ഇതെ​ഴു​തു​ന്ന ആളി​നു് മഹാ​വ്യ​ക്തി​ക​ളെ പരി​ച​യ​മി​ല്ല. അറി​യാ​വു​ന്ന​വർ ഒന്നോ രണ്ടോ പേർ. അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് കൂ​ട​ക്കൂ​ടെ ചില വ്യ​ക്തി​ക​ളു​ടെ പേ​രു​കൾ മാ​ത്രം പറ​യു​ന്ന​തു്. സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളും ഞാൻ കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. കേ​ര​ള​ത്തിൽ തൃ​ശൂ​രി​നു വട​ക്കോ​ട്ടു​ള്ള ഒരു സ്ഥ​ല​ത്തും എനി​ക്കു പോകാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. കോ​ഴി​ക്കോ​ടും കൊ​യി​ലാ​ണ്ടി​യും കാ​ണാ​തെ തന്നെ ഞാൻ ജീ​വി​തം അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്കു​മെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു. അതു​പോ​ലെ മഹാ​ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളും. ബോംബെ, ഡൽഹി, കൽ​ക്ക​ട്ട ഈ പട്ട​ണ​ങ്ങ​ളും എന്റെ പാ​ദ​പാം​സു​ക്കൾ അണി​ഞ്ഞു് അവി​ശു​ദ്ധ​മാ​യി​ട്ടി​ല്ല, ആകു​ക​യു​മി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് മഹാ​വ്യ​ക്തി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു് എപ്പോ​ഴും പറ​യു​ന്ന, അവ​രോ​ടു ഗാ​ഢ​സ​മ്പർ​ക്കം പു​ലർ​ത്തു​ന്ന ഡി. സി. കി​ഴ​ക്കേ​മു​റി യെ എനി​ക്കി​ഷ്ട​മാ​ണു്, ബഹു​മാ​ന​മാ​ണു്. ഇത്ത​വ​ണ​ത്തെ കു​ങ്കു​മം വാരിക നോ​ക്കുക. ഡി. സി എഴു​തു​ന്നു: “ഇന്നു് എൻ. വി. കൃ​ഷ്ണ​വാ​ര്യ​രും ഞാനും കൂടി ഡൽ​ഹി​ക്കു പു​റ​പ്പെ​ടു​ക​യാ​ണു്. ഞങ്ങൾ​ക്കു രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​യെ​യും പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യെ​യും കണ്ടു സ്വ​ല്പം ചർച്ച നട​ത്തേ​ണ്ട കാ​ര്യ​മു​ണ്ടു്.” എന്തു ഭാ​ഗ്യം! ‘ഹന്ത ഭാ​ഗ്യം ജനാ​നാം.’ രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​യോ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യോ തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു വന്നാൽ എനി​ക്കു റോ​ഡി​ലെ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നി​ട​യിൽ ചെ​ന്നു നി​ന്നു് തല​പൊ​ക്കി ഒന്നു നോ​ക്കാം. കണ്ടാ​ലാ​യി, കണ്ടി​ല്ലെ​ങ്കി​ലാ​യി. അതാണോ ഡി. സി.-യുടെ നില. അപ്പോ​യ്മെ​ന്റ് ഫി​ക്സ് ചെ​യ്യു​ന്നു. പറ​ക്കു​ന്നു. ചെ​ല്ലു​ന്നു. ഹസ്ത​ദാ​നം നട​ത്തു​ന്നു. ചർച്ച നട​ത്തു​ന്നു. ഇട​യ്ക്കു ചായ കു​ടി​ക്കു​ന്നു. സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ മട​ങ്ങു​ന്നു.

