വാ​യ​ന​ക്കാർ ഈ വാ​യി​ക്കാൻ പോ​കു​ന്ന സംഭവം മു​ഴു​വ​നും എം. പട്ട​ണ​ത്തിൽ അറി​യ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല. പക്ഷേ, അതിൽ അറി​യ​പ്പെ​ട്ടേ​ട​ത്തോ​ളം ഭാഗം ആ പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ങ്ങും അത്ര​മേൽ മാ​യാ​ത്ത ഒരു സ്മ​ര​ണ​യെ നി​ല​നിർ​ത്തി​പ്പോ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട്, മു​ഴു​വൻ വി​വ​ര​ങ്ങ​ളും ഞങ്ങൾ പറ​യാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​പ​ക്ഷം അത് ഈ പു​സ്ത​ക​ത്തിൽ ഒരു തൂ​രാ​ത്ത വി​ട​വാ​യി​ത്തീ​രും. ഈ വി​വ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ രണ്ടോ മൂ​ന്നോ അസം​ഭാ​വ്യ​സം​ഗ​തി​കൾ വാ​യ​ന​ക്കാർ കണ്ടു​മു​ട്ടും; സത്യ​ത്തോ​ടു​ള്ള ആദ​രം​കൊ​ണ്ട് അവയെ ഞങ്ങൾ കള​യാ​തെ വെ​ക്കു​ന്നു.

ഴാവേർ വന്ന​തി​ന്റെ പി​റ്റേ​ദി​വ​സം ഉച്ച​തി​രി​ഞ്ഞി​ട്ടു പതി​വു​പോ​ലെ, മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ ഫൻ​തീ​നെ കാണാൻ ചെ​ന്നു.

ഫൻ​തീ​ന്റെ മു​റി​യിൽ കട​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻ​പാ​യി, അയാൾ സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ്സി​നെ വി​ളി​ച്ചു.

രോ​ഗി​പ്പു​ര​യിൽ ശു​ശ്രൂ​ഷ​യ്ക്കു നി​ന്നി​രു​ന്ന ആ രണ്ടു കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​കൾ—അവർ ലാ​സ​റി​സ്റ്റ് സം​ഘ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട​വ​രാ​യി​രു​ന്നു—ധർ​മ്മ​വി​ഷ​യ​ത്തിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന എല്ലാ സഹോ​ദ​രി​മാ​രേ​യും​പോ​ലെ, സി​സ്റ്റർ (—സഹോ​ദ​രി) പേർ​പെ​ത്യു എന്നും സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ്റ് എന്നും പേർ വഹി​ച്ചി​രു​ന്നു.

സി​സ്റ്റർ പേർ​പെ​ത്യു ഒരു സാ​ധാ​രണ ഗ്രാ​മീ​ണ​യാ​ണ്; ഒരു പരു​ക്കൻ മട്ടി​ലു​ള്ള പരോ​പ​കാ​രി​ണി: മറ്റു​ള്ള​വർ മറ്റു പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളോ​രോ​ന്നിൽ പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അവൾ ഈശ്വ​ര​വി​ഷ​യ​ത്തിൽ പ്ര​വേ​ശി​ച്ചു. മറ്റു സ്ത്രീ​കൾ വെ​പ്പു​കാ​രി​ക​ളാ​കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അവൾ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​യാ​യി. ഈ തര​ക്കാർ അത്ര​യ​ധി​കം ചു​രു​ക്ക​മ​ല്ല. സന്ന്യാ​സാ​ശ്ര​മ​ങ്ങൾ ഈ കന​മു​ള്ള ഗ്രാ​മീണ മൺ​പാ​ത്ര​ത്തെ സന്തോ​ഷ​പൂർ​വം സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു; അതിനെ ഒരു കപ്പു​ച്ചി [1] ആയി​ട്ടോ ഒരു എർ​സു​ലി [2] ആയി​ട്ടോ എളു​പ്പ​ത്തിൽ രൂ​പ​ഭേ​ദ​പ്പെ​ടു​ത്താം. ഭക്തി​വി​ഷ​യ​ക​മായ പരു​ക്കൻ പണി​ക്കു ഈ നാ​ട്ടും​പു​റ​ക്കാ​രി​ക​ളെ ഉപ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. ഒരു കന്നു​കാ​ലി​ച്ചെ​ക്ക​നിൽ​നി​ന്ന് ഒരു കാർ​മി​ലൈ​റ്റി [3] ലേ​ക്കു​ള്ള മറി​ച്ചിൽ ഒട്ടും ഊക്കു​കൂ​ടി​യ​ത​ല്ല; അധികം അധ്വാ​നം കൂ​ടാ​തെ ഒന്നു മറ്റൊ​ന്നാ​വു​ന്നു; ഗ്രാ​മ​ത്തി​നും സന്ന്യാ​സി​മ​ഠ​ത്തി​നും പൊ​തു​വി​ലു​ള്ള അജ്ഞാ​ന​ത്തുക തയ്യാ​റാ​യി​രി​പ്പു​ള്ള ഒരൊ​രു​ക്ക​മാ​ണ്; അതു ക്ഷ​ണ​നേ​രം​കൊ​ണ്ട് ഒര​പ​രി​ഷ്കൃ​ത​യേ​യും ഒരു സന്ന്യാ​സി​നി​യേ​യും ഒപ്പ​മാ​ക്കു​ന്നു. അടി​ക്കു​പ്പാ​യ​ത്തി​നു കു​റ​ച്ചു​കൂ​ടി വലു​പ്പം, അതതാ ഒരു സന്ന്യാ​സി​നി​യാ​യി, സി​സ്റ്റർ പേർ​പെ​ത്യു പോം​ത്വാ​സി​നോ​ട​ടു​ത്തു​ള്ള മറീ​നിൽ​നി​ന്നും വന്ന ഒരാ​രോ​ഗ്യ​മു​ള്ള കന്യ​ക​യാ​ണ്; അവൾ തന്റെ പടു​ഭാഷ ചി​ല​യ്ക്കും. മൂ​ളി​പ്പാ​ട്ടു പാടും, പി​റു​പി​റു​ക്കും, രോ​ഗി​യു​ടെ മത​ഭ്രാ​ന്തോ കപ​ട​ഭ​ക്തി​യോ അനു​സ​രി​ച്ചു് കഷാ​യ​മാ​ത്ര​യിൽ മധുരം കൂ​ട്ടും; ശു​ശ്രൂ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​രോ​ടു തന്റെ ദ്രു​ത​ഗ​തി​യി​ലും പരു​ക്കൻ​മ​ട്ടി​ലും പെ​രു​മാ​റും; മരി​ക്കു​ന്ന​വ​രോ​ടു നീ​ര​സ​പ്പെ​ടും; ഈശ്വ​ര​നെ പി​ടി​ച്ച് ഏതാ​ണ്ട് അവ​രു​ടെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കെ​റി​യും; ഒരു ശു​ണ്ഠി​യോ​ടു​കൂ​ടി വി​ഴു​ങ്ങി​പ്പ​റ​യു​ന്ന ഈശ്വ​ര​പ്രാർ​ത്ഥ​ന​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അവ​രു​ടെ പ്രാ​ണ​വേ​ദ​ന​യു​ടെ മേ​ലേ​ക്കു കല്ലെ​റി​യും. അവൾ ശൌ​ര്യ​മു​ള്ള​വ​ളും മര്യാ​ദ​ക്കാ​രി​യൂം ഒരു പാ​ട​ല​വർ​ണ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​വ​ളു​മാ​ണ്.

സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ് വെ​ളു​ത്ത ഒരു മെ​ഴു​വർ​ണ​ക്കാ​രി​യാ​ണ്. സി​സ്റ്റർ പേർ​പെ​ത്യു​വി​ന്റെ അടു​ത്തു നി​ല​ക്കു​മ്പോൾ, അവർ മെ​ഴു​തി​രി​ക്ക​ടു​ത്തു​ള്ള ചെ​റു​തി​രി​യാ​ണ്. വങ്സാ​ങ് ദ് പോൾ [4] ധർ​മ്മ​വി​ഷ​യ​ത്തിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ളം​ത​ന്നെ അടി​മ​ത്ത​ര​വും കൂ​ട്ടി​യി​ള​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള ഈ താഴേ കാ​ണു​ന്ന ദി​വ്യ​വി​വ​ര​ണ​ത്തിൽ, അവ​രു​ടെ ആകൃ​തി​വി​ശേ​ഷ​ത്തെ ശരി​യാ​യി ഒപ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; “അവർ​ക്കു തങ്ങ​ളു​ടെ മഠ​ത്തി​ന്റെ സ്ഥാ​ന​ത്തു രോ​ഗി​ക​ളു​ടെ വീ​ടു​മാ​ത്ര​മു​ണ്ടാ​വും; ആശ്ര​മ​ത്തി​ന്റെ സ്ഥാ​ന​ത്തു കൂ​ലി​ക്കു മേ​ടി​ച്ച ഒരറ മാ​ത്രം; ചെ​റു​പ​ള്ളി​യു​ടെ സ്ഥാ​ന​ത്തു തങ്ങ​ളു​ടെ ഇടവക പള്ളി മാ​ത്രം; വീ​ട്ടു​വ​ള​പ്പി​ന്റെ സ്ഥാ​ന​ത്തു പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ തെ​രു​വു​ക​ളും ആസ്പ​ത്രി​ക​ളു​ടെ മതില്‍ക്ക​ക​ങ്ങ​ളും മാ​ത്രം; മറ​വു​സ്ഥ​ല​ത്തി​ന്റെ സ്ഥാ​ന​ത്ത് അനു​സ​ര​ണം മാ​ത്രം; അഴി​ച്ചു​മ​രു​ക​ളു​ടെ സ്ഥാ​ന​ത്തു ദൈ​വ​ഭ​യം മാ​ത്രം; മു​ഖ​മ​റ​യു​ടെ സ്ഥാ​ന​ത്തു ലജ്ജ മാ​ത്രം; ഈ മാതൃക സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ്സിൽ ഒരു ജീ​വ​ദ്രൂ​പ​മെ​ടു​ത്തു; അവൾ ഒരി​ക്ക​ലും ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യാ​വുക ഉണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല; ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും അവൾ വൃ​ദ്ധ​യാ​വുക ഉണ്ടാ​വി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നി. സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ്സി​ന് എത്ര വയ​സ്സാ​യി എന്ന് ആരെ​ക്കൊ​ണ്ടും പറയാൻ സാ​ധി​ക്ക​യി​ല്ല. അവൾ സൌ​ശീ​ല്യ​ത്തോ​ടും തപോ​നി​ഷ്ഠ​യോ​ടും തറ​വാ​ടി​ത്ത​ത്തോ​ടും ഉന്മേ​ഷ​ക്കു​റ​വോ​ടും കൂടിയ ഒരാ​ളാ​യി​രു​ന്നു—ഒരു സ്ത്രീ​യാ​യി​രു​ന്നു എന്നു പറയാൻ ഞങ്ങൾ​ക്കു ധൈ​ര്യ​മി​ല്ല. അവൾ ഒരി​ക്ക​ലും നുണ പറ​യു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല. ഉറ​പ്പി​ല്ലാ​ത്ത​വ​ളോ എന്നു തോ​ന്നു​മാ​റ് അവൾ അത്ര​യും സൌ​മ്യ​ശീ​ല​യാ​ണ്; പക്ഷേ, അവൾ​ക്കു കരി​ങ്ക​ല്ലി​നെ​ക്കാൾ കു​ട്ടി​ത്തം കൂടും. കൌ​തു​ക​ക​ര​മായ പരി​ശു​ദ്ധി​യും സൌ​ഭാ​ഗ്യ​വു​മു​ള്ള വി​ര​ലു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അവൾ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട​വ​രെ തൊടും. അവ​ളു​ടെ സം​സാ​ര​ത്തിൽ ഒരു നി​ശ​ബ്ദ​ത​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നു പറ​യ​ട്ടെ; അവൾ ആവ​ശ്യ​മു​ള്ള​തു​മാ​ത്രം സം​സാ​രി​ക്കും; ’പാ​പ​സ​മ്മ​തം’ ചെ​യ്വാ​നു​ള്ള സ്ഥ​ല​ത്തെ സം​സ്ക​രി​ക്കു​ക​യോ ഒര​തി​ഥി​സൽ​ക്കാ​ര​മു​റി​യെ വശ്യ​മാ​ക്കു​ക​യോ ഒരേ​മാ​തി​രി​യിൽ ചെ​യ്യു​ന്ന ഒരു സ്വ​ര​വി​ശേ​ഷം അവ​ളു​ടെ ശബ്ദ​ത്തി​നു​ണ്ട്. ഈ കോമളത കമ്പി​ളി​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പു​റം​കു​പ്പാ​യ​ത്തോ​ടു ഘടി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു; ഈ കഠി​ന​ത​ര​മായ സമ്പർ​ക്ക​ത്തിൽ സ്വർ​ഗ​ത്തേ​യും ഈശ്വ​ര​നേ​യും​പ​റ്റി ഇള​വ​ല്ലാ​ത്ത ഒരോർ​മി​പ്പി​ക്ക​ലു​ണ്ട്. ഞങ്ങൾ ഒരു വിവരം ഉറ​പ്പി​ക്ക​ട്ടെ, ഒരി​ക്ക​ലും അസ​ത്യം പറ​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള​ത്—എന്താ​വ​ശ്യ​ത്തി​നാ​യാ​ലും ശരി; വെ​റു​തെ​യാ​യി​ട്ടു​കൂ​ടി, സത്യ​മ​ല്ലാ​തെ; സർ​വ്വോൽ​കൃ​ഷ്ട​മായ സത്യ​മ​ല്ലാ​തെ, യാ​തൊ​ന്നും ഒരു കാ​ല​ത്തും പറ​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള​ത്—സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ്സി​ന്റെ സ്വ​ഭാ​വ​ഗു​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു മുഖ്യ സവി​ശേ​ഷ​ത​യാ​ണ്; അത​വ​ളു​ടെ സൌ​ശീ​ല​ത്തി​ന്റെ ഉച്ചാ​ര​ണ​നി​യ​മ​മാ​ണ്. ഈ അക്ഷോ​ഭ്യ​മായ സത്യ​നി​ഷ്ഠ നി​മി​ത്തം അവൾ ആ സഭാ​യോ​ഗ​ത്തി​നി​ട​യിൽ എവി​ടെ​യും ഏതാ​ണ്ടു സു​പ്ര​സി​ദ്ധ​യാ​യി​രു​ന്നു. സി​ക്കാർ മതാ​ചാ​ര്യൻ ബധി​ര​നും മൂ​ക​നു​മായ മാ​സ്സ്യോ​വി​ന്ന​യ​ച്ച ഒരു കത്തിൽ സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ്സി​നെ​പ്പ​റ്റി പ്ര​സ്താ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. നമ്മൾ എത്ര​ത​ന്നെ പരി​ശു​ദ്ധ​ന്മാ​രും നി​ഷ്ക​പ​ട​ന്മാ​രു​മാ​യാ​ലും നമ്മു​ടെ​യെ​ല്ലാം വെ​ണ്മ​യു​ടെ മീതെ ചെ​റു​തും നിർ​ദ്ദോ​ഷ​വു​മായ നു​ണ​യു​ടെ വി​ള്ളി​ച്ച​യു​ണ്ട്. അവൾ​ക്ക​തി​ല്ല, ചെറിയ നുണ, നിർ​ദ്ദോ​ഷ​മായ നുണ—അങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നു​ണ്ടോ? അസ​ത്യം പറക എന്ന​തു പാ​പ​ത്തി​ന്റെ കേ​വ​ല​സ്വ​രൂ​പ​മാ​ണ്. കു​റ​ച്ചു നുണ പറയുക എന്ന​തു ചെ​യ്യാൻ സാ​ധി​ക്കു​ന്ന ഒന്ന​ല്ല; നുണ പറ​യു​ന്ന​വൻ ആ മു​ഴു​വൻ നു​ണ​യും പറ​യു​ന്നു. അസ​ത്യം പറക എന്ന​തു നര​ക​ദേ​വ​ത​യു​ടെ ശരി​യായ മു​ഖ​മാ​ണ്. നര​ക​ദേ​വ​ത​യ്ക്കു—സേ​റ്റ​ന്നു—രണ്ടു പേ​രു​ണ്ട്, ഒന്നു സേ​റ്റ​നെ​ന്നും മറ്റൊ​ന്ന് അസ​ത്യ​ഭാ​ഷ​ണ​മെ​ന്നും. ഇതാ​യി​രു​ന്നു അവ​ളു​ടെ ആലോചന; അവൾ അതു​പ്ര​കാ​രം​ത​ന്നെ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചു. അതി​ന്റെ ഫല​മാ​ണ് ഞങ്ങൾ മുൻപു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള അവ​ളു​ടെ വെ​ളു​പ്പ്—അവ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​ക​ളേ​യും കണ്ണു​ക​ളേ​യും കൂടി പ്ര​കാ​ശം​കൊ​ണ്ടു മൂടിയ ആ ഒരു വെ​ളു​പ്പ്. അവ​ളു​ടെ പു​ഞ്ചി​രി വെ​ളു​ത്തി​ട്ടാ​ണ്; അവ​ളു​ടെ നോ​ട്ടം വെ​ളു​ത്തി​ട്ടാ​ണ്. ആ മന​സ്സാ​ക്ഷി​യു​ടെ ചി​ല്ലു​ജ​നാ​ല​യ്ക്കു മുൻ​പിൽ ഒരൊ​റ്റ മാ​റാ​ല​നൂ​ലാ​വ​ട്ടെ, ഒരൊ​റ്റ മണ്ണിൻ​ത​രി​യാ​വ​ട്ടെ ഇല്ല. വങ്സാ​ങ് ദ് പോ​ളി​ന്റെ വക ആശ്ര​മ​ത്തിൽ ചേർ​ന്ന​പ്പോൾ, അവൾ കൽ​പ്പി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ് എന്ന പേ​രെ​ടു​ത്തു. നമു​ക്കെ​ല്ലാം അറി​വു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, സി​സി​ലി​യി​ലെ സിം​പ്ലീ​സ്സാ​ണ​ല്ലോ, താൻ സീ​റാ​ക്യൂ​സ്സിൽ പി​റ​ന്ന സ്ഥി​തി​ക്ക് അതു വി​ട്ടു സെ​ഗെ​സ്ത​യിൽ ജനി​ച്ച​വ​ളാ​ണെ​ന്നു പറ​യു​ന്ന​തി​ലും ഭേ​ദ​മാ​ണെ​ന്നു വെ​ച്ച്—ഈ ഒരു നു​ണ​കൊ​ണ്ട് തനി​ക്ക് രക്ഷ കി​ട്ടു​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും—തന്റെ രണ്ടു മാ​റി​ട​വും പറി​ച്ചു ചീ​ന്തി​ക്ക​ള​യു​വാൻ സമ്മ​തി​ച്ചു​നി​ന്ന സന്ന്യാ​സി​നി. ആ മഹാ​ത​പ​സ്വി​നി ഈ ഒരാ​ത്മാ​വി​നു യോ​ജി​ച്ചു.

ആശ്ര​മ​ത്തിൽ ചേ​രു​മ്പോൾ സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ്സി​നു രണ്ടു ദോ​ഷ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; രണ്ടും അവൾ ക്ര​മേണ ഇല്ലാ​താ​ക്കി; രൂ​ചി​ക​ര​ഭ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളോ​ടു താൽ​പ​ര്യ​മു​ണ്ട്; കത്തു​കൾ കി​ട്ടു​ന്ന​ത് ഇഷ്ട​മാ​ണ്. ലാ​റ്റിൻ​ഭാ​ഷ​യിൽ ഭം​ഗി​യി​ല്ലാ​ത്ത അച്ചിൽ അച്ച​ടി​ച്ച ഒരീ​ശ്വ​ര​സ്തു​തി​ഗ്ര​ന്ഥ​മ​ല്ലാ​തെ അവൾ മറ്റൊ​ന്നും വാ​യി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. അവൾ​ക്കു ലാ​റ്റിൻ വാ​യി​ച്ചാൽ മന​സ്സി​ലാ​വി​ല്ല; പക്ഷേ, ആ പു​സ്ത​കം അവൾ​ക്കു കണ്ടാ​ല​റി​യാം.

ഈ മത​ഭ​ക്തി​യു​ള്ള സ്ത്രീ​ക്ക് ഫൻ​തീ​ന്റെ നേരെ ഒരു വാ​ത്സ​ല്യം തോ​ന്നി; അത് അവളിൽ ലയി​ച്ചു​കി​ട​ക്കു​ന്ന മനോ​ഗു​ണം ബോ​ധ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടാ​വ​ണം; അവൾ ഫൻ​തീ​നെ​ത്ത​ന്നെ ശു​ശ്രു​ഷി​ച്ചു​നി​ന്നു.

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ്സി​നെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് വി​ളി​ച്ച് ഒര​സാ​ധാ​ര​ണ​സ്വ​ര​ത്തിൽ ഫൻ​തീ​നെ നോ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നേൽ​പ്പി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി: ഇത് ആ സി​സ്റ്റർ പി​ന്നീ​ട് ഓർ​മ്മി​ച്ചി​രു​ന്നു.

ആ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​യു​മാ​യി പി​രി​ഞ്ഞ്, അയാൾ ഫൻ​തീ​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു.

ഉത്സാ​ഹ​ത്തി​ന്റെ​യും ആഹ്ലാ​ദ​ത്തി​ന്റെ​യും ഒരു ഉദ​യ​ത്തെ​യെ​ന്ന​പോ​ലെ ഫൻതീൻ ദി​വ​സം​പ്ര​തി മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ വരവും കാ​ത്തി​രു​ന്നു. അവൾ ആ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​ക​ളോ​ടു പറ​യാ​റു​ണ്ട്: “മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ ഇവി​ടെ​യു​ള്ള​പ്പൊ​ഴേ ഞാൻ ജീ​വി​ക്കു​ന്നു​ള്ളു.”

അവൾ​ക്ക​ന്നു വല്ലാ​തെ പനി​ച്ചു. മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​നെ കണ്ട ഉടനെ അവൾ ചോ​ദി​ച്ചു: “കൊ​സെ​ത്തോ?”

അയാൾ ഒരു പു​ഞ്ചി​രി​യോ​ടു​കൂ​ടി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ’ഇപ്പോൾ,’

ഫൻ​തീ​നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ പതി​വു​മ​ട്ടിൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഫൻ​തീ​ന്റെ അത്യാ​ഹ്ലാ​ദ​ത്തി​ന്, അയാൾ അര​മ​ണി​ക്കു​റി​നു​പ​ക​രം ഒരു മണി​ക്കൂർ താ​മ​സി​ച്ചു എന്നു മാ​ത്രം. ദീ​ന​ക്കാ​രി​ക്ക് എന്തൊ​ന്നും ഇല്ലാ​തെ വര​രു​തെ​ന്ന് അയാൾ എല്ലാ​വ​രോ​ടും പി​ന്നേ​യും പി​ന്നേ​യും ഏല്പി​ച്ചു. അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ഭാ​വം അത്യ​ന്തം ദുഃ​ഖ​മ​യ​മാ​യി​പ്പോയ ഒരു നി​മി​ഷ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​താ​യി കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. പക്ഷേ, ഡോ​ക്ടർ മുഖം കു​നി​ച്ച് അയാ​ളു​ടെ ചെ​കി​ട്ടിൽ “അവ​ളു​ടെ നില വേ​ഗ​ത്തിൽ തരം തെ​റ്റു​ന്നു’ എന്നു പറ​ക​യു​ണ്ടാ​യെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ആ ദുഃ​ഖ​കാ​ര​ണം വെ​ളി​വാ​യി.

അവി​ടെ​നി​ന്ന് അയാൾ ടൗൺ​ഹാ​ളി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു. തന്റെ ആപ്പീ​സ്സു​മു​റി​യിൽ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള ഫ്രാൻ​സി​ലെ നി​ര​ത്തു​ക​ളു​ടെ ഒരു പടം അയാൾ സശ്ര​ദ്ധം നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു ഗു​മ​സ്തൻ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു. മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ ഒരു കഷ്ണം കട​ലാ​സ്സിൽ പെൻ​സിൽ​കൊ​ണ്ട് ചില അക്ക​ങ്ങൾ കു​റി​ച്ചെ​ടു​ത്തു.

ടൗൺ​ഹാ​ളിൽ​നി​ന്നു പോ​ന്ന്, അയാൾ പട്ട​ണ​ത്തി​ന്റെ അറ്റ​ത്ത് മാ​സ്റ്റർ സ്കോ​ഫ്ളേർ എന്നു പേ​രാ​യി “കു​തി​ര​ക​ളും വണ്ടി​ക​ളും വേ​ണ്ട​വർ​ക്കു കൂ​ലി​ക്കു കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന” ഒരു ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​ര​ന്റെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് നട​ന്നു.

ഈ സ്കോ​ഫ്ളേ​റു​ടെ ഭവ​ന​ത്തി​ലേ​ക്ക് മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ ഇട​വ​ക​യി​ലെ മതാ​ചാ​ര്യൻ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​തും ഏറെ ജന​സ​ഞ്ചാ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ ഒരി​ട​വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ന്ന​താ​ണ് അധികം എളു​പ്പം. ആ മതാ​ചാ​ര്യൻ ഒരു വി​ശി​ഷ്ട​നും മാ​ന്യ​നും ബു​ദ്ധി​മാ​നു​മാ​ണെ​ന്നാ​ണ് കേൾവി. മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ ആ മതാ​ചാ​ര്യ​ഭ​വ​ന​ത്തി​ന്റെ മുൻ​പി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ, തെ​രു​വിൽ ഒരാൾ മാ​ത്ര​മേ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു; ആ മനു​ഷ്യൻ ഇതു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു; മെയർ മതാ​ചാ​ര്യ​ന്റെ വീടു കട​ന്ന് അവിടെ നി​ന്നു; അന​ങ്ങാ​തെ നില്‍പ്പാ​യി; എന്നി​ട്ടു പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു; മതാ​ചാ​ര്യ​ന്റെ വീ​ട്ടി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​വാ​തില്‍ക്ക​ലേ​ക്ക് ചെ​ന്നു. ആ വാ​തില്‍ക്കൽ ഒരു വി​ളി​യ​ന്ത്ര​മു​ണ്ട്. അയാൾ വേ​ഗ​ത്തിൽ ആ യന്ത്ര​ത്തി​ന്മേൽ കൈ​വെ​ച്ചു; ആലോ​ച​ന​യിൽ​പ്പെ​ട്ട​തു​പോ​ലെ പി​ന്നേ​യും അയാൾ വെ​റു​തെ നി​ന്നു; ഏതാ​നും ഞൊ​ടി​കൾ​ക്കു​ശേ​ഷം, ആ യന്ത്ര​ത്തിൽ മു​ട്ടി​വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പകരം, അതി​നു​വേ​ണ്ടി പൊ​ന്തി​ച്ച താഴ് പതു​ക്കെ മുൻ​മ​ട്ടിൽ​ത്ത​ന്നെ വെ​ച്ചു, മുൻ​പ​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം വേ​ഗ​ത്തിൽ നേരേ നട​ന്നു.

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ ചെന്ന സമ​യ​ത്തു മാ​സ്റ്റർ സ്കോ​ഫ്ളേർ വീ​ട്ടി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അയാൾ വണ്ടി​ക്കു​തി​ര​ക്കോ​പ്പു തു​ന്നു​ക​യാ​ണ്.

മാ​സ്റ്റർ സ്കോ​ഫ്ളേർ, അയാൾ: അയാൾ ചോ​ദി​ച്ചു, ”നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പക്കൽ ഒരു നല്ല കു​തി​ര​യെ തരാ​നു​ണ്ടോ?

മി​സ്റ്റർ മെയർ,’ ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: ’എന്റെ എല്ലാ കു​തി​ര​ക​ളും നന്നു്. ഒരു നല്ല കുതിര എന്നു​വെ​ച്ചാൽ നി​ങ്ങൾ എന്താ​ണു് അർ​ത്ഥം കരു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള​ത്?.’

ഒരു ദിവസം ഇരു​പ​തു കാതം പോ​കു​ന്ന ഒരു കുതിര എന്നർ​ത്ഥം.”

എട ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴേ., ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: ’ഇരു​പ​തു കാതം!”

അതേ.

“വണ്ടി​യിൽ കെ​ട്ടി​യി​ട്ട്?

“അതേ.”

“അവിടെ എത്തി​യാൽ പി​ന്നെ മട​ങ്ങു​വാൻ താ​മ​സ​മു​ണ്ടാ​വും?”

“വേ​ണ്ടി​വ​ന്നാൽ പി​റ്റേ ദി​വ​സം​ത​ന്നെ മട​ങ്ങ​ണം.”

അതേ വഴി​യി​ലൂ​ടെ​ത്ത​ന്നെ?”

“അതേ.” ’ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴേ! ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴേ! ഇരു​പ​തു കാ​ത​മു​ണ്ടു​താ​നും.”

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ​നി​ന്നു താൻ പെൻ​സിൽ​കൊ​ണ്ട് എന്തോ കു​റി​ച്ചി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു കട​ലാ​സ്സിൻ​ക​ഷ്ണം പു​റ​ത്തേ​ക്കെ​ടു​ത്തു. അത് ആ ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​ര​ന്നു കാ​ണി​ച്ചു. അതിൽ കു​റി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള അക്ക​ങ്ങൾ 5, 6, 8 12 എന്നാ​ണ്.

“കണ്ടി​ല്ലേ,’ മെയർ പറ​ഞ്ഞു, “ആകെ പത്തൊ​മ്പ​തര: ഇരു​പ​തു കാതം എന്നു തന്നെ പറയാം.”

മി​സ്റ്റർ മെയർ,’ ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​രൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “നി​ങ്ങൾ​ക്കു പറ്റി​യ​തൊ​ന്ന് എന്റെ പക്ക​ലു​ണ്ട്. എന്റെ ചെറിയ വെ​ള്ള​ക്കു​തിര—അതിനെ നി​ങ്ങൾ ഇട​യ്ക്കു കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണം, ബു​ലോ​ന്നെ​യിൽ താഴേ ഖണ്ഡ​ത്തിൽ​നി​ന്നു വാ​ങ്ങിയ ഒരു ചെറിയ ജന്തു​വാ​ണ്. അതു മു​ഴു​വ​നും ചൊടി തന്നെ. ആദ്യ​ത്തിൽ അതിനെ ഒരു ജീനി വെ​ക്കാ​നു​ള്ള​താ​ക്ക​ണം എന്ന് ആളുകൾ കരുതി. ഹാ! അവൻ പി​ന്നോ​ക്കം തു​ള്ളി. ചവി​ട്ടി, എല്ലാ​വ​രേ​യും തള്ളി​മ​റി​ച്ചി​ട്ടു. ഒരു വി​കൃ​തി​ക്കു​തി​ര​യാ​ണെ​ന്നു തീർ​ച്ച​യാ​ക്കി; എന്താ​ണ് അതി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു കാ​ട്ടേ​ണ്ട​തെ​ന്ന് ആർ​ക്കും നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ലാ​താ​യി. ഞാൻ അവനെ മേ​ടി​ച്ചു. ഞാൻ അവനെ പി​ടി​ച്ച് ഒരു വണ്ടി​ക്കു കെ​ട്ടി നോ​ക്കി; അവ​ന്നും അതു​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു മോഹം; ഒരു പെൺ​കി​ടാ​വി​നെ​പ്പോ​ലെ അവ​നി​പ്പോൾ അത്ര പാ​വ​മാ​ണ്; അവൻ കാ​റ്റു​പോ​ലെ പറ​പ​റ​ക്കും. ഹാ! അവ​ന്റെ പു​റ​ത്തു കയ​റി​ക്കൂ​ടാ. ജീനി വെ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു തനി​ക്ക​ത്ര ഇഷ്ട​മ​ല്ല. ആർ​ക്കു​മു​ണ്ട​ല്ലോ ഓരോ മോഹം. “വലി​ക്കുക? ശരി, ചു​മ​ക്കുക? ഇല്ല!” ഇങ്ങ​നെ​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം അവ​ന്റെ ആലോചന എന്നു തോ​ന്നു​ന്നു.”

“അത് ഈ ചെറിയ സർ​ക്കീ​ട്ടു കഴി​ക്കും?”

“നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇരു​പ​തു കാതം ഒരൊ​റ്റ നട; എട്ടു​മ​ണി​ക്കൂ​റി​നു​ള്ളി​ലും. പക്ഷേ, ഇങ്ങ​നെ ചി​ല​തു​ണ്ട്—’

“പറയു.”

ഒന്നാ​മ​തു, പകു​തി​വ​ഴി എത്തി​യാൽ ഒര​ര​മ​ണി​ക്കൂ​റു നേരം അവ​ന്നു ശ്വാ​സം കഴി​ക്കാൻ ഇട കൊ​ടു​ക്ക​ണം; അവൻ തി​ന്നു​കൊ​ള്ളും; ആ തി​ന്നു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക്, അവ​ന്നു​ള്ള മുതിര പന്തി​യി​ലെ പി​ള്ള​രാ​രും എടു​ത്തു സാ​പ്പി​ടാ​തി​രി​ക്കാൻ ഒരാൾ അടു​ത്തു​നില്‍ക്ക​ണം; ഹോ​ട്ട​ലു​ക​ളിൽ കു​തി​ര​ക​ളെ​ക്കാ​ള​ധി​കം അവ​യ്ക്കു​ള്ള മുതിര ചെ​ല​വാ​ക്കു​ന്ന​ത് പന്തി​ച്ചെ​ക്ക​ന്മാ​രാ​ണെ​ന്നു ഞാൻ കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്.

“ഒരാൾ നില്‍ക്കും.”

“രണ്ടാ​മ​തു—വണ്ടി മൊ​സ്സ്യു മെ​യർ​ക്കാ​ണോ?’

“അതേ.”

“മൊ​സ്സ്യു മെ​യർ​ക്കു വണ്ടി തെ​ളി​ക്കാൻ വശ​മു​ണ്ടോ?”

‘ഉവ്വ്’.

ശരി, മൊ​സ്സ്യു മെയർ തനി​ച്ചു സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും എടു​ക്കാ​തെ പോണം. അല്ലെ​ങ്കിൽ കു​തി​ര​യ്ക്കു ഭാരം പൊ​റു​ക്കി​ല്ല.

“സമ്മ​തി​ച്ചു.” മൊ​സ്സ്യു മെയർ തനി​ച്ചു പോ​കു​ന്ന സ്ഥി​തി​ക്കു മുതിര കട്ടു പോ​കു​ന്നു​ണ്ടോ എന്ന് അവ​ന​വൻ​ത​ന്നെ നോ​ക്കേ​ണ്ട ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു വരും.

“അതു മന​സ്സി​ലാ​യി.”

“ദി​വ​സ​ത്തി​ന് എനി​ക്കു മു​പ്പ​തു ഫ്രാ​ങ്ക് കി​ട്ട​ണം. പണി​യി​ല്ലാ​ത്ത ദി​വ​സ​ത്തി​നും കൂലി കി​ട്ട​ണം—ഒരു പൈ കു​റ​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; കു​തി​ര​യ്ക്കു തീൻ കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു മൊ​സ്സ്യു മെ​യ​റു​ടെ ചെ​ല​വി​ന്മേൽ.”

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ പണ​സ്സ​ഞ്ചി​യിൽ​നി​ന്നു മു​ന്നു നെ​പ്പോ​ളി​യൻ നാ​ണ്യം പു​റ​ത്തെ​ടു​ത്തു മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു വെ​ച്ചു. ഇതാ രണ്ടു ദി​വ​സ​ത്തെ വാടക മുൻ​കൂ​റ്.’

“നാ​ലാ​മ​ത് ഇത്ത​രം വഴി​യാ​ത്ര​യ്ക്കു സവാ​രി​വ​ണ്ടി കനം​കൂ​ടും; കുതിര ക്ഷീ​ണി​ക്കും. കൂ​ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി എന്റെ വശ​മു​ണ്ട്. മൊ​സ്സ്യു മെയർ അതിൽ പോ​യ്ക്കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്ക​ണം.”

“ഞാനതു സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നു.”

“അതു കന​മി​ല്ല; പക്ഷേ, അതിനു മേൽ​ക്കൂ​ടി​ല്ല.

“എനി​ക്ക​തു​കൊ​ണ്ട് വ്യ​ത്യാ​സ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല.”

“നമ്മൾ ഇപ്പോൾ മഴ​ക്കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ഒരു നടു​ക്കാ​ണെ​ന്നു​ള്ള​തു മൊ​സ്സ്യു മെയർ ആലോ​ചി​ച്ചു​വോ?”

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞി​ല്ല. ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​രൻ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: “വളരെ തണു​പ്പാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്ന്.”

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ മി​ണ്ടാ​തി​രു​ന്നു.

മാ​സ്റ്റർ സ്കോ​ഫ്ളേർ പി​ന്നേ​യും തു​ട​ങ്ങി: “മഴ പെ​യ്തേ​ക്കാം എന്ന്?” മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ തല പൊ​ന്തി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു: “നാളെ രാ​വി​ലെ നാ​ല​ര​മ​ണി​യ്ക്കു വണ്ടി​യും കു​തി​ര​യും എന്റെ വീ​ട്ടി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണം.”

“തീർ​ച്ച​യാ​യും മൊ​സ്സ്യു മെയർ.” സ്കോ​ഫ്ളേർ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: എന്നി​ട്ടു മേ​ശ​യു​ടെ മര​ത്തിൽ തള്ള​വി​ര​ലി​ന്റെ നഖം​കൊ​ണ്ട് ഒരു പാ​ടു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു, ഫ്ളെ​മി​ങ്കാർ​ക്കു നല്ല​വ​ണ്ണം അറി​വു​ള്ള​വി​ധം, തങ്ങ​ളു​ടെ ബു​ദ്ധി​സാ​മർ​ത്ഥ്യ​ത്തോ​ട് ഒരു​ദാ​സീ​ന​ഭാ​വ​ത്തെ കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കി അയാൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: “പക്ഷേ, ഇതാണ് ഞാ​നി​പ്പോൾ ആലോ​ചി​ക്കു​ന്ന​ത്: മൊ​സ്സ്യു മെയർ പോ​കു​ന്ന​തെ​വി​ടെ​യ്ക്കാ​ണെ​ന്നു പറ​യു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല; എവി​ടെ​യ്ക്കാ​ണ് മൊ​സ്സ്യു മെയർ യാത്ര?”

സം​ഭാ​ഷ​ണം ആരം​ഭി​ച്ച​തു മുതൽ ഇത​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും അയാൾ ആലോ​ചി​ചി​ട്ടി​ല്ല; പക്ഷേ, ഇതു​വ​രെ അതു ചോ​ദി​ക്കാൻ ധൈ​ര്യ​പ്പെ​ടാ​ഞ്ഞ​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ല.

“നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കു​തി​ര​യു​ടെ മുൻ​കാ​ലു​കൾ​ക്കു ശക്തി​യി​ല്ലേ?” മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഉവ്വ്, മൊ​സ്സ്യു മെയർ. കു​ന്നി​റ​ങ്ങു​മ്പോൾ അല്പ​മൊ​ന്നു വലി​ച്ചു​പി​ടി​ക്ക​ണം. ഇവി​ടെ​നി​ന്ന് അങ്ങ​യ്ക്കെ​ത്താ​നു​ള്ള സ്ഥ​ല​ത്തി​നി​ട​യിൽ അധികം ഇറ​ക്ക​ങ്ങ​ളു​ണ്ടോ?”

“നാളെ രാ​വി​ലെ നാ​ല​ര​മ​ണി​ക്ക് കണി​ശ​മാ​യി എന്റെ വീ​ട്ടി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാൻ മറ​ക്ക​രു​ത്,” മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു; അയാൾ യാ​ത്ര​പ​റ​ഞ്ഞു പോയി.

കു​റ​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​തി​ന്നു​ശേ​ഷം താൻ​ത​ന്നെ സമ്മ​തി​ച്ച​തു​പോ​ലെ, ആ ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​രൻ പമ്പ​ര​വി​ഡ്ഢി​യാ​യി’ നി​ന്നു.

മെയർ പോ​യി​ട്ടു രണ്ടോ മു​ന്നോ മി​നു​ട്ടു കഴി​ഞ്ഞു; വാതിൽ വീ​ണ്ടും തു​റ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. വീ​ണ്ടും വന്ന​തു മെയർ തന്നെ​യാ​ണ്.

അപ്പോ​ഴും അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തു മുൻ​പ​ത്തെ ക്ഷോ​ഭ​മി​ല്ലാ​യ്മ​യും എന്തോ ആലോ​ചി​ക്കു​ന്ന മട്ടും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

’മൊ​സ്സ്യു സ്കോ​ഫ്ളേർ,’ മെയർ പറ​ഞ്ഞു: “എനി​ക്കു നി​ങ്ങൾ വാ​ട​ക​യ്കു തരാ​മെ​ന്നു പറഞ്ഞ കു​തി​ര​യ്ക്കും വണ്ടി​ക്കും​കൂ​ടി—ഒന്നു മറ്റ​തി​നെ വഹി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള രണ്ടി​നും​കൂ​ടി—നി​ങ്ങൾ എന്തു വി​ല​യി​ടു​ന്നു?”

ഒന്നു മറ്റ​തി​നെ വലി​ച്ചും​കൊ​ണ്ടു, മൊ​സ്സ്യു മെയർ, ’ ഒരു പരന്ന പു​ഞ്ചി​രി​യോ​ടു കൂടി ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു.

“അങ്ങ​നെ​യാ​വ​ട്ടെ. എന്നി​ട്ട്?”

മൊ​സ്സ്യു മെയർ അവയെ എന്റെ പക്കൽ​നി​ന്നു വാ​ങ്ങി​ക്കു​മെ​ന്നു​ണ്ടോ?”

ഇല്ല; പക്ഷേ, എന്താ​യാ​ലും ആ സം​ഖ്യ​യ്ക്കു നി​ങ്ങൾ​ക്കു​റ​പ്പു തരാൻ ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ ഏല്പി​ക്കു​ന്ന സംഖ്യ മട​ങ്ങി വന്നി​ട്ട് എനി​ക്കു തി​രി​ച്ചു തന്നാൽ മതി. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വണ്ടി​ക്കും കു​തി​ര​യ്ക്കും നി​ങ്ങൾ എന്തു വില വെ​ക്കു​ന്നു?”

“അഞ്ഞൂ​റു ഫ്രാ​ങ്ക്, മൊ​സ്സ്യു മെയർ.”

“അതിതാ.”

ബാ​ങ്കി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഒരു​ണ്ടിക മെയർ മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു​വെ​ച്ചു; എന്നി​ട്ട് ആ മു​റി​യിൽ നി​ന്നു പോയി. ഇക്കു​റി അയാൾ മട​ങ്ങി​വ​ന്നി​ല്ല.

ഒരാ​യി​രം ഫ്രാ​ങ്ക് എന്നു പറ​ഞ്ഞി​ല്ല​ല്ലോ എന്നു മാ​സ്റ്റർ സ്കോ​ഫ്ളേർ​ക്കു ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ പശ്ചാ​ത്താ​പം തോ​ന്നി; ആകെ ആ വണ്ടി​ക്കും കു​തി​ര​യ്ക്കും​കു​ടി ഒരു നുറു ഫ്രാ​ങ്കേ വി​ല​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു​താ​നും.

ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​രൻ തന്റെ ഭാ​ര്യ​യെ വി​ളി​ച്ച്, ഈ കഥ​യെ​ല്ലാം അവ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു. “എവി​ടെ​യ്ക്കാ​യി​രി​ക്കും മെയർ പോ​കു​ന്ന​ത്?” അവർ രണ്ടു​പേ​രും കൂടി ആലോചന തു​ട​ങ്ങി. “അദ്ദേ​ഹം പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കാ​വും,’ ഭാര്യ പറ​ഞ്ഞു. “എനി​ക്ക​തു വി​ശ്വാ​സ​മി​ല്ല,’ ഭർ​ത്താ​വു പറ​ഞ്ഞു.

