രോഗം വന്നാൽ അയാൾ ഡോ​ക്ട​റു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു് ഓടു​ന്നു. അയാൾ​ക്കു് അപ്പോൾ രോഗം ഭേ​ദ​മാ​ക​ണം. “ഡോ​ക്ടർ എനി​ക്കു നാളെ ഒരു കോൺ​ഫ​റൻ​സി​നു പോകണം. ഇതു് ഇന്നു ചി​കി​ത്സി​ച്ചു മാ​റ്റി​യേ പറ്റൂ.” ഡോ​ക്ടർ ആന്റി​ബ​യോ​ട്ടി​ക്ക് കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. ആ രോഗം ഭേ​ദ​മാ​യി അടു​ത്ത ദിവസം മറ്റൊ​രു രോഗം ആന്റി​ബ​യോ​ട്ടി​ക്സി​ന്റെ ഫല​മാ​യി ഉണ്ടാ​കു​ന്നു. വേറെ ചിലർ സം​ശ​യാ​ലു​ക്ക​ളാ​ണു്. കത​കി​ന്റെ കു​റ്റി​കൊ​ണ്ടു് വി​ര​ലൊ​ന്നു പോ​റി​യാൽ മതി. ഉടനെ ഡെ​റ്റോൾ ലോ​ഷൻ​കൊ​ണ്ടു് അവിടം കഴു​കു​ന്നു. ഡെ​റ്റോൾ ആന്റി സെ​പ്റ്റി​ക്ക് ഓയി​ന്റ്മെ​ന്റ് പു​ര​ട്ടു​ന്നു. ആഴ്ച​യി​ലൊ​രി​ക്കൽ മൂ​ത്രം പരി​ശോ​ധി​ക്കു​ന്നു, രക്തം പരി​ശോ​ധി​ക്കു​ന്നു. മെ​ഡി​ക്കൽ ബു​ക്സ് വാ​യി​ച്ചു കി​ട്ടിയ അല്പ​ജ്ഞാ​നം ഡോ​ക്ട​റു​ടെ മുൻ​പിൽ​വ​ച്ചു് സം​ശ​യ​ങ്ങൾ ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു. ഡോ​ക്ടർ നീരസം മറ​ച്ചു​വ​ച്ചു് മറു​പ​ടി നല്കു​ന്നു. തി​രി​ച്ചു വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു പോ​രു​മ്പോൾ കു​തി​ര​ലാ​ട​ത്തി​യിൽ ചവി​ട്ടി​യെ​ന്നി​രി​ക്ക​ട്ടെ. “ഹാ കാലിൽ ഒരു അബ്രേ​ഷൻ ഉണ്ട​ല്ലോ. ഒരാ​ന്റി ടെ​റ്റ​ന​സ് ഇൻ​ജെ​ക്ഷൻ എടു​ത്തു കളയാം” എന്നു തീ​രു​മാ​നി​ക്കു​ന്നു. മരു​ന്നു കു​ത്തി​വ​യ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും. ഈ രണ്ടു​കൂ​ട്ട​രും പരി​ഹ​സി​ക്കു​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​വ​രാ​ണു്. ഇവ​രിൽ​പ്പെ​ടാ​തെ ചാ​ഞ്ച​ല്യ​ര​ഹി​ത​രാ​യി​ക്ക​ഴി​യു​ന്ന​വ​രു​ണ്ടു്. രോഗം വന്നോ? എന്നാൽ ചി​കി​ത്സി​ക്കാം. അതിൽ തി​ടു​ക്ക​മി​ല്ല, വെ​പ്രാ​ള​മി​ല്ല. അങ്ങ​നെ നി​യ​ത​മാ​യി ജീ​വി​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കു പ്ര​യോ​ജ​ന​പ്പെ​ടും ഡോ​ക്ടർ എസ്. കൃ​ഷ്ണ​കു​മാ​റി​ന്റെ “നി​ങ്ങ​ളും ഡോ​ക്ട​റും” എന്ന പം​ക്തി (ജന​യു​ഗം വാരിക). വൈ​വി​ധ്യ​മു​ള്ള വി​ഷ​യ​ങ്ങൾ അദ്ദേ​ഹം ലളി​ത​മാ​യി പ്ര​തി​പാ​ദി​ക്കു​ന്നു. ജന​ങ്ങ​ളു​ടെ ആരോ​ഗ്യ​ത്തി​ലാ​ണു് ഡോ​ക്ടർ​ക്കു താ​ല്പ​ര്യം. ഓരോ ഉത്ത​ര​വും ഈ സത്യ​ത്തി​ലേ​ക്കു കൈ​ചൂ​ണ്ടു​ന്നു.

