ഡോ​ക്ടർ​മാർ പലതും സഹി​ച്ചേ തീരൂ. ക്ഷമ കെ​ടു​മ്പോൾ അവർ ദേ​ഷ്യ​പ്പെ​ട്ടു​വെ​ന്നു വരാം. എങ്കി​ലും കഴി​യു​ന്നി​ട​ത്തോ​ളം അവർ ക്ഷ​മി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണു്. താ​ഴെ​ച്ചേർ​ക്കു​ന്ന സം​ഭാ​ഷ​ണം യഥാർ​ത്ഥ​ത്തിൽ നട​ന്ന​ത​ല്ല. എങ്കി​ലും അതിനു തു​ല്യ​മാ​യ​തു നട​ക്കാ​വു​ന്ന​താ​ണു്; നട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു താനും. രോഗി വളരെ നേരം കാ​ത്തു​നി​ന്നി​ട്ടു് ഡോ​ക്ട​റു​ടെ ‘കൺ​സൾ​ട്ടി​ങ് റൂ’മിൽ കയറി. എന്താ​ണു് കാ​ര്യ​മെ​ന്ന​മ​ട്ടിൽ ഡോ​ക്ടർ മൂ​ക​മാ​യൊ​രു ചോ​ദ്യ​മെ​റി​ഞ്ഞു.

രോഗി:

“എനി​ക്കു യൂ​റി​ന​റി ഇൻ​ഫെ​ക്ഷ​നാ​ണെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യ​യു​ട​നെ ഞാൻ ‘ദി ഹൈ​ഡ്രോ​ക്ലോ​റൈ​ഡ് ഒഫ് സെവൻ ക്ലോറോ-​ഫോർ-ഡൈമെതലമിനോ-വൺ, ഫോർ, ഫോർ എ, ഫൈവ്, ഫൈവ് എ, സി​ക്സ്, ഇലവൻ, ടൊൽവ് എ-​ഒക്ടഹൈഡ്രോ-ത്രീ, സി​ക്സ്, ടെൻ, ടൊൽവ്, ടൊൽവ് എ പെന്റ ഹൈഡ്രോക്സി-​സിക്സ് ഓക്സോ-​ടൂ-നഫ്ത്തസീൻ കാർ​ബോ​ക്സാ​മൈ​ഡ്’ കഴി​ച്ചു. രോഗം കു​റ​വി​ല്ല”.

ഡോ​ക്ടർ​ക്കു് കാ​ര്യം മന​സ്സി​ലാ​യെ​ങ്കി​ലും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കണ്ണു തള്ളി​പ്പോ​യി. മുൻ​പു് പഠി​ച്ച​തു് അദ്ദേ​ഹം മറ​ന്നി​രി​ക്കാ​മെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു് അടു​ത്തി​രു​ന്ന മെ​ഡി​ക്കൽ റെ​പ്രി​സ​ന്റേ​റ്റീ​വ് രോ​ഗി​യോ​ടെ​ന്ന വി​ധ​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു:

“ക്ലോർ​ടെ​ട്ര​സൈ​ക്ലിൻ ഹൈ​ഡ്രോ​ക്ലോ​റൈ​ഡ് കഴി​ച്ചു അല്ലേ?”

ഡോ​ക്ടർ രണ്ടും കേ​ട്ടി​ട്ടും ക്ഷോ​ഭി​ക്കാ​തെ “‘ഓറി​യോ​മൈ​സിൻ’ കഴി​ച്ചി​ട്ടും കു​റ​ഞ്ഞി​ല്ല അല്ലേ” എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

രോഗി വി​ടു​ന്ന ഭാ​വ​മി​ല്ല. അയാൾ വീ​ണ്ടും.

“ഇതൊരു ബ്രോ​ഡ് സ്പെ​ക്ട്രം ആന്റി ബയോ​ട്ടി​ക്ക​ല്ലേ ഡോ​ക്ടർ? പെ​നി​സി​ലി​നു റെ​സി​സ്റ്റ​ന്റായ മൈ​ക്രോ ഓർ​ഗാ​നി​സ​ത്തെ നശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​ണി​തെ​ന്നു് എനി​ക്ക​റി​യാം. എങ്കി​ലും… ”

ഡോ​ക്ടർ കൈ​യു​യർ​ത്തി അയാ​ളു​ടെ ആക്ര​മ​ണ​ത്തെ തട​ഞ്ഞു. രോ​ഗി​യെ പരി​ശോ​ധി​ച്ചു് മരു​ന്നെ​ഴു​തി​ക്കൊ​ടു​ത്തു. ഡോ​ക്ട​റെ കാണാൻ പോ​കു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പു് മെ​ഡി​ക്കൽ ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങൾ വാ​യി​ച്ചു് ചി​ല​തൊ​ക്കെ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​ട്ടു് ഇത്ത​ര​ത്തിൽ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന രോ​ഗി​കൾ ഒരു​പാ​ടു​ണ്ടു് എവി​ടെ​യും; വി​ശേ​ഷി​ച്ചു് കേ​ര​ള​ത്തിൽ.

ഇനി വേ​റൊ​രു സം​ഭാ​ഷ​ണം. സാ​ങ്ക​ല്പി​ക​മാ​ണു് അതെ​ങ്കി​ലും സത്യ​ത്തിൽ സത്യ​മാ​ണു്.

രോഗി:

സാർ എനി​ക്കു വല്ലാ​ത്ത തല​വേ​ദന. സഹി​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത ക്ഷീ​ണം. പനി​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ഒരു തളർ​ച്ച.

ഡോ​ക്ടർ:

പനി എന്നു തു​ട​ങ്ങി?

രോഗി:

പനി​യി​ല്ല സാർ, പക്ഷേ, നിൽ​ക്കാൻ വയ്യ.

ഡോ​ക്ടർ:

ഓഹോ. നൂ​റ്റി​മൂ​ന്നു ഡി​ഗ്രി പനിയോ?

ഇങ്ങ​നെ ഡോ​ക്ടർ സം​സാ​രി​ക്കു​മോ എന്നു സംശയം തോ​ന്നാം, വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്കു്. എങ്കിൽ ഏതാ​ണ്ടു നാ​ല്പ​തു കൊ​ല്ലം മുൻ​പു് ഉണ്ടായ ഒരു സം​ഭാ​ഷ​ണം എഴു​താം. പെ​ണ്ണു​ങ്ങ​ളു​ടെ ആശു​പ​ത്രി​യാ​ണു്. മു​റ്റ​ത്തു നി​ന്നു് ജന്ന​ലിൽ​ക്കൂ​ടി വേണം ലേ​ഡീ​ഡോ​ക്ട​റോ​ടു് സം​സാ​രി​ക്കാൻ.

ഞാൻ:

പേരു പദ്മം. വയ​സ്സു മൂ​ന്നു്. കു​ഞ്ഞി​നു ഇന്ന​ലെ മുതൽ വയ​റി​ള​കു​ന്നു.

ഡോ​ക്ടർ:

ഗർ​ഭ​മു​ണ്ടോ രോ​ഗി​ക്കു്?

ഞാൻ പി​റ​കോ​ട്ടു് കാ​ലെ​ടു​ത്തു​വ​ച്ചു. മരു​ന്നു വാ​ങ്ങാ​തെ തി​രി​ച്ചു പോ​ന്നു.

ഓറി​യോ​മൈ​സി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു സം​സാ​രി​ച്ച രോഗി ഡോ​ക്ട​റെ ഇം​പ്ര​സ്സ് ചെ​യ്യാൻ മെ​ഡി​ക്കൽ എൻ​സൈ​ക്ലോ​പീ​ഡിയ നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു പോ​കു​ന്നു. രണ്ടാ​മ​തും മൂ​ന്നാ​മ​തും പറഞ്ഞ ഡോ​ക്ടർ​മാർ തങ്ങ​ളു​ടെ പാ​വ​ന​മായ ‘പ്രൊ​ഫ​ഷ​നെ’ മലി​നീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. മൂ​ന്നു പേരും ഭാഷയെ ഹിം​സി​ക്കു​ക​യാ​ണു്.

