അര​ങ്ങി​ന്റെ നിര്‍ബ​ന്ധ​ത്തി​നു വഴ​ങ്ങി നാ​ട​ക​കൃ​ത്താ​യി മാറിയ ഹാ​സ്യ​സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​നാ​ണു് തി​ക്കോ​ടി​യൻ. വെ​ളി​ച്ച​വും ശബ്ദ​വും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ എല്ലാ നാ​ട​ക​ങ്ങള്‍ക്കും അക​മ്പ​ടി സേ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. രം​ഗാ​വ​ത​രണ സാ​ഫ​ല്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി ദീര്‍ഘ​കാ​ലം തപ​സ്സു​ചെ​യ്യേ​ണ്ടി​വ​ന്ന നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും ഈ സമാ​ഹാ​ര​ത്തി​ലി​ല്ല. അര​ങ്ങേ​റിയ പല നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളും ഇതി​ലി​ല്ല​താ​നും.

സ്നേ​ഹി​ത​ന്മാ​രു​ടെ പ്രേ​ര​ണ​യ്ക്കു വഴ​ങ്ങി അദ്ദേ​ഹം നാടകം രചി​ക്കു​ന്നു. നാ​ട​ക​ശാ​ല​യിൽ​നി​ന്നു് പു​റ​ത്തു​വ​രു​മ്പോ​ഴേ​ക്കും കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി നഷ്ട​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഇങ്ങ​നെ നഷ്ട​പ്പെ​ട്ടു പോ​യ​തിൽ എനി​ക്കു് ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ട ഒരു നാടകം ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇന്ത്യ​യു​ടെ മധ്യ​കാ​ല​ച​രി​ത്ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു സ്വീ​ക​രി​ച്ച​താ​യി​രു​ന്നു നാ​ട​ക​ബീ​ജം. അധി​കാ​ര​വും വി​ശ്വാ​സ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​വും തമ്മി​ലു​ള്ള സം​ഘര്‍ഷം ചരി​ത്ര​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തിൽ നി​ന്നു​യ​രു​ക​യും എക്കാ​ല​ത്തു​മു​ള്ള മനു​ഷ്യാ​ത്മാ​വു് നേ​രി​ടു​ന്ന ആത്മീ​യ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന്റെ മൗ​ലി​ക​വും പ്ര​സ​ക്ത​വു​മായ ഭാ​വ​ങ്ങൾ ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു ആ നാ​ട​ക​ത്തിൽ. അതെ​വി​ടെ​പ്പോ​യി, തി​ക്കോ​ടി​യ​നോ​ടു് ഞാൻ ചോ​ദി​ച്ചു. “അതെ​വി​ടെ​പ്പോ​യി?” തി​ക്കോ​ടി​യൻ മറു​പ​ടി പറ​യു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഉത്ത​രം കേ​ട്ടാൽ തോ​ന്നുക മറ്റാര്‍ക്കോ ആ നഷ്ടം സം​ഭ​വി​ച്ചു​പോ​യി എന്നാ​ണു്. കര്‍മ​ത്തിൽ താ​ത്പ​ര്യം, കര്‍മ​ഫ​ല​ത്തിൽ ഉദാ​സീ​നത. ഇതു​ത​ന്നെ​യാ​ണു് തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ ജീ​വി​ത​വീ​ക്ഷ​ണ​വും. ‘ജീ​വി​തം’ മുതൽ ‘പ്ര​സ​വി​ക്കാ​ത്ത അമ്മ’ വരെ​യു​ള്ള നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ ഈ സമാ​ഹാ​രം ചില ചങ്ങാ​തി​മാ​രു​ടെ നിര്‍ബ​ന്ധ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ പു​റ​ത്തു​വ​രു​മോ എന്ന കാ​ര്യം സം​ശ​യ​മാ​ണു്.

ഈ ജീ​വി​ത​വീ​ക്ഷ​ണം ഒരു സൂ​ച​ന​യാ​യെ​ടു​ക്കാ​മെ​ങ്കിൽ, ഓരോ കൃ​തി​യും പ്ര​ത്യേ​ക​മാ​യെ​ടു​ത്തു പരി​ശോ​ധ​നാ​വി​ധേ​യ​മാ​ക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നി​ല്ല. സ്വയം സം​സാ​രി​ക്കാ​നു​ള്ള ശേ​ഷി​യും അവ എന്നോ നേ​ടി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇവ​യ്ക്കു് ഒരു പൊ​തു​സ്വ​ഭാ​വം ഉണ്ടു്. തി​യേ​റ്റ​റി​ലെ സാ​ധ്യ​ത​കൾ കണ​ക്കി​ലെ​ടു​ത്തി​ട്ട​ല്ല ഈ അഭി​പ്രാ​യം. വാ​യ​നാ​മു​റി​യിൽ​നി​ന്നും തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ നാ​ട​ക​സ​ങ്ക​ല്പം കണ്ടെ​ത്താം.

നാടകം സാ​ഹി​ത്യ​മാ​ണെ​ന്നും അല്ലെ​ന്നും രണ്ട​ഭി​പ്രാ​യ​മു​ണ്ട​ല്ലോ. ഒരു പത്ര​പ്ര​വര്‍ത്ത​ക​നു കഴി​യു​ന്ന ഒന്നാ​ണു് നാ​ട​ക​ര​ചന എന്നു പോ​പ്പു​ലർ നാ​ട​ക​ങ്ങൾ കുറെ എഴു​തിയ സോ​മര്‍സെ​റ്റ് മാം രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. കവി​ത​യു​ടെ പര​കോ​ടി​യാ​ണു് നാടകം എന്നാ​ണു് ഭാ​ര​തീ​യ​സ​ങ്ക​ല്പം. തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ സങ്ക​ല്പം ഏത​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തോ​ടു് അരു​ചേര്‍ന്നു നി​ല്ക്കു​ന്നു? ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ഒരു പ്ര​ത്യേക ഖണ്ഡം അദ്ദേ​ഹം കു​റു​കെ മു​റി​ച്ചെ​ടു​ത്തു തരു​ന്നു. ഇതിൽ നീ​ക്കു​പോ​ക്കി​ല്ല. ജീ​വി​ത​ഗ​ന്ധി​യാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു നാടകം. പരി​ണാ​മാ​ത്മ​ക​മായ ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ഗു​ണ​മാ​ണു് അദ്ദേ​ഹം നാ​ട​ക​ത്തിൽ ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്കു​ന്ന​തു്. ഈ ഗുണം നാ​ട​കീ​യ​മായ ഒരു കേ​ന്ദ്രാ​ശ​യ​ത്തിൽ കു​ടു​ക്കി​യെ​ടു​ക്കു​ന്നു. ഈ കേ​ന്ദ്രാ​ശ​യം നാ​ട​ക​ബീ​ജം. വി​രു​ദ്ധ​ഭാ​വ​ങ്ങൾ ഉള്‍ക്കൊ​ണ്ട ഒന്നാ​ണു് കേ​ന്ദ്രാ​ശ​യം. ഏറെ തിന്മ ചെ​യ്ത​വ​നാ​യി​രി​ക്കും നന്മ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു കു​ടു​തൽ ബോ​ധ​മു​ള്ള​വൻ എന്നു പറ​യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യു​ള്ള ഒരാ​ശ​യം. അല്ലെ​ങ്കിൽ രണ്ടു വി​രു​ദ്ധ​ഘ​ട​ക​ങ്ങൾ ഉള്ള ഒരു പര​മാ​ണു​വി​നെ​പ്പോ​ലെ​യെ​ന്നു പറയാം. ദ്വ​ന്ദ്വ​മാ​ന​സ്വ​ഭാ​വ​മു​ള്ള വി​രു​ദ്ധ​ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ സമീ​ക​ര​ണ​മാ​ണു് കേ​ന്ദ്രാ​ശ​യം. ഇതി​ല്ലാ​തെ നാ​ട​ക​മി​ല്ല.

