കരു​തി​ക്കൂ​ട്ടി കഥ​യ്ക്കു കനം കൂ​ട്ടുക; എന്നു പറ​ഞ്ഞാ​ലോ? എത്ര ക്ലേ​ശി​ച്ചാ​ലും അർ​ത്ഥം മന​സ്സി​ലാ​കാ​തി​രി​ക്ക​ത്ത​ക്ക വി​ധ​ത്തിൽ സങ്കീർ​ണത വരു​ത്തുക—ഇതാ​ണു് മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ ‘കവർ​ച്ച​കൾ’ എന്ന ‘ചെ​റു​കഥ’യെ​ഴു​തിയ എൻ. പ്ര​ഭാ​ക​ര​ന്റെ പ്ര​വർ​ത്ത​നം. കഥ പറ​യു​ന്ന ആളും ഒരു പ്രൊ​ഫ​സ​റും വേ​റൊ​രു​ത്ത​നും കൂടി ഒരു ബാ​ങ്കി​ന്റെ പൂ​ട്ടു തീ കൊ​ണ്ടു ഉരു​ക്കി​ക്ക​ള​യു​ന്നു. എന്നി​ട്ടു് അക​ത്തു കയ​റു​ന്നു. അവിടെ കമ്പി​വ​ല​യു​ടെ അക​ത്തു് ഒരാൾ​ക്കു​ര​ങ്ങു്. അതു് സ്വ​ന്തം ജന​നേ​ന്ദ്രി​യം കൈ​യി​ലെ​ടു​ത്തു രസി​ക്കു​ന്നു. സേഫ് പൊ​ളി​ച്ചു് അക​ത്തു തല​യി​ട്ട പ്രൊ​ഫ​സർ​ക്കു തല തി​രി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ വയ്യ. കഥ പറ​യു​ന്ന ആൾ മാ​നേ​ജ​രു​ടെ റി​വോൾ​വി​ങ് ചെയർ എടു​ത്തു കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്നു. അതി​ലി​രു​ന്നു കറ​ങ്ങു​ന്നു. ഇതാ​ണു് കഥ. ആദ്യം ഇതിനെ ‘ഫന്റാ​സ്റ്റി​ക് ഇക്സ്ട്രാ​വ​ഗൻസ’ എന്നു വി​ളി​ക്കാൻ തോ​ന്നി എനി​ക്കു്. പി​ന്നീ​ടു് അതു പോ​രെ​ന്നും ‘ഭ്രാ​ന്തു്’ എന്നു വി​ളി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും തോ​ന്നി. ഇതു കഥാ​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലെ തി​ന്മ​യു​ടെ പ്ര​തി​രൂ​പ​മാ​ണു്; ഭയ​ജ​ന​ക​മാ​ണി​തു്. ഭ്രാ​ന്തും വൾ​ഗാ​രി​റ്റി​യും ഇതി​നെ​ക്കാൾ എത്ര​യോ മട​ങ്ങു​ഭേ​ദം. അതു​കൊ​ണ്ടു് ‘ഭ്രാ​ന്തു്’ എന്നു മുൻ​പെ​ഴു​തി​യ​തു് ഞാൻ പിൻ​വ​ലി​ക്കു​ന്നു.

ചില കഥകൾ അവ​യി​ലെ ബാഹ്യ ജീ​വി​തം​കൊ​ണ്ടു് നമ്മ​ളെ ആകർ​ഷി​ക്കും. ഉദാ​ഹ​ര​ണം പി. കേ​ശ​വ​ദേ​വി ന്റെ കഥകൾ. വേറെ ചില കഥകൾ അവ​യി​ലെ ആന്ത​ര​ജീ​വി​തം​കൊ​ണ്ടു് നമ്മെ ആകർ​ഷി​ക്കും. ഉദാ​ഹ​ര​ണം പി. സി. കു​ട്ടി​ക്കൃ​ഷ്ണ​ന്റെ കഥകൾ. ബാഹ്യ ജീ​വി​ത​മോ ആന്ത​ര​ജീ​വി​ത​മോ ഇല്ലാ​തെ മനു​ഷ്യ​നെ രാ​വ​ണൻ​കോ​ട്ട​യി​ലേ​ക്കു് എറി​യു​ന്ന കഥകൾ കേ​ര​ള​ത്തിൽ വർ​ദ്ധി​ച്ചു വരു​ന്നു.

സഹോ​ദ​രൻ സ്നേ​ഹി​ത​നാ​യി​രി​ക്കു​ക​യി​ല്ല; പക്ഷേ, സ്നേ​ഹി​തൻ പല​പ്പോ​ഴും സഹോ​ദ​ര​നാ​യി​രി​ക്കും എന്നൊ​രു ചൊ​ല്ലു് കേ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. സ്നേ​ഹി​ത​നും സഹോ​ദ​ര​നാ​വു​ക​യി​ല്ല എന്നു തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്നു ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാ​രി​ക​യി​ലെ ‘ഒരു പെ​രു​ന്നാൾ പേ​ക്കി​നാ​വു്’ എന്ന കഥ (ടി. വി. എം. അലി എഴു​തി​യ​തു്). ഒരു തെ​റ്റും ചെ​യ്യാ​ത്ത​വ​നാ​ണു് കു​ട്ട്യാ​ലി എന്ന പോ​സ്റ്റ്മാൻ. അയാ​ളു​ടെ സ്നേ​ഹി​ത​ന്റെ അമ്മ മരി​ച്ചു. ശവ​മ​ട​ക്കാൻ പണ​മി​ല്ല. അമ്മ​യു​ടെ പേരിൽ വന്ന മണി​യോർ​ഡർ കള്ള​യൊ​പ്പി​ട്ടു് എടു​ക്കാൻ സ്നേ​ഹി​തൻ കു​ട്ട്യാ​ലി​യെ പ്രേ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. കഥ​യു​ടെ അസ്പ​ഷ്ട​മായ പര്യ​വ​സാ​ന​ത്തിൽ നി​ന്നു് അയാൾ വഴ​ങ്ങി​യോ ഇല്ല​യോ എന്നു നി​ശ്ച​യി​ക്കാൻ വയ്യ. എങ്കി​ലും വഴ​ങ്ങി എന്ന തീ​രു​മാ​ന​ത്തി​ലാ​ണു് നമ്മൾ എത്തേ​ണ്ട​തു്. സമ​കാ​ലിക സമു​ദാ​യ​ത്തി​ലെ അനീ​തി​ക​ളെ ആക്ര​മി​ക്കു​ന്ന കഥ​ക​ളാ​ണ​ല്ലോ പു​രോ​ഗ​മന ചി​ന്ത​കൾ​ക്കു പ്രാ​ധാ​ന്യം നല്കു​ന്ന ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി​യിൽ വരാ​റു്. അതി​നാൽ സമു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ തെ​റ്റായ ഘട​ന​യു​ടെ ഫല​മാ​യി പോ​സ്റ്റ്മാ​നു് ദാ​രി​ദ്ര്യ​മു​ണ്ടെ​ന്നും ആ ദാ​രി​ദ്ര്യ​ത്തി​ന്റെ ഫല​മാ​യി അയാൾ പണം അപ​ഹ​രി​ച്ചെ​ന്നും നമ്മൾ കരു​തു​കു​യാ​ണു വേ​ണ്ട​തു്.