ഇതി​നൊ​ക്കെ പ്ര​ഭാ​വ​വും പ്രാ​ഭ​വ​വും ഉള്ള ഡി. സി. ഇന്ത്യൻ അഡ്മി​നി​സ്ട്രേ​റ്റീ​വ് സർ​വ്വീ​സി​ലെ അം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്ന, ഇപ്പോൾ പാർ​ല​മെ​ന്റം​ഗ​മായ കൃ​ഷ്ണ​കു​മാ​റി​നെ “നമ്മു​ടെ കൃ​ഷ്ണ​കു​മാർ” എന്നു വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചാൽ ക്ഷു​ദ്ര​ജീ​വി​യായ ഞാ​നെ​ന്തി​നു് അദ്ഭു​ത​പ്പെ​ട​ണം? (“കുറെ വർ​ഷ​ങ്ങൾ​ക്കു മുൻ​പു് നമ്മു​ടെ കൃ​ഷ്ണ​കു​മാ​റി​ന്റെ (അന്നു കള​ക്ടർ, ഇന്നു് എം. പി.) കല്യാ​ണം കന​ക​ക്കു​ന്നു കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തിൽ വച്ചു്”—എന്നു ഡി. സി. ലേ​ഖ​ന​ത്തിൽ) എനി​ക്കു കൃ​ഷ്ണ​കു​മാ​റി​നെ ഒന്നു കാ​ണ​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. സാ​ധി​ച്ചി​ല്ല. തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ ആയുർ​വേദ കോ​ളേ​ജി​ന​ടു​ത്തു് ബസ്സ് കാ​ത്തു നിൽ​ക്കു​മ്പോൾ ആകൃതി സൗ​ഭ​ഗ​മു​ള്ള ഒരു യു​വാ​വു് ജാഥ നയി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു. ആരാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​മെ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോൾ ‘കൃ​ഷ്ണ​കു​മാർ’ എന്നു ആരോ പറ​ഞ്ഞു. അങ്ങ​നെ ഒരി​ക്കൽ മാ​ത്രം ഞാ​ന​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ക്ക​ണ്ടു. ഡി. സി​ക്കാ​ണെ​ങ്കിൽ ‘നമ്മു​ടെ’ എന്നു വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാൻ തക്ക വി​ധ​ത്തിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ പരി​ച​യ​മു​ണ്ടു്. അദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ടു ബന്ധ​മു​ണ്ടു്. ഇവി​ടെ​യും തീർ​ന്നി​ല്ല. “എന്റെ അടു​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു് എം. കെ. കെ. നാ​യ​രാ​ണു്” എന്നു് അടു​ത്ത വാ​ക്യം. മഹാ​വ്യ​ക്തി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള പരാ​മർ​ശം തീ​രു​ന്നി​ല്ല. എം. പി. ഉദ​യ​ഭാ​നു വി​ലേ​യ്ക്കു് അതു ചെ​ല്ലു​ന്നു. ഡി. സി.-യുടെ മുൻ​പു​ള്ള പല ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും ഇമ്മ​ട്ടിൽ മഹാ​വ്യ​ക്തി​ക​ളോ​ടു​ള്ള അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ബന്ധം സാ​ധാ​രണ സം​ഭ​വ​മെ​ന്ന മട്ടിൽ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഇതൊ​ക്കെ കണ്ടി​ട്ടാ​ണു് ‘വിധി’ എന്ന​തിൽ ഞാൻ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്ന​തു്. ചിലർ ഡി. സി.-​യെപ്പോലെ ജനി​ക്കു​ന്നു. മറ്റു ചിലർ എന്നെ​പ്പോ​ലെ​യും. എന്റെ കൈ​കൊ​ണ്ടു് ഉത്ത​ര​ക്ക​ട​ലാ​സിൽ മാർ​ക്കി​ട്ട​തി​ന്റെ പേരിൽ ക്ലാ​സ്സ് വാ​ങ്ങി​ച്ചു്, അതി​ന്റെ പേരിൽ ഐ. എ. എസ്സ് പരീ​ക്ഷ​യിൽ കട​ന്നു​കൂ​ടി ജയി​ച്ച ഒരു യു​വാ​വു് അടു​ത്ത കാ​ല​ത്തു ഒരു മീ​റ്റിം​ഗിൽ ആദ്യം പ്ര​സം​ഗി​ച്ച എന്നെ നി​ന്ദി​ച്ചു പ്ര​സം​ഗി​ച്ചു. ഭാ​ഗ്യ​ദോ​ഷം! വിധി! എനി​ക്കു് ഇനി​യു​മൊ​രു ജന്മ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ഡി. സി.-യായി ജനി​ക്കാ​നാ​ണു് ആഗ്ര​ഹം.

