“ഇടയൻ ആടു​കൾ​ക്കു ചു​റ്റും നാലു കാലിൽ നീ​ങ്ങി കൂ​ടെ​ക്കൂ​ടെ കു​ര​യ്ക്കു​ന്നു. ആടു​ക​ളെ സൂ​ക്ഷി​ക്കാ​നു​ള്ള നായ് പല്ലു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ പൈ​പ്പ് വച്ചു കൊ​ണ്ടു തണു​പ്പാർ​ന്ന നി​ഴ​ലിൽ ഇരി​ക്കു​ന്നു. ചു​ട്ടു പഴു​ത്ത നി​ലാ​വു് പു​ല്ലു​ക​ളെ കരി​ക്കു​ക​യാ​ണു്.” പലരും വാ​ഴ്ത്തിയ ഒരു നവീന കാ​വ്യ​ത്തി​ന്റെ ഒരു ഭാ​ഗ​മാ​ണി​തു്. അങ്ങ​നെ പ്ര​ശം​സി​ക്ക​ത്ത​ക്ക വി​ധ​ത്തിൽ ഇതി​ലെ​ന്തു​ണ്ടു് എന്ന​തു​മാ​ത്രം വ്യ​ക്ത​മ​ല്ല. ഇമേ​ജു​ക​ളെ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും മാ​റ്റി​യാൽ കവി​ത​യാ​കു​മോ? എന്നാൽ താ​ഴെ​ച്ചേർ​ക്കു​ന്ന​വ​യാ​കെ കവിത തന്നെ. പരി​ചാ​രിക സോ​പ്പ് പൊടി വെ​ള്ള​ത്തിൽ കല​ക്കി പത​യ്ക്കു​മ്പോൾ പ്ലാ​സ്റ്റിക്‍ തൊ​ട്ടി​യി​ലെ​ങ്ങും വെ​ളു​ത്ത മേ​ഘ​ത്തു​ണ്ടു​കൾ. അന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തി​ലെ നീ​ല​ജ​ല​ത്തിൽ സോ​പ്പ് പത; അടു​ക്ക​ള​യിൽ അടു​പ്പി​നു​ള്ളിൽ അമർ​ന്നു് എരി​യു​ന്ന കാമം. അടു​ക്ക​ള​ക്കാ​രി​യായ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യു​ടെ ഉള്ളിൽ അട​ങ്ങി​ക്ക​ത്തു​ന്ന അഗ്നി; മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു് ചന്ദ്രൻ. ആകാ​ശ​ത്തു് വട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള സ്റ്റീൽ ആഷ്ട്രേ; നദി​യിൽ കണ്ണു​കൾ. സു​ന്ദ​രി​യു​ടെ മു​ഖ​ത്തു് രണ്ടു മത്സ്യ​ങ്ങൾ; മിൽ​ക്ക് ബൂ​ത്തി​ന്റെ കട്ടി​ള​പ്പ​ടി​യിൽ വെ​ളു​ത്ത​വ​സ്ത്രം ധരി​ച്ച കന്യാ​സ്ത്രീ​കൾ. കോൺ​വെ​ന്റി​ന്റെ നടയിൽ പാലു നി​റ​ച്ച കു​പ്പി​കൾ—ഇങ്ങ​നെ ഇമേ​ജു​ക​ളെ ‘ഇന്റർ ഡി​പ്പാർ​ട്ട്മെ​ന്റിൽ ട്രാൻ​സ്ഫർ’ നട​ത്തി​യാൽ കവി​ത​യാ​വി​ല്ല. ഒരു പോ​ളി​ഷ് കവി​യു​ടെ കൊ​ച്ചു​കാ​വ്യം ഓർ​മ്മ​യി​ലെ​ത്തു​ന്നു.

ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭം ഊറ്റ​ത്തോ​ടെ അതി​ന്റെ ചി​റ​കു​കൾ അട​ച്ചാൽ ഒരാ​ഹ്വാ​നം ഉണ്ടാ​കും: “ദയ​വാ​യി നി​ശ്ശ​ബ്ദത പാ​ലി​ക്കു” ഞെ​ട്ടിയ പക്ഷി​യു​ടെ ഒരു തൂവൽ ഒരു രശ്മി​യു​മാ​യി ഇട​ഞ്ഞാൽ ഒരാ​ഹ്വാ​ന​മു​ണ്ടാ​കും: “ദയ​വാ​യി നി​ശ്ശ​ബ്ദത പാ​ലി​ക്കു”. ഇമ്മ​ട്ടിൽ ശബ്ദം കൂ​ടാ​തെ ഭൂ​മി​യിൽ നട​ക്കാൻ മനു​ഷ്യ​നെ അഭ്യ​സി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. പേ​ടി​യാർ​ന്ന​വ​നിൽ നി​ന്നു് രോ​മ​മെ​ഴു​ന്നു നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ഭൂ​ത​ല​ത്തിൽ നി​ന്നു് മര​ങ്ങൾ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​മാ​യി ഉയർ​ന്നു നി​ല്ക്കു​ന്നു.

കവികൾ ‘ശബ്ദം​കൂ​ടിയ’ ഇമേ​ജ​റി കൊ​ണ്ടു് വാ​യ​ന​ക്കാ​രെ ക്ലേ​ശി​പ്പി​ക്ക​രു​തു്. “സൈ​ലെൻ​സ് പ്ലീ​സ്.”