നാ​ട​ക​ത്തി​നു ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റേ​തായ സമ​ഗ്ര​രു​പം ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്കാ​നു​ള്ള സങ്കേ​തം കൂ​ടി​യാ​ണു് കേ​ന്ദ്രാ​ശ​യം. ഒരു സം​ഭ​വ​ത്തി​നു വേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മായ കാ​ല​യ​ള​വു് നാ​ട​ക​ത്തിൽ ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്കുക മി​ക്ക​വാ​റും അസാ​ധ്യ​മാ​ണ​ല്ലോ. സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മായ കാ​ല​യ​ള​വു് കു​റ​ച്ചു് സമ​ഗ്ര​ജീ​വി​താ​വി​ഷ്ക്കാ​ര​നിര്‍വ​ഹ​ണം സാ​ധി​ത​പ്രാ​യ​മാ​ക്കു​ന്ന ഈ കേ​ന്ദ്രാ​ശ​യ​ത്തി​നു വേ​റി​ട്ടെ​ടു​ത്താൽ യാ​തൊ​രു സാ​ഹി​ത്യ​മൂ​ല്യ​വു​മി​ല്ല, സൗ​ന്ദ​ര്യ​മൂ​ല്യ​വും ഇല്ല. അതു വി​ചാ​രാം​ശ​ത്തോ​ടും രൂ​പ​ക​ല്പ​ന​യോ​ടും ബന്ധ​പ്പെ​ട്ടു​നി​ല്ക്കു​ന്നു. ലക്ഷ്യ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള നാ​ട​ക​കാ​ര​ന്റെ മാര്‍ഗ​മാ​ണ​തു്. എന്നാൽ കേ​ന്ദ്രാ​ശ​യ​മി​ല്ലെ​ങ്കി​ലോ, നാ​ട​ക​ത്തി​നു് ഏകാ​ഗ്ര​ത​യും സമ​ഗ്ര​ഭം​ഗി​യും സം​വി​ധാ​ന​ശി​ല്പ​വും നഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്നു. നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ പ്രേ​ര​ക​ശ​ക്തി​യാ​യി മാ​റു​ന്ന കേ​ന്ദ്രാ​ശ​യം സാ​ഹി​ത്യ​മൂ​ല്യ​നി​ഷേ​ധി​യാ​വു​ന്ന​തോ​ടൊ​പ്പം സാ​ഹി​ത്യ​മൂ​ല്യം നിര്‍ണ​യി​ക്കു​ന്ന ഘട​ക​വും ആയി​ത്തീ​രു​ന്നു.

ഇതിൽ​നി​ന്നു കേ​ന്ദ്രാ​ശ​യ​ത്തി​നു വ്യ​ത്യ​സ്ത​വും വി​രു​ദ്ധ​വു​മായ രണ്ടു ചലന മാര്‍ഗ​ങ്ങൾ കൂ​ടി​യു​ണ്ടെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​ക്കാം. ഈ വി​രു​ദ്ധ​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളെ ഒരു നി​ശ്ചല ബി​ന്ദു​വിൽ പി​ടി​ച്ചു​നി​റു​ത്തു​ക​യാ​ണു് നാ​ട​ക​കാ​രൻ ചെ​യ്യു​ന്ന​തു്. കെ​ണി​ഞ്ഞ​പ​ണി​യാ​ണ​തു്. നാ​ട​ക​ത്തിൽ ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്കേ​ണ്ട ആശ​യ​ത്തി​നു പര​മ​പ്രാ​ധാ​ന്യം വന്നാൽ അതു ക്ലേ​ശി​ച്ചു​ണ്ടാ​ക്കിയ ഭാ​ഷാ​വി​ഷ്ക്കാ​ര​മാ​യി കൃ​ത്രി​മ​മാ​യി മാ​റു​ന്നു. ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ യഥാ​ത​ഥ​ഭാ​വ​ങ്ങ​ളിൽ ഊന്നൽ കൊ​ടു​ത്താ​ലോ നാടകം സ്ഥൂ​ല​മാ​യി​പ്പോ​കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. “ഗു​രു​ക്ക​ളു​ടെ നെ​ഞ്ച​ത്തോ കള​രി​ക്കു പു​റ​ത്തോ” വീ​ഴാ​തി​രി​ക്കാ​നു​ള്ള അസാ​ധാ​ര​ണ​മായ മെ​യ്യൊ​തു​ക്ക​മാ​ണു് നാ​ട​ക​കാ​രൻ പ്ര​ദര്‍ശി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട​തു്. ഈ അഭ്യാ​സ​പ്ര​ക​ട​ന​ത്തിൽ ഓരോ നാ​ട​ക​കൃ​ത്തി​നും അതി​ന്റേ​തായ മനോ​ധര്‍മ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. ഈ അഭ്യാസ പ്ര​ക​ട​ന​ത്തിൽ രണ്ട​റ്റ​ത്തും തീ​കൊ​ളു​ത്തി കളി​ക്കു​ന്ന ഒരാ​ളാ​ണു് തി​ക്കോ​ടി​യൻ എന്നാ​ണു് എനി​ക്കു് പല​പ്പോ​ഴും തോ​ന്നി​യി​ട്ടു​ള്ള​തു്.

ഒന്നാ​മ​ത്തെ സവി​ശേ​ഷത ജീ​വി​ത​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള നര്‍മ​ബോ​ധ​മാ​ണു്. ചെറിയ കാ​ര്യ​ത്തില്‍പ്പോ​ലും തി​ക്കോ​ടി​യൻ ഇക്കാ​ര്യം ശ്ര​ദ്ധി​ക്കും. ‘പ്ര​സ​വി​ക്കാ​ത്ത അമ്മ’യിൽ മീ​നാ​ക്ഷി​യ​മ്മ ശു​ണ്ഠി​യോ​ടെ പറ​യു​ന്നു: ‘തൃ​പ്തി​യാ​വോ​ളം പറ​ഞ്ഞോ​ളൂ.’ കൃ​ഷ്ണന്‍കു​ട്ടി​മേ​നോൻ തട്ടു​ത്ത​രം പറ​യു​ന്നു: ‘പറ​ഞ്ഞു തൃ​പ്തി​യാ​യി​ക്കോ​ളു.’ ഇതു തി​ക്കോ​ടി​യ​നേ സാ​ധി​ക്കൂ. ഇതേ നാ​ട​ക​ത്തില്‍ത്ത​ന്നെ വി​ള​ക്കി​നോ​ടു് ഒരു ഡയ​ലോ​ഗ് കാ​ച്ചു​ന്ന രം​ഗ​മു​ണ്ടു്. നാ​ണി​ക്കു​ട്ടി​ക്കു് വരനും സം​ഘ​വും പു​റ​പ്പെ​ട്ടു പോ​കു​ന്ന​തു് കാണണം. നാ​ഗ​സ്വ​രം കേ​ട്ട​പ്പോൾ അവർ വി​ള​ക്കി​നോ​ടു് പറ​യു​ന്നു: ‘വി​ള​ക്കേ, കെ​ട​ല്ല വി​ള​ക്കേ, ഞാൻ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ എത്തി​പ്പോ​യി.’ ജീ​വി​ത​ത്തോ​ടു​ള്ള ലാ​ഘ​വ​മായ സമീ​പ​നം തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ പു​ഷ്പ​വൃ​ഷ്ടി​യൊ​ഴി​ച്ചു​ള്ള എല്ലാ നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളി​ലും ഉണ്ടു്. നാ​ട​കാ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ ഗൗരവം കള​യി​ല്ല. ഗൗ​ര​വ​ത്തി​നു് ലാഘവം നല്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു.

