SFNസാ​യാ​ഹ്ന ഫൌ​ണ്ടേ​ഷൻ
സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ലം
എം കൃ​ഷ്ണൻ നായർ
(കലാ​കൗ​മു​ദി വാരിക, 1985-12-29-ൽ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച​തു്)

ആ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​നു ബന്ധു​ക്കൾ കു​റ​വു്. അതു​കൊ​ണ്ടു് ‘പെ​ണ്ണു​കാ​ണാൻ’ ഞാൻ കൂടി ചെ​ന്നേ മതി​യാ​വൂ എന്നു നിർ​ബ്ബ​ന്ധം. ഞാൻ പോയി. ഉത്ക​ണ്ഠ നി​റ​ഞ്ഞ നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ. പെ​ണ്ണു കാ​പ്പി​കൊ​ണ്ടു​വ​രി​ക​യാ​ണു്. “നല്ല​പോ​ലെ നോ​ക്കി​ക്കോ സോമാ; പി​ന്നീ​ടു്, ‘ഞാൻ കണ്ടി​ല്ല’ എന്നു മാ​ത്രം പറ​യ​രു​തു് ” എന്നു ഞാൻ അയാ​ളു​ടെ കാതിൽ മൊ​ഴി​ഞ്ഞു. ലജ്ജാ​വ​തി​യാ​യി, മുഖം കു​നി​ച്ചു്, ലേശം വി​റ​യ​ലോ​ടു​കൂ​ടി പെ​ണ്ണു രം​ഗ​പ്ര​വേ​ശം ചെ​യ്യു​മെ​ന്നാ​ണു് ഞാൻ വി​ചാ​രി​ച്ച​തു്. ആ വി​ചാ​രം തെ​റ്റി​പ്പോ​യി. അവൾ​ക്കു ലജ്ജ​യി​ല്ല, അവ​ളു​ടെ മുഖം കു​നി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല, ലേ​ശം​പോ​ലും വി​റ​യ​ലു​മി​ല്ല. ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​ന്റെ മു​ഖ​ത്തു് ഉറ്റു​നോ​ക്കി മന്ദ​സ്മി​തം പൊ​ഴി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് അതി​ശ​ബ്ദ​മാർ​ന്ന കാൽ​വ​യ്പു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി അവൾ ഞങ്ങ​ളി​രി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്തേ​ക്കു വന്നു. കാ​പ്പി വച്ചി​രു​ന്ന ട്രേ കൊ​ച്ചു​മേ​ശ​യു​ടെ പു​റ​ത്തു​വ​ച്ചു മാ​റി​നി​ന്നു. ഒരു ചെറിയ ഗു​സ്തി​ക്കാ​രി എന്നു വേണം അവളെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാൻ. അക്കാ​ല​ത്തെ ഫാഷൻ അനു​സ​രി​ച്ചു് ബ്ളൗ​സി​ന്റെ കൈ തോ​ളു​വ​രെ. അതു​കൊ​ണ്ടു ബൈ​സ​പ്സ് മസിൽ​സ്—ഭുജദശ—ഇരു​മ്പു​ണ്ട പോ​ലി​രി​ക്കു​ന്ന​തു ഞാൻ കണ്ടു. കൈകൾ ബല​മാർ​ന്നവ. മു​ഖ​ത്തി​നൊ​രു ‘ഐശ്വ​ര്യം’ എങ്കി​ലും മറ്റെ​ല്ലാ അവ​യ​വ​ങ്ങ​ളും ആയസ നിർ​മ്മി​ത​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ന്നു് എനി​ക്കു തോ​ന്നി. ചെ​റു​ക്ക​നെ തറ​പ്പി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്ന അവ​ളോ​ടു് തന്ത പറ​ഞ്ഞു: “കാ​പ്പി​യെ​ടു​ത്തു​കൊ​ടു​ക്കു്.” അവൾ അത​നു​സ​രി​ച്ചു. ആദ്യം കാ​പ്പി ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​നു നൽകി. രണ്ടാ​മ​തു് എനി​ക്കും. എനി​ക്കു കാ​പ്പി​ത​ന്ന​പ്പോൾ അവൾ കരു​തി​ക്കൂ​ട്ടി എന്റെ കൈയിൽ തൊ​ട്ടു. ഞാ​ന​ല്ലേ ബന്ധു. അതു​കൊ​ണ്ടു് വി​വാ​ഹ​ത്തി​നു തട​സ്സം പറ​യാ​തി​രി​ക്കാ​നു​ള്ള വി​ദ്യ​യാ​യി​രു​ന്നു അതു്. എന്നെ തൊട്ട സ്ഥി​തി​ക്കു് അവൾ യു​വാ​വി​നെ ഏതു​വി​ധ​ത്തിൽ തൊ​ട്ടി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു് എനി​ക്കു് ഊഹി​ക്കാ​വു​ന്ന​തേ​യു​ള്ളു. ‘ഇനി പൊ​യ്ക്കോ’ എന്നു തന്ത. തി​രി​ഞ്ഞു​പോ​യി. ആയ​സാ​വ​യ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ ആന്ദോ​ള​നം. ‘ശരി. വി​വ​ര​മ​റി​യി​ക്കാം. ഞങ്ങ​ളി​റ​ങ്ങ​ട്ടെ’ എന്നു പറ​ഞ്ഞു് ഞാനും യു​വാ​വും റോ​ഡി​ലേ​ക്കു പോ​ന്നു. ഞാൻ അർ​ത്ഥ​വ​ത്താ​യി അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കി. “എനി​ക്കു് ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ടു. ഇവൾ മതി” എന്നു് ആ യു​വാ​വു്. സ്പർ​ശം ഏറ്റു എന്ന​തു സ്പ​ഷ്ടം. ഞാൻ ചോ​ദി​ച്ചു: “എന്തി​നു്? ഗു​സ്തി​പി​ടി​ക്കാ​നോ?” വി​വാ​ഹം കഴി​ഞ്ഞാൽ, പ്ര​ഥ​മ​രാ​ത്രി​യിൽ അവൾ ആട​യാ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങൾ അണി​ഞ്ഞു് ലജ്ജ​പു​ര​ണ്ട കണ്ണു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി പാൽ​പ്പാ​ത്ര​വു​മാ​യി മണ​വ​റ​യി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു​വ​രു​മെ​ന്നാ​ണോ വി​ചാ​രം? ഇല്ല: മാർ​ച്ച​ട്ട കെ​ട്ടി ലങ്കോ​ട്ടി​യു​ട​ത്തു് ഗോ​ദ​യി​ലി​റ​ങ്ങി​നി​ന്നു് മപ്പ​ടി​ച്ചു് നവ​വ​ര​നെ വി​ളി​ക്കും. ഇട​ത്തേ​ത്തു​ട​യിൽ വലതു കൈ​കൊ​ണ്ടും വല​ത്തേ​ത്തു​ട​യിൽ ഇട​തു​കൈ​കൊ​ണ്ടും അടി​ച്ചി​ട്ടു് ഒരു കൈ അയാ​ളു​ടെ കഴു​ത്തി​ന്റെ പി​റ​കിൽ​വ​ച്ചു് അമർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ക്കും. എന്നി​ട്ടു് പൃ​ഷ്ഠം പി​റ​കോ​ട്ടു തള്ളി​നി​ന്നു് വല​ത്തേ കാൽ​കൊ​ണ്ടു് അയാ​ളു​ടെ കാലിൽ ഒരടി അടി​ക്കും. അയാൾ മലർ​ന്നു വീഴും. ‘നി​ങ്ങൾ അടി​യാ​യി’ (തോ​റ്റു) എന്നു് ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​യും. ഇതൊ​ക്കെ മന​സ്സിൽ കണ്ടു​കൊ​ണ്ടു ഞാൻ അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: “ഇവൾ ഭാ​ര്യ​യാ​കാൻ കൊ​ള്ളു​ക​യി​ല്ല സോമാ. ഗു​സ്തി​ക്കാ​രി​യെ​പ്പോ​ലി​രി​ക്കു​ന്നു. ഭാര്യ നി​ന്നോ​ടു ഗു​സ്തി​പി​ടി​ക്ക​ണോ അതോ ചോറും കറി​യും വച്ചു​ത​ര​ണോ?” എന്റെ അഭി​പ്രാ​യം അം​ഗീ​ക​രി​ക്കാൻ അയാൾ​ക്കു വളരെ ദി​വ​സ​ങ്ങൾ വേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. അത്ര ബല​ത്തോ​ടെ​യാ​യി​രി​ക്കും അവൾ കാ​പ്പി കൊ​ടു​ത്ത​പ്പോൾ കൈ​യ​മർ​ത്തി​യ​തു്. പി​ന്നീ​ടു്, ചി​ല​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ഞാ​ന​വ​ളെ ബസ്സിൽ വച്ചു കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. വി​വാ​ഹം നട​ന്നേ​ക്കു​മെ​ന്നു കരുതി അവൾ എനി​ക്കു പു​ഞ്ചി​രി സമ്മാ​നി​ക്കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ആശ​യ​റ്റ​പ്പോൾ അവൾ​ക്കു വെ​റു​പ്പാ​യി. എന്നെ​ക്ക​ണ്ടാൽ തല​വെ​ട്ടി​ക്കു​മെ​ന്നാ​യി. പാവം താ​രാ​ബാ​യി! (താ​രാ​ബാ​യി = ഓടു​ന്ന കാർ പി​ടി​ച്ചു നിർ​ത്തി​യി​രു​ന്ന ഒരു കാ​യി​കാ​ഭ്യാസ പ്ര​വീണ).