സാ​യ്പു് പറഞ്ഞ കഥ​യാ​ണു്. ഒരാ​പ്പിൾ മര​ത്തി​ന്റെ ചു​വ​ട്ടിൽ ഒരു പനി​നീർ​ച്ചെ​ടി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതിൽ ചേ​തോ​ഹ​ര​ങ്ങ​ളായ പൂ​ക്ക​ളും. ആളുകൾ ചെ​ടി​യെ അഭി​ന​ന്ദി​ച്ച​പ്പോൾ അതു് അഹ​ങ്ക​രി​ച്ചു: “എന്റെ പൂ​ക്കൾ കൊ​ണ്ടു ഞാൻ എല്ലാ​വ​രെ​യും സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ആരും എന്നെ​പ്പോ​ലെ​യ​ല്ല.” ഇതു കേ​ട്ടു് ആപ്പിൾ മരം പറ​ഞ്ഞു: “നീ പൂ​ക്കൾ കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പു് അവ അടർ​ത്തി​യെ​ടു​ക്കാൻ എത്തു​ന്ന​വ​രു​ടെ വി​ര​ലു​കൾ മു​റി​ക്കു​ന്നു, ഞാ​നാ​ണെ​ങ്കിൽ എന്റെ നേർ​ക്കു കല്ലെ​റി​യു​ന്ന​വർ​ക്കും ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴ​ങ്ങൾ കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു.”

“വാ​രാ​ണ​സി​യിൽ (കാശി) പേ​പ്പ​ട്ടി വേ​ണ​മെ​ന്നി​ല്ല. അവി​ട​ത്തെ പു​രോ​ഹി​ത​ന്മാ​രു​ടെ പട്ടി കടി​ച്ചാൽ​ത്ത​ന്നെ മരി​ക്കും മനു​ഷ്യൻ” എന്നു ഡി. സി. മനോ​രാ​ജ്യം വാ​രി​ക​യിൽ. വാ​രാ​ണ​സി എന്ന ഡി. സി.-യുടെ പ്ര​യോ​ഗം ശരി. വാ​ണാ​ര​സി, വരാ​ണ​സി, വാ​ര​ണ​സി എന്ന പേ​രു​ക​ളും ശരി. വരണ, അസി ഈ രണ്ടു നദികൾ ചേ​രു​ന്ന സ്ഥ​ല​മാ​ണി​തു്.

ഭാ​ര്യ​യും ഭർ​ത്താ​വും കു​ട്ടി​യു​ടെ ചി​കി​ത്സ നട​ത്താൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു് പട്ടി​ണി കി​ട​ക്കു​ന്ന​താ​യി ഭാ​വി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ രണ്ടു പേരും രഹ​സ്യ​മാ​യി ഭക്ഷ​ണം കഴി​ക്കു​ന്നു. ഭാ​ര്യ​യ​റി​യാ​തെ ഉണ്ണാൻ ഭർ​ത്താ​വു് ചെ​ല്ലു​മ്പോൾ അവൾ ഊണു കഴി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇതു് മലബാർ കെ. സു​കു​മാ​രൻ എഴു​തിയ ഒരു കഥ​യു​ടെ സാരം. തീ​വ​ണ്ടി​യാ​പ്പീ​സിൽ വച്ചു് ഒരു​ത്തി ഏൽ​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന കു​ട്ടി​യു​ടെ പേരിൽ ഉണ്ടാ​കു​ന്ന വൈ​ഷ​മ്യ​ങ്ങ​ളാ​കെ അദ്ദേ​ഹം ‘ആരാ​ന്റെ കു​ട്ടി’ എന്ന കഥയിൽ ഹൃ​ദ്യ​മാ​യി വർ​ണ്ണി​ക്കു​ന്നു. അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യ​തി​നെ ആവി​ഷ്ക​രി​ച്ചു് വാ​യ​ന​ക്കാ​രെ ആഹ്ലാ​ദി​പ്പി​ക്കാൻ സു​കു​മാ​ര​നു വല്ലാ​ത്ത വൈ​ദ​ഗ്ദ്ധ്യ​മാ​ണു്. ‘ജഡ്ജി​യു​ടെ കോ​ട്ട്’ എന്ന കഥയും ഓർ​മ്മ​യി​ലെ​ത്തു​ന്നു. കള​ഞ്ഞു​കി​ട്ടിയ രണ്ടു പവൻ പഴയ കോ​ട്ടി​ന്റെ പോ​ക്ക​റ്റിൽ ഇടു​ന്നു. അതു പി​ന്നെ​ക്കാ​ണു​ന്നി​ല്ല. നി​രാ​ശ​നാ​യി വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തു​മ്പോൾ കോ​ട്ടി​ന്റെ ലൈ​നി​ങ്ങി​നു് അക​ത്തു് പവൻ കി​ട​ക്കു​ന്ന​താ​യി കാ​ണു​ന്നു. സന്തോ​ഷം. ഇമ്മാ​തി​രി കഥകൾ വാ​യി​ച്ചു ശീ​ലി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള നമ്മ​ളെ സു​ധാ​ക​രൻ തൃ​ശ്ശി​ലേ​രി ‘പപ്പായ’ എന്ന കഥ എഴുതി മെ​ന​ക്കെ​ടു​ത്തേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. കപ്പ​യ്ക്ക (തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു അതാണു പേരു്) അടർ​ത്തി​യെ​ടു​ക്കാൻ ഒരു​ത്തൻ ചെ​ല്ലു​മ്പോൾ എല്ലാ​വ​രെ​യും പു​ച്ഛി​ക്കു​ന്ന ഒരു പോ​ലീ​സ് ഇൻ​സ്പെ​ക്ടർ അതു പറി​ക്കാ​നാ​യി കപ്പ മര​ത്തിൽ കേ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കാ​ണു​ന്നു. ഒട്ടും ഹാ​സ്യ​മി​ല്ലാ​തെ, ഹാ​സ്യ​ത്തി​ന്റെ നാ​ട്യ​ത്തോ​ടെ രചി​ച്ച ഇക്കഥ അനു​ഗൃ​ഹീ​ത​നാ​യി​രു​ന്ന മലബാർ കെ. സു​കു​മാ​ര​നെ നോ​ക്കി കൊ​ഞ്ഞ​നം കു​ത്തു​ന്നു. (സു​ധാ​ക​ര​ന്റെ കഥ മനോ​രാ​ജ്യം വാ​രി​ക​യിൽ.)