വീര്‍പ്പു​മു​ട്ടി​ക്കു​ന്ന അന്ത​രീ​ക്ഷ​സൃ​ഷ്ടി​യും ഈ നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളിൽ കാ​ണി​ല്ല. ഘനാ​ന്ധ​കാ​രം അദ്ദേ​ഹം വെ​റു​ക്കു​ന്നു. പ്ര​കാ​ശ​ത്തി​ന്റെ കണി​ക​കൾ വേ​ണ​മെ​ന്ന നിര്‍ബ​ന്ധ​വും ഉണ്ടു്. വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലൂ​ടെ​യ​ല്ലാ​തെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് ഇങ്ങ​നെ കാണാൻ വയ്യ. മൂ​ടി​ക്കെ​ട്ടിയ അന്ത​രീ​ക്ഷ​വും മന​സ്സി​ന്റെ അഗാ​ധ​ത​ല​ങ്ങ​ളെ അനാ​വ​ര​ണം ചെ​യ്യു​ന്ന മീ​നാ​ക്ഷി​യ​മ്മ എന്ന പാ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ചി​ത്ര​ണ​വും കരു​ത്തു​റ്റ നാ​ട​കീ​യ​ത​യും സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന പ്ര​സ​വി​ക്കാ​ത്ത അമ്മ​യിൽ കാണുക മക്ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത അമ്മ​യും അമ്മ​യി​ല്ലാ​ത്ത മക്ക​ളും നട​ത്തു​ന്ന ജീ​വി​ത​കാ​പ​ട്യ​നാ​ട​ക​മാ​ണു്. ഈ നാ​ട്യ​ത്തി​ന്റെ പതനം മീ​നാ​ക്ഷി​യ​മ്മ​യു​ടെ തകര്‍ച്ച​യിൽ മാ​ത്ര​മ​ല്ല കാണുക. കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോ​ന്റെ അവസാന രം​ഗ​ത്തി​ലു​ള്ള ആത്മ​വി​ശ്വാ​സ​ത്തില്‍ക്കു​ടി അതു പ്ര​ക​ട​മാ​കു​ന്നു. ദാ​സി​യായ നാ​ണി​ക്കു​ട്ടി തന്നോ​ടൊ​പ്പം വരു​മെ​ന്നു മീ​നാ​ക്ഷി​യ​മ്മ പു​ലര്‍ത്തിയ ആശ​പോ​ലും കെ​ട്ടു​പോ​കു​ന്നു. “ശരി വേ​ലാ​യു​ധാ അവളെ നിര്‍ബ​ന്ധി​ക്കേ​ണ്ട” എന്നു് ആ അമ്മ പറ​യു​ന്ന​തു് ദയ​നീ​യ​മാ​യി​ട്ടാ​ണു്. കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോ​നാ​ക​ട്ടെ “പെ​ണ്ണേ കു​ളി​ക്കാൻ വെ​ള്ളം വെ​ച്ചി​ല്ലേ?” എന്നു് ആജ്ഞാ​സ്വ​ര​ത്തിൽ ചോ​ദി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു.

രണ്ടാ​മ​ത്തെ സവി​ശേ​ഷത: തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ ഏതു സാ​മു​ഹി​ക​നാ​ട​ക​ത്തി​ലും ഹൃ​ദ​യ​പ​രി​വര്‍ത്ത​ന​ത്തി​ന്റെ ധ്വനി അവ​യു​ടെ സ്ഥാ​യി​യായ ഭാ​വ​മാ​ണെ​ന്ന​താ​ണു്. സമൂ​ഹ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലും വ്യ​ക്തി​ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളി​ലും പുതിയ തല​മു​റ​യു​ടെ ആഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളെ മാ​നി​ക്കു​ന്ന​തിൽ അദ്ദേ​ഹം കാ​ണി​ക്കു​ന്ന സജീ​വ​താ​ത്പ​ര്യം ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​ണു്. ജീ​വി​ത​ത്തിൽ യാ​ഥാ​സ്ഥി​തി​ക​നും വാ​ശി​ക്കാ​ര​നു​മായ കൃ​ഷ്ണ​ക്കു​റു​പ്പും മകനായ വേ​ണു​വും തമ്മിൽ ഇണയെ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​ലു​ള്ള അഭി​പ്രാ​യ​ഭേ​ദം വേ​ണു​വി​ന്റെ തീ​രു​മാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി പരി​സ​മാ​പ്തി കു​റി​ക്കു​ന്നു. അറ്റു​പോയ കണ്ണി​യിൽ പി​ടി​വാ​ശി​ക്കാ​ര​നും ഒറ്റ​യാ​നു​മാ​യി കഴി​യു​ന്ന ചാ​ത്തു​ണ്ണി​നാ​യ​രു​ടെ മനോ​ഗ​തി കു​ട്ടി​യായ ബാ​ബു​വി​ന്റെ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ തി​ക്കോ​ടി​യൻ വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കു​ന്നു. “നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കത്തു വന്ന ദിവസം അമ്മാമ ഒരു​പാട കര​ഞ്ഞു.” പു​തു​ത​ല​മു​റ​യിൽ വി​ശ്വാ​സം അര്‍പ്പി​ക്കു​ന്ന ഒരു നാ​ട​ക​കാ​ര​നെ ഇവിടെ കാണാം.

തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളി​ലെ ഗാര്‍ഹി​കാ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തി​നും ഒരു പൊതു സ്വ​ഭാ​വം കൈ​വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. കല​ണ്ട​റി​ന്റെ ഒരു താൾ കീ​റി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ​തി​നു​ശേ​ഷം ആ ദി​വ​സ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചോര്‍ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലു​ള്ള ഒര​ന്ത​രീ​ക്ഷം അവ​യ്ക്കു​ണ്ടു്. പഴ​ക്ക​ച്ചു​വ​യി​ല്ല. എന്നാൽ പഴ​ക്ക​ത്തി​ന്റേ​തായ ഒരു പരി​വേ​ഷം ഉണ്ടു​താ​നും. സമ​കാ​ലി​ക​മായ ഒരു നാ​ട​ക​പ്ര​മേ​യം എന്നു പറ​യാ​വു​ന്ന​തു തീ​പ്പൊ​രി മാ​ത്ര​മേ​യു​ള്ളൂ.