ഇന്ന​ത്തെ കവി​ത​യും കഥയും ഈ പെ​ണ്ണി​നെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണു്. മപ്പ​ടി​ക്കാ​നേ അവൾ​ക്ക​റി​യൂ. കാലു വലി​ച്ച​ടി​ച്ചു് പ്ര​തി​യോ​ഗി​യെ നി​ല​ത്തു​വീ​ഴ്ത്താ​നേ അവൾ​ക്കു കഴിയൂ. ശര​ത്കാല ചന്ദ്രി​ക​യിൽ വെ​ണ്മ​ണ​ലി​ലി​രു​ന്നു ചെ​ഞ്ചു​ണ്ടി​ലെ പു​ഞ്ചി​രി​യെ സാ​രി​ത്തു​മ്പു​കൊ​ണ്ടു തു​ട​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ‘എന്നെ ഇഷ്ട​മാ​ണോ?’ എന്നു് അയാ​ളോ​ടു ചോ​ദി​ക്കാൻ അവൾ​ക്കു് അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അവൾ ആ വി​ധ​ത്തി​ലൊ​രു സു​ന്ദ​രി​യു​മ​ല്ല. ഇന്ന​ത്തെ നി​രൂ​പ​ക​രും ഈ ഗു​സ്തി​ക്കാ​രി​ക്കു ചേർ​ന്ന​വർ തന്നെ. അവർ അവളെ വീ​ഴ്ത്താൻ ഗോ​ദ​യ്ക്കു ചു​റ്റും ഓടി ശക്തി സം​ഭ​രി​ക്കു​ന്നു. മപ്പ​ടി​ക്കു​ന്നു. തു​ട​യിൽ സ്വ​യ​മ​ടി​ക്കു​ന്നു. “എന്റെ മൂ​ച്ചൊ​ട​യ്ക്ക​ടീ” (മൂ​ച്ചു് ഉട​യ്ക്കുക = ഗു​സ്തി​ക്കാ​രു​ടെ ഒരു പ്ര​യോ​ഗം) എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു. ഗു​സ്തി​യിൽ തല്പ​ര​രായ കു​റെ​പ്പേർ അവ​രു​ടെ യു​ദ്ധ​ത്തി​നു് ആക്കം കൂ​ട്ടു​ന്ന വി​ധ​ത്തിൽ ‘ഹോയ് ഹോയ്’ എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു. ബാ​ഹു​യു​ദ്ധ​ത്തിൽ താ​ല്പ​ര്യ​മി​ല്ലാ​ത്ത​വർ മാ​റി​നി​ന്നു് നീ​ലാ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തിൽ ഭ്ര​മ​ണം ചെ​യ്യു​ന്ന കൃ​ഷ്ണ​പ്പ​രു​ന്തി​നെ നോ​ക്കു​ന്നു. വി​രി​യു​ന്ന പനീ​നീർ​പ്പൂ​വി​നെ നോ​ക്കു​ന്നു. പച്ച​യി​ല​യിൽ നൃ​ത്തം​വ​യ്ക്കു​ന്ന ഒറ്റ​സ്സൂ​ര്യ രശ്മി​യെ നോ​ക്കു​ന്നു. അവരെ മറ്റേ​ക്കൂ​ട്ടർ റൊ​മാ​ന്റി​ക്കു​കൾ എന്നു​വി​ളി​ച്ചു് ആക്ഷേ​പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു.

“അമേ​രി​ക്കൻ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​നായ…”
images/JohnSteinbeck1930.jpg
ജോൺ സ്റ്റൈൻ​ബ​ക്ക്

അമേ​രി​ക്കൻ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​നായ ജോൺ സ്റ്റൈൻ​ബ​ക്കി ന്റെ പ്ര​ഖ്യാ​ത​മായ കൊ​ച്ചു നോ​വ​ലാ​ണു് The Pearl. അതിലെ കഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളായ കീ​നോ​യും ഹ്വാ​ന​യും (കീ​നോ​യു​ടെ ഭാര്യ) കാ​ല​ത്തു കട​ലി​ലേ​ക്കു പോയി. കീനോ കട​ലി​ലെ ചി​പ്പി​ത്ത​ട്ടി​ലേ​ക്കു മു​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്നു് ഒരു വലിയ ചി​പ്പി​യെ​ടു​ത്തു കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു. ഹ്വാന വള്ളം നേരേ പി​ടി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു. കീനോ തി​രി​ച്ചു് അതിൽ കയറി, അതു തു​റ​ന്നു​നോ​ക്കാൻ അവർ​ക്കു പേടി. എങ്കി​ലും ഹ്വാന നിർ​ദ്ദേ​ശി​ച്ച​ത​നു​സ​രി​ച്ചു് അയാൾ പേ​നാ​ക്ക​ത്തി​കൊ​ണ്ടു് അതു പതു​ക്കെ തു​റ​ന്നു, അതാ വലിയ മു​ത്തു്. കീനോ ആഹ്ലാ​ദം​കൊ​ണ്ടു് കൂ​ക്കി​വി​ളി​ച്ചു… അയാൾ​ക്കു് ആ മു​ത്തു് പ്ര​യോ​ജ​ന​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. പ്ര​യോ​ജ​ന​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ ഓരോ തവണ കടലിൽ മു​ങ്ങു​മ്പോ​ഴും വലിയ വലിയ മു​ത്തു​കൾ കി​ട്ടു​മെ​ന്നു പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. സക്ക​റിയ യുടെ ഒന്നു രണ്ടു നല്ല കഥകൾ മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ വന്നു. അടു​ത്ത കഥ, അതു് ആരു​ടേ​താ​യി​രു​ന്നാ​ലും കൂ​ടു​തൽ മെ​ച്ച​പ്പെ​ട്ട​താ​വു​മെ​ന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ച്ചു. എന്റെ സു​ഹൃ​ത്തു് കെ. രഘു​നാ​ഥ​ന്റെ ‘ഉറ​ക്ക​ത്തി​ലൂ​ടെ ഒരു കി​നാ​വി​ലേ​ക്കു്’ എന്ന ചെ​റു​കഥ കണ്ടു വാ​യി​ച്ചു. നൈ​രാ​ശ്യം. വേ​ഗ​ത്തി​ലു​ള്ള വാ​യ​ന​യാ​വാം നി​രാ​ശത ജനി​പ്പി​ച്ച​തെ​ന്നു കരുതി വീ​ണ്ടും വാ​യി​ച്ചു. നൈ​രാ​ശ്യം കൂ​ടി​യ​തേ​യു​ള്ളു. ബസ്സിൽ യാത്ര ചെ​യ്യു​ന്ന ഒരു​ത്ത​ന്റെ പോ​ക്ക​റ്റിൽ​നി​ന്നു് ആരോ പേ​ഴ്സ് എടു​ക്കു​ന്നു. അത​റി​ഞ്ഞി​ട്ടും അയാൾ മി​ണ്ടാ​തെ നില്‍ക്കു​ന്നു. സ്വ​ല്പം കഴി​ഞ്ഞു്, അയാൾ ഉറ​ക്കം തൂ​ങ്ങു​ന്ന ഒരു​ത്ത​ന്റെ പോ​ക്ക​റ്റിൽ നി​ന്നു കണ്ണാ​ടി​ക്കൂ​ടു് എടു​ക്കു​ന്നു. കഥ തീർ​ന്നു. ആഖ്യാ​ന​ത്തി​ന്റെ സവി​ശേ​ഷ​ത​യി​ല്ല, അന്ത​രീ​ക്ഷ​മി​ല്ല, കഥാ​പാ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ വ്യ​ക്തി​ത്വ​മി​ല്ല, തത്ത്വ​ചി​ന്ത​യി​ല്ല, തത്ത്വ​ചി​ന്ത​യോ​ടു് ഒരാ​ഭി​മു​ഖ്യ​മി​ല്ല, ഒരു ‘പോ​യി​ന്റ്’ പോ​ലു​മി​ല്ല. പാല്‍ക്ക​ട​ലിൽ നി​ന്നു ലക്ഷ്മീ​ദേ​വി ഉയർ​ന്ന​പ്പോൾ ദേ​വ​ന്മാ​രും അസു​ര​ന്മാ​രും ആ ദേ​വി​യെ​ക്കാൾ സു​ന്ദ​രി​യായ വേ​റൊ​രു ദേ​വി​യെ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്കും. കി​ണ​റ്റിൽ​നി​ന്നു ചേ​തോ​ഹ​രാം​ഗി​യെ ഉയർ​ത്തി​യെ​ടു​ത്ത യയാതി പി​ന്നീ​ടും അതിലേ പോ​യ​പ്പോൾ വേ​റൊ​രു സു​ന്ദ​രി​യെ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ചു് അതിൽ എത്തി​നോ​ക്കി​യി​രി​ക്കും. ആ പ്ര​തീ​ക്ഷ​യാ​ണു് തെ​റ്റു്.