“ചില അക്ക​ങ്ങ​ളി​ട്ടി​രു​ന്ന ആ കട​ലാ​സ്സി​ന്റെ കഷ്ണം മെയർ കൊ​ണ്ടു​പോ​വാൻ മറ​ന്നി​രു​ന്നു; അത് അടു​പ്പിൻ​തി​ണ്ണ​മേൽ കി​ട​ന്നി​രു​ന്നു. ഫ്ളെ​മി​ങ്കാ​രൻ അതെ​ടു​ത്തു നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചു. “അഞ്ച്, ആറ്, എട്ടര? ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു നിർ​ത്താ​നു​ള്ള താ​വ​ള​ങ്ങ​ളാ​യി​രി​ക്ക​ണം,’ അയാൾ ഭാ​ര്യ​യോ​ട് പറ​ഞ്ഞു:

“ഞാൻ കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു.”

“എന്തേ?”

“ഇവി​ടെ​നി​ന്നു ഹെ​സ്ദാ​ങ്ങി​ലേ​ക്ക് അഞ്ചു കാ​ത​മാ​ണ്; ഹെ​സ്ദാ​ങ്ങിൽ​നി​ന്നു സാ​ങ്പോ​ളി​ലേ​ക്ക് ആറ്, സാ​ങ്പോ​ളിൽ​നി​ന്ന് ആറാ​യി​ലേ​ക്ക് എട്ടര. അദ്ദേ​ഹം പോ​കു​ന്ന​ത് ആറാ​യി​ലേ​ക്കാ​ണ്.’

ഈയി​ട​യ്ക്കു മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ വീ​ട്ടിൽ മട​ങ്ങി​യെ​ത്തി. മട​ങ്ങു​മ്പോൾ അയാൾ ഏറ്റ​വും വള​വു​ള്ള വഴി​യി​ലൂ​ടെ വെ​ച്ചു; ആ മതാ​ചാ​ര​ന്റെ ഭവ​ന​വാ​തിൽ അയാൾ​ക്ക് ഒരു പ്ര​ലോ​ഭ​ദ​ന​വ​സ്തു​വാ​യി​രു​ന്നു​വോ എന്നു തോ​ന്നി; അതിനെ അയാൾ​ക്കു വി​ട്ടൊ​ഴി​യ​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വോ, ആവോ. അയാൾ മു​ക​ളി​ലെ നി​ല​യി​ലു​ള്ള സ്വ​ന്തം മു​റി​യി​ലേ​ക്കു പോയി; അവിടെ അയാൾ വാ​തി​ല​ട​ച്ചു​കൂ​ടി; നേ​ര​ത്തെ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങുക പതി​വാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട്, ഇതിൽ അത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യി​ട്ടൊ​ന്നു​മി​ല്ല; എങ്കി​ലും, വ്യ​വ​സാ​യ​ശാ​ല​യു​ടെ പു​റം​വാ​തിൽ​ക്കാ​വല്‍ക്കാ​രി—അവൾ, അതോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ, മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ ഏക​ഭൃ​ത്യ​യു​മാ​യി​രു​ന്നു—എട്ടര മണി​യോ​ടു​കൂ​ടി തന്റെ എജ​മാ​നൻ വി​ള​ക്കൂ​തി​യ​താ​യി സൂ​ക്ഷി​ച്ചു; അവൾ ആ വിവരം ഭണ്ഡാ​ര​സൂ​ക്ഷി​പ്പു​കാ​രൻ വന്ന​പ്പോൾ അയാ​ളോ​ട് പറ​ഞ്ഞു: ഇതും: മൊ​സ്സ്യു മെ​യർ​ക്കു വല്ല ദീ​ന​വു​മു​ണ്ടോ? ഒരു വല്ലാ​ത്ത മട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി..

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ കി​ട​പ്പു​മു​റി​ക്കു നേരെ ചു​വ​ട്ടി​ലു​ള്ള അക​മാ​ണ് ഈ ഭണ്ഡാ​ര​സു​ക്ഷി​പ്പു​കാ​ര​ന്റെ അട​ച്ചു​പൂ​ട്ടി​ലു​ള്ള​ത്. അയാൾ ആ ഭൃ​ത്യ​യു​ടെ വാ​ക്ക് ശ്ര​ദ്ധി​ച്ച​തേ ഇല്ല; അയാൾ ചെ​ന്നു കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങി. പാ​തി​ര​യോ​ടു​കു​ടി അയാൾ ഞെ​ട്ടി​യു​ണർ​ന്നു; ഉറ​ക്ക​ത്തിൽ മു​കൾ​ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്ന് ഒരു ശബ്ദം കേ​ട്ടു. അയാൾ ചെ​വി​യോർ​ത്തു; മു​ക​ളി​ലെ മു​റി​യിൽ ആരോ നട​ന്നാ​ല​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും പോ​കു​ന്ന ഒരു കാ​ല​ടി​ശ​ബ്ദം അയാൾ കേ​ട്ടു. അയാൾ ഒന്നു​കൂ​ടി ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു ചെ​വി​യോർ​ത്തു; അതു മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ കാൽ​വെ​പ്പാ​ണെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​യി. ഇത് അത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യി തോ​ന്നി; സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി, രാ​വി​ലെ എഴു​ന്നേല്‍ക്കു​ന്ന​തു വരെ മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ മു​റി​യിൽ​നി​ന്ന് ഒര​ന​ക്ക​വും കേൾ​ക്കാ​റി​ല്ല. കു​റ​ച്ചു കൂടി കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, ഒരു ചു​മ​ര​ള​മാ​റി തു​റ​ക്കു​ന്ന​തും അട​യ്ക്കു​ന്ന​തു​മായ ശബ്ദം ആ ഭണ്ഡാ​ര​സു​ക്ഷി​പ്പു​കാ​രൻ കേ​ട്ടു; ഉടനെ എന്തോ ചില സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ മാ​റ്റി​യി​ട്ടു; പി​ന്നെ കു​റ​ച്ചി​ട​യ്ക്കു ശബ്ദ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല; കു​റ​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞു, പി​ന്നെ​യും കാൽ​വെ​പ്പി​ന്റെ ഒച്ച തു​ട​ങ്ങി; ഭണ്ഡാ​ര​വി​ചാ​രി​പ്പു​കാ​രൻ കട്ടി​ലി​ന്മേൽ എഴു​ന്നേ​റ്റി​രു​ന്നു; അയാൾ നല്ല​വ​ണ്ണം ഉണർ​ന്നു. മി​ഴി​ച്ചു നോ​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി; എതിർ​ച്ചു​മ​രി​ന്മേൽ പ്ര​തി​ഫ​ലി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഒരു വെ​ളി​ച്ച​മാർ​ന്ന ജനാ​ല​യു​ടെ ചു​ക​പ്പു​നി​റം അയാൾ തന്റെ ജനാ​ല​ച്ചി​ല്ലു​ക​ളി​ലൂ​ടെ കണ്ടു; ആ വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ന്റെ വര​വു​വ​ഴി സൂ​ക്ഷി​ച്ചാൽ അതു മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ ജനാ​ല​യിൽ​നി​ന്നാ​വാ​നേ തര​മു​ള്ളു, ഒരു മെ​ഴു​തി​രി​യിൽ​നി​ന്നു​ള്ള​തി​ല​ധി​കം അടു​പ്പിൽ​നി​ന്നാ​യാ​ല​ത്തെ മട്ടിൽ വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ന്റെ നാ​ള​ങ്ങൾ വി​റ​ച്ചി​രു​ന്നു. ജനാ​ല​ച്ച​ട്ട​യു​ടെ നിഴൽ കണ്ടി​ല്ല; ജനാല മലർ​ക്കെ തു​റ​ന്നി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നര്‍ത്ഥം. ആ തണു​പ്പു​കാ​ല​ത്തു ജനാല തു​റ​ന്നി​ട്ടി​രു​ന്നു എന്നു​വ​ന്നാൽ കുറേ അത്ഭു​ത​മാ​ണ്. ഭണ്ഡാ​ര​സൂ​ക്ഷി​പ്പു​കാ​രൻ വീ​ണ്ടും ഉറ​ങ്ങി. ഒന്നോ രണ്ടോ മണി​ക്കൂ​റു കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ അയാൾ പി​ന്നേ​യും ഉണർ​ന്നു. അതേ കാൽ​വെ​പ്പ് അയാ​ളു​ടെ മു​റി​ക്കു മു​ക​ളിൽ മന്ദ​മാ​യും ഒരേ ക്ര​മ​ത്തി​ലും അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും പോ​കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

വെ​ളി​ച്ചം അപ്പോ​ഴും ചു​മ​രി​ന്മേൽ പ്ര​തി​ഫ​ലി​ച്ചു കാ​ണാ​നു​ണ്ട്. പക്ഷേ, അതി​പ്പോൾ ഒരു വി​ള​ക്കി​ന്റേ​യോ മെ​ഴു​തി​രി​യു​ടേ​യോ ആണെ​ന്ന​വി​ധം വി​ളർ​ത്തും അന​ക്ക​മ​റ്റു​മി​രു​ന്നു. ജനാല അപ്പോ​ഴും തു​റ​ന്നു​കി​ട​ന്നി​രു​ന്നു.

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ മു​റി​യിൽ നടന്ന സംഭവം ഇത​ത്രേ,

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രു​മ​ല്ലെ​ന്നു നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഇതിനു മുൻ​പു​ത​ന്നെ വാ​യ​ന​ക്കാർ കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കും.

ഈ മന​സ്സാ​ക്ഷി​യു​ടെ ആഴ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഞങ്ങൾ ഇതി​നു​മുൻ​പേ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്; ഒന്നു​കൂ​ടി അതി​ലേ​ക്ക് നോ​ക്കേ​ണ്ട ഘട്ടം വന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. സം​ഭ്ര​മ​ത്തോ​ടും ഭയ​പ്പാ​ടോ​ടും കൂ​ടാ​തെ​യ​ല്ല ഞങ്ങൾ ഇതു ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. ഇത്ത​രം നി​രൂ​പ​ണ​ത്തേ​ക്കാൾ ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യി യാ​തൊ​ന്നും ഭൂ​മി​യി​ലി​ല്ല. അന്തഃ​ക​ര​ണ​ദൃ​ഷ്ടി​ക്കു മനു​ഷ്യ​നി​ലു​ള്ള​തി​ല​ധി​കം കണ്ണ​ഞ്ചി​ക്കു​ന്ന പ്ര​കാ​ശ​വും അന്ധ​കാ​ര​വും മറ്റൊ​രി​ട​ത്തും കാണാൻ കഴി​യി​ല്ല; അതി​ല​ധി​കം ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യും സമ്മി​ശ്ര​മാ​യും അത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യും അപാ​ര​മാ​യു​മു​ള്ള മറ്റൊ​ന്നി​ന്മേ​ലും ഊന്നി​നോ​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കു​ക​യി​ല്ല. സമു​ദ്ര​ത്തെ​ക്കാൾ മഹ​ത്ത​ര​മായ ഒരു കാ​ഴ്ച​യു​ണ്ട് അത് ആത്മാ​വിന്‍റെ ഏറ​റ​വും ആഴ​ത്തി​ലു​ള്ള അന്തർ​ഭാ​ഗ​മാ​ണ്.

മനു​ഷ്യ​ന്റെ അന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള കാ​വ്യ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​ത്—അത് ഒരൊ​റ്റാ​ളെ​പ്പ​റ്റി മാ​ത്ര​മു​ള്ള​താ​യാ​ലും മനു​ഷ്യ​രിൽ​വെ​ച്ച് അതി​നി​കൃ​ഷ്ട​നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച​താ​യി​രു​ന്നാ​ലും കൂടി—എല്ലാ ഇതി​ഹാ​സ​ങ്ങ​ളേ​യും സർ​വോൽ​കൃ​ഷ്ട​വും സത്യ​പ്ര​തി​പാ​ദ​ക​വു​മായ ഒരു മഹാ​കാ​വ്യ​ത്തിൽ കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കു​ക​യാ​യി​രി​ക്കും. മാ​യാ​മോ​ഹ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും കാ​മ​വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും പ്ര​ലോ​ഭ​ന​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും കൂടിയ തമോ​നി​ബി​ഡ​ത​യാ​ണ് അന്തഃ​ക​ര​ണം; മനോ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചൂ​ള​പ്പുര; നമു​ക്കു ലജ്ജ​തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ മട; സത്യാ​ഭാ​സ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചെ​കു​ത്താൻ​സഭ; വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ യു​ദ്ധ​ക്ക​ളം. ചില സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ, ആലോ​ച​ന​യിൽ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ കരു​വാ​ളി​ച്ച മു​ഖ​ത്തെ വി​ട്ടു​ക​ട​ന്ന് ഒന്നു പി​ന്നോ​ക്കം നോ​ക്കുക, ആ ആത്മാ​വി​ലേ​ക്ക് സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കുക, ആ അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കുക—അവിടെ, ആ ബൃ​ഹ​ദ്ഭാ​ഗ​ത്തെ നി​ശ​ബ്ദ​ത​യ്ക്ക​ടി​യിൽ ഹോ​മ​റു​ടെ കവി​ത​യിൽ രേ​ഖ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​യോ​ടൊ​ത്ത രാ​ക്ഷ​സ​യു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളും, മിൽ​ട്ട​ന്റെ കൃ​തി​ക​ളി​ലെ​പ്പോ​ലെ പി​ശാ​ചു​ക്ക​ളും ഭയ​ങ്ക​ര​ജ​ന്തു​ക്ക​ളും പ്രേ​ത​രൂ​പി​സം​ഘ​ങ്ങ​ളും തമ്മി​ലു​ള്ള ഇട​പ്പോ​രു​ക​ളും, ദാ​ന്തെ പറ​യു​ന്ന​തു​പോ​ലു​ള്ള മനോ​രാ​ജ്യ​സൃ​ഷ്ടി​ക​ളു​ടെ ആവർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളും നട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും. ഓരോ മനു​ഷ്യ​നും തന്നിൽ കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കു​ന്ന​തും, തന്റെ ബു​ദ്ധി​യു​ടെ ചാ​പ​ല്യ​ങ്ങ​ളോ​ടും ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളോ​ടും എതിർ​വെ​ച്ച് അയാൾ നി​രാ​ശ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി അള​ന്നു​നോ​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഈ അപാരത എന്തൊ​രു ഗം​ഭീ​ര​വ​സ്തു​വാ​ണ്!

കാ​ഴ്ച​യിൽ അപകടം പി​ടി​ച്ച ഒരു വാ​തി​ലി​ന്റെ മുൻ​പിൽ ഒരു ദിവസം ചെ​ന്നു​മു​ട്ടി ദാ​ന്തെ ശങ്കി​ച്ചു നില്‍ക്ക​യു​ണ്ടാ​യി. ഇതാ ഒന്നു ഞങ്ങ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ; അതി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തെ​ത്തി ഞങ്ങ​ളും ശങ്കി​ക്കു​ന്നു. ഏതാ​യാ​ലും അക​ത്തു കട​ക്കുക തന്നെ.

ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​മാ​യു​ണ്ടായ സം​ഭ​വ​ത്തി​നു​ശേ​ഷ​മു​ള്ള ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ കഥയിൽ വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്ക് ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ അറി​വു​ള്ള​തി​നോ​ട് അധി​ക​മൊ​ന്നും ഞങ്ങൾ​ക്ക് പറ​ഞ്ഞു​കൂ​ട്ടാ​നി​ല്ല. അതു മുതൽ, നമ്മൾ കണ്ട​തിൻ​വ​ണ്ണം, അയാൾ തി​ക​ച്ചും വേ​റൊ​രാ​ളാ​യി. അയാളെ എങ്ങ​നെ​യാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​ണോ: മെ​ത്രാ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച​ത്, അയാൾ അതാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. അതൊരു രൂ​പാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ട​ലി​ലും അധി​ക​മാ​യി​രു​ന്നു; ഒരാ​ത്മാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടൽ.

അയാൾ​ക്കു മറ​ഞ്ഞു​ക​ള​യാൻ സാ​ധി​ച്ചു; അയാൾ ഒരു സ്മാ​ര​ക​മാ​യി മെ​ത്രാന്‍റെ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാൽ മാ​ത്രം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു, ബാ​ക്കി വെ​ള്ളി​സ്സാ​മാ​ന​മെ​ല്ലാം വി​റ്റു; പട്ട​ണ​ത്തിൽ​നി​ന്നു പട്ട​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​യി പതു​ങ്ങി​ന​ട​ന്നു, ഫ്രാൻ​സ് മു​ഴു​വ​നും സഞ്ച​രി​ച്ച് എം.പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ത്തി; ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞ യു​ക്തി ആലോ​ചി​ച്ചു​ണ്ടാ​ക്കി; ഞങ്ങൾ വി​വ​രി​ച്ച​വി​ധം അതു സാ​ധി​പ്പി​ച്ചു; പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രു​ടെ പി​ടു​ത്ത​ത്തെ പേ​ടി​ക്കാ​നി​ല്ലെ​ന്ന നി​ല​യി​ലും ആർ​ക്കും അടു​ത്തു​കൂ​ടാ​ത്ത മട്ടി​ലു​മാ​വാൻ അയാൾ​ക്കു സാ​ധി​ച്ചു. അങ്ങ​നെ, അതു​മു​തല്‍ക്കു, പണ്ടു കഴി​ഞ്ഞ​തു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു കു​ണ്ഠി​ത​പ്പെ​ടു​ന്ന മന​സ്സാ​ക്ഷി​യേ​യും അവ​സാ​ന​ന​ത്തെ​പ്പ​കു​തി​കൊ​ണ്ടു നേ​ര​ല്ലാ​താ​യി​ത്തീർ​ന്ന ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ ആദ്യ​ത്തെ​പ്പ​കു​തി​യേ​യും കാ​ണു​ന്ന​തിൽ സു​ഖി​ത​നാ​യി, സമാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടും ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടും ആശ​ക​ളോ​ടും​കൂ​ടി, തന്റെ പേ​രി​നെ മറ​യ്ക്കു​ക​യും തന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തെ പരി​ശു​ദ്ധ​മാ​ക്കു​ക​യും, മനു​ഷ്യ​രിൽ​നി​ന്നു വി​ടു​ക​യും ഈശ്വ​ര​നോ​ട​ടു​ക്കു​ക​യും എന്ന രണ്ടു വി​ചാ​രം മാ​ത്ര​മാ​യി, അയാൾ എം.പട്ട​ണ​ത്തിൽ സ്ഥി​ര​താ​മ​സ​മാ​ക്കി.

ഈ രണ്ടു വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ അത്ര​മേൽ കൂ​ടി​പ്പി​ണ​ഞ്ഞു. രണ്ടും​കൂ​ടി ഒന്നാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​രു​ന്നു; രണ്ടും ഒരേ​വി​ധം ലയി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തും ആജ്ഞ നട​ത്തി​ക്കു​ന്ന​തു​മാ​യി​രു​ന്നു; അയാ​ളു​ടെ എത്ര നി​സ്സാ​ര​പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളേ​യും അവ രണ്ടും ഒരേ​വി​ധം ഭരി​ച്ചു​പോ​ന്നു. സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി അവ അയാ​ളു​ടെ ജീ​വി​ത​സ്വ​ഭാ​വ​ത്തെ ക്ര​മ​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാൻ കൂ​റു​കൂ​ടി; അവ അയാളെ നി​ഴ​ലി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു പി​ടി​ച്ചു; അയാളെ സാ​ധു​വും ദയാ​ലു​വു​മാ​ക്കി; ഒരേ​ത​രം കാ​ര്യ​ങ്ങൾ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​വാൻ അവ രണ്ടും അയാൾ​ക്കു​പ​ദേ​ശം കൊ​ടു​ത്തു. എങ്കി​ലും; ചില സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ അവ ശണ്ഠ​കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു. അപ്പോൾ എം.പട്ട​ണ​ക്കാ​രെ​ല്ലാം മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ എന്നു വി​ളി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന മനു​ഷ്യൻ, ഒന്നാ​മ​ത്തേ​തി​നെ രണ്ടാ​മ​ത്തേ​തി​നു​വേ​ണ്ടി, തന്റെ രക്ഷ​യെ തന്റെ മനോ​ഗു​ണ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി, ബലി​കൊ​ടു​പ്പാൻ മടി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. അങ്ങ​നെ തന്റെ എല്ലാ കരു​ത​ലും തന്റെ എല്ലാ​വ​ക​തി​രി​വു​മി​രു​ന്നാ​ലും അയാൾ മെ​ത്രാ​ന്റെ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​കൾ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു; അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ച്ചൊ​ല്ലി ദീക്ഷ കൈ​ക്കൊ​ണ്ടു; ആ വഴി​ക്കു പോ​കു​ന്ന എല്ലാ തെ​ണ്ടി​ക്കു​ട്ടി​ക​ളേ​യും വി​ളി​ച്ചു വർ​ത്ത​മാ​നം ചോ​ദി​ച്ചു; ഫെ​വ​റോ​ളെ​യി​ലെ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി വി​വ​ര​ങ്ങൾ ശേ​ഖ​രി​ച്ചു; അസ്വാ​സ്ഥ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​വ​യായ ഴാ​വേ​റു​ടെ കു​ത്തി​ക്കു​ത്തി​പ്പ​റ​യ​ലി​രു​ന്നി​ട്ടും, ആ കി​ഴ​വ​നായ ഫൂഷൽ വാ​ങ്ങി​നെ രക്ഷി​ച്ചു. ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, ജ്ഞാ​നി​ക​ളും നീ​തി​നി​ഷ്ഠ​രും പരി​ശു​ദ്ധ​ജീ​വി​ത​രു​മായ അത്ത​രം സക​ല​രേ​യും അനു​ക​രി​ച്ച് അയാ​ളും തന്റെ ഒന്നാ​മ​ത്തെ മുറ തന്നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച​ത​ല്ലെ​ന്നു ധരി​ച്ചി​രു​ന്നു​വോ എന്നു തോ​ന്നി.

അതോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ, ഇതു​പോ​ലെ​യു​ള്ള മറ്റൊ​ന്നും ഇതേ​വ​രെ അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നും സമ്മ​തി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ആരുടെ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​ക​ളെ​യാ​ണോ ഞങ്ങൾ വി​വ​രി​ക്കു​ന്ന​ത്, ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട മനു​ഷ്യ​നെ ഭരി​ച്ചു​പോ​ന്ന രണ്ടു വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ ഇത്ര സഗൌ​ര​വ​മായ ഒരു ശണ്ഠ​യിൽ ഒരി​ക്ക​ലും പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല. ഴാവേർ തന്റെ പ്ര​വൃ​ത്തി​മു​റി​യി​ലേ​ക്കു വന്ന് ആദ്യ​ത്തെ​വാ​ക്കു​കൾ പറ​ഞ്ഞു​കേ​ട്ട​പ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ ഇത​യാൾ​ക്കു സമ്മി​ശ്ര​മാ​യി​ട്ടെ​ങ്കി​ലും നല്ല​വ​ണ്ണം ഉള്ളിൽ​ക്കൊ​ള്ളു​മാ​റ് മന​സ്സി​ലാ​യി. അത്ര​യ​സം​ഖ്യം അട​ക്കു​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ കു​ഴി​ച്ചു​മൂ​ടി വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള പേർ അത്ര അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ വിധം ഉച്ച​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ, തന്റെ പ്രാ​ര​ബ്ധ​കർ​മ്മ​ത്തി​ന്റെ ആ അപ​ക​ടം​പി​ടി​ച്ച അസാ​ധാ​ര​ണ​മ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു, ലഹരി പി​ടി​ച്ചി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, അയാൾ ഒന്നു മോ​ഹാ​ല​സ്യ​പ്പെ​ട്ടു; ആ മോ​ഹാ​ല​സ്യ​ത്തി​ലൂ​ടെ, വലു​തായ ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങൾ​ക്കു​ണ്ടാ​കു​ന്ന ആ ഒരു വിറ അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റി​ന്റെ വരവിൽ ഒരു വൃ​ക്ഷ​മെ​ന്ന​പോ​ലെ, ശത്രു സൈ​ന്യാ​ക്ര​മ​ണ​ത്തിൽ ഒരു യു​ദ്ധ​ഭ​ട​നെ​ന്ന​പോ​ലെ അയാൾ ഒന്നു ചാ​ഞ്ഞു. ഇടി​വെ​ട്ടു​കൾ​കൊ​ണ്ടും മി​ന്നൽ​പ്പി​ണ​രു​കൾ​കൊ​ണ്ടും നി​റ​ഞ്ഞ ഇരുൾ​പ്പാ​ടു​കൾ തന്റെ തല​യി​ലേ​ക്ക് ഇടി​ഞ്ഞു​വീ​ഴു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. ഴാവേർ പറ​യു​ന്ന​തും കേ​ട്ടി​രി​ക്കു​മ്പോൾ, ഒന്നാ​മ​താ​യി അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി​യ​ത് അവി​ടെ​നി​ന്ന് ഓടി​പ്പോ​കാ​നാ​ണ്—പാ​ഞ്ഞു​ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കാൻ, ആ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ തട​വിൽ​നി​ന്നു പി​ടി​ച്ചു​നീ​ക്കി ആ സ്ഥാ​ന​ത്തു ചെ​ന്നു നില്‍ക്കാൻ; ഇതു, ജീ​വ​നോ​ടു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ മാം​സ​ത്തി​ലെ​ങ്ങും കൊ​ത്തി​വ​ര​യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, വേ​ദ​ന​പ്ര​ദ​വും മർ​മ്മ​ഭേ​ദ​ക​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട് അത് പോയി! സ്വയം പറ​ഞ്ഞു, നമു​ക്ക് കാണാം! നമു​ക്കു കാണാം” ഈ ആദ്യ​ത്തെ സമ​ര്യാ​ദ​മായ പ്ര​കൃ​തി​ബോ​ധ​ത്തെ അയാൾ അമർ​ത്തി; പരു​ഷ​ത്തി​നു മുൻ​പിൽ ചൂളി.

മെ​ത്രാ​ന്റെ ദി​വ്യോ​പ​ദേ​ശ​ത്തി​ന്ന​നു​രൂ​പ​മാ​യി, അത്ര​യു​മ​ധി​കം കാ​ല​ത്തെ പശ്ചാ​ത്താ​പ​ത്തി​നും സ്വാർ​ഥ​നി​ഷേ​ധ​ത്തി​നും യോ​ജി​ക്കു​മാ​റ് അഭി​ന​ന്ദ​നീ​യ​മാ​യാ​രം​ഭി​ച്ച തപോ​വൃ​ത്തി​യു​ടെ നടു​വിൽ​വെ​ച്ച്, ഈ മനു​ഷ്യൻ അത്ര​മേൽ ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യൊ​രു വി​ചാ​ര​ത്തി​നു മുൻ​പി​ലും ഞൊ​ടി​നേ​രം​പോ​ലും കൂ​സാ​തെ ഒരേ​വി​ധം കാൽ​വെ​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ, അടി​യിൽ സ്വർ​ഗം കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ വായ പൊ​ളി​ച്ച അഗാ​ധ​ഗു​ഹ​യി​ലേ​ക്കു നേരെ നട​ന്നു ചെ​ന്നി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും, അതു ബഹു​കൌ​തു​ക​ക​ര​മാ​യേ​നേ; ഉവ്വ്, അതു കൌ​തു​ക​ക​ര​മാ​യി​രി​ക്കും; പക്ഷേ, അങ്ങ​നെ​യ​ല്ല ഉണ്ടാ​യ​ത്. ഈ ആത്മാ​വി​നു​ള്ളിൽ കഴി​ഞ്ഞ സം​ഗ​തി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു ഞങ്ങൾ കണ​ക്കു പറയണം; അതി​ലു​ണ്ടാ​യ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി പറയുക മാ​ത്ര​മേ ഞങ്ങ​ളേ​ക്കൊ​ണ്ടു സാ​ധി​ക്കൂ. ആദ്യ​ത്തിൽ ആത്മ​ര​ക്ഷ​യ്ക്കു​ള്ള പ്ര​കൃ​തി​ബോ​ധം അയാ​ളേ​യും​കൊ​ണ്ടു നട​ന്നു; ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അയാൾ തന്റെ ആലോ​ച​ന​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം ബദ്ധ​പ്പെ​ട്ടു പി​ടി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി; വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ അമർ​ത്തി; ഴാ​വേ​റു​ടെ സന്നി​ധാ​ന​ത്തെ​പ്പ​റ്റി, ആ മഹ​ത്തായ ആപ​ത്തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ആലോ​ചി​ച്ചു; ഭയ​പ്പാ​ടി​നു​ള്ള സ്ഥൈ​ര്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി എല്ലാ തീർ​പ്പു​ക​ളെ​യും നീ​ട്ടി​വെ​ച്ചു; കർ​ത്ത​വ്യ​മെ​ന്നു​ള്ള വി​ചാ​ര​ത്തെ കു​ട​ഞ്ഞു​ക​ള​ഞ്ഞ്, ഒരു യു​ദ്ധ​ഭ​ടൻ തന്റെ പരിച കട​ന്നെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു പോലെ, അയാൾ തന്റെ ശാ​ന്ത​ത​യെ വീ​ണ്ടും അവ​ലം​ബി​ച്ചു.

അന്ന​ത്തെ ദിവസം മു​ഴു​വ​നും അയാൾ ഈ നി​ല​യിൽ നി​ന്നു—അക​ത്ത് ഒരു ചു​ഴ​ലി​ക്കാ​റ്റ്, പു​റ​ത്ത് ഒരഗാധ ശാ​ന്തത. “കേ​ടു​വ​രാ​തെ നിർ​ത്താ​നു​ള്ള വി​ദ്യ​കൾ” എന്നു പറ​യാ​വു​ന്ന ഒന്നും അയാൾ നോ​ക്കി​യി​ല്ല. അപ്പോ​ഴും അയാ​ളു​ടെ തല​ച്ചോ​റി​നു​ള്ളിൽ സക​ല​വും തമ്മിൽ കെ​ട്ടി​മ​റി​ഞ്ഞും ഉന്തി​യും തള്ളി​യും തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒരൊ​റ്റ ആലോ​ച​ന​യു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും സ്വ​രൂ​പം വ്യ​ക്ത​മാ​യി​ക്കാ​ണാ​നും, ഒരു വല്ലാ​ത്ത തല്ലു​കൊ​ണ്ടു എന്ന​ല്ലാ​തെ തന്നെ​പ്പ​റ്റി മറ്റൊ​ന്നും പറ​യാ​നും കഴി​യാ​താ​ക​ത്ത​ക്ക​വി​ധം അയാ​ളു​ടെ മനഃ​ശ​ല്യം അത്ര​മേൽ വലു​താ​യി​രു​ന്നു.

പതി​വു​പോ​ലെ, അയാൾ ഫൻ​തീ​ന്റെ ദീ​ന​ക്കി​ട​യ്ക്ക​യു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു; പ്ര​കൃ​ത്യാ ഉള്ള ഒരു ദയാ​ശീ​ലം നി​മി​ത്തം അയാൾ, താൻ ആവിധം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണെ​ന്നു സ്വയം പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട്, അവിടെ കു​റ​ച്ച​ധി​ക​നേ​രം നി​ന്നു; എന്ന​ല്ല, തനി​ക്കി​വി​ടം വി​ടേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​പ​ക്ഷം അവളെ നല്ല​വ​ണ്ണം നോ​ക്കി​ക്കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്ന് ആ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​ക​ളെ ഏല്‍പി​ക്ക​യും ചെ​യ്തു. ആറാ​യി​ലേ​ക്കു പോ​കേ​ണ്ടി​വ​ന്നേ​ക്കാ​മെ​ന്നൊ​രു നേരിയ വി​ചാ​രം അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അങ്ങ​നെ, ആ വഴി​യാ​ത്ര​യെ​പ്പ​റ്റി ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്ക​ഴി​യാ​തെ, തന്നെ​പ്പ​റ്റി സം​ശ​യി​ക്കുക എന്ന ആ ശബ്ദ​ത്തി​ന്നേ വഴി​യി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥി​തി​ക്ക്, അവിടെ കഴി​യു​ന്ന സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ കണ്ട​റി​യു​ന്ന​തിൽ അസാം​ഗ​ത്യ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല​ല്ലോ എന്ന​യാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; ഏതെ​ങ്കി​ലും ഇരി​ക്ക​ട്ടെ എന്നു​വെ​ച്ച് അയാൾ സ്കോ​ഫ്ളേ​റു​ടെ വണ്ടി ശട്ടം​ചെ​യ്തു.

ഒരു നല്ല രു​ചി​യോ​ടു​കു​ടി അയാൾ ഭക്ഷ​ണം കഴി​ച്ചു.

മട​ങ്ങി തന്റെ മു​റി​യിൽ എത്തി​യി​ട്ടു, അയാൾ ഇരു​ന്നു മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ച്ചു.

അയാൾ തന്റെ സ്ഥി​തി​യെ പരീ​ക്ഷ​ണം ചെ​യ്തു; അഭൂ​ത​പൂർ​വ​മാ​യി​ക്ക​ണ്ടു—തന്റെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ; വ്യാ​കു​ല​ത​യു​ടെ അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ ഏതോ പ്രേ​ര​ണ​യാൽ, ഇരി​പ്പി​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു വാ​തിൽ​സാ​ക്ഷ​യി​ട​ത്ത​ക്ക​വി​ധം അത്ര​മേൽ അഭൂ​ത​പൂർ​വം. വേറെ ചി​ല​തു​കൂ​ടി കട​ന്നു​വ​ന്നെ​ങ്കി​ലോ എന്ന​യാൾ പേ​ടി​ച്ചു, സം​ഭാ​വൃ​ത​ക​ളു​ടെ ആക്ര​മ​ണ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് അയാൾ തന്ന​ത്താൻ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി നിർ​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

ഒരു​നി​മി​ഷം​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞു. അയാൾ വി​ള​ക്കു കെ​ടു​ത്തി; ആ വെ​ളി​ച്ചം അയാളെ സം​ഭ്ര​മി​പ്പി​ച്ചു.

അയാൾ​ക്കു താൻ കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടെ​ങ്കി​ലോ എന്നു തോ​ന്നി.

ആരാൽ?

കഷ്ടം! അയാൾ​ക്ക് എന്തൊ​ന്നി​നെ​യാ​ണോ വരാ​തെ​യാ​ക്കേ​ണ്ട​ത്, അത​വി​ടെ എത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു; ഏതൊ​ന്നാ​ണോ കാ​ണാ​തി​രി​ക്കേ​ണ്ട​ത്, അത് അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കു തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്നു—അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സാ​ക്ഷി.

അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സാ​ക്ഷി; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, ഈശ്വ​രൻ.

എങ്കി​ലും, അയാൾ ആദ്യ​ത്തിൽ തന്നെ​ത്ത​ന്നെ അന്ധാ​ളി​പ്പി​ച്ചു; രക്ഷ​യും ഏകാ​ന്ത​ത​യും കി​ട്ടി​യ​താ​യി അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി; സാക്ഷ നീ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ താൻ അലം​ഘ​നീ​യ​നാ​ണെ​ന്നു കരുതി; വി​ള​ക്കു കെ​ടു​ത്തി​യ​പ്പോൾ താൻ അദൃ​ശ്യ​നാ​യെ​ന്നു​റ​ച്ചു. എന്നി​ട്ട് അയാൾ അവ​ന​വ​നെ കൈ​യിൽ​പ്പി​ടി​ച്ചു; കൈ​മു​ട്ടു​കൾ മേ​ശ​മേൽ കു​ത്തി തല കൈയിൽ ചാ​യ്ച്ച്, ഇരു​ട്ട​ത്തി​രു​ന്നു മനോ​രാ​ജ്യം തു​ട​ങ്ങി:

“ഞാ​നി​പ്പോൾ എവി​ടെ​യാ​ണ്? സ്വ​പ്നം കാ​ണു​ക​യി​ല്ലേ? എന്തേ ഞാൻ കേ​ട്ട​ത്? ഞാൻ ആ ഴാ​വേ​റെ കണ്ടു എന്ന​തും എന്നോ​ട് ആ നി​ല​യിൽ സം​സാ​രി​ച്ചു എന്ന​തും വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ നേ​രാ​ണോ? ആ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ ആരാ​യി​രി​ക്കാം? അപ്പോൾ അയാൾ​ക്ക് എന്റെ ഛാ​യ​യു​ണ്ട്; അതു വരുമോ? ഓർ​ക്കു. ഇന്ന​ലെ ഞാ​നെ​ത്ര മന​സ്സ​മാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടു കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു; എന്തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​ന്നു സം​ശ​യി​ച്ചി​രു​ന്നു​വോ! ഇന്ന​ലെ ഈ നേ​ര​ത്തു ഞാൻ എന്തേ ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​ത്? ഈ സം​ഭ​വ​ത്തിൽ എന്താ​ണു​ള്ള​ത്? എന്താ​വും അവ​സാ​നം? എന്തു ചെ​യ്യ​ണം?”

അയാൾ സ്വയം ചെ​ന്നു​പെ​ട്ട​താ​യി​ക്ക​ണ്ട മനോ​വേ​ദന ഇതാ​യി​രു​ന്നു. ആലോ​ച​ന​ക​ളെ വി​ടാ​തെ നിർ​ത്തു​വാൻ വേണ്ട ശക്തി അയാ​ളു​ടെ തല​ച്ചോ​റി​നി​ല്ലാ​താ​യി; അവ കടൽ​ത്തി​ര​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ കട​ന്നു​പോ​കു​ന്നു; അവയെ പി​ടി​ച്ചു​നിർ​ത്താൻ​വേ​ണ്ടി അയാൾ തന്റെ നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തെ രണ്ടു കൈ​കൊ​ണ്ടും അമർ​ത്തി. അയാ​ളു​ടെ മനഃ​ശ​ക്തി​യേ​യും വി​വേ​ക​ത്തേ​യും കീ​ഴ്മേൽ മറി​ച്ച​തും അയാൾ തെ​ളി​വും തീർ​പ്പും ഉള്ളിൽ​നി​ന്നു പി​ഴു​തെ​ടു​ക്കു​വാൻ ഉദ്ദേ​ശി​ച്ച​തു​മായ ലഹ​ള​യിൽ​നി​ന്നു കഠി​ന​ദുഃ​ഖ​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും പു​റ​ത്തേ​ക്കു വന്നി​ല്ല.

അയാ​ളു​ടെ തല​യ്ക്കു തീ​പ്പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അയാൾ ജനാ​ല​യു​ടെ അടു​ക്കൽ​ച്ചെ​ന്ന്, അത് മലർ​ക്കെ ഉന്തി​ത്തു​റ​ന്നു. ആകാ​ശ​ത്തിൽ നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ല്ല. അയാൾ മട​ങ്ങി, മേ​ശ​ക്ക​രി​കിൽ​ത്ത​ന്നെ വന്നി​രി​പ്പാ​യി.

ആദ്യ​ത്തെ മണി​ക്കൂർ ഇങ്ങ​നെ കഴി​ഞ്ഞൂ.

എങ്കി​ലും അവ്യ​ക്ത​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്ന നി​ഴല്‍പാ​ടു​കൾ​ക്കു ക്ര​മേണ രൂ​പം​വെ​ക്കാ​നും അവ അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ നി​ല​ക്കൊ​ള്ളാ​നും തു​ട​ങ്ങി; പര​മാർ​ത്ഥ​ത​യ്ക്കു​ള്ള കണി​ശ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, മു​ഴു​വൻ സ്ഥി​തി​യെ​യ​ല്ല, ഏതാ​നും ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ അയാൾ​ക്ക് ഒരു​നോ​ക്കു കാണാൻ കഴി​ഞ്ഞു. അപ്പോ​ഴ​ത്തെ സ്ഥി​തി വി​ഷ​മ​വും അസാ​ധാ​ര​ണ​വു​മാ​യി​രു​ന്നാ​ലും അതു തി​ക​ച്ചും തന്റെ കീ​ഴി​ലാ​ണെ​ന്നു​ള്ള വാ​സ്ത​വം കണ്ട​റി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ ആരം​ഭി​ച്ചു.

ഇത് അയാ​ളു​ടെ അമ്പ​ര​പ്പി​നെ വർ​ദ്ധി​പ്പി​ക്കുക മാ​ത്രം ചെ​യ്തു.

തന്റെ പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ​ക്കെ​ല്ലാം താൻ നി​ശ്ച​യി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ആ സഗൌ​ര​വ​വും ധർ​മ്മ​പ​ര​വു​മായ ഉദ്ദേ​ശ്യ​ത്തെ ബാ​ധി​ക്കാ​തെ, അയാൾ അതേ​വ​രെ​യാ​യി ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ല്ലാം കൂ​ടി​യാൽ തന്റെ പേ​രി​നെ ഇട്ടു​മൂ​ടൂ​വാ​നു​ള്ള ഒരു കു​ഴി​യാ​ണ്. ഉറ​ക്കം വരാ​ത്ത രാ​ത്രി​ക​ളിൽ സ്വയം മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്ന സമ​യ​ത്തെ​ല്ലാം അയാൾ​ക്കു സർ​വോ​പ​രി​യായ ഭയം തന്റെ പേർ എപ്പോ​ഴെ​ങ്കി​ലും പറ​ഞ്ഞു​കേൾ​ക്കു​മോ എന്നാ​യി​രു​ന്നു; അതോ​ടു​കൂ​ടി തന്റെ കഥ കഴി​യു​മെ​ന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; ആ പേർ വീ​ണ്ടും വന്നു മുഖം കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ദി​വ​സ​മെ​ന്നോ അന്നു തന്റെ പു​തു​ജീ​വി​തം എന്ന​ല്ല—ആർ​ക്ക​റി​യാം? തന്റെ പുതിയ ആത്മാ​വു​കൂ​ടി​യും മറ​ഞ്ഞു​ക​ള​യു​മെ​ന്ന അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. ഇങ്ങ​നെ വരാം എന്നു വി​ചാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ അയാൾ വി​റ​ച്ചി​രു​ന്നു, ആ സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ ആരെ​ങ്കി​ലും അയാ​ളോ​ട് ആ പേർ ചെ​കി​ട്ടിൽ വന്നു മു​ഴ​ങ്ങു​ന്ന ഒരു കാലം—ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന ഭയ​ങ്കര ശബ്ദം അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു പെ​ട്ടെ​ന്നു പൊ​ന്തി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ഒരു ഘട്ടം— അയാൾ ചു​റ്റും വളർ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന നി​ഗൂ​ഡ​ത​യെ ചി​ന്നി​പ്പ​റ​പ്പി​ക്കാൻ പോന്ന ആ അലം​ഘ​നീയ ദീ​പ്തി പെ​ട്ടെ​ന്നു തന്റെ തല​യ്ക്കു മു​ക​ളിൽ മി​ന്നി​ക്ക​ള​യു​ന്ന ഒരു സന്ദർ​ഭം—വന്നേ​ക്കു​മെ​ന്നും; അപ്പോൾ, ആ പേർ അയാളെ ഭയ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നും, ആ പ്ര​കാ​ശം കു​റെ​ക്കൂ​ടി കന​മു​ള്ള ഒരി​രു​ട്ടി​നെ​യു​ണ്ടാ​ക്കുക മാ​ത്ര​മേ ചെ​യ്യു എന്നും, ആ കീ​റി​പ്പ​റി​ഞ്ഞ മൂ​ടു​പ​ടം നി​ഗൂ​ഡ​ത​യെ വലു​താ​ക്കു​ക​യേ ഉള്ളൂ എന്നും, ആ ഭൂ​ക​മ്പം അയാ​ളു​ടെ കോ​ട്ട​യെ ഉറ​പ്പി​ക്കു​മെ​ന്നും, ആ മഹ​ത്തായ സംഭവം അയാ​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം—അയാൾ​ക്കു ഗുണം അതാ​ണെ​ങ്കിൽ—അയാ​ളു​ടെ സ്ഥി​തി​യെ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ കു​റേ​ക്കൂ​ടി സ്വൈ​ര​വും കു​റേ​ക്കൂ​ടി അലം​ഘ​നീ​യ​വു​മാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​വാൻ മാ​ത്രം ഫല​പ്പെ​ടു​മെ​ന്നും എന്ന​ല്ല, ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന ആ പ്രേ​ത​വു​മാ​യു​ള്ള നേ​രി​ട​ലിൽ​നി​ന്നു സു​ശീ​ല​നും മാ​ന്യ​നു​മായ മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ എന്ന പൌരൻ പൂർ​വാ​ധി​കം ബഹു​മ​തി​യോ​ടും സമാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടും അഭൂ​ത​പൂർ​വ​മായ പൂ​ജ്യ​ത​യോ​ടും​കൂ​ടി പു​റ​ത്തു വന്നു കൊ​ള്ളു​മെ​ന്നും—അതേ, ആരെ​ങ്കി​ലും അയാ​ളോ​ട് ഈ വിധം പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു​വെ​ന്കില്‍, അയാൾ തല​യി​ള​ക്കു​ക​യും ആ പറ​ഞ്ഞ​തെ​ല്ലാം ഒരു ഭ്രാ​ന്ത​ന്റെ വാ​ക്കു​ക​ളാ​ണെ​ന്നു കരു​തു​ക​യും ചെ​യ്യും. എന്നാൽ, ഇതൊ​ക്കെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഇപ്പോൾ വന്നു​കൂ​ടി​യ​ത്; അസം​ഭാ​വ്യ​ത​ക​ളു​ടെ ആ മഹ​ത്തായ സമു​ച്ച​യം ഒരു വാ​സ്ത​വ​സം​ഗ​തി​യാ​യി; ഈ കഥ​യി​ല്ലാ​ത്ത മന​സ്സ​ങ്കല്‍പ​ങ്ങൾ​ക്കു സത്യാ​വ​സ്ഥ​ക​ളാ​യി​ത്തീ​രു​വാൻ ഈശ്വ​രൻ അനു​വാ​ദം കൊ​ടു​ത്തു.

അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യം അധി​ക​മ​ധി​കം സു​വ്യ​ക്ത​മാ​യി​ത്തു​ട​ങ്ങി. പി​ന്നെ​യും പി​ന്നെ​യും അയാൾ​ക്കു തന്റെ സ്ഥി​തി മന​സ്സി​ലാ​യി​വ​ന്നു.

അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ സ്വ​പ്ന​ത്തിൽ​നി​ന്നു താൻ അപ്പോൾ കഷ്ടി​ച്ചു​ണർ​ന്ന​തേ​യു​ള്ളു എന്നും, അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി​സ​മ​യ​ത്തു നി​വർ​ന്നും വി​റ​കൊ​ണ്ടും സക​ല​ത്തി​ന്മേ​ലും വെ​റു​തെ പി​ടി​കൂ​ടി​യും, പാ​താ​ള​ത്തി​ന്റെ വെറും വക്ക​ത്ത് ഒരു കടും​തൂ​ക്ക​ത്തി​ലൂ​ടെ താൻ ഉര​സി​വീ​ഴു​ന്ന​താ​യി​ക്ക​ണ്ടു എന്നും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. ആ ഇരു​ട്ട​ത്ത് അയാൾ, ഒര​പ​രി​ചി​ത​നെ—താ​നാ​ണെ​ന്നു​വെ​ച്ച് വി​ധി​യാൽ തെ​റ്റി​പ്പി​ടി​കൂ​ട​പ്പെ​ട്ട​വ​നും, ആ ഇരുൾ​ക്കു​ഴി​യി​ലേ​ക്കു തന്റെ പക​ര​മാ​യി പി​ടി​ച്ചു​ത​ള്ള​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​നു​മാ​യി മുൻപു കണ്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു മനു​ഷ്യ​നെ—വ്യ​ക്ത​മാ​യി കണ്ടു; ആ ഇരുൾ​ക്കു​ഴി​യു​ടെ വായ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അട​യു​ന്ന​തി​ന്നു താനോ അല്ലെ​ങ്കിൽ ആ മറ്റേ ആളോ, അതിൽ വീണേ കഴിയു; സം​ഗ​തി​ക​ളെ അവ​യു​ടെ വഴി​ക്കു നട​ന്നോ​ട്ടെ എന്നു​വെ​ക്കുക മാ​ത്ര​മേ അയാൾ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തു​ള്ളു.

വെ​ളി​ച്ചം പൂർ​ണ​മാ​യി; ഇതയാൾ സ്വയം സമ്മ​തി​ച്ചു; തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള തന്റെ സ്ഥാ​നം ഒഴി​വാ​ണ്; എന്തു​ത​ന്നെ ചെ​യ്താ​ലും ശരി, അത​പ്പോ​ഴും തന്നെ കാ​ത്തു​നില്‍ക്കു​ന്നു; ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യോ​ടു ചെയ്ത മോ​ഷ​ണ​മാ​ണ് തന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു തി​രി​കെ കൊ​ണ്ടു​പോ​യ​ത്; ആ ഒഴി​വു​സ്ഥ​ലം താൻ ചെ​ന്നു നി​റ​യ്ക്കു​ന്ന​തു​വ​രെ, തന്നെ​യും കാ​ത്തു​നില്‍ക്കു​ക​യും, തന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു വലി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും; ഇതിനു മാ​റ്റ​മി​ല്ല, ഇതു തല​യി​ലെ​ഴു​ത്താ​ണ്. പി​ന്നീ​ട് അയാൾ തന്ന​ത്താൻ പറ​ഞ്ഞു, ഇപ്പോൾ തനി​ക്കു പകരം ഒരാ​ളു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്; ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്നൊ​രാൾ​ക്ക് ആ നിർ​ഭാ​ഗ്യം വന്നു​പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു; ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്ന പേരിൽ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തും മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ എന്ന പേരിൽ സമു​ദാ​യ​ത്തി​നി​ട​യി​ലും ഹാജർ കൊ​ടു​ത്താൽ പി​ന്നെ തന്നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം അയാൾ​ക്കൊ​ന്നും പേ​ടി​ക്കാ​നി​ല്ല—ഒന്നു മാ​ത്രം; ശവ​ക്ക​ല്ല​റ​യു​ടേ​തെ​ന്ന​പോ​ലെ, ഒരി​ക്കൽ വന്നു​വീ​ണാൽ പി​ന്നെ ഒരു​കാ​ല​ത്തും നീ​ങ്ങി​പ്പോ​കാ​ത്ത​തായ ആ അവ​മാ​ന​ക്ക​ല്ലി​നെ ആളുകൾ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​ന്റെ തല​യ്ക്കു​വെ​ച്ചു മു​ദ്ര​യി​ടു​ന്ന​ത് അയാൾ തട​യാ​തി​രി​ക്ക​ണം.

ഇതെ​ല്ലാം അത്ര​മേൽ അസാ​ധാ​ര​ണ​വും അത്ര​മേൽ ശക്തി​യു​ള്ള​തു​മാ​യി​രു​ന്നു; അതി​നാൽ, പെ​ട്ടെ​ന്ന് അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ ഏതൊരു മനു​ഷ്യ​നും ജീ​വ​കാ​ല​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഏറി​യാൽ രണ്ടോ മു​ന്നോ തവ​ണ​മാ​ത്രം ഉണ്ടാ​കാ​വു​ന്ന ആ ഒര​നിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ ചലനം—കാ​പ​ട്യ​വും ആഹ്ലാ​ദ​വും നി​രാ​ശ​ത​യു​മ​ട​ങ്ങി​യ​താ​യി, ആന്ത​ര​മായ ചി​രി​യു​ടെ ഒരു പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടൽ എന്നു പറ​യ​പ്പെ​ടാ​വു​ന്ന ആ ഹൃ​ദ​യാ​ന്ത​ര​ത്തി​ലെ സം​ശ​യാ​ത്മ​ക​മായ സക​ല​ത്തെ​യും ഇള​ക്കി​പ്പൊ​ന്തി​ക്കു​ന്ന ഒരു​ത​രം അന്തഃ​ക​രണ മഹാ​ക്ഷോ​ഭം— അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി.

അയാൾ ബദ്ധ​പ്പെ​ട്ടു വീ​ണ്ടും വി​ള​ക്കു കൊ​ളു​ത്തി.

“ആട്ടെ, ഇനി?” അയാൾ തന്ന​ത്താൻ പറ​ഞ്ഞു: “എന്തി​നെ​യാ​ണ് ഞാൻ ഭയ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്? ഇതി​ലെ​ല്ലാം എനി​ക്കാ​ലോ​ചി​ക്കാൻ എന്താ​ണ്? എനി​ക്കു പേ​ടി​ക്കാ​നി​ല്ല. ഒക്കെ​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. എന്റെ കഴി​ഞ്ഞ​കാ​ല​ത്തി​ന് എന്നെ വന്നാ​ക്ര​മി​ക്കു​വാൻ അല്‍പ​മൊ​ന്നു തു​റ​ന്ന ഒറ്റ വാ​തി​ലേ ഉള്ളു; അതാ ആ വാ​തില്‍ക്കൽ എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി ചുമർ വെ​ച്ചു മു​ട്ടി​ച്ചു! അത്ര​യും കാ​ല​മാ​യി എന്നെ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ച്ചി​രു​ന്ന ആ ഴാവേർ; എന്നെ ഊഹി​ച്ച​റി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി​യി​രു​ന്ന​തും, വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ—എന്റെ ഈശ്വര!—എന്നെ ഊഹി​ച്ച​റി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തും, എന്നെ എവി​ടേ​യും പി​ന്തു​ടർ​ന്നി​രു​ന്ന​തു​മായ ആ ഭയ​ങ്കര തി​ര്യക്‍പ്ര​കൃ​തി; എപ്പോ​ഴും എന്റെ നേരെ ഉന്നം​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന ആ വല്ലാ​ത്തൊ​രു നാ​യാ​ട്ടു​നായ—വഴി​ത​ന്നെ തെ​റ്റി, നോ​ക്കി​പ്പോ​ന്ന ചവി​ട്ട​ടി തീരെ വി​ട്ടു മറ്റൊ​രി​ട​ത്തേ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു; ഇനി​മേൽ അയാൾ സം​ശ​യി​ക്കു​ക​യി​ല്ല; എന്നെ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കാ​തി​രി​ക്കും; അയാൾ​ക്കു തന്റെ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ കി​ട്ടി. ആർ​ക്ക​റി​യാം? ഒരു​സ​മ​യം അയാൾ പട്ട​ണ​ത്തിൽ​നി​ന്നേ വി​ട്ടു​പോ​യെ​ന്നു വരാം! ഇതെ​ല്ലാം എന്റെ യാ​തൊ​രു സഹാ​യ​വും കൂ​ടാ​തെ ഉണ്ടാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള​താ​ണ്; ഞാ​നി​തിൽ ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തു​മി​ല്ല! ഹാ! ഹാ! അപ്പോൾ എവി​ടെ​യാ​ണ് ഇതിൽ നിർ​ഭാ​ഗ്യം? എനി​ക്കൊ​രു കഷ്ട​പ്പാ​ടു വന്നു എന്നു​വെ​ച്ച്, ആളുകൾ എന്നെ കാണാൻ വി​ചാ​രി​ക്കും! ആക​പ്പാ​ടെ, ഇതിൽ ആർ​ക്കെ​ങ്കി​ലും ദോഷം തട്ടു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, അത് ഒട്ടും തന്നെ എന്റെ കു​റ്റ​മ​ല്ല; ഈശ്വ​ര​വി​ധി​യാ​ണ് ഇതെ​ല്ലാം ചെ​യ്ത​ത്; ഇങ്ങ​നെ​യൊ​ക്കെ വര​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് വി​ധി​ക്കാ​ഗ്ര​ഹം, സം​ശ​യ​മി​ല്ല​ല്ലോ. ഈശ്വ​ര​വി​ധി ക്ര​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തി​നെ മാ​റ്റി​മ​റി​ക്കാൻ എനി​ക്ക​ധി​കാ​ര​മു​ണ്ടോ? എനി​ക്കെ​ന്താ​ണ് ഇപ്പോ​ളാ​വ​ശ്യം? ഞാൻ എന്തി​നു വേ​ണ്ടാ​തെ ചെ​ന്നു തല​യി​ടു​ന്ന? ഇതിൽ എനി​ക്കൊ​ന്നു​മി​ല്ല. എന്ത്! എനി​ക്കു തൃ​പ്തി​യാ​വു​ന്നി​ല്ല; ഇനി ഇതി​ലേ​റെ എന്തു​വേ​ണം? അത്ര​യേ​റെ കൊ​ല്ല​മാ​യി ഞാൻ എത്തി​ച്ചേ​രു​വാൻ ആഗ്ര​ഹി​ച്ചു​പോ​ന്ന ആ പ്ര​സ്ഥാ​നം, എന്റെ രാ​ത്രി​കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ സ്വ​പ്ന​വി​ഷ​യം, ഈശ്വ​ര​നോ​ടു​ള്ള എന്റെ പ്രാർ​ത്ഥന എനി​ക്കി​പ്പോൾ കി​ട്ടി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു; ഈശ്വ​ര​നാ​ണ് ഇങ്ങ​നെ​യാ​ക്കി​യ​ത്; ഈശ്വ​രേ​ച്ഛ​ക്കെ​തി​രാ​യി യാ​തൊ​ന്നും എനി​ക്കു പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കാൻ വയ്യാ; അപ്പോൾ ഈശ്വ​ര​ന്ന് എന്തേ ഇങ്ങ​നെ തോ​ന്നാൻ? ഞാൻ തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ച​തു മു​ഴു​വ​നാ​വാൻ; ഞാൻ ഒരു നന്മ ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ന്; ഞാൻ ഒരു ദിവസം മറ്റു​ള്ള​വർ​ക്കു മഹ​ത്തും പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ക​വു​മായ ഒരു ദൃ​ഷ്ടാ​ന്ത​മാ​യി​ത്തീ​രാൻ; ഒടു​വിൽ ഇങ്ങ​നെ​യും പറയാം, ഞാൻ ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള തപ​സ്സി​നും ഞാ​ന​വ​ലം​ബി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള സദ്വൃ​ത്തി​ക്കും പി​ന്നി​ലാ​യി കു​റ​ച്ചു സമയം നിൽ​പ്പു​ണ്ട്, കു​റ​ച്ചു​മുൻ​പ് ആ വി​ശി​ഷ്ട​നായ മതാ​ചാ​ര്യ​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ ചെ​ല്ലു​ന്ന​തി​നും അദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ട് ഉപ​ദേ​ശം ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​തി​നും എനി​ക്കു ഭയം തോ​ന്നി​യ​ത് എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണെ​ന്നു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ മന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നി​ല്ല; ശരി​ക്ക് ഇതാ​വും അദ്ദേ​ഹം എന്നോ​ടു പറയുക; തീർ​ച്ച​പ്പെ​ട്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞു; ഓരോ​ന്നും അതി​ന്റെ വഴി​ക്കു നട​ക്ക​ട്ടെ; കാ​രു​ണൃ​സ്വ​രൂ​പ​നായ ഈശ്വ​രൻ അവി​ടു​ത്തെ ഇഷ്ടം​പോ​ലെ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്ക​ട്ടെ!”

അന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ അഗാ​ധ​ത​ക​ളിൽ​വെ​ച്ച് അയാൾ, തനി​ക്കു​ള്ള​തായ ഇരുൾ​ക്കു​ഴി​യു​ടെ മീതെ ചാ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട്, ഈവിധം തന്ന​ത്താൻ സം​സാ​രി​ച്ചു; പി​ന്നെ ഇരി​പ്പി​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു മു​റി​യിൽ ലാ​ത്താൻ തു​ട​ങ്ങി; “ആട്ടെ,” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ഇനി അതി​നെ​പ്പ​റ്റി ഒന്നും ആലോ​ചി​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക; ഞാ​നു​റ​ച്ചു!” പക്ഷേ, അയാൾ​ക്ക് ഒരു സന്തോ​ഷ​വും തോ​ന്നി​യി​ല്ല.

നേ​രേ​മ​റി​ച്ച്,

സമു​ദ്ര​ത്തെ വീ​ണ്ടും കര​യ്ക്ക​ലേ​ക്കു വരാ​താ​ക്കു​ന്ന​തി​ല​ധി​ക​മാ​യി, ആർ​ക്കും വി​ചാ​ര​ത്തെ ഒരാ​ലോ​ച​ന​യെ​സ്സും​ബ​ന്ധി​ച്ചു വീ​ണ്ടും ഉണ്ടാ​കാ​തെ​യാ​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല; സമു​ദ്ര​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ അതിനെ വേ​ലി​യേ​റ്റം എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു; കു​റ്റ​ക്കാ​രൻ അതിനെ പശ്ചാ​ത്താ​പം എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു; ഈശ്വ​രൻ സമു​ദ്ര​ത്തെ പൊ​ന്തി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ആത്മാ​വി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടും ചെ​യ്യി​ക്കു​ന്നു.

കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ കഴി​ഞ്ഞ​തോ​ടു​കൂ​ടി, അയാൾ എന്തു​ത​ന്നെ ചെ​യ്തി​ട്ടും, താൻ​ത​ന്നെ വക്താ​വും ശ്രോ​താ​വു​മാ​യി—പറ​യാ​തെ കഴി​ക്കാ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ പറ​ഞ്ഞും, കേൾ​ക്കാ​തെ കഴി​ക്കാ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു​കേ​ട്ടും, രണ്ടാ​യി​രം കൊ​ല്ല​ങ്ങൾ​ക്കു​മുൻ​പ് മറ്റൊ​രു ദണ്ഡി​ത​നോ​ടു “മു​മ്പോ​ട്ടു നട​ക്ക്” എന്നു പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, “തന്നോ​ട് ആലോ​ചി​ക്കുക” എന്നു പറ​യു​ന്ന ആ നിഗൂഡ ശക്തി​ക്കു കീ​ഴ്പ്പെ​ട്ടും വീ​ണ്ടും അയാൾ തന്റെ ദുഃ​ഖ​മ​യ​സം​ഭാ​ഷ​ണം ആരം​ഭി​ച്ചു.

ഇവി​ടു​ന്ന​ങ്ങോ​ട്ടു കട​ക്കു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പാ​യി, ഞങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന​തി​നെ നല്ല​വ​ണ്ണം മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി, ഒരു കാ​ര്യം ഇവിടെ നി​ഷ്കർ​ഷി​ക്ക​ട്ടെ.

താ​ന്താ​ങ്ങ​ളോ​ടാ​യി മനു​ഷ്യർ സം​സാ​രി​ക്കാ​റു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​ത് തീർ​ച്ച​യാ​ണ്; അത് ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു​ത്ത​നു​മി​ല്ല. ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ ഉള്ളിൽ​വെ​ച്ചു വി​ചാ​ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു മന​സ്സാ​ക്ഷി​യി​ലേ​ക്കു ചെ​ല്ലു​ക​യും മന​സ്സാ​ക്ഷി​യിൽ​നി​ന്നു വി​ചാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്യു​മ്പോ​ഴ​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം, ഒരി​ക്ക​ലും വാ​ക്ക് ഒരു വി​ശി​ഷ്ട​മായ അത്ഭു​ത​ക​ര​വ​സ്തു​വാ​കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നും പറ​യാ​വു​ന്ന​താ​ണ്; ഈ ഒരർ​ത്ഥ​ത്തിൽ മാ​ത്ര​മാ​ണ്, അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, അയാൾ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു എന്നീ വാ​ക്കു​ക​ളെ ഈ അധ്യാ​യ​ത്തിൽ പല​പ്പോ​ഴും ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു​കാ​ണു​മ്പോൾ മന​സ്സി​ലാ​ക്കേ​ണ്ട​ത്, പു​റ​മേ​യു​ള്ള നി​ശ​ബ്ദ​ത​യ്ക്കു ഭംഗം വരു​ത്താ​തെ ഒരാൾ തന്നോ​ടു തന്നെ പറ​യു​ക​യും സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യും ഉച്ച​ത്തിൽ ഉരി​യാ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു; ഒരു വലിയ ലഹ​ള​യു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും! വാ​യ​യൊ​ഴി​ച്ചു നമ്മെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച സക​ല​വും സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും. കാ​ണാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടും തൊ​ട്ട​റി​യാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടും ആത്മാ​വി​ലെ വാ​സ്ത​വ​സം​ഗ​തി​ക​ളു​ടെ വാ​സ്ത​വ​ത്വം കു​റ​യു​ന്നി​ല്ല.

അങ്ങ​നെ താ​നെ​വി​ടെ​യാ​ണ് നില്‍ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് അയാൾ തന്നോ​ടു​ത​ന്നെ ചോ​ദി​ച്ചു. ആ “ഉറ​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ തീർ​പ്പി’നെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ വി​ചാ​രണ ചെ​യ്തു. ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ ഉള്ളിൽ ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​വെ​ച്ച​തെ​ല്ലാം പൈ​ശാ​ചി​ക​മാ​ണെ​ന്ന്; ഓരോ​ന്നും അതി​ന്റെ വഴി​ക്കു നട​ക്ക​ട്ടെ, കാ​രു​ണ്യ​സ്വ​രൂ​പ​നായ ഈശ്വ​രൻ അവി​ടു​ത്തെ ഇഷ്ടം പോലെ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്ക​ട്ടെ’ എന്നു വെ​ക്കു​ന്ന​ത് ശു​ദ്ധ​മേ നി​ഷ്ഠൂ​ര​ത​യാ​ണെ​ന്ന്: വി​ധി​യു​ടേ​യും മനു​ഷ്യ​രു​ടേ​തു​മായ ഈ അബ​ദ്ധ​പ്ര​വൃ​ത്തി​യെ തട​ഞ്ഞു​നിർ​ത്താ​തെ ഫല​പ്പെ​ടു​വാൻ സമ്മ​തി​ക്കു​ന്ന​തു, തന്റെ മൌ​നം​കൊ​ണ്ട് അവ​ന​വ​നെ അതിനു കടം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്, ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ ഒന്നും ചെ​യ്യാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തു, സർ​വ​വും ചെ​യ്തു​പോ​ക​യാ​ണെ​ന്ന്; ഇതു, കാ​പ​ടൃ​മ​യ​മായ നീ​ച​ത്വ​ത്തി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​മാ​ണെ​ന്ന്; ഇതു നീ​ച​വും നി​കൃ​ഷ്ട​വും നി​ഷ്ഠൂ​ര​വും ഭീ​രു​ത്വ​മ​യ​വും അധ​മോ​ചി​ത​വു​മായ ഒരു കു​റ്റ​മാ​ണെ​ന്ന് അയാൾ സ്വയം സമ്മ​തി​ച്ചു!

എട്ടു കൊ​ല്ല​ത്തി​നു​ള്ളിൽ ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട മനു​ഷ്യൻ ഒന്നാ​മ​താ​യി ദു​ഷ്ട​വി​ചാ​ര​ത്തി​ന്റേ​യും ദു​ഷ്ട​പ്ര​വൃ​ത്തി​യു​ടേ​യും കയ്പു​ര​സം അനു​ഭ​വി​ച്ചു.

അതിനെ അയാൾ വെ​റു​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി തു​പ്പി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു.

അയാൾ പി​ന്നേ​യും തന്നോ​ടു​ത​ന്നെ ചോ​ദ്യം തു​ട​ങ്ങി. എന്റെ ഉദ്ദേ​ശ്യം സാ​ധി​ച്ചു” എന്നു പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ എന്തർ​ത്ഥ​മാ​ണ് കരു​തി​യ​തെ​ന്ന് അയാൾ ദയ​യി​ല്ലാ​തെ ചോ​ദി​ച്ചു; തന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​നു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരു​ദ്ദേ​ശ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്ന് അയാൾ തന്ന​ത്താൻ തീർ​ത്തു​പ​റ​ഞ്ഞു; പക്ഷേ, എന്താ​ണ് ഉദ്ദേ​ശ്യം? അയാ​ളു​ടെ പേ​രി​നെ മറ​ച്ചു​വെ​ക്കു​ക​യോ? പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രെ തോൽ​പി​ക്കു​ക​യോ? ഇത്ര സാ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒന്നി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​ണോ അയാൾ ഈ ചെ​യ്ത​തൊ​ക്കെ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച​ത്? മഹ​ത്ത​ര​മായ മറ്റൊ​രു​ദ്ദേ​ശ്യ​മി​ല്ലേ, വാ​സ്ത​വ​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള ഒന്ന്— ദേ​ഹ​ത്തെ​യ​ല്ല, ആത്മാ​വി​നെ രക്ഷി​ക്കുക; ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി സത്യ​വാ​നും സു​ശീ​ല​നു​മാ​വുക; ഒരു​ത്തമ മനു​ഷ്യ​നാ​വുക? എല്ലാ​റ്റി​ലും മീ​തെ​യാ​യി അത​ല്ലേ, ആ ഒന്നു​മാ​ത്ര​മ​ല്ലേ, അയാൾ എപ്പോ​ഴും ആഗ്ര​ഹി​ച്ചി​രു​ന്ന​തും, മെ​ത്രാന്‍ അയാ​ളോ​ടു ചെ​യ്വാൻ ആജ്ഞാ​പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തും—കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു മുൻ​പിൽ വാ​തി​ല​ട​യ്ക്കുക? പക്ഷേ, അതയാൾ അട​യ്ക്കു​ന്നി​ല്ല! ജഗ​ദീ​ശ്വര, ഒരു നി​കൃ​ഷ്ട​കർ​മ്മം ചെ​യ്ത് അത് അയാൾ വീ​ണ്ടും തു​റ​ക്കു​ക​യാ​ണ് ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്! ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അയാൾ കള്ള​നാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. കള്ള​ന്മാ​രിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും അറ​യ്ക്ക​ത്ത​ക്ക കള്ളൻ! അയാൾ മറ്റൊ​രു​ത്ത​ന്റെ ആയു​സ്സി​നെ, ജീ​വി​ത​ത്തെ, സമാ​ധാ​ന​ത്തെ, പകൽ​വെ​ളി​ച്ച​ത്തു​ള്ള സ്ഥാ​ന​ത്തെ തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കു​ന്നു. അയാൾ ഒരു കൊ​ല​പാ​ത​കി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. ഒരു ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട മനു​ഷ്യ​നെ അയാൾ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ല്ലു​ന്നു—മാ​ന​സി​ക​മാ​യി കൊ​ല​ചെ​യ്യു​ന്നു. അയാൾ ആ മനു​ഷ്യ​നിൽ ഭയ​ങ്ക​ര​മായ കൊ​ല്ലാ​ക്കൊല നട​ത്തു​ന്നു—തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ എന്നു വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ വെ​ളി​ച്ച​ത്തു​വെ​ച്ചു​ള്ള കൊല. നേരെ മറി​ച്ചു, ദുഃ​ഖ​ക​ര​മായ ഒര​ബ​ദ്ധം​കൊ​ണ്ട വീ​ണു​പോയ ആ മനു​ഷ്യ​നെ രക്ഷി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി താൻ തന്നെ ചെ​ന്നു ഹാ​ജ​രാ​വുക. തന്റെ സ്വ​ന്തം പേ​രി​നെ വീ​ണ്ടും കൈ​ക്കൊ​ള്ളുക, ധർ​മ്മ​പ്ര​കാ​രം, ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​വുക ഇതു വാ​സ്ത​വം നോ​ക്കി​യാൽ അയാ​ളു​ടെ ഉയിർ​ത്തെ​ഴു​ന്നേല്‍ക്ക​ലി’നെ സാ​ധി​ക്കു​ക​യാ​ണ്; അപ്പോള്‍ത്ത​ന്നെ വി​ട്ടു​പോ​ന്ന നര​ക​ത്തിന്‍റെ വാ​തില്‍ അയാള്‍ എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി അട​യ്ക്കു​ക​യാ​ണ്: കാ​ഴ്ച​യില്‍ അവി​ടെ​ച്ചെ​ന്നു വീ​ഴു​ന്ന​തു, യഥാർ​ഥ​ത്തിൽ, അതില്‍നി​ന്ന് വി​ട്ടു​പോ​രു​ക​യാ​ണ്. ഇതു ചെ​യ്യ​ണം! ഈ പറ​ഞ്ഞ​തെ​ല്ലാം ചെ​യ്ട്ടി​ല്ലെ​ന്കില്‍ അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല, അയാ​ളു​ടെ ജീ​വി​തം മു​ഴു​വൻ നി​ഷ്ഫ​ല​മാ​യി അയാള്‍ ചെയ്ത പ്രാ​യ​ശ്ചി​ത്ത​മെ​ല്ലാം വെ​റു​തേ, പ്ര​യോ​ജ​ന​മെ​ന്ത്?” എന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന്റെ ആവ​ശ്യം ഇനി​യി​ല്ല,മെ​ത്രാന്‍ അവി​ടെ​യു​ണ്ടെ​ന്നും; സ്വർ​ഗാ​രോ​ഹ​ണം ചെ​യ്ത​തു​കൊ​ണ്ട് കു​റേ​ക്കൂ​ടി അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സാ​ന്നി​ദ്ധ്യം അവി​ടെ​യു​ണ്ടെ​ന്നും; മെ​ത്രാന്‍ തന്റെ നേരെ ഉറ​പ്പി​ച്ചു നോ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും, തന്റെ മനോ​ഗു​ണ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ​യി​രു​ന്നാ​ലും, മെയർ മദ​ലി​യെൻ മെ​ത്രാ​ന്നു നി​ന്ദ്യ​നാ​വു​മെ​ന്നും, തട​വു​പു​ള്ളി​യായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കണ്ണിൽ ഉത്ത​മ​നും പരി​ശു​ദ്ധ​നു​മാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നും; മനു​ഷ്യർ തന്റെ മു​ഖം​മൂ​ടി​മാ​ത്ര​മേ കാ​ണു​ന്നു​ള്ളു, മെ​ത്രാൻ തന്റെ മുഖം കാ​ണു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും; മനു​ഷ്യർ തന്റെ ജീ​വി​തം മാ​ത്ര​മേ കാ​ണു​ന്നു​ള്ളൂ. മെ​ത്രാന്‍ മന​സ്സാ​ക്ഷി​യെ കാ​ണു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും അയാൾ​ക്കു​റ​പ്പു​തോ​ന്നി; അതി​നാൽ അയാൾ ആറാ​യി​ലെ​ക്കു പോണം; ശരി​യ​ല്ലാ​ത്ത ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ വി​ടു​വി​ക്ക​ണം; ശരി​യാ​യ​വ​നെ​പ്പ​റ്റി അറി​വു​കൊ​ടു​ക്ക​ണം. അഹോ! അത് ആത്മ​ത്യാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും ഉൽ​കൃ​ഷ്ട​മാ​ണ്; വി​ജ​യ​ങ്ങ​ളിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും രൂ​ക്ഷ​ത​രം; ഒടു​വി​ല​ത്തെ​ക്കൈ; പക്ഷേ, അതു ചെ​യ്തേ കഴിയു, വ്യ​സ​ന​ക​ര​മായ കർ​മ്മ​ഗ​തി ഈശ്വ​ര​ന്റെ കണ്ണിൽ മാ​ത്ര​മേ അയാൾ പാ​വ​ന​ത്വ​ത്തിൽ പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്നു​ള്ളു; മനു​ഷ്യ​രെ​സ്സും​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം അയാൾ അവ​മാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങു​ക​യാ​ണ്.

“അപ്പോൾ,’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: ’നമു​ക്ക് ഇങ്ങ​നെ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തുക; നമു​ക്കു നമ്മു​ടെ ധര്‍മ്മം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കുക; ഈ മനു​ഷ്യ​നെ നമു​ക്കു രക്ഷി​ക്കുക.” ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​യു​ക​യാ​ണെ​ന്ന​റി​യാ​തെ, ഈ വാ​ക്കു​കൾ അയാൾ ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു.

അയാൾ തന്റെ പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളെ​ടു​ത്തു, പരീ​ക്ഷ​ണം ചെ​യ്തു, അതാ​തി​ട​ത്ത​ട​ക്കി. പാ​വ​ങ്ങ​ളും കു​ഴ​ക്കിൽ​പ്പെ​ട്ട​വ​രു​മായ കച്ച​വ​ട​ക്കാ​രെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച കണ​ക്കു​കൾ അയാൾ തി​യ്യി​ലേ​ക്കെ​റി​ഞ്ഞു. അയാൾ ഒരു കത്തെ​ഴു​തി, അട​ച്ചു മു​ദ്ര​വെ​ച്ചു; ആ മു​റി​യിൽ ആരെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അയാൾ​ക്ക് ആ ലക്കോ​ട്ടി​ന്റെ പു​റ​ത്തു, മൊ​സ്സ്യു ലഫി​ത്ത്, ബാ​ങ്കു​കാ​രൻ, റ്യൂ ദാര്‍ത്ത്വ, പാ​രി​സ്സ് എന്ന മേൽ​വി​ലാ​സം വാ​യി​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. പലേ ബാ​ങ്കു​നോ​ട്ടു​ക​ളും തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​നു പോയ ആ കൊ​ല്ല​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ താൻ ഉപ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തിയ യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്ര​വും അട​ങ്ങിയ പോ​ക്ക​റ്റു​പു​സ്ത​കം അയാൾ എഴു​ത്തു​പെ​ട്ടി​യിൽ​നി​ന്നു വലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു.

ഈ പലേ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളും ചെ​യ്തു​തീർ​ക്കു​മ്പോൾ—അതി​നി​ട​യിൽ ആവിധം ഗൌ​ര​വ​പ്പെ​ട്ട വി​ചാ​രം ചെ​ന്നി​രു​ന്നു—അയാളെ ആരെ​ങ്കി​ലും കണ്ടി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ കാ​ണു​ന്നാൾ​ക്ക് അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ​ക്ക​ഴി​യു​ന്ന സം​ഗ​തി​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി യാ​തൊ​രു സം​ശ​യ​വും തോ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഇട​യ്ക്ക് അയാ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​കൾ അന​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു എന്നു മാ​ത്രം; മറ്റു ചി​ല​പ്പോൾ തല​യു​യർ​ത്തി ചു​മ​രി​ന്മേൽ ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കു, തനി​ക്കു വി​വ​രി​ച്ചു​കി​ട്ടു​ക​യോ വി​ചാ​ര​ണ​ചെ​യ്തു മന​സ്സി​ലാ​വു​ക​യോ വേ​ണ്ട​തായ എന്തോ ഒന്ന് അവി​ടെ​യു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, അയാൾ സു​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. മൊ​സ്സ്യു ലഫി​ത്തി​നു​ള്ള എഴു​ത്തെ​ഴു​തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, അതു, നോ​ട്ടു​പു​സ്ത​ക​ത്തോ​ടു​കൂ​ടെ, അയാൾ കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യി​ലി​ട്ടു; ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ലാ​ത്തൽ തു​ട​ങ്ങി. അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യം അതി​ന്റെ മാർ​ഗ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് അന​ങ്ങി​യി​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ മുറ വ്യ​ക്ത​മാ​യി. പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​ങ്ങ​ളായ അക്ഷ​ര​ങ്ങ​ളിൽ എഴു​ത​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​ത് അപ്പോ​ഴും കാ​ണാ​നു​ണ്ട്; നോ​ട്ടം തി​രി​യു​ന്ന​ത​നു​സ​രി​ച്ച് ആ എഴു​ത്തും സ്ഥാ​നം മാ​റി​യി​രു​ന്നു:

“പോവു. ആ പേർ പറയു! കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കൂ.”

ഈമാ​തി​രി​യിൽ​ത്തേ​ത​ന്നെ, കാ​ണാ​വു​ന്ന രൂ​പ​ത്തിൽ മുൻ​പി​ലൂ​ടെ നട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യാ​ല​ത്തെ വിധം, അതേ​വ​രെ, തന്റെ ആത്മാ​വി​നെ ഭരി​ച്ചു​പോ​ന്നി​രു​ന്ന ആ രണ്ടു വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളേ​യും അയാൾ കണ്ടു—പേ​രി​നെ മറ​ച്ചു​വെ​ക്ക​ലും, ജീ​വി​ത​ത്തെ പരി​ശു​ദ്ധ​മാ​ക്ക​ലും. ഒന്നാ​മ​താ​യി അവയെ അയാൾ സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി കണ്ടു. അവ തമ്മി​ലു​ള്ള അകൽ​ച്ച​യും അയാൾ കണ്ടു. ആ രണ്ടു വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്ന് അവ​ശ്യം നല്ല​താ​ണെ​ന്നും, മറ്റേ​ത് ഒരു സമയം ചീ​ത്ത​യാ​യേ​ക്കാ​മെ​ന്നും; ഒന്നാ​മ​ത്തേ​ത് ആത്മ​ഭ​ക്തി​യും, മറ്റേ​ത് ആത്മ​വ്യ​ക്തി​യു​മാ​ണെ​ന്നും; ഒന്ന് എന്റെ അയല്‍പ്പ​ക്ക​കാ​രി എന്നും മറ്റേ​തു ഞാൻ തന്നെ എന്നും പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു എന്നും; ഒന്നു വെ​ളി​ച്ച​ത്തിൽ​നി​ന്നും മറ്റേ​ത് ഇരു​ട്ടിൽ​നി​ന്നു​മാ​ണ് പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​തെ​ന്നു​മു​ള്ള വാ​സ്ത​വം അയാൾ കണ്ട​റി​ഞ്ഞു.

അവ പര​സ്പ​രം ശത്രു​ക്ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. രണ്ടും തമ്മിൽ ശണ്ഠ​കൂ​ടു​ന്ന​താ​യി അയാൾ കണ്ടു. അതി​ല​ധി​ക​മാ​ലോ​ചി​ക്കു​ന്തോ​റും, ആത്മാ​വിൻ മുൻ​പിൽ അവ​യ്ക്കും വലു​പ്പം​വെ​ച്ചു. ഇപ്പോൾ അവ ആകാശം മു​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ, ഞങ്ങൾ കു​റ​ച്ചു മുൻപെ പറ​യു​ക​യു​ണ്ടായ ആ അപാ​ര​ത​യിൽ, അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ന്റേ​യും പ്ര​കാ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും ഇടയിൽ, ഒരു ദേ​വി​യും ഒരു രാ​ക്ഷ​സ​നും തമ്മിൽ മല്ലി​ടു​ന്ന​താ​യി കാ​ണു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. അയാൾ ഭയ​ത്തിൽ മു​ങ്ങി: പക്ഷേ, ആ നല്ല വി​ചാ​ര​മാ​ണ് ജയി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

മന​സ്സാ​ക്ഷി​യു​ടേ​യും ഈശ്വ​ര​വി​ധി​യു​ടേ​യും രണ്ടാ​മ​ത്തെ നി​ശ്ചയ ഗഡു​വി​ന്റെ വക്ക​ത്ത് എത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന് അയാൾ​ക്കു​റ​പ്പാ​യി; അയാ​ളു​ടെ പു​തു​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ ആദ്യ​ഭാ​ഗ​ത്തെ മെ​ത്രാൻ അട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തി; രണ്ടാ​മ​ത്തെ ഭാഗം ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വും അട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തി. മഹ​ത്തായ ഗഡു​വി​നു​ശേ​ഷം മഹ​ത്തായ പരീ​ക്ഷ.

ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്കു കു​റ​ഞ്ഞു​നി​ന്ന പരി​ഭ്ര​മം, പതു​ക്കെ​പ്പ​തു​ക്കെ അയാളെ വീ​ണ്ടും പി​ടി​കൂ​ടി. ഒരാ​യി​രം വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സി​ലൂ​ടെ പാ​ഞ്ഞു; പക്ഷേ, അവ അയാ​ളു​ടെ ദൃ​ഡഃ​നി​ശ്ച​യം വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും ഉറ​പ്പി​ക്കു​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു. പക്ഷേ, താൻ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം ശക്തി​വെ​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ചെ​യ്യു​ന്ന​തെ​ന്ന് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; ആക​പ്പാ​ടെ ആ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ​പ്പ​റ്റി അത്ര വി​ചാ​രി​ക്കാ​നി​ല്ലാ​യി​രി​ക്കു​മോ? വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ആ മനു​ഷ്യൻ കള​വു​കു​റ്റം പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രി​ക്കു​മോ?

അയാൾ സ്വയം മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു; “നേ​രാ​യി​ട്ടും ഈ മനു​ഷ്യൻ കു​റ​ച്ച് ആപ്പിൾ പഴ​ങ്ങൾ കട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, അതി​ന്റെ അർഥം ഒരു മാ​സ​ത്തെ തട​വാ​ണ്. അതിൽ നി​ന്നു തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യി​ലേ​ക്കു ദൂരം വള​രെ​യു​ണ്ട്. എന്നാൽ, ആർ​ക്ക​റി​യാം? അയാൾ കട്ടു​വോ? അതു തെ​ളി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടോ? ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന പേർ ആ മനു​ഷ്യ​നെ മോ​ഹാ​ല​സ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു; അതു​കൊ​ണ്ട് തെ​ളി​വു​കൾ കൂ​ടാ​തെ കഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കാ​മെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു; ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു വക്കീൽ​മാർ ചെ​യ്യാ​റു​ള്ള​തെ​ല്ലാം ഇങ്ങ​നെ​യ​ല്ലേ? ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​ണെ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ട്, അയാൾ കള്ള​നാ​വ​ണ​മെ​ന്നൂ​ഹി​ച്ചു.”

ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ, താ​നാ​ണ് ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്നു താൻ​ത​ന്നെ ചെ​ന്ന​റി​യി​ച്ചാൽ ആ പ്ര​വൃ​ത്തി​യി​ലു​ള്ള ധീ​ര​ത​യും, കഴി​ഞ്ഞ ഏഴു കൊ​ല്ല​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള തന്റെ പരി​ശു​ദ്ധ​ജീ​വി​ത​വും, രാ​ജ്യ​ത്തി​നു താൻ ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള നന്മ​യും ഒരു സമയം ആലോ​ചി​ച്ചേ​ക്കാ​മെ​ന്നും, അതു​കാ​ര​ണം ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​കൾ തനി​ക്കു മാ​പ്പു​ത​ന്നേ​ക്കാ​മെ​ന്നും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

പക്ഷേ, ഈ തോ​ന്നൽ വളരെ വേ​ഗ​ത്തിൽ മറ​ഞ്ഞു; ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കൈയിൽ നി​ന്നു നാല്‍പ​തു സു നാ​ണ്യം കട്ട​തു​കൊ​ണ്ട്, ഒരു ശി​ക്ഷ​യ്ക്കു ശേഷം രണ്ടാ​മ​തും കു​റ്റം ചെ​യ്ത​വ​ന്റെ നില വന്നു​പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നും, ആ കാ​ര്യം നി​ശ്ച​മാ​യും പു​റ​ത്തു​വ​രു​മെ​ന്നും, നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ ദൃ​ഡഃ​നി​ശ്ച​യ​മ​നു​സ​രി​ച്ചു താൻ ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്തം നാ​ടു​ക​ട​ത്ത​പ്പെ​ടു​മെ​ന്നും ഓർമ്മ വന്ന് അയാൾ ഒരു നീ​ര​സ​മ​യ​മായ പു​ഞ്ചി​രി​യി​ട്ടു.

എല്ലാ മാ​യാ​മോ​ഹ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നും അയാൾ പി​ന്തി​രി​ഞ്ഞു, തന്നെ കഴി​യു​ന്ന​ത്ര ലൌ​കി​ക​വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു വേർ​പെ​ടു​ത്തി, ശക്തി​യും സമാ​ധാ​ന​വും മറ്റി​ട​ങ്ങ​ളിൽ അന്വേ​ഷി​ച്ചു. തന്റെ മുറ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചേ കഴിയൂ എന്നും; സ്വ​ധർ​മ്മ​ത്തിൽ​നി​ന്നൊ​ഴി​ഞ്ഞു നി​ന്നാ​ലു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തി​ല​ധി​കം ഭാ​ഗ്യ​ക്കേ​ട് അതിനെ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച​തു കൊ​ണ്ടു തനി​ക്കു നേ​രി​ടു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നും, ഓരോ​ന്നും അതാ​തി​ന്റെ വഴി​ക്കു നട​ക്ക​ട്ടെ എന്നു​വെ​ച്ചി​രു​ന്നാൽ, എം. പട്ട​ണ​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടുക എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, തന്റെ ബഹു​മ​തി​യും, തന്റെ നല്ല പേരും, തന്റെ ധർ​മ​സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളും, തന്റെ സമ്പ​ത്തും, തന്റെ പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​വും, തന്നോ​ടു കാ​ണി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ഭക്തി​യും ആദ​ര​വും, തന്റെ മനോ​ഗു​ണ​വും എല്ലാം ഒരു ദു​ഷ്വൃ​ത്തി​കൊ​ണ്ടു വറു​ത്തി​ട്ട​താ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നും അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു. ഈ നി​ഷ്ഠൂ​ര​വ​സ്തു​വാ​യി ചേർ​ന്നു​കി​ട​ക്കു​മ്പോൾ ആ പരി​ശു​ദ്ധ​വ​സ്തു​ക്ക​ളു​ടെ​യെ​ല്ലാം രുചി എന്താ​യി​രി​ക്കും? എന്നാൽ, തന്റെ ആത്മ​ത്യാ​ഗം ചെ​യ്തു സാ​ധി​ക്കു​ന്ന​പ​ക്ഷം, തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യോ​ടും, പാ​റാ​വ​തിർ​ത്തി​യോ​ടും ഇരു​മ്പു​ക​ണ്ഠാ​ഭ​ര​ണ​ത്തോ​ടും പച്ച​ത്തൊ​പ്പി​യോ​ടും ഇള​വി​ല്ലാ​ത്ത ദേ​ഹാ​ധ്വാ​ന​ത്തോ​ടും അനു​ക​മ്പ​യി​ല്ലാ​ത്ത അവ​മാ​ന​ത്തോ​ടും ഒരു ദി​വ്യ​ബോ​ധം കൂ​ടി​ക്ക​ലര്‍ന്നി​രി​ക്കും.