എവിടെ ശബ്ദം ഉയ​രു​ന്നു​വോ അവിടെ ആപ​ത്തു​ണ്ടു്. സം​ഗീ​ത​ത്തെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചും ഇതു​ശ​രി​യാ​ണെ​ന്നു് ജർ​മ്മൻ നോ​വ​ലി​സ്റ്റ് ഹെ​സ്സെ പറ​ഞ്ഞു. ചൈ​ന​യി​ലെ രണ്ടു ജന​മർ​ദ്ദ​കർ ശബ്ദം കൂടിയ സം​ഗീ​തം സൃ​ഷ്ടി​ച്ചി​ട്ടു് അതാ​ണു് സു​ന്ദ​ര​മെ​ന്നു് ഉദ്ഘോ​ഷി​ച്ചു. സകല വി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള അതി​രു​ക​ളും അവർ ലം​ഘി​ച്ചു. സം​ഗീ​തം സമ​നി​ല​യിൽ നി​ന്നാ​ണു് ഉണ്ടാ​കു​ന്ന​തു്. ആ സമ​നി​ല​യെ തകർ​ത്തു​കൊ​ണ്ടു് ഉച്ച​ത്തി​ലു​ള്ള സം​ഗീ​തം ആവിർ​ഭ​വി​ക്കു​മ്പോൾ രാ​ഷ്ട്രം തകരും (ഹെ​സ്സെ​യു​ടെ Magister Ludi എന്ന നോവൽ വാ​യി​ച്ച ഓർ​മ്മ​യിൽ​നി​ന്നു്). ഇന്നു് ഏതു മണ്ഡ​ല​ത്തി​ലും മഹാ​സ്വ​ന​മേ​യു​ള്ള രാ​ഷ്ട്ര​വ്യ​വ​ഹാ​ര​ത്തി​ന്റെ മണ്ഡ​ലം നോ​ക്കുക. വി​മാ​നം റാ​ഞ്ചു​ന്ന​തി​ന്റെ​യും കൊ​ല​പാ​ത​കം നട​ത്തു​ന്ന​തി​ന്റെ​യും മഹാ ശബ്ദ​കാ​രി​ത്വം. ആത്മാ​ഹൂ​തി​യും ഇതു​പോ​ലെ​യൊ​രു ഉച്ച​ഭാ​ഷ​ണ​മാ​ണു്. അതി​നെ​യാ​ണു് തോ​പ്പിൽ ഭാസി നി​ന്ദി​ക്കു​ന്ന​തു്. അമ്മ, ഭാര്യ, മകൻ ഇവർ​ക്കു് രോഗം വരു​മ്പോ​ഴോ അല്ലെ​ങ്കിൽ അവർ മരി​ക്കു​മ്പോ​ഴോ ചത്തു​ക​ള​യാ​മെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ക്കാ​ത്ത​വൻ “ഒരു രാ​ഷ്ട്രീ​യ​നേ​താ​വി​ന്റെ രോ​ഗ​ത്തി​ലു​ള്ള ദുഃഖം കൊ​ണ്ടു മരി​ക്കാൻ തയ്യാ​റാ​യാൽ ആ കഴു​ത​യ​ങ്ങു ചാ​കു​ന്ന​താ​ണു നല്ല​തു്. എനി​ക്ക​തി​ലു​ള്ള ദുഃഖം കു​റ​ച്ചു മണ്ണെ​ണ്ണ നഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​ല്ലോ എന്നു​ള്ള​തു മാ​ത്ര​മാ​ണു്” എന്നു് ഭാസി എഴു​തു​ന്നു (കു​ങ്കു​മം വാരിക). എനി​ക്കു പറ​യാ​നു​ള്ള​തു് മറ്റൊ​രാൾ പറ​യു​മ്പോൾ എനി​ക്കു് ആഹ്ലാ​ദം. ആ വി​ധ​ത്തിൽ ഭാസി പറ​ഞ്ഞ​തു കേ​ട്ടു് ഞാൻ ആഹ്ലാ​ദി​ക്കു​ന്നു. ആ ആഹ്ലാ​ദം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും എനി​ക്കു് ആഹ്ലാ​ദ​മു​ണ്ടു്. കു​ട്ടി​ക്കു് ആടാൻ ഊഞ്ഞാ​ലി​ട്ടു കൊ​ടു​ത്താൽ അവൻ അതിൽ ഇരു​ന്നും നി​ന്നും ആടി സന്തോ​ഷം പ്ര​ദർ​ശി​പ്പി​ക്കും. ഞാൻ ഒരു നല്ല കാ​വ്യ​മോ കഥയോ വാ​യി​ച്ചു രസി​ച്ചാൽ അതു പര​സ്യ​മാ​യി പറ​യു​ക​യി​ല്ല. രച​യി​താ​വി​നെ കാ​ണാ​നി​ട​വ​ന്നാൽ കാ​വ്യം കണ്ടി​ല്ല. കഥ കണ്ടി​ല്ല എന്ന രീ​തി​യിൽ അങ്ങു നട​ന്നു പോകും. ഈ നി​ശ്ശ​ബ്ദത അധ​മ​മാ​ണു്. അതു​കൊ​ണ്ടു് ഭാ​സി​യു​ടെ നി​രീ​ക്ഷ​ണം നന്നാ​യി​യെ​ന്നു് ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​യു​ന്നു. ശബ്ദ​ത്തി​ന്റെ ശത്രു​ക്ക​ളായ ഹെ​സ്സെ​യും ഷോ​പൻ​ഹോ​വ​റും ക്ഷ​മി​ക്ക​ട്ടെ.

വേ​ണാ​ട് എക്സ്പ്ര​സ് നീ​ങ്ങി. കാ​ത​ട​പ്പി​ക്കു​ന്ന ചൂളം വിളി. അപ്പോൾ പ്ലാ​റ്റ് ഫോ​മിൽ​നി​ന്നു് ഒരാറു വയ​സ്സു​കാ​രൻ —ചു​വ​ന്ന നി​ക്ക​റി​ട്ടു് വെള്ള ബനിയൻ ധരി​ച്ചു നിൽ​ക്കു​ന്ന ഒരു കൊ​ച്ചു സു​ന്ദ​രൻ പരി​ച​യ​മി​ല്ലാ​ത്ത എന്നെ നോ​ക്കി കൈ വീശി. വർ​ഷ​ങ്ങ​ളേ​റെ​യാ​യി​ട്ടും അവ​ന്റെ ആഹ്ലാ​ദ​ത്തി​ന്റെ നി​ശ്ശ​ബ്ദത മറ​ക്കാ​നാ​വു​ന്നി​ല്ല എനി​ക്കു്.