അലി​യു​ടെ കഥ​യി​ലെ സമു​ദാ​യം രോഗം പി​ടി​ച്ചു കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണു്. രോ​ഗി​ക്കു് എയ്ഡ്സ​ല്ല രോഗം. വേ​ണ്ടി​ട​ത്തോ​ളം ആഹാരം കി​ട്ടാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു് എല്ലും തോ​ലു​മാ​യി മാ​റി​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു് അയാൾ (സമു​ദാ​യം) ചോറും കറി​യും ഫല​വർ​ഗ്ഗ​ങ്ങ​ളും മറ്റും കൊ​ടു​ത്താൽ രോഗം ഭേ​ദ​മാ​കാ​തി​രി​ക്കി​ല്ല. എന്നാൽ അതൊ​ക്കെ കി​ട്ടാൻ എന്തു വഴി? ഒരു വഴി​യു​മി​ല്ല, കമ്മ്യൂ​ണി​സ​മ​ല്ലാ​തെ. അലി എന്ന ഡോ​ക്ടർ നി​സ്സ​ഹാ​യാ​വ​സ്ഥ​യിൽ സമു​ദാ​യ​രോ​ഗി​യു​ടെ നാഡി പി​ടി​ച്ചു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു നിൽ​ക്കു​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ ആ ചി​ത്രം അത്ര മോ​ശ​മാ​ണെ​ന്നു പറയാൻ വയ്യ.

ഞാ​നി​ത്ര​യും എഴു​തി​യി​ട്ടു് ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കു​മ്പോൾ രജ​ത​പ്ര​ഭ​യാർ​ന്ന ഒരു കിളി ധവ​ളാ​ഭ​മായ മേ​ഘ​ശ​ക​ല​ത്തി​ലേ​ക്കു പറ​ന്ന​ടു​ക്കു​ന്ന​താ​യി കാ​ണു​ന്നു. സൂ​ര്യ​ന്റെ തീ​ക്ഷ്ണ​ര​ശ്മി​കൾ വഹി​ച്ചു് മേ​ഘ​ശ​ക​ല​ത്തി​ന്റെ വെ​ണ്മ​യി​ലേ​ക്കു് ആവാ​ഹി​ച്ചു് അതു കൂ​ടു​തൽ ശോ​ഭ​യു​ള്ള​താ​യി മാ​റു​ന്നു. അതാ അതു് അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​യി. ഇനി അതി​ന്റെ തി​ള​ക്കം ഒരോർ​മ്മ മാ​ത്രം. അതു മതി. ആ ഓർ​മ്മ​ത​ന്നെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​നു് ഉല്ലാ​സം നൽകും. യഥാർ​ത്ഥ​ത്തിൽ കല ഇതു​പോ​ലൊ​രു വി​ഹം​ഗ​മ​മ​ല്ലേ?

നമ്മൾ കഴി​ക്കു​ന്ന ആഹാരം ദഹന ക്രി​യ​യ്ക്കു വി​ധേ​യ​മാ​കു​മ്പോൾ ധാ​രാ​ളം വായു വയ​റ്റി​ലും കു​ട​ലി​ലും ഉണ്ടാ​കു​ന്നു​വെ​ന്നു് ബഞ്ച​മിൻ ഫ്രാ​ങ്ക്ളിൻ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു വേണ്ട നമ്മൾ മന​സ്സി​ലാ​ക്കാൻ. എങ്കി​ലും അദ്ദേ​ഹ​മ​തു പറ​ഞ്ഞു. ഇങ്ങ​നെ​യു​ണ്ടാ​കു​ന്ന വായു ദുർ​ഗ്ഗ​ന്ധ​മാർ​ന്ന​തു കൊ​ണ്ടു് അതിനെ പു​റ​ത്തേ​ക്കു് അയ​യ്ക്കാൻ ആരും തയ്യാ​റാ​വു​ന്നി​ല്ല എന്നും അദ്ദേ​ഹം ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ന്നു. അതും സത്യം. അങ്ങ​നെ വാ​യു​വി​നെ അട​ക്കി​വ​ച്ചാൽ വല്ലാ​ത്ത വയ​റ്റു​വേ​ദ​ന​യും മറ്റു രോ​ഗ​ങ്ങ​ളും ഉണ്ടാ​കും. ഇതൊ​ഴി​വാ​ക്കാൻ ഫ്രാ​ങ്ക്ളി​നു് ഒരു നിർ​ദ്ദേ​ശ​മു​ണ്ടു്. ആഹാ​ര​ത്തോ​ടൊ​രു​മി​ച്ചു് ഏതെ​ങ്കി​ലും മരു​ന്നു​കൂ​ടെ കഴി​ക്ക​ണം. ഇങ്ങ​നെ കണ്ടു​പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട മരു​ന്നു് ദുർ​ഗ്ഗ​ന്ധ​മാർ​ന്ന വാ​യു​വി​നെ പരി​മ​ള​മു​ള്ള​താ​ക്കി​ത്തീർ​ക്ക​ണം. പഴകിയ മാംസം ഉള്ളി​യോ​ടു ചേർ​ത്തു കഴി​ക്കു​ന്ന​വൻ പു​റ​ത്തേ​ക്കു് അയ​യ്ക്കു​ന്ന വായു അസ​ഹ​നീ​യ​മായ വി​ധ​ത്തിൽ ദുർ​ഗ്ഗ​ന്ധ​മു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കും. എന്നാൽ സസ്യ​ഭു​ക്കി​ന്റേ​തു് അത്ര തീ​ക്ഷ്ണ​ത​യു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്കി​ല്ല (എല്ലാം ഫ്രാ​ങ്ക്ളി​ന്റെ അഭി​പ്രാ​യം).

കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ രാ​ഷ്ട്ര വ്യ​വ​ഹാ​ര​ത്തെ ഉദ​ര​മാ​യി സങ്ക​ല്പി​ക്കാ​മെ​ങ്കിൽ അമ്പ​തു കൊ​ല്ലം മുൻ​പു് അതിൽ നി​ന്നു നിർ​ഗ്ഗ​മി​ച്ചി​രു​ന്ന വായു സസ്യ​ഭു​ക്കി​ന്റേ​താ​യി​രു​ന്നു. കാലം കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ എല്ലാ​വ​രും മാം​സ​ഭു​ക്കു​ക​ളാ​യി മാറി. അവർ സം​സ്കാ​രം ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത​നു​സ​രി​ച്ചു്, വാ​യു​വി​നെ നി​യ​ന്ത്രി​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു. അതു ചെ​യ്യാ​തെ സ്വ​ച്ഛ​ന്ദം അതു നിർ​ഗ്ഗ​മി​പ്പി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി. ഇന്നു് മൂ​ക്കും കൊ​ണ്ടു് ആർ​ക്കും ഇറ​ങ്ങി നട​ക്കാൻ വയ്യ. ചില കമ്മി​റ്റി​യം​ഗ​ങ്ങൾ​ക്കും ചില സം​ഘ​ട​ന​ക​ളു​ടെ പ്ര​സി​ഡ​ന്റ​ന്മാർ​ക്കും ഊ പൂ​തി​ഗ​ന്ധം നറു​മ​ണ​മാ​യി തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും സ്വാർ​ത്ഥ​താൽ​പ​ര്യ​മി​ല്ലാ​ത്ത​വർ​ക്കു് ഇതു് പൂ​തി​ഗ​ന്ധം തന്നെ​യാ​ണു്. ഇതിനെ പരി​മ​ള​മു​ള്ള​താ​ക്കി തീർ​ക്കാൻ എന്തെ​ങ്കി​ലും വഴി​യു​ണ്ടോ? ഫ്രാ​ങ്ക്ളിൻ വി​ചാ​രി​ച്ചാൽ​പ്പോ​ലും അതിനു വഴി കണ്ടു​പി​ടി​ക്കാൻ സാ​ദ്ധ്യ​മ​ല്ല. ഒറ്റ മാർ​ഗ്ഗം ഇതു പൂ​തി​ഗ​ന്ധ​മാ​ണെ​ന്നു് ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​യുക എന്ന​താ​ണു്. ആ ‘മം​ഗ​ള​കർ​മ്മം’ ഭം​ഗി​യാ​യി അനു​ഷ്ഠി​ക്കു​ന്നു മല​യാ​റ്റൂർ രാ​മ​കൃ​ഷ്ണൻ. കലാ​കൗ​മു​ദി​യിൽ അദ്ദേ​ഹ​മെ​ഴു​തിയ ‘കോ​ങ്ക്രോ​ത്തു് ഇല്ല​വും കൃ​ഷ്ണ​ക്കു​റു​പ്പും’ എന്ന കഥ വാ​യി​ച്ചു നോ​ക്കുക. ദുർ​ഗ്ഗ​ന്ധ​ത്തി​ന്റെ തീ​ക്ഷ്ണത കു​റ​യ്ക്കു​ന്ന ഈ പ്ര​വർ​ത്ത​നം വി​രാ​മ​മി​ല്ലാ​തെ മു​ന്നോ​ട്ടു പോ​ക​ട്ടെ. കേ​ര​ളീ​യർ മൂ​ക്കു പൊ​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു് പര​ക്കം പാ​യു​ക​യാ​ണ​ല്ലോ.

പ്രാ​യം കു​റ​ഞ്ഞ​വ​ളെ വി​വാ​ഹം കഴി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കാൾ ഭേദം പ്രാ​യം കൂ​ടി​യ​വ​ളെ സഹ​ധർ​മ്മി​ണി​യാ​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നും ഫ്രാ​ങ്ക്ളി​നു് അഭി​പ്രാ​യ​മു​ണ്ടു്. അതി​ന്റെ കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളും അദ്ദേ​ഹം നല്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്.

1. കി​ഴ​വി​ക്കു് ലോ​ക​പ​രി​ച​യം കൂടും. അതി​നാൽ അവ​ളു​ടെ വർ​ത്ത​മാ​നം രസ​ക​ര​മാ​യി​രി​ക്കും.
2. സൗ​ന്ദ​ര്യ​ത്തിൽ ശ്ര​ദ്ധി​ക്കാ​തെ പ്രാ​യോ​ഗി​ക​ത​യിൽ അവൾ മന​സ്സു​വ​യ്ക്കും. അതു പു​രു​ഷ​നു് സഹാ​യ​ക​ര​മാ​യി​രി​ക്കും.
3. സന്താ​നം ഉണ്ടാ​വു​ക​യി​ല്ല.
4. സം​ശ​യ​ത്തി​നു് സ്ഥാ​ന​മി​ല്ല (ജലസി ഉണ്ടാ​വു​ക​യി​ല്ല എന്നർ​ത്ഥം).
5. ഇരു​ട്ട​ത്തു് എല്ലാ പൂ​ച്ച​കൾ​ക്കും ചാ​ര​നി​റം. അതു​പോ​ലെ ലൈം​ഗിക പ്ര​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളിൽ തരു​ണി​ക്കും വൃ​ദ്ധ​യ്ക്കും തമ്മിൽ വ്യ​ത്യാ​സ​മി​ല്ല. പല​പ്പോ​ഴും വൃദ്ധ മെ​ച്ച​വും.
6. പാ​പ​കർ​മ്മം കി​ഴ​വി​ക്കു കു​റ​വു്. അതു​കൊ​ണ്ടു് പു​രു​ഷ​നു് സ്വ​സ്ഥത നശി​ക്കി​ല്ല.
7. നന്ദി കൂടും വൃ​ദ്ധ​യ്ക്കു്.