ചേ​തോ​ഹ​ര​മായ ഒരു നോവൽ വാ​യി​ച്ചു. ഈറ്റാ​ലോ കാൽ​വീ​നോ യുടെ Invisible Cities. മംഗോൾ ചക്ര​വർ​ത്തി​യാ​യി​രു​ന്ന കൂ​ബ്ലി കാ​നി​നെ​യും അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സന്ദർ​ശി​ക്കാ​നെ​ത്തിയ വെ​നീ​ഷ്യൻ സഞ്ചാ​രി മാർകോ പോ​ളോ​വി​നെ​യും കു​റി​ച്ചാ​ണു് ആ നോവൽ. മഹാ​നായ ചക്ര​വർ​ത്തി​യാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ കൂ​ബ്ലി കാൻ. സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ അതി​രു​കൾ വർ​ദ്ധി​പ്പി​ച്ച അദ്ദേ​ഹം കലാ​ത​ല്പ​ര​നാ​യി സു​ഖാ​സ​ക്ത​നാ​യി കഴി​ഞ്ഞു കൂടി. എങ്കി​ലും ഏതു മനു​ഷ്യ​നും ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ക്ഷ​ണി​ക​സ്വ​ഭാ​വ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു്, താൻ നേ​ടി​യ​തി​ന്റെ​യൊ​ക്കെ അസ്ഥി​ര​ത്വ​ത്തെ​കു​റി​ച്ചു് തോ​ന്ന​ലു​ണ്ടാ​വും. ഈ തോ​ന്ന​ലി​നു് സാ​ന്ദ്രീ​കൃ​താ​വ​സ്ഥ പ്ര​ദാ​നം ചെ​യ്യു​ന്നു മാർ​ക്കോ​പോ​ളോ കണ്ട സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​വ​ര​ണ​ങ്ങൾ. ഓരോ തവണ പോളോ മട​ങ്ങി​യെ​ത്തു​മ്പോ​ഴും ചക്ര​വർ​ത്തി അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വർ​ണ്ണ​ന​ങ്ങൾ കേൾ​ക്കു​ന്നു. അവ കേൾ​ക്കു​മ്പോ​ഴെ​ല്ലാം തന്റെ മഹ​നീ​യ​മായ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ ജീർ​ണ്ണ​ത​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് ഓർമ്മ വരും. ഈ ലോ​ക​ത്തു് “ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​ക്കാൾ മരി​ച്ച​വ​രാ​ണ​ല്ലോ” ഉള്ള​തു് എന്നു ഗ്ര​ഹി​ക്കും. ആവി​ഷ്ക​ര​ണ​രീ​തി​കൊ​ണ്ടും അന്യാ​ദൃ​ശ​മായ ഉൾ​ക്കാ​ഴ്ച​കൊ​ണ്ടും കാ​വ്യാ​ത്മ​ക​മായ ഈ നോ​വ​ലി​നു സാർ​വ്വ​ലൗ​കീ​ക​സ്വ​ഭാ​വം കൈ​വ​രു​ന്നു. നോബൽ സമ്മാ​ന​ത്തി​നു് അർ​ഹ​നാ​ണു് കാൽ​വീ​നോ എന്ന​തിൽ ഒരു സം​ശ​യ​വു​മി​ല്ല.

