ഞാൻ വട​ക്കേ​യി​ന്ത്യ​യിൽ ഒരു കൊ​ടു​ങ്കാ​ട്ടിൽ കു​റെ​ക്കാ​ലം താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്നു. അപ​രി​ഷ്കൃ​ത​രായ ആളുകൾ കാ​ട്ടി​നു പു​റ​ത്തേ​യു​ള്ളു. കാ​ട്ടി​ന​ക​ത്തു് കു​റ​ച്ചു മല​യാ​ളി​ക​ളു​ണ്ടു്. വർ​ഷ​ത്തി​ലൊ​രി​ക്കൽ അവർ ഒരു​മി​ച്ചു കൂടി നാടകം അഭി​ന​യി​ക്കും, പാ​ട്ടു പാടും, നൃ​ത്തം ചെ​യ്യും. വൈ​ദ്യുത ദീ​പ​ങ്ങൾ കെ​ട്ടു​പോ​യാൽ ആഘോ​ഷ​ങ്ങൾ മു​ട​ങ്ങ​രു​ത​ല്ലോ. അതു​കൊ​ണ്ടു് വലിയ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ ഇരു​പ​ത്ത​ഞ്ചു നാ​ഴി​ക​യ​ക​ലെ​യു​ള്ള ഒരു പട്ട​ണ​ത്തിൽ​ച്ചെ​ന്നു് രണ്ടു പഴയ പെ​ട്രോ​മാ​ക്സ് വി​ള​ക്കു് വാ​ട​ക​യ്ക്കെ​ടു​ത്തു് സൈ​ക്കി​ളി​ന്റെ പി​റ​കിൽ വച്ചു​കെ​ട്ടി കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു. അയാൾ ഉത്സാ​ഹ​ത്തോ​ടെ സൈ​ക്കിൾ ചവി​ട്ടി വരു​മ്പോൾ ഞാൻ റോഡിൽ നിൽ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. എന്തെ​ങ്കി​ലും ചോ​ദി​ക്ക​ണ​മ​ല്ലോ എന്നു കരുതി ഞാൻ ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ നേർ​ക്കു ഒരു ചോ​ദ്യ​മെ​റി​ഞ്ഞു: “ആങ്ഹാ, വി​ള​ക്കു കി​ട്ടി അല്ലേ?” അയാൾ ചവി​ട്ടു വണ്ടി നി​റു​ത്തി താ​ഴെ​യി​റ​ങ്ങി. എന്നി​ട്ടു സം​സാ​രം: “എന്തു പറയാൻ സാറേ, ഒരു​ത്ത​നും വി​ള​ക്കു തരൂ​ല്ല. പി​ന്നെ ഞാൻ ബലാൽ​സം​ഗം ചെ​യ്തു് രണ്ടെ​ണ്ണം എടു​ത്തു​കൊ​ണ്ടു പോ​ന്നു”. ചി​രി​യ​ട​ക്കാൻ വളരെ പാ​ടു​പെ​ട്ടു ഞാൻ. ‘ബലാൽ​ക്കാ​ര​മാ​യി’ കൊ​ണ്ടു​പോ​ന്നു എന്നു പറ​യേ​ണ്ട​തി​നു പക​ര​മാ​യി​ട്ടാ​ണു് ആ ബലാ​ത്സം​ഗം അയാൾ നട​ത്തി​യ​തു്. ‘ശരി’ എന്നു പറ​ഞ്ഞു ഞാൻ നട​ന്നു.

ഈ മനു​ഷ്യൻ തന്നെ എന്നെ​യും എന്റെ സഹ​ധർ​മ്മി​ണി​യേ​യും ഊണു കഴി​ക്കാൻ ക്ഷ​ണി​ച്ചു. ഞങ്ങൾ അയാ​ളു​ടെ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി. ഉണ്ടു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​പ്പോൾ ഞാൻ ചോ​ദി​ച്ചു: “പൈ​പ്പ് വെ​ള്ളം മു​ട​ങ്ങാ​തെ കി​ട്ടു​ന്നു​ണ്ടോ?” മറു​പ​ടി: ഉണ്ടു്. പി​ന്നെ നല്ല റമ്മു​ണ്ടു്. വേ​ണ​മെ​ങ്കിൽ സാ​റി​നു് ഒന്നെ​ടു​ക്കാം. “ഇതും തു​ട​ങ്ങി​യോ?” എന്ന മട്ടിൽ ഭാ​ര്യ​യു​ടെ നോ​ട്ടം. ഞാൻ പറ​ഞ്ഞു: “ഇല്ല ഞാൻ റം കു​ടി​ക്കാ​റി​ല്ല. എന്ന​ല്ല ഒരു മദ്യ​വും കടി​ക്കി​ല്ല”. അതു കേ​ട്ടു അയാൾ വീ​ണ്ടും അറി​യി​ച്ചു: “കു​ടി​ക്കാ​നു​ള്ള റമ്മ​ല്ല സാറേ. വെ​ള്ളം പി​ടി​ച്ചു​വ​യ്ക്കാൻ ഇവിടെ രണ്ടു റം ഓർ​ഡ​നർ​സ് ഫാ​ക്ട​റി​യിൽ നി​ന്നു് ഞാൻ വാ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടു വന്നി​ട്ടു​ണ്ടു്. അതാ​ണു് പറ​ഞ്ഞ​തു്”. അപ്പോ​ഴാ​ണു് എനി​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യ​തു് അയാ​ളു​ടെ ‘റം’ ഡ്ര​മ്മാ​ണെ​ന്ന​തു്—ഇരു​മ്പു വീ​പ്പ​യാ​ണെ​ന്ന​തു്.