ഇതിനു നേരെ വി​പ​രീ​ത​മാ​യി പ്രാ​യം കൂടിയ ഭർ​ത്താ​വു​മാ​യു​ള്ള തരു​ണി​യു​ടെ ജീ​വി​ത​ത്തെ ആദർ​ശാ​ത്മ​ക​മാ​ക്കി ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു ‘ഗൃ​ഹ​ല​ക്ഷ്മി’യിലെ ഒരു ലേഖനം. എനി​ക്കു സ്നേ​ഹ​വും ബഹു​മാ​ന​വു​മു​ള്ള പു​രു​ഷ​ന്മാ​രെ​യാ​ണു് ആ ലേ​ഖ​ന​ത്തിൽ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്. അതു​കൊ​ണ്ടു് കമ​ന്റി​നു മാർ​ഗ്ഗ​മി​ല്ല. ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ലെ ഒരു ഭാഗം ഇങ്ങ​നെ: “മദ്യം സീ​ത​യ്ക്ക് (സീ​താ​ല​ക്ഷ്മി) കണ്ടു​കൂ​ടാ. പക്ഷേ, ദേ​വി​നു് (പി. കേ​ശ​വ​ദേ​വ്) അതു പ്രി​യം. പക്ഷേ, അതും അവ​രു​ടെ ജീ​വി​ത​ത്തിൽ അസ്വ​സ്ഥ​ത​യു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​ല്ല. ദേവ് മദ്യ​പി​ച്ചു വന്നാൽ സീത പി​ണ​ക്കം നടി​ക്കും. ഗേ​റ്റ് കട​ന്നാ​ലു​ടൻ ചെ​ടി​യൊ​ടി​ച്ചു രണ്ടു മൂ​ന്നു കു​ഞ്ഞ​ടി കൊ​ടു​ക്കും. വേ​ദ​നി​ക്കു​മ്പോൾ അദ്ദേ​ഹം ചി​രി​ക്കും. സീതയെ കെ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ചു് ഉമ്മ​വ​ച്ചു് അക​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കും. അതോടെ പി​ണ​ക്കം തീരും” (പുറം 9). ഈ അഴു​ക്കു മു​ണ്ടെ​ല്ലാ​മെ​ടു​ത്തു പര​സ്യ​മാ​യി അല​ക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ടോ? വി​ശേ​ഷി​ച്ചും അശ്മ​പ​ട്ടം മാ​തൃ​ഭൂ​മി പ്ര​സാ​ധ​ന​മാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ. യേ​ശു​ദേ​വൻ കു​ഷ്ഠ​രോ​ഗി​ക​ളു​ടെ ആ രോഗം മാ​റ്റി. ജർ​ണ്ണ​ലി​സ​ത്തി​ലെ കു​ഷ്ഠം മാ​റ്റാൻ ആരു അവ​ത​രി​ക്കും.