ഒരു നേ​ര​മ്പോ​ക്കു് രോ​ഗി​യോ​ടു് സത്യം മു​ഴു​വൻ പറയാൻ ഡോ​ക്ടർ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. അദ്ദേ​ഹം പറ​ഞ്ഞു: “നി​ങ്ങൾ വലിയ രോ​ഗി​യാ​ണെ​ന്നു എനി​ക്കു് പറ​യേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. കാ​ര്യ​ങ്ങൾ യഥാർ​ത്ഥ​സ്ഥി​തി​യിൽ അറി​യാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കും താൽ​പ​ര്യ​മി​ല്ലേ? പി​ന്നെ, വേറെ ആരെ​യെ​ങ്കി​ലും നി​ങ്ങൾ​ക്കു കാ​ണ​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടോ?”

രോ​ഗി​യു​ടെ ദുർ​ബ്ബ​ല​ശ​ബ്ദം “കാണണം”.

“ആരെ?” ഡോ​ക്ട​റു​ടെ ചോ​ദ്യം.

“വേ​റൊ​രു ഡോ​ക്ട​റെ” രോ​ഗി​യു​ടെ മറു​പ​ടി.

ഞാ​ന​ങ്ങ​നെ ടെ​ലി​വി​ഷൻ കാ​ണാ​റി​ല്ല. ഇന്നു സന്ധ്യ​ക്കു് (6-3-85) ചി​ല​ങ്ക​യു​ടെ നാ​ട​ക​വും ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​യു​ടെ “വാ​ഴ​ക്കുല” എന്ന കാ​വ്യ​ത്തി​ലെ ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ സം​ഗീ​താ​ത്മ​ക​മായ ആവി​ഷ്കാ​ര​വും കേ​ട്ട​പ്പോൾ ചെ​ന്നു നോ​ക്കി. തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം ഹോളി ഏയ്ൻ​ജൽ​സ് കോൺ​വെ​ന്റി​ലെ ഒരു വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​നി— നീന പ്ര​സാ​ദ് — ഹൃ​ദ​യ​ഹാ​രി​യാ​യി നൃ​ത്തം ചെ​യ്യു​ന്നു. ആ കു​ട്ടി​യു​ടെ ചല​ന​ങ്ങൾ ഭാ​വാ​ത്മ​ക​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. രമ​ണീ​യ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. അതി​സൂ​ക്ഷ്മ​വും സു​നി​ശ്ചി​ത​വും എന്നു പറയാൻ വയ്യ. കൊ​ച്ചു​കു​ട്ടി​യ​ല്ലേ? പരി​ച​യ​വും അഭ്യാ​സ​വും കൂ​ടു​മ്പോൾ ആ ഗു​ണ​ങ്ങ​ളും ഈ കു​ട്ടി​ക്കു കി​ട്ടി​ക്കൊ​ള്ളും. നീന പ്ര​സാ​ദി​ന്റെ നൃ​ത്തം അസു​ല​ഭ​മായ ഒര​നു​ഭ​വം എനി​ക്കു പ്ര​ദാ​നം ചെ​യ്തു. ഈ കു​ട്ടി​യു​ടെ പേരിൽ നമു​ക്കു് അഭി​മാ​നം കൊ​ള്ളാം.