മു​ര​ട്ടു​വാ​ദ​ക്കാ​ര​നായ കാ​ര​ണ​വ​ന്മാ​രും പു​രോ​ഗാ​മി​ക​ളായ അന​ന്തി​ര​വ​ന്മാ​രും തമ്മി​ലു​ള്ള ഭി​ന്ന​മായ നി​ല​പാ​ടു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു​ണ്ടാ​കു​ന്ന അന്ത​സ്സം​ഘര്‍ഷം ഈ നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ അടി​യാ​ധാ​ര​മാ​യി വര്‍ത്തി​ക്കു​ന്നു. തറ​വാ​ടു​ക​ളു​ടെ കഥ​ക​ളിൽ കു​ടും​ബ​പ്പ​റ്റു​ള്ള ഒരാ​ശ്രി​തൻ മിക്ക നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളി​ലെ​യും സ്ഥി​രം കഥാ​പാ​ത്ര​മാ​ണു്. ശങ്കു​ണ്ണി (ജീ​വി​തം), രാമൻ (അറ്റു​പേയ കണ്ണി), ശങ്കു​ണ്ണി (ഒരേ കു​ടും​ബം), രാമൻ കു​ട്ടി (തീ​പ്പൊ​രി) തു​ട​ങ്ങിയ കഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ ഓര്‍ക്കുക. പല നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളി​ലും ആശ്രി​തര്‍ക്കു് സമാ​ന​മായ പേർ വന്നു​വീ​ണ​തു് യാ​ദൃ​ച്ഛി​ക​മാ​കാൻ വഴി​യി​ല്ല. പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ അവർ ടൈ​പ്പ് കഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നാ​തി​രി​ക്കി​ല്ല. ഇതു് ഒരു ജീ​വി​ത​യാ​ഥാര്‍ഥ്യം ഉള്‍ക്കൊ​ള്ളു​ന്നു. പോ​യ​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ഫ്യൂ​ഡല്‍സ്വ​ഭാ​വ​മു​ള്ള കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളി​ലെ ജീ​വി​ത​ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളിൽ അവി​ഭാ​ജ്യ​ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ളായ വി​ശ്വ​സ്ത​ദാ​സ​ന്മാ​രു​ടെ ചി​ത്രീ​ക​ര​ണം ജീ​വി​താ​നു​ഭൂ​തി​കള്‍ക്കു് മി​ഴി​വു് നല്കു​ന്നു. നാ​ഗ​രി​ക​ത​യു​ടെ വി​കാ​സം​മൂ​ലം ഇവർ കാ​ണാ​തായ കണ്ണി​ക​ളാ​യി തീര്‍ന്നി​ട്ടു​ണ്ടാ​കാം. പക്ഷേ, ഈ കണ്ണി​കൾ കു​ടും​ബ​ത്തെ കെ​ട്ടു​റ​പ്പോ​ടെ നിര്‍ത്തി​യ​തിൽ അവി​സ്മ​ര​ണീ​യ​മായ പങ്കു് വഹി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഇവർ ചരി​ത്ര​ത്തി​നു് അജ്ഞാ​ത​രാ​കാം; എന്നാൽ, ആ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ ചരി​ത്ര​ത്തി​നു് അവ​രി​ല്ലെ​ങ്കിൽ തെ​ളി​വു് കി​ട്ടു​ന്നി​ല്ല.

എന്തി​നാ​ണു് തി​ക്കോ​ടി​യൻ ഈ പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ആവി​ഷ്ക്കാ​ര​ത്തി​നു ത്വര കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​തു്? ഇതിനു രണ്ടു കാ​ര​ണ​ങ്ങൾ ഉണ്ടെ​ന്നു് എനി​ക്കു തോ​ന്നു​ന്നു.

ആ കാ​ല​ഘ​ട്ടം അനു​ഭ​വി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ നാ​ട​ക​കാ​ര​നു് അവരെ ഒഴി​വാ​ക്കാ​നാ​കാ​ത്ത​തു് കഴി​ഞ്ഞു​പോയ ആഘ​ട്ടം സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന ചരി​ത്ര​കൗ​തു​കം കൊ​ണ്ടാ​ണു്. ഈ ചരി​ത്ര കൗ​തു​കം തി​ക്കോ​ടി​യ​നിൽ കെ​ടാ​തെ നില്‍ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. അതി​ന്റെ അന​ന്ത​ര​ഫ​ല​ങ്ങ​ളാ​ണു് തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ ചരി​ത്ര​നാ​ട​ക​ങ്ങൾ.

രണ്ടാ​മ​ത്തെ കാരണം ശൈ​ശ​വ​സ്മ​ര​ണ​കൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തിൽ ഉണര്‍ത്തു​ന്നു​വെ​ന്ന​താ​കു​ന്നു. ഈ കഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങള്‍ക്കു് സമാ​ന​മായ പേർ വന്നു​വീ​ണ​തിൽ നി​ന്നു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കു​ട്ടി​ക്കാ​ല​ജീ​വി​ത​ത്തെ സ്വാ​ധീ​നി​ച്ച ഒരു നല്ല മനു​ഷ്യൻ ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു ഞാൻ അനു​മാ​നി​ക്കു​ന്നു.

അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ നാ​ട​ക​ലോ​ക​ത്തു് കാ​ണു​ന്ന കഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങൾ കുറെ കു​ട്ടി​ക​ളാ​ണു്. ജീ​വി​താ​വി​ഷ്ക്കാ​ര​ത്തി​നു സ്വാ​ഭാ​വി​കത നല്കാ​നാ​ണു് ഈ കു​ട്ടി​പ്പാ​ത്ര​ങ്ങൾ എന്നു നമു​ക്കു് ഒറ്റ​നോ​ട്ട​ത്തിൽ തോ​ന്നും. പ്ര​ശ്ന​നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളിൽ എന്തി​നാ​ണു് കു​ട്ടി​കള്‍? അവ​രു​ടെ രം​ഗ​പ്ര​വേ​ശം നാ​ട​ക​ത്തി​നു പി​രി​മു​റു​ക്കം നഷ്ട​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നി​ല്ലേ? നാ​ട​ക​ത്തെ ഭഗ്ന​ശി​ല്പ​മാ​ക്കു​ന്നി​ല്ലേ? ഇതൊ​ക്കെ ന്യാ​യ​മാ​യും തോ​ന്നാം.