“എന്റെ പേ​ര​ക്കു​ട്ടി​ക്കു്…”

എന്റെ പേ​ര​ക്കു​ട്ടി​ക്കു് ഏഴു വയ​സ്സാ​ണു്. അവൾ കാ​ല​ത്തെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു ദുഃ​ഖി​ച്ചു നില്‍ക്കു​ന്ന​തു കണ്ട​പ്പോൾ അമ്മ ചോ​ദി​ച്ചു: “എന്തെ​ടീ സ്കൂ​ളിൽ പോകാൻ വയ്യ അല്ലേ?” പേ​ര​ക്കു​ട്ടി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “അതല്ല അമ്മ. എനി​ക്കു് ഒട്ടും വയ്യ. എയ്ഡ്സ് ആണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു സു​ഖ​ക്കേ​ടു്” എന്നും പത്രം വാ​യി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ ദോ​ഷ​വും കൂ​ടി​യാ​ണു് ഇതു്. എയ്ഡ്സ് പി​ടി​പെ​ട്ടാൽ ക്ഷീ​ണ​മു​ണ്ടാ​കു​മെ​ന്നു ദി​ന​പ​ത്ര​ത്തിൽ നി​ന്നു് അവൾ മന​സി​ലാ​ക്കി​യി​രി​ക്കും. ക്ഷീ​ണം തോ​ന്നി​യ​പ്പോൾ അതു എയ്ഡ്സി​ന്റെ ഫല​മാ​ണെ​ന്നു സങ്ക​ല്പി​ച്ചു. ഈ യഥാർ​ത്ഥ സംഭവം ഇപ്പോൾ ഞാൻ ഓർ​മ്മി​ച്ച​തി​നു ഹേതു മനോ​രാ​ജ്യം ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ സി. പി. നായർ എഴു​തിയ ‘ചു​രു​ക്കെ​ഴു​ത്തു്’ എന്ന ഹാ​സ്യ​കഥ വാ​യി​ച്ചു എന്ന​താ​ണു്. വയ​സ്സു് കേവലം എട്ടു​ള്ള നവ​നീ​ത​മോ​ഹ​നൻ​പി​ള്ള കഥ പറ​യു​ന്ന ആളി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലെ​ത്തി ചോ​ദി​ച്ചു: “അടു​ത്ത ബു​ധ​നാ​ഴ്ച സ്കോ​ളർ​ഷി​പ്പ് പരീ​ക്ഷ​യാ അതിനു സാ​മാ​ന്യ​വി​ജ്ഞാ​നം എന്നു് ഒരു പേ​പ്പ​റു​ണ്ടു്… എന്ത​വാ അമ്മാ​വാ ഈ AIDS എന്നു​ള്ള​തി​ന്റെ ഫുൾ​ഫോം?” കഥ പറ​യു​ന്ന ആൾ പൂർ​ണ്ണ​രൂ​പം പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. എന്നി​ട്ടു് ചു​രു​ക്കെ​ഴു​ത്തി​ന്റെ പല വശ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്നു. പോ​ങ്ങും​മൂ​ട്ടിൽ ക്രി​സ്തു​ദാ​സ് എബ​ന​സ​റെ, പോ. ക്രി. എബനസർ എന്നു വി​ളി​ച്ചാൽ എങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കും? പൂ​യ​പ്പ​ള്ളിൽ ചന്ദ്ര​മ​തി ജയ​പ്ര​ദ​യെ, പൂ. ച. ജയ​പ്ര​ദ​യെ​ന്നു വി​ളി​ച്ചാ​ലോ? അതി​ന്റെ ഫല​മോർ​ത്തു നമ്മൾ ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ ചിരി മന​സ്സി​നു വി​കാ​സം നല്കും. ശരീ​ര​ത്തി​നു് ഉന്മേ​ഷ​വും. പൈ​ങ്കി​ളി​സ്സാ​ഹി​ത്യം കേ​ര​ളീ​യ​രെ കൊ​ല്ലാ​ക്കൊല ചെ​യ്യു​മ്പോൾ സി. പി. നാ​യ​രെ​പ്പോ​ലു​ള്ള ഹാ​സ്യ​സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്മാർ അവരെ കൂ​ടു​തൽ കൂ​ടു​തൽ ചി​രി​പ്പി​ക്ക​ണം.

ഇവിടെ പറ​ഞ്ഞ​തി​നോ​ടു് ഒരു ബന്ധ​വു​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു കാ​ര്യം​കൂ​ടി എഴു​തി​ക്കൊ​ള്ള​ട്ടെ. കൗ​മു​ദി പത്രാ​ധി​പ​രാ​യി​രു​ന്ന കെ. ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​നു പേ​രി​ന്റെ ഇപ്പു​റ​ത്തു് വീ​ട്ടു​പേ​രോ സ്ഥ​ല​പ്പേ​രോ ചേർ​ക്കു​ന്ന​വ​രോ​ടു് പു​ച്ഛ​മാ​യി​രു​ന്നു. അതി​ന്റെ കാ​ര​ണ​വും അദ്ദേ​ഹം എന്നെ അറി​യി​ച്ചി​രു​ന്നു. വട​ക്കൻ​പ​റ​വൂർ ജോർ​ജ്ജ് തോമസ്, കു​ണ്ടാം​ക​ട​വു് രാ​മ​ച​ന്ദ്രൻ​നാ​യർ എന്നൊ​ക്കെ പറ​യു​മ്പോൾ ജോർ​ജ്ജ് തോ​മ​സ്സി​നും രാ​മ​ച​ന്ദ്രൻ​നാ​യർ​ക്കും യഥാ​ക്ര​മം വട​ക്കൻ പറ​വൂ​രി​ന്റെ​യും കു​ണ്ടാം​ക​ട​വി​ന്റെ​യും ആധി​പ​ത്യ​മു​ണ്ടെ​ന്ന​ല്ലേ അർ​ത്ഥം? അതു അഹ​ങ്കാ​ര​മ​ല്ലെ​ങ്കിൽ പി​ന്നെ​ന്താ​ണു്? ഒരു​കാ​ല​ത്തു് യൂ​ണി​വേ​ഴ്സി​റ്റി​ക്കോ​ളേ​ജി​ലെ മല​യാ​ളം ഡി​പ്പാർ​ട്ടു​മെ​ന്റി​ലു​ള്ള അദ്ധ്യാ​പ​ക​രെ​ല്ലാം “കുള”ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. ഇള​ങ്കു​ളം കു​ഞ്ഞൻ​പി​ള്ള, കീ​ഴ്ക്കു​ളം രാ​മൻ​പി​ള്ള, കരി​ങ്കു​ളം നാ​രാ​യ​ണ​പി​ള്ള. ഭാ​ഗ്യം​കൊ​ണ്ടു് എൻ. കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള നാ​വാ​യി​ക്കു​ളം കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള​യാ​യി​ല്ല. ഭാ​ഗ്യം​കൊ​ണ്ടു് എസ്. ഗു​പ്തൻ നായർ കാ​യം​കു​ളം ഗു​പ്തൻ​നാ​യ​രാ​യി​ല്ല. ഇവർ രണ്ടു​പേ​രെ​യും കെ. ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണൻ ബഹു​മാ​നി​ച്ചി​രു​ന്നു.

“ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു, അതി​നാൽ…”
images/ReneDescartes-c.jpg
റനെ ദേ​കാർ​ത്ത്

“ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു, അതി​നാൽ ഞാ​നു​ണ്ടു്”—I think, therefore I am എന്ന പ്ര​ഖ്യാ​ത​മായ ചൊ​ല്ലു് ഫ്ര​ഞ്ച് തത്ത്വ​ചി​ന്ത​കൻ റനെ ദേ​കാർ​ത്തി ന്റേ​താ​ണു്. ചി​ന്തി​ക്കു​ന്ന മനു​ഷ്യൻ ഈശ്വ​ര​നി​ലേ​ക്കു പോ​കു​ന്നു. ഈശ്വ​രൻ ഉണ്ടെ​ന്നു സ്ഥാ​പി​ച്ച​തി​നു ശേഷം അയാൾ ബാ​ഹ്യ​ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ ഉൺ​മ​യി​ലേ​ക്കു വരു​ന്നു. എല്ലാം യു​ക്തി​യിൽ അടി​യു​റ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇതു തെ​ളി​യി​ച്ച ഈ യു​ക്തി​വാ​ദി​യെ സ്വീ​ഡീ​ഷ് ഗവൺ​മെ​ന്റ് സ്റ്റോ​ക്ക് ഹോ​മി​ലേ​ക്കു ക്ഷ​ണി​ച്ചു. ക്രി​സ്റ്റീന രാ​ജ്ഞി യെ തത്ത്വ​ചി​ന്ത പഠി​പ്പി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു അതു്. ദേ​കാർ​ത്തു് പോയി. കാ​ല​ത്തു് അഞ്ചു മണി​ക്കു തു​ട​ങ്ങും ട്യൂ​ഷൻ. നല്ല തണു​പ്പു​ള്ള സമയം. ദാർ​ശ​നി​ക​നു തണു​പ്പേ​റ്റു് സു​ഖ​ക്കേ​ടു​ണ്ടാ​യി. കാ​ല​മ​ധി​ക​മാ​യി​ല്ല. അദ്ദേ​ഹം മരി​ച്ചു​പോ​യി. ജീ​വ​ച​രി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാർ മര​ണ​കാ​ര​ണ​മാ​യി ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​തു് അത്ര​ക​ണ്ടു് ശരി​യ​ല്ലെ​ന്നാ​ണു് വേ​റൊ​രു ഗ്ര​ന്ഥ​കാ​രൻ എഴു​തി​ക്ക​ണ്ട​തു്. അതു് എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നു മാ​ത്രം എനി​ക്കോർ​മ്മ​യി​ല്ല. ക്രി​സ്റ്റീന രാ​ജ്ഞി പരി​പൂർ​ണ്ണ നഗ്ന​യാ​യി ദേ​കാർ​ത്തി​ന്റെ മു​മ്പിൽ വന്നു​കി​ട​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്ന​ത്രേ. അദ്ദേ​ഹം അവളെ ഫി​ലോ​സ​ഫി പഠി​പ്പി​ക്കും. സ്വീ​ഡ​നിൽ ഈച്ച​കൾ വള​രെ​ക്കൂ​ടു​ത​ലാ​ണു്. തന്റെ പൊ​ന്മേ​നി​യിൽ വന്നി​രി​ക്കു​ന്ന ഈച്ച​ക​ളെ വെ​ടി​വ​ച്ചു കൊ​ല്ലാൻ സ്വർ​ണ്ണം കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കിയ ഒരു കൊ​ച്ചു പീ​ര​ങ്കി രാ​ജ്ഞി കൈയിൽ വച്ചി​രി​ക്കും. ഈച്ച വന്നി​രു​ന്നാ​ലു​ടൻ ക്രി​സ്റ്റീന വെ​ള്ളി​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കിയ കൊ​ച്ചു വെ​ടി​യു​ണ്ട​കൾ പാ​യി​ക്കും. ഒരീ​ച്ച​പോ​ലും രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നി​ല്ല. മലർ​ന്നും ചരി​ഞ്ഞും കി​ട​ക്കു​ന്ന നഗ്ന​യായ രാ​ജ്ഞി. ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി. സ്വർ​ണ്ണ​നിർ​മ്മി​ത​മായ കൊ​ച്ചു​പീ​ര​ങ്കി. അതിൽ​നി​ന്നു പാ​യു​ന്ന​തു വെ​ള്ളി വെ​ടി​യു​ണ്ട​കൾ. സന്മാർ​ഗ്ഗ​നി​ഷ്ഠ​നായ ദേ​കാർ​ത്തു് താ​ന​റി​യാ​തെ ഉണ്ടായ കാമം അട​ക്കി​യി​രി​ക്കും. അട​ക്കിയ കാമം വല്ലാ​ത്ത ദോഷം ചെ​യ്യും. ദാർ​ശ​നി​ക​ന്റെ സ്വ​സ്ഥത തകർ​ന്നു. മന​സ്സു തകർ​ന്നാൽ ശരീ​ര​വും തകരും. പാ​രീ​സിൽ​നി​ന്നു് അദ്ദേ​ഹം ഹോ​ള​ണ്ടി​ലേ​ക്കു ഓടി​യ​തു​ത​ന്നെ ഇമ്മാ​തി​രി പ്ര​ലോ​ഭ​ന​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു രക്ഷ​പ്പെ​ടാ​നാ​ണു്. അവി​ടെ​നി​ന്നു് 1649 അവ​സാ​ന​ത്തിൽ അദ്ദേ​ഹം സ്റ്റോ​ക്ക് ഹോമിൽ പോയി. എന്നും കാ​ല​ത്തു കാ​ണു​ന്ന​തു് ഇക്കാ​ഴ്ച​യും. 1650-​ഫെബ്രുവരിയിൽ ദേ​കാർ​ത്തു് മരി​ച്ചു. നേരെ മറി​ച്ചു് റാ​ണി​യു​ടെ സു​വർ​ണ്ണ ശരീരം അദ്ദേ​ഹം ആസ്വ​ദി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ! തീർ​ച്ച​യാ​യും വള​രെ​ക്കാ​ലം ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്നേ​നെ.

images/QueenChristinaofSweden-c.jpg
ക്രി​സ്റ്റീന രാ​ജ്ഞി

ഈ സത്യം പറ​യു​ന്ന ഗ്ര​ന്ഥ​കാ​രൻ—ദേ​കാർ​ത്തി​ന്റെ അകാ​ല​ച​ര​മ​ത്തി​നു ഹേതു കണ്ടു​പി​ടി​ച്ച ഗ്ര​ന്ഥ​കാ​രൻ —നമ്മു​ടെ വാ​രി​ക​ക​ളി​ലെ മി​നി​ക്ക​ഥ​കൾ കണ്ടാൽ “അവർ ഇഷ്ടം​പോ​ലെ എഴു​ത​ട്ടെ. അങ്ങ​നെ മന​സ്സി​നു സമനില കൈ​വ​രു​ത്ത​ട്ടെ” എന്നു തന്നെ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടും. എക്സ്പ്ര​സ്സ് വാ​രി​ക​യി​ലെ ‘നൊ​മ്പ​ര​ങ്ങ​ളെ താ​ലോ​ലി​ക്കു​ന്ന പെൺ​കു​ട്ടി’ എന്ന മി​നി​ക്കഥ നോ​ക്കുക. അതു് എഴു​തിയ ആളി​ന്റെ പി​റ​കിൽ മറ​ഞ്ഞു നില്‍ക്കു​ന്ന​തു് പു​രു​ഷ​നാ​വാം. വൈ​രൂ​പ്യ​മു​ള്ള പെൺ​കു​ട്ടി​യെ ആരും നോ​ക്കു​ന്നി​ല്ല. അങ്ങ​നെ അവൾ ദുഃ​ഖി​ച്ചി​രി​ക്കു​മ്പോൾ കു​പ്ര​സി​ദ്ധ​നായ ഒരു സ്ത്രീ​ജി​തൻ വന്നു​ക​യ​റി അവളെ ചും​ബി​ക്കു​ന്നു. അവൻ പൊ​യ്ക്ക​ഴി​യു​മ്പോൾ ആ ചും​ബ​ന​ങ്ങൾ ഓർ​മ്മി​ച്ചു് സു​ഖ​ത്തോ​ടെ ഇരി​ക്കു​ന്നു. അശ്ളീല സ്പൃ​ഷ്ട​മായ ഇക്കഥ, അജ്ഞാ​ത​നായ ഗ്ര​ന്ഥ​കാ​രാ, താ​ങ്ക​ളു​ടെ സി​ദ്ധാ​ന്ത​ത്തി​നു സാ​ധു​ത​യു​ണ്ടെ​ന്നു തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്നു. (കഥ​യ്ക്കു് ഒരു ‘മാ​സ്ക്യു​ലിൻ​ട​ച്ച് ’ ഉള്ള​തി​നാ​ലാ​ണു് ഈ വി​മർ​ശ​നം. ഇല്ലെ​ങ്കിൽ ഈ ലേഖകൻ മൗനം അവ​ലം​ബി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു.)