ഒടു​വിൽ, അത​ങ്ങ​നെ​ത്ത​ന്നെ വേ​ണ​മെ​ന്നും, തന്റെ ശി​രോ​രേഖ അതാ​ണെ​ന്നും, ഈശ്വ​രൻ ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​വെ​ച്ച​തി​നെ മാ​റ്റി​മ​റി​ക്കാൻ തനി​ക്ക​ധി​കാ​ര​മി​ല്ലെ​ന്നും, എങ്ങ​നെ​യാ​യാ​ലും, പു​റ​ത്തു സൌ​ശീ​ല്യ​വും അക​ത്ത് അശു​ദ്ധി​യു​മാ​യി​ട്ടോ അതോ അക​ത്തു പരി​ശു​ദ്ധി​യും പുറമെ അവ​മാ​ന​വു​മാ​യി​ട്ടോ കഴി​യേ​ണ്ട​തെ​ന്നു താൻ​ത​ന്നെ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു ത്തേ​ണ്ട​താ​ണെ​ന്നും അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു.

ഈ പരി​താ​പ​ക​ര​ങ്ങ​ളായ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കി​ളർ​ന്നു​പൊ​ങ്ങൽ അയാ​ളു​ടെ ധൈ​ര്യ​ത്തെ കു​റ​യ്ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, അയാ​ളു​ടെ തല​ച്ചോർ തളര്‍ന്നു പോയി. എത്ര​ത​ന്നെ തന്ന​ത്താൻ മന​സ്സി​രു​ത്തി​യെ​ങ്കി​ലും അയാൾ മറ്റു സം​ഗ​തി​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി, ഉദാ​സീ​ന​ങ്ങ​ളായ മറ്റോ​രൊ​ന്നി​നെ​പ്പ​റ്റി, ചി​ന്തി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി.

രണ്ടു ചെ​ന്നി​ക​ളി​ലു​മു​ള്ള ഞര​മ്പു​കൾ കല​ശ​ലാ​യി മി​ടി​ച്ചു; അയാൾ അപ്പോ​ഴും അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും നട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി ആദ്യം പള്ളി​യിൽ നി​ന്നും പി​ന്നീ​ട് ടൌൺ​ഹാ​ളിൽ​നി​ന്നും ശബ്ദി​ച്ചു; രണ്ടു മണി​ക​ളു​ടെ​യും പന്ത്ര​ണ്ടു വീ​ത​മു​ള്ള അടി അയാൾ എണ്ണി; രണ്ടി​ന്റേ​യും ഒച്ച​യ്ക്കു​ള്ള വ്യ​ത്യാ​സം അയാൾ തട്ടി​ച്ചു​നോ​ക്കി; കു​റ​ച്ചു ദിവസം മുൻപ് ഒരി​രു​മ്പു​സാ​മാ​ന​വ്യാ​പാ​രി​യു​ടെ കച്ച​വ​ട​സ്ഥ​ല​ത്തു വില്‍പാൻ വെ​ച്ചി​രു​ന്ന​തും, ആന്ത്വാ​ങ്—അൽ​ബാ​ങ് ദ് റൊ​മാ​ങ് വീൽ എന്നു പേ​രെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള​തു​മായ ഒരു പഴയ നാ​ഴി​ക​മ​ണി ഈ ഘട്ട​ത്തിൽ അയാൾ ഓർ​മി​ച്ചു.

അയാൾ ആകെ തണു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു; അയാൾ അല്‍പം തി​യ്യി​ട്ടു; ജനാ​ല​യ​ട​യ്ക്കു​ന്ന കാ​ര്യം അയാൾ​ക്കോർ​മ​യി​ല്ല.

ഇതി​നി​ട​യ്ക്ക് അയാൾ പി​ന്നേ​യും തന്റെ മയ​ക്ക​ത്തിൽ പെ​ട്ടു; അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി എന്നു മണി​യ​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻപ് താൻ ആലോ​ചി​ച്ചി​രു​ന്ന വിഷയം എന്താ​ണെ​ന്നോർ​മ​വ​രാൻ അയാൾ​ത​ന്നെ കി​ണ​യേ​ണ്ടി​വ​ന്നു; ഒടു​വിൽ അതു സാ​ധി​ച്ചു.

“ഹാ! ശരി,” അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു, കു​റ്റ​ക്കാ​രൻ ഞാ​നാ​ണെ​ന്ന​റി​വു കൊ​ടു​ക്കാൻ നി​ശ്ച​യി​ച്ചു.”

ഉടനെ, പെ​ട്ടെ​ന്ന് അയാൾ ഫൻ​തീ​നെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ലോ​ചി​ച്ചു.

“നില്‍ക്ക​ണേ!” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, അപ്പോൾ ആ സാ​ധു​സ്ത്രീ​യു​ടെ കഥ?”

ഇവിടെ ഒരു പുതിയ ഗഡു രം​ഗ​ത്തു​വ​ന്നു.

മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ പെ​ട്ടെ​ന്നു പ്ര​വേ​ശി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു, ഫൻതീൻ ഒര​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മായ പ്ര​കാ​ശ​നാ​ള​ത്തി​ന്റെ ഫലം കാ​ണി​ച്ചു; അയാ​ളു​ടെ ചു​റ്റു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന സക​ല​വും രൂ​പ​ഭേ​ദ​പ്പെ​ടു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നി. അയാൾ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു:

“ഹാ! പക്ഷേ, ഇതു​വ​രെ ഞാൻ എന്നെ​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രെ​പ്പ​റ്റി​യും ആലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല; ഒന്നും മി​ണ്ടാ​തെ​യി​രി​ക്കു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ എന്നെ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യോ, എന്റെ ദേ​ഹ​ത്തെ മറ​ച്ചു​വെ​ക്കു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ ആത്മാ​വി​നെ രക്ഷി​ക്കു​ക​യോ, നി​കൃ​ഷ്ട​നും ബഹു​മാ​നി​ത​നു​മായ ഒരു വി​ധി​കർ​ത്താ​വാ​യി​രി​ക്കു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​നും വന്ദി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​വ​നു​മായ ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​വു​ക​യോ, ഇതെ​ന്തും എനി​ക്ക​ഴ​കാ​ണ്; അതൊ​ക്കെ ഞാ​നാ​ണ്, എപ്പോ​ഴും ഞാൻ മാ​ത്രം. ഞാ​ന​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മി​ല്ല. പക്ഷേ, എന്റെ ജഗ​ദീ​ശ്വര! ഇതെ​ല്ലാം അഹം​ഭാ​വ​മ​ത്രേ. അഹം​ഭാ​വ​ത്തി​ന്റെ പല രൂ​പാ​ന്ത​ര​ങ്ങൾ; പക്ഷേ, അതെ​ന്താ​യാ​ലും, എല്ലാം അഹം​ഭാ​വം​ത​ന്നെ. മറ്റു​ള്ള​വ​രെ​പ്പ​റ്റി ഞാൻ കു​റ​ച്ചാ​ലോ​ചി​ച്ചാൽ എന്താ​ണ്? അത്യുൽ​കൃ​ഷ്ട​മായ വി​ശു​ദ്ധത മറ്റു​ള്ള​വ​രെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്; ആട്ടെ, നമു​ക്കു കാ​ര്യ​മൊ​ന്നു പരി​ശോ​ധി​ക്കുക. ഞാന്‍ എന്ന​തൊ​ഴി​ച്ചാൽ, ഞാൻ എന്ന​തു മാ​ച്ചാൽ, ഞാൻ എന്ന​തു മറ​ന്നാൽ, പി​ന്ന​ത്തെ ഇതി​ന്റെ​യൊ​ക്കെ ഫലം എന്താ​ണ്? ഞാൻ ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു സമ്മ​തി​ച്ചാൽ എന്താ​ണ്? എന്നെ പി​ടി​കൂ​ടും; ഈ ഷാ​ങ്മ​ത്തി​യോ​വി​നെ വി​ട്ട​യ​യ്ക്കും; വീ​ണ്ടും എന്നെ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ത​ന്നെ​യാ​ക്കും; അതു ശരി—പി​ന്നെ? ഇവി​ട​ത്തെ കഥ എന്താ​ണ്? ഹാ! ഇതാ ഇവിടെ ഒരു രാ​ജ്യം, ഒരു പട്ട​ണം; ഇവിടെ വ്യ​വ​സാ​യ​ശാ​ല​ക​ളു​ണ്ട്, ഒരു കൈ​ത്തൊ​ഴി​ലു​ണ്ട്, പു​രു​ഷ​ന്മാ​രും സ്ത്രീ​ക​ളു​മായ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക്കാ​രു​ണ്ട്, വയ​സ്സായ മു​ത്ത​ച്ഛ​ന്മാ​രു​ണ്ട്, കു​ട്ടി​ക​ളു​ണ്ട്, പാ​വ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്! ഇതെ​ല്ലാം ഞാ​നു​ണ്ടാ​ക്കി; ഇവർ​ക്കെ​ല്ലാം ദി​വ​സ​വൃ​ത്തി​ക്കു ഞാ​നു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു; തി​യ്യു പു​ക​യു​ന്ന പു​ക​ക്കു​ഴൽ എവി​ടെ​യു​ണ്ടോ അവി​ടെ​യെ​ല്ലാം അടു​പ്പിൽ വി​റ​കു​കൊ​ള്ളി​യും പാ​ത്ര​ത്തിൽ മാം​സ​വും ഞാ​നാ​ണ് വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്; സ്വ​സ്ഥ​ത​യെ, ഉണർ​ച്ച​യെ, വി​ശ്വാ​സ​ത്തെ, ഞാ​നു​ണ്ടാ​ക്കി; എനി​ക്കു മുൻപ് യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ല; നാ​ട്ടു​പു​റം മു​ഴു​വ​നും ഞാൻ പൊ​ന്തി​ച്ചു. ശക്തി പി​ടി​പ്പി​ച്ചു. ജീവൻ വെ​പ്പി​ച്ചു. ഫല​സ​മൃ​ദ്ധ​മാ​ക്കി, ഉണർ​ച്ച കയ​റ്റി, ധന​പു​ഷ്ട​മാ​ക്കി; ഞാ​നി​ല്ലാ​താ​വ​ട്ടെ, ജീവൻ പോയി! ഞാൻ മാ​റി​നില്‍ക്ക​ട്ടെ, സക​ല​വും ചത്തു; പി​ന്നെ ആ സ്ത്രീ, അത്ര​യ​ധി​കം ദുഃ​ഖി​ച്ച​വ​ളും അധഃ​പ​തി​ച്ചി​ട്ടു​കൂ​ടി അത്ര​യ​ധി​കം മനോ​ഗു​ണ​മു​ള്ള​വ​ളു​മായ ആ സ്ത്രീ; അവ​ളു​ടെ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​കൾ​ക്കു മു​ഴു​വൻ, അറി​യാ​തെ​യെ​ന്കി​ലും, ഞാ​നാ​ണ് കാരണം: എന്ന​ല്ല, ഞാൻ തി​ര​ഞ്ഞു​പി​ടി​ക്കു​വാൻ കരു​തി​യി​ട്ടു​തും, ഞാന്‍ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു തന്നു​കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്ന് അമ്മ​യോ​ടേ​റ്റി​ട്ടു​ള്ള​തു​മായ ആ കു​ട്ടി; ഞാൻ അവ​ളോ​ടു പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള തെ​റ്റി​നു പ്രാ​യ​ശ്ചി​ത്ത​മാ​യി, അവൾ​ക്കു സര്‍വ​വും ചെ​യ്തു​കൊ​ടു​ക്കു​വാൻ ഞാൻ കട​പെ​ട്ട​വ​ന​ല്ലെ? ഞാൻ മാ​റി​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ പി​ന്ന​ത്തെ കഥ എന്താ​ണു്? തള്ള മരി​ക്കും; കു​ട്ടി അതി​ന്റെ പാ​ട്ടിൽ കഴി​യും—ഇതാണ്, ഞാൻ ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു സമ്മ​തി​ച്ചാൽ, പി​ന്നീ​ടു വരാൻ പോ​കു​ന്ന​ത്, ഞാൻ ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞി​ല്ലെ​ങ്കിൽ? ശരി, ഞാൻ ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞി​ല്ലെ​ങ്കി​ലു​ള്ള കഥ ആലോ​ചി​ക്കുക.”

ഈ ചോ​ദ്യം ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടു, അയാൾ മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നു; ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് അയാൾ സം​ശ​യി​ക്കു​ക​യും ശങ്കി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി; പക്ഷേ, ആ നില അധി​ക​നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് നി​ന്നി​ല്ല; അയാൾ അവ​ധാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി സ്വയം മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു;

’ശരി, ഈ മനു​ഷ്യൻ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യി​ലേ​ക്ക് പോ​വു​ക​യാ​ണ്. വാ​സ്ത​വം; പക്ഷേ, ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴേ! അയാൾ എന്തു കട്ടു! കട്ടി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു ഞാൻ പറ​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​യി​ട്ടു പ്ര​യോ​ജ​ന​മി​ല്ല; അതയാൾ ചെ​യ്തു! ഞാൻ ഇവിടെ കൂ​ടു​ന്നു; ഞാൻ കഴി​ഞ്ഞു​പോ​കു​ന്നു; പത്തു കൊ​ല്ലം​കൊ​ണ്ട് ഞാൻ പത്തു ലക്ഷം സമ്പാ​ദി​ക്കു​ന്നു; അതു ഞാൻ രാ​ജ്യ​ത്തെ​ല്ലാം വി​ത​റു​ന്നു; എനി​ക്കാ​യി​ട്ട് ഒന്നു​മി​ല്ല; അതു​കൊ​ണ്ട് എനി​ക്കെ​ന്താ​ണ്? എനി​ക്കു വേ​ണ്ടി​യ​ല്ല ഞാനതു ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്; സർ​വ​രു​ടേ​യും ക്ഷേ​മം അഭി​വൃ​ദ്ധി​പ്പെ​ട്ടേ വരു​ന്നു; കൈ​ത്തൊ​ഴി​ലു​കൾ പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നു, ശക്തി​വെ​ക്കു​ന്നു; വ്യ​വ​സാ​യ​ശാ​ല​ക​ളും കച്ച​വ​ട​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളും പെ​രു​കു​ന്നു; കു​ടും​ബ​ങ്ങൾ, ഒരു നൂറു കു​ടും​ബ​ങ്ങൾ, ഒരാ​യി​രം കു​ടും​ബ​ങ്ങൾ, സു​ഖി​ക്കു​ന്നു; ജി​ല്ല​യി​ലെ​ങ്ങും ജന​സം​ഖ്യ കൂ​ടു​ന്നു; മുൻപു കൃ​ഷി​സ്ഥ​ല​ങ്ങൾ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നേ​ട​ത്തു ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​കു​ന്നു; ഒന്നു​മി​ല്ലാ​തി​രു​ന്നേ​ട​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ കൃ​ഷി​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളാ​കു​ന്നു; കഷ്ട​പ്പാ​ട് ഇല്ലാ​താ​വു​ന്നു—കഷ്ട​പ്പാ​ടോ​ടു​കൂ​ടി വ്യ​ഭി​ചാ​രം, ദുർ​ന്ന​ട​പ്പ്, കളവ്, കൊ​ല​പാ​ത​കം, ഒക്കെ; എല്ലാ ദുഃ​സ്വ​ഭാ​വ​ങ്ങ​ളും മറ​യു​ന്നു. എല്ലാ ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളും; എന്ന​ല്ല, ഈ സാ​ധു​വായ അമ്മ മകളെ വളര്‍ത്തി​പ്പോ​രു​ന്നു; അതാ ഒരു രാ​ജ്യം മു​ഴു​വ​നും സമ്പ​ത്സ​മൃ​ദ്ധ​വും സദാ​ചാ​ര​പ​ര​വു​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. ഹാ! ഞാ​നൊ​രു വി​ഡ്ഡി​യാ​ണ്! എനി​ക്കു കഥ​യി​ല്ല? കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു ചെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​പ്പ​റ്റി എന്തേ ഞാൻ പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​ത്? ഞാൻ ശരി​ക്കു മന​സ്സു​വെ​ക്ക​ണം; ആലോചന കൂ​ടാ​തെ യാ​തൊ​ന്നി​ലും ചെ​ന്നു മറ​യ​രു​ത്. എന്ത്! മഹാ​നും മര്യാ​ദ​ക്കാ​ര​നു​മാ​യി അഭി​ന​യി​ക്കു​ന്ന​ത് എനി​ക്കി​ഷ്ട​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട്—ആക​പ്പാ​ടെ, ഇതൊരു വി​ചി​ത്ര​ക​ഥാ​ഭി​ന​യ​മാ​ണ്— എന്നെ​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രെ​യും​പ​റ്റി വി​ചാ​രി​ക്ക​രു​താ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു—നോ​ക്കു യു​ക്തി!—ഒരു സമയം അല്‍പം വലു​താ​ക്കി​ക്കൂ​ട്ടിയ ഒരു ശി​ക്ഷ​യിൽ​നി​ന്ന്, അടി​യിൽ നോ​ക്കി​യാൽ ഒരു കള്ള​നെ, ആരു​മ​റി​യാ​ത്ത ഓരോ​ന്നി​നും കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത കു​ള്ള​നെ, രക്ഷി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഒരു നാ​ട്ടു​പു​റം മു​ഴു​വ​നും നശി​ക്ക​ണം പോൽ! ഒരു സാ​ധു​സ്ത്രീ ആസ്പ​ത്രി​യില്‍ കി​ട​ന്നു ചാവണം! ഒരു സാ​ധു​പ്പെൺ​കു​ട്ടി തെ​രു​വിൽ​ക്കി​ട​ന്നു, നാ​യ്ക്ക​ളെ​പ്പോ​ലെ, ചാവണം. ഹാ, ഇതൊ​രി​ക്ക​ലും പാ​ടി​ല്ല! എന്ന​ല്ല ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അമ്മ​യ്ക്കു തന്റെ കു​ട്ടി​യെ കാണാൻ പറ്റാ​തെ, കു​ട്ടി​ക്ക് അമ്മ​യു​ണ്ടെ​ന്നു​ത​ന്നെ ഏതാ​ണ്ട് അറി​യാൻ സംഗതി വരാതെ; ഇതൊ​ക്കെ ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കട്ട ഒരു തന്ത​ത്തെ​മ്മാ​ടി​ക്ക്, ഇതി​നി​ല്ലെ​ങ്കിൽ മറ്റൊ​ന്നി​നു നി​ശ്ച​യ​മാ​യും തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്ത് എത്തേ​ണ്ട​വ​നായ ഒരു​വ​ന്ന്, വേ​ണ്ടി​യും; ഒര​പ​രാ​ധി​യെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി, നി​ര​പ​രാ​ധ​രെ ബലി കൊ​ടു​ക്കുക; ഏറി​യാൽ കു​റ​ച്ചു​കാ​ല​വും​കൂ​ടി മാ​ത്രം ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്നേ​ക്കാ​വു​ന്ന​വ​നും സ്വ​ന്തം ചെ​റ്റ​ക്കു​ടി​ലി​ലാ​കു​മ്പോ​ഴ​ത്തേ​ക്കാൾ ഒട്ടു​മ​ധി​കം തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്താ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു ദുഃ​ഖി​ക്കാൻ വഴി​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നു​മായ ഒരു കി​ഴ​വൻ​തെ​ണ്ടി​യെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി, അമ്മ​മാ​രും ഭാ​ര്യ​മാ​രും കു​ട്ടി​ക​ളു​മു​ള്ള ഒരു രാ​ജ്യ​ത്തെ മു​ഴു​വ​നും ബലി​കൊ​ടു​ക്കുക—ഒന്നാ​ന്ത​രം വി​ചാ​രം, സം​ശ​യ​മി​ല്ല. ഞാ​ന​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രും തു​ണ​യ്ക്കി​ല്ലാ​ത്ത ആ സാധു കൊ​സെ​ത്ത്, ആ തെ​നാർ​ദി​യെർ​മാ​രു​ടെ ഗു​ഹ​യിൽ അവ​ളി​പ്പോൾ കി​ട​ന്നു തണു​ത്തി​ട്ടു നീ​ലി​ച്ചി​ടു​ണ്ടാ​വും, തീർ​ച്ച​യാ​ണ്; ആ കൂ​ട്ടർ അറു​ദു​ഷ്ടർ; എന്നി​ട്ട് ഈ എല്ലാ പാ​വ​ങ്ങ​ളോ​ടും എനി​ക്കു​ള്ള കർ​ത്ത​വ്യ​ത്തെ ഞാൻ വക​വെ​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​നാ​ണ് ഭാ​വി​ച്ച​ത്; അതേ ഞാൻ കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു ചെ​ന്നു​പ​റ​യാൻ പു​റ​പ്പെ​ട്ടു; ആ! ആ പറയാൻ കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത വി​ഡ്ഡി​ത്തം ഞാൻ ചെ​യ്യാൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​താ​ണ്! നമു​ക്കു അങ്ങേ അറ്റ​ത്തെ സ്ഥി​തി എന്താ​വും എന്നു നോ​ക്കുക; ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ എന്റെ പക്കൽ ഒരു തെ​റ്റു​ണ്ടെ​ന്നു​ത​ന്നെ വെ​ക്കുക, ഒരി​ക്കൽ എന്റെ മന​സ്സാ​ക്ഷി എന്നെ ഇതിനു ശകാ​രി​ക്കും എന്നു​ത​ന്നെ തീർ​ച്ച​യാ​ക്കുക—മറ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ നന്മ​യ്ക്കു​വേ​ണ്ടി ഞാൻ എന്റെ മേൽ​മാ​ത്രം തൂ​ങ്ങി​നില്‍ക്കു​ന്ന ആ ശകാ​ര​ങ്ങ​ളെ സഹി​ക്ക​ണം! ഈ ദു​ഷ്കർ​മം എന്റെ ആത്മാ​വി​നെ മാ​ത്ര​മേ തക​രാ​റാ​ക്കു; ഇതി​ലാ​ണ് ആത്മ​ത്യാ​ഗം. ഇതാണ് പു​ണ്യ​കർ​മം.”

അയാൾ എണീ​റ്റു, വീ​ണ്ടും ലാ​ത്താൻ തു​ട​ങ്ങി; ഇത്ത​വണ അയാൾ​ക്കു തൃ​പ്തി​യാ​യ​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി.

ഭൂ​മി​യിൽ ഇരു​ട്ടു​കൂ​ടിയ പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ മാ​ത്ര​മേ വൈ​ര​ക്ക​ല്ലു​കൾ കാ​ണു​ന്നു​ള്ളു; ആലോ​ച​ന​യു​ടെ ആഴ​ങ്ങ​ളിൽ മാ​ത്ര​മേ സത്യ​ത്തെ കാ​ണു​ക​യു​ള്ളൂ. ഈ ആഴ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് ഇറ​ങ്ങി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, ഈ നി​ഴല്‍പാ​ടു​ക​ളിൽ വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞേ​ട​ത്തു വളരെ നേരം തപ്പി​ന​ട​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം, ഒടു​വിൽ ആ വൈ​ര​ക്ക​ല്ലു​ക​ളിൽ ഒന്ന്, ആ സത്യ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്ന്, തനി​ക്കു കി​ട്ടി എന്നും, അതു താൻ ഇപ്പോൾ കൈ​യിൽ​പ്പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നും, അതിനെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്തോ​റും കണ്ണ​ഞ്ചി​പ്പോ​കു​ന്നു എന്നും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

“അതേ,” അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു, “ഇതു ശരി​യാ​ണ്; ഞാൻ നേർ​വ​ഴി​ക്കാ​ണ്; കാ​ര്യം കൈ​യി​ലാ​യി; ഞാൻ ഒന്നി​നെ മു​റു​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ച് അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്ക​ണം; എന്റെ തീർ​പ്പാ​യി; ഓരോ​ന്നും അതി​ന്റെ വരും​വ​ഴി​ക്ക് നട​ക്ക​ട്ടെ; നമു​ക്ക് ഇനി ശങ്കി​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക; നമു​ക്കു പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക; ഇത് എല്ലാ​വ​രു​ടെ​യും നന്മ​യ്ക്കു വേ​ണ്ടി​യാ​ണ്. എന്റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ന​ല്ല; ഞാൻ മദ​ലി​യെ​നാ​ണ്. മദ​ലി​യെ​നാ​യി​ത്ത​ന്നെ കഴി​ക്കും. ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​യി​ട്ടു​ള്ള മനു​ഷ്യൻ കഷ്ട​പ്പെ​ട​ട്ടെ. ഞാൻ ഇനി അവ​ന​ല്ലാ​താ​യി; ആ മനു​ഷ്യ​നെ ഞാ​ന​റി​യു​ക​യി​ല്ല; എനി​ക്കു യാ​തൊ​ന്നും അറി​യി​ല്ല; ഈ സമ​യ​ത്ത് ആരോ ഒരാൾ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു വരു​ന്നു; അവൻ​ത​ന്നെ അവ​ന്റെ കാ​ര്യം നോ​ക്ക​ട്ടെ; അതെ​ന്നെ സം​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; ഇരു​ട്ടിൽ മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ദൂ​ര​ത്തേ​ക്ക് പറ​ന്നി​രു​ന്ന ഒര​പ​ക​ടം പി​ടി​ച്ച പേ​രാ​ണ​ത്; അതി​നി​ട​യ​ക്ക് അതു നി​ന്ന് ഒരു തല​യി​ലേ​ക്ക് ഇറ​ങ്ങു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, അതാ​ത്ത​ല​യു​ടെ ഗ്ര​ഹ​പ്പിഴ!”

അയാൾ അടു​പ്പിൻ​തി​ണ്ണ​യ്ക്കു മു​ക​ളിൽ തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ ചെറിയ മു​ഖ​ക്ക​ണ്ണാ​ടി​യിൽ നോ​ക്കി, പറ​ഞ്ഞു: “നില്‍ക്ക​ണേ। ഒന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​പ്പോള്‍ത്ത​ന്നെ എനി​ക്കാ​ശ്വാ​സ​മാ​യി; ഞാ​നി​പ്പോൾ തീരെ ആൾ മാറി.”

അയാൾ കു​റ​ച്ചു​കൂ​ടി മുൻ​പോ​ട്ടു നട​ന്നു. എന്നി​ട്ട് അവിടെ നി​ന്നു.

“അതേ!” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ’ഒരി​ക്കൽ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ നി​ശ്ച​യ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് എന്തു​ത​ന്നെ​യു​ണ്ടാ​യാ​ലും അതിനു മുൻ​പിൽ ഞാൻ ചൂ​ളി​പ്പോ​ക​രു​ത്; എന്നെ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങോ​ടു കൂ​ട്ടി​ക്കെ​ട്ടു​ന്ന ചര​ടു​കൾ ഇനി​യു​മു​ണ്ട്. അവ​യെ​പൊ​ട്ടി​ച്ചു​ക​ള​യ​ണം; ഇതേ മു​റി​യിൽ​ത്ത​ന്നെ എന്റെ കള്ളി വെ​ളി​ച്ച​ത്താ​ക്കു​ന്ന വസ്തു​ക്കൾ, എനി​ക്കെ​തി​രാ​യി സാ​ക്ഷി പറ​യാ​വു​ന്ന ചില മി​ണ്ടാ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങള്‍, കി​ട​പ്പു​ണ്ട്; അവ​യൊ​ന്നും ഇവി​ടെ​യി​ല്ലെ​ന്നാ​വ​ണം.”

അയാൾ കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ തപ്പി, പണ​സ്സ​ഞ്ചി വലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. തു​റ​ന്നു. ഒരു ചെറിയ താ​ക്കോൽ പു​റ​ത്തേ​ക്കെ​ടു​ത്തു; ചു​മർ​ക്ക​ട​ലാ​സ്സു മൂ​ടി​യി​രു​ന്ന ചി​ത്ര​പ​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ തീരെ മങ്ങിയ നി​റ​പ്പ​കി​ട്ടി​നു​ള്ളിൽ അത്ര​മേൽ മറ​യ​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ടു കാണാൻ പ്ര​യാ​സ​മാ​യി​രു​ന്ന ഒരു പൂ​ട്ടിൽ ആ താ​ക്കോൽ ഇറ​ക്കി; ഒരു ഗൂ​ഡ​ദ്വാ​രം കാ​ണാ​റാ​യി. ചു​മ​രും അടു​പ്പു​തി​ണ്ണ​യും കൂ​ടി​യു​ള്ള ത്രി​കോ​ണ​ത്തിൽ പണി​ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള ഒരു​ത​രം ഉപാ​യ​ച്ചു​മ​ര​ള​മാ​റി;, ഈ ഒളി​വു​സ്ഥ​ല​ത്തു കുറെ കീ​റ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്—നീ​ല​ച്ചു​പ​രു​ത്തി​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരുൾ​ക്കു​പ്പാ​യ​വും, ഒരു കൂ​ട്ടു പഴ​യ​കാ​ലു​റ​യും, ഒരു പഴകിയ പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പും, രണ്ടു​ഭാ​ഗ​ത്തും ഇരു​മ്പു​കെ​ട്ടു​ള്ള ഒരു പൊ​ന്തൻ​മു​ള്ളു​വ​ടി​യും. 1815 ഒക്ടോ​ബർ മാ​സ​ത്തിൽ ഡി. പട്ട​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ കട​ന്നു​പോയ സമ​യ​ത്ത് ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള​വർ ഈ ദാ​രി​ദ്ര്യം പി​ടി​ച്ച സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം എളു​പ്പ​ത്തിൽ കണ്ട​റി​യും.

ആദ്യ​ത്തെ തു​ട​ക്ക​ത്തെ ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി​പ്പോ​രാൻ​വേ​ണ്ടി വെ​ള്ളി​മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളോ​ടൊ​പ്പം ഇവയും അയാൾ സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു; തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നു പോ​ന്ന​പ്പോ​ഴ​ത്തെ സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അയാൾ മറ​ച്ചു​വെ​ക്കു​ക​യും, മെ​ത്രാ​ന്റെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു കി​ട്ടിയ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളെ കാണാൻ സമ്മ​തി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു.

സാക്ഷ മു​റു​ക്കി​യി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ വാതിൽ താനേ തു​റ​ന്നു​പോ​യാ​ലോ എന്നു ശങ്കി​ച്ചി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, അയാൾ അങ്ങോ​ട്ട് ഉപാ​യ​ത്തിൽ ഒന്നു നോ​ക്കി; എന്നി​ട്ടു പെ​ട്ടെ​ന്നും വേ​ഗ​ത്തി​ലും ആ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം കട​ന്നെ​ടു​ത്ത് അത്ര​യ​ധി​കം കൊ​ല്ല​ങ്ങ​ളോ​ള​മാ​യി ആവിധം സനി​ഷ്കർ​ഷ​മാ​യും ആവിധം ആപല്‍ക്ക​ര​മാ​യും സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​പോ​ന്ന അതു​ക​ളിൽ ഒന്നു കണ്ണോ​ടി​ക്കു​ക​കൂ​ടി ചെ​യ്യാ​തെ, ആ കീ​റ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളും പൊ​ന്തൻ​വ​ടി​യും പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പും എല്ലാം തി​യ്യി​ലേ​ക്ക് ഒരേ​റു​കൊ​ടു​ത്തു.

അയാൾ വീ​ണ്ടും ആ ഉപാ​യ​ച്ചു​മ​ര​ളു​മാ​റി അട​ച്ചു; അതി​ന്റെ ഉള്ളിൽ ഒന്നും ഇല്ലാ​താ​യി. അപ്പോ​ഴ​ത്തെ സ്ഥി​തി​ക്ക് ഇനി അനാ​വ​ശ്യ​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും, കു​റേ​ക്കൂ​ടി നി​ഷ്കർ​ഷി​ച്ച മുൻ​പി​ലേ​ക്ക് ഉന്തി​നീ​ക്കിയ ഒരു കനത്ത സാ​മാ​നം​കൊ​ണ്ട് അയാൾ വാതിൽ മറ​ച്ചു.

കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ​ക്കു​ശേ​ഷം, ആ മു​റി​യും എതിർ​ഭാ​ഗ​ത്തെ ചു​മ​രും ചു​ക​ന്നു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ഒരി​ള​കു​ന്ന വെ​ളി​ച്ചം​കൊ​ണ്ടു പ്ര​കാ​ശി​ച്ചു. എല്ലാ​റ്റി​ലും തീ​പ്പി​ടി​ച്ചു; മു​ള്ളു​ള്ള പൊ​ന്തൻ​വ​ടി പൊ​ട്ടി​ച്ചി​ത​റി, തീ​പ്പൊ​രി അറ​യു​ടെ നടു​വി​ലേ​ക്കു തെ​റി​ച്ചു.

ഉള്ളി​ലു​ള്ള കീ​റ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പു കത്തി​യ​മർ​ന്ന​പ്പോൾ, വെ​ണ്ണീ​റി​നു​ള്ളിൽ ഒരു തി​ള​ങ്ങു​ന്ന സാധനം കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. കു​നി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​യാൽ, അതൊരു നാ​ണ്യ​മാ​ണെ​ന്ന് എളു​പ്പ​ത്തിൽ മന​സ്സി​ലാ​ക്കാം—ആ തെ​ണ്ടി​ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ പക്കൽ​നി​ന്നു കട്ടെ​ടു​ത്ത നാല്‍പ​തു സു നാ​ണ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു അത്, സം​ശ​യ​മി​ല്ല.

അയാൾ ആ തി​യ്യി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കി​യി​ല്ല; അതേ കാൽ​വെ​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും നട​ന്നു.

പെ​ട്ടെ​ന്ന് അയാ​ളു​ടെ ദൃ​ഷ്ടി ആ രണ്ടു വെ​ള്ളി​മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളിൽ പതി​ഞ്ഞു; തി​യ്യിൽ​നി​ന്നു​ള്ള വെ​ളി​ച്ച​ത്തിൽ അവ അടു​പ്പിൻ​തി​ണ്ണ​മേൽ ഇരു​ന്നു പതു​ക്കെ മി​ന്നി.

“നില്‍ക്ക​ണേ!’ അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു. ’ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് മു​ഴു​വ​നും അതാ, ഇനി​യും അവയിൽ. അവ​യേ​യും നശി​പ്പി​ക്ക​ണം.”

അയാൾ ആ രണ്ടു മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളും കട​ന്നെ​ടു​ത്തു.

ആ രണ്ടെ​ണ്ണ​ത്തി​നേ​യും കണ്ടാ​ല​റി​യാ​ത്ത ഭാ​ഷ​യി​ലാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കാ​നും ഒരു ലോ​ഹ​വ​ടി​യാ​യി രു​പ​ഭേ​ദ​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും അടു​പ്പിൽ അപ്പോ​ഴും തി​യ്യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ അടു​പ്പി​ന​രി​കിൽ കു​നി​ഞ്ഞു​നി​ന്ന് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം തീ​ക്കാ​ഞ്ഞു. അയാൾ​ക്കു ശരി​ക്കും ഒരു സുഖം തോ​ന്നി. ’ചൂട് എന്തു രസ​മു​ള്ള​താ​ണ് അയാൾ പറ​ഞ്ഞു.

എരി​യു​ന്ന കല്‍ക്ക​രി​ക്ക​ഷ്ണ​ങ്ങ​ളെ ആ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളിൽ ഒന്നു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ കു​ത്തി​യി​ള​ക്കി.

ഒരു നി​മി​ഷം​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞാൽ മതി. അവ രണ്ടും തി​യ്യി​ലാ​യി.

ആ സമ​യ​ത്തു തന്റെ ഉള്ളിൽ​നി​ന്ന് ഒരു ശബ്ദം ഉറ​ക്കെ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു എന്നു തോ​ന്നി; ’ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്! ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്!”

അയാ​ളു​ടെ തല​മു​ടി നി​വർ​ന്നു​നി​ന്നു: ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ഒന്നി​നെ മന​സ്സു​വെ​ച്ചു കേൾ​ക്കു​ന്ന ഒരാ​ളു​ടെ മട്ടി​ലാ​യി ആ മനു​ഷ്യൻ.

“അതേ, അതു​ത​ന്നെ! കഴി​ഞ്ഞു!” ആ ശബ്ദം ഉച്ച​രി​ച്ചു: “നി​ങ്ങൾ ചെ​യ്വാൻ വി​ചാ​രി​ച്ച​തു മു​ഴു​മി​പ്പി​ക്കു! ഈ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളെ​യും നശി​പ്പി​ച്ചേ​യ്ക്കൂ! ഈ സ്മാ​ര​ക​ത്തെ ഭസ്മ​മാ​ക്കുക! മെ​ത്രാ​നെ മറ​ന്നു​ക​ള​യുക! എല്ലാം മറ​ന്നേ​ക്കു. ഈ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ നശി​പ്പി​ക്കു! അതേ, അതു ചെ​യ്യു! അതു വേ​ണ്ട​താ​ണ്! നി​ങ്ങ​ളെ വെ​ച്ചു പു​ക​ഴ്ത്തി​ക്കൊ​ള്ളൂ! അപ്പോൾ അതു​റ​ച്ചു, തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി, നി​ശ്ച​യി​ച്ചു, ഏർ​പ്പാ​ടാ​യി: താ​നെ​ന്തു ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് പറ​യു​ന്ന​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത ഒരു കിഴവൻ. ഒരു​സ​മ​യം യാ​തൊ​രു തെ​റ്റും ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു പാവം, തന്റെ ഭാ​ഗ്യ​ക്ഷ​യം നി​ങ്ങ​ളു​ടെ നാ​മ​ധേ​യ​ത്തിൽ​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു നി​ര​പ​രാ​ധൻ, ഒരു കു​റ്റം പോലെ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ തന്റെ തലയിൽ അമർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്ന, നി​ങ്ങ​ളാ​വാൻ പോ​കു​ന്ന, ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടാൻ പോ​കു​ന്ന, നി​രാ​ശ​ത​യി​ലും ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ലു​മാ​യി കാലം പോ​ക്കാ​നു​ള്ള ഒരുവൻ. ഇതു വേ​ണ്ട​താ​ണ്. നി​ങ്ങൾ സത്യ​വാ​നാ​യി​രി​ക്കുക; മൊ​സ്സ്യു മെ​യ​റാ​യി കഴി​യുക; പട്ട​ണ​ത്തെ സമ്പ​ന്ന​മാ​ക്കുക; ഗതി​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രെ പു​ലര്‍ത്തുക; അനാ​ഥ​ശി​ശു​ക്ക​ളെ വളർ​ത്തുക; സു​ഖി​യും സു​ശീ​ല​നും ബഹു​മാ​നി​ത​നു​മാ​യി ജീ​വി​ക്കുക; എന്നാൽ ഈ സമ​യ​ത്ത്, നി​ങ്ങൾ ആഹ്ലാ​ദ​ത്തോ​ടും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി കഴി​യു​മ്പോൾ, ഒരു മനു​ഷ്യൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള ചു​ക​പ്പു​ടു​പ്പു ധരി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും; നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ വഹി​ച്ച് അവ​മാ​ന​ത്തിൽ കി​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും; നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള ചങ്ങല വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യിൽ കഴി​യു​ന്നു​ണ്ടാ​വും. അതേ, അപ്പോൾ വളരെ നല്ല ഏർ​പ്പാ​ടാ​യി, ഹാ, ദുഷ്ട!”

അയാ​ളു​ടെ നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു വി​യർ​പ്പൊ​ഴു​കി. അയാൾ ആ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളു​ടെ മേൽ ’കണ്ണു​ന​ട്ടും’ കൊ​ണ്ടു നോ​ക്കി. പക്ഷേ, അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ വെ​ച്ചു സം​സാ​രി​ച്ച ശബ്ദം നിർ​ത്തി​യി​ട്ടി​ല്ല. ആ ശബ്ദം തു​ടർ​ന്നു; ’ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ചു​റ്റും പല ശബ്ദ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​വും; അവ വലിയ ഒച്ച​പ്പാ​ടു​ണ്ടാ​ക്കും; അവ വളരെ ഉച്ച​ത്തിൽ സം​സാ​രി​ക്കും; അവ നി​ങ്ങ​ളെ അനു​ഗ്ര​ഹി​ക്കും. എന്നാൽ ഒരു ശബ്ദം മാ​ത്ര​മു​ണ്ടാ​വും ആരും കേൾ​ക്കാ​ത്ത​താ​യി​ട്ട്. അത് നി​ങ്ങ​ളെ ഇരു​ട്ട​ത്തു വെ​ച്ചു ശപി​ക്കും. ശരി! ഹേ, നി​കൃ​ഷ്ട​മ​നു​ഷ്യാ, കേൾ​ക്കു; ആ എല്ലാ അനു​ഗ്ര​ഹ​വാ​ക്കു​ക​ളും സ്വർ​ഗ​ത്തിൽ എത്തു​ന്ന​തി​നു​മു​മ്പേ പി​ന്നോ​ക്കം മാറും. ശാപം മാ​ത്രം ഈശ്വ​ര​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് കയ​റി​ച്ചെ​ല്ലും.”

ആദ്യ​ത്തിൽ ശക്തി കു​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​തും അന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ഏറ്റ​വും നി​ഗൂ​ഡ​ങ്ങ​ളായ അടി​ത്ത​ട്ടു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു പൊ​ന്തി​യി​രു​ന്ന​തു​മായ ഈ ശബ്ദം ക്ര​മ​ത്തിൽ ഭയ​ങ്ക​ര​വും ഞെ​ട്ടി​ത്തെ​റി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു; അത​യാ​ളു​ടെ ചെ​കി​ടിൽ​ത്ത​ന്നെ കേൾ​ക്കാ​റാ​യി. അതു തന്നിൽ​നി​ന്നു വേർ​പെ​ടു​ക​യും തനി​ക്കു പുറമെ നി​ന്നു സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​താ​യി അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. ഒടു​വി​ല​ത്തെ വാ​ക്കു​കൾ അത്ര​യും സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി കേ​ട്ടു എന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു ഒരു​ത​രം ഭയ​പ്പാ​ടോ​ടു​കൂ​ടി ചു​റ്റും നോ​ക്കി.

ഇവിടെ ആരെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ടോ?” എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത അമ്പ​ര​പ്പിൽ അയാൾ ഉറ​ക്കെ കല്‍പി​ച്ചു​ചോ​ദി​ച്ചു.

പി​ന്നീ​ട് ഒരു പൊ​ട്ട​ന്റെ മാ​തി​രി​യി​ലു​ള്ള ചി​രി​യോ​ടു​കൂ​ടി, അയാൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു; ഞാ​നെ​ന്തു വി​ഡ്ഡി​യാ​ണ്! ആരും ഉണ്ടാ​വാൻ വയ്യാ!”

ആരോ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, അവിടെ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആൾ, മനു​ഷ്യ​ദൃ​ഷ്ടി​ക്കു കാണാൻ വയ്യാ​ത്ത​വ​രിൽ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.

അയാൾ ആ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​കൾ അടു​പ്പിൻ​തി​ണ്ണ​യിൽ വെ​ച്ചു; എന്നി​ട്ടു തന്റെ രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തും വ്യ​സ​ന​മ​യ​വു​മായ ലാ​ത്തൽ വീ​ണ്ടും തു​ട​ങ്ങി. ഇതു ചു​വ​ട്ടിൽ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​ന്ന മനു​ഷ്യ​ന്റെ സ്വ​പ്ന​ത്തെ തക​രാ​റാ​ക്കി. അയാളെ ഞെ​ട്ടി​ത്തെ​റി​പ്പി​ച്ചു.