വർ​ഷ​ങ്ങൾ​ക്കു​മുൻ​പു് മന്ന​ത്തു പദ്മ​നാ​ഭൻ, പ്ര​ശ​സ്ത​നായ ഒരു സം​സ്കൃ​തം പ്രൊ​ഫ​സർ ഇവ​രോ​ടൊ​രു​മി​ച്ചു് ഞാൻ ഒരു സമ്മേ​ള​ന​ത്തി​നു പോയി. മന്ന​വും പ്രൊ​ഫ​സ​റും കാ​റി​ന്റെ പി​റ​കി​ല​ത്തെ സീ​റ്റിൽ ഞാൻ മുൻ​പിൽ. മന്നം പ്രൊ​ഫ​സ​റോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു:

“ശങ്ക​രാ​ചാ​ര്യ​നെ ‘പ്ര​ച്ഛ​ന്ന ബു​ദ്ധൻ’ എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടു്?”

പ്രൊ​ഫെ​സർ മറു​പ​ടി നൽ​കി​യ​തു് ഇങ്ങ​നെ​യാ​ണു്: “മീ​മാം​സ​യ്ക്കു് പൂർ​വ്വ​മീ​മാം​സ​യെ​ന്നും ഉത്ത​ര​മീ​മാം​സ​യെ​ന്നും രണ്ടു വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. കർ​മ്മ​മീ​മാം​സ​യെ​ന്നാ​ണു് പൂർ​വ്വ​മീ​മാം​സ​യു​ടെ വേ​റൊ​രു പേരു്. ഉത്ത​ര​മീ​മാം​സ​യെ ബ്ര​ഹ്മ​മീ​മാം​സ​യെ​ന്നും പറയും. ജൈ​മി​നി​യു​ടെ പൂർ​വ്വ​മീ​മാം​സാ​സൂ​ത്ര​ത്തിൽ… ”

മന്നം പ്രൊ​ഫ​സ​റെ തട​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു് പറ​ഞ്ഞു: “ഞാ​ന​ത​ല്ല ചോ​ദി​ച്ച​തു്”. പ്രൊ​ഫ​സർ പി​ന്നെ​യും കാ​ടു​ക​യ​റ്റ​ത്തി​നു് ആരം​ഭി​ച്ച​പ്പോൾ മന്നം എന്റെ നേർ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു: “നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാ​മോ ഞാൻ ചോ​ദി​ച്ച​തി​നു് ഉത്ത​രം?”

ഞാൻ വി​ന​യ​ത്തോ​ടെ പറ​ഞ്ഞു: “പര​മ​സ​ത്യം എന്ന​തി​നെ ലക്ഷ്യം വച്ചു നോ​ക്കി​യാൽ ഈ ലോകം പര​മ​സ​ത്യ​മ​ല്ലെ​ന്നും മാ​യ​യാ​ണെ​ന്നും ശങ്ക​രാ​ചാ​ര്യർ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു. ബു​ദ്ധ​നും നേ​ര​ത്തെ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ട​തു് അതു​ത​ന്നെ​യാ​ണു്. ഈ ലോകം വെറും ‘തോ​ന്ന​ലാ​ണു്’ എന്നാ​യി​രു​ന്നു ബു​ദ്ധ​ന്റെ മതം. ഇങ്ങ​നെ രണ്ടു​പേ​രു​ടെ​യും അഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങൾ ഏതാ​ണ്ടു് ഒരേ രീ​തി​യി​ലാ​ണു്. അതു​കൊ​ണ്ടാ​വ​ണം ശങ്ക​ര​നെ പ്ര​ച്ഛ​ന്ന​ബു​ദ്ധൻ എന്നു​വി​ളി​ച്ച​തു് ”. കൊ​ട്ടാ​ര​ക്കര എത്തി കാ​റൊ​ന്നു നി​റു​ത്തി​യ​പ്പോൾ മന്നം പറ​ഞ്ഞു: “കൃ​ഷ്ണൻ നായർ ഇങ്ങോ​ട്ടു പോരൂ”. ഞാൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തു് ഇരി​പ്പാ​യി. “കു​മാ​ര​നാ​ശാ​നെ​ക്കാൾ വലിയ കവി​യു​ണ്ടോ മല​യാ​ള​ത്തിൽ?” എന്നു് അദ്ദേ​ഹം എന്നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. ഞാൻ മറു​പ​ടി പറ​യു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പു് മന്ന​ത്തി​നു് മാ​ല​യും പൂ​ച്ചെ​ണ്ടു​മാ​യി ഒരു സം​ഘ​മാ​ളു​കൾ കാ​റി​ന്റെ ചു​റ്റും കൂടി. യാത്ര തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ എല്ലാ​വ​രും മൗനം അവ​ലം​ബി​ച്ചു.

പ്രൊ​ഫ​സ​റു​ടെ മറു​പ​ടി അജ്ഞ​ത​യെ മൂ​ടി​വെ​ക്കാ​നു​ള്ള ഉപാ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു. പല സം​സ്കൃ​ത​ക്കാ​രി​ലും ഞാൻ ഈ ദോഷം കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. “അന്താ​രാ​ഷ്ട്ര​ത്തി​ന്റെ സന്ധി​കാ​ര്യം എങ്ങ​നെ?” എന്നു നമ്മു​ടെ ചോ​ദ്യം. “രണ്ടു രേ​ഫ​ങ്ങൾ അടു​ത്തു വരു​മ്പോൾ മുൻ​സ്വ​രം അ, ഇ, ഉ ഇവ​യി​ലൊ​ന്നാ​ണെ​ങ്കിൽ ഒരു രേഫം ലോ​പി​ക്കു​ന്നു. മുൻ​വർ​ണ്ണം ദീർ​ഘി​ക്കു​ന്നു” എന്നാ​ണു് ഇതി​നു​ത്ത​രം പറ​യേ​ണ്ട​തു് (അന്ത​ര്+രാ​ഷ്ട്രം = അന്താ​രാ​ഷ്ട്രം). ഇതു പറ​യാ​ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടെ​ങ്കിൽ “എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ” എന്നാ​ണു് അയാൾ നമ്മെ അറി​യി​ക്കേ​ണ്ട​തു്. എന്നാൽ അങ്ങ​നെ അതു് സമ്മ​തി​ച്ചു തരി​ല്ല. പകരം പറ​യു​ന്ന​തു് ഇങ്ങ​നെ​യാ​വാം: ഖരാതി ഖര​ങ്ങൾ രേ​ഫ​ത്തി​ന്റെ പി​ന്നിൽ വന്നാൽ സകാ​രാ​ദേ​ശ​മാ​ണെ​ന്നും ‘ആ’ എന്ന​തി​നു ശേഷം ഛകാ​ര​ത്തി​നു് ദ്വി​ത്വം വരു​മെ​ന്നും പാ​ണി​നി പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഇവി​ടെ​യും അജ്ഞ​ത​യെ മറ​യ്ക്കാ​നു​ള്ള ശ്ര​മ​മാ​ണു്. ഇന്ന​ത്തെ നി​രൂ​പ​കർ മന്ന​ത്തി​നോ​ടു് സം​സാ​രി​ച്ച പ്രൊ​ഫ​സ​റെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണു്. ഇപ്പോൾ പറഞ്ഞ സം​സ്കൃ​ത​ക്കാ​രെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണു്. കാ​ര്യം മന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​തെ അതു​മി​തും പറ​ഞ്ഞു് ആളു​ക​ളെ പറ്റി​ക്കു​ന്നു അവർ. (ഇന്ന​ത്തെ നി​രൂ​പ​ക​രെ​ന്നു് എഴു​തി​യ​തു് ആധു​നി​കോ​ത്ത​ര​ന്മാ​രെ​യും അത്യാ​ധു​നി​കോ​ത്ത​ര​ന്മാ​രെ​യും ലക്ഷ്യം വച്ച​ല്ല. ഈ ഉത്ത​ര​ന്മാ​രു​ടെ നോ​ട്ട​ത്തിൽ അറു​പ​ഴ​ഞ്ച​ന്മാ​രായ നി​രൂ​പ​ക​രെ​യും മന​സ്സിൽ കരു​തി​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണു്.)