‘അലി​ഗ​റി’ യാ​ന്ത്രി​ക​മാ​ണു്, നി​ശ്ചേ​ത​ന​മാ​ണു്. പ്ര​തി​രൂ​പാ​ത്മ​ക​ത്വം ചല​നാ​ത്മ​ക​മ​ത്രേ. അതിനു മൂ​ല്യ​മു​ണ്ടു്. ജീ​വി​ത​ത്തോ​ടു ബന്ധ​മു​ണ്ടു്. പ്ര​തി​രൂ​പാ​ത്മ​ക​ത്വം പല അർ​ത്ഥ​ങ്ങൾ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​മ്പോൾ അലി​ഗ​റി ഒരു അർ​ത്ഥം മാ​ത്രം ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു തരു​ന്നു. മറ്റൊ​രു​ത​ര​ത്തിൽ പറയാം. രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ​യും സൈ​ന്യ​ത്തി​ന്റെ​യും രഹ​സ്യ​ങ്ങൾ മറ്റു​ള്ള​വർ അറി​യാ​തി​രി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഒരു​ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള പ്ര​ച്ഛ​ന്ന രചന—ക്രി​പ്റ്റോ​ഗ്ര​ഫി—സ്വീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട​ല്ലോ. അതു​പോ​ലെ​യൊ​രു പ്ര​ച്ഛ​ന്ന​ര​ച​ന​യാ​ണു് അലി​ഗ​റി. ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ മഹാ​ദ്ഭു​ത​മോ മന​സ്സി​ന്റെ സങ്കീർ​ണ്ണ​ത​ക​ളോ അനാ​വ​ര​ണം ചെ​യ്യാൻ ഇതു് അസ​മർ​ത്ഥ​മാ​ണു്. ‘ചന്ദ്രിക’ വാ​രി​ക​യിൽ രാഘവൻ പു​ന്ന​ശ്ശേ​രി എഴു​തിയ “വീടു്” വി​ര​സ​മായ അലി​ഗ​റി​യാ​ണു്. ഇടി​ഞ്ഞു​വീ​ഴാ​റായ വീടു്. അതു കൂ​ട​ക്കൂ​ടെ നന്നാ​ക്കി വീ​ട്ടു​കാർ താ​മ​സി​ക്കു​ന്നു. ജീർ​ണ്ണി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തീ​ക​മാ​യി​ട്ടാ​ണു് വീടു് സങ്ക​ല്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്. മൂ​ല്യ​മി​ല്ലാ​ത്ത, അഗാ​ധ​ത​യി​ല്ലാ​ത്ത വി​ര​സ​മായ ലാ​ക്ഷ​ണിക കഥ.

കണ്ണു് ഒര​ള​വിൽ സൂ​ര്യ​നാ​യി മാ​റി​യി​ല്ലെ​ങ്കിൽ ആ കണ്ണു​കൊ​ണ്ടു് സൂ​ര്യ​നെ കാണാൻ പറ്റു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു പ്ലോ​ട്ടി​ന​സ്. താൻ ആലേ​ഖ​നം ചെ​യ്യു​ന്ന രൂ​പ​മാ​യി ചി​ത്ര​കാ​രൻ മാ​റി​യി​ല്ലെ​ങ്കിൽ അയാൾ​ക്കു് ആ രൂപം അന്യൂ​ന​മാ​യി ആലേ​ഖ​നം ചെ​യ്യാൻ കഴി​യു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു് ഡാ​ന്റേ.

ഒരു പ്ര​ശ​സ്ത​നായ ചി​ത്ര​കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: “സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ല​ക്കാ​ര​നു് കു​റ്റം പറ​യു​ക​യാ​ണു് ജോലി.” ഇങ്ങ​നെ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ട ചി​ത്ര​കാ​രൻ കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ എല്ലാ വാ​രി​ക​ക​ളും വാ​യി​ച്ചി​ട്ടു് ഇതു​പോ​ലെ​യൊ​രു പം​ക്തി എഴു​ത​ട്ടെ. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് ഇതി​ലു​മ​ധി​കം കു​റ്റം പറ​യേ​ണ്ട​താ​യി വരും എന്ന​തി​നു് ഒരു സം​ശ​യ​വു​മി​ല്ല.