ഈ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടു​മു​ള്ള ദൃ​ഡഃ​മായ നട​ത്തം അയാളെ ആശ്വ​സി​പ്പി​ക്കു​ക​യും അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ അയാളെ ലഹരി പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു; ചി​ല​പ്പോൾ, ചില വി​ശി​ഷ്ട​സ​ന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ, സ്ഥലം മാ​റു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് കണ്ടെ​ത്തി​യേ​യ്ക്കാ​വു​ന്ന സക​ല​ത്തോ​ടും ഉപ​ദേ​ശം ചോ​ദി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ആളുകൾ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും നട​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നും. കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ താ​നെ​വി​ടെ​യാ​ണെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ലാ​താ​യി.

വഴി​ക്കു​വ​ഴി​യെ ചെ​ന്നു​കൂ​ടിയ രണ്ടു നി​ശ്ച​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ മുൻ​പി​ലും ഒരേ​വി​ധ​മായ ഭയ​പ്പാ​ടോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ ചൂളി. അയാൾ​ക്ക് ഉപ​ദേ​ശം കൊ​ടു​ത്തു​പോ​ന്നി​രു​ന്ന രണ്ടു യു​ക്തി​യും ഒരേ​മാ​തി​രി ആപൽ​ക്ക​ര​മാ​യി തോ​ന്നി, എന്തൊ​രാ​പ​ത്ത്! അയാൾ​ക്കു പക​ര​മാ​യി ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ പി​ടി​ച്ചു എന്ന​ത് എന്തൊ​രു ദശാ​പ​രി​പാ​കം; ആദ്യ​ത്തിൽ അയാ​ളു​ടെ നിലയെ ഉറ​പ്പി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഈശ്വ​രൻ ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​താ​യി തോ​ന്നിയ ആ വി​ദ്യ​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ അയാൾ അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​വുക!

അയാൾ ഭാ​വി​യെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ച്ചു​നോ​ക്കിയ ചില സമ​യ​മു​ണ്ട്. കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു—ജഗ​ദീ​ശ്വര! താൻ ചെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കുക! പി​ടി​ക്കാൻ അവ​ന​വ​നെ കൊ​ണ്ടു​ക്കൊ​ടു​ക്കുക! തനി​ക്കു​പേ​ക്ഷി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​വ​യോ​ടെ​ല്ലാം, ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി തനി​ക്കു കൈ​ക്കൊ​ള്ളേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​വ​യോ​ടെ​ല്ലാം, അയാൾ അപാ​ര​മായ നി​രാ​ശ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി നേ​രി​ട്ടു. അത്ര​മേൽ നല്ല​തും പരി​ശു​ദ്ധ​വും ശോ​ഭ​ന​വു​മായ ജീ​വി​ത​ത്തോ​ട്, സക​ല​രു​ടേ​യും ബഹു​മ​തി​യോ​ട്, മാ​ന്യ​ത​യോ​ട്, സ്വാ​ത​ന്ത്ര​ത്തോ​ട്, അയാൾ​ക്കു യാത്ര പറ​യേ​ണ്ടി​വ​രും. താൻ ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും വയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ ലാ​ത്തു​ക​യി​ല്ല; മെ​യ്മാ​സ​ത്തിൽ പക്ഷി​കൾ പാ​ട്ടു​പാ​ടു​ന്ന​ത് ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും താൻ കേൾ​ക്കു​ക​യി​ല്ല; ചെ​റു​കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ കൈയിൽ ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും താൻ പണം വെ​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യി​ല്ല; തന്റെ മേൽ പതി​യു​ന്ന നന്ദി​യു​ടേ​യും സ്നേ​ഹ​ത്തി​ന്റേ​യും നോ​ട്ട​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള മാ​ധു​ര്യം താ​നി​നി അനു​ഭ​വി​ക്കു​ക​യി​ല്ല; താ​നു​ണ്ടാ​ക്കി​ച്ച ആ വീട്, ആ ചെറിയ മുറി, താൻ വെ​ടി​യേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; ആ സമ​യ​ത്തു സക​ല​വും അയാൾ​ക്കു കൌ​തു​ക​ക​ര​മാ​യി​ത്തോ​ന്നി. ആ പു​സ്ത​ക​ങ്ങൾ ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും ഞാൻ വാ​യി​ക്കി​ല്ല; വെ​ള്ള​മ​രം കൊ​ണ്ടു​ള്ള ചെ​റു​മേ​ശ​മേൽ​വെ​ച്ചു ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും താൻ എഴു​തു​ക​യി​ല്ല; തന്റെ കി​ഴ​വി​യായ വാ​തിൽ​ക്കാ​വല്‍ക്കാ​രി, തനി​ക്കാ​കെ​യു​ള്ള ഭൃത്യ, രാ​വി​ലെ​നേ​രം തനി​ക്ക് ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും കാ​പ്പി കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു തരി​ല്ല. ജഗ​ദീ​ശ്വര! അതി​ന്നു പകരം തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ടം, ഇരി​മ്പു​ക​ണ്ഠാ​ഭ​ര​ണം, ചു​ക​പ്പു മാർ​ക്കു​പ്പാ​യം, കാ​ലി​ന്റെ ഞെ​രി​യാ​ണി​യിൽ ചങ്ങല, ക്ഷീ​ണം, കു​ണ്ടറ, ചാ​ക്കു​കി​ട​ക്ക, താൻ അത്ര​മേൽ നല്ല​വ​ണ്ണം അറി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള ആ സങ്ക​ട​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ— തന്റെ ആ പ്രാ​യ​ത്തിൽ ആ നി​ല​ക്കെ​ല്ലാം ആയി​ത്തീർ​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം! വീ​ണ്ടും ചെ​റു​പ്പ​മാ​യാൽ മതി​യാ​യി​രു​ന്നു! പക്ഷേ, തന്റെ വാർ​ദ്ധ​ക്യ​ദ​ശ​യിൽ, തോ​ന്നി​യ​വ​രെ​ല്ലാം നീ’ എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു കേൾ​ക്കുക; തട​വു​പു​ള്ളി​ക്കാ​വ​ലാൾ വന്നു ദേഹം പരി​ശോ​ധി​ക്കുക; തണ്ടു​വ​ല​ശി​ി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള സർ​ജ്ജ​ന്റു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ വീ​ക്കു​കൾ കൊ​ള്ളുക; നഗ്ന​ങ്ങ​ളായ കാ​ല​ടി​ക​ളിൽ ഇരു​മ്പു​കെ​ട്ടു​ള്ള പാ​പ്പാ​സ്സി​ടുക; തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളു​ള്ളേ​ട​ങ്ങ​ളിൽ പതി​വാ​യി വരു​ന്ന ’ബീ​റ്റു’ പരി​ശോ​ധ​ന​ക്കാ​ര​ന്റെ ചു​റ്റി​ക​യ്ക്കു വൈ​കു​ന്നേ​ര​വും രാ​വി​ലെ​യും കാൽ നീ​ട്ടി​ക്കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രുക; “അതാ ആ കാ​ണു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നാ​ണ് മുൻപ് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മെ​യ​റാ​യി​രു​ന്ന പേ​രു​കേ​ട്ട ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്’ എന്നു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന അപ​രി​ചി​ത​ന്മാ​രു​ടെ ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ​യ്ക്കു വഴ​ങ്ങി​ക്കൊ​ടു​ക്കുക; രാ​ത്രി വി​യർ​ത്തൊ​ലി​ച്ചു. ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ടു പര​വ​ശ​രാ​യി, തങ്ങ​ളു​ടെ പച്ച​ത്തൊ​പ്പി​കൾ കണ്ണി​ലേ​ക്കി​റ​ക്കി​വെ​ച്ച് ഈര​ണ്ടു​പേ​രാ​യി സർ​ജ്ജ​ന്റു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ കൊ​ര​ടാ​വി​നു ചു​വ​ട്ടി​ലൂ​ടെ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു​ള്ള കോ​ണി​പ്പ​ടി കയറുക. അഹോ, എന്തു കഷ്ട​പ്പാ​ട്! അപ്പോൾ ഈശ്വ​ര​വി​ധി, ഒരു ബു​ദ്ധി​യു​ള്ള സത്ത്വ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, അത്ര​മേൽ പക​യു​ള്ള​താ​വാ​മോ? മനു​ഷ്യ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, അത്ര പൈ​ശാ​ചി​ക​മാ​യി​ത്തീ​രാ​മോ?

എന്ന​തൊ​ക്കെ​ത്ത​ന്നെ ചെ​യ്താ​ലും ശരി, തന്റെ മനോ​രാ​ജൃ​ത്തി​ന്നു മു​ഴു​വ​നും അടി​യിൽ​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ ഹൃ​ദ​യ​ഭേ​ദ​ക​മായ വൈ​ഷ​മ്യ​ത്തിൽ, എപ്പോ​ഴും അയാൾ പി​ന്നോ​ക്കം വീ​ണു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; “സ്വർ​ഗ​ത്തിൽ താ​മ​സി​ച്ച് ഒരു പി​ശാ​ചാ​വു​ക​യോ? നര​ക​ത്തി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്ന് ഒരു ദേ​വ​നാ​വു​ക​യോ?”

എന്താ​ണ് ചെ​യ്യേ​ണ്ട​ത്? ജഗ​ദീ​ശ്വ​രാ! എന്താ​ണ് ചെ​യ്യേ​ണ്ട​ത്?

അത്ര​മേൽ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി വി​ട്ടു​പോ​ന്ന ആ അതി​വേ​ദന പി​ന്നേ​യും അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ ഉച്ഛൃം​ഖ​ല​മാ​യി. ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അയാ​ളു​ടെ വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ സമ്മി​ശ്ര​ങ്ങ​ളാ​വാൻ തു​ട​ങ്ങി; നി​രാ​ശ​ത​യു​ടെ വി​ശേ​ഷ​ത​യായ ആ ഒര​മ്പ​ര​പ്പി​നേ​യും അന്ധാ​ളി​ത്ത​ത്തേ​യും അവ വീ​ണ്ടും കൈ​ക്കൊ​ണ്ടു. പണ്ടെ​ന്നോ കേ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു പാ​ട്ടി​ന്റെ രണ്ടു ചര​ണ​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി റൊ​മാ​ങ് വിൽ എന്ന പേർ ഇള​വി​ല്ലാ​തെ അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ ആവർ​ത്തി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. ഏപ്രിൽ മാ​സ​ത്തിൽ ’ലീ​ലാ​ക്’ ചെടി പറി​ക്കു​വാൻ വേ​ണ്ടി ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രായ കാ​മി​നീ​കാ​മു​ക​ന്മാർ പോ​കാ​റു​ള്ള​താ​യി പാ​രി​സ്സി​നു തൊട്ട ഒരു ചെ​റു​തോ​പ്പാ​ണ് റൊ​മാ​ങ് വിൽ എന്ന​യാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

അയാൾ ഉള്ളി​ലും പു​റ​മേ​യും ഒരു​പോ​ലെ ചാ​ഞ്ചാ​ടി. തനി​ച്ചു “പിച്ച’ നട​ക്കു​വാൻ അനു​വാ​ദം കി​ട്ടിയ ഒരു ചെ​റു​കു​ട്ടി​യെ​പ്പോ​ലെ അയാൾ നട​ന്നു.

ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക്, ക്ഷീ​ണ​ത്തോ​ടു മല്ലി​ടു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി, തന്റെ മന​സ്സി​നെ വീ​ണ്ടും സ്വ​സ്ഥ​മാ​ക്കു​വാൻ അയാൾ ശ്ര​മി​ച്ചു​നോ​ക്കും; ഒടു​വി​ല​ത്തെ പ്രാ​വ​ശ്യം. രണ്ടി​ലൊ​ന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാ​നാ​യി, ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ട് താൻ ഒരു​വി​ധം നെ​ഞ്ഞ​ട​ച്ചു​വീ​ണു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ ഒരു സം​ശ​യ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ സ്വയം ചോ​ദി​പ്പാൻ ശ്ര​മി​ച്ചു; കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു താൻ സമ്മ​തി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണോ? താൻ ഒന്നും മി​ണ്ടാ​തി​രി​ക്ക​യാ​ണോ വേ​ണ്ട​ത്? അയാൾ​ക്കു യാ​തൊ​ന്നും വ്യ​ക്ത​മാ​യി കാണാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്താൽ കു​റി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട എല്ലാ യു​ക്തി​വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും മങ്ങിയ മാർ​ഗ​ങ്ങൾ വി​റ​യ്ക്കു​ക​യും ഓരോ​ന്നാ​യി പു​ക​യ്ക്കു​ള്ളിൽ മറ​യു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഏതു​ത​ന്നെ ചെ​യ്വാൻ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യാ​ലും ശരി, തന്റെ ഉള്ളി​ലു​ള്ള എന്തോ ഒന്ന് നശി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും, അത​വ​ശ്യം കൂ​ടി​യേ​ക​ഴി​യൂ എന്നും, ആ വാ​സ്ത​വം അറി​യാ​തെ കഴി​ക്കാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലെ​ന്നും മാ​ത്രം അയാൾ​ക്കു​റ​പ്പു തോ​ന്നി; ഇട​ത്തു​വ​ശ​ത്തൂ​ടെ​യെ​ന്ന​പോ​ലെ വല​ത്തു​ഭാ​ഗ​ത്തു​ടെ​യും ഒരു ശ്മ​ശാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കാ​ണ് താൻ പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന്, ഒരു മര​ണ​വേ​ദ​ന​യി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ്—തന്റെ ഭാ​ഗ്യ​ത്തി​ന്റെ മര​ണ​വേ​ദ​ന​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ തന്റെ മനോ​ഗു​ണ​ത്തി​ന്റെ മര​ണ​വേ​ദ​ന​യോ രണ്ടിൽ ഒന്നി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ്—താൻ നട​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു മാ​ത്രം അയാൾ​ക്ക് ഉറ​പ്പ് തോ​ന്നി.

കഷ്ടം! വീ​ണ്ടും തന്റെ മന​ശ്ചാ​ഞ്ച​ല്യം മു​ഴു​വൻ അയാളെ കട​ന്നു ബാ​ധി​ച്ചു. പ്രാ​രം​ഭ​ത്തിൽ നി​ന്നി​രു​ന്നേ​ട​ത്തു​നി​ന്ന് ഒര​ടി​യും അയാൾ മുൻ​പോ​ട്ടു വെ​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല.

ഈ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട ആത്മാ​വ് ഇങ്ങ​നെ തന്റെ കഠി​ന​ദുഃ​ഖ​ത്തിൽ കി​ട​ന്നു പി​ട​ഞ്ഞു. ഈ നിർ​ഭാ​ഗ്യ​നായ മനു​ഷ്യ​ന്റെ കാ​ല​ത്തി​നു പതി​നെ​ട്ടു നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​മുൻ​പ്, എല്ലാ പരി​ശു​ദ്ധി​ക​ളും മനു​ഷ്യ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ എല്ലാ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​ക​ളും ഏകോ​പി​ച്ചി​രു​ന്ന ആ അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ ചൈ​ത​ന്യ​സ്വ​രൂ​പ​വും, അപാ​ര​ത​യു​ടെ കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റ​ത്ത് “ഒലീവ്” മര​ക്കൊ​മ്പു​കൾ നി​ന്നു വി​റ​ക്കെ, ഇരു​ട്ട് ഇറ്റി​റ്റു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​തും എങ്ങെ​ങ്ങും നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളാൽ മി​ന്നി​വെ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട അഗാ​ധ​ത​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ നിഴൽ പാ​ടു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് വഴി​ഞ്ഞൊ​ഴു​കു​ന്ന​തു​മായ ആ ഭയ​ങ്ക​ര​പാ​ന​പാ​ത്ര​ത്തെ തന്റെ കൈ​കൊ​ണ്ട് വള​രെ​ക്കാ​ലം തട്ടി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

പു​ല​രാൻ​കാ​ല​ത്തെ മൂ​ന്നു​മ​ണി അതാ അടി​ച്ചു; ഏതാ​ണ്ട് ഇള​വി​ല്ലാ​തെ​ത​ന്നെ, അയാൾ ആവിധം നട​ക്കു​ക​യാ​യി​ട്ട് അഞ്ചു മണി​ക്കൂ​റാ​യി. അപ്പോൾ അയാൾ തന്റെ ചാ​രു​ക​സാ​ല​യിൽ ചെ​ന്നു കു​ഴ​ഞ്ഞു​വീ​ഴു​വാൻ സ്വയം സമ്മ​തി​ച്ചു.

അയാൾ അവിടെ കി​ട​ന്ന് ഒന്നു​റ​ങ്ങി; ഒരു സ്വ​പ്നം കണ്ടു.

ഈ സ്വ​പ്ന​ത്തി​നു, മിക്ക സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളേ​യും​പോ​ലെ, അപ്പോ​ഴ​ത്തെ സ്ഥി​തി​യു​മാ​യി, ദുഃ​ഖ​മ​യ​വും ഹൃ​ദ​യ​ഭേ​ദ​ക​വു​മാ​ണെ​ന്നു​ള്ള​തൊ​ഴി​കെ യാ​തൊ​രു സം​ബ​ന്ധ​വു​മി​ല്ല; എങ്കി​ലും അത​യാ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ പാ​ടു​ണ്ടാ​ക്കി. ഈ ദുഃ​സ്വ​പ്നം അയാൾ​ക്ക് അത്ര​മേൽ ശക്തി​യോ​ടു​കൂ​ടി ഉള്ളിൽ​ത്ത​ട്ടി​യ​തു​കൊ​ണ്ട് പി​ന്നീ​ട് അയാൾ അതെ​ഴു​തി​വെ​ക്കു​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു. ഞങ്ങൾ​ക്ക് ഒസ്യ​ത്തു​പ്ര​കാ​രം ഏൽ​പി​ച്ചു​ത​ര​പ്പെ​ട്ട സ്വ​ഹ​സ്താ​ക്ഷ​ര​ക്കു​റി​പ്പു കട​ലാ​സ്സു​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഒന്നാ​ണി​ത്. ആ അസ്സൽ രേ​ഖ​യി​ലു​ള്ള​തി​ന്റെ നേ​രു​പ​കർ​പ്പാ​ണ് ഞങ്ങൾ ഇവിടെ കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടു​ള​ള​തെ​ന്ന് കരു​തു​ന്നു.

ഈ സ്വ​പ്നം എന്തു​ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള​തെ​ങ്കി​ലു​മാ​ക​ട്ടെ, അതിനെ ഞങ്ങൾ ചേർ​ക്കാൻ വി​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന​പ​ക്ഷം, ഈ രാ​ത്രി​യു​ടെ ചരി​ത്രം പൂർ​ണ​മാ​യി​രി​ക്കും. അസ്വ​സ്ഥ​മായ ഒരാ​ത്മാ​വി​നു പറ്റിയ ഒരു രസ​ക​ര​മ​ല്ലാ​ത്ത ആക​സ്മിക സം​ഭ​വ​മാ​ണ​ത്.

അതിതാ; ലക്കോ​ട്ടി​നു മു​ക​ളിൽ ഞങ്ങൾ എഴു​തി​ക്ക​ണ്ടു, “ആ രാ​ത്രി​യിൽ എനി​ക്കു​ണ്ടായ സ്വ​പ്നം.”

“ഞാൻ ഒരു മൈ​താ​ന​ത്തി​ലാ​ണ്; പു​ല്ലി​ല്ലാ​തെ ഒരു മങ്ങ​ലോ​ടു​കു​ടിയ പരന്ന മൈ​താ​നം. പക​ലാ​ണെ​ന്നോ രാ​ത്രി​യാ​യെ​ന്നോ തോ​ന്നി​യി​ല്ല.

“ഞാൻ എന്റെ സഹോ​ദ​ര​നോ​ടു​കൂ​ടി, എനി​ക്കു കു​ട്ടി​ക്കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന അനു​ജ​നോ​ടു​കൂ​ടി, നട​ക്കു​ക​യാ​ണ്; ആ സഹോ​ദ​ര​നെ​പ്പ​റ്റി ഞാൻ ഒരി​ക്ക​ലും വി​ചാ​രി​ക്കാ​റി​ല്ലെ​ന്നും, ഇപ്പോ​ഴും എനി​ക്ക് ആ ഒരാ​ളെ​പ്പ​റ്റി നല്ല ഓർ​മ്മ​യി​ല്ലെ​ന്നും​കൂ​ടി പറ​യേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.”

ഞങ്ങൾ ഓരോ​ന്നു സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; ഞങ്ങൾ ചില വഴി​പോ​ക്ക​രെ കണ്ടു. പണ്ട​ത്തെ ഒര​യൽ​പ​ക്ക​ക്കാ​രി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു സം​സാ​രം; അവൾ അവിടെ വന്നു താ​മ​സ​മാ​ക്കി​യ​തു മുതൽ ജനാല എപ്പോ​ഴും തു​റ​ന്നി​ട്ടി​ട്ടാ​ണ് പ്ര​വൃ​ത്തി​യെ​ടു​ക്കാ​റ്. ആ തു​റ​ന്ന ജനാല കാരണം സം​സാ​ര​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഞങ്ങൾ​ക്കു തണു​പ്പു തോ​ന്നി.

മൈ​താ​ന​ത്തിൽ വൃ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങ​ളു​ടെ അടു​ക്ക​ലൂ​ടെ ഒരാൾ പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടു. അയാൾ തി​ക​ച്ചും നഗ്ന​നാ​ണ്; ഭസ്മ​ത്തി​ന്റെ​യാ​ണ് നിറം; ഭൂ​മി​യു​ടെ നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു കു​തി​ര​പ്പു​റ​ത്താ​ണ്. ആ മനു​ഷ്യ​ന്നു മു​ടി​യി​ല്ല; അയാ​ളു​ടെ തല​യോ​ടും അതി​ലു​ള്ള ഞര​മ്പു​കൾ​കൂ​ടി​യും ഞങ്ങൾ​ക്കു കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു മു​ന്തി​രി​വ​ള്ളി​യു​ടെ കമ്പു​പോ​ലെ വള​യു​ന്ന​തും ഇരി​മ്പു​പോ​ലെ കന​മു​ള്ള​തു​മായ ഒരു ചു​ള്ളി​ക്കോൽ അയാൾ കൈയിൽ പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഈ കു​തി​ര​സ്സ​വാ​രി​ക്കാ​രൻ കട​ന്നു​പോ​യി; ഒന്നും മി​ണ്ടി​യി​ല്ല.

എന്റെ സഹോ​ദ​രൻ എന്നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: “നമു​ക്കു പൊ​ള്ള​വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ പോവുക.”

“ഒരു പൊ​ള്ള​വ​ഴി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; ഒരൊ​റ്റ ചെ​ടി​യാ​വ​ട്ടെ ഒരു പൂ​പ്പ​ലി​ന്റെ ഇഴ​യാ​വ​ട്ടെ അവി​ടെ​യി​ല്ല. എല്ലാ​യി​ട​വും, ആകാശം കൂ​ടി​യും, ചളി​നി​റ​മാ​യി​രു​ന്നു. കു​റ​ച്ച​ടി മു​മ്പോ​ട്ടു പോ​യി​ട്ടു പി​ന്നെ സം​സാ​രി​ച്ച​പ്പോൾ ആരും മറു​പ​ടി പറ​യാ​താ​യി; എന്റെ സഹോ​ദ​രൻ കൂ​ടെ​യി​ല്ലെ​ന്നു ഞാ​ന​റി​ഞ്ഞു.

ഞാൻ ഒരു ഗ്രാ​മ​ത്തിൽ കട​ന്നു; ഞാനതു നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു. അതു റൊ​മാ​ങ് വി​ലാ​ണെ​ന്ന് ഞാൻ വി​ചാ​രി​ച്ചു, (എന്തു​കൊ​ണ്ട് റൊ​മാ​ങ് വിൽ?)” [5]

ഞാൻ ആദ്യം കടന്ന തെ​രു​വിൽ ആരു​മി​ല്ല. ഞാൻ രണ്ടാ​മ​തൊ​ന്നിൽ​ക്ക​ട​ന്നു. രണ്ടു തെ​രു​വും കൂ​ടു​ന്ന മൂ​ല​യിൽ ചു​മ​രി​നോ​ടു ചാരി ഒരാൾ നി​വർ​ന്നു​നിൽ​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ഞാൻ ആ മനു​ഷ്യ​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: “ഈ രാ​ജ്യം ഏതാണ്? ഞാ​നെ​വി​ടെ​യാ​ണ്?” ആ മനു​ഷ്യൻ ഒന്നും മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞി​ല്ല. ഒരു വീ​ടി​ന്റെ വാതിൽ തു​റ​ന്നു കണ്ടു; ഞാൻ അതിൽ​ക്ക​ട​ന്നു.

ആദ്യ​ത്തെ മു​റി​യിൽ ആരു​മി​ല്ല. ഞാൻ രണ്ടാ​മ​ത്തേ​തിൽ​ക്ക​ട​ന്നു. ഈ മു​റി​യു​ടെ വാ​തില്‍ക്കു പി​ന്നിൽ ചു​മ​രി​നോ​ടു ചാരി ഒരാൾ നി​വർ​ന്നു നില്‍ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ഞാൻ ആ മനു​ഷ്യ​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: “ഈ വീട് ആരു​ടെ​യാ​ണ്? ഞാ​നെ​വി​ടെ​യാ​ണ്?” ആ മനു​ഷ്യൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞി​ല്ല.

ആ വീ​ട്ടി​നോ​ടു ചേർ​ന്ന് ഒരു തോ​ട്ട​മു​ണ്ട്. ഞാൻ വീ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു പോയി, തോ​ട്ട​ത്തിൽ​ക്ക​ട​ന്നു. തോ​ട്ട​ത്തിൽ ആരു​മി​ല്ല. ഒന്നാ​മ​ത്തെ മര​ത്തി​ന്റെ പി​ന്നിൽ ഒരു മനു​ഷ്യൻ നി​വർ​ന്നു​നില്‍ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ഞാൻ ആ മനു​ഷ്യ​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: “ഈ തോ​ട്ടം ഏതാണ്? ഞാ​നെ​വി​ടെ​യാ​ണ്?’ ആ മനു​ഷ്യൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞി​ല്ല.

“ഞാൻ ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലേ​ക്കു ലാ​ത്തി; അതൊരു പട്ട​ണ​മാ​ണെ​ന്നു കണ്ടു; ഒരു തെ​രു​വി​ലും ഒരാ​ളു​മി​ല്ല; എല്ലാ വാ​തി​ലു​ക​ളും തു​റ​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ന്നു. തെ​രു​വു​ക​ളിൽ ആരും സഞ്ച​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. വീ​ട്ടു​മു​റി​ക​ളിൽ നട​ക്കു​ന്നി​ല്ല, തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളിൽ ലാ​ത്തു​ന്നി​ല്ല. പക്ഷേ, ഓരോ ചു​മർ​മൂ​ല​യ്ക്കും പി​ന്നി​ലും, ഓരോ വാ​തി​ലി​ന്റെ​യും പി​ന്നി​ലും, ഓരോ മര​ത്തി​നും പി​ന്നി​ലും മി​ണ്ടാ​തെ കണ്ട് ഓരോ ആൾ നില്‍ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ഓരോ സമ​യ​ത്ത് ഓരോ ആളെ മാ​ത്ര​മേ കാണു. ഈ മനു​ഷ്യർ ഞാൻ കട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​തു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യി​രു​ന്നു.

ഞാൻ പട്ട​ണം വി​ട്ടു; വയ​ലു​ക​ളിൽ സഞ്ച​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി.”

കു​റ​ച്ചു​നേ​രം കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഞാൻ പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു; ഒരു വലിയ ആൾ​ക്കൂ​ട്ടം എന്റെ പി​ന്നാ​ലെ വരു​ന്ന​തു കണ്ടു. ആ പട്ട​ണ​ത്തിൽ​വെ​ച്ചു കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​രെ​യൊ​ക്കെ ആ കൂ​ട്ട​ത്തി​ലും ഞാൻ കണ്ട​റി​ഞ്ഞു. അവ​രു​ടെ തലകൾ അസാ​ധാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. അവർ​ക്കു വലിയ ബദ്ധ​പ്പാ​ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി​യി​ല്ല; എങ്കി​ലും, അവർ എന്നെ​ക്കാ​ള​ധി​കം വേ​ഗ​ത്തിൽ നട​ന്നി​രു​ന്നു. അവർ നട​ക്കു​മ്പോൾ ഒച്ച​യൊ​ന്നു​മി​ല്ല. അവർ ഒരു നി​മി​ഷം​കൊ​ണ്ട് എന്റെ ഒപ്പ​മെ​ത്തി. എന്നെ വള​ഞ്ഞു. ആ മനു​ഷ്യ​രു​ടെ​യെ​ല്ലാം മുഖം മണ്ണി​ന്റെ നി​റ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു.

ഞാൻ പട്ട​ണ​ത്തിൽ കടന്ന ഉടനെ കാ​ണു​ക​യും ചോ​ദി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. അതിലെ ഒന്നാ​മ​ത്തെ ആൾ എന്നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: “എവി​ടേ​ക്കാ​ണ് നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പോ​ക്ക്! നി​ങ്ങൾ വള​രെ​ക്കാ​ല​മാ​യി മരി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന​റി​ഞ്ഞു​കു​ടേ?’

“ഞാൻ മറു​പ​ടി പറ​യാൻ​വേ​ണ്ടി വായ തു​റ​ന്നു; എന്റെ അടു​ക്കൽ ആരു​മി​ല്ലെ​ന്ന് ഞാൻ കണ്ടു.”

അയാൾ ഉണർ​ന്നു. അയാൾ മഞ്ഞു​പോ​ലെ തണു​ത്തി​രു​ന്നു. പ്ര​ഭാ​ത​ത്തി​ലെ മന്ദ​മാ​രു​ത​നെ​പ്പോ​ലെ കു​ളിർ​മ​യു​ള്ള ഒരു കാ​റ്റു തി​രി​കു​റ്റി​യി​ന്മേൽ തു​റ​ന്നി​ട്ടി​രു​ന്ന ജനാ​ല​യു​ടെ വാ​തില്‍പ്പൊ​ളി​ക​ളെ കെ​ട​കെ​ട​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. തി​യ്യു കെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. മെ​ഴു​തി​രി കത്തി​ത്തീ​രാ​ന​ടു​ത്തു. അപ്പോ​ഴും ഇരു​ണ്ട രാ​ത്രി​ത​ന്നെ.

അയാൾ എണീ​റ്റു; ജനാ​ല​യു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു. അപ്പോ​ഴും ആകാ​ശ​ത്തു നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളൊ​ന്നു​മി​ല്ല.

ആ ജനാ​ല​യി​ലൂ​ടെ നോ​ക്കി​യാൽ മു​റ്റ​വും തെ​രു​വും കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ കണ്ണു​ക​ളെ കീ​ഴ്പോ​ട്ടു തൂ​ങ്ങി​ച്ച ഒരു തു​ള​ഞ്ഞു​ക​യ​റു​ന്ന കഠി​ന​സ്വ​രം ഭൂ​മി​യിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

ചു​വ​ട്ടി​ലാ​യി രണ്ടു ചു​ക​ന്ന നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ അയാൾ കണ്ടു; അവ​യു​ടെ പ്ര​കാ​ശ​നാ​ള​ങ്ങൾ അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ ഒര​പൂർ​വ​മ​ട്ടിൽ നീളം വെ​ക്കു​ക​യും ചു​രു​ങ്ങി​പ്പോ​വു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു.

അപ്പോ​ഴും അയാ​ളു​ടെ വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ ഉറ​ക്ക​ത്തി​ന്റെ മങ്ങ​ലിൽ പകുതി മു​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, “അതാ ആകാ​ശ​ത്തിൽ നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളൊ​ന്നു​മി​ല്ല. അവ​യൊ​ക്കെ ഇപ്പോൾ ഭൂ​മി​യി​ലാ​ണ്.”

പക്ഷേ, ഈ പരി​ഭ്ര​മം മാ​ഞ്ഞു; ഒന്നാ​മ​ത്തേ​തു​പോ​ലു​ള്ള രണ്ടാ​മ​ത്തെ ഒരു ശബ്ദം അയാളെ തി​ക​ച്ചും ഉണർ​ത്തി; ആ കണ്ട രണ്ടു നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങൾ ഒരു സവാരി വണ്ടി​യു​ടെ റാ​ന്തൽ വി​ള​ക്കു​ക​ളാ​ണെ​ന്ന് അയാൾ നോ​ക്കി മന​സ്സി​ലാ​ക്കി; അവ​യിൽ​നി​ന്ന് പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന വെ​ളി​ച്ചം​കൊ​ണ്ടു വണ്ടി​യു​ടെ സ്വ​രൂ​പം അയാൾ​ക്കു വേർ​തി​രി​ച്ച​റി​വാൻ കഴി​ഞ്ഞു. ഒരു ചെറിയ വെ​ള്ള​ക്കു​തി​ര​യെ പൂ​ട്ടി​യി​ട്ടു​ള്ള ഒരു രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു അത്. അയാൾ കേട്ട ശബ്ദം കു​തി​ര​യു​ടെ കു​ള​മ്പു​കൾ വഴി​യി​ലെ കൽ​വി​രി​പ്പി​ന്മേൽ​ത്ത​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട​താ​യി​രു​ന്നു.

“എന്തു വാ​ഹ​ന​മാ​ണി​ത്?” അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു. “രാ​വി​ലെ ഇത്ര നേ​ര​ത്തെ ആരാണ് ഇങ്ങോ​ട്ടു വരു​ന്ന​ത്?”

ആ സമ​യ​ത്ത് ഒരു നേരിയ മു​ട്ട് അയാ​ളു​ടെ അറ​വാ​തില്‍ക്കൽ​നി​ന്നു കേൾ​ക്കാ​റാ​യി.

അയാൾ അടി​മു​തൽ മു​ടി​വ​രെ വി​റ​ച്ചു; ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​സ്വ​ര​ത്തിൽ നി​ല​വി​ളി​ച്ചു; “ആരാ​ണ​ത്?”

ആരോ ഒരാൾ പറ​ഞ്ഞു: ഞാൻ, മൊ​സ്സ്യു മെയർ.”

തന്റെ വാ​തില്‍ക്കാ​വല്‍ക്കാ​രി​യായ കി​ഴ​വി​യു​ടെ ഒച്ച​യാ​ണ​തെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി. “ആട്ടെ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, “എന്താ​ണ്¿‘ “മൊ​സ്സ്യു മെയർ, നേരം ശരി​ക്ക​ഞ്ചു​മ​ണി​യാ​യി.” “അതു​കൊ​ണ്ടെ​നി​ക്കെ​ന്താ?” “വണ്ടി വന്നി​ട്ടു​ണ്ട്, മൊ​സ്സ്യു മെയർ.“

“എന്തു വണ്ടി?”

“കൂ​ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി.”

“എന്തു രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി?”

“മൊ​സ്സ്യു മെയർ ഒരു രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി കൊ​ണ്ടു​വ​രാൻ ഏല്പി​ച്ചി​ല്ലേ?”

“ഇല്ല.” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു.

“മൊ​സ്സ്യു മെ​യർ​ക്കു വേ​ണ്ടി​യാ​ണ് വന്നി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്നു വണ്ടി​ക്കാ​രൻ പറ​യു​ന്നു.”

“എന്തു വണ്ടി​ക്കാ​രൻ?”

“മൊ​സ്സ്യു സ്കോ​ഫ്ളേ​രു​ടെ വണ്ടി​ക്കാ​രൻ.”

“മൊ​സ്സ്യു സ്കോ​ഫ്ളേർ?”

മു​ഖ​ത്തി​ന് അടു​ത്തൂ​ടെ ഒരു മി​ന്നൽ പാ​ഞ്ഞു​പോ​യാ​ല​ത്തെ​വി​ധം, ആ പേർ അയാ​ളു​ടെ ദേ​ഹ​ത്തി​ലെ​ങ്ങും ഒരു വി​റ​യു​ണ്ടാ​ക്കി.

“ഹാ! ശരി” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ‘മൊ​സ്സ്യു സ്കോ​ഫ്ളേർ!’

ആ സമ​യ​ത്ത് അയാളെ കി​ഴ​വി​ക്കു കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അവൾ പേ​ടി​ച്ചു പോ​യേ​നേ.

കുറേ നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് ആരും ഒന്നും മി​ണ്ടി​യി​ല്ല. ഒരു മന്ത​നെ​പ്പോ​ലെ, അയാൾ ആ മെ​ഴു​തി​രി​യു​ടെ നാ​ള​ത്തെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചു; തി​രി​യു​ടെ ചു​റ്റു​മു​ള്ള ചുട്ട മെഴു അയാൾ കു​റ​ച്ചെ​ടു​ത്തു, വി​ര​ലു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് തി​ര​ച്ചു​രു​ട്ടി. കിഴവി അയാൾ പറ​യു​ന്ന​തു കാ​ത്തു​നി​ന്നു. ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി, ഒച്ച​യെ​ടു​ത്തു പെ​രു​മാ​റാൻ​ത​ന്നെ​യും അവൾ ശ്ര​മി​ച്ചു; “ഞാ​നെ​ന്താ​ണ് പറ​യേ​ണ്ട​ത്; മൊ​സ്സ്യു മെയർ?”

“നന്നാ​യി എന്ന് പറയു; ഞാൻ താ​ഴ​ത്തേ​ക്കു വരു​ക​യാ​യി എന്നും.”

ചക്ര​വർ​ത്തി​ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് ആറാ​യിൽ​നി​ന്ന് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ക്കു​ള്ള തപ്പാ​ലേർ​പ്പാ​ടു​കൾ ചെറിയ വണ്ടി​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണ് നിർ​വ​ഹി​ച്ചു​പോ​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. ഈ തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി​കൾ അക​ത്തു പിം​ഗ​ല​വർ​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള തോൽ​കൊ​ണ്ട് അലം​കൃ​ത​ങ്ങ​ളും, വി​ല്ലു​വെ​ച്ച​വ​യും, വണ്ടി​ക്കാ​ര​ന്ന് ഒന്നും വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​ര​ന്നു വേ​റെ​യൊ​ന്നു​മാ​യി രണ്ടി​രി​പ്പി​ടം മാ​ത്ര​മു​ള്ള​വ​യു​മായ രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി​ക​ളാ​ണ്. മറ്റു വണ്ടി​ക​ളെ ദൂ​ര​ത്തു നീ​ക്കി​നിർ​ത്തു​വാൻ​വേ​ണ്ടി നീ​ണ്ട് അപ​ക​ടം​പി​ടി​ച്ച​വ​യായ അച്ചു​ത​ണ്ടു​ക​ളാൽ ചക്ര​ങ്ങൾ ആയു​ധ​ധാ​രി​ക​ളാ​യി​രി​ക്കും; ഇപ്പോ​ഴും ഇത്ത​രം വണ്ടി​ച്ച​ക്ര​ങ്ങ​ളെ ജർ​മ​നി​യിൽ കാണാം. ദീർ​ഘ​ച​തു​ര​മായ ആ വമ്പി​ച്ച കത്തു​പെ​ട്ടി വണ്ടി​യു​ടെ പിൻ​ഭാ​ഗ​ത്താ​ണ്; അതു വണ്ടി​യോ​ടു ചേർ​ത്തു ഘടി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കും. ഈ പെ​ട്ടി കറു​പ്പു​ചാ​യ​മി​ട്ട​തും, വണ്ടി മഞ്ഞ​ച്ചാ​യ​മി​ട്ട​തു​മാ​ണ്.

സ്വ​ന്തം ഛാ​യ​യിൽ മറ്റൊ​ന്നും ഇപ്പോൾ ഇല്ലാ​താ​യി​ട്ടു​ള്ള ഇത്ത​രം വണ്ടി​കൾ​ക്കു കാ​ഴ്ച​യിൽ വി​രൂ​പ​ത​യും ഒരു കൂ​നു​ള്ള മട്ടും തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന എന്തോ ഉണ്ട്; അതുകൾ ദൂ​ര​ത്തു ചക്ര​വാ​ള​ത്തി​ലേ​ക്കു കയ​റി​പ്പോ​കു​ന്ന ഒരു നി​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ പാ​യു​ന്ന​തു കണ്ട ആർ​ക്കും, ചെറിയ ഒരു കവചം മാ​ത്ര​മേ മേ​ലു​ള്ളു​വെ​ങ്കി​ലും ഒരു വലിയ ഭാ​ര​വ​ണ്ടി മു​ഴു​വ​നും പി​ന്നിൽ വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന അത്ത​രം ചെ​റു​പ്രാ​ണി​ക​ളു​ടെ—ചി​ത​ലു​കൾ എന്നാ​ണ് ഇവ​യ്ക്കു പേ​രെ​ന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു—ഒരു ഛായ തോ​ന്നാ​തി​രി​ക്കി​ല്ല. പക്ഷേ, ഇതുകൾ വളരെ വേ​ഗ​ത്തിൽ പോവും. ആറാ​യിൽ​നി​ന്നു രാ​ത്രി ഒരു മണി​ക്കു, പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു​ള്ള തപ്പാൽ പോ​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി രാ​വി​ലെ അഞ്ചു​മ​ണി​യാ​വു​ന്ന​തി​നു കു​റ​ച്ചു​മുൻ​പ് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ത്തും.

അന്നു രാ​ത്രി ഹെ​സ്ദാ​ങ് നി​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കി​റ​ങ്ങു​ന്ന തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി, പട്ട​ണ​ത്തിൽ​ക്ക​ട​ന്ന ഉടനെ ഒരു തെ​രു​വി​ന്റെ മൂ​ല​യ്ക്കു വെ​ച്ച്, എതിർ​ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കു പോ​യി​രു​ന്ന​തും ഒരു വലിയ മേ​ലു​ടു​പ്പിൽ ദേഹം മു​ഴു​വ​നും മറച്ച ഒരാൾ മാ​ത്ര​മു​ള്ള​തു​മാ​യി, ഒരു വെ​ള്ള​ക്കു​തി​ര​യെ പൂ​ട്ടിയ ഒരു കൂ​ടി​ല്ലാ​ത്ത രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി​മേൽ​ച്ചെ​ന്നു മു​ട്ടി. ആ രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി​യു​ടെ ചക്ര​ത്തി​നു കല​ശ​ലായ ഒരു മു​ട്ടു പറ്റി. തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി​ക്കാ​രൻ അതി​ലി​രി​ക്കു​ന്നാ​ളോ​ടു വണ്ടി നിർ​ത്താൻ കൂ​ക്കി​വി​ളി​ച്ചു; പക്ഷേ, ആ വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ അതു കേൾ​ക്കു​ക​യേ ചെ​യ്യാ​തെ, കു​തി​ര​യെ ശക്തി​യിൽ വി​ട്ടു.

”ആ മനു​ഷു​ന്ന് എന്തു ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴ​പി​ടി​ച്ച ബദ്ധ​പ്പാ​ടാ​ണ്!” തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു.

ആ ബദ്ധ​പ്പെ​ട്ടു പറ​യു​ന്ന മനു​ഷ്യൻ, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ആർ​ക്കും അനു​ക​മ്പ തോ​ന്നേ​ണ്ട​വി​ധം, മന​സ്സി​ന്റെ അപ​സ്മാ​ര​വി​കൃ​തി​ക​ളിൽ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ കി​ട​ന്നു പി​ട​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​താ​യി​ക്ക​ണ്ട അതേ ആളാണ്.

അയാൾ എവി​ടേ​ക്കു പോ​കു​ന്നു? അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു പറയാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. എന്തി​നാ​ണ് ഇത്ര ബദ്ധ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്? അയാൾ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അയാൾ മൂ​ക്കി​നു നേരെ കു​തി​ര​യെ അടി​ച്ചു​പാ​യി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. എവി​ടെ​യ്ക്ക്? ആറാ​യി​ലേ​ക്ക്, സം​ശ​യ​മി​ല്ല; പക്ഷേ, അതേ​വി​ധം മറ്റെ​വി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലു​മാ​യി എന്നും വരാം. ചി​ല​പ്പോൾ അത​യാൾ​ക്ക് ഓർ​മ​വ​രും; അയാൾ നടു​ങ്ങും. അന്ധ​കാ​ര​കു​ണ്ഡ​ത്തി​ലെ​ക്കെ​ന്ന​പോ​ലെ, അയാൾ രാ​ത്രി​യു​ടെ ഉള്ളി​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ഞു, എന്തോ ഒന്ന് അയാളെ പി​ന്നിൽ​നി​ന്നു പ്രേ​രി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു; എന്തോ ഒന്ന് അയാളെ മു​മ്പോ​ട്ടു വലി​ച്ചു. അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ കഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​തെ​ന്താ​ണെ​ന്ന് ആരെ​ക്കൊ​ണ്ടും പറയാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല; ആർ​ക്കും അതു മന​സ്സി​ലാ​വും. ജീ​വ​കാ​ല​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഒരി​ക്ക​ലെ​ങ്കി​ലും അജ്ഞാ​ത​ത്വ​ത്തി​ന്റെ ആ നി​ഗൂ​ഡ​ഗു​ഹ​യി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത മനു​ഷ്യൻ എവി​ടെ​യു​ണ്ട്?