ഇതൊ​ക്കെ അക്ഷ​ര​ശൂ​ന്യ​നായ ഒരു​ത്ത​ന്റെ തെ​റ്റു​ക​ളാ​ണു്. വി​ദ്യാ​സ​മ്പ​ന്ന​രു​ടെ തെ​റ്റു​കൾ ഇവ​യെ​ക്കാൾ ഹാ​സ്യ​ജ​ന​ക​ങ്ങ​ളാ​ണു്. ആറ്റി​ങ്ങ​ലി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള ‘മെൻ​ഡ​സ്’ എന്ന വ്യ​വ​സാ​യ​സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ മു​ന്നിൽ​ക്കൂ​ടി കാറിൽ കൊ​ല്ല​ത്തൊ​രി​ട​ത്തു് മീ​റ്റി​ങ്ങി​നു പോ​യി​ട്ടു് തി​രി​ച്ചു മറ്റൊ​രു വഴി​യി​ലൂ​ടെ വരു​മ്പോൾ എന്റെ കൂ​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഒരു സം​സ്കൃ​തം പ്രൊ​ഫ​സർ അന്നു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യും സു​ന്ദ​രി​യു​മാ​യി​രു​ന്ന ഒരു “പ്രാ​സം​ഗിക”യോടു് മെൻ​ഡ​സ് കഴി​ഞ്ഞോ എന്ന അർ​ത്ഥ​ത്തിൽ മെൻ​സ​സ് കഴി​ഞ്ഞോ എന്നു ചോ​ദി​ച്ച​തു് ഞാൻ അക്കാ​ല​ത്തു് കെ. ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ന്റെ ‘കൗ​മു​ദി’വാ​രി​ക​യിൽ എഴു​തി​യി​രു​ന്നു. ആ സമ​യ​ത്തു് അവർ ഗർ​ഭി​ണി​യാ​യി​രു​ന്നു താനും. വേ​റൊ​രു സം​സ്കൃ​തം പ്രൊ​ഫ​സ​റോ​ടു കൂടി ഞാൻ ചീഫ് സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി​രു​ന്ന കെ. ജി. മേ​നോ​നെ കാണാൻ പോയി. ഗ്രാ​ന്റ്സ് കമ്മി​ഷ​ന്റെ ശംബള സ്കെ​യിൽ ഇവി​ട​ത്തെ കോ​ളേ​ജ​ദ്ധ്യാ​പ​കർ​ക്കു കൂടി തര​ണ​മെ​ന്നു​ള്ള അഭ്യർ​ത്ഥ​ന​യാ​യി​രു​ന്നു ഞങ്ങ​ളു​ടേ​തു്. ചീഫ് സെ​ക്ര​ട്ട​റി പത്ര​ഭാ​ഷ​യിൽ ‘അനു​ഭാ​വ​പൂർ​വ്വം’ എല്ലാം കേ​ട്ടു. അനു​കൂ​ല​മായ മാ​ന​സിക നി​ല​യാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ള്ള​തെ​ന്നു ഞങ്ങൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി. അപ്പോൾ സം​സ്കൃ​തം പ്രൊ​ഫ​സർ ഒറ്റ​ക്കാ​ച്ചു്: “സാർ, ഉത്ത​ര​ക്ക​ട​ലാ​സു നോ​ക്കു​ന്ന​തി​നു​ള്ള പ്ര​തി​ഫ​ലം ഗ്രാ​ന്റ് കമ്മി​ഷൻ ശംബളം തന്നാ​ലും ഇല്ലാ​താ​ക്ക​രു​തു്”. ഒരി​ക്ക​ലും ഞെ​ട്ടാ​ത്ത കെ. ജി. മേനോൻ ഗ്രാ​ന്റ്സ് കമ്മി​ഷൻ ഗ്രാ​ന്റ് കമ്മി​ഷ​നാ​യ​തു കണ്ടു ഞെ​ട്ടി. ആ ഞെ​ട്ടൽ പു​റ​ത്തു കാ​ണി​ക്കാ​തെ അദ്ദേ​ഹം ചോ​ദി​ച്ചു. “ഫാൾസ് നമ്പർ ഇട്ടാ​ണോ ഉത്ത​ര​ക്ക​ട​ലാ​സ്സു് അയ​യ്ക്കു​ന്ന​തു് ഇപ്പോ​ഴും?” പ്രൊ​ഫ​സർ മറു​പ​ടി നൽകി: “അതേ, അതിനു പുറമേ ഉത്ത​ര​ക്ക​ട​ലാ​സ്സു​കൾ യൂ​ണി​വേ​ഴ്സി​റ്റി അധി​കാ​രി​കൾ ‘ഷപ്പിൾ’ ചെ​യ്യും”. ഷഫ്ൾ (Shuffle) എന്ന വാ​ക്കു്—കശ​ക്കുക, കല​ക്കുക എന്ന അർ​ത്ഥ​ത്തി​ലു​ള്ള ആ ഇം​ഗ്ലീ​ഷു് പദം-​ഷപ്പിൾ ആയ​പ്പോൾ കെ. ജി. മേനോൻ ഇന്റർ​വ്യു മതി​യാ​ക്കി​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന അർ​ത്ഥ​ത്തിൽ തല​യാ​ട്ടി. ഞങ്ങൾ തി​രി​ച്ചു പോ​രു​ക​യും ചെ​യ്തു.

തെ​റ്റു് ആരുടെ നാ​ക്കിൽ നി​ന്നു വീ​ണാ​ലും ഹാ​സ്യോൽ​പാ​ദ​ക​മാ​ണു്. ഒരു ‘എക്‍സെ​പ്ഷൻ’ മാ​ത്ര​മേ​യു​ള്ളൂ ഇതി​നു്. യു​വാ​വു് പ്രേ​മ​ഭാ​ജ​ന​ത്തെ ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് പഠി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. അവൾ തെ​റ്റു പറ​ഞ്ഞാൽ, ഉച്ചാ​ര​ണം തെ​റ്റി​ച്ചാൽ യു​വാ​വി​നു് ചി​രി​ക്കാൻ തോ​ന്നു​കി​ല്ല. അവളെ ചും​ബി​ക്കാ​നേ തോ​ന്നു.

ചും​ബ​നം പല തര​ത്തി​ലാ​ണെ​ന്നു വാ​ത്സ്യാ​യ​നൻ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. മഹർ​ഷി​യു​ടെ കാ​മ​സൂ​ത്രം എന്റെ കൈ​യി​ലി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു് ഓർ​മ്മ​യിൽ നി​ന്നു് ഒരു വാ​ക്യം ഉദ്ധ​രി​ക്കു​ന്നു: “ബലാ​ത്കാ​രേണ നി​യു​ക്താ മു​ഖേ​മു​ഖ​മാ​ധ​ത്തേ ന തു വി​ചേ​ഷ്ടത ഇതി​നി​മി​ത്ത​കം” ഇതാ​ണു് നി​മി​ത്ത​ക​മെ​ന്ന ചും​ബ​നം, ബലാ​ത്കാര രൂ​പ​ത്തി​ലു​ള്ള ചു​ണ്ട​മർ​ത്തൽ. വല്ല​ച്ചിറ മാധവൻ “രാ​ഗ​ലോല” എന്ന ചെ​റു​ക​ഥ​യു​ടെ രച​ന​യി​ലൂ​ടെ അനു​ഷ്ഠി​ക്കു​ന്ന കൃ​ത്യം ഇതിൽ നി​ന്നു വി​ഭി​ന്ന​മ​ല്ല (ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച വാരിക). അദ്ധ്യാ​പ​കൻ സു​ന്ദ​രി​യായ വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​നി​യെ എപ്പോ​ഴും തു​റി​ച്ചു നോ​ക്കു​ന്നു. അതു് അരു​തെ​ന്നു് അവൾ അയാ​ളോ​ടു പറ​യു​ന്നു. അതോടെ അദ്ധ്യാ​പ​ക​നു കടു​ത്ത നൈ​രാ​ശ്യം. നൈ​രാ​ശ്യം ഭ്രാ​ന്തോ​ള​മെ​ത്തു​ന്നു. അപ്പോ​ഴേ​ക്കും പെ​ണ്ണി​ന്റെ ‘വി​വാ​ഹ​നി​ശ്ച​യം’. അദ്ധ്യാ​പ​കൻ തൂ​ങ്ങി​ച്ച​ത്തു എന്നു കഥാ​കാ​രൻ പറ​യു​ന്നി​ല്ല. എങ്കി​ലും തൂ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കാൻ ഇട​യു​ണ്ടു് എന്നു് എനി​ക്കു തോ​ന്നു​ന്നു. പഞ്ചാ​ര​പു​ര​ട്ടിയ കുറെ വാ​ക്കു​ക​ളും രജോ​ദർ​ശ​ന​മ​ടു​ത്ത (രജോ​ദർ​ശ​നം = ആദ്യ​ത്തെ ആർ​ത്ത​വം) പെൺ​പി​ള്ളേ​രെ ഇക്കി​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ചില അല​ങ്കാര പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളു​മ​ല്ലാ​തെ ഈ രചനാ സാ​ഹ​സ​ത്തിൽ വേ​റൊ​ന്നു​മി​ല്ല. എന്തൊ​രു സം​സ്കാ​ര​ലോ​പം! പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട വാ​യ​ന​ക്കാർ സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്ക​ണം. വല്ല​ച്ചിറ മാ​ധ​വ​ന്റെ കഥ ഏതു സന്ദർ​ഭ​ത്തി​ലും ഉണ്ടാ​കാം. കോ​ള​റ​യും ഏതു നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടാം.

പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു് വി​ഷൂ​ചിക മാ​ത്ര​മ​ല്ല, സർ​ഗ്ഗാ​ത്മ​ക​ത്വ​ത്തി​നും ആ സ്വ​ഭാ​വ​മു​ണ്ടു്. പതി​നാ​റാ​മ​ത്തെ വയ​സ്സിൽ ക്യാൻ​സർ വന്നു മരി​ച്ച ഗീ​താ​ഞ്ജ​ലി എന്ന പെൺ​കു​ട്ടി​യു​ടെ ചില കാ​വ്യ​ങ്ങൾ നവംബർ 6–12-ലെ Illustrated Weekly-​യിൽ പ്ര​സി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. എഴു​തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ​തി​നു ശേഷം പു​സ്ത​ക​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യി​ലും തല​യ​ണ​യു​റ​യ്ക്ക​ക​ത്തും പാ​യു​ടെ അടി​യി​ലും കളി​പ്പാ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ താ​ഴെ​യും ഗീ​താ​ഞ്ജ​ലി ഒളി​ച്ചു വച്ച ഈ കാ​വ്യ​ര​ത്ന​ങ്ങൾ പ്ര​ശ​സ്ത​നായ കവി പ്രീ​ത്യ​ഷ് നന്ദി യുടെ സഹാ​യ​ത്തോ​ടെ വെ​ളി​ച്ചം കണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. അവ​യൊ​ന്നു വാ​യി​ച്ചു നോ​ക്കു. മി​ന്നൽ പ്ര​വാ​ഹം പോലെ, പ്ര​ഥ​മ​ദർ​ശ​ന​ഫ​ല​മായ പ്രേ​മം പോലെ സർ​ഗ്ഗാ​ത്മ​ക​ത്വം പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടു​മെ​ന്നു നമ്മൾ മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്നു.

മര​ണ​ത്തെ മു​ന്നിൽ കണ്ടു​കൊ​ണ്ടു് ശൈ​ശ​വ​ത്തിൽ നി​ന്നു പൂർ​ണ്ണ​മായ മോചനം നേ​ടാ​ത്ത ഗീ​താ​ഞ്ജ​ലി അതി​നോ​ടു് അപേ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു:

തല​താ​ഴ്, ‘കരയൂ’ എന്നാ​രോ എന്നോ​ടു് അനു​ശാ​സി​ക്കു​ന്ന​തു പോലെ തോ​ന്നു​ന്നു. തല​താ​ഴ്ത്തി, കര​ഞ്ഞു. വീ​ണ്ടും തല​യു​യർ​ത്തി നോ​ക്കു​മ്പോൾ കാ​ണു​ന്ന​തു് കാ​വ്യ​ശോഭ: ഒരു കൊ​ച്ചു കു​ട്ടി​യു​ടെ ആത്മ​ധൈ​ര്യം. രാ​ത്രി​യു​ടെ അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ, നി​ലാ​വി​ന്റെ ശൈ​ത്യ​ത്തിൽ, മൂ​ങ്ങ​യു​ടെ മൂ​ള​ലിൽ, കാ​റ്റി​ന്റെ സീൽ​ക്കാ​ര​ത്തിൽ, ഭവ​ന​ത്തി​ന്റെ സു​ഷു​പ്തി​യിൽ ഞാൻ മര​ണ​ത്തി​ന്റെ മുഖം കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. ആ മുഖം എന്നെ പേ​ടി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഗീ​താ​ഞ്ജ​ലി​യു​ടെ കാ​വ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ഞാൻ മര​ണ​ത്തി​ന്റെ മുഖം കാ​ണു​ന്നു. എന്നാൽ അതു് എന്നെ പേ​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. ഗീ​താ​ഞ്ജ​ലി ഏതു ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടെ മര​ണ​ത്തി​നു് അഭി​മു​ഖീ​ഭ​വി​ച്ചു നി​ന്നു​വോ ആ ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടെ ഞാനും നിൽ​ക്കു​ന്നു. മര​ണ​ത്തെ​ക്കാൾ ശക്ത​മായ കവി​ത​യാ​ണു് ഗീ​താ​ഞ്ജ​ലി​യു​ടെ കവിത. ബാ​ലി​കേ നീ ഇന്നു ഞങ്ങ​ളു​ടെ കൂടെ ഇല്ല​ല്ലോ.

ഇല്ലാ​ത്ത ഗീ​താ​ഞ്ജ​ലി ഉള​വാ​ക്കു​ന്ന ദുഃഖം, അതു ജനി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഏകാ​ന്തത ഇവ എന്റെ മാ​ത്രം ദുഃ​ഖ​മ​ല്ല; ഏകാ​ന്ത​ത​യു​മ​ല്ല. കവിത വാ​യി​ച്ചാൽ രസ​മ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ഏതു സഹൃ​ദ​യ​ന്റെ​യും ദുഃ​ഖ​വും ഏകാ​ന്ത​ത​യു​മാ​ണു്. എന്നാൽ യേ​ശു​ദേ​വ​നെ ചതി​ച്ച ജൂ​ഡാ​സി​ന്റെ ഏകാ​ന്തത അവ​ന്റെ ഏകാ​ന്തത മാ​ത്ര​മാ​ണു്. സീ​സ​റി​നെ ചതി​ച്ച ബ്രൂ​ട്ട​സി​ന്റെ ഏകാ​ന്തത അവ​ന്റെ ഏകാ​ന്തത മാ​ത്ര​മാ​ണു്. കല​യു​ടെ സാർ​വ്വ ജനീന സ്വ​ഭാ​വം ഇവിടെ വ്യ​ക്ത​മാ​കു​ന്നു.