ചൈ​നീ​സ് മി​സ്റ്റിൿ ജ്വാ​ങ്ദ്സു വി​ന്റെ (Chuang Tzu) ആ പേ​രു​ള്ള പു​സ്ത​ക​ത്തിൽ പറ​യു​ന്നു:

“ഒരി​ക്കൽ ജ്വാ​ങ്ദ്സു എന്ന പേ​രു​ള്ള ഞാൻ ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭ​മാ​യി മാ​റി​യെ​ന്നു സ്വ​പ്നം കണ്ടു. അങ്ങു​മി​ങ്ങും പാ​റി​പ്പ​റ​ക്കു​ന്ന ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭം. ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭ​മെ​ന്ന നി​ല​യിൽ ഉണ്ടായ സങ്ക​ല്പ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചേ എനി​ക്കു് അറി​വു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ; മനു​ഷ്യ​നെ​ന്ന നി​ല​യിൽ എനി​ക്കു​ള്ള വ്യ​ക്തി​ത്വ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് എനി​ക്ക​റി​വി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. പെ​ട്ടെ​ന്നു ഞാ​ന്നു​ണർ​ന്നു. അതാ അവിടെ ഞാൻ ഞാ​നാ​യി​ത്ത​ന്നെ കി​ട​ക്കു​ന്നു. മനു​ഷ്യ​നായ ഞാൻ അന്നു ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭ​മാ​യി​യെ​ന്നു സ്വ​പ്നം കണ്ടോ? അതോ ഇപ്പോൾ ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭ​മായ ഞാൻ മനു​ഷ്യ​നാ​ണെ​ന്നു സ്വ​പ്നം കാ​ണു​ന്നു​വോ? അക്കാ​ര്യം ഇപ്പോൾ എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. മനു​ഷ്യ​നും ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭ​ത്തി​നു​മി​ട​യ്ക്കു് ഒരു വേ​ലി​യു​ണ്ടു്.”

(Translated by H. A. Giles.)

ഒന്നു്, രണ്ടാ​യോ മൂ​ന്നാ​യോ കാ​ണ​പ്പെ​ടും എന്നു സ്ഥാ​പി​ക്കാ​നാ​വാം ജ്വാ​ങ്ദ്സു ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​തു്. ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭം സ്വ​പ്ന​മാ​ണോ? അതോ മനു​ഷ്യ​നെ​ന്ന അവസ്ഥ സ്വ​പ്ന​മോ? ജ്വാ​ങ്ദ്സു തന്നെ വേറെ ആരു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും സ്വ​പ്ന​മാ​യി​ക്കൂ​ടേ? അനു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും വി​ശാ​ല​മായ അർ​ത്ഥ​ത്തിൽ ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ​യും. ഈ സ്വ​പ്നാ​ത്മ​ക​ത​യെ, അസ്ഥി​ര​ത​യെ കലാ​കൗ​മു​ദി​യി​ലെ കഥാ​കാ​രൻ എം. രാഘവൻ ‘സിം​ഹ​ത്തി​ന്റെ വായ്’ എന്ന കഥ​യി​ലൂ​ടെ സ്ഫു​ടീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. അസ്ഥി​ര​ത്വ​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും സ്വ​പ്ന​ത്തി​ന്റെ അവ്യ​ക്ത​ത​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ജീ​വി​തം പ്ര​വ​ഹി​ച്ചു കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