ലെ​നി​നുംട്രോ​ട്സ്കി യും കലയെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ പ്ര​തി​ലോ​മ​കാ​രി​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. പ്ര​ചാ​ര​ണാ​ത്മ​ക​മായ നവീന റഷ്യൻ സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ​യും ചൈ​നീ​സ് സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ​യും ദോ​ഷ​ങ്ങൾ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കാൻ ലെനിൻ, ട്രോ​ട്സ്കി ഇവ​രു​ടെ മത​ങ്ങൾ എടു​ത്തെ​ഴു​തി നി​ന്ദ​ന​ത്തി​ന്റെ ശബ്ദ​മു​യർ​ത്തു​ന്ന​തു് ശരി​യ​ല്ല. ആ ലേഖകൻ അമ്മ​ട്ടിൽ പ്ര​സം​ഗി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്, എഴു​തി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. അതു തെ​റ്റി​പ്പോ​യി. ലെ​ഷ്ഷ​ക്ക് കൊ​ല​കോ​വി​സ്കി പറ​ഞ്ഞ​തു പോലെ വ്യ​ക്തി​ഗ​ത​ങ്ങ​ളായ അഭി​രു​ചി​കൾ​ക്കു പ്രാ​ധാ​ന്യം കല്പി​ച്ച​വ​രാ​ണു് അവർ. (Lenin and Trotsky were old-​fashioned in their personal tastes and had no time for avant-​garde literature or for Proletkult. Main Currents of Marxism, Vol III Page 51.) പക്ഷേ പ്ര​ചാ​ര​ണാ​ത്മ​ക​മായ കഥയും കാ​വ്യ​വും കല​യു​ടെ പരി​ധി​ക്കു​ള്ളിൽ വർ​ത്തി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു് ഇതെ​ഴു​തു​ന്ന ആൾ കരു​തു​ന്നു. അതു് ഇല്ലെ​ങ്കിൽ ലഘു​ലേഖ എഴു​തി​യാൽ മതി​യ​ല്ലേ. ഉടു​ത്ത സാ​രി​ക്കും വയ​റ്റി​നു​മി​ട​യ്ക്കു കൈ​ലേ​സ് തി​രു​കി വയ്ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​യെ​പ്പോ​ലെ എവി​ടെ​യോ ഒളി​ച്ചു​വ​ച്ച ഒരു ചു​വ​പ്പു​തു​ണി കഥ​യു​ടെ പര്യ​വ​സാ​ന​ത്തിൽ എടു​ത്തു​വീ​ശി വി​പ്ല​വം ജയി​ക്ക​ട്ടെ എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന ടി. കെ. സി. വടുതല യുടെ ‘പൊ​ട്ടി​ത്തെ​റി​ക്കു​ന്ന കർഷകൻ’ എന്ന കഥ കു​ങ്കു​മം വാ​രി​ക​യിൽ വാ​യി​ച്ച​പ്പോൾ ഇങ്ങ​നെ കു​റി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു തോ​ന്നി. നി​ല​ത്തി​ന്റെ ഉട​മ​സ്ഥ​നാ​യി​രു​ന്ന സമ്പ​ന്നൻ ഹൃ​ദ​യാ​ഘാ​ത​ത്താൽ മരി​ച്ചു. ആ നി​ല​ത്തിൽ ഫാ​ക്ട​റി സ്ഥാ​പി​ക്കാൻ ആളു​ക​ളെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ മരി​ച്ച സമ്പ​ന്ന​ന്റെ തൊ​ഴി​ലാ​ളി വി​പ്ല​വ​വീ​ര്യം പ്ര​സ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ഐഡി​യോ​ള​ജി​യു​ടെ ശബ്ദം ഉച്ച​ത്തിൽ കേൾ​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഈ കഥ പഴ​ഞ്ച​നാ​ണു്. അയ​ഥാർ​ത്ഥ​മാ​ണു്. ബോ​ധ​മ​ണ്ഡ​ലം അസ​ത്യം കൊ​ണ്ടു നി​റ​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​മ്പോൾ മാ​ത്ര​മാ​ണു് ഇത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള കലാ​ഹിം​സ​കൾ നട​ക്കു​ന്ന​തു്.

ദക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്കൻ നോ​വ​ലി​സ്റ്റ് ഗോർഡൻ ഫൊർ​സ്റ്റ​റു​ടെ (Gordon Vorster— ഫൊർ​സ്റ്റർ എന്നു് ഉച്ചാ​ര​ണം) The Textures of Silence എന്ന നോവൽ ഇന്ന​ലെ വാ​യി​ച്ചു തീർ​ത്തു. ചി​ത്ര​കാ​ര​നും ഫിലിം ഡയ​റ​ക്ട​റും അഭി​നേ​താ​വും കവി​യും ഒക്കെ​യായ ഫൊർ​സ്റ്റ​റു​ടെ ഒരേ​യൊ​രു നോ​വ​ലാ​ണി​തു്. With “The Textures of Silence” he emerges as a major new novelist to rank alongside Nadine Gordimer, J.M. Coetzee and Andre Brink എന്നാ​ണു് നി​രൂ​പ​ക​ന്റെ മതം. “A Novel that will alter your view of the world in which we live” എന്നു വേ​റൊ​രു നി​രൂ​പ​കൻ. ലൈം​ഗിക രോ​ഗ​മു​ള്ള സ്ത്രീ​യു​ടെ മക​നാ​യി പി​റ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് ഡാൻ അന്ധ​നാ​യി​പ്പോ​യി. നൈ​രാ​ശ്യ​ത്താൽ അമ്മ മക​ന്റെ തലയിൽ ഒരടി കൊ​ടു​ത്ത​തി​നാൽ അവൻ ബധി​ര​നും മൂ​ക​നു​മാ​യി. തല​ച്ചോ​റി​ന്റെ തളർ​ച്ച​യും അവ​നു​ണ്ടാ​യി. അങ്ങ​നെ അമ്പ​തു വയ​സ്സു വരെ​യു​ള്ള ജീ​വി​തം. അപ്പോൾ മേരിയ എന്ന നേ​ഴ്സ് അയാളെ പരി​ച​രി​ക്കാൻ എത്തു​ന്നു. കു​ട്ടി​ക്കാ​ല​ത്തു് കാ​റ​പ​ക​ട​ത്തിൽ പെ​ട്ടു് വൈ​രൂ​പ്യ​മു​ള്ള​വ​ളാ​യി​ത്തീർ​ന്ന മേരിയ—അവൾ കു​ട്ടി​ക്കാ​ല​ത്തു് സു​ന്ദ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു. മേ​രി​യ​യു​ടെ സാ​ന്നി​ദ്ധ്യ​വും പരി​ച​ര​ണ​വും വി​ദ​ഗ്ദ്ധ​നായ ഡോ​ക്ട​റു​ടെ ചി​കി​ത്സ​യും ഡാ​നി​ന്റെ എല്ലാ വൈ​ക​ല്യ​ങ്ങ​ളും മാ​റ്റു​ന്നു. I was awed by the beauty of the music and by the loveliness of the voices of Mina and Maria… I emerged from my cocoon of silence… ” എന്നു് അയാൾ പറ​യു​ന്നു. അന്ധ​നും മൂ​ക​നും ബധി​ര​നും ആയ ഡാൻ തകർ​ന്ന ദക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ സിം​ബ​ലാ​ണു്. തന്റെ രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ ഉയർ​ച്ച​യെ ലാ​ക്ഷ​ണി​ക​മാ​യി ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കാ​നാ​ണു് ഫൊർ​സ്റ്റ​റു​ടെ യത്നം. അതിൽ അദ്ദേ​ഹം വിജയം പ്രാ​പി​ച്ചി​ട്ടു​മു​ണ്ടു്; സെ​ക്സി​ന്റെ അതി​പ്ര​സ​രം തെ​ല്ലൊ​രു അസ്വ​സ്ഥത വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്കു് ഉള​വാ​ക്കു​മെ​ങ്കി​ലും. നോ​വ​ലി​ന്റെ ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തു് if you feel strongly enough about even a piece of rock it will receive your message or your vibrations എന്നു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. നോ​വ​ലി​ന്റെ സന്ദേ​ശ​വും സ്പ​ന്ദ​ന​വും എനി​ക്കു ലഭി​ച്ചു എന്ന​താ​ണു് ഇതി​ന്റെ സവി​ശേ​ഷത.