“ആദിമ മനു​ഷ്യൻ”, “താ​മ​ര​പ്പൂ”

ആദിമ മനു​ഷ്യൻ താ​മ​ര​പ്പൂ വി​ട​രു​ന്ന​തു​ക​ണ്ടു് ആഹ്ളാ​ദി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പു്, ഇടി​നാ​ദം​കേ​ട്ടു ഞെ​ട്ടു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പു്, സ്ത്രീ​യു​ടെ സ്പർ​ശ​മേ​റ്റു് കോ​രി​ത്ത​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പു് ഉള്ള കാ​ല​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു പറ​യാ​നാ​ണു് എനി​ക്കാ​ഗ്ര​ഹം. പക്ഷേ, ഭാ​വ​നാ​ശ​ക്തി​യാൽ ഞാൻ അനു​ഗൃ​ഹീ​ത​ന​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് തൊ​ട്ടു​മുൻ​പു​ള്ള കാ​ല​ത്തെ സത്യ​ങ്ങൾ മാ​ത്രം പറ​യു​ന്നു.

ശ്രീ​മൂ​ല​വി​ലാ​സം ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് ഹൈ​സ്കൂ​ളി​ന്റെ മുൻ​വ​ശ​ത്തു​ള്ള പുൽ​ത്ത​കി​ടി​യിൽ ഉയർ​ത്തിയ പന്തൽ. സാ​ഹി​ത്യ​പ​രി​ഷ​ത്തി​ന്റെ സമ്മേ​ള​നം. ഉള്ളൂർ പര​മേ​ശ്വ​ര​യ്യർ അദ്ധ്യ​ക്ഷൻ. പ്ര​ഭാ​ഷ​കൻ എം. ആർ. വേ​ലു​പ്പി​ള്ള ശാ​സ്ത്രി. കേ​ര​ള​വർ​മ്മ വലിയ കോ​യി​ത്ത​മ്പു​രാ​ന്റെ കൃ​തി​ക​ളെ അത്ര മാ​നി​ക്കാ​ത്ത അദ്ദേ​ഹം ‘മയൂ​ര​സ​ന്ദേശ’ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. തമ്പു​രാ​ന്റെ സഹ​ധർ​മ്മി​ണി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള പദ്യ​ഭാ​ഗം— ‘സൗ​ജ​ന്യ​ത്തെ​പ്പ​റ​കി​ല​ത​സാ​ധാ​ര​ണം തന്നെ​യാ​ണേ’ എന്ന ഭാഗം വേ​ലു​പ്പി​ള്ള​ശാ​സ്ത്രി പ്ര​ത്യേ​കം തര​ത്തിൽ ചൊ​ല്ലി “ആണേ” എന്ന​തു് നീ​ട്ടി ഉച്ച​രി​ച്ചു. തമ്പു​രാ​ട്ടി​യു​ടെ സ്വ​ഭാ​വ​ശു​ദ്ധി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ബഹു​ജ​നാ​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തി​നു് ഊന്നൽ നൽ​കി​ക്കൊ​ണ്ടു് അദ്ദേ​ഹം “തന്നെ​യാ​ണേ​േ​േേ” എന്നു പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഉള്ളൂർ ക്ഷോ​ഭി​ച്ചു് “നി​റു​ത്തു പ്ര​സം​ഗം” എന്നു് ആജ്ഞാ​പി​ച്ചു. പ്ര​ഭാ​ഷ​ണം നി​റു​ത്തേ​ണ്ടി വന്നു വേ​ലു​പ്പി​ള്ള ശാ​സ്ത്രി​ക്കു്. രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യു​ള്ള കാലം. നി​റു​ത്താ​തെ​ന്തു ചെ​യ്യും.

images/UlloorSParameswaraIyerstamp-c.jpg
ഉള്ളൂർ പര​മേ​ശ്വ​ര​യ്യർ

മഹാ​ക​വി ഉള്ളൂ​രി​ന്റെ ആദ്ധ്യ​ക്ഷ്യ​ത്തിൽ ചേർ​ന്ന ഒരു സമ്മേ​ള​നം. പ്രൊ​ഫ​സർ എൻ. കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള പ്ര​ഭാ​ഷ​കൻ. സ്വാ​ഗ​ത​മാ​ശം​സി​ച്ച ജഗ​തി​ക്കാ​രൻ ഒരു പയ്യൻ എൻ. കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള​യെ പ്ര​ശം​സി​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യിൽ ഉള്ളൂ​ര്, ഇബ്സ​ന്റെ കൃ​തി​കൾ വാ​യി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു ധ്വ​നി​പ്പി​ച്ചു. ഉള്ളൂർ ഉപ​ക്ര​മ​പ്ര​സം​ഗം തു​ട​ങ്ങി. ഇബ്സ​ന്റെ ‘പേർ​ഗ്യു​ന്ത് ’, ‘റോസ് മർഷോം, ‘മാ​സ്റ്റർ ബിൽഡർ’ ഇവ​യു​ടെ കഥ സം​ഗ്ര​ഹി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു് വി​മർ​ശ​നം നട​ത്തി. മാ​ത്ര​മ​ല്ല അക്കാ​ല​ത്തെ നവീ​ന​ന്മാർ​പോ​ലും അറി​യാ​ത്ത മോ​റീ​സ് മതേർ​ല​ങ്ങി ന്റെ നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും അദ്ദേ​ഹം വി​ദ​ഗ്ദ്ധ​മാ​യി സം​സാ​രി​ച്ചു. ‘കർ​ണ്ണ​ഭൂ​ഷണ’വും ‘പിംഗള’യും മറ്റു​മെ​ഴു​തിയ ഒരു പഴ​ഞ്ച​നാ​ണു് ഉള്ളൂ​രെ​ന്നു് സ്വാ​ഗത പ്ര​ഭാ​ഷ​കൻ കരു​തി​യി​രു​ന്നു. മഹാ​ക​വി​യു​ടെ പ്ര​സം​ഗം കേ​ട്ടു് അയാൾ വിളറി ഇരു​ന്നു​പോ​യി.

images/RosmersholmbyHenrikIbsen1886.jpg

സാ​ഹി​ത്യ പഞ്ചാ​നൻ പി. കെ. നാ​രാ​യ​ണ​പി​ള്ള യെ ഒരു സമ്മേ​ള​ന​ത്തി​ന്റെ സം​ഘാ​ട​കർ പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​നു ക്ഷ​ണി​ച്ചു. അദ്ദേ​ഹം അതേ​റ്റി​ല്ല. എങ്കി​ലും അവർ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പേരു് അച്ച​ടി​ച്ചു. സമ്മേ​ള​ന​ദി​ന​മെ​ത്തി. പി. കെ. ശ്രോ​താ​വാ​യി മാ​ത്രം മറ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ചെ​ന്നു് ഇരി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. സദ​സ്സിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ കണ്ട അധ്യ​ക്ഷൻ ഉപ​ക്രമ പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം പറ​ഞ്ഞു: “ഇനി പി. കെ. നാ​രാ​യ​ണ​പി​ള്ള പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രി​ക്കും”. ഇതു​കേ​ട്ടു് അദ്ദേ​ഹ​മെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു പറ​ഞ്ഞു: “പി. കെ. നാ​രാ​യ​ണ​പി​ള്ള പ്ര​സം​ഗി​ക്കാ​തെ​യും ഇരി​ക്കും” എന്നി​ട്ടു് അദ്ദേ​ഹം കസേ​ര​യിൽ പഴ​യ​മ​ട്ടിൽ ഇരി​പ്പു​റ​പ്പി​ച്ചു.