ഭാ​ര്യ​യും ഭർ​ത്താ​വും രണ്ടു​പേ​രു​ടെ​യും ദ്വി​തീയ വി​വാ​ഹ​മാ​ണു്. അവ​ളു​ടെ ആദ്യ​ത്തെ ഭർ​ത്താ​വി​ലു​ണ്ടായ മകൻ അയാളെ അപ​മാ​നി​ക്കു​ന്നു. മകൻ അമ്മു​മ്മ​യു​ടെ വീ​ട്ടിൽ​പ്പോ​യി. അതോടെ അവൾ​ക്കു ദുഃഖം. ദുഃ​ഖ​ത്തി​ന്റെ കാ​ര​ണ​മ​റി​ഞ്ഞു് അയാൾ അവനെ തി​രി​ച്ചു​വി​ളി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്നു. അതോടെ ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദം. ഇതാ​ണു് ‘സഖി’ വാ​രി​ക​യിൽ അമ്പ​ല​പ്പുഴ വേണു എഴു​തിയ “ഗ്രീ​ഷ്മ​വർ​ഷം” എന്ന കഥ—ഹാർ​മ്മോ​ണി​യ​ത്തി​ന്റെ ഒരു കട്ട താ​ഴ്ത്തു​മ്പോൾ ഗർ​ദൃ​സ്വ​ര​വും രണ്ടാ​മ​ത്തെ കട്ട താ​ഴ്ത്തു​മ്പോൾ മൂ​ങ്ങ​യു​ടെ മൂ​ള​ലും മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ കട്ട താ​ഴ്ത്തു​മ്പോൾ തവ​ള​യു​ടെ ശബ്ദ​വും കേ​ട്ടാൽ എങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കും? ഭാഷ എന്ന സം​ഗീ​തോ​പ​ക​ര​ണ​ത്തി​ലെ കട്ട​കൾ താ​ഴ്ത്തി അമ്പ​ല​പ്പുഴ വേണു നമ്മ​ളെ പേ​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

അവളെ കാണാൻ അയാൾ ഹോ​സ്റ്റ​ലിൽ ചെ​ന്നു. അവർ അന്യോ​ന്യം അനു​ര​ക്തർ. പക്ഷേ, അയാൾ​ക്കു് ജോ​ലി​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലേ അവൾ വി​വാ​ഹം കഴി​ക്കാൻ സന്ന​ദ്ധ​യാ​കൂ. മി​ടു​ക്കി​യെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു് അയാൾ നട​ന്ന​ക​ലു​ന്നു. ഇതു് ‘പൗ​ര​ദ്ധ്വ​നി വാ​രി​ക​യിൽ തോമസ് കു​ട്ടി ചെ​ഞ്ചേ​രിൽ എഴു​തിയ “സ്നേ​ഹ​മാ​ണു് പക്ഷേ… ” എന്ന കഥ —ചെ​ക്കോ​വും മോ​പ​സാ​ങ്ങും തോമസ് കു​ട്ടി​യും സദൃ​ശ​രാ​ണു്. മൂ​ന്നു​പേ​രെ​യും അമ്മ​മാ​രാ​ണു് പ്ര​സ​വി​ച്ച​തു്. ആ വി​ധ​ത്തിൽ സാ​ദൃ​ശ്യം. ഒരു കാ​ര്യ​ത്തിൽ ചെറിയ വ്യ​ത്യാ​സ​വും റഷ്യാ​ക്കാ​ര​നും ഫ്ര​ഞ്ചു​കാ​ര​നും തങ്ക​ത്തൂ​ലി​ക​കൊ​ണ്ടു് മനോ​ര​ഞ്ജ​ക​ങ്ങ​ളായ ചി​ത്ര​ങ്ങൾ വര​ച്ചു. കേ​ര​ളീ​യൻ തൂലിക പി​ക്കാ​ക്സാ​ക്കി ഭാ​ഷ​യാ​കു​ന്ന പറ​മ്പു് കി​ള​ച്ചു മറി​ക്കു​ന്നു.