ഞാനും മഹാ​പ​ണ്ഡി​ത​നായ ബാ​ല​രാ​മ​പ്പ​ണി​ക്കർ സാറും ഒരു സമ്മേ​ള​ന​ത്തി​നു പോ​കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. എൻ. ഗോ​പാ​ല​പി​ള്ള സാറ്, ജി. ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പി നയച്ച ഒരു സം​സ്കൃത ശ്ലോ​കം എഴുതി കട​ല്ലാ​സ്സ് ഞാൻ പണി​ക്കർ സാ​റി​നെ കാ​ണി​ച്ചു. ‘ഒന്നും കാണാൻ വയ്യ’ എന്നു പറ​ഞ്ഞു് അദ്ദേ​ഹം അതു തി​രി​ച്ചു തന്നു. ഞാൻ അദ്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു. അത്ര​യ്ക്കു സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി​ട്ടാ​ണു് ഗോ​പാ​ല​പി​ള്ള സാറ് കവിത എഴു​തി​യി​രു​ന്ന​തു്. ഞാൻ പെ​ട്ടെ​ന്നു നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ പണി​ക്കർ സാ​റി​ന്റെ മൂ​ക്കു​ക​ണ്ണാ​ടി മു​ഴു​വൻ പൊ​ടി​യും അഴു​ക്കും പറ്റി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു. സോഡ കു​ടി​ക്കാൻ കാറ് നിർ​ത്തി​യ​പ്പോൾ ഞാൻ ആ കണ്ണട വാ​ങ്ങി കഴുകി തു​ട​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു. എന്നി​ട്ടു് ശ്ലോ​ക​വും കൊ​ടു​ത്തു. “കവിത ഒന്നാ​ന്ത​രം. ‘ഭദ്രാ​സ​നേ’ എന്ന പ്ര​യോ​ഗം അതി​ലും കേമം” എന്നു് അദ്ദേ​ഹം പറ​ഞ്ഞു. മൂ​ക്കു കണ്ണാ​ടി​യിൽ അഴു​ക്കു പറ്റി​യാൽ വാ​യി​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. വികല വീ​ക്ഷ​ണ​മു​ള്ള​വർ​ക്കു് അന്യ​രെ കു​റ്റം പറ​യാ​നേ കഴിയൂ. മോഹൻ എന്ന പേരിൽ എനി​ക്കു ലഭി​ച്ച ഒരു കത്തിൽ ഇങ്ങ​നെ ചില വാ​ക്യ​ങ്ങൾ: “…ഭൂ​രി​പ​ക്ഷാ​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തി​നാ​ണു പ്ര​സ​ക്തി​യെ​ന്ന​തി​നാൽ കൃ​ഷ്ണഃ എന്നു​ച്ച​രി​ക്കാം. അതി​നാൽ കൃ​ഷ്ണ​ഹ​നാ​യഹ എന്നാ​ണു് ശരി​യായ ഉച്ചാ​ര​ണം (രജി​സ്റ്റ​റിൽ കൃ​ഷ്ണൻ നായർ എന്നു ചേർ​ത്ത​തു് താ​ങ്ക​ളു​ടെ അച്ഛൻ പാ​മ​ര​നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണം).” നോ​ക്കുക. പൊ​ടി​പ​റ്റിയ കണ്ണാ​ടി കൊ​ണ്ടു് പതി​നാ​റു വർ​ഷ​ത്തെ നി​ര​ന്ത​ര​മായ സേ​വ​ന​ത്തെ നോ​ക്കു​ന്നു. എന്നി​ട്ടു് തന്ത​യ്ക്കു പറ​യു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. കാ​സർ​ഗോ​ഡ് എന്ന ഡേ​റ്റ്സ്റ്റാ​മ്പു​ള്ള ഈ കത്തു് മെ​ഡി​ക്കൽ​കോ​ളേ​ജി​ലെ ഏതോ വി​ദ്യാർ​ത്ഥി എഴു​തി​യ​താ​ണു്. “താ​ങ്ക​ളു​ടെ ഉറ്റ​സു​ഹൃ​ത്തായ ചി​ത്ത​രോ​ഗാ​ശു​പ​ത്രി​യി​ലെ ഡോ​ക്ടർ പ്ര​ഭാ​ക​ര​നോ​ടു പറയു ഒരു ചി​ത്ത​രോ​ഗാ​തു​ര​മാ​സിക (Magazine De Lunatic—മഗാഴീൻ-​ദെ-ലൂനാത്തേ എന്നു മെ​ഡി​റ്റ​റേ​നി​യൻ ഭാ​ഷ​യിൽ) പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കാൻ; അതി​ന്റെ Chief Managing Editor ആയി സർ​വ്വ​ഥാ യോ​ഗ്യ​നായ താ​ങ്ക​ളെ നി​യ​മി​ക്കാ​നും. താ​ങ്കൾ​ക്കാ​വ​ശ്യം 66KV E.C.T.യും (Electrical Convulsive Therapy) (കത്തിൽ ശരി​യാ​യി​ട്ട​ല്ല എഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്—ലേഖകൻ) I.C.T.യും (Insulin Coma Therapy—ഇൻ​സ്യു​ലിൻ കാ​മ്യു തേ​റ​പ്പേ) ആണു്. കത്തി​നു നന്ദി. പരി​ഹാ​സ​വും കൊ​ള്ളാം. പക്ഷേ എനി​ക്കു് ഈശ്വ​ര​നാ​രാ​ണെ​ന്നും അച്ഛൻ ആരാ​ണെ​ന്നും ഗു​രു​നാ​ഥൻ ആരാ​ണെ​ന്നും നല്ല നി​ശ്ച​യ​മു​ണ്ടെ​ന്നു് ഈ കത്തെ​ഴു​തിയ ആളിനെ അറി​യി​ക്കാൻ ആഗ്ര​ഹ​മു​ണ്ടു്. അങ്ങ​നെ നി​ശ്ച​യം ഇല്ലാ​തി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ ഞാനും ഭീ​രു​വാ​യി അന്യ​നു കള്ള​ക്ക​ത്തെ​ഴു​തു​മാ​യി​രു​ന്നു.