കഥ ‘ട്രി​ക്ക്’ ആകു​മ്പോൾ രസി​ക്കു​ന്ന​തു് അനാ​ഗ​ത​ശ്മ​ശ്രൂ​ക്ക​ളും അനാ​ഗ​താർ​ത്ത​വ​ക​ളു​മാ​യി​രി​ക്കും. അവരെ രസി​പ്പി​ച്ച ഒരു കഥാ​കാ​ര​നാ​ണു് ഒ. ഹെൻ​ട്രി. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ While the auto waits എന്ന കഥ​യു​ടെ സം​ഗ്ര​ഹം നല്കാം. ഒരു പാർ​ക്കിൽ ചാര നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള വസ്ത്ര​ങ്ങൾ ധരി​ച്ചു് ഒരു സു​ന്ദ​രി​പ്പെൺ​കു​ട്ടി ഇരി​ക്കു​ന്നു. അവ​ളു​ടെ അടു​ക്കൽ സാ​ധാ​ര​ണ​മായ വേഷം ധരി​ച്ച ഒരു യു​വാ​വു് വന്നു് ഇരി​പ്പാ​യി. താ​നൊ​രു ‘ലേഡി’യാ​ണെ​ന്നു് അവൾ അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു. റോഡിൽ ആ കാറ് കി​ട​ക്കു​ന്നി​ല്ലേ, അതു് തന്റെ​താ​ണെ​ന്നും അവൾ അറി​യി​ച്ചു. യു​വാ​വു് പറ​ഞ്ഞു. “അതാ അക്കാ​ണു​ന്ന ഭക്ഷ​ണ​ശാ​ല​യി​ലെ ക്യാ​ഷ്യ​റാ​ണു് ഞാൻ”. അവർ കുറെ നേരം സം​സാ​രി​ച്ചു. തനി​ക്കു് ഒരു ഡി​ന്ന​റി​നു പോകണം അതിനു ശേഷം തീ​യ​റ്റ​റി​ലേ​ക്കും എന്നു് അവൾ അയാളെ അറി​യി​ച്ചു. തന്റെ കൂടെ വര​രു​തെ​ന്നു നിർ​ദ്ദേ​ശി​ച്ചി​ട്ടു് അവൾ വേഗം നട​ന്നു് ഭക്ഷ​ണ​ശാ​ല​യിൽ കയറി. ക്യാ​ഷ്യ​റു​ടെ സ്ഥാ​ന​ത്തി​രു​ന്ന വേ​റൊ​രു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി അവിടെ നി​ന്നു താ​ഴ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങി. അവി​ടേ​ക്കു പാർ​ക്കിൽ വച്ചു നാം കണ്ട യുവതി കയ​റി​യി​രു​ന്നു. യു​വാ​വു് റോ​ഡി​ലി​ട്ടി​രു​ന്ന തന്റെ കാറിൽ കയറി ഡ്രൈ​വ​റോ​ടു് ആജ്ഞാ​പി​ച്ചു: “ഹെൻ​ട്രി, ക്ല​ബ്ബി​ലേ​ക്കു്”. പെൺ​പി​ള്ളേ​രു​ടെ ദു​ര​ഭി​മാ​ന​ത്തെ ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന ഈ കഥ​യ്ക്കു സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ മേ​ന്മ​യി​ല്ല. ഇതു് ജാ​ല​വി​ദ്യ മാ​ത്ര​മാ​ണു്. ഇതു​പോ​ലൊ​രു ട്രി​ക്കാ​ണു് മണർ​കാ​ടു് വി​ജ​യ​ന്റെ “ഹരി​ഗോ​വി​ന്ദ​ന്റെ… ” [അടു​ത്ത​പ​ദം എന്താ​ണെ​ന്നു് അറി​യാൻ പ്ര​യാ​സം. എഴു​തി​യി​ട്ടു് അച്ച​ടി​ച്ച​ത​ല്ലേ? കരിക് എന്നാ​ണോ? എന്തോ!] ഭാ​ര്യ​യും ഭർ​ത്താ​വും ഒരു​മി​ച്ചു കഴി​യു​ന്നു. അപ്പോ​ഴു​ണ്ടു് ഭർ​ത്താ​വി​ന്റെ ഒരു പൂർ​വ്വ​സ്നേ​ഹി​തൻ വരു​ന്നു. അയാൾ ആരെ​ന്നു ഭാ​ര്യ​ക്കു് അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. കണ്ട​പ്പോൾ മന​സ്സി​ലാ​യി പണ്ടു് താൻ അടി​കൊ​ടു​പ്പി​ച്ച ആളാ​ണെ​ന്നു്. ഒ. ഹെൻ​ട്രി​യു​ടെ കഥ​ക​ളിൽ ഉള്ള​തു​പോ​ലെ ഇതി​നും ‘ട്രി​ക്ക് എൻ​ഡി​ങ്’ ഉണ്ടു്. ഇത്ത​രം കഥകൾ ജീ​വി​താ​വി​ഷ്ക​ര​ണാ​ത്മ​ക​ത​യി​ല്ലാ​തെ ax2 + bx + c = 0 തു​ട​ങ്ങിയ ഇക്വേ​ഷൻ പോലെ വി​രാ​ജി​ക്കു​ന്നു. ചെ​റു​ക​ഥാ​സാ​ഹി​ത്യം ഇതിൽ നി​ന്നെ​ല്ലാം വളരെ വളർ​ന്നു​പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു (കഥ ‘വനിത’യിൽ).

അമ​ര​ത്വം വരി​ച്ച ഒരു സ്നേ​ഹി​ത​നെ ഒരു ദരി​ദ്രൻ കണ്ടു. കൂ​ട്ടു​കാ​ര​ന്റെ ദാ​രി​ദ്ര്യ​ത്തി​ന്റെ കഥകൾ കേട്ട അയാൾ ഒരു ചു​ടു​ക​ട്ട​യു​ടെ നേർ​ക്കു വിരൽ ചൂ​ണ്ടി അതിനെ സ്വർ​ണ്ണ​മാ​ക്കി മാ​റ്റി അയാൾ​ക്കു കൊ​ടു​ത്തു. ദരി​ദ്ര​നു് തൃ​പ്തി​യാ​യി​ല്ല. അമ​ര​ത്വ​മാർ​ന്ന​വൻ ഓടി​പ്പോ​കു​ന്ന ഒരു സിം​ഹ​ത്തി​ന്റെ നേർ​ക്കു വി​രൽ​ചൂ​ണ്ടി അതി​നെ​യും സ്വർ​ണ്ണ​മാ​ക്കി. എന്നി​ട്ടും ദരി​ദ്ര​നു് ഒട്ടും തൃ​പ്തി​വ​ന്നി​ല്ല. “ഇനി എന്തു​വേ​ണം?” എന്നു ചോ​ദ്യ​മാ​യി അയാൾ. അപ്പോൾ ദരി​ദ്രൻ പറ​ഞ്ഞു: “എനി​ക്കു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വിരൽ വേണം”. (Ancient Chinese Fables എന്ന പു​സ്ത​ക​ത്തിൽ നി​ന്നു്.) വൈ​ലോ​പ്പി​ള്ളി ഓരോ തവണ വിരൽ ചൂ​ണ്ടി​യ​പ്പോ​ഴും ഓരോ സ്വർ​ണ്ണ​ശി​ല്പം നമു​ക്കു കി​ട്ടി. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ തൂലിക നമു​ക്കു വേ​ണ​മെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞ​തു​കൊ​ണ്ടു പ്ര​യോ​ജ​ന​മി​ല്ല. അതു​ത​ന്നെ​യാ​ണു് ജി. ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പു് പണ്ടു പറ​ഞ്ഞ​തും. ചങ്ങ​മ്പുഴ മരി​ച്ച​പ്പോൾ ജി എഴുതി ആ മരണം ജനി​പ്പി​ച്ച ദുഃഖം പകർ​ത്താൻ ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​യു​ടെ തൂലിക തന്റെ കൈ​യി​ലി​ല്ല​ല്ലോ എന്നു്.