അവർ—സമ്പ​ന്ന​രാ​ണു് ഇനി പറയാൻ പോ​കു​ന്ന അവർ. സമ്പ​ത്താ​ണു് അവർ​ക്കു തി​ള​ക്ക​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​തു്. എപ്പോൾ സമ്പ​ത്തു് ഇല്ലാ​താ​വു​മോ അപ്പോൾ തി​ള​ക്ക​വു​മി​ല്ലാ​തെ​യാ​കു​ന്നു. സന്ധ്യ​യ്ക്കു ശേഷം എല്ലാ പൂ​ച്ച​കൾ​ക്കും ചാ​ര​നി​റം എന്നു പറ​യു​ന്ന​തു പോലെ അവർ​ക്കും ദരി​ദ്ര​ന്മാർ​ക്കും അപ്പോൾ ഒരു വ്യ​ത്യാ​സ​വു​മി​ല്ല. തങ്ങ​ളു​ടെ സൃ​ഷ്ടി​യെ​ന്ന നി​ല​യിൽ കവി​കൾ​ക്കു സ്വ​ന്തം കാ​വ്യ​ങ്ങ​ളോ​ടും അച്ഛ​ന​മ്മ​മാർ​ക്കു തങ്ങ​ളു​ടെ കു​ഞ്ഞു​ങ്ങ​ളോ​ടും സ്നേ​ഹം. പ്ര​യോ​ജ​ന​ത്തെ​യും ലാ​ഭ​ത്തെ​യും കരുതി വേ​റൊ​രു വി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള സ്നേ​ഹം ധനി​കർ​ക്കു് സ്വ​ത്തി​നോ​ടു​ള്ള ഈ രണ്ടു​വി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള സ്നേ​ഹ​വു​മു​ണ്ടു് (പ്ലേ​റ്റൊ യുടെ ‘റി​പ്പ​ബ്ലി​ക് ’ വാ​യി​ച്ച ഓർ​മ്മ​യിൽ നി​ന്നു്). രണ്ടു സ്നേ​ഹ​വും സ്വാർ​ത്ഥാ​ധി​ഷ്ഠി​ത​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് അവർ സ്വ​ത്തു​പോ​യാൽ മരി​ക്കും. സ്വാർ​ത്ഥ​താ​ല്പ​ര്യ​മി​ല്ലാ​ത്ത ധനി​ക​ന്മാർ ഉള്ള​തെ​ല്ലാം മറ്റു​ള്ള​വർ​ക്കു കൊ​ടു​ത്തു് നിർ​ദ്ധ​ന​രാ​യി സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മ​ര​ണ​ത്തിൽ പൊ​തി​ഞ്ഞ ആത്മ​ഹ​ത്യ​കൾ നട​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. സമ്പ​ത്തു​ള്ള​വ​രെ ലോകം ബഹു​മാ​നി​ക്കു​ന്നു; പേ​ടി​ക്കു​ന്നു. കോ​ടീ​ശ്വ​ര​ന്മാ​രാ​ണു് ഗവ​ണ്മെ​ന്റു​ക​ളെ സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന​തും തകർ​ക്കു​ന്ന​തും. ഇന്ത്യ​യി​ലെ ശത​കോ​ടീ​ശ്വ​ര​ന്മാ​രെ ഒന്നു് എതിർ​ത്തു​നോ​ക്കൂ. ഫലം അപ്പോ​ഴ​റി​യാം. ജവ​ഹർ​ലാൽ നെ​ഹ്രു എതിർ​ത്തു നോ​ക്കി. അവർ നാ​ട്ടിൽ Food riots ഉണ്ടാ​ക്കി. നെ​ഹ്രു​വി​നു തന്റെ യത്ന​ത്തിൽ നി​ന്നു് പി​ന്മാ​റേ​ണ്ടി വന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് നെ​പ്പോ​ളി​യൻ പറ​ഞ്ഞ​തു്: Every man who is worth thirty millions is not wedded to them is dangerous to Government. ക്രൂ​ര​മായ ഈ സമ്പ​ദ്വ്യ​വ​സ്ഥ​യെ എം. സി. രാ​ജ​നാ​രാ​യ​ണൻ “കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങൾ” എന്ന കഥയിൽ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്കു​ന്നു (കലാ​കൗ​മു​ദി ലക്കം 433). ആ വ്യ​വ​സ്ഥ സംഗരം നട​ത്തു​ന്ന ഒരു കു​രു​ക്ഷേ​ത്രം. ഭഗ​വ​ദ്ഗീ​ത​യും ഉപ​നി​ഷ​ത്തും കാ​ണാ​പ്പാ​ഠ​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു് കൊ​ല​പാ​ത​കി​ക​ളെ തൂ​ക്കു​ക​യ​റിൽ നി​ന്നു് രക്ഷി​ച്ചു് വീ​ണ്ടും സമു​ദായ മദ്ധ്യ​ത്തി​ലേ​ക്കു് അയ​ക്കു​ന്ന അഭി​ഭാ​ഷ​ക​ന്റെ കു​രു​ക്ഷേ​ത്രം വേ​റൊ​രി​ട​ത്തു്. രണ്ടും നല്ല ആശ​യ​ങ്ങൾ. പക്ഷേ, രണ്ടും കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ന്ന പ്ര​തീ​തി അനു​വാ​ച​ക​നു് ഉണ്ടാ​കു​ന്നി​ല്ല. ഇതൊ​ന്നും താ​നു​ദ്ദേ​ശി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല എന്നു കഥാ​കാ​രൻ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടാ​ലും കഥ​യ്ക്കു് മെ​ച്ച​മി​ല്ല. കഥ​യെ​ഴു​തു​ന്ന കലാ​കാ​ര​ന്റെ മന​സ്സു് വൈ​കാ​രി​ക​മാ​ണു് എപ്പോ​ഴും. യു​ക്തി​ക്കു് അപ്പോൾ പ്ര​വേ​ശ​മി​ല്ല. വി​ല​ക്ഷ​ണ​മായ ഒരു അല​ങ്കാ​രം പ്ര​യോ​ഗി​ക്കാം. വലയിൽ വീണ പ്രാ​ണി​യെ ഹിം​സി​ക്കു​ന്ന എട്ടു​കാ​ലി​യെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണു് അയാൾ. ഒരു കു​ത്തു്. ദൂരെ ചെ​ന്നി​രു​ന്നു് വല അന​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കും. പി​ന്നെ​യും വന്നു് ഒരു കു​ത്തു്. ഇങ്ങ​നെ പല തവണ കു​ത്തി​ക്ക​ഴി​യു​മ്പോൾ പ്രാ​ണി ചാകും. ചത്തു കഴി​ഞ്ഞാൽ വല​കൊ​ണ്ടു് പൊ​തി​ഞ്ഞു കെ​ട്ടി​യി​ടും. വി​കാ​രം കൊ​ണ്ടു് പ്ര​തി​പാ​ദ്യ​വി​ഷ​യ​ത്തെ ഇങ്ങ​നെ ദം​ശി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു് കഥ​യ്ക്കു കല​യു​ടെ ഊർ​ണ്ണ​നാ​ഭ​ജാ​ല​ത്തിൽ (Spider’s web) സ്ഥാ​നം കി​ട്ടു​ന്ന​തു്. രാ​ജ​നാ​രാ​യ​ണൻ യു​ക്തി​യിൽ മു​ഴു​കി ദൂരെ ഒരി​ട​ത്തു് ഇരി​ക്കു​ന്ന​തേ​യു​ള്ളൂ. ​​​​