നോ​വ​ലി​സ്റ്റായ വി​ലാ​സി​നി സറ്റ​യർ രചി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും വി​ദ​ഗ്ദ്ധ​നാ​ണു്. കാ​യി​ക്കര രാജു നട​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന ഒരു മാ​സി​ക​യിൽ അദ്ദേ​ഹം എന്നെ പരി​ഹ​സി​ച്ചു് ഒരു കഥ​യെ​ഴു​തി​യി​രു​ന്നു. ഞാനും അതു വാ​യി​ച്ചു രസി​ച്ചു. അമേ​രി​ക്കൻ എഴു​ത്തു​കാ​രി​യായ അന്നാ കവാനെ ക്കു​റി​ച്ചു് ഞാൻ നട​ത്തിയ ഒരു പരാ​മർ​ശ​ത്തെ കളി​യാ​ക്കി അദ്ദേ​ഹ​മെ​ഴു​തിയ ഒരു കത്തു് മല​യാ​ള​നാ​ടു് പത്രാ​ധി​പർ എനി​ക്ക​യ​ച്ചു തന്നു. വളരെ പ്രാ​ധാ​ന്യം കൊ​ടു​ത്തു് അതു് വാ​രി​ക​യിൽ കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു് അപേ​ക്ഷി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു് ഞാൻ പത്രാ​ധി​പർ​ക്കു് എഴുതി. പക്ഷേ അതു് അച്ച​ടി​ച്ചു കണ്ടി​ല്ല. അതിനു ശേഷം അദ്ദേ​ഹ​മെ​ഴു​തു​ന്ന സറ്റ​യ​റാ​ണു് കലാ​കൗ​മു​ദി​യി​ലെ “ഒര​ത്യ​ന്താ​ധു​നിക മി​ത്തു്” എന്ന​തു്. ആരെ ലക്ഷ്യ​മാ​ക്കി അദ്ദേ​ഹം ഇതെ​ഴു​തി​യോ ആ ആൾ എന്റെ മി​ത്ര​മ​ല്ല. നി​ര​ന്ത​രം അദ്ദേ​ഹം എന്നെ തേ​ജോ​വ​ധം ചെ​യ്യു​ന്ന​താ​യി പലരും വന്നു പറ​യാ​റു​മു​ണ്ടു്. എങ്കി​ലും നി​രൂ​പ​ണ​ത്തി​ലും വി​മർ​ശ​ന​ത്തി​ലും വ്യാ​പ​രി​ക്കു​ന്ന ഞാൻ സത്യ​സ​ന്ധ​നാ​യി​രി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണു്. അതു​കൊ​ണ്ടു വി​ലാ​സി​നി​യോ​ടു​ള്ള എല്ലാ ബഹു​മാ​ന​ത്തോ​ടും കൂടി പറ​യു​ന്നു അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സറ്റ​യർ അല്പം ക്രൂ​ര​മാ​ണെ​ന്നു്. ക്രൂ​രത വരു​മ്പോൾ ഹാ​സ്യം കു​റ​യും. സറ്റ​യ​റി​സ്റ്റി​നു് കൈയടി (കര​ഘോ​ഷം) ലഭി​ക്കു​ന്ന​തു മറ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ പേ​ടി​യാ​ലാ​ണെ​ന്നും സ്നേ​ഹ​ത്താ​ല​ല്ലെ​ന്നും ഹാ​സ്ലി​റ്റ് പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഞാൻ കൈ​യ​ടി​ക്കു​ന്നി​ല്ല.

“സാർ ഒന്നു ഫോൺ ചെ​യ്തോ​ട്ടോ” പരി​ച​യ​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു യു​വാ​വു് വീ​ട്ടിൽ​ക്ക​യ​റി​വ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു. എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു. എപ്പോൾ ചോ​ദി​ച്ചു എന്നൊ​ന്നും പറ​യു​ന്നി​ല്ല ഞാൻ. കു​റെ​ക്കാ​ല​ത്തി​നു മുൻ​പു് എന്നു മാ​ത്രം പറയാം. “ഓഹോ, വരൂ,” ഞാൻ മുറി കാ​ണി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു. അന്യൻ ഫോണിൽ സം​സാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ അവിടെ ഇസ്പീ​ഡ് ഗു​ലാ​നെ​പ്പോ​ലെ നിൽ​ക്കു​ന്ന​തു് ശരി​യ​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് ഞാൻ ദൂ​രെ​പ്പോ​യി ഇരു​ന്നു. എങ്കി​ലും യു​വാ​വി​ന്റെ ദയനീയ സ്വരം എന്റെ കാതിൽ വന്നു വീണു. “…സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. പതി​നാ​യി​രം രൂപയോ? അയ്യോ രണ്ടാ​യി​രം കൈ​യി​ലു​ണ്ടു്. മൂ​വാ​യി​രം കൂടി ഭാ​ര്യ​യു​ടെ ആഭരണം പണയം വച്ചു വാ​ങ്ങാം, സാർ സ്ഥലം മാ​റ്റം കൊ​ടു​ക്ക​ണം എന്റെ ഭാ​ര്യ​യ്ക്കു്. പതി​നാ​യി​ര​ത്തി​നു് എന്നെ​ക്കൊ​ണ്ടാ​വി​ല്ല സാർ ങേഹേ ങേഹേ… ” യു​വാ​വു് നനഞ്ഞ കണ്ണു​ക​ളോ​ടു കൂടി എന്റെ അടു​ക്കൽ വന്നു യാത്ര ചോ​ദി​ച്ചു. “ആരോ​ടാ​ണു് ഈ അപേ​ക്ഷ?” മര്യാദ കെട്ട ചോ​ദ്യം ഞാൻ ചോ​ദി​ച്ചു. അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “…മന്ത്രി​യു​ടെ ഓഫീ​സിൽ” ഇതു തന്നെ​യാ​ണു് എം. പി. നാ​രാ​യ​ണ​പി​ള്ള വേ​റൊ​രു വി​ധ​ത്തിൽ തു​റ​ന്നു പറ​യു​ന്ന​തു്. കേ​ട്ടാ​ലും:

“നമ്മു​ടെ നാ​ട്ടി​ലെ കാ​ര്യം തന്നെ എടു​ക്കാം. ഇടതു മു​ന്ന​ണി ഭരി​ച്ചാ​ലും വലതു മു​ന്ന​ണി ഭരി​ച്ചാ​ലും അഴി​മ​തി അഴി​മ​തി​യാ​യി തു​ട​രും. അഴി​മ​തി​യിൽ മറി​യു​ന്ന കാ​ശി​നു പോലും വലിയ ഏറ്റ​ക്കു​റ​ച്ചി​ലി​ല്ല. ആകെ ഞാൻ കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു വ്യ​ത്യാ​സം വലതു മു​ന്ന​ണി​ക്കാ​ര​നു് കാശു കൊ​ടു​ത്താൽ കാ​ര്യം നട​ക്കും. ഇടതു മു​ന്ന​ണി​ക്കാ​ര​നു് കാശു കൊ​ടു​ത്താൽ​പ്പോ​ലും കാ​ര്യം നട​ന്നു കി​ട്ടി​ല്ല.” (കലാ​കൗ​മു​ദി)

ഒരി​ക്കൽ മദ്യ​പി​ച്ചാൽ വീ​ണ്ടും മദ്യ​പി​ക്കും. ഒരി​ക്കൽ പര​സ്ത്രീ​ഗ​മ​നം നട​ത്തി​യാൽ പി​ന്നെ​യും അതു​ണ്ടാ​കും. ഒരി​ക്കൽ മനഃ​സാ​ക്ഷി​യെ വി​റ്റാൽ വീ​ണ്ടും അതു വി​റ്റേ മതി​യാ​കൂ.