ഈ സാർ​വ്വ​ജ​നീന സ്വ​ഭാ​വം വരാതെ വർ​ണ്ണ​ന​കൾ തി​ക​ച്ചും വ്യ​ക്തി നി​ഷ്ഠ​ങ്ങ​ളാ​വു​മ്പോ​ഴാ​ണു് അവ കല്പ​നാ​ഭാ​സ​ങ്ങ​ളാ​യി തരം​താ​ഴു​ന്ന​തു്. ആ വി​ധ​ത്തിൽ തരം താണ വർ​ണ്ണ​ന​ക​ളാ​ണു് എം. ആർ. ബി.-​യുടേതു്. ചെ​ണ്ട​കൊ​ട്ട​ലിൽ വി​ദ​ഗ്ദ്ധ​നായ അച്ചു​ണ്ണി പൊ​തു​വാ​ളി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു് എഴു​ത​ണം എം. ആർ. ബി.-​ക്കു്. ഉടനെ അതി​നു് ഒരു പൂർ​വ്വ​പീ​ഠിക നിർ​മ്മി​ക്കു​ക​യാ​യി: “ഉണ​ങ്ങിയ പാ​ഴ്ച്ചെ​ടി​കൾ കൊ​ണ്ടു് ഇരു​വർ​ക്കും തവി​ട്ടു​ക​ര​യി​ട്ട പാ​ത​യി​ലൂ​ടെ ഞാൻ നട​ന്നു. വി​ളർ​ത്ത, ചൂ​ടു​കു​റ​ഞ്ഞ വെയിൽ! പാ​ത​യു​ടെ ഇരു​ഭാ​ഗ​ത്തും മന്ദ​സ്മി​തം മറന്ന മര​ച്ചി​ല്ല​കൾ വി​ളർ​ത്ത വെ​യി​ലിൽ മങ്ങി​ക്കി​ട​ന്നു. കാ​ട്ടു​താ​ളു് ഒരു നാ​ട​ത്തി​യെ​പ്പോ​ലെ കൈ​ക്കു​മ്പി​ളു​മാ​യി നിൽ​ക്കു​ന്നു. ആകാ​ശ​മെ​റി​ഞ്ഞ മഴ​ത്തു​ള്ളി​ക​ളു​ടെ പളു​ങ്കു മണികൾ ആ കൈ​ക്കു​മ്പി​ളിൽ തി​ള​ങ്ങി​ക്ക​ണ്ടു”. (കു​ങ്കു​മം വാരിക.) അച്ചു​ണ്ണി പൊ​തു​വാ​ളി​ന്റെ ചെ​ണ്ട​വാ​യ​ന​യോ​ടോ ലേ​ഖ​ന​ത്തിൽ വി​വ​രി​ക്കു​ന്ന വി​വാ​ഹ​ത്തി​നോ​ടോ ഒരു ബന്ധ​വു​മി​ല്ലാ​ത്ത ഈ വർ​ണ്ണന കൃ​ത്രി​മ​മാ​ണു്; നാ​ട്യ​മാ​ണു്. ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ പറ​ഞ്ഞാൽ, Forced ആണു്. ഇത്ത​രം ‘കൺ​സീ​റ്റു’കൾ കണ്ടു കണ്ടു് കേ​ര​ളീ​യർ മടു​ത്തു കഴി​ഞ്ഞു.

എം. ആർ. ബി. എഴു​തു​ന്ന​തു​പോ​ലെ എഴു​താൻ ഒരു പ്ര​യാ​സ​വു​മി​ല്ല. സി​ഗ​റ​റ്റ് തീർ​ന്നു പോയി. ശാ​സ്ത​മം​ഗ​ല​ത്തെ നാലും കൂ​ടു​ന്ന വഴി​യിൽ ചെ​ന്നാൽ സി​ഗ​റ​റ്റ് വാ​ങ്ങാം. ഞാൻ സി​ഗ​റ​റ്റ് വാ​ങ്ങു​ന്ന​തി​ന്റെ പൂർ​വ്വ പീഠിക.

വി​ജ​ന​മായ തെ​രു​വു്. ഒരു മിൽ​ക്ക് ബൂ​ത്തു് മാ​ത്രം തു​റ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. അതി​ന്റെ തട്ടിൽ പാലു നി​റ​ച്ച ഏതാ​നും കു​പ്പി​കൾ, ശു​ഭ്ര​വ​സ്ത്ര​മ​ണി​ഞ്ഞ കന്യാ​സ്ത്രീ​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ. കു​പ്പി​ക​ളു​ടെ പി​റ​കിൽ കറു​ത്തു മെ​ലി​ഞ്ഞ ഒരാൾ, ക്ര​യ​വി​ക്ര​യാ​സ​ക്തി​യു​ടെ നീ​ല​രേ​ഖ​പോ​ലെ. ഒരു വെ​ള്ള​പ്രാ​വു് മു​ക​ളിൽ പറ​ക്കു​ന്നു. അതി​ന്റെ വെണ്മ പാ​ലി​ന്റെ വെ​ണ്മ​യെ പി​ളർ​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ നട​ക്കു​ക​യാ​ണു്. എന്നോ​ടൊ​പ്പം കന്നു​കാ​ലി​ക​ളും നട​ക്കു​ന്നു. ഹെ​ഡ്മാ​സ്റ്റർ അറി​യാ​തെ സ്കൂ​ളിൽ നി​ന്നു് ഒളി​ച്ചി​റ​ങ്ങു​ന്ന പള്ളി​ക്ക​ള്ള​ന്മാ​രാ​ണു് ഈ മൃ​ഗ​ങ്ങൾ. ഒരു വീ​ട്ടി​ന്റെ കന്മ​തി​ലി​ന്റെ മു​ക​ളിൽ​കൂ​ടി എത്തി​നോ​ക്കു​ന്ന ഒരു വെ​ളു​ത്ത പനി​നീർ​പ്പൂ​വു് എനി​ക്കൊ​രു പു​ഞ്ചി​രി എറി​ഞ്ഞു തന്നു. ഞാൻ വാ​ങ്ങാൻ പോ​കു​ന്ന സി​ഗ​റ​റ്റി​ന്റെ വെൺമ പോലെ വെൺ​മ​യാർ​ന്ന പു​ഞ്ചി​രി.

കല​യു​ടെ വെൺ​മ​യാർ​ന്ന പു​ഞ്ചി​രി​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ധി​ഷ​ണ​യെ ആഹ്ലാ​ദി​പ്പി​ക്കാൻ പോന്ന ചാ​രു​ത​യു​ണ്ടു് എം. സി. രാ​ജ​നാ​രാ​യ​ണ​ന്റെ ‘ക്രി​യ​വി​ക്ര​യം’ എന്ന കഥ​യ്ക്കു് (കഥാ മാസിക). മനു​ഷ്യ​ന്റെ മോ​ഹ​ഭം​ഗ​ങ്ങ​ളും നി​രാ​ശ​ത​ക​ളും സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളും വാ​ങ്ങാൻ ഒരു​ത്തൻ എത്തു​ന്നു. അവൻ പല​രു​മാ​യി കച്ച​വ​ടം നട​ത്തി. വന്ന​വൻ മര​ണ​മാ​ണെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യ​പ്പോൾ കഥ പറ​യു​ന്ന ആൾ എഴു​ന്നേ​റ്റു് ഓടി. അലി​ഗ​റി​യാ​ണു് രാ​ജ​നാ​രാ​യ​ണൻ രചി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു്. നല്ല അലി​ഗ​റി ധി​ഷ​ണ​യെ ആഹ്ലാ​ദി​പ്പി​ക്കും.