സാ​ഹി​ത്യ​ത്തിൽ താൽ​പ​ര്യ​മു​ള്ള ഒരു വേ​ശ്യ​യു​ടെ വേ​ശ്യാ​വൃ​ത്തി​യെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ലേഖനം വാ​ങ്ങി​ക്കാൻ പത്രാ​ധി​പർ പോ​യ​പ്പോൾ (പത്രാ​ധി​പർ ഇന്നി​ല്ല) ഞാനും കൂ​ടി​ചെ​ല്ല​ണ​മെ​ന്നു് അദ്ദേ​ഹം നിർ​ബ്ബ​ന്ധി​ച്ചു. കൊ​ല്ല​ത്തു​നി​ന്നു വട​ക്കോ​ട്ടു കുറെ നാഴിക സഞ്ച​രി​ച്ച​പ്പോൾ അവ​രു​ടെ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി. സ്വീ​ക​ര​ണ​മു​റി​യിൽ ഞങ്ങൾ ഇരു​ന്ന​പ്പോൾ വേ​ശ്യ​യും മകളും വന്നു. വേശ്യ വൃ​ദ്ധ​യാ​ണു്; മകൾ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി, സു​ന്ദ​രി. പത്രാ​ധി​പർ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി​രു​ന്ന ബ്രാൻ​ഡി രണ്ടു ഗ്ലാ​സ്സി​ലൊ​ഴി​ച്ചു് സോഡ ചേർ​ത്തു. ഒരു ഗ്ലാ​സ്സ് വൃ​ദ്ധ​യു​ടെ മു​ന്നി​ലേ​ക്കു വച്ചു. ഒന്നു് തന്റെ മുൻ​പി​ലും. വൃദ്ധ അതു കു​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ജീവിത സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ വി​വ​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. ഈശ്വ​രാ, ഞാൻ ഞെ​ട്ടി​പ്പോ​യി. അത്ര പച്ച​യാ​യി​ട്ടാ​ണു് അവർ ഓരോ കാ​ര്യ​വും വർ​ണ്ണി​ച്ച​തു്. പത്രാ​ധി​പ​രു​ടെ കൂ​ടെ​വ​ന്ന ഒരാൾ അതെ​ല്ലാം കു​റി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അങ്ങ​നെ വാ തോ​രാ​തെ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്നി​ട​യിൽ വൃദ്ധ പത്രാ​ധി​പ​രോ​ടു് അപേ​ക്ഷി​ക്കും: “സാറ് എന്റെ മക​ളു​മാ​യി ആ മു​റി​യി​ലൊ​ന്നു പോ​യാ​ട്ടെ”. പത്രാ​ധി​പർ പോ​യി​ല്ല. ഓരോ തവണ അപേ​ക്ഷി​ക്കു​മ്പോ​ഴും അദ്ദേ​ഹം ഓരോ നൂറു രൂപ നോ​ട്ടെ​ടു​ത്തു് കി​ഴ​വി​യു​ടെ മുൻ​പിൽ വയ്ക്കും. “ഞാൻ പോ​കു​ന്നി​ല്ല. ഇതു മകൾ​ക്കു കൊ​ടു​ക്കൂ” എന്നും അദ്ദേ​ഹം പറയും. ഇങ്ങ​നെ മു​ന്നൂ​റു രൂപ അദ്ദേ​ഹം മൂ​ന്നു തവ​ണ​യാ​യി മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു​വ​ച്ചു. സം​സാ​രി​ച്ചു സം​സാ​രി​ച്ചു് കിഴവി മുൻ​പി​ലേ​ക്കു് സ്വ​ന്തം ഗ്ലാ​സ്സ് നീ​ക്കി​വ​യ്ക്കും. അപ്പോ​ഴാ​ക്കെ പത്രാ​ധി​പർ തന്റെ ഗ്ലാ​സ്സ് എന്റെ സമീ​പ​ത്തേ​ക്കു നീ​ക്കി​വ​യ്ക്കും. സം​സാ​ര​മെ​ല്ലാം കഴി​ഞ്ഞു് ഞങ്ങൾ കാറിൽ കയ​റി​യ​പ്പോൾ ഞാൻ പത്രാ​ധി​പ​രോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: “എന്തി​നാ​ണു് ഗ്ലാ​സ്സ് കൂ​ട​ക്കൂ​ടെ എന്റെ അടു​ത്തേ​ക്കു നീ​ക്കി​വ​ച്ച​തു് ?” അദ്ദേ​ഹം മറു​പ​ടി നല്കി: “എനി​ക്കു പേടി. ഞങ്ങ​ളു​ടെ ഗ്ലാ​സ്സു​കൾ തമ്മിൽ മാ​റി​പ്പോ​യാൽ, കി​ഴ​വി​ക്കു വല്ല വി. ഡി.യോ മറ്റോ ഉണ്ടെ​ങ്കിൽ എനി​ക്കു പക​രു​കി​ല്ലേ? അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് എന്റെ ഗ്ലാ​സ്സ് സാ​റി​ന്റെ അടു​ത്തേ​ക്കു് ഞാൻ നീ​ക്കി വച്ച​തു്”.

വല​ക്ക​ണ്ണി​യിൽ കാ​ലു​ട​ക്കിയ പക്ഷി​യെ​പ്പോ​ലെ ഞാൻ ഓർ​മ്മ​ക​ളിൽ കു​രു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നു. കു​രു​ക്കിൽ നി​ന്നു കാലു് വലി​ച്ചെ​ടു​ക്കാ​നു​ള്ള ഈ ശ്രമം വാ​യ​ന​ക്കാർ ഇഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ടോ എന്തോ.

“ചവി​ട്ടി ഞെ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന…”
images/AjithaK-c.jpg
കെ. അജിത

“ചവി​ട്ടി​ഞെ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന സ്ത്രീ​ജീ​വി​ത​ങ്ങൾ ഒരു​വ​ശ​ത്തു്. മറു​വ​ശ​ത്തു് അവർ​ക്കു ചെ​റു​ത്തു​നിൽ​ക്കാ​നു​ള്ള മാ​ന​സിക പിൻ​ബ​ലം നൽ​കാ​നൊ​രു പ്ര​സ്ഥാ​ന​മോ പ്ര​വർ​ത്ത​ന​മോ ഇല്ലാ​യ്ക. ഇതി​നെ​ല്ലാം മകുടം ചാർ​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു് സർ​വ​വ്യാ​പി​യും അഗാ​ധ​വു​മായ പൈ​ങ്കി​ളി വാ​രി​കാ​സ്വാ​ധീ​ന​വും”. ഇതു് കെ. അജിത ട്രയൽ വാ​രി​ക​യി​ലെ​ഴു​തിയ ഗസ്റ്റ് എഡി​റ്റോ​റി​യ​ലിൽ നി​ന്നെ​ടു​ത്ത​താ​ണു്. ആ വാ​രി​ക​യിൽ​ത്ത​ന്നെ കു​ക്കി​ങ് ഗ്യാ​സ് കി​ട്ടാ​നു​ള്ള പ്ര​യാ​സ​വും അതു വി​ത​ര​ണം ചെ​യ്യു​ന്ന​വ​രു​ടെ അധാർ​മ്മി​ക​പ്ര​വർ​ത്ത​ന​വും സു​കു​മാ​റി​ന്റെ ഹാ​സ്യാ​ത്മ​ക​പ്ര​തി​പാ​ദ​ന​ത്തി​നു വി​ധേ​യ​മാ​കു​ന്നു. രണ്ടു രച​ന​ക​ളും അവ​യു​ടെ നി​ല​യിൽ നന്നാ​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. അവ ഉയർ​ത്തു​ന്ന പ്ര​ശ്ന​ങ്ങൾ (problems എന്ന അർ​ത്ഥ​ത്തിൽ) യഥാർ​ത്ഥ​ങ്ങ​ളു​മാ​ണു്.