ഏതാ​യാ​ലും, അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടി​ല്ല, ഒന്നും ഉറ​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല, ഒരു വഴി​യും ആലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. ഒന്നും ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ അന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ഒരു പ്ര​വൃ​ത്തി​ക്കും സ്ഥി​ര​ത​യാ​യി​ട്ടി​ല്ല. മറ്റെ​പ്പോ​ഴ​ത്തേ​തി​ലു​മ​ധി​കം അപ്പോ​ഴാ​ണ്, അയാൾ പു​റ​പ്പെ​ട്ടേ​ട​ത്തു​ത​ന്നെ ആയി​ട്ടു​ള്ള​ത്.

അയാൾ ആറാ​യി​ലെ​ക്ക് എന്തി​നു പോ​കു​ന്നു?

സ്കോ​ഫ്ളേ​റു​ടെ ചെ​റു​വ​ണ്ടി കൂ​ലി​ക്കേൽ​പി​ച്ച​പ്പോൾ സ്വയം ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ല്ലാം അയാൾ ആവർ​ത്തി​ച്ചു; വന്നു​കൂ​ടു​ന്ന​ത് എന്താ​യാ​ലും, താൻ പോയി കാ​ണാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നും, കാ​ര്യ​ങ്ങൾ താൻ​ത​ന്നെ ആലോ​ചി​ച്ചു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്താ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നും ന്യാ​യ​മി​ല്ല; ഇതാണ് കു​റെ​ക്കൂ​ടി ബു​ദ്ധി​പൂർ​വ​മായ പ്ര​വൃ​ത്തി; എന്തു​ണ്ടാ​യി​യെ​ന്ന് അയാൾ​ക്ക​റി​യ​ണം; കണ്ടു സൂ​ക്ഷ്മ​പ​രീ​ക്ഷ​ണം ചെ​യ്ത​തി​നു ശേ​ഷ​മ​ല്ലാ​തെ ഒന്നും തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൂ​ടാ; അക​ലെ​നി​ന്നു നോ​ക്കു​മ്പോൾ എന്തി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടും ആളുകൾ മല​യു​ണ്ടാ​ക്കും; എങ്ങ​നെ​യാ​യാ​ലും ആ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ ഏതോ ഒരു നി​കൃ​ഷ്ട​നാ​ണെ​ന്ന് കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ, ആ മനു​ഷ്യ​നെ തനി​ക്കു​പ​ക​രം തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യ്ക്ക​യ​യ്ക്കു​ന്ന​തിൽ അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സാ​ക്ഷി​ക്കു സമാ​ധാ​നം തോ​ന്നും; ഴാവേർ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അവിടെ ഉണ്ടാ​വും; അയാളെ മുൻ​പ​റി​യു​ന്ന ബ്രവെ, ഷെ​നിൽ​ദി​യു, കോ​ഷ്പ​യിൽ എന്നീ പഴയ തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളും; പക്ഷേ, അവർ അയാളെ തീരേ കണ്ട​റി​യി​ല്ല; ഹാ! എന്തൊ​രു യു​ക്തി! ഴാവേർ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒരു നൂറു കാതം വഴി ദൂ​രെ​യാ​ണ്; എല്ലാ ഊഹ​ങ്ങ​ളും എല്ലാ സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളും ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​ലാ​ണ് ചെ​ന്നു പതി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്; എന്ന​ല്ല, ഊഹ​ങ്ങ​ളും സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളും​പോ​ലെ അത്ര താ​ന്തോ​ന്നി​ക​ളാ​യി മറ്റൊ​ന്നി​ല്ല; അതു​കൊ​ണ്ട്, ആക​പ്പാ​ടെ യാ​തൊ​ര​പ​ക​ട​വു​മി​ല്ല.

നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അതൊരു നന്ന​ല്ലാ​ത്ത ഘട്ട​മാ​ണ്; എങ്കി​ലും അതിൽ​നി​ന്ന് താൻ പു​റ​ത്തു​പോ​ര​ണം; എത്ര ചീ​ത്ത​യാ​യാ​ലും തന്റെ തല​യി​ലെ​ഴു​ത്തു തന്റെ കൈ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ​യു​ണ്ട്; അത് തന്റെ കീ​ഴി​ലാ​ണ്. ഈ വി​ചാ​ര​ത്തോ​ട് അയാൾ പറ്റി​പ്പി​ടി​ച്ചു.

അടി​യിൽ നോ​ക്കി​യാൽ, വാ​സ്ത​വം പറ​യു​ന്ന​പ​ക്ഷം, ആറാ​യി​ലെ​ക്കു പോ​വാ​തി​രി​ക്ക​യാ​ണ് അയാൾ​ക്കി​ഷ്ടം.

എന്താ​യാ​ലും അയാൾ അങ്ങോ​ട്ടു പോ​കു​ന്നു.

ആലോ​ചി​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക് അയാൾ കു​തി​ര​യെ ഒര​ടി​യ​ടി​ച്ചു; ഒരു മണി​ക്കു​റിൽ രണ്ട​ര​ക്കാ​തം വഴി പി​ന്നി​ടു​ന്ന ആ രസ​മു​ള്ള​തും, ഒരേ നി​ല​യ്ക്കു​ള്ള​തും, പത​റി​ച്ച​യി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ നട​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു അതി​ന്റെ പോ​ക്ക്.

വണ്ടി മുൻ​പോ​ട്ടു പോ​കു​ന്ന​ത​നു​സ​രി​ച്ചു മന​സ്സിൽ എന്തോ ഒന്നു പി​ന്നോ​ട്ടു വാ​ങ്ങു​ന്ന​തു​പോ​ലെ അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

നേരം പു​ലർ​ന്ന​തോ​ടു​കു​ടി; അയാൾ നാ​ട്ടു​പു​റ​ത്തെ​ത്തി; എം. പട്ട​ണം അയാൾ​ക്ക് എത്ര​യോ പി​ന്നി​ലാ​യി. ചക്ര​വാ​ളാ​ന്തം വെ​ളു​ത്തു​വ​രു​ന്ന​ത് അയാൾ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു. കണ്ണിൻ​മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പാ​ഞ്ഞു​പോ​കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക് ഒരു മഴ​ക്കാ​ല​ത്തെ പുലർ വേ​ള​യിൽ കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്ന എല്ലാ തണു​ത്തു​കോ​ച്ചിയ സ്വ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും മേ​ലേ​ക്ക്, അവയെ ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും കാ​ണാ​തേ​ക​ണ്ട്, അയാൾ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി. വൈ​കു​ന്നേ​ര​ത്തി​നു​ള്ള​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ പു​ലർ​നേ​ര​ത്തി​നും സ്വ​ന്തം വകയായ ചെ​കു​ത്താൻ കാ​ഴ്ച​ക​ളു​ണ്ട്. അയാൾ അവ കണ്ടി​ല്ല; എന്നാൽ അയാ​ള​റി​യാ​തെ തന്നെ, മര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും കു​ന്നു​ക​ളു​ടേ​യും ഈ നി​ഴൽ​പാ​ടു​കൾ സ്വ​ത​വേ ഉണ്ടാ​കു​ന്ന തങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു​ത​രം അന്തഃ​പ്ര​വേ​ശ​ശ​ക്തി​കൊ​ണ്ട്, അയാ​ളു​ടെ ആത്മാ​വി​നു​ള്ള ക്ഷു​ഭി​താ​വ​സ്ഥ​യ്ക്കു കു​റേ​ക്കൂ​ടി മങ്ങ​ലും കു​റേ​ക്കൂ​ടി വല്ലാ​യ്മ​യു​മു​ണ്ടാ​ക്കി.

ചി​ല​പ്പോൾ പാ​ത​വ​ക്ക​ത്തു കാ​ണ​പ്പെ​ടാ​റു​ള്ള അത്ത​രം ഏകാ​ന്ത​ഭ​വ​ന​ങ്ങൾ ഓരോ​ന്നും പി​ന്നി​ടു​മ്പോൾ അയാൾ തന്നോ​ടാ​യി പറയും: ”അപ്പോൾ ഇതിൽ ആളുകൾ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​ന്നു​ണ്ട്!”

കു​തി​ര​യു​ടെ കു​ള​മ്പ​ടി, വണ്ടി​ക്കോ​പ്പു​ക​ളി​ലെ കു​ട​മ​ണി​കൾ, വഴി​യിൽ​ത്ത​ട്ടു​ന്ന വണ്ടി​ച്ച​ക്ര​ങ്ങൾ ഇവ മന്ദ​മാ​യി ഏക​രീ​തി​യിൽ ഒരൊ​ച്ച പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. സന്തോ​ഷ​മു​ള്ള​പ്പോൾ ഇവ രസ​ക​ര​ങ്ങ​ളാ​ണ്. സന്താ​പ​മു​ള്ള​പ്പോൾ ഇവ നീ​ര​സ​ക​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​ണ്.

അയാൾ ഹെ​സ്ദാ​ങ്ങി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ നേരം നല്ല​വ​ണ്ണം പു​ലർ​ന്നു. കു​തി​ര​യ്ക്ക് ഒന്നു ശ്വാ​സം കഴി​ക്കാ​നു​ള്ള ഇട​യു​ണ്ടാ​ക്കു​വാ​നും അതിനു കു​റ​ച്ചു മു​തി​ര​കൊ​ടു​ക്കു​വാ​നും​വേ​ണ്ടി അയാൾ ഒരു ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റെ മുൻ​പിൽ വണ്ടി നി​റു​ത്തി.

ധാ​രാ​ളം തലയും, ധാ​രാ​ളം വയറും, കു​റ​ച്ചു​മാ​ത്രം കഴു​ത്തും ചു​മ​ലും എന്നാൽ ഒരു പരന്ന നെ​ഞ്ഞും, ഒരു വലിയ പി​ന്നും, മെ​ലി​ഞ്ഞു ചന്ത​മു​ള്ള കാ​ലു​ക​ളും. ഉറ​പ്പു​ള്ള കു​ള​മ്പു​ക​ളു​മു​ള്ള അത്ത​രം ചെ​റു​കു​തി​ര​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട​തു തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു സ്കോ​ഫ്ളേർ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, അത് സാ​ധാ​ര​ണ​വും എന്നാൽ നല്ല കരു​ത്തും ആരോ​ഗ്യ​വു​മു​ള്ള വകയിൽ ഒന്ന്; ആ നല്ല ജന്തു രണ്ടു മണി​ക്കൂർ​കൊ​ണ്ട് അഞ്ചു​കാ​തം പി​ന്നി​ട്ടു; ഒരു​തു​ള്ളി വി​യർ​പ്പെ​ങ്കി​ലും അതി​ന്റെ ചണ്ണ​ക​ളിൽ പൊ​ടി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല.

അയാൾ വണ്ടി​യിൽ നി​ന്നി​റ​ങ്ങി​യി​ല്ല. മുതിര കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന ലാ​യ​ക്കാ​രൻ പെ​ട്ടെ​ന്നു കു​നി​ഞ്ഞ് ഇട​ത്തെ ചക്രം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി.

”നി​ങ്ങൾ ഈ നി​ല​യിൽ അധി​ക​ദൂ​രം പോവാൻ ഭാ​വ​മു​ണ്ടോ?” ആ മനു​ഷ്യൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ​നി​ന്നു​ണർ​ന്നി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു ഭാ​വ​ത്തിൽ അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: എന്തേ ചോ​ദി​ക്കാൻ?”

’നി​ങ്ങൾ ദൂ​ര​ത്തു​നി​ന്നാ​ണോ വരു​ന്ന​ത്?” ആ മനു​ഷ്യൻ തു​ടർ​ന്നു.

അഞ്ചു കാതം.”

“ആവു!

“എന്തു​കൊ​ണ്ട്, “ആവു?”

ആ മനു​ഷ്യൻ ഒന്നു​കൂ​ടി കു​നി​ഞ്ഞു. ചക്ര​ത്തി​ന്മേൽ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു കു​റ​ച്ചിട മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നു; എന്നി​ട്ട് അയാൾ നി​വർ​ന്നു​നി​ന്ന് പറ​ഞ്ഞു: “എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, ഈ ചക്രം അഞ്ചു കാതം കട​ന്നു​പോ​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും, ഇനി ഒരു കാൽ​കാ​തം​പോ​ലും ഇതു​രു​ളു​ക​യി​ല്ല.”

അയാൾ വണ്ടി​യിൽ​നി​ന്ന് താ​ഴ​ത്തേ​ക്കു ചാടി.

“എന്റെ ചങ്ങാ​തി, എന്താ​ണ് നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന​ത്?”

“ഞാൻ പറ​യു​ന്ന​ത്, നി​ങ്ങ​ളും നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കു​തി​ര​യും​കൂ​ടി വഴി​ക്ക് ഏതെ​ങ്കി​ലും കു​ണ്ടിൽ​ച്ചെ​ന്നു മറി​യാ​തെ അഞ്ചു കാതം പാ​ഞ്ഞു​പോ​കു​ന്ന​ത് എന്തോ അത്ഭു​തം എന്നാ​ണ്. നോ​ക്കൂ!”

ചക്ര​ത്തി​നു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ കല​ശ​ലായ കേ​ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി കൊ​ടു​ത്ത മു​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു രണ്ട​ഴി​കൾ​ക്കു കേ​ടു​വ​ന്നു. അരട വള​ഞ്ഞു; അങ്ങ​നെ മൊ​ട്ടു​റ​യ്ക്കാ​താ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

“എന്റെ ചങ്ങാ​തി,’ അയാൾ ലാ​യ​ക്കാ​ര​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഇവിടെ വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നു​ണ്ടോ?”

“സേർ, തീർ​ച്ച​യാ​യു​മു​ണ്ട്.’

“ദയ ചെ​യ്തു ഒന്നു​പോ​യി കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു വരാമോ?”

“അയാൾ ഇതാ ഇവിടെ അടു​ത്ത്. ഹേ, മി​സ്റ്റർ ബൂർ​ഗെ​യാർ!’

വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ, മാ​സ്റ്റർ ബൂർ​ഗെ​യാർ, ഉമ്മ​റ​ത്തു​ത​ന്നെ നി​ന്നി​രു​ന്നു. അയാൾ വന്നു, ചക്ര​ത്തെ നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ച്ചു; ഒരു കാൽ മു​റി​ഞ്ഞു​പോ​യി എന്നു കണ്ട ഒരു വൈ​ദ്യ​നെ​പ്പോ​ലെ, അയാൾ മു​ഖം​കൊ​ണ്ട് ഒരു നാ​ട്യം നടി​ച്ചു.

“നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഈ വണ്ടി ഒരു ക്ഷ​ണം​കൊ​ണ്ടു നേ​രെ​യാ​ക്കി​ത്ത​രാ​മോ?’

“സേർ, ഉവ്വ്.”

“എനി​ക്ക് എപ്പോൾ പു​റ​പ്പെ​ടാ​റാ​വും?”

“നാളെ.”

“നാളെ?”

“ഒരു ദി​വ​സ​ത്തെ പണി തി​ക​ച്ചും അതി​ന്മേ​ലു​ണ്ട്. സേർ, നി​ങ്ങൾ​ക്കു ബദ്ധ​പ്പാ​ടു​ണ്ടോ?”

“വല്ലാ​ത്ത ബദ്ധ​പ്പാ​ടു​ണ്ട്. ഏറി​യാൽ ഒരു മണി​ക്കു​റി​ന്നു​ള്ളിൽ എനി​ക്കു പു​റ​പ്പെ​ട​ണം.”

“സാ​ധി​ക്കി​ല്ല, സേർ.”

“നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന സംഖ്യ ഞാൻ തരാം.”

“സാ​ധി​ക്കി​ല്ല, സേർ.”

“ആട്ടെ, എന്നാൽ രണ്ടു മണി​ക്കു​റി​ന്നു​ള്ളിൽ.”

“ഇന്നു സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. പു​തു​താ​യി രണ്ട​ഴി​ക​ളും ഒര​ര​ട​യും ഉണ്ടാ​ക്ക​ണം. നാളെ രാ​വി​ലെ​ക്കു​ള്ളിൽ ഒരി​ക്ക​ലും പു​റ​പ്പെ​ടാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല.”

“നാളെ രാ​വി​ലെ​വ​രെ കാ​ത്തു​നില്‍ക്കാ​വു​ന്ന​ത​ല്ല കാ​ര്യം. ഈ ചക്രം നന്നാ​ക്കാൻ നില്‍ക്കാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​ണ്ടാ​ക്കി​ച്ചേർ​ക്കാ​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചാ​ലോ?

“അതെ​ങ്ങ​നെ?”

“നി​ങ്ങൾ ഒരു വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നാ​ണ്?”

“നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അതേ, സേർ.”

“എനി​ക്കു വി​ല​യ്ക്കു തരാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൈയിൽ ഒരു ചക്ര​മി​ല്ലേ? എന്നാൽ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ എനി​ക്കു പു​റ​പ്പെ​ടാം.”

“വെ​റു​തെ​യി​രി​ക്കു​ന്ന ചക്രം¿‘

“അതേ.”

“നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വണ്ടി​ക്കു യോ​ജി​ക്കു​ന്ന വി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു ചക്രം തല്‍ക്കാ​ലം എന്റെ കൈ​യി​ലി​ല്ല. വല്ല വി​ധ​ത്തി​ലു​മു​ള്ള രണ്ടു ചക്ര​ങ്ങ​ളെ ഒരു വണ്ടി​ക്കു വെ​ച്ചു​കൂ​ടാ.”

“അങ്ങ​നെ​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, എനി​ക്കു രണ്ടു ചക്രം വി​ല​യ്ക്കു തരൂ.”

“എല്ലാ ചക്ര​ങ്ങ​ളും എല്ലാ അച്ചു​ത​ണ്ടു​കൾ​ക്കും പാ​ക​മാ​വി​ല്ല സേർ.”

’ശ്ര​മി​ച്ചു​നോ​ക്കു, ഏതാ​യാ​ലും.”

“അതു​കൊ​ണ്ടു പ്ര​യോ​ജ​ന​മി​ല്ല. എന്റെ കൈയിൽ കട്ട​വ​ണ്ടി​കൾ​ക്കു​ള്ള ചക്ര​ങ്ങ​ളേ വിൽ​ക്കാ​നു​ള്ളൂ. ഇതൊരു പാ​വ​പ്പെ​ട്ട നാ​ട്ടു​പു​റ​മാ​ണ്.”

“നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പക്കൽ ഈത്ത​രം ഒരു വണ്ടി തരാ​നു​ണ്ടോ?”

ആ രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി കൂ​ലി​ക്കു വാ​ങ്ങി​യ​താ​ണെ​ന്നു വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ ഒരു നോ​ട്ട​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ കണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. അയാൾ ചു​മ​ലു​ക​ളൊ​ന്നു ചു​ളു​ക്കി.

“നി​ങ്ങൾ വണ്ടി നല്ല​വ​ണ്ണം നോ​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ആളുകൾ നി​ങ്ങൾ​ക്കു വേ​ഗ​ത്തിൽ തരും കൂ​ലി​ക്ക്! എനി​ക്കൊ​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു കൂ​ലി​ക്കു തരി​ല്ല. നി​ശ്ച​യം.”

“ആട്ടെ, എന്നാ​ല​തു വി​ല​യ്ക്കു തരൂ.”

“എന്റെ കൈ​യി​ലി​ല്ല.”

“എന്ത്! ഒരു വി​ല്ലു​വ​ണ്ടി​യും? എന്നെ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കാൻ പ്ര​യാ​സ​മി​ല്ലെ​ന്നു കണ്ടി​ല്ലെ​ന്നു കണ്ടി​ല്ലേ?”

“ഞങ്ങൾ ഒരു പാ​വ​പ്പെ​ട്ട രാ​ജ്യ​ത്താ​ണ്, വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ.” വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ തു​ടർ​ന്നു, ’ആ കാ​ണു​ന്ന പു​ര​യിൽ ഒരു ’കാ​ലാ​ഷ്’ വണ്ടി​യു​ണ്ട്; അതു പട്ട​ണ​ത്തിൽ ഒരു പ്ര​മാ​ണി​യു​ടെ​യാ​ണ്; എന്റെ വശം സൂ​ക്ഷി​ക്കാൻ ഏൽ​പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; അദ്ദേ​ഹം അതു മാ​സ​ത്തിൻ മു​പ്പ​ത്താ​റാം തി​യ​തി​യേ ഉപ​യോ​ഗി​ക്കു—എന്നു​വെ​ച്ചാൽ ഉപ​യോ​ഗി​ക്കാ​റി​ല്ലെ​ന്നർ​ത്ഥം. അതു ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു കൂ​ലി​ക്കു തരാം; എനി​ക്കെ​ന്താ​ണ്! പക്ഷേ, അതു കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​തു മു​ത​ലാ​ളി കാ​ണ​രു​ത്—പി​ന്നെ അതു ’കാ​ലാ​ഷ്’ വണ്ടി​യാ​ണ്; രണ്ടു കുതിര വേണം.”

“ഞാൻ രണ്ടു കു​തി​ര​യെ കൂ​ലി​ക്കു വാ​ങ്ങി​ക്ക​ള​യാം.”

എവി​ടേ​ക്കാ​ണ് പോ​കു​ന്ന​ത്?”

“ആറാ​യി​ലേ​ക്ക്.’

“ഇന്ന് അവിടെ എത്ത​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടോ?”

“തീർ​ച്ച​യാ​യും.”

“രണ്ടു കു​തി​ര​യെ പൂ​ട്ടി​യി​ട്ടോ?”

“എന്തു​കൊ​ണ്ടു വയ്യാ?”

“നാളെ രാ​വി​ലെ നാ​ലു​മ​ണി​ക്കെ​ത്താ​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചാൽ വല്ല വൃ​ത്യാ​സ​വു​മു​ണ്ടോ?”

“തീർ​ച്ച​യാ​യും ഇല്ല.

“അപ്പോൾ കൂ​ലി​ക്കു കു​തി​ര​യെ വാ​ങ്ങി​ക്ക​യാ​വു​മ്പോൾ, ഒരു കാ​ര്യം ആലോ​ചി​ക്കാ​നു​ണ്ട്— യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്ര​മി​ല്ലേ?”

“ഉവ്വ്.”

“തപ്പാൽ​ക്കു​തി​ര​യെ വാ​ങ്ങി​ച്ചാൽ നി​ങ്ങൾ​ക്കു നാ​ളെ​ക്കു​മു​മ്പ് ആറാ​യി​ലെ​ത്തു​വാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. നമ്മൾ ഒരു ഊടു​പാ​ത​യി​ലാ​ണ്. മറ്റു കു​തി​ര​ക​ളെ കി​ട്ടി​ക്കൊ​ള്ളാൻ പ്ര​യാ​സ​മു​ണ്ട്; കു​തി​ര​കൾ വയ​ലി​ലാ​വും. ഉഴ​വു​കാ​ലം ആരം​ഭി​ച്ചു; നല്ല ഭാ​ര​മേ​റു​ന്ന ജോ​ടു​കു​തി​ര​ക​ളെ കി​ട്ട​ണം; തപ്പാൽ​ക്കു​തി​ര​ക​ളാ​യാ​ലും, കു​തി​ര​യാ​യി കണ്ട​വ​യെ​യൊ​ക്കെ കൃ​ഷി​ക്കാർ പി​ടി​കൂ​ടും. ഓരോ കു​തി​ര​മാ​റ്റ​സ്ഥ​ല​ത്തും മൂ​ന്നോ നാലോ മണി​ക്കൂ​റു താ​മ​സി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും. പി​ന്നെ, നട​ക്കു​ന്ന മട്ടി​ലേ അവ പോവു. പലേ കു​ന്നു​ക​ളും കയ​റാ​നു​ണ്ട്.”

“ആട്ടെ, എന്നാൽ ഞാൻ കു​തി​ര​പ്പു​റ​ത്തു പൊ​യ്കൊ​ള്ളാം. വണ്ടി അഴി​ച്ചു​ത​രു. ഈ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു ആരെ​ങ്കി​ലും എനി​ക്കൊ​രു ജീനി വി​ല​യ്ക്കു തരും?”

“സം​ശ​യ​മി​ല്ലാ​തെ; പക്ഷേ, ഈ കുതിര ജീനി വെ​ക്കാൻ സമ്മ​തി​ക്കു​മോ.”

“അതു വാ​സ്ത​വം; ഇതു നി​ങ്ങൾ എന്നെ ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി; ഇത് അത് സമ്മ​തി​ക്കി​ല്ല.”

“പിന്നെ-​”

“എന്നാൽ എനി​ക്ക് ഒരു കു​തി​ര​യെ കൂ​ലി​ക്കു മേ​ടി​ച്ചു​കൂ​ടേ?”

“ഒരൊ​റ്റ നട​യാ​യി ആറാ​യി​ലേ​ക്കു പോ​കു​ന്ന കു​തി​ര​യോ?’

“അതേ.”

“അതിന് ഈ രാ​ജ്യ​ത്തി​ല്ലാ​ത്ത​ത​രം ഒരു കു​തി​ര​യെ കി​ട്ട​ണം. ഒന്നാ​മ​തു നി​ങ്ങ​ളെ ആർ​ക്കും പരി​ച​യ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ട്, അതു വാ​ങ്ങേ​ണ്ടി​വ​രും. ആവ​ട്ടെ; എന്നാൽ അഞ്ഞൂ​റു ഫ്രാ​ങ്കി​നാ​യാ​ലും ശരി, ആയി​ര​ത്തി​നാ​യാ​ലും ശരി, വി​ല​ക്കോ കൂ​ലി​ക്കോ കി​ട്ടാൻ ഒരു കു​തി​ര​യെ ഈ രാ​ജ്യ​ത്തെ​ങ്ങും കാ​ണി​ല്ല.”

“ഞാൻ ഇനി എന്തു വേണം?

“ഒരു മര്യാ​ദ​ക്കാ​ര​നെ​പ്പോ​ലെ ഞാൻ ഈ ചക്രം ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​ന്ന് എന്നെ അനു​വ​ദി​ക്കുക; എന്നി​ട്ടു നാളെ പു​റ​പ്പെ​ടുക—ഇതാ​ണു​ത്ത​മം.”

“നാളെ വൈ​കി​പ്പോ​വും.”

“ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴേ?”

“ആറാ​യി​ലേ​ക്കു പോ​കു​ന്ന തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി​യി​ല്ലേ? എപ്പോ​ളാ​ണ് അതു പു​റ​പ്പെ​ടുക?”

“രാ​ത്രി, രണ്ടു തപ്പാ​ലും രാ​ത്രി​യി​ലാ​ണ്; അങ്ങോ​ട്ടു​ള്ള​തും ഇങ്ങോ​ട്ടു​ള്ള​തും.’

“എന്ത്! ഈ ചക്രം നേ​രെ​യാ​ക്കു​ന്ന​തി​നു നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഒരു ദിവസം വേണം?”

“ഒരു ദിവസം, ഒരു നല്ല ദിവസം തി​ക​ച്ചും.”

“രണ്ടാ​ളെ പണി​ക്കാ​ക്കി​യാൽ?”

“പത്താ​ളെ ആക്കി​യാ​ലും ശരി.”

“ അഴികൾ കയ​റു​കൊ​ണ്ടു കെ​ട്ടി​യാ​ലോ?”

“അഴി​ക​ളു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ, അങ്ങ​നെ​യും പറ്റി​ക്കാം; അര​ട​യ്ക്കു നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല; വട്ടും ചീ​ത്ത​യാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.”

“ഈ രാ​ജ്യ​ത്ത് ആരും ജോ​ടി​ക്കു​തി​ര​ക​ളെ കൂ​ലി​ക്കു കൊ​ടു​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നോ?

“ഇല്ല.

“ഇവിടെ വേറെ വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നു​ണ്ടോ?

ലാ​യ​ക്കാ​ര​നും വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നും യോ​ജി​ച്ചു തല​യൊ​ന്നി​ള​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു; “ഇല്ല.”

അയാൾ​ക്ക് ഒര​പാ​ര​മായ ആഹ്ളാ​ദം തോ​ന്നി.

ഈശ്വ​ര​വി​ധി ഇട​യിൽ​ക്ക​ട​ന്നു പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി. വണ്ടി​ച്ച​ക്ര​ത്തെ മു​റി​ച്ച​തും അയാളെ നി​ര​ത്തി​ന്മേ​ലി​ട്ടു ചു​റ്റി​ക്കു​ന്ന​തും അതാണ്. ഈത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ആദ്യ​ത്തെ ആജ്ഞ​ക​ളെ അയാൾ കൈ​ക്കൊ​ണ്ടി​ല്ല; യാത്ര മു​ട​ങ്ങാ​തെ കഴി​ക്കു​വാൻ അതാ അയാൾ കഴി​യു​ന്ന എല്ലാ ശ്ര​മ​വും ചെ​യ്തു; എല്ലാ നി​വൃ​ത്തി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും അയാൾ സനി​ഷ്കർ​ഷ​മാ​യും ഹൃ​ദ​യ​പൂർ​വ​മാ​യും എടു​ത്തു നോ​ക്കി. തീർ​ന്നു; കാ​ല​ഭേ​ദം​കൊ​ണ്ടോ ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ടോ ചെ​ല​വു​കൊ​ണ്ടോ അല്ല അയാ​ളു​ടെ യാത്ര മു​ട​ങ്ങി​യ​ത്; അവ​ന​വ​നെ കു​റ്റം പറ​യു​വാൻ യാ​തൊ​ന്നും അയാൾ കണ്ടി​ല്ല. ഇവി​ടെ​നി​ന്നു മുൻ​പോ​ട്ടു പോ​യി​ല്ലെ​ങ്കിൽ, അത​യാ​ളു​ടെ കു​റ്റ​മ​ല്ല. ഇവി​ടു​ന്ന​ങ്ങോ​ട്ടു​ള്ള​തൊ​ന്നും അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​യ​ത​ല്ല. ഇനി​യൊ​ന്നും അയാ​ള​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സാ​ക്ഷി​യു​ടെ പ്ര​വൃ​ത്തി​യ​ല്ല അത്; തല​യി​ലെ​ഴു​ത്തി​ന്റെ വി​ദ്യ​യാ​ണ്.

അയാൾ വീ​ണ്ടും നന്നാ​യി ശ്വാ​സം കഴി​ച്ചു. ഴാ​വേ​റു​ടെ വരവു കഴി​ഞ്ഞി​ട്ട് ആദ്യ​മാ​യി അയാൾ ഇഷ്ടം​പോ​ലെ, ശ്വാ​സ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു സാ​ധി​ക്കാ​വു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം നീ​ള​ത്തിൽ, ഒരു ശ്വാ​സം കഴി​ച്ചു. കഴി​ഞ്ഞ ഇരു​പ​തു മണി​ക്കൂ​റോ​ള​മാ​യി അയാ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ മു​റു​കെ​പ്പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്ന ഉരു​ക്കു​കൈ അയാളെ വി​ട്ട​താ​യി തോ​ന്നി.

ഈശ്വ​രൻ അനു​കൂ​ല​നാ​യി എന്നും, അവി​ടു​ന്നു എഴു​ന്ന​ള്ളി​നി​ന്നു പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നും തോ​ന്നി.

അവ​ന​വ​നാൽ കഴി​യു​ന്ന​തെ​ല്ലാം ചെ​യ്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. ഇനി പതു​ക്കെ പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ക്ക​യ​ല്ലാ​തെ ഗത്യ​ന്ത​ര​മി​ല്ലെ​ന്ന് അയാൾ ആലോ​ചി​ച്ചു.

വണ്ടി​ക്കാ​ര​നു​മാ​യു​ണ്ടായ അയാ​ളു​ടെ സം​സാ​രം ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യ്ക്കു​ള്ളിൽ ഒര​റ​യിൽ​വെ​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അതാ​രും ഒരാ​ളും അറി​യി​ല്ല; ആരും കേൾ​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; കാ​ര്യം ഇവി​ടെ​വെ​ച്ച് അവ​സാ​നി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു; വാ​യ​ന​ക്കാർ ഇനി വാ​യി​ക്കാൻ പോ​കു​ന്ന സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും ഞങ്ങൾ​ക്കു പറ​യേ​ണ്ടി​വ​രി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ, ഈ സം​ഭാ​ഷ​ണ​മു​ണ്ടാ​യ​തു തെ​രു​വിൽ​വെ​ച്ചാ​ണ്. തെ​രു​വിൽ​വെ​ച്ചു​ള്ള എന്തു സം​സാ​ര​വും നി​ശ്ച​യ​മാ​യി ഒരാൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തെ ആകർ​ഷി​ക്കും. കാ​ണി​ക​ളാ​വു​ന്ന​തി​ലും മീതെ യാ​തൊ​ന്നും ആവ​ശ്യ​മി​ല്ലാ​ത്ത ആളുകൾ എപ്പോ​ഴു​മു​ണ്ട്. വണ്ടി​ക്കാ​ര​നെ അയാൾ വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യു​മ്പോൾ, അതിലേ അങ്ങോ​ട്ടും ഇങ്ങോ​ട്ടും പോ​യി​രു​ന്ന ചിലർ അവ​രു​ടെ ചു​റ്റും കൂടി. കു​റ​ച്ചു​നേ​രം മന​സ്സി​രു​ത്തി​ക്കേ​ട്ട​ശേ​ഷം. ആരും തീരേ ശ്ര​ദ്ധി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന ഒരു കു​ട്ടി, ആ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ നി​ന്നൊ​ഴി​ഞ്ഞ് ഒരോ​ട്ടം കൊ​ടു​ത്തു.

ഞങ്ങൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ വി​വ​രി​ച്ച ആ ആന്ത​ര​മായ ആലോചന കഴി​ഞ്ഞു, വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ പി​ന്നോ​ക്കം പോവാൻ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തിയ സമ​യ​ത്ത് ആ കു​ട്ടി തി​രി​ച്ചെ​ത്തി, അവ​ന്റെ കൂടെ ഒരു കി​ഴ​വി​യു​മു​ണ്ട്.

”മൊ​സ്സ്യൂ” ആ സ്ത്രീ പറ​ഞ്ഞു, “ഒരു രണ്ടു​രുൾ​ക്കു​തി​ര​വ​ണ്ടി നി​ങ്ങൾ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്ന് എന്റെ കു​ട്ടി പറ​ഞ്ഞു.”

ഒരു കു​ട്ടി കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന ഒരു കി​ഴ​വി​യു​ടെ മു​ഖ​ത്തു​നി​ന്ന് പു​റ​പ്പെ​ട്ട ഈ വെ​റും​വാ​ക്കു​കൾ അയാ​ളു​ടെ ദേ​ഹ​ത്തിൽ​നി​ന്നു വി​യർ​പ്പി​നെ ഇറ്റി​റ്റു വീ​ഴി​ച്ചു. പി​ടി​യൊ​ന്ന​യ​ച്ച​തായ കൈ പി​ന്നിൽ​നി​ന്ന് ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി മു​റു​ക്കി​പ്പി​ടി​കൂ​ടു​വാൻ തയ്യാ​റാ​യി ഇരു​ട്ട​ത്തു വീ​ണ്ടും പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു എന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “ഉവ്വ്, എന്റെ നല്ല​വ​ളായ അമ്മേ; എനി​ക്കു കൂ​ലി​ക്കു കി​ട്ടാൻ ഒരു വണ്ടി​യു​ണ്ടോ എന്ന് ഞാൻ അന്വേ​ഷി​ച്ചു നില്‍ക്ക​യാ​ണ്.’ അയാൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: ’പക്ഷേ, ഒന്നും ഇവിടെ കി​ട്ടാ​നി​ല്ല.”

“നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഉണ്ട്.” ആ കിഴവി പറ​ഞ്ഞു.

“എവിടെ?” വണ്ടി​ക്കാ​രൻ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തു.

“എന്റെ വീ​ട്ടിൽ,” ആ കിഴവി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

മെയർ നടു​ങ്ങി. ആ അപകടം പി​ടി​ച്ച കൈ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അയാളെ പി​ടി​കൂ​ടി.

ആ കി​ഴ​വി​യു​ടെ വണ്ടി​പ്പു​ര​യിൽ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ വി​ല്ലു​വെ​ച്ചു ഒരു കൊ​ട്ട​വ​ണ്ടി നി​ല്പു​ണ്ട്. വണ്ടി​ക്കാ​ര​നും കു​തി​ര​ലാ​യ​ക്കാ​ര​നും​കു​ടി, വഴി​പോ​ക്കൻ തങ്ങ​ളു​ടെ പി​ടി​യിൽ​നി​ന്ന് വി​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള നി​രാ​ശ​ത​യിൽ, ചിലതു കട​ന്നു​പ​റ​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി.

“അതൊരു വല്ലാ​ത്ത പഴയ കെ​ണി​യാ​ണ്; അത് അച്ചു​ത​ണ്ടി​ന്മേൽ അമർ​ന്നി​രി​ക്കും; ഇരി​പ്പി​ട​ങ്ങൾ തോൽ​വാ​റു​കൊ​ണ്ട് ഉള്ളിൽ തു​ക്കി​യി​ട്ടി​രി​ക്ക​യാ​ണെ​ന്നു​ള്ള​തു നേ​രാ​ണ്; മഴ പെ​യ്താൽ ചോരും; ചക്ര​ങ്ങൾ തു​രു​മ്പു പി​ടി​ച്ചു പൂ​പ്പൽ കയ​റി​തീർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു; രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി​യേ​ക്കാൾ ഒട്ടു​മ​ധി​കം ദൂരം പോ​വി​ല്ല; ഒരു പൊ​ളി​ഞ്ഞ പഴയ വെറും വണ്ടി​ക്കൂ​ട്; അതിൽ കേ​റി​പ്പോ​യാൽ ഒടു​ക്കം വേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നും.” മറ്റും മറ്റും.

ഇതൊ​ക്കെ നേ​രാ​ണ്; പക്ഷേ, ഈ കെണി, ഈ പൊ​ളി​ഞ്ഞ പഴയ വണ്ടി​ക്കൂ​ട്, എന്തു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും ശരി, ഈ സാധനം, അതി​ന്റെ രണ്ടു​രു​ളി​ന്മേൽ പായും; അതിന് ആറാ​യി​ലേ​ക്കു പോവാൻ കഴി​വു​ണ്ട്.

അയാൾ ആ സ്ത്രീ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​തു കൊ​ടു​ത്തു; മട​ക്ക​ത്തിൽ വാ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​വാം എന്നു കരുതി തന്റെ രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​ന്റെ പക്കൽ കേ​ടു​തീർ​ക്കാൻ ഏല്പി​ച്ചു; വെ​ള്ള​ക്കു​തി​ര​യെ വണ്ടി​ക്കു കെ​ട്ടി. അതിൽ ചാ​ടി​ക്ക​യ​റി. രാ​വി​ലെ മുതൽ വണ്ടി​യോ​ടി​ച്ചു​പോ​ന്ന വഴി​യിൽ​ത്ത​ന്നെ അയാൾ വീ​ണ്ടും കൂടി.

വണ്ടി പാ​ഞ്ഞു​തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ, അയാൾ സ്വയം സമ്മ​തി​ച്ചു. അപ്പോൾ താൻ പോ​വു​ന്നേ​ട​ത്തേ​ക്കു പോ​കേ​ണ്ടി​വ​രാ​താ​യി എന്നു കണ്ട​പ്പോൾ, ഒരു നി​മി​ഷം മുൻപ്, തനി​ക്ക് ഒരു​ത​രം സന്തോ​ഷ​മു​ണ്ടാ​യി എന്ന്. ആ സന്തോ​ഷ​ത്തെ അയാൾ ഒരു​മാ​തി​രി ദേ​ഷ്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി പരീ​ക്ഷ​ണം ചെ​യ്തു വെറും കഥ​യി​ല്ലാ​യ്മ​യാ​ണെ​ന്നു കണ്ടു. മട​ങ്ങി​പ്പോ​കു​ന്ന​തിൽ എന്തി​നു സന്തോ​ഷി​ക്കു​ന്നു? ഒന്നാ​മ​തു താൻ ഈ പോ​കു​ന്ന​തു സ്വ​ന്ത​മ​ന​സ്സാ​ലെ​യ​ല്ലേ? തന്നെ ആരും നിർ​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ.

എന്ന​ല്ല, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും താൻ വരു​ത്തി​ക്കൂ​ട്ടു​ന്ന​ത​ല്ലാ​തെ യാ​തൊ​ന്നും തനി​ക്കു സം​ഭ​വി​ക്കാൻ വയ്യാ.

ഹെ​സ്ദാ​ങ് വിട്ട ഉടനെ ഒരു ശബ്ദം അയാ​ളോ​ടു വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു; “നി​ല്ക്കു! നി​ല്ക്കു!!’ ആശ​യെ​പ്പോ​ലെ ഒരു ചെ​റു​ചൂ​ടും ഒരുൾ​വ​ലി​വു​മു​ള്ള എന്തോ ഒന്ന​ട​ങ്ങിയ ഒരു പി​ട​ച്ചി​ലോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ വണ്ടി നിർ​ത്തി.

അതു കി​ഴ​വി​യു​ടെ ചെ​ക്ക​നാ​യി​രു​ന്നു.

“സേർ,’ ആചെ​റു​കു​ട്ടി പറ​ഞ്ഞു, “ഞാ​നാ​ണ് നി​ങ്ങൾ​ക്കു വണ്ടി വരു​ത്തി​ത്ത​ന്ന​ത്.”

“അതിന്?”

“നി​ങ്ങൾ എനി​ക്കൊ​ന്നും തന്നി​ല്ല.

എല്ലാ​വർ​ക്കും അത്ര​മേൽ ജാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി എന്തും കൊ​ടു​ക്കാ​റു​ള്ള അയാൾ​ക്ക് ഈ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടൽ നിർ​മ​ര്യാ​ദ​മാ​ണെ​ന്നും അധി​ക​പ്ര​സം​ഗ​മാ​ണെ​ന്നും തോ​ന്നി.

“ഹാ! നി​യ്യാ​ണ​ല്ലേ, എടാ, തെ​മ്മാ​ടി?” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, “നി​ന​ക്കൊ​ന്നും കി​ട്ടി​ല്ല.” അയാൾ കു​തി​ര​യെ ആഞ്ഞ​ടി​ച്ചു; ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പാ​ഞ്ഞു.

ഹെ​സ്ദാ​ങ്ങിൽ​വെ​ച്ച് അയാൾ​ക്കു സമയം വളരെ ചെ​ല​വാ​യി; ആ നഷ്ടം തീർ​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ആ ചെ​റു​കു​തിര നല്ല ചു​ണ​യു​ള്ള​താ​ണ്; രണ്ടെ​ണ്ണ​ത്തി​ന്റെ വലി വലി​ച്ചി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, ഫി​ബ്ര​വ​രി​മാ​സ​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു മഴ പെ​യ്തി​രു​ന്നു; വഴികൾ ചീ​ത്ത​യാ​യി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നൂ. പി​ന്നെ, അതു രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി​യ​ല്ലാ​താ​യി. അപ്പോ​ഴ​ത്തെ വണ്ടി​ക്കു നല്ല കന​മു​ണ്ട്; പോ​രാ​ത്ത​തി​നു വഴി​ക്കു പല കു​റ്റ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഹെ​സ്ദാ​ങ്ങിൽ​നി​ന്നു സാ​ങ്പോ​ളി​ലെ​ത്താൻ ഏക​ദേ​ശം നാലു മണി​ക്കൂർ പി​ടി​ച്ചു.