ദൂരെ ഒരി​ട​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന​തു തത്ത്വ​ചി​ന്ത​യു​ടെ​യും യു​ക്തി​ചി​ന്ത​യു​ടെ​യും പേ​രി​ലാ​ണെ​ങ്കി​ലും വൈ​കാ​രി​ക​ത്വം കൊ​ണ്ടേ കലാ​സൃ​ഷ്ടി​ക​ളു​ണ്ടാ​വൂ എന്ന​തി​നു് നി​ദർ​ശ​ക​ങ്ങ​ളാ​ണു് ദസ്ത​യേ​വ്സ്കി യു​ടെ​യും പ്രൂ​സ്തി ന്റെ​യും നോ​വ​ലു​കൾ. സോ​ഷ്യ​ലി​സ​ത്തി​നും റേ​ഷ​ന​ലി​സ​ത്തി​നും എതി​രാ​യി റഷ്യൻ ക്രി​സ്തു​മ​ത​ത്തി​ന്റെ മി​സ്റ്റി​സി​സം നോ​വ​ലു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ഉന്ന​യി​ച്ച കലാ​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു ദസ്ത​യേ​വ്സ്കി. എന്നി​ട്ടും നോ​വ​ലു​കൾ വാ​യി​ക്കു​മ്പോൾ നമ്മൾ ചലനം കൊ​ള്ളു​ന്നു. പ്രൂ​സ്തി​ന്റെ നോവൽ ദാർ​ശ​നി​ക​മാ​ണു്. പക്ഷേ, ധീ​ഷ​ണ​ത​യു​ടെ സ്മ​ര​ണ​യ്ക്ക​ല്ല നോ​വ​ലിൽ പ്രാ​ധാ​ന്യം; സം​വേ​ദ​ന​ത്തി​ന്റെ ശക്തി​ക്കാ​ണു്. ഈ ശക്തി​കൊ​ണ്ടു് അദ്ദേ​ഹം ക്ഷു​ദ്ര​ങ്ങ​ളായ ഭൂ​ത​കാ​ല​സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലും വി​കാ​രോ​ജ്ജ്വ​ല​ങ്ങ​ളാ​ക്കു​ന്നു. വാ​ങ്മ​യ​ചി​ത്ര​മാ​കാ​തെ വെറും തത്ത്വ​ചി​ന്ത​യാ​യി കലാ​സൃ​ഷ്ടി​ക​ളിൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​യ്ക്കു താൽ​ക്കാ​ലി​ക​ജീ​വി​ത​മേ​യു​ള്ളൂ. അതി​നാൽ ബോർ​ഹെ​സി ന്റെ കഥ​കൾ​ക്കു ചി​ര​ന്ത​ന​മൂ​ല്യ​മു​ണ്ടോ എന്നാ​ണു് എന്റെ ഇപ്പോ​ഴ​ത്തെ സംശയം.

സം​ശ​യ​വാ​ദി​യാ​യി​രു​ന്നു ഫ്ര​ഞ്ച് ചി​ന്ത​കൻ ഏർ​ണ​സ്റ്റ് റനാങ്. “ഗലീ​ലി​യി​ലെ പു​ഷ്പ​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ വളർ​ന്നു വന്ന ആശാ​രി​യു​ടെ മകനെ” ഭാ​വാ​ത്മ​ക​മായ പശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തിൽ പ്ര​തി​ഷ്ഠി​ച്ച​തി​നു ശേഷം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് പ്ര​കൃ​ത്യാ​തീത ശക്തി​യൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നു് Vie de Jesus എന്ന ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തി​ലൂ​ടെ സ്ഥാ​പി​ച്ച ഈ ചി​ന്ത​കൻ “ഈശ്വ​ര​നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ഈശ്വ​രാ, എനി​ക്കു് ആത്മാ​വു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ എന്റെ ആത്മാ​വി​നെ രക്ഷി​ക്കേ​ണ​മേ” എന്നു് ‘പ്രാർ​ത്ഥി​ച്ചു’. റനാ​ങി​നെ ആശ​യ​വാ​ദി​കൾ ആരാ​ധി​ച്ചു. വി​ശ്വാ​സി​കൾ പു​ച്ഛി​ച്ചു. നാ​സ്തി​ക​രും ആസ്തി​ക​രും ഒരേ മട്ടിൽ ബഹു​മാ​നി​ക്കു​ന്നു കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ​നെ. ഇതിനു കാ​ര​ണ​മെ​ന്താ​ണെ​ന്നു് ആലോ​ചി​ക്കു​മ്പോൾ നമ്മൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മനു​ഷ്യ​പ്രേ​മാ​ത്മ​ക​ത്വ​ത്തിൽ ചെ​ന്നു​ചേ​രു​ന്നു. ആദ്ധ്യാ​ത്മി​ക​ത​യു​ടെ ശക്തി​കൊ​ണ്ടു് മനു​ഷ്യ​രെ ആദ്ധ്യാ​ത്മി​ക​ത​യു​ടെ തല​ത്തി​ലേ​ക്കു് ഉയർ​ത്തിയ ആചാ​ര്യ​ന്മാ​രു​ണ്ടു് നമു​ക്കു്. പക്ഷേ, അവരിൽ പലരും സാ​മൂ​ഹി​ക​ജീ​വി​യായ മനു​ഷ്യ​നെ കണ്ടി​ല്ല. സമൂ​ഹ​ത്തിൽ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നു് മറ്റൊ​രു മനു​ഷ്യ​ന്റെ സഹായം കൂ​ടാ​തെ കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാൻ വയ്യ. ഇതു കണ്ട​റി​ഞ്ഞു് അവനെ ആ തല​ത്തി​ലേ​ക്കും ഉയർ​ത്തിയ ആചാ​ര്യ​നാ​ണു് ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണൻ. ഇക്കാ​ര്യ​മാ​ണു് ഇ. വി. ശ്രീ​ധ​രൻ “ഇന്ത്യൻ ഹ്യൂ​മ​നി​സ​ത്തി​നൊ​രു പാത” എന്ന ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ലൂ​ടെ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു് (കലാ​കൗ​മു​ദി, ലക്കം 433). റോ​മാ​ച്ച​ക്ര​വർ​ത്തി ഒഗ​സ്റ്റ​സി ന്റെ മര​ണ​ത്തി​നു് പത്തോ പന്ത്ര​ണ്ടോ കൊ​ല്ലം മുൻ​പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന സമൂ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ദൃ​ഢ​ത​യിൽ ആഘാ​ത​മേ​ല്പി​ക്കാൻ സാ​ധി​ച്ചു ക്രി​സ്തു വിനു്. എണ്ണി​യാ​ലൊ​ടു​ങ്ങാ​ത്ത ആളുകൾ കു​രി​ശി​ന്റെ ആരാ​ധ​ക​രാ​യി. ക്രി​സ്തു​വി​ന്റെ സന്ദേ​ശ​മേ​ല്പി​ച്ച ആഘാതം മനു​ഷ്യ​പ്രേ​മാ​ത്മ​ക​ത്വ​ത്തി​ന്റേ​തു​മാ​യി​രു​ന്നു. ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ​നെ ഈ വി​ധ​ത്തിൽ ശ്രീ​ധ​രൻ ദർ​ശി​ച്ച​തിൽ ഉചി​ത​ജ്ഞ​ത​യു​ണ്ടു്. മഹാ​ത്മാ​വായ ഗു​രു​ദേ​വ​ന്റെ ജന​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് എം. കെ. സാനു എഴു​തിയ “ആ ജനനം” എന്ന പ്ര​ബ​ന്ധം ഹൃ​ദ​യ​ഹാ​രി​യ​ത്രേ.