ധി​ഷ​ണ​യ്ക്കും ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​നും ഒരേ രീ​തി​യിൽ ആഹ്ലാ​ദ​മ​രു​ളു​ന്ന നോ​വ​ലു​ക​ളാ​ണു് ദക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​ക്കാ​ര​നായ ജെ. എം. കൂ​റ്റ്സേ യു​ടേ​തു് (J. M. Coetzee). തി​ക​ച്ചും യാ​ദൃ​ച്ഛി​ക​മാ​യി​ട്ടാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ “Waiting for the Barbarians ” എന്ന ഉജ്ജ്വല കലാ​ശി​ല്പം എനി​ക്കു കി​ട്ടി​യ​തു്. അതി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു് ഞാൻ കലാ​കൗ​മു​ദി​യിൽ എഴു​തി​യി​രു​ന്നു. ആ ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ന്റെ ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് തർ​ജ്ജമ ഞാൻ കൂ​റ്റ്സേ​ക്കു് അയ​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു. അദ്ദേ​ഹം നൽകിയ മറു​പ​ടി​യിൽ ഇങ്ങ​നെ​യൊ​രു വാ​ക്യം: “I am particularly glad to know that the book has struck a chord in India, since I tried hard in writing the book to purge it of Eurocentrism and to make the Magistrate a man who could as well be Asian as European”. കൂ​റ്റ്സേ​യു​ടെ അടു​ത്ത നോ​വ​ലായ Life and Times of Michael K എന്ന​തി​നു് സമ്മാ​നം കി​ട്ടി​യ​താ​യി കൗ​മു​ദി സർ​വീ​സ് ലേഖകൻ നമ്മെ അറി​യി​ച്ചി​രു​ന്ന​ല്ലോ. ഈ നോവൽ ഒരു “haunting tale” ആയി​രി​ക്കും എന്നു് ന്യൂ​സ് വീ​ക്ക് വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്നു (14 ലക്കം). കൂ​റ്റ്സേ​യു​ടെ നോവൽ വി​ല​യി​രു​ത്തി​യി​ട്ടു് ‘A vision that transcends borders’ എന്നു് ന്യൂ​സ് വീ​ക്ക് രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. കൂ​റ്റ്സേ എനി​ക്കെ​ഴു​തിയ കത്തി​ലെ ആശയം തന്നെ​യാ​ണു് ന്യൂ​സ് വീ​ക്കി​ലെ വാ​ക്യ​ത്തി​ലും ഭം​ഗ്യ​ന്ത​രേണ ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​തു്. മഹാ​നായ കലാ​കാ​ര​നാ​ണു് ഈ ദക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്കാ​ക്കാ​രൻ. അതി​രു​ക​ളെ ലം​ഘി​ക്കു​ന്ന കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടു​ള്ള ഈ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​രൻ നോബൽ സമ്മാ​ന​ത്തി​നു തന്നെ അർ​ഹ​നാ​ണെ​ന്നു് ഇതെ​ഴു​തു​ന്ന ആൾ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. പക്ഷേ, സമാ​ധാ​ന​ത്തി​നു​ള്ള സമ്മാ​നം വലേ​സ​യ്ക്കും സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​നു​ള്ള സമ്മാ​നം ഗോൾ​ഡി​ങ്ങി​നും കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന അക്കാ​ഡ​മി കൂ​റ്റ്സേ​ക്കു് അതു കൊ​ടു​ക്കു​മോ?

അക്കാ​ഡ​മി സമ്മാ​നം കൊ​ടു​ക്ക​ട്ടെ, കൊ​ടു​ക്കാ​തി​രി​ക്ക​ട്ടെ. മാ​സ്റ്റർ​പീ​സു​ക​ളു​ടെ—പ്ര​കൃ​ഷ്ട​കൃ​തി​ക​ളു​ടെ—മേ​ന്മ​യ​റി​യാൻ പ്ര​യാ​സ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല. തെ​ളി​വു​കൾ വേണോ? അവ​യി​ല​തു​ണ്ടാ​കും. തെ​ളി​വു​കൾ വേ​ണ്ടേ? വേ​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും മാ​സ്റ്റർ​പീ​സു​ക​ളാ​ണെ​ന്നു് സാ​മാ​ന്യ വാ​യ​ന​ക്കാ​ര​നു് ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ടും. ക്രി​സ്തു ഉയിർ​ത്തെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു വന്ന​പ്പോൾ തോ​മ​സി​നു സംശയം. സംശയം പരി​ഹ​രി​ക്കാൻ വേ​ണ്ടി യേശു ദേവൻ ശരീ​ര​ത്തി​ലെ മു​റി​വു​കൾ കാ​ണി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു. വി​ശ്വാ​സി​കൾ​ക്കു് അദ്ദേ​ഹം അവ കാ​ണി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തി​ല്ല താനും. “ധർ​മ്മ​രാ​ജാ”യ്ക്കും “കാ​ര​മാ​സോ​വു് സഹോ​ദ​ര​ന്മാർ ”ക്കും സാ​ദൃ​ശ്യം കല്പി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടു് പടി​ഞ്ഞാ​റൻ മാ​സ്റ്റർ​പീ​സു​കൾ വാ​യി​പ്പി​ച്ചാ​ലോ? അവിടെ ഇപ്പ​റ​ഞ്ഞ സാ​മാ​ന്യ​നി​യ​മം പരാ​ജ​യ​പ്പെ​ടും. ഇഷ്ടാ​നി​ഷ്ട​ങ്ങ​ളും ദു​ര​ഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങ​ളു​മാ​ണു് അത്ത​രം പ്ര​സ്താ​വ​ങ്ങൾ​ക്കു കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​വു​ന്ന​തു്. ദസ്തേ​യേ​വി​സ്കി ക്കും സി. വി. രാമൻ പിള്ള യ്ക്കും സാ​ദൃ​ശ്യം കല്പി​ക്കു​ന്ന​വർ ഇവോ ആൻ​ഡ്രീ​ച്ചി നും ജെ. എം. കൂ​റ്റ്സേ​ക്കും അധ​മ​സ്ഥാ​ന​മേ നൽ​കു​ക​യു​ള്ളൂ.