സാ​ങ്പോ​ളിൽ ഒന്നാ​മ​തു കണ്ട ഹോ​ട്ട​ലിൽ ചെ​ന്നു കു​തി​ര​യെ അഴി​പ്പി​ച്ചു പന്തി​യി​ലേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു പോ​വി​ച്ചു. സ്കോ​ഫ്ളേ​റോ​ട് ഏറ്റി​ട്ടു​ള്ള​ത​നു​സ​രി​ച്ചു, കുതിര തി​ന്നു​മ്പോൾ അയാൾ പു​ല്ലു​തൊ​ട്ടി​യു​ടെ അടു​ത്തു നി​ന്നു. ദുഃ​ഖ​മ​യ​വും സമ്മി​ശ്ര​വു​മായ ഓരോ​ന്നി​നെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ച്ചു.

ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥ​ന്റെ ഭാര്യ കു​തി​ര​പ്പ​ന്തി​യി​ലേ​ക്കു വന്നു.

“പ്രാ​തൽ വേ​ണ്ടേ?”

“വാ​സ്ത​വം; എനി​ക്കു നല്ല രു​ചി​യും തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ട്.”

അയാൾ അവളെ പി​ന്തു​ടർ​ന്നു; ആഹ്ലാ​ദ​മ​യ​വും പനി​നീർ​പ്പു​പോ​ലു​ള്ള​തു​മാ​യി​രു​ന്നു അവ​ളു​ടെ മുഖം; അവൾ അയാളെ ഭക്ഷ​ണ​മു​റി​യി​ലേ​ക്കു കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​യി; അവിടെ മെ​ഴു​ശ്ശീ​ല​കൊ​ണ്ടു മൂടിയ മേ​ശ​ക​ളു​ണ്ട്.

വേഗം വേണം.” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു; എനി​ക്ക് ഇനി​യും പോണം; എനി​ക്ക് ബദ്ധ​പ്പാ​ടു​ണ്ട്.”

ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യായ ഒരു കു​റ്റ​ത്തി ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അയാൾ​ക്കു​ള്ള കത്തി​യും മു​ള്ളു​ക​ളും ഒരു​ക്കി; ഒരു മനഃ​സം​തൃ​പ്തി​യോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ പെൺ​കി​ടാ​വി​നെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു.

”ഇതാണ് എനി​ക്കു സു​ഖ​മി​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന​ത്,’ അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; “ഞാൻ പ്രാ​തൽ കഴി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല.

പ്രാ​ത​ലി​നു​ള്ള​തെ​ല്ലാം കൊ​ണ്ടു​വെ​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞു; അയാൾ അപ്പം കട​ന്നെ​ടു​ത്തു വായ നി​റ​ച്ചു കടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു; എന്നി​ട്ടു പതു​ക്കെ അതു മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു​ത​ന്നെ വെ​ച്ചു; പി​ന്നെ അതു തൊ​ട്ടി​ല്ല.

മറ്റൊ​രു മേ​ശ​യ്ക്ക​ടു​ത്തി​രു​ന്ന് ഒരു വണ്ടി​ക്കാ​രൻ ഭക്ഷി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്; അയാൾ ആ ഇരി​ക്കു​ന്നാ​ളോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു; “എന്താ​ണ് ഇവ​രു​ടെ അപ്പ​ത്തി​ന് ഇത്ര കയ്പ്?”

വണ്ടി​ക്കാ​രൻ ഒരു ജർ​മ​നി​ക്കാ​ര​നാ​ണ്; അയാൾ​ക്ക് ആ പറ​ഞ്ഞ​തു തി​രി​ഞ്ഞി​ല്ല.

അയാൾ കു​തി​ര​പ്പ​ന്തി​യി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി; കു​തി​ര​യു​ടെ അടു​ത്തു നി​ന്നു.

ഒരു മണി​ക്കൂ​റി​നു ശേഷം അയാൾ സാ​ങ്പോൾ വി​ട്ടു താ​ങ്ക​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി​യി​ലെ​ത്തി; അവി​ടെ​നി​ന്ന് ആറാ​യി​ലേ​ക്ക് അഞ്ചു കാതമേ ഉള്ളൂ.

ഈ യാ​ത്രാ​സ​മ​യ​ത്ത് അയാൾ എന്തു ചെ​യ്തു? എന്താ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ വി​ചാ​രം? രാ​വി​ല​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, അയാൾ മര​ങ്ങ​ളേ​യും, മേ​യ​പ്പെ​ട്ട മേൽ​പ്പു​ര​ക​ളേ​യും, വി​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന ഉഴ​വു​നി​ല​ങ്ങ​ളേ​യും, ഓരോ വഴി​ത്തി​രി​വി​ലും വെ​ച്ച് മു​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ദേ​ശ​വൈ​ചി​ത്ര്യ​ത്തി​ന്റെ മറ​ച്ചി​ലി​നേ​യും സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി; ഇത് ആത്മാ​വി​നെ ചി​ല​പ്പോൾ തൃ​പ്തി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും വി​ചാ​ര​പ​ര​മ്പ​ര​യിൽ​നി​ന്ന് അതിനെ ചി​ല​പ്പോൾ വി​ടു​വി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന അത്ത​രം ഒരു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണ​ലാ​ണ്. ഒന്നാ​മ​ത്തെ​താ​യും ഒടു​വി​ല​ത്തെ​താ​യും ഒരാ​യി​രം വസ്തു​ക്ക​ളെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്ന​തി​ല​ധി​കം ദുഃ​ഖ​മ​യ​മാ​യും ഹൃ​ദ​യ​സ്പൃ​ക്കാ​യും മറ്റെ​ന്താ​ണു​ള്ള​ത്? യാത്ര ചെ​യ്യുക എന്ന​ത് ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും ജനി​ക്കു​ക​യും അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ മരി​ക്കു​ക​യു​മാ​ണ്; ഒരു സമയം തന്റെ മന​സ്സി​ന്റെ ഏറ്റ​വും നി​ഗൂ​ഡ​മായ ഭാ​ഗ​ത്തു​വെ​ച്ച് അയാൾ മാ​റി​മാ​റി​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള ചക്ര​വാ​ള​ത്തേ​യും നമ്മു​ടെ മാ​നു​ഷി​ക​മായ ജീ​വി​ത​ത്തേ​യും കൂ​ട്ടി താ​ര​ത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​നോ​ക്കി​യി​രി​ക്ക​ണം; ജീ​വി​ത​സം​ബ​ന്ധി​യായ സക​ല​വും ഇള​വി​ല്ലാ​തെ നമ്മു​ടെ മുൻ​പി​ലൂ​ടെ പറ​പ​റ​ക്കു​ന്നു; ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ​തും പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​വു​മായ അന്ത​രാ​ള​ങ്ങൾ തമ്മിൽ കു​ട്ടി​പ്പി​ണ​ഞ്ഞു കി​ട​ക്കു​ന്നു; കണ്ണ​ഞ്ചി​ക്കു​ന്ന ഒരു നി​മി​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, ഒരു ഗ്ര​ഹ​ണം; നമ്മൾ നോ​ക്കു​ന്നു, ബദ്ധ​പ്പെ​ടു​ന്നു, പാ​ഞ്ഞു പോ​കു​ന്ന​തി​നെ കട​ന്നു​പി​ടി​കൂ​ടു​വാൻ ദൂ​ര​ത്തേ​ക്കു കൈ​നീ​ട്ടു​ന്നു; ഓരോ സം​ഭ​വ​വും നമു​ക്കു​ള്ള നി​ര​ത്തു​വ​ഴി​യി​ലെ ഓരോ തി​രി​വാ​ണ്; അതാ, ഒര​ടി​യാ​യി നാം വൃ​ദ്ധ​ന്മാ​രാ​കു​ന്നു; നാം നടു​ങ്ങു​ന്നു; എല്ലാം കറു​ത്തി​രു​ളു​ന്നു; ഒരു നി​ഗൂ​ഡ​മായ വാ​തിൽ​പ്പ​ഴു​തു നാം വേർ​തി​രി​ച്ച​റി​യു​ന്നു; നമ്മെ വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന ആ ജീ​വി​ത​മാ​കു​ന്ന രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത കുതിര നി​ന്നു​പോ​കു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, നി​ഴൽ​പാ​ടു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ​വെ​ച്ച് അജ​ഞാ​ത​നും ആവൃ​ത​മു​ഖ​നു​മായ ഒരാൾ ആ കു​തി​ര​യെ അഴി​ച്ചു വി​ടു​ന്ന​താ​യി നാം കാ​ണു​ന്നു.

സന്ധ്യ​യാ​യ​തോ​ടു​കു​ടി, പാ​ഠ​ശാല വി​ട്ടു​പോ​രു​ന്ന കു​ട്ടി​കൾ ഈ വഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ താ​ങ്ക​യിൽ ചെ​ല്ലു​ന്ന​തു കണ്ടു; ദി​വ​സ​ങ്ങൾ​ക്കു നീളം വെ​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള​തു വാ​സ്ത​വ​മാ​ണ്. ഗ്രാ​മ​ത്തിൽ​നി​ന്നു കടന്ന ഉടനെ, വഴി​യിൽ കല്ലി​ടി​ച്ചു നന്നാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന ഒരു കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൻ തല​യു​യർ​ത്തി നോ​ക്കി അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: “ആ കുതിര വല്ലാ​തെ ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.”

വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ആ സാ​ധു​ജ​ന്തു ഒരാൾ നട​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാ​ണ് പോ​യി​രു​ന്ന​ത്.

“നി​ങ്ങൾ ആറാ​യി​ലേ​ക്കാ​ണോ പോ​കു​ന്ന​ത്?” വഴി നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വൻ തു​ടർ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

“അതേ.”

“ഈ നി​ല​യിൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് പോ​കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ, നി​ങ്ങൾ വളരെ നേ​ര​ത്തെ​യൊ​ന്നും എത്തി​ല്ല.”;

അയാൾ വണ്ടി നിർ​ത്തി, ആ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു; “ഇവി​ടെ​നി​ന്ന് ആറാ​യി​ലെ​ക്ക് എന്തു ദു​ര​മു​ണ്ട?’

“ഏക​ദേ​ശം നല്ല​വ​ണ്ണം ഏഴു കാതം.’

“അതെ​ങ്ങ​നെ? തപ്പാൽ​വി​വ​ര​പു​സ്ത​ക​ത്തിൽ അഞ്ചേ​കാൽ കാതം മാ​ത്ര​മേ പറ​യു​ന്നു​ള്ളൂ.”

“ഹാ!” വഴി നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. “അപ്പോൾ വഴി കേ​ടു​വ​ന്നു കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടേ: ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂ​റു​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞാൽ വഴി അട​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു കാണാം; പി​ന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു പോവാൻ മാർ​ഗ​മി​ല്ല.

“നേര്?”

“എട​ത്തോ​ട്ടു കറൻ​സി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി​ക്കു പോണം; പുഴ? അങ്ങോ​ട്ടു കട​ക്കുക; കാ​ബ്ലാ​ങ്ങി​ലെ​ത്തി​യാൽ നി​ങ്ങൾ വല​ത്തോ​ട്ടു തി​രി​യ​ണം. അതാണ മോങ് സാങ് തെ​ലോ​യി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി; എന്നാൽ പി​ന്നെ ആറാ​യാ​യി.”

“പക്ഷേ, രാ​ത്രി​യാ​ണ്, എനി​ക്കു വഴി തെ​റ്റും.”

“നി​ങ്ങൾ ഈ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​കാ​ര​ന​ല്ലാ​യി​രി​ക്കും?”

അല്ല.

“എന്ന​ല്ല, അതിനു പുറമെ, ഒക്കെ തി​രി​വു​വ​ഴി​ക​ളാ​ണ്; നില്‍ക്കൂ; സേർ,’ വഴി നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വൻ പി​ന്നെ​യും ആരം​ഭി​ച്ചു; ”ഞാൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കൊ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു​ത​ര​ട്ടെ? നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കുതിര ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; താ​ങ്ക​യി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങു; അവിടെ ഒരു നല്ല ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​യു​ണ്ട്; അവിടെ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങുക; നാളെ നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ആറാ​യി​ലെ​ത്താം.’

“എനി​ക്ക് ഇന്നു വൈ​കു​ന്നേ​രം അവിടെ ചെ​ല്ല​ണം.”

“എന്നാൽ കാ​ര്യം മാറി; ഏതാ​യാ​ലും ഹോ​ട്ട​ലിൽ ചെ​ല്ലുക; ഒരു കു​തി​ര​യെ​ക്കൂ​ടി വാ​ങ്ങുക; കു​തി​ര​ക്കാ​രൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു വഴി തി​രി​ച്ചു​ത​രും.”

അയാൾ വഴി നന്നാ​ക്കു​ന്ന​വ​ന്റെ ഉപ​ദേ​ശം അനു​സ​രി​ച്ചു; പി​ന്നോ​ക്കം മട​ങ്ങി; ഒരു മണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ അയാൾ ആ വഴി​ക്കു​ത​ന്നെ വന്നു; പക്ഷേ, അതു കടു​വേ​ഗ​ത്തി​ലാ​ണ്; ഒരു കു​തി​ര​കൂ​ടി സഹാ​യ​ത്തി​നു​ണ്ട്; വണ്ടി​ക്കാ​രൻ എന്നു തന്ന​ത്താൻ നാ​മ​ക​ര​ണം ചെയ്ത ഒരു കു​തി​ര​ക്കാ​രൻ വണ്ടി​യു​ടെ ഏർ​ക്കാ​ലിൽ ഇരി​ക്കു​ന്നു.

അപ്പോ​ഴും നേരം വൈ​കി​യെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി​യി​രു​ന്നു.

രാ​ത്രി തി​ക​ച്ചും പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ച്ചു.

അവർ തി​രി​വു​വ​ഴി​ക​ളി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു; വഴി വല്ലാ​തെ ചീ​ത്ത​യാ​യി​ത്തു​ട​ങ്ങി; വണ്ടി ഒരു ചക്ര​ച്ചാ​ലിൽ​നി​ന്നു മറ്റൊ​ന്നി​ലേ​ക്കു മാ​റി​ക്ക​ട​ക്കു​വാൻ തു​ട​ങ്ങി; അയാൾ വണ്ടി​ക്കാ​ര​നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു; “നടയിൽ വിടുക; ഇര​ട്ടി കൂലി കി​ട്ടും.”

ഒരു കു​ലു​ക്ക​ത്തിൽ വണ്ടി​യു​ടെ ഒരാണി മു​റി​ഞ്ഞു.

“സർ, കൂ​ട്ടാ​ണി മു​റി​ഞ്ഞു.” വണ്ടി​ക്കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞു: “എങ്ങ​നെ​യാ​ണ് എന്റെ കു​തി​ര​യെ വണ്ടി​യോ​ടു കൂ​ട്ടി​ക്കെ​ട്ടേ​ണ്ട​തെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​താ​യി; ഈ വഴി രാ​ത്രി​യിൽ വളരെ ചീ​ത്ത​യാ​ണ്. മട​ങ്ങി താ​ങ്ക​യിൽ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങാ​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചാൽ നാളെ രാ​വി​ലെ നേ​ര​ത്തെ ആറാ​യി​ലെ​ത്താം.”

അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൈയിൽ ഒരു കഷണം കയറും, ഒരു പേ​ന​ക്ക​ത്തി​യു​മു​ണ്ടോ?”

“ഉവ്വ്, സേർ.”

അയാൾ ഒരു മര​ച്ചി​ല്ല മു​റി​ച്ചു; അതു​കൊ​ണ്ട് ആണി​യു​ണ്ടാ​ക്കി.

ഇത് ഇരു​പ​തു മി​നു​ട്ടു​കൂ​ടി കള​ഞ്ഞു: പക്ഷേ, പി​ന്നെ അവർ വേ​ഗ​ത്തിൽ പോയി.

മൈ​താ​നം മങ്ങി​ക്കി​ട​ന്നി​രു​ന്നു; താ​ഴ​ത്തേ​ക്കു തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന​തും ഇരു​ണ്ട​തും ചു​രു​ണ്ട​തു​മായ മൂ​ടൽ​മ​ഞ്ഞു കു​ന്നിൽ​പു​റ​ങ്ങ​ളിൽ ഇഴ​യു​ക​യും പു​ക​പോ​ലെ

തന്ന​ത്താൻ പി​രി​ച്ചു​വ​ലി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു; മേ​ഘ​ങ്ങ​ളിൽ വെ​ളു​ത്ത വെ​ളി​ച്ച​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; കട​ലിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട ഒരു ശക്തി​യു​ള്ള കാ​റ്റ്, അറ​യി​ലെ സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ നീ​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ചക്ര​ക​വാ​ള​ത്തി​ലെ​ങ്ങും ഒരു ശബ്ദ​മു​ണ്ടാ​ക്കി; കാ​ണ​പ്പെ​ടാ​വു​ന്ന സക​ല​വും ഭയ​പ്പാ​ടി​ന്റെ ഓരോ സ്ഥി​തി​ഭേ​ദ​ങ്ങ​ളെ അവ​ലം​ബി​ച്ചു. രാ​ത്രി​യു​ടെ ഈ പര​പ്പു​കൂ​ടിയ ശ്വാ​സ​ഗ​തി​യു​ടെ ചു​വ​ട്ടിൽ കി​ട​ന്ന് എന്തെ​ല്ലാം വസ്തു​ക്കൾ തു​ള്ളി​വി​റ​യ്ക്കു​ന്നു!

അയാൾ തണു​പ്പു​കൊ​ണ്ടു മര​വി​ച്ചു; തലേ​ദി​വ​സം രാ​ത്രി മുതൽ അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും ഭക്ഷി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; എട്ടു കൊ​ല്ലം മുൻപ് ഡി. പട്ട​ണ​ത്തി​ന്റെ അയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു പരന്ന മൈ​താ​ന​ത്തിൽ​വെ​ച്ചു​ണ്ടായ തന്റെ മറ്റൊ​രു രാ​ത്രി​സ​ഞ്ചാ​രം അയാൾ പതു​ക്കെ ഓർ​മി​ച്ചു; അത് ഇന്ന​ലെ കഴി​ഞ്ഞ​പോ​ലെ തോ​ന്നി.

ദൂ​ര​ത്തു​ള്ള ഒരു ഗോ​പു​രാ​ഗ്ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു മണി​യ​ടി​ച്ചു; അയാൾ ആ കു​ട്ടി​യോ​ട് ചോ​ദി​ച്ചു: “നേരം എത്ര​യാ​യി?”

“ഏഴു മണി, സേർ; നമ്മൾ എട്ടു​മ​ണി​ക്ക് ആറാ​യി​ലെ​ത്തും; ഇനി മൂ​ന്നു കാതമേ നമു​ക്കു പോ​വാ​നു​ള്ളൂ.”

ആ സമ​യ​ത്ത്, ഇതു​വ​രെ തോ​ന്നാ​തി​രു​ന്ന​തു തെ​റ്റാ​യി എന്നു​ള്ള വി​ചാ​ര​ത്തോ​ടു​കു​ടി, അയാൾ ഈ ഒരാ​ലോ​ച​ന​യിൽ മു​ങ്ങി; താൻ ഈ എടു​ത്ത ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ക​ളെ​ല്ലാം അനാ​വ​ശ്യ​മാ​യി​രി​ക്കാം; വി​ചാ​രണ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​ത് എത്ര മണി​ക്കാ​ണെ​ന്നു​കൂ​ടി താൻ അറി​ഞ്ഞി​ല്ല; അതെ​ങ്കി​ലും മന​സ്സി​ലാ​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു; ചെ​ന്നി​ട്ടു വല്ല പ്ര​യോ​ജ​ന​വും ഉണ്ടാ​കു​മോ ഇല്ല​യോ എന്ന​റി​യാ​തെ, ആവിധം മൂ​ക്കി​നു​നേ​രെ ഓടി​പ്പോ​ന്ന​തു വി​ഡ്ഡി​ത്ത​മാ​യി. പി​ന്നീ​ട് അയാൾ ചില കണ​ക്കു​കൾ കൂ​ട്ടി​നോ​ക്കി; സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി സെ​ഷ്യൻ കോടതി കൂടുക രാ​വി​ലെ ഏഴു​മ​ണി​ക്കാ​ണ്; കഴി​യാൻ അധി​ക​മൊ​ന്നും സമയം വേ​ണ്ടി​വ​രി​ല്ല; ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കട്ട​തു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ട്ടു​ക​ഴി​യും; ആൾ ശരി​യാ​ണോ എന്ന് മാ​ത്ര​മേ പി​ന്നെ നോ​ക്കാ​നു​ണ്ടാ​വു; നാലോ അഞ്ചോ പേ​രു​ടെ കയ്പീ​ത്തെ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും; വക്കീൽ​മാർ​ക്ക് ഒന്നും പറ​യാ​നു​ണ്ടാ​വി​ല്ല; എല്ലാം കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു ശേ​ഷ​മാ​യി​രി​യ്ക്കും താൻ ചെ​ല്ലുക.

വണ്ടി​ക്കാ​രൻ കു​തി​ര​ക​ളെ അടി​ച്ചു​വി​ട്ടു; അവർ പുഴ കട​ന്നു, മോങ് സാങ് തെ​ലോ​യി അവ​രു​ടെ പി​ന്നി​ലാ​യി.

രാ​ത്രി പി​ന്നേ​യും തടി​ച്ചു​വ​ന്നു.

എന്നാൽ ഈ സമ​യ​ത്തു ഫൻതീൻ സന്തു​ഷ്ട​യാ​യി​രു​ന്നു.

അവൾ വളരെ ചീത്ത ഒരു രാ​ത്രി​യാ​ണ് കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി​യ​ത്; അവ​ളു​ടെ ചുമ ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു; പനി​ക്കു കനം ഇര​ട്ടി​ച്ചു; അവൾ സ്വ​പ്നം കണ്ടി​രു​ന്നു; രാ​വി​ലെ വൈ​ദ്യൻ വന്ന സമ​യ​ത്ത് അവൾ​ക്കു തന്റേ​ട​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അയാൾ​ക്ക് ഒരു പേ​ടി​ച്ച മു​ഖ​ഭാ​വം കയറി; മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ വന്നാൽ ഉടനെ അയാൾ​ക്ക​റി​വു കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ആജ്ഞാ​പി​ച്ചു.

രാ​വി​ലെ മു​ഴു​വ​നും അവൾ​ക്കു സു​ഖ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; വളരെ കു​റ​ച്ചേ സം​സാ​രി​ച്ചു​ള്ളു; ദൂ​ര​ങ്ങ​ളെ അള​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന ചില കണ​ക്കു​കൾ ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ പതു​ക്കെ മന്ത്രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു വി​രി​പ്പു​ക​ളിൽ അവൾ മട​ക്കി​ട്ടി​രു​ന്നു. അവ​ളൂ​ടെ കണ്ണു​കൾ മി​ഴി​ച്ചും തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യു​മി​രു​ന്നു. അവ ഇട​യ്ക്ക് ഏതാ​ണ്ടു കെ​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി; ഉടനെ പി​ന്നെ​യും നി​റം​വെ​ച്ചു. നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ മി​ന്നി. ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞ ഒരു ഘട്ടം വരു​മ്പോൾ, ഭൂ​മി​യി​ലെ വെ​ളി​ച്ച​ത്തെ കൈ​വി​ടു​ന്ന​വ​യിൽ സ്വർ​ഗ​ത്തി​ലെ വെ​ളി​ച്ചം നി​റ​യു​ന്നു​വോ എന്നു തോ​ന്നും.

ഇപ്പോൾ എങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നു സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ് ചോ​ദി​ക്കു​മ്പോ​ളെ​ല്ലാം, അവൾ തെ​റ്റാ​തെ മറു​പ​ടി പറയും: “സു​ഖ​മു​ണ്ട്. എനി​ക്കു മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​നെ ഒന്നു കാണണം.”

ഇതിനു കുറെ മാ​സ​ങ്ങൾ​ക്കു മുൻപ് ഫൻതീൻ തന്റെ ചാ​രി​ത്ര്യ​ത്തി​ന്റെ, തന്റെ സന്തോ​ഷ​ത്തി​ന്റെ ഒടു​വി​ല​ത്തെ നില്‍ക്ക​ക്ക​ള്ളി​യും തട്ടി​ക്ക​ള​ഞ്ഞ നി​മി​ഷ​ത്തിൽ, അവൾ തന്റെ ഒരു നി​ഴ​ലാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​രു​ന്നു; ഇപ്പോൾ അവൾ തന്റെ ഒരു പ്രേ​ത​മാ​യി. മാ​ന​സി​ക​മായ കഷ്ട​പ്പാ​ടു തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ച പ്ര​വൃ​ത്തി​യെ ദേ​ഹ​സം​ബ​ന്ധി​യായ കഷ്ട​പ്പാ​ടു മു​ഴു​മി​പ്പി​ച്ചു. ഈ ഇരു​പ​ത്ത​ഞ്ചു വയ​സ്സായ പാ​വ​ത്തി​നു​ള്ള​തു, ചു​ളി​വു​വീണ നെ​റ്റി​യും, ഒട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ച കവി​ളു​ക​ളും, ഇറു​കിയ നാ​സാ​ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ളും, നൊ​ണ്ണു​കൾ പി​ന്നോ​ക്കം വലി​ഞ്ഞു​പോയ പല്ലു​ക​ളും, ഈയം​പോ​ലു​ള്ള ശരീ​ര​വർ​ണ​വും, എല്ലു​ന്തിയ കഴു​ത്തും, മു​ഴ​ച്ചു​നി​ല്ക്കു​ന്ന ചു​മ​ല്പ​ല​ക​ക​ളും, മെ​ലി​ഞ്ഞ കൈ​കാ​ലു​ക​ളും, കളി​മ​ണ്ണു​പോ​ലു​ള്ള തൊ​ലി​യു​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു; സ്വർ​ണ​വർ​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള തല​മു​ടി അവി​ട​വി​ടെ നര​ച്ചു​വ​രു​ന്നു. കഷ്ടം! എത്ര ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ദീനം വാർ​ദ്ധ​കൃ​ത്തെ​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു!

ഉച്ച​യോ​ടു​കൂ​ടി വൈ​ദ്യർ മട​ങ്ങി​യെ​ത്തി; ചില ഉപ​ദേ​ശ​ങ്ങൾ കൊ​ടു​ത്തു; മെയർ രോ​ഗി​പ്പു​ര​യിൽ വരു​ക​യു​ണ്ടാ​യോ എന്ന​ന്വേ​ഷി​ച്ചു തല​യൊ​ന്നി​ള​ക്കി.

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ പതി​വാ​യി മൂ​ന്നു മണി​ക്കാ​ണ് ദീ​ന​ക്കാ​രി​യെ കാ​ണാൻ​ചെ​ല്ലുക. കണി​ശ​മാ​യി ചെയ്ക എന്ന​തു ദയ​യാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ കണി​ശ​മാ​യി ചെ​യ്യും.

ഏക​ദേ​ശം രണ്ടര മണി​യോ​ടു​കു​ടി, ഫൻ​തീ​ന്നു കി​ട​ക്ക​പ്പൊ​റു​തി​യി​ല്ലാ​താ​യി. ഇരു​പ​തു മി​നു​ട്ടി​നു​ള്ളിൽ, അവൾ ആ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ര​തീ​യോ​ട് പത്തു തവണ ചോ​ദി​ച്ചു; “നേരം എത്ര​യാ​യി?”

മണി മു​ന്ന​ടി​ച്ചു. മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ മണി​മു​ട്ട​ലോ​ടു​കൂ​ടി ഫൻതീൻ കി​ട​ക്ക​മേൽ എഴു​ന്നേ​റ്റി​രു​ന്നു; സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി ഒന്നു തി​രി​ഞ്ഞു​കി​ട​പ്പാൻ കഴി​യാ​ത്ത ആ ദീ​ന​ക്കാ​രി മഞ്ഞ​ച്ചു മാം​സ​മി​ല്ലാ​ത്ത കൈകളെ ഒര​പ​സ്മാ​ര​വി​കൃ​തി​കൊ​ണ്ടെ​ന്ന പോലെ കോര്‍ത്തു​പി​ടി​ച്ചു; മനോ​മാ​ന്ദ്യ​ത്തെ വലി​ച്ചെ​റി​യു​ന്ന​വ​യാ​യി തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന ആ ശക്തി​മ​ത്തു​ക്ക​ളായ ദീർ​ഘ​നി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട​തു കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ കേ​ട്ടു. എന്നി​ട്ടു ഫൻതീൻ തല​തി​രി​ച്ചു വാ​തില്‍ക്ക​ലേ​ക്ക് സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

ആരും അക​ത്തേ​ക്കു വന്നി​ല്ല, വാതിൽ തു​റ​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല.

കണ്ണു​ക​ളെ വാ​തി​ല്ക്കൽ ഊന്നി​പ്പ​തി​ച്ച്, ഒര​ന​ക്ക​മി​ല്ലാ​തെ, പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​യി ശ്വാ​സം​കൂ​ടി കഴി​ക്കാ​തെ, അവൾ അങ്ങ​നെ ഇരു​ന്നു, ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂർ നേരം. കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​ക്ക് അവ​ളോ​ടു മി​ണ്ടു​വാൻ ധൈ​ര്യ​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. മണി മു​ന്നേ​കാ​ല​ടി​ച്ചു. ഫൻതീൻ തന്റെ തല​യ​ണ​മേൽ മറി​ഞ്ഞു​വീ​ണു.

അവൾ ഒന്നും പറ​ഞ്ഞി​ല്ല; പി​ന്നേ​യും വി​രി​പ്പു​ക​ളിൽ ചില മട​ക്കു​മ​ട​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി.

അര മണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞു; ഒന്നാ​യി; ആരും വന്നി​ല്ല; ഓരോ​രി​ക്ക​ലും മണി​മു​ട്ടു​മ്പോൾ, ഫൻതീൻ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കും; വാ​തില്‍ക്ക​ലേ​ക്ക് കണ്ണു പതി​പ്പി​ക്കും; ഉടനെ പി​ന്നോ​ക്കം മറി​ഞ്ഞു​വീ​ഴും.

അവ​ളു​ടെ ആലോചന തി​ക​ച്ചും വ്യ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, അവൾ ഒരു പേരും പറ​ഞ്ഞി​ല്ല; ഒന്നും ആവ​ലാ​തി​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല; ആരേ​യും കു​റ്റം പറ​ഞ്ഞി​ല്ല; എന്നാൽ അവൾ ഒരു വ്യ​സ​ന​മ​യ​മായ വി​ധ​ത്തിൽ ചു​മ​ച്ചു. എന്തോ ഇരു​ണ്ട ഒന്ന് അവ​ളു​ടെ മേ​ലേ​ക്കി​റ​ങ്ങി​വ​രു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. അവൾ കരു​വാ​ളി​ച്ചു: അവ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​കൾ നീ​ല​ച്ചു. അവൾ ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക് ഓരോ​ന്നു പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളും.

അഞ്ചു​മ​ണി​യ​ടി​ച്ചു. അപ്പോൾ അവൾ മന്ദ​മാ​യും താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തി​ലും ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​തു കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ കേ​ട്ടു; “ഞാൻ നാളെ പോ​വു​ക​യായ സ്ഥി​തി​ക്ക്, ഇന്ന​ദ്ദേ​ഹം വരാ​തി​രു​ന്ന​തു നന്നാ​യി​ല്ല.”

മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ താമസം കണ്ടു സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സി​നു​ത​ന്നെ അത്ഭു​തം തോ​ന്നി.

ഈയി​ട​യ്ക്കു ഫൻതീൻ തന്റെ കി​ട​ക്ക​യു​ടെ മേൽ​ത്ത​ട്ടി​ലേ​ക്ക് തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അവൾ എന്തോ ഒന്ന് ഓർ​മ​വെ​ച്ചു നോ​ക്കു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നി. പെ​ട്ടെ​ന്ന് ഒരു ശ്വാ​സ​ഗ​തി​യെ​പ്പോ​ലെ അത്ര​യും ക്ഷീ​ണി​ച്ച സ്വ​ര​ത്തിൽ അവൾ പാടാൻ തു​ട​ങ്ങി. കന്യ​യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ മന​സ്സി​രു​ത്തി കേ​ട്ടു. ഇതാണ് ഫൻതീൻ പാ​ടി​യ​ത്.

“വക്ക​ത്തു കര​യി​ട്ട ഒരു പു​റം​കു​പ്പാ​യം ധരി​ച്ചു കന്യ​ക​യായ മേറി ഇന്ന​ലെ എന്റെ അടു​പ്പി​ന്റെ അടു​ക്കൽ വന്നു; എന്നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു, ഇതാ, എന്റെ മൂ​ടു​പ​ട​ത്തി​നു​ള്ളിൽ, എന്നോ​ടു നീ ഇര​ന്നു വാ​ങ്ങിയ കു​ട്ടി​യെ ഒളി​പ്പി​ക്കൂ, വേഗം പട്ട​ണ​ത്തി​ലേ​ക്ക് പോവൂ, പരു​ത്തി​പ്പ​ട്ടു വാ​ങ്ങി​ക്കൂ, ഒരു സുചി വാ​ങ്ങി​ക്കൂ, നൂലു വാ​ങ്ങി​ക്കൂ.”

’പ്രി​യ​മാ​താ​വേ, എന്റെ, അടു​പ്പി​ന്റെ അടു​ക്കൽ പട്ടു​നാ​ട​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അല​ങ്ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഒരു തൊ​ട്ടിൽ ഞാൻ തു​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ഈശ്വ​രൻ അവി​ടു​ത്തെ ഏറ്റ​വും ചന്ത​മേ​റിയ നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നി​നെ എനി​ക്കു തന്നേ​ക്കാം. എന്നാൽ അങ്ങ് എനി​ക്ക് തന്നി​ട്ടു​ള്ള കു​ട്ടി​യാ​ണ് എനി​ക്ക് അതി​ലും പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​ത്. “മദാം, ഈ സവി​ശേ​ഷ​മായ പരു​ത്തി​പ്പ​ട്ടു​കൊ​ണ്ട് ഞാൻ എന്തു കാ​ണി​ക്കും?—” “നി​ന്റെ പു​തു​താ​യി​പ്പി​റ​ന്ന പി​ഞ്ചു​കു​ട്ടി​ക്ക് അതു​കൊ​ണ്ടു​ടു​പ്പു​ണ്ടാ​ക്കു.”

“ഈ പരു​ത്തി​ത്തു​ണി തി​രു​മ്മി​ക്ക​ഴു​കുക—എവിടെ? “പു​ഴ​യിൽ, ചളി പറ്റാ​തെ​യും കേ​ടു​വ​രാ​തെ​യു​മു​ള്ള അതി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു ഭം​ഗി​യു​ള്ള അക​ശ്ശീ​ല​വെ​ച്ച് ഒരു ചെ​റു​കു​പ്പാ​യ​മു​ണ്ടാ​ക്കുക; അതി​ന്നു ഞാൻ വക്ക​ത്തു കര​പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ക​യും പൂ​ക്ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു നി​റ​യ്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും”—“മദാം കു​ട്ടി ഇവിടെ ഇല്ല​ല്ലോ; അതി​നെ​ന്തു ചെ​യ്യും?”—“എന്നാൽ എന്നെ സം​സ്ക​രി​ക്കാ​നു​ള്ള ഒരു ശവമറ അതു​കൊ​ണ്ടു തു​ന്നി​യു​ണ്ടാ​ക്കൂ.”

മുൻ​കാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ തന്റെ കൊ​സെ​ത്ത് കു​ട്ടി​യെ അവൾ കി​ട​ത്തി​യു​റ​ക്കു​വാൻ പാ​ടാ​റു​ള്ള ഒരു പഴയ തൊ​ട്ടിൽ​പ്പാ​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു ഇത്; തന്റെ ചെ​റു​കു​ട്ടി​യു​മാ​യി വേർ​പി​രി​ഞ്ഞ അഞ്ചു കൊ​ല്ല​മാ​യി​ട്ട് ഇതേ​വ​രെ ഒരി​ക്ക​ലും ആ പാ​ട്ട് അവ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ കട​ന്നി​ട്ടി​ല്ല. അത്ര​മേൽ ദുഃ​ഖ​മ​യ​മായ ഒരു സ്വ​ര​ത്തി​ലും അത്ര​മേൽ ഹൃ​ദ​യാ​കർ​ഷ​ക​മായ ഒരു രാ​ഗ​വി​ശേ​ഷ​ത്തി​ലും അവൾ അതു പാടി; ഏതൊ​രൊ​ളേ​യും ഒരു കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​യേ​യും​കൂ​ടി, കര​യി​ക്കു​വാൻ അതു മതി​യാ​യി​രു​ന്നു. തപോ​വൃ​ത്തി​കൾ അത്ര​യ​ധി​കം പരി​ശീ​ലി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന​വ​ളാ​ണെ​ങ്കി​ലും, ആ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​ക്കു തന്റെ കണ്ണു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ഒരു കണ്ണു​നീർ​ത്തു​ള്ളി പൊ​ന്തി​വ​രു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി​പ്പോ​യി. മണി ആറ​ടി​ച്ചു. ഫൻതീൻ അതു കേ​ട്ട​താ​യി തോ​ന്നി​യി​ല്ല. തന്റെ ചു​റ്റു​മു​ള്ള​യാ​തൊ​ന്നി​ലും അവൾ ശ്ര​ദ്ധ വെ​ക്കാ​തി​രു​ന്നു.

വൃ​വ​സാ​യ​ശാ​ല​യി​ലെ പടി​വാ​തിൽ​ക്കാ​വൽ​ക്കാ​രി​യോ​ടു മെയർ മട​ങ്ങി​വ​ന്നി​ല്ലേ എന്നും അദ്ദേ​ഹം രോ​ഗി​പ്പു​ര​യി​ലേ​ക്ക് ഉടനെ വരി​ല്ലേ എന്നും അന്വേ​ഷി​ച്ച​റി​വാൻ​വേ​ണ്ടി ആ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ ഒരു ഭൃ​ത്യ​യെ പറ​ഞ്ഞ​യ​ച്ചു. ആ പെ​ണ്ണ് ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ മട​ങ്ങി​വ​ന്നു.

ഫൻതീൻ അപ്പോ​ഴും അന​ങ്ങാ​തെ കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണ്; അവൾ സ്വ​ന്തം മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ ആണ്ടു​മു​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു.

മട​ങ്ങി​വ​ന്ന ഭൃത്യ ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സി​നു പറ​ഞ്ഞു കൊ​ടു​ത്തു; തണു​പ്പു​കാ​ല​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും, ഒരു വെ​ള്ള​ക്കു​തി​ര​യെ പൂ​ട്ടിയ കൂ​ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു രണ്ടു​രുൾ​വ​ണ്ടി​യിൽ കയറി അന്നു രാ​വി​ലെ ആറു​മ​ണി​ക്കു മുൻ​പാ​യി മെയർ പോയി; വണ്ടി തെ​ളി​ക്കു​വാൻ ഒരാൾ​കൂ​ടി​യി​ല്ലാ​തെ അദ്ദേ​ഹം തനി​ച്ചാ​ണ് പോ​യി​ട്ടു​ള്ള​ത്; ഏതു വഴി​ക്കാ​ണ് പോ​യി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്ന് ആർ​ക്കും നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ല; ആറാ​യി​ലെ​ക്കു​ള്ള വഴി​യി​ലേ​ക്ക് അദ്ദേ​ഹം തി​രി​യു​ന്ന​ത് കണ്ടു എന്ന് ആളുകൾ പറ​യു​ന്നു; മറ്റു ചിലർ അദ്ദേ​ഹം പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി​യി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് പോ​യി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്നു തീർ​ത്തു​പ​റ​യു​ന്നു. പോയ സമ​യ​ത്ത് അദ്ദേ​ഹം, പതി​വു​പോ​ലെ വളരെ സൌ​മൃ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു; അന്നു രാ​ത്രി തന്നെ കാ​ത്തി​രി​ക്കേ​ണ്ടെ​ന്നു മാ​ത്രം വാ​തിൽ​ക്കാ​വല്‍ക്കാ​രി​യോ​ടു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഫൻതീൻ കി​ട​ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തേ​ക്കു പു​റം​തി​രി​ച്ചു നി​ന്നു, കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ ചോ​ദി​ക്കു​ക​യും ഭൃത്യ ഊഹി​ച്ചു പറ​യു​ക​യു​മാ​യി. ആ രണ്ടു സ്ത്രീ​ക​ളും തമ്മിൽ മന്ത്രി​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക്, ആരോ​ഗ്യ​ത്തി​ന്റെ സ്വ​ത​ന്ത്ര​ച​ല​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു മര​ണ​ത്തി​ന്റെ ഭയ​ക​ര​മായ മെ​ലി​ച്ചി​ലി​നെ കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കു​ന്ന ചില ഇന്ദ്രി​യ​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ രോ​ഗ​ങ്ങൾ​ക്കു​ണ്ടാ​കു​ന്ന വി​കാ​ര​പൂർ​വ​മായ ചൊ​ടി​യോ​ടു​കൂ​ടി, ഫൻതീൻ കി​ട​ക്ക​മേൽ മു​ട്ടു​കു​ത്തി എണീ​റ്റി​രു​ന്നു, തല​യ​ണ​യിന്‍മേല്‍ തന്റെ ചു​ക്കി​ച്ചു​ളി​ഞ്ഞ കൈകളെ ഉറ​പ്പി​ച്ചും, മറ​യു​ടെ പഴു​തി​ലൂ​ടെ തല പു​റ​ത്തേ​ക്കു തി​രു​കി​യും ആ സം​ഭാ​ഷ​ണം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു​കേ​ട്ടു. പെ​ട്ടെ​ന്നു അവൾ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞും: ’നി​ങ്ങൾ മൊ​സ്സ്യൂ മദ​ലി​യെ​നെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണ് പറ​യു​ന്ന​ത്! എന്താ​ണ് ഇത്ര പതു​ക്കെ മന്ത്രി​ക്കു​ന്ന​ത്? അദ്ദേ​ഹം എന്തു​ചെ​യ്യു​ന്നു? അദ്ദേ​ഹം എന്തു​കൊ​ണ്ടു വന്നി​ല്ല?”

അവ​ളു​ടെ ശബ്ദം അത്ര​മേൽ ഉര​ത്ത​തും പരു​ത്ത​തു​മാ​യി​രു​ന്നു; ഒരു പു​രു​ഷ​ശ​ബ്ദ​മാ​ണ് കേൾ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് അവർ​ക്കു തോ​ന്നി​പ്പോ​യി; അവർ പേ​ടി​ച്ചു പരി​ഭ്ര​മി​ച്ചു തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കി.

“എന്നോ​ടു മറു​പ​ടി പറയും!” ഫൻതീൻ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു.

ഭൃത്യ വി​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു: “അദ്ദേ​ഹം ഇന്നു വരി​ല്ലെ​ന്നു വാ​തില്‍ക്കാ​വല്‍ക്കാ​രി പറ​ഞ്ഞു.

”എന്റെ കു​ട്ടി, സമാ​ധാ​നി​ക്ക്, കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ പറ​ഞ്ഞു, ’കി​ട​ക്കൂ അവിടെ.”

തന്റെ ഇരി​പ്പി​നു മാ​റ്റം വരു​ത്താ​തെ, ഒരു​ച്ച​സ്വ​ര​ത്തി​ലും, അഭി​മാ​ന​ത്തേ​യും മനോ​വേ​ദ​ന​യേ​യും ഒരു​പോ​ലെ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ഒരു മട്ടോ​ടു​കൂ​ടി​യും ഫൻതീൻ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: “അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു വരാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല? എന്തു​കൊ​ണ്ട്? കാരണം നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാം. നി​ങ്ങൾ അവി​ടെ​നി​ന്ന് അതു തമ്മിൽ മന്ത്രി​ച്ചി​രു​ന്നു. എനി​ക്ക​ത​റി​യ​ണം.”

ഭൃത്യ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​യു​ടെ ചെ​കി​ട്ടിൽ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: “പട്ട​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള പൌ​ര​സ​ഭ​യിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു തി​ര​ക്കായ പണി​യാ​ണെ​ന്നു പറയൂ.”

സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സി​ന്റെ മുഖം അല്പ​മൊ​ന്നു ചു​ക​ന്നു; ആ ഭൃത്യ പറയാൻ ഉപ​ദേ​ശി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത കാ​ര്യം ഒരു നു​ണ​യാ​ണ​ല്ലോ.