ഹൃ​ദ​യ​ഹാ​രി​യാ​യി വാ​ഴ്ത്ത​പ്പെ​ടു​ന്ന നോവൽ “മി​ഡ്നൈ​റ്റ്സ് ചിൽ​ഡ്ര​ന്റെ ” (സൽമാർ റു​ഷ്ദി യു​ടേ​തു്) ലി​സ്റ്റ് (ലോ​യ​സ്റ്റ്) കോമൺ ഡി​നോ​മി​നേ​റ്റർ ശ്രീ​മ​തി ഇന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി യോ​ടു​ള്ള വെ​റു​പ്പാ​ണു്. ‘ദാ​റ്റ് വിഡോ വി​ത്ത് ദി നൈഫ്’ എന്നു് ഇന്ത്യൻ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യെ റഷ്ദി ഒന്നു​ര​ണ്ടി​ട​ത്തു്. ഇന്ത്യ​യിൽ ആരെ​യും വി​മർ​ശി​ക്കാം. റഷ്ദി രാ​ഷ്ട്രീ​യ​പ്ര​വർ​ത്ത​ക​നാ​യോ സമൂഹ പരി​ഷ്കർ​ത്താ​വാ​യോ ഇന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യെ വി​മർ​ശി​ച്ചാൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ടു് എനി​ക്കു് വഴ​ക്കി​നു ചെ​ല്ലേ​ണ്ട കാ​ര്യ​മി​ല്ല. എന്നാൽ നോ​വ​ലി​സ്റ്റ് എന്ന നി​ല​യിൽ റഷ്ദി ഇന്ത്യ​യോ​ടും ഇന്ത്യ​യു​ടെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യോ​ടും വി​ദ്വേ​ഷം കാ​ണി​ക്കു​മ്പോൾ അതു ശരി​യ​ല്ലെ​ന്നു പറ​യേ​ണ്ടി​വ​രും. കാരണം നോ​വ​ലിൽ നി​ന്നു നമ്മൾ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തു് വി​ശേ​ഷ​വ്യ​ക്ത്യു​ദ്ദേ​ശ​ക​ങ്ങ​ളായ ശകാ​ര​ങ്ങ​ള​ല്ല; രസാ​നു​ഭൂ​തി​യാ​ണു്. നമ്മു​ടെ ജീ​വി​താ​വ​ബോ​ധ​ത്തെ തീ​ക്ഷ്ണ​മാ​ക്ക​ലാ​ണു് കലാ​കാ​ര​ന്റെ കർ​ത്ത​വ്യം. കൃ​ത്രി​മ​ങ്ങ​ളായ ഇമേ​ജു​ക​ളു​ടെ ധാ​രാ​ളി​ത്ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ലോ​റൻ​സ് സ്റ്റേ​ണി നെയും ഗ്യു​ന്തർ ഗ്ര​സ്സി നെയും അനു​ക​രി​ച്ചെ​ഴു​തിയ “മി​ഡ്നൈ​റ്റ് ചിൽ​ഡ്രൺ” ഒരു പക​പോ​ക്കൽ മാ​ത്ര​മാ​ണു്. “കലാ​പ​ര​മായ” ഒരു പരാ​ജ​യ​മാ​ണ​തു് (artistic failure എന്ന​തി​ന്റെ വി​ല​ക്ഷ​ണ​മായ ഭാ​ഷാ​ന്ത​രീ​ക​ര​ണ​മാ​ണു് ‘കലാ​പ​ര​മായ പരാ​ജ​യം’ എന്ന​തു്).

ഇന്ത്യൻ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യെ അവ​ഹേ​ളി​ച്ച സൽമാൻ റഷ്ദി​യെ അവ​രു​ടെ സാ​ന്നി​ദ്ധ്യ​ത്തിൽ ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ലെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി മാർ​ഗ​റ​റ്റ് താ​ച്ചർ പ്ര​ശംസ കൊ​ണ്ടു് അഭി​ഷേ​കം ചെ​യ്തു​വെ​ന്നു് നമ്മൾ Illustrated Weekly-യിൽ നി​ന്നു് മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്നു (ഡി​സം​ബർ 18, ലക്കം 24, പുറം 35). ഇന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി അതു​കേ​ട്ടു് “ശി​ലാ​മ​യ​മുഖ”ത്തോ​ടു് ഇരു​ന്നു പോലും. (And a stony-​faced Mrs Gandhi heard her out). ക്ഷ​ണി​ച്ചു വരു​ത്തി അപ​മാ​നി​ക്കു​മ്പോൾ പി​ന്നെ എങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്ക​ണം? അതി​ഥി​മ​ര്യാദ ഭാ​ര​തീ​യർ​ക്കു​ള്ള​തു​പോ​ലെ മദാ​മ്മ​മാർ​ക്കി​ല്ല. (ഈ ലേഖകൻ കോൺ​ഗ്ര​സ്സു​കാ​ര​ന​ല്ല; കോൺഗ്രസ്-​ഐയുമല്ല) hear out എന്നാൽ അവ​സാ​നം വരെ കേൾ​ക്കുക എന്നാ​ണർ​ത്ഥം. റി​പ്പോർ​ട്ട് എഴു​തിയ ആളി​ന്റെ ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദം നോ​ക്ക​ണേ.

ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദം പല​വി​ധ​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​കും. രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാർ തത്ത്വ​ചി​ന്ത​ക​രോ തത്ത്വ​ചി​ന്ത​കർ രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രോ ആയി​രു​ന്നാൽ ‘എനി​ക്കെ​ന്തു് ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദം!’ എന്നു പ്ലേ​റ്റോ. ഗ്രീ​ക്ക് കവി ആർ​ക്കി​ല​ക്ക​സി ന്റെ (Archilochus) മതം ശത്രു​ക്കൾ ആക്ര​മി​ക്കാൻ വന്നാൽ വാളും പരി​ച​യും ദൂ​രെ​യെ​റി​ഞ്ഞി​ട്ടു് ഓട​ണ​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു. അഥീ​നി​യൻ രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​നും വാ​ഗ്മി​യു​മാ​യി​രു​ന്ന ഡി​മോ​സ്ത​നീ​സ് യു​ദ്ധ​ത്തി​നു പോ​യി​ട്ടു​ള്ള​പ്പോ​ഴെ​ല്ലാം പേ​ടി​ച്ചു് ഓടി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. തി​രി​ച്ചു് വീ​ട്ടിൽ വന്നി​രി​ക്കു​മ്പോൾ ആർ​ക്ക​ല​ക്ക​സ്സി​നെ ഓർ​മ്മി​ച്ചു് അദ്ദേ​ഹം ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദ​ത്തി​നു് വി​ധേ​യ​നാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു. പ്രൂ​സ്തി​ന്റെ പ്ര​ഖ്യാ​ത​മായ നോ​വ​ലി​ലെ ഒരു സ്ത്രീ കഥാ​പാ​ത്രം (പേ​രോർ​മ്മി​ക്കു​ന്നി​ല്ല) അച്ഛ​ന്റെ പടം മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു വച്ചു​കൊ​ണ്ടു് വേ​റൊ​രു​ത്തി​യു​മാ​യി രതി​ലീ​ല​ക​ളാ​ടി. അതാ​യി​രു​ന്നു അവൾ​ക്കു ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദ​മ​രു​ളി​യ​തു്. വൈ​സ്രോ​യി​യു​മാ​യി ഇന്ത്യൻ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് മഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി ചർച്ച നട​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​മ്പോൾ ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ മകൻ കു​ടി​ച്ചു ലക്കി​ല്ലാ​തെ അവിടെ കട​ന്നു​ചെ​ന്നു് അച്ഛ​നെ അപ​മാ​നി​ക്കും. അതി​ലാ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദം. ഞാൻ വാ​യി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ലൈം​ഗി​ക​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളിൽ കള്ള​ങ്ങൾ ഏറ്റ​വും അധികം എഴു​തി​ക്കൂ​ട്ടി​യി​ട്ടു​ള്ള​തു് Xaviera Hollander എന്ന സ്ത്രീ​യു​ടെ പേരിൽ വന്നി​ട്ടു​ള്ള പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണു്. അതു​ക​ഴി​ഞ്ഞു് നാൻ​സി​യു​ടെ പേരിൽ പ്ര​സാ​ധ​നം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള​വ​യി​ലും. തി​ക​ച്ചും ശാ​സ്ത്രീ​യ​മെ​ന്ന മട്ടിൽ ഡേ​വി​ഡ് റൂബിൻ (David Reuben) എഴു​തിയ “How to get more out of sex”, “Every thing you always wanted to know about sex”, “Any woman can” എന്നീ ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളി​ലും കള്ള​മാ​ണ​ധി​ക​വും. എന്നാൽ അവ വാ​യി​ക്കു​മ്പോ​ഴ​റി​യാം മൂ​ന്നു പേർ​ക്കും എന്തൊ​രു ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദ​മെ​ന്നു്. കഴുത വീ​ണ​യു​ടെ അടു​ത്തു നിൽ​ക്കു​മ്പോൾ അതി​നും (കഴു​ത​യ്ക്ക്) ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദം. നി​ത്യ​ജീ​വി​താ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളോ ഗ്ര​ന്ഥ​പാ​രാ​യ​ണാ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളോ ഇല്ലാ​ത്ത മൈനർ പി​ള്ളേർ മഹാ​ക​വി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചെ​ഴു​തു​മ്പോൾ അവർ​ക്കു​ണ്ടാ​കു​ന്ന ഹർ​ഷാ​ന്മാ​ദം പോ​ലെ​യാ​ണ​തു്. ലോ​ക​ഗ​തി!

ഈ ലോ​ക​ത്തെ ഏറ്റ​വും വലിയ ഭാ​ഗ്യ​വാ​നാ​രു്? കേരള സാ​ഹി​ത്യ അക്കാ​ദ​മി​യു​ടെ ഭര​ണ​സാ​ര​ഥ്യം വഹി​ക്കു​ന്ന പവനൻ തന്നെ​യാ​ണ​തു്. ആ തീ​രു​മാ​ന​ത്തി​ലെ​ത്താൻ ഞാൻ നിർ​ബ​ന്ധി​ത​നാ​യ​തു് “ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച” വാ​രി​ക​യിൽ അദ്ദേ​ഹ​മെ​ഴു​തിയ “എന്റെ ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച​കൾ” എന്ന ലേഖനം വാ​യി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു മാ​ത്ര​മ​ത്രേ. പവനൻ എഴു​തു​ന്നു:

“എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണെ​ന്നു് അറി​യു​ന്നി​ല്ല. ഡയ​റി​കൾ തയ്യാ​റാ​ക്കു​ന്ന​വർ ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച​യ്ക്കു് അനു​വ​ദി​ച്ച സ്ഥലം വളരെ കു​റ​വാ​ണു്. ബഹു​ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ സ്ഥി​തി ആലോ​ചി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണം ഡയറി തയ്യാ​റാ​ക്കു​ന്ന​വർ അങ്ങ​നെ ചെ​യ്യു​ന്ന​തു് എന്നു കരു​തു​ക​യേ നി​വൃ​ത്തി​യു​ള്ളൂ. എന്നാൽ ഡയറി എഴു​തു​ന്ന​വ​ര​ധി​ക​വും ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച തി​ര​ക്കു​ള്ള​വ​രാ​യി​രി​ക്കും എന്നാ​ണു് ഞാൻ കരു​തു​ന്ന​തു്. സാ​ധാ​ര​ണ​യാ​യി പൊ​തു​കാ​ര്യ പ്ര​സ​ക്ത​ന്മാർ​ക്കാ​ണ​ല്ലോ ഡയ​റി​യു​ടെ ആവ​ശ്യം കൂ​ടു​ത​ലു​ള്ള​തു്. എന്നെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം ഡയ​റി​യി​ലെ ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച​കൾ, ആ ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ലെ ‘എൻ​ഗേ​ജ്മെ​ന്റു​കൾ’ കു​റി​ച്ചി​ടാൻ പോലും മതി​യാ​വു​ക​യി​ല്ല”.

പു​ളി​മൂ​ട്ടിൽ ഭാ​സ്ക​രൻ നാ​യ​രു​ടെ കട​യി​ലും ആയുർ​വേദ കോ​ളേ​ജി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള സ്വാ​മി ബു​ക്ക് ഡി​പ്പോ​യി​ലും അതിനു തൊ​ട്ട​ടു​ത്തു​ള്ള പൈ ആൻഡ് കമ്പ​നി​യി​ലും 1934-ലെ ഡയ​റി​കൾ വി​ല്പ​ന​യ്ക്കു് വച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു. ഓരോ​ന്നും എടു​ത്തു തു​റ​ന്നു നോ​ക്കി. ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച​കൾ​ക്കു് ആ ഡയ​റി​ക​ളിൽ സ്ഥലം വള​രെ​ക്കു​റ​ച്ചേ​യു​ള്ളൂ. പവനൻ തൃ​ശൂ​രു് ബഹു​കാ​ര്യ​ചർ​ച്ചാ​ശീ​ല​നാ​യി വസി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്നു് ഈ ഡയറി നിർ​മ്മാ​താ​ക്കൾ എന്തേ ഓർ​മ്മി​ച്ചി​ല്ല! അടു​ത്ത വർ​ഷ​ത്തെ ഡയറി അച്ച​ടി​ക്കു​മ്പോൾ ഇവർ പവ​ന​നു് എൻ​ഗേ​ജ്മെ​ന്റു​കൾ കു​റി​ച്ചി​ടാൻ ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച​യു​ടെ താ​ഴെ​യാ​യി പത്തു പേ​ജെ​ങ്കി​ലും ഇട​ണ​മെ​ന്നു് ഞാൻ വി​ന​യ​ത്തോ​ടെ നിർ​ദ്ദേ​ശി​ക്ക​ട്ടോ?