സ്ത്രീ​ക്കു് ഏറ്റ​വും പ്ര​ധാ​ന​മാ​യ​തു് വി​വാ​ഹ​മാ​ണു്. തന്റെ സു​ര​ക്ഷി​ത​ത്വ​ത്തി​നു വേ​ണ്ടി ഭർ​ത്താ​വു തന്നെ സ്നേ​ഹി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും തന്റെ എല്ലാ​ക്കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളും നോ​ക്കി​ക്കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്നും അവൾ ആഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നു. പക്ഷേ, ഈ ആഗ്ര​ഹം സാ​ഫ​ല്യ​ത്തി​ലെ​ത്തു​ന്നി​ല്ല. ചില പു​രു​ഷ​ന്മാർ ഭാ​ര്യ​മാ​രെ വേ​ദ​നി​പ്പി​ക്കാ​റി​ല്ല. പക്ഷേ, പലരും മദ്യ​പി​ച്ചും പര​സ്ത്രീ​ഗ​മ​നം നട​ത്തി​യും സഹ​ധർ​മ്മി​ണി​ക​ളെ നര​ക​ത്തി​ലേ​ക്കു് എറി​യു​ന്നു. അതോടെ അവർ​ക്കു തമ്മിൽ അകൽ​ച്ച​യു​ണ്ടാ​കു​ന്നു. പ്ര​കോ​പ​ന​മി​ല്ലാ​തെ ഭാ​ര്യ​യെ ചവി​ട്ടു​ക​യും അടി​ക്കു​ക​യും കഴു​ത്തിൽ ഞെ​ക്കി​ക്കൊ​ല്ലാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​വർ ധാ​രാ​ളം. സമു​ദാ​യ​ത്തി​ലെ ഈ ക്രൂ​ര​ത​യ്ക്കു് എതി​രാ​യി സ്ത്രീ​ക്കു് ശബ്ദ​മു​യർ​ത്താൻ വയ്യ. നി​യ​മ​വും അവൾ​ക്കു് അനു​കൂ​ല​മ​ല്ല. കൊ​ല​പാ​ത​കി​യായ ഭർ​ത്താ​വിൽ​നി​ന്നും മോചനം നേടാൻ കോ​ട​തി​യെ സമീ​പി​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​ക്കു് വർ​ഷ​ങ്ങൾ കഴി​ഞ്ഞാ​ലും മോചനം കി​ട്ടു​ന്നി​ല്ല. നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ നൂ​ലാ​മാ​ല​കൾ ആ വി​ധ​ത്തി​ലാ​ണു്. അതു​കൊ​ണ്ടു് ക്രൂ​ര​മാ​യി പെ​രു​മാ​റു​ന്ന ഭർ​ത്താ​വിൽ​നി​ന്നു് എളു​പ്പ​ത്തിൽ മോചനം നേടാൻ സ്ത്രീ​യെ സഹാ​യി​ക്കു​ന്ന ഒരു സം​വി​ധാ​ന​വും നി​യ​മ​സം​ഹി​ത​യും ഉണ്ടാ​കേ​ണ്ട​താ​ണു്. അവ ഉണ്ടാ​കാ​ത്തി​ട​ത്തോ​ളം കാലം നമ്മു​ടെ സ്ത്രീ​കൾ കഷ്ട​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കും. അസ്തി​ത്വ​വാ​ദി​കൾ കമ്മ്യൂ​നി​ക്കേ​ഷ​ന്റെ പ്ര​യാ​സ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് പറ​യാ​റു​ണ്ടു്. ഇതു് യഥാർ​ത്ഥ​ത്തിൽ ദാ​മ്പ​ത്യ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലാ​ണു​ള്ള​തു്. വി​വാ​ഹം കഴി​ഞ്ഞു് പതി​ന​ഞ്ചു ദി​വ​സ​മാ​യി​യെ​ന്നു കരുതൂ. ഭാ​ര്യ​യും ഭർ​ത്താ​വും തമ്മിൽ കമ്മ്യൂ​നി​ക്കേ​ഷൻ ഇല്ലാ​താ​വു​ന്നു. പല കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളും ഇമ്മ​ട്ടിൽ ജീ​വി​തം തള്ളി​നീ​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ഭാര്യ പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ക്കാ​റി​ല്ല. പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ചാൽ ആപ​ത്തു​ണ്ടാ​കു​മെ​ന്നു് അവൾ​ക്ക​റി​യാം.

images/Churchill.jpg
ചർ​ച്ചിൽ

കു​ക്കി​ങ് ഗ്യാ​സി​ന്റെ വി​ത​ര​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള ക്ര​മ​ക്കേ​ടു​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു് എന്തു പറ​യാ​നാ​ണു്? നമു​ക്കൊ​രു ജനാ​ധി​പ​ത്യ പാ​ര​മ്പ​ര്യ​മി​ല്ല എന്ന​താ​ണു് ഇതിനു കാരണം. ചർ​ച്ചിൽ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മകൻ ‘സ്പീ​ഡ് ലി​മി​റ്റ്’ ലം​ഘി​ച്ചു് കാ​റോ​ടി​ച്ചു. പൊ​ലീ​സ് അയാളെ അറ​സ്റ്റ് ചെ​യ്തു. കോടതി ശി​ക്ഷി​ച്ചു. ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ലെ ജനാ​ധി​പ​ത്യ​വ്യ​വ​സ്ഥ ആ വി​ധ​ത്തി​ലാ​ണു്. നമ്മു​ടെ ജനാ​ധി​പ​ത്യ​വ്യ​വ​സ്ഥ​യും അതി​നോ​ടു ബന്ധ​പ്പെ​ട്ട പെ​രു​മാ​റ്റ​ച്ച​ട്ട​ങ്ങ​ളും കോൺ​സ്റ്റി​റ്റ്യൂ​ഷ​നിൽ മാ​ത്ര​മേ​യു​ള്ളു. പ്രാ​യോ​ഗി​ക​ത​ല​ത്തി​ലും അവ വര​ണ​മെ​ങ്കിൽ കാ​ലം​ക​ഴി​യും. ഇവിടെ മന്ത്രി​യു​ടെ മകൻ തെ​റ്റു ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തി​ല്ല. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പാർ​ട്ടി​യിൽ​പ്പെ​ട്ട ആരെ​ങ്കി​ലും തെ​റ്റു​ചെ​യ്താൽ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​മോ? വ്യ​ക്തി​നി​ഷ്ഠ​ങ്ങ​ളായ പ്ര​യാ​സ​ങ്ങ​ളാൽ ആത്മ​ഹ​ത്യ ചെ​യ്യു​ന്ന​വർ ധാ​രാ​ളം. സമു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ കൊ​ള്ള​രു​താ​യ്മ​ക​ണ്ടു് ആത്മ​ഹ​ത്യ​ചെ​യ്യു​ന്ന​വർ വിരളം. ഷ്ടെ​ഫാൻ സ്വൈ​ഹ് എന്ന ഉന്ന​ത​നായ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​രൻ അങ്ങ​നെ ജീ​വി​തം അവ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച ആളാ​ണു്. ഇക്വേ​റ്റ് ചെ​യ്തു​പ​റ​യു​ക​യ​ല്ല. ഇന്ന​ത്തെ അഴി​മ​തി​ക​ളും ക്രൂ​ര​ത​ക​ളും കാ​ണു​മ്പോൾ എന്തി​നു ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നു് എനി​ക്കു തോ​ന്നാ​റു​ണ്ടു്.