ബസ്സിൽ അല്ലെ​ങ്കിൽ തീ​വ​ണ്ടി​യിൽ കയ​റു​മ്പോൾ ആളുകൾ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന പരാ​ക്ര​മ​ങ്ങൾ അസാ​ധാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളും സം​സ്കാര രഹി​ത​ങ്ങ​ളു​മാ​ണു്. ചവി​ട്ടാ​നും ഇടി​ക്കാ​നും തള്ളി​യി​ടാ​നും കഴു​ത്തിൽ​പ്പി​ടി​ച്ചു വലി​ക്കാ​നും മറ്റും ആർ​ക്കും മടി​യി​ല്ല. സർ​വ്വ​സംഗ പരി​ത്യാ​ഗി​ക​ളായ സന്ന്യാ​സി​മാ​രും ക്രി​സ്തു​ശി​ഷ്യ​ന്മാ​രും കൂടെ കയറാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ ഇടി​ക്കു​ന്ന​തും ചവി​ട്ടു​ന്ന​തും “എന്റെ കണ്ണു​കൊ​ണ്ടു്” ഞാൻ കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. എന്നാൽ വാ​ഹ​ന​ത്തി​ന​ക​ത്തു സ്ഥലം പി​ടി​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞാൽ ആളു​ക​ളു​ടെ സ്വ​ഭാ​വ​ത്തി​നു മാ​റ്റം വരു​ന്നു. വൃ​ദ്ധ​നു യു​വാ​വു് ഇരി​പ്പി​ട​മൊ​ഴി​ഞ്ഞു കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. അം​ഗ​ഭം​ഗ​മു​ള്ള​വ​നെ മറ്റാ​ളു​കൾ ഇരു​ത്തു​ന്നു. വാഹനം കു​റെ​ദൂ​രം ഓടി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ ഒരു കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ അം​ഗ​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ എല്ലാ​വ​രും പെ​രു​മാ​റു​ന്നു. ഇതി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണു് പ്രൊ​ഫ​സർ കെ. എം. തരകൻ മനോരമ ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ ഉപ​ന്യ​സി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു്. ഈ താ​ല്ക്കാ​ലിക സൗ​ഹൃ​ദം ചി​ല​പ്പോൾ സ്ഥിര സൗ​ഹൃ​ദ​മാ​യി മാ​റു​ന്നു​വെ​ന്നും അദ്ദേ​ഹം സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

വാ​ഹ​ന​ത്തി​ന​ക​ത്തു വച്ചു​ണ്ടാ​കു​ന്ന ഈ ബന്ധ​ത്തി​നു് അല്ലെ​ങ്കിൽ ഐക്യ​ത്തി​നു് യു​ണാ​നി​മി​സം എന്നാ​ണു് പേരു്. ഫ്ര​ഞ്ചെ​ഴു​ത്തു​കാ​രൻ ഷ്യൂൾ റൊ​മ​ങ്ങി ന്റെ കൃ​തി​ക​ളു​ടെ അടി​സ്ഥാ​നം ഈ തത്ത്വ​ചി​ന്ത​ത​ന്നെ​യാ​ണു്. സമ​ഷ്ടി​ഗ​ത​മായ വി​കാ​ര​മാ​ണു് യു​ണാ​നി​മി​സം.

ഫു​ട്ബോൾ കളി​ക്കാ​രെ നോ​ക്കൂ. പതി​നൊ​ന്നു കളി​ക്കാ​രിൽ ഓരോ​രു​ത്ത​നും ഓരോ സ്വ​ഭാ​വ​മാ​ണു്. ചി​ല​പ്പോൾ തമ്മിൽ​ത്ത​മ്മിൽ ശത്രു​ത​യു​മു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും. എങ്കി​ലും ഗ്രൗ​ണ്ടിൽ ഇറ​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​യു​മ്പോൾ ഒറ്റ വി​കാ​ര​മാ​ണു് അവരെ ഭരി​ക്കുക. ആ വി​കാ​ര​ത്തി​നു ഭംഗം വരു​ത്താൻ ആരു ശ്ര​മി​ച്ചാ​ലും പ്ര​തി​ഷേ​ധ​മു​ണ്ടാ​കും. ബസ്സിൽ സഞ്ച​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ ടി​ക്ക​റ്റ് പരി​ശോ​ധി​ക്കാൻ ചെ​ക്കി​ങ് ഇൻ​സ്പെ​ക്ടർ വരു​മ്പോൾ ഓരോ യാ​ത്ര​ക്കാ​ര​നും വെ​റു​പ്പാ​ണു്. വാ​ഹ​ന​ത്തിൽ നാ​ല്പ​ത്ത​ഞ്ചു യാ​ത്ര​ക്കാ​രു​ണ്ടെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ക്കു. ഓരോ യാ​ത്ര​ക്കാ​ര​ന്റെ​യും വി​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ അളവു് രണ്ടാ​ണെ​ന്നു കരുതു. അപ്പോൾ ആകെ വി​കാ​രം തൊ​ണ്ണൂ​റ​ല്ലേ? അല്ല. അതു് ആയി​ര​മോ അതി​ല​ധി​ക​മോ ആയി​രി​ക്കും. യു​ണാ​നി​മി​സം സാ​ഹി​ത്യ​ത്തിൽ എങ്ങ​നെ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന​റി​യ​ണ​മെ​ങ്കിൽ ഷ്യൂൾ റൊമങ് എഴു​തിയ Men of Good Will എന്ന ദീർ​ഘ​മായ നോവൽ വാ​യി​ക്ക​ണം. അതിനു സൗ​ക​ര്യ​മി​ല്ലെ​ങ്കിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ The Death of a Nobody എന്ന ചെറിയ നോവൽ വാ​യി​ച്ചാൽ മതി (പേരു് ഇതു തന്നെ​യോ എന്നു സം​ശ​യ​മു​ണ്ടു്). അതൊരു കലാ​ശി​ല്പ​മാ​ണു്. സു​പ്ര​ധാ​ന​മായ ഈ തത്ത്വ​ചി​ന്ത​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു് ഓർ​മ്മി​ക്കു​വാൻ എനി​ക്കു സഹാ​യ​മ​രു​ളി പ്രൊ​ഫ​സർ കെ. എം. തര​ക​ന്റെ ലേഖനം.