അധ​മ​ത്വം പല​വി​ധ​ത്തി​ലാ​ണു് നമ്മൾ കാണുക. ചില പട്ട​ണ​ങ്ങ​ളിൽ ടാ​ക്സി​ക്കാ​റു​കൾ നി​ര​ത്തി​യി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തു് കണ്ടി​ട്ടി​ല്ലേ? ആ കാ​റു​ക​ളു​ടെ അടു​ത്തു​കൂ​ടെ കാണാൻ ഭേ​ദ​പ്പെ​ട്ട ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി പോയാൽ മതി. അവ​ളൊ​ന്നു തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ചില ഡ്രൈ​വർ​മാർ ഇല​ക്ട്രി​ക് ഹോൺ ശബ്ദി​പ്പി​ക്കും. ‘റി​ഫ്ലെ​ക്സ് ആക്ഷൻ’ എന്ന മട്ടിൽ യുവതി ശബ്ദം കേട്ട സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും. പെ​ണ്ണി​ന്റെ കൂടെ പു​രു​ഷ​നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ഡ്രൈ​വർ ‘ഞാ​നൊ​ന്നു​മ​റി​ഞ്ഞി​ല്ലേ’ എന്ന മട്ടു് അഭി​ന​യി​ക്കും. ആൺ​പി​റ​ന്ന​വൻ ഇല്ലെ​ങ്കിൽ ഒരാ​ഭാ​സ​പ്പു​ഞ്ചി​രി​യെ​ങ്കി​ലും അയാൾ അവൾ​ക്കു സമ്മാ​നി​ക്കും. ഈ ഡ്രൈ​വർ​മാർ​ക്കു സൈ​ക്കോ​ള​ജി അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് അവർ ബാ​റ്റ​റി​യു​ടെ ‘ചാർ​ജ്ജി’നു് ഹാ​നി​വ​രു​ത്തു​ന്ന​തു്. ആരു തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്ക​ണോ ആ ആളി​ന്റെ മു​തു​കിൽ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു കു​റ​ച്ചു​നേ​രം നോ​ക്കി​യാൽ മതി തീർ​ച്ച​യാ​യും അയാൾ—അവൾ—മു​തു​കിൽ അടി​യേ​റ്റ​തു പോലെ തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കും. മനോ​രാ​ജ്യം വാ​രി​ക​യിൽ “നർ​മ്മ​ഭാ​വന” എന്ന തല​ക്കെ​ട്ടി​നു താഴെ “ആളെ​റ​ങ്ങ​ണം” എന്ന ഹാസ്യ (?) ലേഖനം എഴു​തിയ വേളൂർ പി. കെ. രാ​മ​ച​ന്ദ്രൻ അങ്ങു ദൂരെ വേ​ളൂ​രെ​വി​ടെ​യോ പുറം തി​രി​ഞ്ഞി​രി​പ്പാ​ണു്. എങ്കി​ലും മൂ​ന്നു മി​നി​ട്ടു നേരം ഞാ​നൊ​ന്നു നോ​ക്ക​ട്ടെ. നോ​ക്കി. അതാ രാ​മ​ച​ന്ദ്രൻ തി​രി​ഞ്ഞു് എന്നെ നോ​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ പറ​യു​ന്നു: “സു​ഹൃ​ത്തേ ഈ ലോ​ക​ത്തു​ള്ള ഏതി​നും പ്ര​വർ​ത്ത​ന​വും പ്ര​തി​പ്ര​വർ​ത്ത​ന​വു​മു​ണ്ടു്. പ്ര​തി​ക​ര​ണ​ത്തി​നു ശക്തി​യു​ണ്ടു്. സോ​ഡി​യ​വും ക്ലോ​റി​നും ചേർ​ന്നാൽ സോ​ഡി​യം ക്ലോ​റൈ​ഡ് ഉണ്ടാ​കും. അതൊരു പ്ര​തി​ക​ര​ണ​മാ​ണു്. ഇ. വി. കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള​യു​ടെ ഹാ​സ്യ​ലേ​ഖ​നം, വാ​യി​ച്ചാൽ വാ​യി​ക്കു​ന്ന​വൻ ചി​രി​ക്കും. ചിരി പ്ര​തി​ക​ര​ണ​മാ​ണു്. താ​ങ്ക​ളു​ടെ ഹാ​സ്യ​ലേ​ഖ​നം വാ​യി​ച്ച​പ്പോൾ എനി​ക്കു ഛർ​ദ്ദി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​തോ​ന്നി. വമ​നേ​ച്ഛ ഒരു പ്ര​തി​ക​ര​ണം. അല്ല, ഒരേ​യൊ​രു പ്ര​തി​ക​ര​ണം.

ഒരേ രീ​തി​യി​ലു​ള്ള പ്ര​തി​ക​ര​ണ​മ​ല്ല ജനാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലു​ള്ള നേ​തൃ​ത്വ​വും ഡി​ക്ടേ​റ്റർ ഷി​പ്പി​ലു​ള്ള നേ​തൃ​ത്വ​വും ഉള​വാ​ക്കു​ന്ന​തു്. ബഹു​ജ​ന​ത്തി​ന്റെ സഹ​ക​ര​ണ​മാ​ണു് ജനാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ന്റെ അടി​സ്ഥാന ഘടകം. ഡി​ക്ടേ​റ്റർ പൊ​തു​ജ​ന​ത്തെ പേ​ടി​പ്പി​ച്ചു ഭരി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ ജന​സം​ഖ്യ​യു​ടെ വർ​ദ്ധ​ന​യാ​ലും സാ​മ്പ​ത്തിക വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ ദൗർ​ല​ഭ്യ​ത്താ​ലും രാ​ജ്യ​ത്തിൽ അക്ര​മ​ങ്ങൾ ഉണ്ടാ​കു​മ്പോൾ ജനാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലെ നേ​താ​വു് ക്ര​മേണ ഡി​ക്ടേ​റ്റ​റാ​യി മാ​റു​ന്നു. ഈ ഡി​ക്ടേ​റ്റർ പാ​മ്പാ​ട്ടി​യാ​ണെ​ന്നാ​ണു് ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാ​രി​ക​യിൽ ‘കാ​ണി​കൾ’ എന്ന കഥ​യെ​ഴു​തിയ റസാ​ക്ക് കു​റ്റി​ക്ക​ക​ത്തി​ന്റെ അഭി​പ്രാ​യം. അയാൾ പാ​ലൂ​ട്ടി വളർ​ത്തു​ന്ന അധി​കാ​ര​മെ​ന്ന മൂർഖൻ പാ​മ്പു് അയാ​ളെ​ത്ത​ന്നെ കൊ​ത്തു​ന്നു; കാ​ഴ്ച​ക്കാ​രായ ബഹു​ജ​ന​ത്തെ കൊ​ത്താൻ ഓടി​ക്കു​ന്നു. സമ​കാ​ലിക പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ള്ള ഒരു വിഷയം കഥാ​കാ​രൻ ഭം​ഗി​യാ​യി പ്ര​തി​പാ​ദി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.