കു​ര​ങ്ങു കു​ര​ങ്ങു​മാ​യി ഇണ ചേ​രു​ന്നു. മാൻ മാൻ​പേ​ട​യോ​ടു കൂടി ചേ​രു​ന്നു. വ്ളാ​ങ്കു് മത്സ്യ​ത്തോ​ടും. പു​രു​ഷ​ന്മാർ മവോ​ചി​യാ​ങ്ങി​നെ​യും ലീ​ച്ചി​യേ​യും സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു. (പ്രാ​ചീന ചൈ​ന​യി​ലെ രണ്ടു സു​ന്ദ​രി​കൾ—ലേഖകൻ). ഇതിൽ സൗ​ന്ദ​ര്യ​ത്തി​ന്റെ ശരി​യായ മാ​ന​ദ​ണ്ഡ​മേ​തു്? ജ്വാ​ങ്ദ്സു​വി​ന്റെ തു​ടർ​ന്നു​ള്ള ചോ​ദ്യ​മാ​ണി​തു്. ചൈ​നാ​ക്കാ​രൻ എത്ര കണ്ടു കാ​മ​ത്തോ​ടു കൂടി ചൈ​നീ​സ് സു​ന്ദ​രി​യെ വീ​ക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്കു​മോ അത്ര​ക​ണ്ടു കാ​മ​ത്തോ​ടു കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ ആൺ കു​ര​ങ്ങു പെൺ​കു​ര​ങ്ങി​നെ നോ​ക്കി​യി​രി​ക്കും എന്നു് എന്റെ വി​ചാ​രം. സൗ​ന്ദ​ര്യ​ത്തി​നു് ഞാൻ കല്പി​ക്കു​ന്ന മാ​ന​ദ​ണ്ഡ​മ​ല്ല രാ​ഘ​വ​ന്റെ മാ​ന​ദ​ണ്ഡം. എന്നാൽ എന്റെ മാ​ന​ദ​ണ്ഡം ശരി​യാ​ണെ​ന്നു് ഞാനും രാ​ഘ​വ​ന്റേ​തു് ശരി​യാ​ണെ​ന്നു അദ്ദേ​ഹ​വും വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു.

വട​ക്കൊ​രു കോ​ളേ​ജി​ലെ ഈക്ക​നോ​മി​ക്സ് ഡി​പ്പാർ​ട്ട്മെ​ന്റിൽ നി​ന്നു് ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി ഇറ​ങ്ങി വരാ​ന്ത​യി​ലേ​ക്കു പോ​ന്ന​പ്പോൾ പ്രൊ​ഫ​സ​റു​ടെ കവി​ളിൽ ഒരു സി​ന്ദൂ​ര​പ്പൊ​ട്ടു്. (സത്യം) എന്റെ കൂടെ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന ഒരു ഗണി​ത​ശാ​സ്ത്ര വി​ദ്യാർ​ത്ഥി എന്റെ മേ​ശ​യു​ടെ പു​റ​ത്തു​വ​ച്ചി​രു​ന്ന ഡി​ജോൺ​സ് കോഡ് ലിവർ ഓയിൽ കൈ​യി​ലൊ​ഴി​ച്ചു് തല​യി​ലും മു​ഖ​ത്തും തേ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് കു​ളി​ക്കാ​നാ​യി പോയി. അയാ​ളു​ടെ മേ​ശ​യു​ടെ പു​റ​ത്തു് കു​പ്പി​യിൽ നീ​ലി​ഭൃം​ഗാ​ദി എണ്ണ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. (സത്യം) കാ​മു​കി​യെ ആർ​ത്തി​യോ​ടെ ഇരു​ട്ട​ത്തു ചും​ബി​ക്കു​മ്പോൾ അവ​ളു​ടെ ജല​ദോ​ഷ​മാർ​ന്ന മൂ​ക്കു് കാ​മു​ക​ന്റെ വാ​യ്ക്ക​ക​ത്തു് ആയി​പ്പോ​കും. (നൂറു ശത​മാ​ന​വും സത്യ​മാ​കു​ന്ന സങ്കൽ​പം) ഉറ​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​മ്പോൾ ടെ​ല​ഫോൺ ബല്ല് കേ​ട്ടാൽ ചാ​ടി​യെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു് സം​സാ​രി​ക്ക​നു​ള്ള ഭാഗം കാതിൽ വയ്ക്കും. (എന്റെ സത്യാ​ത്മ​ക​മായ അനു​ഭ​വം.) ഇതൊ​ക്കെ പ്ര​മാ​ദ​ങ്ങൾ. എന്നാൽ ഒരി​ക്ക​ലും പ്ര​മാ​ദം സം​ഭ​വി​ക്കാ​ത്ത ഒരു കാ​ര്യം പറയാം. നമ്മൾ ടെ​ലി​വി​ഷൻ കണ്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. പെ​ട്ടെ​ന്നു് കറ​ന്റു പോയി. ഇരു​ട്ട​ത്തു കൈ ഓഫ് സ്വി​ച്ചി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ പോകും. തെ​റ്റു് പറ്റു​ക​യേ​യി​ല്ല. നമ്മെ പീ​ഡി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഉപ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ഓഫ് സ്വി​ച്ച് മാ​റി​പ്പോ​കു​ന്ന​തെ​ങ്ങ​നെ?