ഇതു മറ്റൊ​രു വീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ കാ​ണേ​ണ്ട​തു​ണ്ടു്. ഇളം​ത​ല​മു​റ​യു​ടെ സാ​ന്നി​ധ്യ​ത്തി​ലാ​ണു് മര്‍മ​പ്ര​ധാ​ന​ങ്ങ​ളായ പല നാ​ട​ക​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളും പരി​ഹ​രി​ക്കു​ന്ന​തു്. ജീ​വി​ത​പ്ര​യാ​ണ​ത്തിൽ അന്നോ​ളം സ്നേ​ഹ​വാ​യ്പോ​ടെ കു​ട്ടി​കൾ കണ്ടി​രു​ന്ന രാ​ധ​യു​ടെ വേര്‍പാ​ടു് ഗീ​ത​യെ​യും മോ​ഹ​ന​നെ​യും ദുഃ​ഖി​ത​രാ​ക്കു​ന്നു (ജീ​വി​തം). ‘തി​രി​ച്ചു​പോ​വു ഗീതേ’ എന്നു രാ​ധ​യും ‘പോ​യ്ക്കോ​ളൂ, ഉം പോ​യ്ക്കോ​ളൂ’ എന്നു വേ​ണു​വും പറ​യു​മ്പോൾ വാ​ക്കു​കള്‍ക്ക​പ്പു​റ​മു​ള്ള ഒരു സവി​ശേഷ ഭാ​വ​ത​ലം​കൂ​ടി നാ​ട​ക​കൃ​ത്തു സൃ​ഷ​ടി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. കൃ​ഷ്ണ​ക്കു​റു​പ്പാ​ക​ട്ടെ ‘നട​ക്കീൻ, ഉം നട​ക്കീൻ’ എന്ന​ത്രേ പറ​യു​ന്ന​തു്. ആരോടു നട​ക്കാ​നാ​ണു് പറ​യു​ന്ന​തു്, വേ​ണു​വി​നോ​ടോ, രാ​ധ​യോ​ടോ? വ്യ​ക്തി​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള സങ്ക​ല്പം തി​ക്കോ​ടി​യൻ അവ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു് ഈ കു​ട്ടി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​ണു്. അവ​രു​ടെ സാ​ന്നി​ധ്യ​ത്തി​ലാ​ണു് രാധാ-​വേണുമാർ സ്വ​ത​ന്ത്ര​ജീ​വി​തം തേ​ടി​പ്പോ​കു​ന്ന​തും. ഇതു് ഭാ​വി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഒരു സങ്കല്‍പ​മാ​ണു്. പൈ​തൃ​ക​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ബോ​ധ​വും കു​ട്ടി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​ണു് തി​ക്കോ​ടി​യൻ അറ്റു​പോയ കണ്ണി​യിൽ അവ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു്. അച്ഛ​നെ കാണാൻ ആഗ്ര​ഹി​ച്ച മകൻ വിജയൻ എത്തു​ന്ന​തു് അച്ഛ​ന്റെ മര​ണാ​ന​ന്ത​ര​മാ​ണു്. ആ ദുഃഖം അയാളെ പര​വ​ശ​നാ​ക്കു​ന്നു. ബാബു എന്ന കു​ട്ടി ആശ്വാ​സം പക​രു​ന്നു; ‘അതാ, അവിടെ ആ മാ​വി​ല്ലെ. അതി​ന്റെ തണലിൽ അമ്മാമ’ എപ്പോ​ഴും ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു് പറ​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. ജീ​വി​ത​ത്തെ തല​മു​റ​ക​ളി​ലൂ​ടെ ശാ​ശ്വ​തീ​ക​രി​ക്കാ​നു​ള്ള അഭി​നി​വേ​ശം​ത​ന്നെ​യാ​ണു് ഇവിടെ മു​ന്നി​ട്ടു​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു്. ‘പുതിയ തെ​റ്റിൽ’ നാലു കു​ട്ടി​ക​ളു​ണ്ടു്. ‘തീ​പ്പൊ​രി’യിലെ നന്ദി​നി​ക്കു​ട്ടി​യും ഉണ്ണി​യും മു​തിര്‍ന്ന കു​ട്ടി​ക​ളാ​ണെ​ങ്കിൽ​പ്പോ​ലും നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ സ്വാ​ഭാ​വി​ക​വി​കാ​സ​ത്തിൽ അവർ വഹി​ക്കു​ന്ന പങ്ക പ്ര​സ്താ​വ്യ​മാ​ണു്. ഇളം​ത​ല​മു​റ​യിൽ തി​ക്കോ​ടി​യൻ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. അവര്‍ക്കു് പക്ഷ​പാ​ത​ങ്ങ​ളി​ല്ല. അവർ പു​ക​ക്ക​ണ്ണ​ട​കൾ ധരി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. ക്ലാ​വു​പി​ടി​ച്ച അഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ വെ​ളി​ച്ച​ത്തിൽ അവർ ജീ​വി​ത​ത്തെ കാ​ണു​ന്നു​മി​ല്ല. നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​ത​യാ​ണ​വ​രു​ടെ മു​ഖ​മു​ദ്ര. നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു​ള്ള ഇളം​ത​ല​മു​റ​യു​ടെ നി​ഷ്കാ​സ​നം ജീവിത നി​ഷേ​ധ​ത്തി​നു വഴി​തെ​ളി​യി​ക്കു​മെ​ന്ന​ദ്ദേ​ഹം ഭയ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

സ്വ​ന്തം ജീ​വി​താ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളും ഒരു​പ​ക്ഷേ, ഇളം​ത​ല​മു​റ​യോ​ടു​ള്ള കൂ​റി​നു കാ​ര​ണ​മാ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​കും. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ജീ​വി​തം കു​റ​ച്ചൊ​ക്കെ​യ​റി​യാ​വു​ന്ന ആളാ​ണു് ഞാൻ. തി​ക്കോ​ടി​യൻ തന്റെ നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളിൽ ഇളം​ത​ല​മു​റ​യ്ക്കു നലകിയ പ്രാ​ധാ​ന്യ​ത്തി​നു് ഇത്ത​ര​മൊ​രു സ്വാ​നു​ഭ​വ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ലം​കൂ​ടി​യു​ണ്ടു്. മല​യാ​ള​നാ​ട​ക​ത്തി​ലെ അപൂര്‍വ​ഘ​ട​ക​മാ​ണു് കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ പ്ര​വര്‍ത്ത​ന​ത്തി​നു നല്കു​ന്ന സാ​ര​മായ പങ്കു്. ഇതു് തി​ക്കോ​ടി​യൻ മല​യാ​ള​നാ​ട​ക​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​നു നലകിയ മി​ക​ച്ച സം​ഭാ​വ​ന​യാ​യി ഞാൻ കാ​ണു​ന്നു.

കഴി​ഞ്ഞ​കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​നു് നല്കു​ന്ന ഊന്നൽ, വര്‍ത്ത​മാ​ന​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​കു​ന്ന പരി​വര്‍ത്ത​നം; ഭാ​വി​ത​ല​മു​റ​യു​ടെ മുന്‍പിൽ അതു സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തൽ-​ഈ ഇതി​വൃ​ത്ത​സ്വ​ഭാ​വ​ത്തി​നു് ഒരു പ്ര​ത്യേ​ക​ത​യു​ണ്ടു്. ത്രി​കാ​ല​ബ​ദ്ധ​മാ​ണു് ഈ നാ​ട​ക​ങ്ങൾ. അവ ജീ​വി​ത​ത്തെ ഒര​നു​സ്യൂ​ത​പ്ര​വാ​ഹ​മാ​യി പരി​ഗ​ണി​ക്കു​ന്നു.