ഭം​ഗി​യാർ​ന്ന ഭാ​ഷാ​ന്ത​രീ​ക​ര​ണം അത്ര എളു​പ്പ​മ​ല്ല. തർ​ജ്ജ​മ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള നേ​ര​മ്പോ​ക്കു​കൾ പല​താ​ണു്. എം. പി. മന്മ​ഥൻ എന്നോ​ടു പറഞ്ഞ ഒരു സംഭവം. “പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​ക്കു് മറ്റു മന്ത്രി​മാ​രെ നി​യ​മി​ക്കാ​നും പി​രി​ച്ചു വി​ടാ​നും അധി​കാ​ര​മു​ണ്ടു്”. ഈ വാ​ക്യം ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​ലേ​ക്കു തർ​ജ്ജമ ചെ​യ്യാൻ മന്മ​ഥൻ സാറ് മഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി കോ​ളേ​ജി​ലെ അക്കാ​ല​ത്തെ ഒരു വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​യോ​ടു് ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. കു​ട്ടി തർ​ജ്ജമ നൽകി: The prime minister has powers to appoint and disappoint the other ministers.

കേ​ര​ള​ത്തിൽ വി​മോ​ചന സമരം നട​ക്കു​ന്ന കാലം. ആ സമ​ര​ത്തെ അനു​കൂ​ലി​ച്ചു പ്ര​സം​ഗി​ക്കാൻ വട​ക്കേ​യി​ന്ത്യ​യിൽ നി​ന്നു് പ്ര​ശ​സ്ത​നായ നേ​താ​വു് വന്നു. അദ്ദേ​ഹം ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ പ്ര​സം​ഗി​ച്ചു: In regard to the question of insecurity you can approach it in two ways. തർ​ജ്ജ​മ​ക്കാ​ര​നായ കോൺ​ഗ്ര​സ്സു​കാ​രൻ (സി. പി. രാ​മ​സ്വാ​മി അയ്യ​രു​ടെ കാ​ല​ത്തു് സ്റ്റേ​റ്റ് കോൺ​ഗ്ര​സ് പ്ര​സി​ഡൻ​റാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേ​ഹം കു​റെ​ക്കാ​ലം) പറ​ഞ്ഞു: “തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു് അര​ക്ഷി​താ​വ​സ്ഥ​യു​ണ്ടു്, കൊ​ല്ല​ത്തും ആറ്റി​ങ്ങ​ലും അര​ക്ഷി​താ​വ​സ്ഥ​യു​ണ്ടു്. ചു​രു​ക്ക​ത്തിൽ അര​ക്ഷി​താ​വ​സ്ഥ​യി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥ​ല​മേ​യി​ല്ല”.

സി. പി. രാ​മ​സ്വാ​മി അയ്യർ പത്തു കൊ​ല്ലം മുൻ​പു് തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു് പ്ര​സം​ഗി​ച്ച സന്ദർ​ഭ​ത്തിൽ തർ​ജ്ജ​മ​ക്കാ​രൻ ഒരു മല​യാ​ളം പ്രൊ​ഫ​സ​റാ​യി​രു​ന്നു. സി.പി. “Siva was born as a Harijan” എന്നു പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ പ്രൊ​ഫ​സർ “ഹരിജൻ ശി​വ​നാ​യി അവ​ത​രി​ച്ചു” എന്നു തർ​ജ്ജമ ചെ​യ്തു. “ഞാ​ന​ങ്ങ​നെ​യ​ല്ല പറ​ഞ്ഞ​തു്” എന്നു സി. പി. മല​യാ​ള​ത്തിൽ അറി​യി​ച്ചു.

ഈ നേ​ര​മ്പോ​ക്കു​കൾ (എല്ലാം യഥാർ​ത്ഥ സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ) പോ​ക​ട്ടെ. വര​മൊ​ഴി​യു​ടെ തർ​ജ്ജമ തന്നെ ദു​ഷ്ക​ര​കൃ​ത്യം. വാ​മൊ​ഴി​യു​ടെ കാ​ര്യം പി​ന്നെ പറ​യാ​നു​മി​ല്ല. ഇന്ത്യൻ പ്ര​സി​ഡ​ന്റി​ന്റെ ഹി​ന്ദി പ്ര​സം​ഗം, വള​രെ​ക്കാ​ല​മാ​യി ഹി​ന്ദി കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്യാ​ത്ത ഒരാൾ തർ​ജ്ജമ ചെ​യ്ത​പ്പോൾ തെ​റ്റു​പ​റ്റി​യെ​ങ്കിൽ അതു ക്ഷ​ന്ത​വ്യ​മാ​ണു്. പാ​ണ്ഡി​ത്യ​മെ​ന്ന​തു് ഇട​വി​ടാ​തെ​യു​ള്ള ഗ്ര​ന്ഥ​പ​രി​ച​യ​വും കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്യ​ലു​മാ​ണു്. എപ്പോൾ പു​സ്ത​ക​മ​ട​ച്ചു​വ​യ്ക്കു​ന്നു​വോ അപ്പോൾ പാ​ണ്ഡി​ത്യ​വും അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​കും. ഞാൻ എം. എ. ക്ലാ​സ്സിൽ വ്യാ​ക​ര​ണം പഠി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഇപ്പോൾ വർ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി ഞാൻ വ്യാ​ക​രണ ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങൾ തൊ​ടാ​റി​ല്ല. എനി​ക്കു് ഇപ്പോൾ വ്യാ​ക​ര​ണ​മ​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. ഇത്ര​യു​മെ​ഴു​തി​യ​തു് കാർ​ട്ടൂ​ണി​സ്റ്റെ​ന്ന നി​ല​യിൽ എനി​ക്കു് അഭി​മ​ത​നായ രാജൂ നായർ പ്ര​സി​ഡ​ന്റി​ന്റെ പ്ര​ഭാ​ഷ​ണം തർ​ജ്ജമ ചെയ്ത മാ​ന്യ​നെ ദീപിക വാ​രി​ക​യി​ലെ ഒരു ഹാ​സ്യ​ചി​ത്ര​ത്തി​ലൂ​ടെ പരി​ഹ​സി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു് കണ്ട​തി​നാ​ലാ​ണു്. വ്യ​ക്തി​ക​ളെ വി​മർ​ശി​ച്ചു് പത്രാ​ധി​പർ​ക്ക് ‘മു​ഖ​പ്ര​സം​ഗം’ എഴു​താം, അതു സമു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ ഭദ്ര​ത​യ്ക്കു വേ​ണ്ട​താ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി​യാൽ. കല​യി​ലൂ​ടെ വ്യ​ക്തി​വി​ദ്വേഷ പ്ര​ക​ട​നം പാ​ടി​ല്ല. വി​ശേ​ഷ​വ്യ​ക്ത്യു​ദ്ദേ​ശ​ക​ങ്ങ​ളായ (Personal) വി​മർ​ശ​ന​ങ്ങൾ പാ​ടി​ല്ല. അതു കല​യ്ക്കു ജീർ​ണ്ണ​ത​വ​രു​ത്തും.