പഴയ രീ​തി​യി​ലു​ള്ള കവി​ത​യ്ക്കു കെ. ജി. മേനോൻ ചെ​യ്യു​ന്ന ദോഷം പുതിയ രീ​തി​യി​ലു​ള്ള കവി​ത​യ്ക്കു നവീ​ന​ന്മാർ ചെ​യ്യു​ന്ന ദോ​ഷ​ത്തെ​ക്കാൾ വലു​താ​ണു്. അതിനു തെ​ളി​വു​ണ്ടു് ജന​യു​ഗം വാ​രി​ക​യിൽ. അദ്ദേ​ഹ​മെ​ഴു​തിയ ‘അപഭംഗ’ ത്തി​ന്റെ ആദ്യ​ത്തെ ചില വരികൾ കേ​ട്ടാ​ലും:

ആഴ​മാർ​ന്ന വി​കാ​ര​മി​ല്ല എന്ന​ല്ല പറ​യേ​ണ്ട​തു്. വി​കാ​ര​മേ​യി​ല്ല. മാ​ന്ത്രി​ക​ത്വ​മാർ​ന്ന പദ​വി​ന്യാ​സ​മി​ല്ല എന്ന​ല്ല പറ​യേ​ണ്ട​തു്. കവി​ത​യ്ക്കു യോ​ജി​ച്ച പദ​വി​ന്യാ​സ​മി​ല്ല. ചു​രു​ക്ക​ത്തിൽ ഒന്നു​മി​ല്ല. വലിയ ഒരു പീ​ഡ​ന​മാ​ണു് ഈ കാ​വ്യം നിർ​വ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തു്.

ഹം​ഗ​റി​യി​ലെ കെ​ട്ടു​ക​ഥ​കൾ അടു​ത്ത കാ​ല​ത്തു വാ​യി​ച്ചു. ഒരു കഥയിൽ ഞെ​ട്ടാ​ന​റി​യാ​ത്ത ഒരു കൊ​ച്ചു കു​ട്ടി​യെ അവ​ത​രി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അവൻ തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തേ​ക്കു പോ​ന്നാൽ മതി. ഞെ​ട്ടാൻ പഠി​ച്ചു​കൊ​ള്ളും. എസ്കോർ​ട്ട് കാ​റു​കൾ പാ​വ​ങ്ങ​ളെ കാ​ല​പു​രി​യി​ലേ​ക്കു് അയ​യ്ക്ക​ന്ന​തു് കണ്ടാൽ, ഈ കടു​ത്ത ഉഷ്ണ​കാ​ല​ത്തു് വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി ഇല്ലാ​താ​ക്കി അധി​കാ​രി​കൾ ജന​ങ്ങ​ളെ കഷ്ട​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു് കണ്ടാൽ, ടാ​പ്പ് തി​രി​ക്കു​മ്പോൾ വെ​ള്ളം ഒരു തു​ള്ളി​പോ​ലും ഇല്ലാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തു് കണ്ടാൽ, ഭീ​മ​മായ തുക അറു​പ​തു ദി​വ​സ​ത്തി​ലൊ​രി​ക്കൽ വാ​ങ്ങി​ച്ചി​ട്ടു് ടെ​ലി​ഫോൺ എന്ന ഉപ​ക​ര​ണ​ത്തെ മി​ക്ക​വാ​റും മരി​പ്പി​ച്ചി​രു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു് കണ്ടാൽ കൊ​ച്ചു​കു​ട്ടി മാ​ത്ര​മ​ല്ല ഗർ​ഭ​സ്ഥ​ശി​ശു പോലും ഞെ​ട്ടും. കു​മാ​രി വാ​രി​ക​യിൽ കാ​ഞ്ഞാ​വെ​ളി വി​ജ​യ​കു​മാർ എഴു​തിയ ‘അബു​ദാ​ബി​യി​ലെ മഴ’ എന്ന കഥ വാ​യി​ച്ചാൽ ഞെ​ട്ടി ഞെ​ട്ടി ബോധം കെടും. മഴ പെ​യ്യു​മ്പോൾ അതു് അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന സ്ഥലം കണ്ടു​പി​ടി​ക്കാൻ ചിലർ പോയി പോലും. ഹം​ഗ​റി​യി​ലെ കൊ​ച്ചു​കു​ട്ടീ, ഞങ്ങ​ളു​ടെ ഈ പട്ട​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കു പോരൂ. ഞെ​ട്ടാൻ പഠി​ക്കൂ.