മുൻ​പു് തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു് ഒരു ചിത്ര പ്ര​ദർ​ശ​ന​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഭാ​ര​ത​ത്തി​ലെ​ങ്ങും പ്ര​ശ​സ്ത​നാ​ണു് ആ ചി​ത്ര​കാ​ര​നെ​ങ്കി​ലും ഞാൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പേരു മറ​ന്നു പോയി. ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഒരു സൂ​ര്യ​കാ​ന്തി​ച്ചെ​ടി​യു​ടെ ചി​ത്ര​വു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ആന്ത​ര​മായ ഊർ​ജ്ജം ഉയർ​ന്നു് ചെ​ടി​യിൽ നി​ന്നു രക്ഷ​പ്രാ​പി​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന പ്ര​തീ​തി. വളരെ നേരം ഞാനതു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു നി​ന്നു. പ്ര​കൃ​തി​യി​ലാ​കെ കാ​ണു​ന്ന​തു് ഇതു​ത​ന്നെ​യ​ല്ലേ? രാ​ജ​കീയ പ്രൗ​ഢി​യോ​ടെ കാ​ന​ന​ത്തിൽ നട​ക്കു​ന്ന സിംഹം അതി​ന്റെ ശരീ​ര​ത്തെ പിൻ​ത​ള്ളി ചൈ​ത​ന്യം പ്ര​സ​രി​പ്പി​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. കഥാ​കാ​രൻ ഭാഷ എന്ന പഞ്ജ​ര​ത്തെ ഭേ​ദി​ച്ചു സ്വ​ന്തം ചൈ​ത​ന്യം ബഹിർ​ഗ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. കവി​യും അങ്ങ​നെ തന്നെ. ചിലർ അതിനു യത്നി​ക്കു​മ്പോൾ ഭാ​ഷ​യു​ടെ അടി​മ​യാ​യി​പ്പോ​കു​ന്നു. ആ വി​ധ​ത്തി​ലൊ​രു അടി​മ​യാ​ണു് മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ “അരൂ​പി​ക​ളു​ടെ രാ​ത്രി’ എന്ന കഥ​യെ​ഴു​തിയ പി. എഫ്. മാ​ത്യൂ​സ്. ഒരു സ്ത്രീ​ക്കു് അമ്മാ​വ​നെ​യും അമ്മാ​യി​യെ​യും ഇഷ്ട​മി​ല്ല. അവൾ​ക്കു ഭർ​ത്താ​വോ​ടു​കൂ​ടി മറ്റൊ​രു വീ​ട്ടിൽ മാ​റി​ത്താ​മ​സി​ക്ക​ണം. അതു നട​ക്കാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു ദുഃഖം. ഭാ​ര്യ​യു​ടെ ദുഃഖം കണ്ടു ഭർ​ത്താ​വു മദ്യ​പ​നാ​യി. ഒടു​വിൽ അവരെ രണ്ടു​പേ​രെ​യും തറ​വാ​ട്ടി​ല​യ​യ്ക്കാൻ അമ്മാ​വ​നും അമ്മാ​യി​യും തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. അയാൾ അവി​ടെ​ച്ചെ​ന്നു തൂ​ങ്ങി​ച്ചാ​കാൻ ശ്ര​മി​ച്ചു. പി​ന്നീ​ടു് ആ യത്നം ഉപേ​ക്ഷി​ച്ചു തി​രി​ച്ചു പോ​ന്നു. വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ ബഹ​ള​മ​ല്ലാ​തെ ഇക്ക​ഥ​യിൽ ഒന്നു​മി​ല്ല. കഥാ​കാ​ര​ന്റെ ചൈ​ത​ന്യം ചി​റ​കൊ​തു​ക്കി വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ പഞ്ജ​ര​ത്തിൽ കയ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ആരു വി​ചാ​രി​ച്ചാ​ലും ആ പക്ഷി​യെ തു​റ​ന്നു വിടാൻ വയ്യ.

വർ​ഷ​ങ്ങൾ​ക്കു മുൻ​പു് തോ​പ്പിൽ ഭാ​സി​യു​ടെ ഒര​ടു​ത്ത ബന്ധു​വി​നെ—കോ​ളേ​ജ് വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​നി​യെ—പാ​മ്പു കടി​ച്ചു. ആ കു​ട്ടി മരി​ച്ചു​പോ​യി. തോ​പ്പിൽ ഭാസി എന്റെ സു​ഹൃ​ത്താ​ണെ​ങ്കി​ലും ആ കു​ട്ടി​യെ ഞാ​ന​റി​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. എങ്കി​ലും പഠി​ക്കാ​നി​രു​ന്ന ആ കു​ട്ടി​യെ പാ​മ്പു് മേ​ശ​യ്ക്ക​ടി​യിൽ വന്നു ദം​ശി​ച്ച​തും ബന്ധു​ക്കൾ പാ​മ്പി​നെ കണ്ട​തും ഷോ​ക്ക് ഉണ്ടാ​കാ​തി​രി​ക്കാൻ പാ​മ്പ​ല്ല കടി​ച്ച​തു് എന്നു് ആ കു​ട്ടി​യെ ധരി​പ്പി​ച്ച​തു​മൊ​ക്കെ ഞാൻ പത്ര​ത്തിൽ വാ​യി​ച്ചു. ഏകാ​ന്ത​ത്തി​ലി​രു​ന്നു കണ്ണീ​രൊ​ഴു​ക്കി. ആ വലിയ ദുഃഖം ഒട്ടൊ​ന്നു കെ​ട്ട​ട​ങ്ങി​യ​തു് എന്റെ ഒരു സ്നേ​ഹി​തൻ അനു​ശോ​ച​ന​മെ​ന്ന മട്ടിൽ ഒരു ശ്ലോ​കം ജന​യു​ഗം വാ​രി​ക​യിൽ എഴു​തി​യ​തു വാ​യി​ച്ച​പ്പോ​ഴാ​ണു്. അത്ര​യ്ക്കു പരി​ഹാ​സ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു ശ്ലോ​കം. ഭോ​പാ​ലി​ലെ ദു​ര​ന്തം കണ്ടു നമ്മ​ളെ​ല്ലാം വി​റ​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ആ ഞെ​ട്ട​ലിൽ നി​ന്നും മഹാ​ദുഃ​ഖ​ത്തിൽ നി​ന്നും നമ്മ​ളെ താൽ​കാ​ലി​ക​മാ​യി​ട്ടെ​ങ്കി​ലും മോ​ചി​പ്പി​ച്ചു കള​യു​ന്നു ജി. തോമസ് എം. എ. ശാ​സ്താം​കോ​ട്ട ദീപിക ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പി​ലെ​ഴു​തിയ കാ​വ്യം. കു​റ​ച്ചു കേ​ട്ടി​ട്ടു വാരിക അട​യ്ക്കാം വാ​യ​ന​ക്കാ​രേ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ദുഃ​ഖ​വും അല്പ​നേ​ര​ത്തേ​ക്കു അക​ല​ട്ടെ.