സി​നി​മ​യിൽ കണ്ട​താ​ണു്. ചിലർ മല​യു​ടെ മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു കയ​റു​ന്നു. ഐസ് ആക്സ് കൊ​ണ്ടു് മലയിൽ വെ​ട്ടി കൊ​ച്ചു കു​ഴി​കൾ ഉണ്ടാ​ക്കി അതിൽ അള്ളി​പ്പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് കയ​റ്റം. ഒടു​വിൽ അവർ മല​യു​ടെ മു​ക​ളിൽ കയ​റി​നി​ല്ക്കു​ന്നു. മലയിൽ കയറാൻ ഭാ​വി​ച്ച​പ്പോൾ തങ്ങൾ​ക്കു് ഏതു രീ​തി​യി​ലു​ള്ള സ്വ​ത്വം ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വോ അതിൽ​നി​ന്നു വി​ഭി​ന്ന​മായ സ്വ​ത്വ​മാ​ണു് ഉപ​രി​ത​ല​ത്തിൽ നി​ല്ക്കു​മ്പോൾ അവർ​ക്കു് ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കുക. അതു​പോ​ലെ വി​വാ​ഹി​ത​യായ സ്ത്രീ മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ കാ​രു​ണ്യ​മാർ​ന്ന പെ​രു​മാ​റ്റ​ത്താ​ലും സ്നേ​ഹ​പൂർ​ണ്ണ​മായ വാ​ക്കു​ക​ളാ​ലും വശീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു് മറ്റൊ​രു സ്വ​ത്വം ആർ​ജ്ജി​ച്ചു് ദു​ര​ന്ത​ത്തിൽ ചെ​ല്ലു​ന്ന​തു് പ്രാ​ഗ​ല്ഭ്യ​ത്തോ​ടെ ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു സി. രാ​ധാ​കൃ​ഷ്ണൻ (‘നിറം മാ​റു​ന്ന ജീ​വി​കൾ’ എന്ന ചെ​റു​കഥ, കഥാ ദ്വൈ​വാ​രി​ക​യിൽ) പെ​രു​മാ​റ്റ​വും വാ​ക്കു​ക​ളു​മാ​ണു് ഇവിടെ ഐസ് ആക്സ് നിർ​മ്മി​ക്കു​ന്ന കു​ഴി​കൾ. ഒരു വ്യ​ത്യാ​സ​മു​ണ്ടു്. മല​യു​ടെ മു​ക​ളിൽ​ച്ചെ​ന്നു നിൽ​ക്കു​ന്ന​വ​നു് ആന്ത​ര​ശ​ക്തി കൂടും. മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ (കഥയിൽ മാ​നേ​ജിം​ഗ് ഡയ​റ​ക്ടർ) കെ​ണി​യിൽ വീ​ഴു​ന്ന വി​വാ​ഹി​ത​യ്ക്കു് പ്ര​തി​ക്ഷ​ണം ദൗർ​ബ്ബ​ല്യം വർ​ദ്ധി​ക്കു​ന്നു. ആ ദൗർ​ബ്ബ​ല്യം വളരെ കൂ​ടു​മ്പോൾ അവൾ തക​രു​ക​യാ​ണു്. രാ​ധാ​കൃ​ഷ്ണ​ന്റെ കഥ​യു​ടെ ശി​ല്പ​വും അതി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മായ ആഖ്യാ​ന​വും നന്നു്.

Dear reader, ethics demands that I speak the truth—പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട വാ​യ​ന​ക്കാ​രെ, സദാ​ചാ​ര​സം​ഹിത എന്നോ​ടു് ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു, സത്യം പറയാൻ. അതു​കൊ​ണ്ടു് സത്യം പറ​യ​ട്ടെ. നമ്മൾ കേ​ര​ളീ​യർ കവി​യായ വൈ​ലോ​പ്പി​ള്ളി​യെ അവ​ഗ​ണി​ച്ചു. ഓരോ കവി​യു​ടെ​യും കവിത പരി​ശോ​ധി​ക്കു. സവി​ശേ​ഷ​ത​കൾ കാണാം. കു​ഞ്ചൻ നമ്പ്യാർ ദീർ​ഘ​ത​യി​ലെ സമ്പ​ന്ന​ത​യും ശൂ​ന്യ​ത​യും ബഹിർ​ഭാ​ഗ​സ്ഥ​ത​യും ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ചു. എഴു​ത്ത​ച്ഛൻ ദീർ​ഘ​ത​യി​ലെ സമ്പ​ന്നത മാ​ത്രം ആവി​ഷ്ക​രി​ച്ചു. വെ​ണ്മ​ണി ഉപ​രി​പ്ല​വ​ത​യിൽ മാ​ത്രം രസി​ച്ചു. വൈ​ലോ​പ്പി​ള്ളി ഒരു ബി​ന്ദു​വി​ന​ക​ത്തു​ള്ള സമ്പ​ന്നത കണ്ട കവി​യാ​ണു്. അക്കാ​ര്യ​ത്തിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു സദൃ​ശ​നാ​യി വേ​റൊ​രു കവി​യു​ടെ പേരു പറയാൻ പ്ര​യാ​സം. ആ കവി​ക്കു് അദ്ദേ​ഹം അർ​ഹി​ക്കു​ന്ന അം​ഗീ​കാ​രം നമ്മൾ നൽ​കി​യി​ല്ല. വി​ശ്വ​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലെ ഏതു് ഉത്കൃ​ഷ്ട കാ​വ്യ​ത്തോ​ടും തു​ല്യ​മായ ‘കു​ടി​യൊ​ഴി​ക്കൽ’ എന്ന കാ​വ്യം രചി​ച്ച കവി​ക്കു് സാ​ഹി​ത്യ അക്കാ​ഡ​മി​യു​ടെ പ്ര​സി​ഡ​ന്റാ​കാൻ പോലും യോ​ഗ്യത ഇല്ലാ​തെ പോയി. ജ്ഞാ​ന​പീ​ഠം സമ്മാ​ന​ത്തി​നു് അർ​ഹ​ത​യു​ള്ള അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് അതു കി​ട്ടി​യി​ല്ല.