മനോ​രാ​ജ്യം വാ​രി​ക​യിൽ (ലക്കം 15) “കാരൂർ ഫലി​ത​ങ്ങൾ”—അനു​ഗൃ​ഹീ​ത​നായ ആ കഥാ​കാ​ര​നു് നർ​മ്മ​ബോ​ധം തീ​രെ​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നു് വിജയം രവി തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്നു.

കു​ഞ്ഞി​ത്തോ​മാ​ച്ചൻ ചെ​റു​പ്പ​ത്തിൽ വലിയ ചട്ട​മ്പി​യാ​യി​രു​ന്നു. പ്രാ​യ​മാ​യ​പ്പോൾ നാ​ക്കിൽ ക്യാൻ​സർ വന്നു. നാ​ക്കി​ന്റെ അറ്റം മു​റി​ച്ചു. അയാൾ എതിർ​ത്തി​രു​ന്ന വീ​ട്ടു​കാ​രിൽ ഒരു സ്ത്രീ അയാൾ​ക്കു പത്തു രൂപ കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. ‘ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി’ വാ​രി​ക​യി​ലെ “അസ്ത​മ​യ​ത്തി​നു മുൻ​പു്” എന്ന കഥ​യാ​ണി​തു്. സി. പി. ഓമന എഴു​തി​യ​തു്—ഈ ലോ​ക​ത്തു​ള്ള ഏതും മനു​ഷ്യ​നെ വേ​ദ​നി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​ണു്. കഥ മാ​ത്രം വേ​ദ​നി​പ്പി​ക്കാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്തി​നു്?

കഥ പറ​യു​ന്ന ആളി​ന്റെ വീ​ട്ടി​ന​ടു​ത്തു് മൂ​ന്നു സന്ന്യാ​സി​നി​മാർ വന്നു താ​മ​സി​ക്കു​ന്നു. അവരിൽ ഒരാൾ അയാ​ളു​ടെ കൂ​ടെ​പ്പ​ഠി​ച്ച രു​ക്മി​ണി. സ്കൂ​ളിൽ വച്ചു കാ​ലു​രു​മ്മി​യി​രു​ന്ന​വർ രണ്ടു​പേ​രും. ആ സന്ന്യാ​സി​നി​മാ​രു​ടെ കണ്ണു​കൾ കാക്ക കൊ​ത്തി​പ്പ​റി​ക്കു​മ്പോൾ ശത്രു​ഘ്നൻ കലാ​കൗ​മു​ദി​യി​ലെ​ഴു​തിയ “സന്ധ്യ​ക​ളും സന്ന്യാ​സി​നി​മാ​രും” എന്ന ചെ​റു​കഥ അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. രണ്ടു സത്യ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു് ഇക്ക​ഥ​യിൽ. ഒന്നു കണ്ണു​കൊ​ത്തി പറി​ക്കു​ന്ന​തി​നോ​ടു ചേർ​ന്ന പ്ര​തി​രൂ​പാ​ത്മക സ്വ​ഭാ​വ​മാർ​ന്ന സത്യം. രണ്ടാ​മ​ത്തേ​തു് യാ​ഥാർ​ത്ഥ്യ​ത്തി​ന്റെ തല​ത്തി​ലു​ള്ള സത്യം. രണ്ടും ഒരു​മി​ച്ചു ചേ​രാ​തെ നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് കഥ​യു​ടെ വി​ശ്വാ​സ്യത എന്ന ഗുണം നഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്നു.

ഐൻ​സ്റ്റൈൻ കു​ളി​മു​റി​യിൽ നി​ന്നി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ ഒരു ജൂതൻ അതി​ന​ക​ത്തേ​ക്കു കയറി. അയാ​ളോ​ടു് വേ​റൊ​രു ജൂതൻ പറ​ഞ്ഞു: “അങ്ങ​നെ ഒരു കൊ​ല്ലം കഴി​ഞ്ഞു അല്ലേ സു​ഹൃ​ത്തേ.” (ജൂ​ത​ന്മാർ വർ​ഷ​ത്തി​ലൊ​രി​ക്ക​ലേ കു​ളി​ക്കൂ എന്നു സൂചന.)