പണ്ടു് ദു​ശ്ശാ​സ​നൻ ദ്രൗ​പ​ദി​യു​ടെ വസ്ത്ര​മ​ഴി​ച്ചു. ശ്രീ​കൃ​ഷ്ണൻ രക്ഷി​ക്കാൻ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് ശ്രീ​മ​തി രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു. ദു​ശ്ശാ​സ​ന​ന്റെ കൃ​ത്യം കു​ത്സി​ത​മ​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്ന​തു് ഇമ്മ​ട്ടി​ലു​ള്ള കവി​ത​കൾ വാ​യി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു്. സീ​ലി​ങ് വാ​ക്സ് വാ​ക്സേ അല്ല. ടർ​ക്കി​ഷ് ബാ​ത്തി​നു ടർ​ക്കി​യു​മാ​യി ഒരു ബന്ധ​വു​മി​ല്ല. പേ​പ്പ​ട്ടി​യെ ഹൈ​ഡ്രോ​ഫോ​ബി​യ​യു​മാ​യി (വെ​ള്ളം കണ്ടാ​ലു​ണ്ടാ​കു​ന്ന പേടി) ബന്ധി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഒരു യു​ക്തി​യു​മി​ല്ല. പേ​പ്പ​ട്ടി വെ​ള്ളം കണ്ടാൽ അതിൽ ചാടും. കടൽ നാ​ക്കി​നു് കട​ലു​മാ​യി, നാ​ക്കു​മാ​യി ഒരു ബന്ധ​വു​മി​ല്ല. ഒരു മത്സ്യ​ത്തി​ന്റെ അസ്ഥി​യാ​ണ​തു്. കൈ​നാ​റി​പ്പൂ​വി​നു നാ​റ്റ​മി​ല്ല, സൗ​ര​ഭ്യ​മേ​യു​ള്ളൂ. തോ​മ​സി​ന്റെ കാ​വ്യ​ത്തി​നു കവി​ത​യു​മാ​യു​ള്ള ബന്ധം കടലും കട​ലാ​ടി​യും തമ്മി​ലു​ള്ള ബന്ധം പോ​ലെ​യാ​ണു് (കട​ലാ​ടി= ഒരു പച്ച​മ​രു​ന്നു്).

മന്ന​ത്തു പദ്മ​നാ​ഭൻ അദ്ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു. ക്ലാ​സ്സ് ഭി​ത്തി​യിൽ തൂ​ക്കിയ ഹെഡ് മാ​സ്റ്റ​റു​ടെ പട​ത്തിൽ ഏതോ കു​സൃ​തി​ക്കാ​രൻ മീശ വര​ച്ചു​വ​ച്ചു. മന്നം ക്ളാ​സ്സിൽ കയ​റി​യ​പ്പോ​ഴാ​ണു് അതു കണ്ട​തു്. അദ്ദേ​ഹം ഉടനെ ചോ​ദി​ച്ചു: “ഹെഡ് മാ​സ്റ്റർ​ക്കു മീ​ശ​വ​ച്ച ക്ഷു​ര​കൻ ആരാ​ണു്? എഴു​ന്നേ​റ്റു നി​ല്ക്ക​ട്ടെ”. (മനോ​രാ​ജ്യം, സമ്പാ​ദ​കൻ = വിജയം രവി.) പ്ര​ത്യുൽ​പ​ന്ന​മ​തി​ത്വം വള​രെ​ക്കൂ​ടിയ നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്നു മന്നം. ഒരി​ക്കൽ അദ്ദേ​ഹം പ്ര​സം​ഗി​ച്ച സ്ഥ​ല​ത്തു് ഞാനും പ്ര​ഭാ​ഷ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു. മൈ​ക്കു് കൂ​ട​ക്കൂ​ടെ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​പ്പോൾ അല്പം ദേ​ഷ്യ​ത്തോ​ടെ അദ്ദേ​ഹം പറ​ഞ്ഞു: “ഞാൻ ജനി​ക്കു​ന്ന​തി​നും മുൻപു ജനി​ച്ച ഈ മൈ​ക്കു് എന്റെ ശബ്ദം നി​ങ്ങ​ളു​ടെ അടു​ത്തേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു​വ​രാൻ അസ​മർ​ത്ഥ​മാ​ണു്”.

വൈ​ക്കം ചന്ദ്ര​ശേ​ഖ​രൻ നായർ ഒരു കു​ട്ടി​ക്കു് എം. എസ്സി. ക്ലാ​സ്സിൽ അഡ്മി​ഷൻ വേ​ണ​മെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു മന്ന​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തെ​ത്തി. വളരെ സ്നേ​ഹ​ത്തോ​ടെ അദ്ദേ​ഹം ചന്ദ്ര​ശേ​ഖ​രൻ നായരെ അടു​ത്തു പി​ടി​ച്ചി​രു​ത്തി: “അഡ്മി​ഷ​നോ? തരാ​മ​ല്ലോ. പി​ന്നെ ഒരു ചെറിയ തുക ഡൊ​ണേ​ഷ​നാ​യി തരണം”. തുക എത്ര​യാ​ണെ​ന്നു് വൈ​ക്കം വി​ന​യ​ത്തോ​ടെ അന്വേ​ഷി​ച്ചു. മന്നം: “അയ്യാ​യി​രം രൂപ.” “അയ്യാ​യി​ര​മോ?” വൈ​ക്ക​ത്തി​ന്റെ അത്ഭു​തം കലർ​ന്ന ചോ​ദ്യം. മന്നം: “അതേ, മറ്റു​ള്ള ജാ​തി​ക്കാർ​ക്കു നാ​ലാ​യി​രം. ഈ പയ്യൻ നാ​യ​ര​ല്ലേ? അതു​കൊ​ണ്ടു് അയ്യാ​യി​രം.” നാ​യ​രു​ടെ കോ​ളേ​ജ് നന്നാ​ക്കാൻ നായർ തന്നെ പണം കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​വാം മന്ന​ത്തി​ന്റെ അഭി​പ്രാ​യം.