അദ്ദേ​ഹം മരി​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടോ? നമ്മൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അപ​മാ​നി​ച്ചു. നദീ​തീ​ര​ത്തു നി​ന്നു് ആ മൃ​ത​ദേ​ഹം എടു​ത്തു​മാ​റ്റി. പട്ടട പൊ​ളി​ച്ചു മാ​റ്റി. സി. പി. ശ്രീ​ധ​രൻ എഴു​തി​യ​തു പോലെ പതി​നാ​റു് ആളുകൾ വേ​ള​യിൽ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ര​ള​ത്തി​ന്റെ സം​സ്കാ​ര​ച​ക്ര​വാ​ള​ത്തെ വി​ക​സി​പ്പി​ച്ച, കൊ​ച്ചു കു​ഞ്ഞി​നെ​പ്പോ​ലെ നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​നും നി​ര​പ​രാ​ധ​നു​മാ​യി​രു​ന്ന ആ പ്ര​തി​ഭാ​ശാ​ലി​യെ നമ്മൾ അപ​മാ​നി​ച്ചു. ജീവൻ വാർ​ന്നു പോയ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ ശരീ​ര​ത്തെ​യും നമ്മൾ അപ​മാ​നി​ച്ചു. ഈ അപ​മാ​ന​ന​വും നി​ന്ദ​ന​വും പൊ​റു​ക്ക​ത്ത​ക്ക​ത​ല്ല.

ഈ നല്ല കവി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു് വേ​റൊ​രു പ്ര​തി​ഭാ​ശാ​ലി​യായ കവി—ഒ. എൻ. വി. കു​റു​പ്പു്—സത്യ​സ​ന്ധ​മാ​യും ഹൃ​ദ​യ​സ്പർ​ശ​ക​മാ​യും ‘ട്രയൽ’ വാ​രി​ക​യിൽ എഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ലെ ചില വാ​ക്യ​ങ്ങൾ കേ​ട്ടാ​ലും:

…ആ ജ്വാല നാ​ടി​ന്റെ സം​സ്കാ​ര​ശോ​ഭ​യാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട വൈ​ലോ​പ്പി​ള്ളി, ഒരു കൈ മട​ക്കി ഉയർ​ത്തി, മെ​യ്യാ​കെ ഒന്നു കു​ലു​ക്കി​യു​ലർ​ന്നു്, നെ​ഞ്ചു നി​വർ​ന്നു നി​ന്നു് അങ്ങു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള വാ​ക്കു​കൾ—ചി​ല​പ്പോൾ കോ​പ​താപ പരി​ഭ​വ​ങ്ങൾ കൊ​ണ്ടു തു​ടു​ത്ത, എപ്പോ​ഴും സ്നേ​ഹ​വാ​ത്സ​ല്യ​ങ്ങൾ കൊ​ണ്ടാർ​ദ്ര​മായ, പല​പ്പോ​ഴും ശി​ശു​സ​ഹ​ജ​മായ നൈർ​മ്മ​ല്യ​മാർ​ന്ന ആ വാ​ക്കു​കൾ—എന്റെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ അസ്വ​സ്ഥ​ത​യും ധന്യ​ത​യു​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു.

ദുഃഖം നി​യ​ന്ത്രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ഞാൻ ഈ വാ​ക്കു​കൾ വാ​യി​ക്കു​ന്നു. കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ആവർ​ത്തി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​ത്ത നി​മി​ഷ​മാ​യി​രു​ന്ന വൈ​ലോ​പ്പി​ള്ളി​യോ​ടു് ‘അങ്ങ​യ്ക്കു ധന്യ​വാ​ദം’ എന്നു പറ​യു​ന്നു.

വി​ശ്വ​വി​ഖ്യാ​ത​നായ ഗു​സ്തി​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു ഗാമ. അദ്ദേ​ഹം തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു വന്ന​കാ​ല​ത്തു് തീ​വ​ണ്ടി​യാ​പ്പീ​സിൽ ഞാൻ പോയി. അന്നു് അവി​ടെ​ക്കൂ​ടിയ ജന​ത്തി​ന്റെ വൈ​പു​ല്യം വർ​ണ്ണി​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. ഗാമ എത്തിയ ദിവസം തന്നെ വള്ള​ത്തോ​ളും തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു് വന്നു. പക്ഷേ, അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ആരും തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. 1950-​നോടു് അടു​പ്പി​ച്ചാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു ടെ​ന്നീ​സ് താരം ആർ. കൃ​ഷ്ണൻ തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു വന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കളി കാണാൻ വലിയ ജന​ക്കൂ​ട്ടം. അന്നു തന്നെ മഹാ​ക​വി ജി. ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പി ന്റെ പ്ര​ഭാ​ഷ​ണം ടൗൺ ഹാ​ളി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതു കേൾ​ക്കാൻ ഏതാ​നും ആളുകൾ മാ​ത്രം. പ്ര​തി​ഭ​യെ​ക്കാൾ കാ​യി​ക​ശ​ക്തി​ക്കാ​ണോ പ്രാ​ധാ​ന്യം? അല്ല. പ്ര​തിഭ ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ത്തെ​യും കാ​യി​ക​ശ​ക്തി ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തെ​യും ആകർ​ഷി​ക്കു​ന്നു എന്ന​താ​വാം ഹേതു. ഒരു ചി​ന്ത​കൻ വേ​റൊ​രു വി​ധ​ത്തിൽ ഇതിനു സമാ​ധാ​നം നല്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഗു​സ്തി​ക്കാ​രൻ പ്ര​തി​യോ​ഗി​യെ മലർ​ത്തി​യി​ടു​ന്നു. അവിടെ സന്ദി​ഗ്ദ്ധ​ത​യി​ല്ല. ടെ​ന്നീ​സ് കളി​ക്കാ​രൻ എതി​രാ​ളി​യെ തോ​ല്പി​ക്കു​ന്നു. അവി​ടെ​യും സന്ദി​ഗ്ദ്ധ​ത​യി​ല്ല. എന്നാൽ രണ്ടു കവി​ക​ളു​ടെ രണ്ടു മാ​സ്റ്റർ​പീ​സു​ക​ളെ താ​ര​ത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യാൽ ഏതു മെ​ച്ചം എന്നു് നിർ​ണ്ണ​യി​ക്കാൻ പ്ര​യാ​സം. ആ സന്ദി​ഗ്ദ്ധ​ത​യാ​ണു് ബഹു​ജ​ന​ത്തെ അക​റ്റു​ന്ന​തു്.