“വൈ​ക്കം മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബഷീ​റി​ന്റെ”
images/neelavelicham.jpg

വൈ​ക്കം മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബഷീറി ന്റെ ‘നീ​ല​വെ​ളി​ച്ചം’ എന്ന സു​ന്ദ​ര​മായ ചെ​റു​കഥ വാ​യി​ക്കു​മ്പോൾ അതു് അന്ധ​വി​ശ്വാ​സ​ജ​ന്യ​മാ​ണെ​ന്നു നമു​ക്കു തോ​ന്നു​ന്നി​ല്ല. കടലിൽ പോ​കു​ന്ന​വ​ന്റെ ജീവൻ കര​യി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന സഹ​ധർ​മ്മി​ണി​യു​ടെ ചാ​രി​ത്ര​ത്തെ ആശ്ര​യി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന​തു് തി​ക​ച്ചും സത്യാ​ത്മ​ക​മാ​യി തോ​ന്നു​ന്നു തകഴി യുടെ ‘ചെ​മ്മീൻ’ എന്ന നോവൽ നാം വാ​യി​ക്കു​മ്പോൾ. ആശ​യ​ങ്ങൾ ഈ കൃ​തി​ക​ളി​ലെ​ല്ലാം ഉണ്ടെ​ങ്കി​ലും നമ്മൾ അവ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു് അറി​യു​ന്ന​തേ​യി​ല്ല. ആപ​ത്തു​കൾ നി​റ​ഞ്ഞ ആധു​നിക ജീ​വി​ത​ത്തെ പോ​സ്റ്റ്മാൻ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന കത്തു​ക​ളി​ലൂ​ടെ വി. ആർ. സു​ധീ​ഷ് ആവി​ഷ്ക​രി​ക്കു​മ്പോൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കഥ ആശ​യ​പ്ര​ധാ​ന​മാ​ണെ​ന്നു നമു​ക്കു തോ​ന്നു​ന്ന​തേ​യി​ല്ല. ഇതാ​ണു് ‘കല്ലേ​രി​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന തപാൽ​ക്കാ​രൻ’ എന്ന അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കഥ​യു​ടെ സവി​ശേ​ഷത. ഒടു​വിൽ ആപ​ത്തി​ന്റെ സന്ദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ത്തി​ക്കു​ന്ന ആ തപാൽ​ക്കാ​ര​ന്റെ ജീ​വി​തം​ത​ന്നെ ദു​ര​ന്ത​ത്തിൽ എത്തു​ന്നു. അതും സമ​കാ​ലിക ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ സ്വ​ഭാ​വം തന്നെ. പൂർ​വ്വ കല്പിത രൂ​പ​ങ്ങ​ളിൽ ഓരോ സം​ഭ​വ​വും ചെ​ന്നു​വീ​ഴു​ന്ന പ്ര​തീ​തി ഉള​വാ​ക്കു​ന്നു. അതു് ന്യൂ​ന​ത​യ​ത്രേ. എങ്കി​ലും ആധു​നി​ക​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ട്രാ​ജ​ഡി ഇവി​ടെ​യു​ണ്ടു്.

“ഇറ്റ​ലി​യി​ലെ പ്ര​ഖ്യാ​ത​യായ”
images/Elsa_morante_gatti.jpg
എൽസ മൊ​റാ​ന്റേ

ഇറ്റ​ലി​യി​ലെ പ്ര​ഖ്യാ​ത​യായ നോ​വ​ലി​സ്റ്റ് എൽസ മൊ​റാ​ന്റേ 73-​ആമത്തെ വയ​സ്സിൽ അന്ത​രി​ച്ച​താ​യി ഈ ആഴ്ച​ത്തെ റ്റൈം വാ​രി​ക​യിൽ കാ​ണു​ന്നു. വി​ശ്വ​പ്ര​ശ​സ്തി​യാർ​ജ്ജി​ച്ച ആൽ​ബർ​ട്ടോ മൊ​റാ​വ്യാ യുടെ ഭാ​ര്യ​യാ​യി​രു​ന്നു മൊ​റാ​ന്റേ കു​റേ​ക്കാ​ലം. History A Novel (La storia Romanzo) എന്ന ചേ​തോ​ഹ​ര​മായ നോ​വ​ലി​ന്റെ രച​ന​കൊ​ണ്ടു് മൊ​റാ​വ്യാ​യെ ബഹു​ദൂ​രം അതി​ശ​യി​ച്ച എഴു​ത്തു​കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു അവർ. 1941 തൊ​ട്ടു് 1956 ഡി​സം​ബർ വരെ​യു​ള്ള കാ​ല​യ​ള​വി​ന്റെ കഥ— യൂ​റോ​പ്പി​ന്റെ കഥ—ഐഡ എന്ന സ്ത്രീ​യി​ലൂ​ടെ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു് എൽസ മൊ​റാ​ന്റേ. “അനു​വാ​ച​ക​രെ മാ​ന്ത്രി​ക​ശ​ക്തി​ക്കു് അടി​മ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന എഴു​ത്തു​കാ​രി​യാ​ണു്” അവ​രെ​ന്നു് സ്റ്റീ​ഫൻ സ്പെൻ​ഡർ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു. Magnificent—ഉജ്ജ്വ​ലം—എന്നാ​ണു് ഡോ​റി​സ് ലെ​സ്സി​ങ് ഈ നോ​വ​ലി​സ്റ്റി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞ​തു്. ഈ ലേഖകൻ നോവൽ വാ​യി​ച്ചു. 1980-ൽ സ്പെൻ​ഡ​റും ലെ​സ്സി​ങ്ങും പറ​ഞ്ഞ​തു് ശരി​യാ​ണെ​ന്നു ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

“നി​ങ്ങൾ​ക്കു മത​പ​ര​മായ…”
images/LaStoria.jpg

നി​ങ്ങൾ​ക്കു മത​പ​ര​മായ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലാ​ണോ താൽ​പ​ര്യം? എങ്കിൽ ഗീ​ത​യും ബൈ​ബി​ളും ഖു​റാ​നും വാ​യി​ക്കൂ. അവ ആദ്ധ്യാ​ത്മി​ക​മായ അനു​ഭൂ​തി കൈ​വ​രു​ത്തും. നി​ങ്ങൾ​ക്കു ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ലാ​ണോ കൗ​തു​കം? എങ്കിൽ എഡി​ങ്ടൺ, ജീൻസ് ഇവ​രു​ടെ ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങൾ വാ​യി​ക്കൂ. അന​ന്ത​ത​യു​ടെ വി​സ്മ​യം അവ നി​ങ്ങൾ​ക്കു് അനു​ഭ​വ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ത്ത​രും. നി​ങ്ങൾ​ക്കു സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലാ​ണോ അഭി​നി​വേ​ശം? എങ്കിൽ വാ​ല്മീ​കി യു​ടെ​യും വ്യാ​സ​ന്റെ യും കൃ​തി​കൾ വാ​യി​ക്കൂ. അവ കല​യു​ടെ സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തു നി​ങ്ങ​ളെ കൊ​ണ്ടു​ചെ​ല്ലും. നി​ങ്ങൾ​ക്കു അധമ സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലാ​ണോ ആഗ്ര​ഹം? എങ്കിൽ മനോരമ ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ സു​മി​ത്ര എഴു​തിയ “നിഴൽ” എന്ന ചെ​റു​കഥ വാ​യി​ക്കൂ. അതു് ഒരു ഘോ​ര​രൂ​പ​ത്തെ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​ക്കി​ത്ത​രും.

Colophon

Title: Sāhityavāraphalam (ml: സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ലം).

Author(s): M Krishnan Nair.

First publication details: Kalakaumudi Weekly; Trivandrum, Kerala; 1985-12-29.

Deafult language: ml, Malayalam.

Keywords: M Krishnan Nair, Sahityavaraphalam, Weekly Lietrary Column, സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ലം, എം കൃ​ഷ്ണൻ നായർ, Open Access Publishing, Malayalam, Sayahna Foundation, Free Software, XML.

Digital Publisher: Sayahna Foundation; JWRA 34, Jagthy; Trivandrum 695014; India.

Date: September 30, 2021.

Credits: The text of the original item is copyrighted to J Vijayamma, author’s inheritor. The text encoding and editorial notes were created and​/or prepared by the Sayahna Foundation and are licensed under a Creative Commons Attribution By NonCommercial ShareAlike 4​.0 International License (CC BY-​NC-SA 4​.0). Any reuse of the material should credit the Sayahna Foundation, only noncommercial uses of the work are permitted and adoptations must be shared under the same terms.

Production history: Data entry: MS Aswathi; Proofing: Abdul Gafoor; Typesetter: Anupa Ann Joseph; Digitizer: KB Sujith; Encoding: JN Jamuna.

Production notes: The entire document processing has been done in a computer running GNU/Linux operating system and TeX and friends. The PDF has been generated using XeLaTeX from TeXLive distribution 2021 using Ithal (ഇതൾ), an online framework for text formatting. The TEI (P5) encoded XML has been generated from the same LaTeX sources using LuaLaTeX. HTML version has been generated from XML using XSLT stylesheet (sfn-​tei-html.xsl) developed by CV Radhakrkishnan.

Fonts: The basefont used in PDF and HTML versions is RIT Rachana authored by KH Hussain, et al., and maintained by the Rachana Institute of Typography. The font used for Latin script is Linux Libertine developed by Phillip Poll.

Web site: Maintained by KV Rajeesh.

Download document sources in TEI encoded XML format.

Download Phone PDF.