അനു​സ്യൂ​ത​പ്ര​വാ​ഹം എന്ന ദര്‍ശ​ന​ത്തിൽ​നി​ന്നാ​ണു് തി​ക്കോ​ടി​യന്‍നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ രൂ​പ​സ​ങ്ക​ല്പ​നം. തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ മിക്ക നാ​ട​ക​ങ്ങള്‍ക്കും ബന്ധ​ദാർ​ഢ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്നു പറയുക വയ്യ. ശ്ല​ഥ​ബ​ന്ധം അവ​യു​ടെ ഘട​ന​യു​ടെ സ്വ​ഭാ​വ​വു​മാ​ണു്. ഭഗ്ന​ശി​ല്പ​ങ്ങൾ എന്നു് ശാ​സ്ത്രി​മാർ പരാ​തി​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടും ഉണ്ടു്. ഇന്നി​ന്ന കഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങൾ വേണ്ട, രം​ഗ​ദൈര്‍ഘ്യം ചു​രു​ക്ക​ണം, അല​സ​ഭാ​ഷ​ണം അരു​തു് തു​ട​ങ്ങിയ വി​ല​ക്കു​കൾ അവർ പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. ശങ്കു​വും ഗീ​താ​മോ​ഹ​ന​ന്മാ​രും നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ പി​രി​മു​റു​ക്ക​ത്തെ ബാ​ധി​ക്കു​ന്നു​വ​ത്രേ. അവ​രി​ല്ലെ​ങ്കിൽ ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ മു​ഴു​പ്പാര്‍ന്ന ചി​ത്രം കി​ട്ടു​ന്നി​ല്ല. ജീ​വി​ത​ത്തി​നു് എന്തോ രോഗം പി​ടി​പെ​ട്ട​തു​പോ​ലെ അനു​ഭ​വ​പ്പെ​ടും. ആരോ​ഗ്യ​ക​ര​മായ ജീ​വി​ത​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണു് നാടകം; അതി​ന്റെ തു​ട​ക്ക​മാ​ണു് വേ​ണു​വി​ന്റെ​യും രാ​ധ​യു​ടെ​യും മുന്‍പോ​ട്ടു​ള്ള യാ​ത്ര​കൊ​ണ്ടു​ദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്ന​തു്. ഇതിനു സാ​ക്ഷ്യം വഹി​ക്കു​ക​യാ​ണു് ഇളം​ത​ല​മുറ. ഗീ​ത​യും, മോ​ഹ​ന​നും, ശങ്കു​വും ഇല്ലെ​ങ്കിൽ ജീ​വി​ത​ത്തി​നു് ആഴം കി​ട്ടു​ന്നി​ല്ല. പ്ര​ശ്ന​നാ​ട​ക​മ​ല്ല തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ ഉന്നം. സോ​ഷ്യ​ലി​സ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച​റി​യാൻ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങൾ മതി; ബര്‍ണാ​ഡ് ഷാ​യു​ടെ നാ​ട​ക​ങ്ങൾ ആവ​ശ്യ​മി​ല്ല. നാ​ട​കീ​യ​ജീ​വി​തം ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്കു​ന്ന​തിൽ അദ്ദേ​ഹം വി​മു​ഖ​നാ​ണു്. ജീ​വി​ത​ത്തി​നു നാ​ട​കീ​യ​മി​ഴി​വു നല്കുക-​അത്രയേ ഉദ്ദേ​ശ്യ​മു​ള്ളൂ. ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ സ്വാ​ഭാ​വി​ക​വി​കാ​സം അദ്ദേ​ഹം ബലി​ക​ഴി​ക്കു​ക​യി​ല്ല. ഈ സ്വാ​ഭാ​വി​ക​വി​കാ​സ​ത്തി​ന​നു​യോ​ജ്യ​മാം​വി​ധം നാ​ട​കാ​ശ​യം മെ​രു​ക്കി​യെ​ടു​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്നു പറ​യു​ന്ന​താ​യി​രി​ക്കും ശരി. സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തില്‍പ്പോ​ലും ഈ സൂ​ക്ഷ്മത പാ​ലി​ക്കു​ന്നു. മര്‍ക്ക​ട​മു​ഷ്ടി​യായ റി​ട്ട​യർ​ഡ് കോണ്‍സ്റ്റ​ബിൾ പശ്ചാ​ത്താ​പ​വി​വ​ശ​നാ​കു​ന്നു. ആറാം​രം​ഗ​ത്തിൽ ചാ​ത്തു​ണ്ണി ‘ഈശ്വ​രാ, ഭഗ​വാ​നേ’ എന്നു കേ​ഴു​ന്നു. ഏതു നാ​ട​ക​കൃ​ത്തും ഇവിടെ നിര്‍ത്തും. തി​ക്കോ​ടി​യൻ ചാ​ത്തു​ണ്ണി​നാ​യ​രു​ടെ സഹാ​യി​യെ​ക്കൊ​ണ്ടു് ഇത്ര​കൂ​ടി പറ​യി​ക്കു​ന്നു. ‘ഇവി​ടു​ന്നൊ​രി​ക്ക​ലും ജപി​ക്കു​ന്ന​തു കേള്‍ക്കാ​റി​ല്ല.’ നാ​ട​ന്മാ​രു​ടെ ലാ​ളി​ത്യം തി​ക്കോ​ടി​യൻ ഈ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ശ​ക​ല​ത്തി​ലൂ​ടെ ആവാ​ഹി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ന്നു. നാ​ട​ക​ത്തിൽ​നി​ന്നു സ്വാ​ഭാ​വി​ക​ത​യെ പു​റ​ങ്കാ​ലു​കൊ​ണ്ടു തട്ടാ​ത്ത തി​ക്കോ​ടി​യൻ വി​ഷ​യ​സ​മീ​പ​ന​ത്താ​ലും നാ​ട​ക​വി​കാ​സ​ത്തി​ലും ഈ നി​ഷ്കര്‍ഷ പു​ലര്‍ത്തു​ന്നു. പൊ​തു​വിൽ ഇബ്സൻ ടെ​ക്നി​ക്ക് അവ​ലം​ബി​ക്കു​ന്ന​തിൽ നാ​ട​ക​കാ​ര​ന്മാർ ജാ​ഗ്രത പു​ലര്‍ത്തി​യി​രു​ന്ന ഒരു ഘട്ട​ത്തി​ലാ​ണു് തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ പ്ര​സി​ദ്ധ​ങ്ങ​ളായ മിക്ക നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളും രചി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു്. സ്വ​ന്തം ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ അറ അട​ച്ചു​പു​ട്ടി​വെ​ച്ച മീ​നാ​ക്ഷി​യ​മ്മ ജാ​ന​കി​യു​ടെ മുറി സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​വെ​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഇബ്സ​ന്റെ രീ​തി​യി​ലു​ള്ള പ്ര​തീ​ക​ക​ല്പ​ന​യും കാണാം. ഇബ്സൻ നാ​ട​ക​ങ്ങള്‍ക്കു് ഒരു പ്ര​ത്യേക രീ​തി​യി​ലു​ള്ള ശി​ല്പ​ഘ​ട​ന​യു​ണ്ടു്. മൂ​ന്നു് അങ്ക​ങ്ങ​ളു​ള്ള ആ ശി​ല്പ​സ​മ്പ്ര​ദാ​യം തി​ക്കോ​ടി​യ​നെ ഒട്ടും ആകര്‍ഷി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. ‘പ്ര​സ​വി​ക്കാ​ത്ത അമ്മ’യിൽ ആറു രം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. ‘കനകം വി​ള​യു​ന്ന മണ്ണിൽ’ പതി​നാ​റു രം​ഗ​ങ്ങ​ളാ​ണു​ള്ള​തു്. ഒരൊ​റ്റ നാ​ട​ക​ത്തി​ലും മൂ​വ​ങ്ക​ശി​ല്പ​ഘ​ട​ന​യി​ല്ല. സമ​കാ​ലി​ക​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളും ഇബ്സൻ മാ​തൃ​ക​യിൽ തി​ക്കോ​ടി​യൻ അവ​ലം​ബി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മായ വി​കാ​സ​ത്തി​നു പാ​ക​മായ രീ​തി​യിൽ രം​ഗ​ങ്ങൾ ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്കു​ന്ന​തിൽ തി​ക്കോ​ടി​യൻ ലോഭം കാ​ണി​ക്കു​ന്നി​ല്ല.

നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ കാ​വ്യാ​ത്മ​ക​ത​യി​ലും തി​ക്കോ​ടി​യൻ ശ്ര​ദ്ധാ​ലു​വാ​ണു്. ‘പ്ര​സ​വി​ക്കാ​ത്ത അമ്മ’യിൽ മക​ന്റെ വി​വാ​ഹ​ത്തി​നു വൈകി വരു​ന്ന കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോ​നോ​ടു മകൻ പ്ര​ഭാ​ക​രൻ ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന ചോ​ദ്യ​വും അതിനു നല്കു​ന്ന ഉത്ത​ര​വും മീ​നാ​ക്ഷി​യ​മ്മ​യിൽ ഉണ്ടാ​ക്കു​ന്ന വി​കാ​ര​വൈ​വ​ശ്യം നന്നാ​യി പ്ര​തി​ഫ​ലി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്.

പ്ര​ഭാ​ക​രന്‍:

അച്ഛ​നി​ത്ര വൈ​കി​യ​തെ​ന്തേ?

കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോന്‍:

എനി​ക്കു് വണ്ടി തെ​റ്റി:

പ്ര​ഭാ​ക​രൻ:

ഇന്ന​ലെ പു​റ​പ്പെ​ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ അച്ഛാ… ല്ലെ​ങ്കിൽ…

കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോൻ:

ഞാൻ മി​നി​ഞ്ഞാ​ന്നു് പു​റ​പ്പെ​ട്ടു.

പ്ര​ഭാ​ക​രന്‍:

എന്നി​ട്ടു്?

കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോന്‍:

വണ്ടി തെ​റ്റി​ക്ക​യ​റി.

ഒരു നൊ​ടി​യിട കഴി​ഞ്ഞു ഇത്ര​കൂ​ടി അദ്ദേ​ഹം പറ​യു​ന്നു: “കയറിയ വണ്ടി എത്തേ​ണ്ടി​ട​ത്തു് എത്തി​യ​തു​മി​ല്ല.” മറ​വി​ക്കാ​ര​നായ കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോൻ പറ​യു​ന്ന​തിൽ ദ്വ​യാര്‍ഥ​മു​ണ്ടെ​ന്നു പെ​ട്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി​ല്ല. ആഴ​ത്തി​ലേ​ക്കു് തു​ള​ച്ചു​ക​യ​റു​ന്ന സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​ന്റെ സൂചന മി​നി​ഞ്ഞാ​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ടു എന്ന​തിൽ തങ്ങി​നി​ല്ക്കു​ന്നു. വെ​റു​തെ ഒരു ദ്വ​യാര്‍ഥ​പ്ര​യോ​ഗം നട​ത്തു​ക​യ​ല്ല നാ​ട​ക​കാ​രൻ. ഇരു​വ​രു​ടെ​യും ജീ​വി​ത​ബ​ന്ധ​ത്തി​ന്റെ ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കു് പ്ര​കാ​ശ​ര​ശ്മി പാ​യി​ക്കു​ന്നു. സങ്കീർ​ണാർഥ പ്ര​തി​ധ്വ​നി മു​ഴ​ങ്ങു​ക​യും മീ​നാ​ക്ഷി​യ​മ്മ​യു​ടെ അസ്വ​സ്ഥത ആരം​ഭി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഇവി​ടെ​നി​ന്നാ​ണു് നാടകം വി​കാ​സം​കൊ​ള്ളു​ന്ന​തു്. രണ്ടാം രം​ഗ​ത്തിൽ ‘വണ്ടി മാ​റി​ക്ക​യ​റി​യ​തു ശരി​ക്കു​ള്ള സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു് ടി​ക്ക​റ്റ് വാ​ങ്ങി മനഃ​പൂര്‍വം ചെ​യ്ത​ത​ല്ലേ’ എന്നു​കൂ​ടി മീ​നാ​ക്ഷി​യ​മ്മ തറ​പ്പി​ച്ചു പറ​യു​ന്ന​തോ​ടെ പൂര്‍വാ​നു​രാ​ഗ​ത്തി​ലെ വി​ശ്വാ​സ​ലം​ഘ​ന​ത്തി​ന്റെ ഇതൾ വി​രി​യു​ന്നു. ഇവിടെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ശൈ​ലി ഗഹ​നാര്‍ഥ​വും ധ്വ​ന്യാ​ത്മ​ക​ത​യും നേ​ടു​ന്നു.

ഈ സമാ​ഹാ​ര​ത്തിൽ തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ പ്ര​സി​ദ്ധ​മായ പു​ഷ്പ​വൃ​ഷ്ഠി ഉണ്ടു്. അതിനു നല്കിയ സ്ഥാ​ന​ക്ര​മ​ത്തോ​ടു് എനി​ക്കു വി​യോ​ജി​പ്പു​ണ്ടു്. ഇത​വ​സാ​നം കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ട​തായ നാ​ട​ക​മാ​ണു്. ജീ​വി​ത​ത്തിൽ​നി​ന്നു് തു​ട​ങ്ങി ജീ​വി​താ​ന്ത്യം കു​റി​ക്കു​ന്ന പു​ഷ്പ​വൃ​ഷ്ടി​യിൽ ഈ നാ​ട​ക​സ​മാ​ഹാ​രം സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ ചാ​രു​ത​യു​ണ്ടാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു.

തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ മറ്റു നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളിൽ പു​ലര്‍ത്തി​യി​രു​ന്ന ജീ​വി​ത​വീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ന്റെ നി​ഷേ​ധ​മാ​ണോ പു​ഷ്പ​വ്യ​ഷ്ടി? ജീ​വി​തം കി​ളര്‍ത്തു​ന്ന​തിൽ ദത്ത​ശ്ര​ദ്ധ​നായ ഒരു നാ​ട​ക​കാ​രൻ മൃ​ത്യു​പൂ​ജ​യി​ലേ​ക്കു് വഴു​തി​വീ​ണു​പോ​യോ? ഈ സംശയം പെ​ട്ടെ​ന്നു് തോ​ന്നാ​യ്ക​യി​ല്ല. ഐതി​ഹാ​സി​ക​മായ മാ​ന​മു​ള്ള പ്രമേയം-​രാജകീയപ്രഢിയും തന്റെ ജീ​വി​ത​വും നി​രാ​ക​രി​ക്കു​വാൻ സന്ന​ദ്ധ​നാ​കു​ന്ന ശ്രീ​രാ​മൻ, അഗാ​ധ​സ​ഹോ​ദ​ര​ബ​ന്ധ​ത്തി​നു് ഉജ്ജ്വ​ല​മാ​തൃ​ക​യായ ലക്ഷ്മ​ണ​നെ വധിക്കേണ്ടിവരിക-​ഈ മാന സി​ക​സം​ഘര്‍ഷ​ക​ത്തി​ന്റെ പരി​ണാ​മ​മാ​ണു് പു​ഷ്പ​വൃ​ഷ്ടി​യിൽ. പരീ​ക്ഷ​ണ​കു​തു​കി​യായ ഒരു നാ​ട​ക​കൃ​ത്താ​ണെ​ങ്കിൽ ഏക കഥാ​പാ​ത്ര​മു​ള്ള നാടകം രചി​ക്കാ​നു​ള്ള എല്ലാ കരു​ക്ക​ളും പ്ര​മേ​യ​ത്തി​നു​ണ്ടു്. താ​പ​സ​നും ദുര്‍വാ​സാ​വും വസി​ഷ്ഠ​നും ഊര്‍മി​ള​യും ലക്ഷ്മ​ണ​നു​മി​ല്ലാ​തെ പീ​ഡി​ത​മായ മന​സ്സി​ന്റെ ആന്ത​രി​ക​ഭാ​ഷ​ണ​മെ​ന്ന നി​ല​യിൽ നാടകം ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്കാ​നു​ള്ള സക​ല​സാ​ധ്യ​ത​ക​ളും ഉണ്ടു്. യൂജിൻ ഓനീ​ലി​ന്റെ എമ്പ​റർ ജോൺസ് മാ​തൃ​ക​യാ​യി കണ്‍മുന്‍പി​ലു​ണ്ടു​താ​നും. ജീ​വി​ത​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള മൗ​ലി​ക​പ്ര​ശ്നം അവ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​വാൻ അദ്ദേ​ഹം അവ​ലം​ബി​ച്ച​തു ക്ലാ​സി​ക്കൽ രീ​തി​യാ​ണു്. ഈ സങ്കേ​തം തി​ക്കോ​ടി​യ​നിൽ കൗ​തു​കം ഉണര്‍ത്തു​ന്നി​ല്ല. മൃ​ത്യു​പൂ​ജ​യാ​യാ​ലും ജീ​വി​തം​ത​ന്നെ​യാ​ണു് പ്ര​ധാ​നം. താഴെ കൊ​ടു​ത്ത സം​ഭാ​ഷ​ണം അതു് അസ​ന്നി​ഗ്ധ​മാ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കു​ന്നു.

ലക്ഷ്മ​ണൻ:

ഇത​വ​സാ​ന​ത്തെ പരീ​ക്ഷ​ണ​മാ​ണു്. ഇതി​ലും ജ്യേ​ഷ്ഠൻ ജയി​ക്ക​ണം. അല്ലെ​ങ്കിൽ എല്ലാം നശി​ക്കും.

രാമൻ:

അതു പ്ര​പ​ഞ്ച​നി​യ​മ​മാ​ണു്. എല്ലാം നാ​ശ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​ണു് നീ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്. പറയൂ ആചാ​ര്യാ, നശി​ക്കാ​ത്ത വല്ല​തു​മു​ണ്ടോ?

വസി​ഷ്ഠന്‍:

ധര്‍മം! അതു​മാ​ത്രം നശി​ക്കി​ല്ല. ജീ​വി​ത​ങ്ങൾ വരി​ക​യും പോ​കു​ക​യും ചെ​യ്യും. തല​മു​റ​കൾ മണ്ണ​ടി​യും. സം​സ്കാ​ര​ങ്ങൾ പൊ​ലി​യും, പു​ഷ്പി​ക്കും. പ്ര​കൃ​തി​നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ നൈ​ര​ന്ത​ര്യ​ത്തി​ന്റെ അന്ത​സ്സ​ത്ത ധര്‍മ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള സമീ​പ​ന​മാ​ണു്. തി​ക്കോ​ടി​യ​ന്റെ ഒരു നാടൻ കഥാ​പാ​ത്രം ഈ പ്ര​തി​ഭാ​സ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് ഇത്ര​യേ പറ​യു​ന്നു​ള്ളു: “സ്നേ​ഹി​ച്ച​വ​രും സ്നേ​ഹി​ക്കാ​ത്ത​വ​രും പാ​വ​പ്പെ​ട്ട​വ​രും ധനി​ക​രും എല്ലാം ഒരു​പോ​ലെ നേ​ര​മെ​ത്തു​മ്പോൾ മരി​ച്ചു​പോ​കു​ന്നു. ഭൂ​മി​യിൽ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തും, വെ​റു​ക്കു​ന്ന​തും, പക​വെ​ക്കു​ന്ന​തും എല്ലാം വി​ഡ്ഢി​ത്ത​മാ​ണു്.” തി​ക്കോ​ടി​യൻ ഇവിടെ നിര്‍ത്തു​ന്നി​ല്ല. ധര്‍മ​നാ​ശം ഉണ്ടാ​യാൽ സമ​സ്ത​വും നശി​ച്ചു​പോ​കും. നശി​ച്ചു​പോ​കാ​തി​രി​ക്കാ​നാ​ണു് ശ്രീ​രാ​മ​നും ലക്ഷ്മ​ണ​നും സ്വയം ഹത്യ​യ്ക്കു് സന്ന​ദ്ധ​രാ​കു​ന്ന​തു്. അപ്പോൾ ഇവിടെ ജീ​വി​ത​നി​ഷേ​ധ​മി​ല്ല. ജീവിത സാ​ഫ​ല്യ​ത്തി​ന്റെ മൂ​ല്യം​ത​ന്നെ​യാ​ണു് തി​ക്കോ​ടി​യൻ പു​ഷ്പ​വ്യ​ഷ്ടി​യി​ലും തേ​ടു​ന്ന​തു്. അത്യു​ദാ​ര​മായ ഈ ജീ​വി​ത​സ​ങ്ക​ല്പം രചി​ച്ച കൈയും മന​സ്സും ശു​ദ്ധ​മാ​ണു്.

ജീ​വി​ത​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള പ്ര​സാ​ദാ​ത്മ​ക​വും പ്ര​തീ​ക്ഷാ​നിര്‍ഭ​ര​വു​മായ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടാ​ണു് ഈ നാ​ട​ക​ങ്ങൾ പൊ​തു​വിൽ അവ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു്. ജീ​വി​ത​ത്തെ ഒര​നു​സ്യൂ​ത​പ്ര​വാ​ഹ​മാ​യി കാ​ണു​ന്ന ഈ പ്ര​വാ​ഹ​ത്തി​ന്റെ നനവും കു​ളിര്‍മ​യും തട്ടി ഫല​ഭൂ​യി​ഷ്ഠ​മാ​കു​ന്ന തീ​ര​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലെ വര്‍ണ​പ്പൊ​ലി​മ​ക​ളിൽ തി​ക്കോ​ടി​യൻ ചാ​രി​താര്‍ഥ്യ​മ​ട​യു​ന്നു. മര​ണ​ത്തി​ലും വലു​താ​ണു് ജീ​വി​തം.

എൻ. പി. മു​ഹ​മ്മ​ദ്

സുതലം, ആഴ്ച​വ​ട്ടം

27-12-1985

← പ്ര​ധാന താ​ളി​ലേ​യ്ക്കു്