ചെ​ക്കോ​വ് നാലു വാ​ക്യ​മെ​ഴു​തി​യാൽ മതി, ഒരു കൊ​ച്ചു കലാ​ശി​ല്പ​മു​ണ്ടാ​കും. കെ. പി. തമ്പി നാ​ലാ​യി​രം വാ​ക്യ​മെ​ഴു​തി​യാ​ലും സാ​ഹി​ത്യ​മാ​വു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു് ‘ചിറ്റ’ എന്നൊ​രു ബോറൻ കഥ രചി​ച്ചു സ്പ​ഷ്ട​മാ​ക്കി​ത്ത​രു​ന്നു (കഥ ചന്ദ്രിക വാ​രി​ക​യിൽ).

രാ​ത്രി വൈ​കി​യെ​ത്തു​ന്ന മകനു് വഴി കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാൻ അച്ഛ​ന്റെ പ്രേ​തം ടോർ​ച്ചു​മാ​യ് എത്തു​ന്നു. ജനാർ​ദ്ദ​നൻ എരമം ദേശം പൗ​ര​ധ്വ​നി വാ​രി​ക​യി​ലെ​ഴു​തിയ ഒരു മി​നി​ക്ക​ഥ​യിൽ. അച്ഛൻ മാ​ത്ര​മ​ല്ല ഇക്ക​ഥ​യും ഗോ​സ്റ്റ് തന്നെ​യാ​ണേ.

രാജു നായർ നാ​യ​രാ​യ​തു കൊ​ണ്ടാ​ണോ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ കൂ​ടെ​ക്കൂ​ടെ വാ​ഴ്ത്തു​ന്ന​തെ​ന്നു് ഒരു കാർ​ട്ടൂ​ണി​സ്റ്റ് എഴുതി ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു. അവ​ന​വ​നിൽ ഉള്ള​തേ മറ്റു​ള്ള​വ​രി​ലും ചിലർ കാണൂ. രാജു നായർ ഏതു വർ​ഗ്ഗ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട ആളാ​യാ​ലും ഹാ​സ്യ​ചി​ത്രം വര​യ്ക്കാൻ അറി​യാം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു്. ദീ​പി​ക​യി​ലെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ചി​ത്ര​ങ്ങൾ ലക്ഷ്യ​വേ​ധി​ക​ളും രസ​ക​ര​ങ്ങ​ളാ​ണു്.

ചും​ബ​നം:

(റഷ്യൻ മെ​ഡി​ക്കൽ ഡി​ക്ഷ​ന​റി​യിൽ) ശരീ​ര​ത്തി​ന​ക​ത്തേ​ക്കു ഭക്ഷ​ണം കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​നു​ള്ള അവ​യ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ കൂ​ട്ടി​മു​ട്ടൽ.

ഓക്സ്ഫോ​ഡ് ഡി​ക്ഷ​ന​റി​യിൽ:

ചു​ണ്ടു​കൾ​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഓമ​നി​ക്കൽ.

പ്രാ​യം​കൂ​ടി​യ​വ​രു​ടെ ഡി​ക്ഷ​ന​റി​യിൽ:

തീർ​ച്ച​യാ​യും രോഗം പക​രു​മെ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് എപ്പോ​ഴും വർ​ജ്ജി​ക്കേ​ണ്ട​തു്.