സ്നേ​ഹി​ത​ന്മാ​രെ നഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​തെ​ങ്ങ​നെ? ഒരാൾ പറ​ഞ്ഞ​തു് മറ്റൊ​രാ​ളോ​ടു പറയുക, എന്റെ അഭി​പ്രാ​യം ശരി എന്ന മട്ടിൽ സം​സാ​രി​ക്കുക, സ്നേ​ഹി​തൻ പറ​യു​ന്ന​തു ശ്ര​ദ്ധി​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക. അയാൾ വന്നു കു​റെ​നേ​ര​മി​രു​ന്നു സം​സാ​രി​ച്ചു കഴി​യു​മ്പോൾ ‘എവിടെ താ​മ​സി​ക്കു​ന്നു?’ എന്നു ചോ​ദി​ക്കുക (അയാൾ പോ​കാ​നു​ള്ള ആഗ്ര​ഹ​മാ​ണു് ഈ ചോ​ദ്യ​മാ​യി മാ​റു​ന്ന​തു്). ഞാൻ തെ​റ്റു ചെ​യ്യാ​ത്ത​വ​നാ​ണു്, സത്യ​സ​ന്ധ​നാ​ണു് എന്നു പറയുക, എന്തെ​ങ്കി​ലും രഹ​സ്യം പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു് ‘പു​റ​ത്തു പറ​യ​രു​തു്’ എന്നു നിർ​ദ്ദേ​ശി​ക്കുക. ഇങ്ങ​നെ പലതും. ഇതൊ​ക്കെ സ്നേ​ഹി​ത​രേ ശത്രു​ക്ക​ളാ​ക്കു​ന്ന വി​ദ്യ​കൾ. എല്ലാ ആളു​ക​ളെ​യും വെ​റു​പ്പി​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കിൽ മണി​യെ​പ്പോ​ലെ ‘നന്മ നേ​രു​ന്നു’ എന്ന ചെ​റു​കഥ എഴു​തി​യാൽ മതി. സു​ന്ദ​രി​യായ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി തീ​വ​ണ്ടി​യാ​പ്പീ​സിൽ​വ​ച്ചു് ഒരു കൂട ഒരു സ്ത്രീ​യെ ഏല്പി​ച്ചി​ട്ടു കട​ന്നു കള​യു​ന്നു. സ്റ്റേ​ഷൻ​മാ​സ്റ്റ​രു​ടെ മുൻ​പിൽ വച്ചു് കൂട തു​റ​ന്ന​പ്പോൾ ഒരു കു​ഞ്ഞി​ന്റെ ശരീരം. കു​ഞ്ഞു മരി​ച്ചാൽ കഥ​യു​ണ്ടോ? ഇല്ല. മരി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല മയ​ക്കു മരു​ന്നു കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടേ​യു​ള്ളു. ചി​കി​ത്സ കൊ​ണ്ടു കു​ഞ്ഞു രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു, കൂട ഏറ്റു വാ​ങ്ങിയ സ്ത്രീ കു​ഞ്ഞി​നെ വളർ​ത്താൻ തീ​രു​മാ​നി​ക്കു​ന്നു. ഇത്ത​രം കഥ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു് വി​മർ​ശ​ന​ത്തി​ന്റെ ഭാ​ഷ​യിൽ എന്തെ​ങ്കി​ലും എഴു​തി​യാൽ അതു് വി​മർ​ശ​ന​ത്തെ​ത്ത​ന്നെ നി​ന്ദി​ക്ക​ലാ​വും. എനി​ക്കോർ​മ്മ വരു​ന്ന​തു് എന്റെ മു​ത്ത​ച്ഛൻ പാ​മ്പു​ക​ളെ കൊ​ല്ലു​ന്ന വി​ധ​മാ​ണു്. ഏതു വി​ഷ​മു​ള്ള പാ​മ്പി​നെ കണ്ടാ​ലും അദ്ദേ​ഹം ഓടി​ച്ചെ​ല്ലും. വാലിൽ പി​ടി​ക്കും. തല​കീ​ഴാ​ക്കി തൂ​ക്കി ഒന്നു കു​ട​യും. ദൂരെ എറി​യും എല്ലാം ഒരു നി​മി​ഷം കൊ​ണ്ടു്. പാ​മ്പു് അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ ചത്തി​രി​ക്കും. ഈ കഥാ​ഭു​ജം​ഗ​ത്തെ വാ​ലിൽ​പ്പി​ടി​ച്ചു കു​ട​ഞ്ഞു ദൂരെ എറി​യാൻ ആരു​ണ്ടു്?

“ആധു​നിക നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളെ​ന്ന വ്യാ​ജേന കാ​വാ​ല​വും നരേ​ന്ദ്ര പ്ര​സാ​ദു മൊ​ക്കെ കാ​ട്ടി​ക്കൂ​ട്ടു​ന്ന കോ​പ്രാ​ട്ടി​കൾ​ക്കു് ഞാ​നി​ടു​ന്ന പേരു് “ഒപ്പ​ക്ക​ളി” എന്നാ​ണു്”— എ. പി. പി. നമ്പൂ​തി​രി പറ​ഞ്ഞ​താ​ണു് ഇതു് (ഈയാ​ഴ്ച വാരിക). ഇതേ കോ​പ്രാ​ട്ടി​കൾ കവി​ത​യി​ലും കഥ​യി​ലു​മു​ണ്ട​ല്ലോ. അവ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു് എ. പി. പി​ക്കു ദു​ര​ഭി​പ്രാ​യ​മി​ല്ല താനും. അപ്പോൾ കാ​വാ​ല​ത്തി​നെ​യും നരേ​ന്ദ്ര​പ്ര​സാ​ദി​നെ​യും വി​മർ​ശി​ക്കാൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നെ​ന്ത​ധി​കാ​രം?

പ്ര​കൃ​തി​വർ​ണ്ണന കവി​ത​യിൽ നി​ന്നു് അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. എങ്കി​ലും “വരുമോ കു​ങ്കു​മം തൊട്ട സാ​ന്ധ്യ​ശോ​ഭ​ക​ണ​ക്ക​വൾ?” എന്നു് പി. കു​ഞ്ഞി​രാ​മൻ നായർ ചോ​ദി​ക്കു​മ്പോൾ എനി​ക്ക​തു് വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും വാ​യി​ക്കാൻ ആഗ്ര​ഹം.