ജീർ​ണ്ണ​ത​യി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു മണ്ഡ​ല​മു​ണ്ടു്; ശാ​സ്ത്രം, ക്വാ​ണ്ടം സി​ദ്ധാ​ന്തം ആവിർ​ഭ​വി​ച്ച​തോ​ടു കൂടി പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള നമ്മു​ടെ സങ്ക​ല്പ​ങ്ങൾ​ക്കു മാ​റ്റം വന്നു കഴി​ഞ്ഞു. നമ്മൾ എന്തു മന​സ്സിൽ ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു​വോ അതാ​ണ​ത്രേ നമ്മൾ കാ​ണു​ന്ന​തു്. എന്റെ മേ​ശ​യു​ടെ പു​റ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന ഈ വെ​ള്ള​ക്ക​ട​ലാ​സ്സു് പര​മാ​ണു​ക്ക​ളു​ടെ സമാ​ഹാ​ര​മ​ല്ല. നമ്മൾ നോ​ക്കു​ന്ന​തു വരെ പര​മാ​ണു​ക്കൾ ഇല്ല പോലും. ഈ ശാ​സ്ത്രീയ സങ്ക​ല്പ​ത്തി​നു യോ​ജി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു മു​ണ്ടൂർ സേ​തു​മാ​ധ​വ​ന്റെ “സീത പറ​യു​മാ​യി​രു​ന്നു” എന്ന മന​സ്സി​ലാ​കാ​ത്ത കഥ. നോ​ക്കു​ന്ന​തു വരെ അതു മാ​തൃ​ഭൂ​മി വാ​രി​ക​യി​ലി​ല്ല. നോ​ക്കു​മ്പോൾ നമ്മൾ നേ​ര​ത്തെ എന്തു സങ്ക​ല്പി​ച്ചു​വോ അതു കാ​ണു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഐൻ​സ്റ്റൈ​ന്റെ സങ്ക​ല്പ​മ​നു​സ​രി​ച്ചു് പ്ര​കാ​ശം ‘പാർ​ട്ടി​ക്കി’ളാണു്—കണ​മാ​ണു്. വേ​റൊ​രു ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​ന്റെ മത​മ​നു​സ​രി​ച്ചു് അതു് തരം​ഗ​മാ​ണു്. പ്ര​കാ​ശ​ത്തെ തരം​ഗ​മാ​യും കണ​മാ​യും കാണാം. പരീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങൾ​ക്കു വ്യ​ത്യാ​സം വരു​ത്തി​യാൽ മതി. സേ​തു​മാ​ധ​വ​ന്റെ കഥ ഉപ​ന്യാ​സ​മാ​ണോ? അതേ ആഖ്യാ​ന​ത്തി​ന്റെ സങ്കീർ​ണ്ണ​ത​യാൽ ശു​ദ്ധ​മായ നോൺ​സെൻ​സാ​ണോ? അതേ, ഏതു രീ​തി​യി​ലും കാണാം. ശാ​സ്ത്ര​വും കലയും യോ​ജി​ക്കു​ക​യാ​ണി​വി​ടെ.

ഷ്റൂൾ റേ​ഷീ​സ് ദബ്രേ ഫ്ര​ഞ്ച് ജർ​ണ്ണ​ലി​സ്റ്റാ​ണു്. കാ​സ്ട്രോ​യു​മാ​യി പരി​ച​യ​പ്പെ​ട്ട​തി​നു ശേഷം അദ്ദേ​ഹം Revolution in the Revolution എന്ന പു​സ്ത​ക​മെ​ഴു​തി. ഗറി​ല്ല യു​ദ്ധ​മു​റ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണു് ആ ഗ്ര​ന്ഥം. ക്യൂ​ബൻ വി​പ്ല​വ​കാ​രി ഏർ​ണ്ണ​സ്റ്റോ ഗേ​വാ​രാ​യു​ടെ (Ernesto Guevara) കൂ​ട്ടു​കാ​ര​നും സഹ​പ്ര​വർ​ത്ത​ക​നു​മാ​യി​രു​ന്ന ദബ്രേ, അദ്ദേ​ഹം (ഗേ​വാ​രാ) വധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തി​നു ശേഷം ബന്ധ​ന​സ്ഥ​നാ​യി. മു​പ്പ​തു വർ​ഷ​ത്തെ കാ​രാ​ഗൃ​ഹ​വാ​സ​മാ​ണു് ശത്രു​ക്കൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു നൽ​കി​യ​തു്. ഷാങ് പോൾ സാർ​ത്രും ആങ്ദ്രേ മൽ​റോ​യും മറ്റും ഇട​പെ​ട്ട​തി​ന്റെ ഫല​മാ​യി ദബ്രേ​ക്ക് തട​വ​റ​യിൽ നി​ന്നു മോചനം ലഭി​ച്ചു. ഇപ്പോൾ അദ്ദേ​ഹം ഫ്രാ​ങ്സ്വ മോ​റീ​സ് മീ​തേ​റാ​ങ്ങി ന്റെ ഉപ​ദേ​ശ​ക​നാ​ണു്. ഈ വി​പ്ല​വ​കാ​രി​ക്കു് വന്ന അധഃ​പ​ത​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് കൗ​മു​ദി ന്യൂ​സ് സർ​വ്വീ​സ് ലേഖകൻ ഉപ​ന്യ​സി​ക്കു​ന്നു. വിജയം കൈ​വ​രി​ച്ച വി​പ്ല​വ​കാ​രി രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞൻ; പരാ​ജ​യ​പ്പെ​ട്ട വി​പ്ല​വ​കാ​രി ‘ക്രി​മി​നൽ’ (കു​റ്റ​വാ​ളി) എന്നു് എറിക് ഫ്രം എവി​ടെ​യോ എഴു​തി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. ദബ്രേ​ക്ക് അറി​യാ​മാ​യി​രി​ക്കും ഫ്രം എവി​ടെ​യാ​ണു് അതെ​ഴു​തി​യ​തെ​ന്നു്.

തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ ഒരു ലോ​ഡ്ജിൽ ചങ്ങ​മ്പുഴ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന കാലം. നിത്യ സന്ദർ​ശ​ക​നായ ഞാൻ അവിടെ ഇരി​ക്കു​മ്പോൾ ഒരു സു​ന്ദ​രി കവിത തി​രു​ത്താൻ വന്നു. ‘ഈ പ്ര​യോ​ഗം ശരി​യാ​ണോ’ എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് അവൾ ചു​വ​ന്ന ‘നെയ്ൽ പോളി’ഷിട്ട ചൂ​ണ്ടു വിരൽ വെ​ള്ള​ക്ക​ട​ലാ​സ്സിൽ അമർ​ത്തി. കട​ലാ​സ്സിൽ പനി​നീർ​പ്പൂ​ക്കൾ വീണു. എന്തൊ​രു ചേ​തോ​ഹ​ര​മായ ദൃ​ശ്യം എന്നു ഞാൻ മന​സ്സിൽ പറ​ഞ്ഞു.