പവനൻ വീ​ണ്ടും എഴു​തു​ന്നു:

“കൊ​ല്ല​ത്തിൽ രണ്ടോ മൂ​ന്നോ ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച​കൾ (അതും മഴ​ക്കാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ) ഒഴി​വാ​യി കി​ട്ടി​യെ​ന്നു​വ​രും. അത്ത​രം ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച​ക​ളിൽ വളരെ സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ ലേ​ഖ​ന​മെ​ഴു​ത്തി​ന്നോ, മാ​റ്റി​വ​ച്ച വാ​യ​ന​യ്ക്കോ വേ​ണ്ടി മേ​ശ​യ്ക്കു മു​മ്പാ​കെ ചെ​ന്നി​രി​ക്കും. ഗൃ​ഹ​നാ​യിക ഇതു​ത​ന്നെ തര​മെ​ന്നു കരുതി പരാ​തി​ക​ളു​ടെ ഭാ​ണ്ഡ​വു​മാ​യി വരു​ന്ന​തു് അപ്പോ​ഴാ​യി​രി​ക്കും. പക്ഷേ, അവൾ​ക്കും ആ ഭാ​ണ്ഡ​ക്കെ​ട്ടു മു​ഴു​വൻ അഴി​ച്ചു വയ്ക്കാൻ പറ്റു​ക​യി​ല്ല. അപ്പോ​ഴ​ത്തേ​ക്കും ചാ​ര​ത്തു നി​ന്നോ, ദൂ​ര​ത്തു നി​ന്നോ ഉള്ള സന്ദർ​ശ​ക​രു​ടെ വര​വാ​യി”.

ഇതാ​ണു് ഞാൻ നേ​ര​ത്തെ പറ​ഞ്ഞ​തു് പവനൻ സൗ​ഭാ​ഗ്യ​വാ​നാ​ണെ​ന്നു്. ശ്രീ​യു​ക്ത​നാ​ണെ​ന്നു്. നമ്മ​ളെ ആരെ​യെ​ങ്കി​ലും ചാ​ര​ത്തു​നി​ന്നോ ദൂ​ര​ത്തു​നി​ന്നോ ആരെ​ങ്കി​ലും കാണാൻ വരു​ന്നു​ണ്ടോ? ഇല്ലേ​യി​ല്ല. ഞാൻ കാ​ല​ത്തെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു് കസേ​ര​യിൽ ഒടി​ഞ്ഞു മട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കും. വല്ല​വ​നും വരു​മെ​ന്നു് കരുതി. ഒരു​ത്ത​നു​മി​ല്ല. പി​ന്നെ ഇസ്പീ​ഡ് ഗു​ലാ​നെ​പ്പോ​ലെ വരാ​ന്ത​യിൽ നി​ല്ക്കും വളരെ നേരം. വീ​ട്ടി​ന​ടു​ത്തേ​ക്കു വരു​ന്ന​വർ എന്നെ പ്ര​സം​ഗി​ക്കാൻ ക്ഷ​ണി​ക്കാ​നാ​യി വരി​ക​യാ​ണെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു ഞാൻ സന്തോ​ഷി​ക്കും. ഇല്ല. അവർ വീ​ട്ടി​നു സമീ​പ​മെ​ത്തി തി​രി​ഞ്ഞ​ങ്ങു പോ​കു​ക​യാ​ണു്, തൊ​ട്ട​പ്പു​റ​ത്തു​ള്ള ബാ​ങ്കി​ലേ​ക്കു്. ഉച്ച​യ്ക്കു​ശേ​ഷം ഞാ​നു​റ​ങ്ങു​ന്നു. വൈ​കു​ന്നേ​രം കുറെ നട​ക്കു​ന്നു. ഒരു​ത്ത​നും സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ല എന്നോ​ടു്; എന്ന​ല്ല നോ​ക്കുക പോലും ചെ​യ്യു​ന്നി​ല്ല. ഞാൻ നി​രാ​ശ​നാ​യി പാ​ങ്ങോ​ട്ടു​ള്ള അമ്പ​ല​ത്തിൽ​ച്ചെ​ന്നു പ്രാർ​ത്ഥി​ക്കു​ന്നു: “ഭഗ​വാ​നേ അടു​ത്ത ജന്മ​ത്തി​ലെ​ങ്കി​ലും ഞാൻ കേരള സാ​ഹി​ത്യ അക്കാ​ദ​മി​യു​ടെ സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി ജനി​ക്കേ​ണ​മേ”.

ആന്ദ്രോ​പ്പോ​വി നെ വെ​ളി​യിൽ കാ​ണാ​നി​ല്ല പോലും. സു​ഖ​ക്കേ​ടാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നെ​ന്നു് അമേ​രി​ക്കൻ ‘റ്റൈ​മും’ ‘ന്യൂ​സ് വീ​ക്കും’ പറ​യു​ന്നു. സി​റി​യൻ ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​യെ വെ​ളി​യിൽ കാ​ണാ​നി​ല്ല​ത്രേ. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നും രോ​ഗ​മാ​ണു പോലും. കാ​സ്ട്രോ യും അപ്പോൾ അങ്ങ​നെ സമ്മേ​ള​ന​ങ്ങൾ​ക്കു വരാ​റി​ല്ല എന്നു് അമേ​രി​ക്കൻ പത്ര​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നും സു​ഖ​ക്കേ​ടാ​ണ​ത്രേ. പച്ച​ക്ക​ള്ളം. ഇവർ മൂ​ന്നു പേരും ജോ​ലി​യി​ല്ലാ​തെ വീ​ട്ടി​ലി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച​യ്ക്കു വേ​ണ്ടി അര​യി​ഞ്ച് മാ​ത്രം ‘സ്പേ​സി’ട്ട ഡയ​റി​യെ​ടു​ത്തു നോ​ക്കി ഇവിടെ ഒരു എൻ​ഗേ​ജ്മെ​ന്റും (പവ​ന​ന്റെ ഭാ​ഷ​യ​നു​സ​രി​ച്ചു് എൻ​ഗേ​ജ്മെ​ണ്ട്) എഴു​താ​നി​ല്ല​ല്ലോ എന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു് അവർ ദീർ​ഘ​ശ്വാ​സം വി​ട്ടു് ചു​മ്മാ ഇരി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ആന്ദ്രോ​പ്പോ​വി​നെ​യും ആസാദി നെയും കാ​സ്ട്രോ​യെ​യും കേ​ര​ള​സാ​ഹി​ത്യ അക്കാ​ദ​മി​യിൽ മാ​റി​മാ​റി സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി നി​യ​മി​ച്ചു​കൂ​ടേ? അങ്ങ​നെ ചെ​യ്താൽ ജോ​ലി​യി​ല്ലാ​ത്ത അവർ​ക്കു് ജോ​ലി​യാ​യേ​നേ. നി​യ​മ​നം നൽ​കു​ന്ന​വർ ഒരു കാ​ര്യം മാ​ത്രം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചാൽ മതി. അവർ​ക്കു നൽ​കു​ന്ന ഡയ​റി​ക​ളിൽ എൻ​ഗേ​ജ്മെ​ണ്ടു​കൾ എഴു​താൻ ഞാ​യ​റാ​ഴ്ച എന്നു് അച്ച​ടി​ച്ച​തി​നു ശേഷം പത്തു പു​റ​മെ​ങ്കി​ലും ‘ബ്ലാ​ങ്കാ’യി ഇടണം.

ബ്ലാ​ങ്കാ​ണു് പല​രു​ടെ​യും മന​സ്സു്; എന്റെ മന​സ്സു പോലെ. ചി​ല​രു​ടെ മന​സ്സാ​ക​ട്ടെ കർ​മ്മോ​ദ്യു​ക്ത​വും. കർ​മ്മോ​ദ്യു​ക്ത​മായ മന​സ്സാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് അവർ സാ​മാ​ന്യ​ബു​ദ്ധി​യു​ള്ള​വ​രാ​ണെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ക്ക​രു​തു്. എം. കെ. ത്യാ​ഗ​രാജ ഭാ​ഗ​വ​ത​രും, എസ്. ഡി. സു​ബ്ബു​ല​ക്ഷ്മി യും കൂടി അഭി​ന​യി​ച്ച ‘ശാ​രം​ഗ​ധ​രൻ’ എന്ന സിനിമ ഉത്കൃ​ഷ്ട​മാ​ണെ​ന്നു വാ​ദി​ച്ച ഒരു സ്നേ​ഹി​തൻ എനി​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​മാ​ണു് രാ​ത്രി നന്ദാ​വ​ന​ത്തിൽ പോ​യ​തു് (433 ലക്കം കലാ​കൗ​മു​ദി നോ​ക്കി​യാ​ലും). കഴുത കര​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു് രാ​ജ​മ​യ്യ​ങ്കാർ ‘ക്ഷീ​ര​സാ​ഗ​ര​ശ​യന’ പാ​ടു​ക​യാ​ണെ​ന്നു് വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ണ്ടോ? ഉണ്ടെ​ങ്കിൽ അവ​രു​ടെ മന​സ്സു് കർ​മ്മോ​ദ്യു​ക്ത​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് എന്തു പ്ര​യോ​ജ​നം? അപ്ര​കൃ​ത​മാ​യ​തിൽ അഭി​ര​മി​ക്കു​ക​യാ​ണു് ആളുകൾ.

അപ്ര​കൃ​ത​വും ആഗ​ന്തു​ക​വു​മായ തെ​ളി​വു​കൾ​കൊ​ണ്ടു് (Circumstantial evidence) ശിക്ഷ വാ​ങ്ങി ജയി​ലിൽ പോ​കു​ന്ന ഒരു സർ​ക്കാർ ജീ​വ​ന​ക്കാ​ര​ന്റെ കഥ​യാ​ണു് സു​കു​മാർ കൂർ​ക്ക​ഞ്ചേ​രി പറ​യു​ന്ന​തു് (ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാരിക, ‘പ്രതി’ എന്ന​തു് കഥ​യു​ടെ പേരു്). വർ​ഗ്ഗ​ര​ഹി​ത​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ സം​സ്കാ​രം ആവിർ​ഭ​വി​ച്ചാൽ കൈ​ക്കൂ​ലി എന്ന കു​ത്സി​ക​ത്വം ഉണ്ടാ​വു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു് കഥാ​കാ​രൻ ധ്വ​നി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. വാ​യ​ന​ക്കാ​ര​നു് ‘സോ​ഷ്യൽ കോൺ​ഷ​സ്നെ​സ്’ നൽ​കു​ന്ന കഥ.

മു​ത​ലാ​ളി​യെ കൊ​ല്ലാൻ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​കൾ സം​ഖ്യാ​ബ​ല​മാർ​ന്നു വരു​മ്പോൾ അയാ​ളു​ടെ ഭാ​ര്യ​യേ​യും കു​ഞ്ഞി​നേ​യും കണ്ടു് അവർ ശാ​ന്ത​രാ​യി മാറി തങ്ങൾ കൊ​ളു​ത്തിയ ഫാ​ക്ട​റി​യെ അഗ്നി​യിൽ നി​ന്നു് രക്ഷി​ക്കാൻ ഓടു​ന്നു. ഇതാ​ണു് എൻ. സി. നായർ കു​ങ്കു​മം വാ​രി​ക​യി​ലെ​ഴു​തിയ “മണ്ണി​ന്റെ മക്കൾ” എന്ന കഥ​യു​ടെ സാരം. ഏതു വെ​ള്ള​രി​ക്കാ​പ്പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ലാ​ണോ ഇത്ത​രം സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ? രാ​ഷ്ട്രീ​യ​നേ​താ​വി​നു കൈയടി കി​ട്ടു​ന്തോ​റും താൻ കേ​മ​നാ​ണെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു് കൂ​ടു​തൽ കൂ​ടു​തൽ ഞെ​ളി​യു​ന്നു. വൃ​ദ്ധൻ വടി​യൂ​ന്നി നട​ന്നു് വടി​യു​ടെ ശക്തി തന്റെ ശക്തി​യാ​ണെ​ന്നു ധരി​ക്കു​ന്നു. ധനികൻ സേ​ഫി​ന​ക​ത്തു് പണം വച്ചു​പൂ​ട്ടി പൂ​ട്ടി​ന്റെ ബലം തന്റെ ബല​മാ​ണെ​ന്നു് വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. കഥകൾ വാ​രി​ക​ക​ളിൽ അച്ച​ടി​ച്ചു വരു​ന്തോ​റും താൻ വി​ദ​ഗ്ദ്ധ​നായ കഥാ​കാ​ര​നാ​ണെ​ന്നു് അവി​ദ​ഗ്ദ്ധൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. മതി​വി​ഭ്ര​മ​ങ്ങൾ എവി​ടെ​യും. പാ​റ​പ്പു​റ​ത്തു് ചി​ര​ട്ട​യി​ട്ടു് ഉര​ച്ചാൽ എങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കും? അതു​പോ​ലെ അനു​വാ​ച​ക​ന്റെ ‘സെൻ​സി​ബി​ലി​റ്റി’യിൽ കഥ കൊ​ണ്ടു​ര​ച്ചു് അസ​ഹ​നീ​യ​മായ ശബ്ദം കേൾ​പ്പി​ക്കു​ന്നു ജോസ് പന​ച്ചി​പ്പു​റം (മാ​തൃ​ഭൂ​മി​യി​ലെ ‘ആക​സ്മി​കം’ എന്ന കഥ). ടി​ക്ക​റ്റി​ല്ലാ​തെ യാത്ര ചെ​യ്ത​വൻ ടി​ക്ക​റ്റ് എക്സാ​മി​ന​റു​ടെ ഉപ​ദ്ര​വം സഹി​ക്കാൻ വയ്യാ​താ​യ​പ്പോൾ ഓടു​ന്ന തീ​വ​ണ്ടി​യിൽ നി​ന്നു് ഏടു​ത്തു​ചാ​ടി പോലും. എന്തെ​ങ്കി​ലും ‘ഷോ​ക്കി​ങ്ങാ’യി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ കഥ​യാ​വു​ക​യി​ല്ല. നി​രീ​ക്ഷ​ണം, അതി​ന്റെ ഫലമായ ചി​ന്ത​നം, ചി​ന്ത​ന​ത്തിൽ നി​ന്നു​ണ്ടാ​കു​ന്ന പ്ര​ശാ​ന്തത ഇതി​നൊ​ക്കെ കി​രീ​ടം ചാർ​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന കലാ​കാ​ര​ന്റെ മന​സ്സി​നു​ള്ള സവി​ശേ​ഷത ഇതെ​ല്ലാം നമ്മു​ടെ ചെ​റു​ക​ഥ​ക​ളിൽ എന്നു കാ​ണാ​നാ​ണു്?

പക​ലെ​ത്തു​ന്ന​തു​പോ​ലെ രാ​ത്രി​യും വന്നു​ചേ​രും. രണ്ടി​നോ​ടും വര​രു​തു് എന്നു ആജ്ഞാ​പി​ക്കാൻ നമു​ക്കു് അധി​കാ​ര​മി​ല്ല. രാ​ത്രി എത്തു​മ്പോൾ ഇരു​ട്ട​ത്തി​രി​ക്കാൻ പേ​ടി​യു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ വി​ള​ക്കു​ക​ത്തി​ച്ചു​കൊ​ള്ള​ണം. മല​യാ​ള​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തിൽ കു​മാ​ര​നാ​ശാ​നും വള്ള​ത്തോ​ളും ജി. ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പും ചങ്ങ​മ്പുഴ യും ഇട​പ്പ​ള്ളി രാഘവൻ പിള്ള യും കാ​വ്യ​ങ്ങൾ രചി​ച്ചി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തു് പക​ലാ​യി​രു​ന്നു. ഇപ്പോൾ രാ​ത്രി​യാ​ണെ​ന്നാ​ണു് എന്റെ വി​ചാ​രം. ഏതു വി​ള​ക്കാ​ണു് ഞാൻ കത്തി​ക്കേ​ണ്ട​തു്?