നേരെ മറി​ച്ച്, ഉള്ള വാ​സ്ത​വം ദീ​ന​ക്കാ​രി​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും അത​വൾ​ക്കു വല്ലാ​തെ ഉള്ളിൽ​ത്ത​ട്ടും. ഫൻ​തീ​ന്റെ താല്‍ക്കാ​ലി​ക​സ്ഥി​തി​ക്ക് അതു വലിയ അപ​ക​ട​മാ​യി​ത്തീ​രും താനും. അവ​ളു​ടെ മു​ഖം​ചു​ക​ക്കൽ അധി​ക​നേ​രം നി​ന്നി​ല്ല; കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ ശാ​ന്ത​വും ദുഃ​ഖ​മ​യ​വു​മായ തന്റെ നോ​ട്ട​ത്തെ ഫൻ​തീ​ന്നു നേരെ തി​രി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു: “പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു!” അവൾ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: “അദ്ദേ​ഹം കൊ​സെ​ത്തി​നെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​രാൻ പോ​യി​രി​ക്ക​യാ​ണ്.”

ഫൻതീൻ തനി​ച്ചെ​ണീ​റ്റു: കി​ട​ക്ക​മേൽ മു​ട്ടു​കു​ത്തി ഇരു​ന്നു; അവ​ളു​ടെ കണ്ണു​കൾ മി​ന്നി​ത്തി​ള​ങ്ങി; ആ വ്യ​സ​ന​മ​യ​മായ മു​ഖ​ത്തു​നി​ന്ന് അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ ആഹ്ലാ​ദം ജ്വ​ലി​ച്ചു.

അവൾ മേ​ല്പോ​ട്ടു കൈ​യു​യർ​ത്തി; അവ​ളു​ടെ വി​ളർ​ത്ത മുഖം അവർ​ണ​നീ​യ​മാ​യി; അവ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​കൾ അന​ങ്ങി; ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ അവൾ ഈശ്വ​ര​വ​ന്ദ​നം ചെ​യ്യു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

ഈശ്വ​ര​വ​ന്ദ​നം കഴി​ഞ്ഞ​തി​ന്നു ശേഷം അവൾ പറ​ഞ്ഞു: “ഹേ സി​സ്റ്റർ, ഞാൻ കി​ട​ന്നു​കൊ​ള്ളാം; നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന​തെ​ന്തും ഞാൻ ചെ​യ്തു​കൊ​ള്ളാം. ഞാ​നി​പ്പോൾ പോ​ക്കി​രി​ത്തം കാ​ണി​ച്ചു; ഉറ​ക്കെ സം​സാ​രി​ച്ച​തു വലിയ തെ​റ്റാ​യി; അതെ​നി​ക്ക​റി​യാം, എന്റെ സു​ശീ​ല​യായ സി​സ്റ്റർ! പക്ഷേ, നി​ങ്ങൾ കണ്ടി​ല്ലേ, എനി​ക്കു​ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും സു​ഖ​മി​ല്ല; ദയാ​ലു​വായ ഈശ്വ​രൻ ദയാ​ലു​ത​ന്നെ; മൊ​സ്സ്യൂ മദ​ലി​യെൻ നല്ലൊ​രാ​ളാ​ണ്; ആലോ​ചി​ച്ചു​നോ​ക്കു! എന്റെ കൊ​സെ​ത്ത് കു​ട്ടി​യെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​രാൻ​വേ​ണ്ടി അദ്ദേ​ഹം മോ​ങ്ഫെർ​മി​യെ​യി​ലേ​ക്കു പോയി.”

കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​യു​ടെ സഹാ​യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അവൾ വീ​ണ്ടും പി​ന്നോ​ക്കം കി​ട​ന്നു; തലയണ ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തിൽ അവൾ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​യെ സഹാ​യി​ച്ചു; അവൾ കഴു​ത്തിൽ ധരി​ച്ചി​രു​ന്ന​തും സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ് സമ്മാ​നി​ച്ച​തു​മായ വെ​ള്ള​ക്കു​രി​ശി​നെ ചും​ബി​ച്ചു.

“എന്റെ കു​ട്ടി, കന്യ​കാ​മാ​സ്ത്രീ പറ​ഞ്ഞു: ഒന്നു കി​ട​ക്കാൻ നോ​ക്കൂ; ഇനി സം​സാ​രി​ക്ക​രു​ത്.”

ഫൻതീൻ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​യു​ടെ കൈ തന്റെ നനഞ്ഞ രണ്ടു കൈ​ക​ളി​ലും കൂടി ചേർ​ത്തു​പി​ടി​ച്ചു; ആ വി​യർ​പ്പു സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സി​ന്റെ മന​സ്സി​നെ വേ​ദ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി.

“അദ്ദേ​ഹം ഇന്നു രാ​വി​ലെ പാ​രി​സ്സി​ലേ​ക്കു പോയി; വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ പാ​രി​സ്സി​ലോ​ളം​ത​ന്നെ പോ​കേ​ണ്ട​തി​ല്ല; പാ​രി​സ്സിൽ​നി​ന്ന് ഇങ്ങോ​ട്ടു വരു​മ്പോൾ കു​റ​ച്ച ഇട​ത്തോ​ട്ടു നീ​ങ്ങി​യി​ട്ടാ​ണ് മോ​ങ്ഫെർ​മി​യെ. ഇന്ന​ലെ, കൊ​സെ​ത്തി​നെ​പ്പ​റ്റി ഞാൻ പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, അദ്ദേ​ഹം എന്താ​ണ് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞ​തെ​ന്നോർ​മ​യു​ണ്ടോ? ഇപ്പോൾ, ഇപ്പോൾ. എന്നെ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്ത​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വി​ചാ​രം, മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ലേ? തെ​നാർ​ദി​യെർ​മാ​രു​ടെ പക്കൽ​നി​ന്ന് അവളെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു വരാ​വു​ന്ന​വി​ധം അദ്ദേ​ഹം എന്നെ​ക്കൊ​ണ്ട് ഒന്നെ​ഴു​തി​വാ​ങ്ങി​ച്ചു; അവർ​ക്ക് ഇനി​യൊ​ന്നും പറയാൻ വയ്യാ, ഉവ്വോ? അവർ കൊ​സ​ത്തി​നെ മട​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കും; അവർ​ക്കു കട​മു​ള്ള​തെ​ല്ലാം കൊ​ടു​ത്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞു​വ​ല്ലോ; കി​ട്ടാ​നു​ള്ള​തു കി​ട്ടി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ സ്ഥി​തി​ക്കു പി​ന്നെ​യും കു​ട്ടി​യെ വി​ടാ​തെ​വെ​ക്കു​വാൻ ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​കൾ സമ്മ​തി​ക്കി​ല്ല. മി​ണ്ടാ​തി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് എന്നോ​ടാം​ഗ്യം കാ​ണി​ക്ക​രു​ത്, സി​സ്റ്റർ; എനി​ക്ക് എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത സുഖം തോ​ന്നു​ന്നു; എന്റെ ദീ​ന​മൊ​ക്കെ മാറി; ഞാൻ ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും ദീ​ന​ക്കാ​രി​യ​ല്ല; ഞാൻ കൊ​സെ​ത്തി​നെ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി കാണാൻ പോ​കു​ന്നു; എനി​ക്കു നല്ല വി​ശ​പ്പു തോ​ന്നു​ന്നു; ഞാൻ അവളെ കണ്ടി​ട്ടു കൊ​ല്ലം ഏക​ദേ​ശം അഞ്ചാ​യി; കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ നേരെ എന്തൊ​രു സ്നേ​ഹ​മാ​ണ് ആളു​കൾ​ക്കു തോ​ന്നുക എന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്കൂ​ഹി​ക്കാൻ വയ്യാ; പി​ന്നെ അവൾ എന്തു ചന്ത​മു​ള്ള​വ​ളാ​ണ്; നി​ങ്ങൾ​ക്കു കാണാം. എന്ത് ഭം​ഗി​യു​ള്ള ചെറിയ വി​ര​ലു​ക​ളാ​ണ് അവൾ​ക്കു​ള്ള​തെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ കണ്ടാൽ മതി! ഒന്നാ​മ​ത്, അവൾ​ക്കു വളരെ കൌ​തു​ക​ക​ര​ങ്ങ​ളായ കൈ​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും; ആണ്ടെ​ത്തിയ സമ​യ​ത്ത് അവ​ളു​ടെ കൈ കണ്ടാൽ ചിരി വരും; ഇതു​പോ​ലെ! ഇപ്പോൾ അവൾ ഒരു പെൺ​കി​ടാ​വാ​യി​രി​ക്ക​ണം; അവൾ​ക്കു വയ​സ്സ് ഏഴായി; ഒരു മാ​ന്യ​യു​വ​തി​യാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു അവ​ളി​പ്പോൾ; ഞാ​ന​വ​ളെ കൊ​സെ​ത്ത് എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു; പക്ഷേ, അവ​ളു​ടെ പേർ യു​ഫ്ര​സി എന്നാ​ണ്. നില്‍ക്ക​ണേ! അടു​പ്പിൻ​തി​ണ്ണ​മേ​ലു​ള്ള മണ്ണിൻ​പൊ​ടി​യെ ഞാൻ ഇന്നു രാ​വി​ലെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; അതു​പോ​ലെ, ഞാൻ വേ​ഗ​ത്തിൽ കൊ​സെ​ത്തി​നെ​യും കാ​ണു​മെ​ന്ന് ഒരു വി​ചാ​രം എന്റെ ഉള്ളിൽ കയറി. എന്റെ ഈശ്വ​രാ! അസം​ഖ്യം കൊ​ല്ല​ങ്ങ​ളോ​ള​മാ​യി സ്വ​ന്തം കു​ട്ടി​യെ കാ​ണാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് എന്തു തെ​റ്റാ​ണ്! ജീ​വി​തം ശാ​ശ്വ​ത​മ​ല്ലെ​ന്ന് ആലോ​ചി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഹാ! മൊ​സ്സ്യു മെയർ പോയത് എന്തു ദയ! വല്ലാ​ത്ത തണു​പ്പ്! വാ​സ്ത​വം, പു​റ​ങ്കു​പ്പാ​യ​മെ​ങ്കി​ലും അദ്ദേ​ഹം മേ​ലി​ട്ടി​രി​ക്കും? അദ്ദേ​ഹം നാ​ളെ​യ്ക്കു വരും; ഇല്ലേ? നാളെ ഒരു​ത്സ​വ​ദി​വ​സ​മാ​ണ്; നാളെ രാ​വി​ലെ പട്ടു​നാ​ട​യു​ള്ള എന്റെ തൊ​പ്പി വെ​ക്കു​വാൻ, സി​സ്റ്റർ, നി​ങ്ങൾ എന്നെ ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ണം. ആ മോ​ങ്ഫെർ​മി​യെ എന്തു പ്ര​ദേ​ശ​മാ​ണ്; ഞാൻ ഒരി​ക്കൽ അങ്ങോ​ട്ടു നട​ന്നു​പോ​യി; എനി​ക്കി​തു വളരെ ദൂ​ര​ത്താ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി; പക്ഷേ, വണ്ടി ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ പോവും! അദ്ദേ​ഹം നാളെ കൊ​സെ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ഇവിടെ എത്തും; ഇവിടെ നി​ന്നു മോ​ങ്ഫെർ​മി​യെ​യി​ലേ​ക്ക് എത്ര ദൂ​ര​മു​ണ്ട്?”

വഴി​യ​ക​ല​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി യാ​തൊ​ന്നും അറി​വി​ല്ലാ​ത്ത കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “നാ​ളെ​യ്ക്ക് അദ്ദേ​ഹം ഇവിടെ മട​ങ്ങി​യെ​ത്തു​മെ​ന്നാ​ണ് എന്റെ വി​ചാ​രം.”

നാളെ! നാളെ!” ഫൻതീൻ പറ​ഞ്ഞും: “നാളെ ഞാൻ കൊ​സെ​ത്തി​നെ കാണും! നല്ല​വ​നായ ഈശ്വ​ര​ന്റെ നല്ല​വ​ളായ ഭക്തേ, നി​ങ്ങൾ കണ്ടി​ല്ലേ, എന്റെ ദീ​ന​മൊ​ക്കെ മാറി; എനി​ക്കു ഭ്രാ​ന്താ​ണ്, ആർ​ക്കെ​ങ്കി​ലും വേ​ണ​മെ​ങ്കിൽ ഞാൻ ഇപ്പോൾ ന്യ​ത്തം വെ​ക്കാം.”

ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂർ നേരം മുൻപ് അവളെ കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരാൾ​ക്ക് ആ മാ​റ്റം മന​സ്സി​ലാ​വു​ക​യി​ല്ല, അവൾ ഇപ്പോൾ പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​മാ​യി; സഹ​ജ​വും ആഹ്ലാ​ദ​മ​യ​വു​മായ ഒരു സ്വ​ര​ത്തിൽ അവൾ സം​സാ​രി​ച്ചു, അവ​ളു​ടെ മുഖം മു​ഴു​വ​നും ഒരൊ​റ്റ​പ്പു​ഞ്ചി​രി​ക്കൊ​ള്ളും അപ്പ​പ്പോൾ സം​സാ​ര​ത്തി​നി​ട​യ്ക്ക്, അവൾ പതു​ക്കെ ചി​രി​ച്ചു; ഒര​മ്മ​യൂ​ടെ സന്തോ​ഷം ഏതാ​ണ്ട് ശി​ശു​ത്വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​താ​ണ്.

’അപ്പോൾ,’ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ പറ​യാ​നാ​രം​ഭി​ച്ചു, “നി​ങ്ങൾ​ക്കു സു​ഖ​മായ സ്ഥി​തി​ക്ക്, എന്നെ വി​ചാ​രി​ച്ച്, ഇനി​യൊ​ന്നും മി​ണ്ടാ​തി​രി​ക്കൂ.”

ഫൻതീൻ തല​യ​ണ​യിൽ തല​വെ​ച്ചു, താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: “അതേ, വീ​ണ്ടും കി​ട​ക്കു; നല്ല​വ​ളാ​യി​രി​ക്കു, നി​ങ്ങൾ​ക്കു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കു​ട്ടി​യെ കി​ട്ടു​ക​യാ​യ​ല്ലോ; സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ് പറ​യു​ന്ന​തു ശരി​യാ​ണ്; ഇവി​ടെ​യു​ള്ള എല്ലാ​വ​രും പറ​യു​ന്ന​തു ശരി​യാ​ണ്.”

എന്നി​ട്ട്, അന​ങ്ങാ​തെ, തല​കൂ​ടി ഒന്നി​ള​ക്കാ​തെ ഒരു സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി തി​ക​ച്ചും തു​റ​ന്ന കണ്ണു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട്, അവൾ തന്റെ ചു​റ്റും തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി; പി​ന്നെ ഒന്നും​ത​ന്നെ സം​സാ​രി​ച്ചി​ല്ല.

അവൾ ഒന്നു കി​ട​ന്നു മയ​ങ്ങി​ക്കൊ​ള്ളു​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചു, സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സ് മറ​വീ​ണ്ടും കൂ​ട്ടി. ഏഴെ​ട്ടു മണി​ക്കു​ള്ളിൽ ഡോ​ക്ടർ വന്നു; ശബ്ദ​മൊ​ന്നും കേൾ​ക്കാ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഫൻതീൻ ഉറ​ങ്ങു​ക​യാ​ണെ​ന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; പതു​ക്കെ അക​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു; കാൽ​പ്പെ​രു​വി​ര​ലി​ന്മേൽ നട​ന്ന് അയാൾ കി​ട​ക്ക​യ്ക്ക​ടു​ത്ത് ചെ​ന്നു; അയാൾ പതു​ക്കെ മറ നീ​ക്കി; വി​ള​ക്കി​ന്റെ നാ​ളം​കൊ​ണ്ടു, ഫൻ​തീ​ന്റെ വി​രി​ഞ്ഞ കണ്ണു​കൾ തന്റെ മേൽ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്ന​താ​യി അയാൾ കണ്ടു.

അവൾ അയാ​ളോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: “ഒരു ചെറിയ കി​ട​ക്ക​യിൽ എന്റെ അടു​ത്തു കി​ട​ക്കു​വാൻ നി​ങ്ങൾ അവളെ സമ്മ​തി​ക്കും. ഇല്ലേ, സേർ?”

അവൾ തന്റേ​ടം​വി​ട്ടു സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന് വൈ​ദ്യൻ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

അവൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: “നോ​ക്കൂ! ഇവിടെ സ്ഥ​ല​മു​ണ്ട്.”

വൈ​ദ്യൻ സി​സ്റ്റർ സിം​പ്ലീ​സി​നെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു വി​ളി​ച്ചു. അവൾ കാ​ര്യ​മെ​ല്ലാം പറ​ഞ്ഞു മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ത്തു; ഒന്നു​ര​ണ്ടു ദി​വ​സ​മാ​യി മെയർ ഇവിടെ ഇല്ല ദീ​ന​ക്കാ​രി​യെ അതു മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്ന​തു നന്നെ​ന്ന് തൽ​ക്കാ​ല​ത്തെ മന​ശ്ചാ​ഞ്ച​ല്യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ അവർ​ക്കു തോ​ന്നി​യി​ല്ല; മെയർ മോ​ങ്ഫെർ​മി​യെ​യി​ലെ​ക്കു പോ​യി​രി​ക്ക​യാ​ണെ​ന്ന് അവൾ വി​ശ്വ​സി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; അവ​ളു​ടെ ഊഹം ശരി​യാ​ണെ​ന്നു വരാ​നും, ഒരു സമയം, വഴി​യു​ണ്ട്. വൈ​ദ്യൻ അതു സമ്മ​തി​ച്ചു.

അയാൾ ഫൻതീൻ കി​ട​ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തെ​യ്ക്കു തി​രി​ച്ചു​ചെ​ന്നു; അവൾ പറ​ഞ്ഞു തു​ട​ങ്ങി; “രാ​വി​ലെ അവൾ ഉണ​രു​മ്പോൾ, അവ​ളോ​ട്, ആ സാധു പു​ച്ച​ക്കു​ട്ടി​പോ​ലു​ള്ള​വ​ളോ​ടു, കുശലം ചോ​ദി​പ്പാൻ എനി​ക്കു സാ​ധി​ക്കും; രാ​ത്രി എനി​ക്കു​റ​ങ്ങാൻ വയ്യാ​ത്ത​പ്പോൾ, അവൾ ഉറ​ങ്ങു​ന്ന​ത് എനി​ക്കു കേൾ​ക്കാം; അവ​ളു​ടെ സൌ​മ്യ​ത​ര​മായ ശ്വാ​സ​ഗ​തി എന്നെ സു​ഖി​പ്പി​ക്കും.”

“നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൈ നോ​ക്ക​ട്ടെ, വൈ​ദ്യൻ പറ​ഞ്ഞു.

അവൾ കൈ നീ​ട്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു; ഒരു ചി​രി​യോ​ടു​കൂ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “ഹാ, നില്‍ക്കൂ! വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ നി​ങ്ങൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി​ട്ടി​ല്ല; എന്റെ ദീനം മാറി; കൊ​സെ​ത്ത് നാളെ എത്തും.”

വൈ​ദ്യൻ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു; അവൾ​ക്കു ദീനം വളരെ ഭേ​ദ​മാ​യി​രു​ന്നു; നെ​ഞ്ഞ​ത്തു​ള്ള അമർ​ച്ച കു​റ​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു; അവ​ളു​ടെ രക്ത​പ​രി​സ​ര​ണ​ത്തി​നു ശക്തി​കൂ​ടി; ഈ ക്ഷീ​ണി​ച്ചു​പോയ സാ​ധു​വിൽ പെ​ട്ടെ​ന്ന് ഒരു​ത​രം ജീവൻ കയറി വീ​ണ്ടും അവളെ ഉശിരു പി​ടി​പ്പി​ച്ചു.

ഒന്നും മി​ണ്ടാ​തി​രി​ക്കാൻ വൈ​ദ്യൻ ഉപ​ദേ​ശി​ച്ചു; മനോ​വേ​ദ​ന​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​യാ​തൊ​ന്നി​നെ​പ്പ​റ്റി​യും വി​ചാ​രി​ക്ക​രു​തെ​ന്നും അയാൾ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു; കൂ​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത “ക്വ​യി​നാ​വു’ വെ​ള്ളം​കൊ​ണ്ട് നന​യ്ക്കു​വാൻ അയാൾ ഉപ​ദേ​ശി​ച്ചു; രാ​ത്രി പനി വീ​ണ്ടും അധി​ക​മാ​വു​ന്ന​പ​ക്ഷം ഒരു ശക്തി​കു​റ​ഞ്ഞ മാത്ര അക​ത്തേ​ക്കു കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും പറ​ഞ്ഞു. പോ​കു​ന്ന സമ​യ​ത്ത് അയാൾ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​യോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: “അവൾ​ക്കു സു​ഖ​മു​ണ്ട്; വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ മെയർ നാളെ കു​ട്ടി​യേ​യും കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​പ​ക്ഷം, ആര​റി​ഞ്ഞു? അത്ര​മേൽ അമ്പ​ര​പ്പി​ക്കു​ന്ന ചി​ല​തു​ണ്ടാ​കാ​റു​ണ്ട്; വലു​തായ സന്തോ​ഷം ദീ​ന​ത്തെ പി​ടി​ച്ചു​നിർ​ത്തു​ന്ന​താ​യി കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്; ഇത് ഇന്ദ്രി​യ​സം​ബ​ന്ധി​യായ ഒരു രോ​ഗ​മാ​ണെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​യാം; കു​റ​ച്ചു കവി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു​താ​നും; പക്ഷേ, ആവക സം​ഗ​തി​ക​ളെ​ല്ലാം ഇന്നും ആർ​ക്കും അറി​ഞ്ഞു കൂ​ടാ​ത്ത​വ​യാ​ണ്; ഒരു​സ​മ​യം അവളെ നമു​ക്കു രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാൻ സാ​ധി​ച്ചു എന്നു വരാം.”

നമ്മൾ വഴി​യിൽ​വെ​ച്ചു വി​ട്ടു​പോ​ന്ന വണ്ടി ആറാ​യി​ലെ പ്ര​ധാന ഹോ​ട്ട​ലി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ, വൈ​കു​ന്നേ​രം ഏക​ദേ​ശം എട്ടു മണി​യാ​യി; ഈ സമയം വരെ നമ്മൾ പി​ന്തു​ടർ​ന്നി​രു​ന്ന ആൾ അതിൽ​നി​ന്നി​റ​ങ്ങി; ഹോ​ട്ട​ലി​ലു​ള്ള​വ​രു​ടെ ഉപ​ചാ​ര​ങ്ങൾ​ക്കു, മന​സ്സു മറ്റെ​ങ്ങോ ആയ ഒരാ​ളെ​പ്പോ​ലെ, മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു; രണ്ടാ​മ​ത്തെ കു​തി​ര​യെ മട​ക്കി​യ​യ​ച്ചു; താൻ​ത​ന്നെ ആ ചെറിയ വെ​ള്ള​ക്കു​തി​ര​യെ പന്തി​യി​ലേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു​പോ​യി; എന്നി​ട്ടു താ​ഴ​ത്തെ നി​ല​യി​ലു​ള്ള ഒരു “ബി​ല്ലി​യേർ​ഡ്’ കളി​മു​റി​യു​ടെ വാതിൽ തു​റ​ന്ന്, അവിടെ ചെ​ന്നി​രു​ന്ന്, ഒരു മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു കൈ​മു​ട്ടു​കൾ ഊന്നി, ആറു മണി​ക്കൂർ​കൊ​ണ്ടു കഴി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ച വഴി​യാ​ത്ര​യ്ക്ക് പതി​ന്നാ​ലൂ മണി​ക്കൂർ വേ​ണ്ടി​വ​ന്നു! അതു തന്റെ കു​റ്റം​കൊ​ണ്ട​ല്ലെ​ന്ന് അയാൾ ആലോ​ചി​ച്ചു സമാ​ധാ​നി​ച്ചു; പക്ഷേ, മന​സ്സി​ന്റെ അടി​യിൽ, അയാൾ​ക്കു വ്യ​സ​ന​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

ഹോ​ട്ട​ലി​ലെ ഉട​മ​സ്ഥ വന്നു.

“മൊ​സ്സ്യു ഇവിടെ കി​ട​ക്കു​ന്നു​വോ? മൊ​സ്സ്യു​വി​ന് അത്താ​ഴം ആവ​ശ്യ​മു​ണ്ടോ?”

വേ​ണ്ടെ​ന്ന് അയാൾ തല​കൊ​ണ്ട​റി​യി​ച്ചു.

’മൊ​സ്സ്യു​വി​ന്റെ കുതിര വല്ലാ​തെ ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന് കു​തി​ര​ലാ​യ​ക്കാ​രൻ പറ​യു​ന്നു.”

ഇവിടെ അയാൾ മൌനം ഭഞ്ജി​ച്ചു. “നാളെ രാ​വി​ലെ വീ​ണ്ടും പു​റ​പ്പെ​ടാൻ കുതിര തയ്യാ​റാ​വി​ല്ല?”

“ആവോ, ചു​രു​ങ്ങി​യ​തു രണ്ടു ദിവസം അത് ഒന്നും ചെ​യ്യാ​തെ നില്‍ക്ക​ണം.”

അയാൾ ചോ​ദി​ച്ചു: ’കു​തി​ര​മാ​റ്റ​ത്താ​വ​ളം ഇവി​ടെ​യി​ല്ലേ?”

“ഉവ്വ്, സേർ.”

ഹോ​ട്ട​ലു​ട​മ​സ്ഥ അയാളെ ആപ്പീ​സ്സു​മു​റി​യി​ലേ​ക്കു കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു പോയി; അയാള്‍ തന്റെ യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്രം കാ​ട്ടി, അന്നു രാ​ത്രി തന്നെ തപ്പാൽ​വ​ണ്ടി​യില്‍ എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി​പ്പോ​കു​വാന്‍ നി​വൃ​ത്തി​യു​ണ്ടോ എന്ന് ചോ​ദി​ച്ചു. വണ്ടി​ക്കാ​ര​ന്നു പി​ന്നി​ലു​ള്ള ഇരി​പ്പി​ടം സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ ഒഴി​വാ​യി​രു​ന്നു; അയാൾ അതു ശട്ടം ചെ​യ്തു, കൂലി കൊ​ടു​ത്തു. ’മൊ​സ്സ്യു’ ഗു​മ​സ്തൻ പറ​ഞ്ഞു, “രാ​വി​ലെ കണി​ശ​മാ​യി ഒരു മണി​ക്ക് ഇവിടെ ഉണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​വാൻ അമാ​ന്ത​മ​രു​ത്.”

ഇതു കഴി​ഞ്ഞ്, അയാൾ ഹോ​ട്ട​ലിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങി, പട്ട​ണ​ത്തിൽ ലാ​ത്താൻ തു​ട​ങ്ങി.

അയാൾ​ക്ക് ആറാ​പ​ട്ട​ണ​വു​മാ​യി പരി​ച​യ​മി​ല്ല; തെ​രു​വു​ക​ളെ​ല്ലാം ഇരു​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു; അയാൾ ഒന്നും നോ​ക്കാ​തെ നട​ന്നു; അയാൾ​ക്ക് വഴി​പോ​ക്ക​രോ​ടാ​രോ​ടും വഴി​ചോ​ദി​ക്കാ​തെ കഴി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടെ​ന്ന് തോ​ന്നി. അയാൾ ക്രാ​ങ്ഷോ​ങ് എന്ന ചെ​റു​പുഴ കട​ന്നു; വീതി കു​റ​ഞ്ഞ നട​ക്കാ​വു​ക​ളു​ടെ ഒരു കൂ​ട്ടി​പ്പി​ണ​ച്ചി​ലിൽ ചെ​ന്നു പെ​ട്ടു; അവിടെ അയാൾ​ക്കു വഴി തെ​റ്റി. ഒരു പൌരൻ ഒരു റാ​ന്ത​ലും​കൊ​ണ്ടു കട​ന്നു പോ​കു​ന്നു. കു​റ​ച്ചു സം​ശ​യി​ച്ച​തി​ന്നു​ശേ​ഷം താൻ ചോ​ദി​ക്കാൻ പോ​കു​ന്ന ചോ​ദ്യം ആരെ​ങ്കി​ലും കേ​ട്ടു​പോ​യെ​ങ്കി​ലോ എന്നു പേ​ടി​ച്ചി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, മുൻ​പി​ലേ​ക്കും പി​ന്നി​ലേ​ക്കും ഒന്നോ​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കാ​തെ​യ​ല്ല, ആ മനു​ഷ്യ​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു നോ​ക്കുക തന്നെ എന്ന് അയാ​ളു​റ​പ്പി​ച്ചു. ’മൊ​സ്സ്യു എവി​ടെ​യാ​ണ് കോടതി, ഒന്നു ദയ ചെ​യ്തു പറ​ഞ്ഞു​ത​രാ​മോ?”

“സേർ, നി​ങ്ങൾ പട്ട​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള ആള​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു.” ഒര​സാ​ധാ​രണ മട്ടു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്ന ആ പൌരൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. “ആട്ടെ, എന്റെ കൂടെ പോരു. ഞാൻ കോടതി നില്‍ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തേ​ക്കാ​ണ്, സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ, പോ​കു​ന്ന​ത്; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, പൊ​ല്ലീ​സ് മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ ഹോ​ട്ട​ലു​ള്ള ആ ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്ക്, തൽ​ക്കാ​ലം കോടതി പൊ​ളി​ച്ചു നന്നാ​ക്കു​ക​യാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട്, പൊ​ല്ലീ​സ് മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ ആപ്പീ​സ്സിൽ വെ​ച്ചാ​ണ് കേ​സ്സു​കൾ വി​ചാ​രണ ചെ​യ്തു​വ​രു​ന്ന​ത്.”

”അവി​ടെ​യാ​ണോ സെ​ഷ്യൻ വി​ചാ​രണ?” അയാൾ ചോ​ദി​ച്ചു.

“തീർ​ച്ച​യാ​യും അതേ; ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​കാ​ല​ത്തി​നു മുൻപ് മെ​ത്രാ​ന്റെ അര​മ​ന​യാ​യി​രു​ന്നേ​ട​ത്താ​ണ് ഇന്ന് പൊ​ല്ലീ​സ് സൈ​ന്യാ​ധ്യ​ക്ഷ​ന്റെ കച്ചേ​രി. 82-ൽ മെ​ത്രാ​നാ​യി​രു​ന്ന മൊ​സ്സ്യു ദ് കോ​ങ്സി​യേ അവിടെ ഒരു വലിയ ഹാ​ളു​ണ്ടാ​ക്കി​ച്ചു. ആ വലിയ ഹാ​ളിൽ​വെ​ച്ചാ​ണ് ഇപ്പോൾ കേ​സ്സു​വി​ചാ​രണ.”

വഴി​ക്കു പൌരൻ അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു; ’ഒരു കേ​സ്സു​വി​ചാ​രണ കാ​ണ​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, ഇപ്പോൾ വൈ​കി​പ്പോ​യി. സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി ആറു​മ​ണി​ക്കു കോടതി പി​രി​യും.”

ആ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ, ആ മനു​ഷ്യൻ വലി​യ​തും മങ്ങി​യ​തു​മായ ഒരെ​ടു​പ്പി​ന്റെ രണ്ടു നാലു നീണ്ട ജനാ​ല​കൾ മു​ഴു​വ​നും വെ​ളി​ച്ചം നി​റ​ഞ്ഞു​നിൽ​ക്കു​ന്ന​ത് അയാൾ​ക്കു ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു.

“എന്നാ​ലോ, സേർ, നി​ങ്ങൾ​ക്കു ഭാ​ഗ്യ​മു​ണ്ട്; നി​ങ്ങൾ വേണ്ട സമ​യ​ത്തെ​ത്തി. ആ നാലു ജനാ​ല​കൾ കണ്ടു​വോ? അതാണ് സെ​ഷ്യൻ കോടതി. അവി​ടെ​നി​ന്ന് വെ​ളി​ച്ചം കാ​ണാ​നു​ണ്ട്, അതു​കൊ​ണ്ട്, വി​ചാ​രണ കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. കാ​ര്യം കു​റ​ച്ച​ധി​ക​നേ​ര​ത്തേ​ക്കു നീ​ണ്ടു​പോ​യി​രി​ക്ക​ണം; അതു​കൊ​ണ്ട് വൈ​കു​ന്നേ​ര​വും അവർ കോടതി വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ നി​ങ്ങൾ​ക്കു വല്ല ബന്ധ​വു​മു​ണ്ടോ? ക്രി​മി​നൽ കേ​സ്സാ​ണോ? നി​ങ്ങൾ സാ​ക്ഷി​യാ​ണോ?”

അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “എനി​ക്കു കാ​ര്യ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല; വക്കീൽ​മാ​രിൽ ഒരാളെ കാ​ണേ​ണ്ട​തു​ണ്ട്.”

“അതു കാ​ര്യം മാറി,” പൌരൻ പറ​ഞ്ഞു. “നില്‍ക്ക​ണേ, സേർ ഇതാ പാ​റാ​വു​കാ​രൻ നില്‍ക്കു​ന്ന വാതിൽ. ആ വലിയ കോണി കയ​റി​ച്ചെ​ല്ലു​ക​യേ വേ​ണ്ടു.”

അയാൾ പൌ​ര​ന്റെ ഉപ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ അനു​സ​രി​ച്ചു; കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞു, അസം​ഖ്യം ആളു​ക​ളു​ള്ള ഒരു ഹാളിൽ അയാൾ എത്തി; ’ഗൌ​ണോ​ടു​കൂ​ടിയ വക്കീൽ​മാ​രു​മാ​യി ഇട​ക​ലർ​ന്ന് ആൾ​ക്കു​ട്ട​ങ്ങൾ അവി​ട​വി​ടെ നി​ന്നു മന്ത്രി​യ്ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

നീ​തി​ന്യാ​യ​വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യു​ന്ന സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ മന്ത്രി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഈ കറു​ത്ത ഉടു​പ്പി​ട്ട ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തെ കാ​ണു​ന്ന​ത് എപ്പോ​ഴും ഹൃ​ദ​യ​ഭേ​ദ​ക​മായ ഒരു സം​ഗ​തി​യാ​ണ്. ഈ മന്ത്രി​ക്ക​ലി​ന്റെ ഫല​മാ​യി ദയയും ധർ​മ​ശീ​ല​വും ഉണ്ടാ​കു​ന്ന കാ​ര്യം വളരെ അപൂർ​വ​മാ​ണ്. മുൻ​കു​ട്ടി ശി​ക്ഷാ​വി​ധി​കൾ കല്‍പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യാ​ണ് സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യു​ണ്ടാ​കു​ന്ന ഫലം. ’ശുശു’ എന്നു പതു​ക്കെ മന്ത്രി​ക്കു​ന്ന സത്ത്വ​ങ്ങൾ ഒരു​മി​ച്ചു ചേർ​ന്ന് എല്ലാ​ത്ത​രം കറു​ത്ത കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളേ​യും കെ​ട്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന അത്ര​യ​ധി​കം മു​ങ്ങി​പ്പി​ടി​ച്ച കൂ​ട്ടു​ക​ളാ​യി​ട്ടാ​ണ് ഈ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഒരാ​ലോ​ച​നാ​ശീ​ല​നായ നോ​ട്ട​ക്കാ​ര​ന്റെ ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ തോ​ന്നുക.

ഒരൊ​റ്റ വി​ള​ക്കു​കൊ​ണ്ട് തെ​ളി​യി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഈ വി​സ്താ​ര​മേ​റിയ മുറി മെ​ത്രാ​ന്റെ അര​മ​ന​യി​ലെ പഴയ ഹാ​ളാ​ണ്. ആ സമ​യ​ത്ത് അട​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഒരി​ര​ട്ട​പ്പൊ​ളി വാതിൽ കോ​ട​തി​വി​ചാ​രണ നട​ക്കു​ന്ന മു​റി​യു​മാ​യി അതിനെ വേർ​പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

അവിടെ അത്ര​മേൽ ഇരു​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് താൻ ഒന്നാ​മ​താ​യി കണ്ടു​മു​ട്ടിയ വക്കീ​ലി​നെ വി​ളി​ച്ചു ചോ​ദി​ക്കു​വാൻ അയാൾ​ക്ക് ഭയ​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല.

“കേ​സ്സ് വി​ചാ​രണ എവി​ടെ​യെ​ത്തി, സേർ?” അയാൾ ചോ​ദി​ച്ചു.

“അതു കഴി​ഞ്ഞു,’ വക്കീൽ പറ​ഞ്ഞു.

“കഴി​ഞ്ഞു!”

ആ വക്കീൽ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​പ്പോ​കു​മാ​റ് ഈ ആവർ​ത്ത​നം അങ്ങ​നെ​യൊ​രു സ്വ​ര​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു.

“ഞാൻ മാ​പ്പു​ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു, സേർ; നി​ങ്ങൾ സം​ബ​ന്ധി​യാ​ണോ?

“അല്ല; ഞാ​നി​വി​ടെ ആരേ​യും അറി​യി​ല്ല. വിധി പറ​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞു​വോ?”

“ഉവ്വ്, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും.”

കഠി​ന​ത​ട​വു​ത​ന്നെ?”

”ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്തം.”

കേൾ​ക്കാൻ വയ്യാ​ത്ത​വി​ധം അത്ര ക്ഷീ​ണി​ച്ചു പോയ സ്വ​ര​ത്തിൽ അയാൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു; “അപ്പോൾ അയാൾ ഇന്നാ​ളാ​ണെ​ന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി?”

’ഏതാൾ?” വക്കീൽ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. “അങ്ങ​നെ​യൊ​രു വാദം ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ! കാ​ര്യം സാ​ര​മി​ല്ല. ആ സ്ത്രീ അവ​ളു​ടെ കു​ട്ടി​യെ കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി; ശി​ശു​ഹ​ത്യ തെ​ളി​ഞ്ഞു; മന​പൂർ​വ​മെ​ന്നു​ള്ള വാദം “ജൂറി” തള്ളി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു; ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്തം വി​ധി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു.”

’അപ്പോൾ അതൊരു സ്ത്രീ​യാ​യി​രു​ന്നു?” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു.

“എന്തേ, തീർ​ച്ച​യാ​യും അതേ, നി​ങ്ങൾ എന്തി​നെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണ് പറ​യു​ന്ന​ത്?”

“ഒന്നു​മി​ല്ല. കാ​ര്യ​മൊ​ക്കെ കഴി​ഞ്ഞ സ്ഥി​തി​ക്ക്, ഹാളിൽ ഇങ്ങ​നെ വെ​ളി​ച്ചു​മു​ണ്ടാ​വാൻ എന്താ​ണ്?”

“മറ്റൊ​രു കേ​സ്സ്. അതു ഏക​ദേ​ശം രണ്ടു മണി​ക്കൂർ മു​മ്പു തു​ട​ങ്ങി.”

“മറ്റ് എന്തു കേ​സ്സ്?”

“ഹാ! അതും അത്ര വാ​ദ​ത്തി​നു വഴി​യു​ള്ള ഒരു കേ​സ്സ​ല്ല. ഒരു​ത​രം തെ​മ്മാ​ടി​യെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണ്; രണ്ടാ​മ​തൊ​രു കു​റ്റ​ത്തി​നു ഒരു​ത്ത​നെ പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; മു​മ്പ് കള​വി​നു ഒരി​ക്കൽ തടവിൽ കി​ട​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ഒരു​വ​നെ; എനി​ക്ക​വ​ന്റെ പേർ നല്ല ഓർ​മ​യി​ല്ല, ഒരു തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കാ​ര​ന്റെ മു​ക​റാ​ണ്. ആ മുഖം കാ​ണി​ച്ച് അതേ ഒരു തെ​ളി​വു​കൊ​ണ്ടു മാ​ത്രം ഞാ​ന​വ​നെ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യ്ക്ക​യ​പ്പി​ക്കാം.”

“കോ​ട​തി​മു​റി​യി​ലേ​ക്ക് കട​ന്നു​കു​ടു​വാൻ വല്ല നി​വൃ​ത്തി​യു​മു​ണ്ടോ,സേർ?”

ഇല്ലെ​ന്നാ​ണ് എന്റെ വി​ശ്വാ​സം. ഒരു വല്ലാ​ത്ത ആൾ​ത്തി​ര​ക്കു​ണ്ട്. ഏതാ​യാ​ലും വി​ചാ​രണ നിർ​ത്തി​വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ചി​ല​രൊ​ക്കെ പു​റ​ത്തേ​ക്ക് പോ​യി​രി​ക്ക​യാ​ണ്; വി​ചാ​രണ ഇനി തു​ട​ങ്ങു​മ്പോൾ നി​ങ്ങ​ളൊ​ന്നു ശ്ര​മി​ച്ചു​നോ​ക്കൂ.”

അങ്ങോ​ട്ടു​ള്ള വഴി ഏതാണ്?”

“ആ വലിയ വാ​തി​ലി​ലൂ​ടെ.”

വക്കീൽ പോയി. കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷം​കൊ​ണ്ട് ഏതാ​ണ്ട് ഒന്നി​നൊ​ന്നു​മീ​തെ​യാ​യി, ഏതാ​ണ്ട് തമ്മിൽ കൂ​ടി​പ്പി​ണ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട്, ഒരാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​കാ​വു​ന്ന എല്ലാ മനോ​വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളും അയാൾ അനു​ഭ​വി​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ അല​സ​നായ ദ്ര​ഷ്ടാ​വി​ന്റെ വാ​ക്കു​കൾ, അയാ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ വഴി​ക്കു​വ​ഴി​യേ മഞ്ഞിൻ​സൂ​ചി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ​യും തി​യ്യിൻ​സൂ​ചി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ​യും പി​ളർ​ന്നു​ക​യ​റി. ഒന്നും തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന് കണ്ട​പ്പോൾ, അയാൾ​ക്ക് ആശ്വാ​സം തോ​ന്നി; പക്ഷേ, സന്തോ​ഷ​മോ വേ​ദ​ന​യോ താൻ അനു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് പറയാൻ സാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല.

അയാൾ പല ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ​യും അടു​ത്തു ചെ​ന്നു നി​ന്നു; അവ​രു​ടെ സം​ഭാ​ഷ​ണം എന്താ​ണെ​ന്നു സൂ​ക്ഷി​ച്ചു. സെ​ഷ്യൻ​കേ​സ്സു​ക​ളു​ടെ റി​ക്കാർ​ട്ടു​കെ​ട്ട് വളരെ വലി​യ​താ​യി​രു​ന്നു; വി​ചാ​രണ ജഡ്ജി ചെ​റു​തും സാ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ രണ്ടു കേ​സ്സെ​ടു​ത്തു. ശി​ശു​ഹ​ത്യ തൊ​ട്ടാ​ണ് ആരം​ഭി​ച്ച​ത്; ഇപ്പോൾ തട​വു​പു​ള്ളി​യു​ടെ, പഴയ കെ.ഡി.യുടെ, “തി​രി​ച്ചെ​ത്തിയ ഓട്ട​ക്കു​തി​ര​യു​ടെ, കാ​ര്യ​മെ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ മനു​ഷ്യൻ ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കട്ടു; പക്ഷേ, അതു വേ​ണ്ട​വി​ധം തെ​ളി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല; തെ​ളി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്താ​ണെ​ന്നു​വെ​ച്ചാൽ, അയാൾ തൂ​ലോ​ങ്ങി​ലു​ള്ള തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു മുൻ​പു​ത​ന്നെ ചെ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്. അതാണ് അയാ​ളു​ടെ കാ​ര്യം മു​ഴു​വൻ അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​ക്കു​ന്ന​ത്. ഏതാ​യാ​ലും ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ വി​ചാ​ര​ണ​യും, സാ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ വാ​മൊ​ഴി​യെ​ടു​ക്ക​ലും കഴി​ഞ്ഞു. രണ്ടു ഭാ​ഗ​ത്തു​മു​ള്ള വക്കീൽ​മാ​രു​ടെ വാ​ഗ്വാ​ദം ഇനി കഴി​യ​ണം; അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി​ക്കു മുൻ​പാ​യി അത​വ​സാ​നി​ക്കി​ല്ല. ആ മനു​ഷ്യ​നെ ഒരു സമയം ശി​ക്ഷി​ച്ചേ​ക്കും; ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​ഭാ​ഗം വക്കീൽ വളരെ സമർ​ത്ഥ​നാ​ണ്; തന്റെ കൈ​യിൽ​പ്പെ​ട്ട കള്ള​പ്പു​ള്ളി​ക​ളെ അദ്ദേ​ഹം ഒരി​ക്ക​ലും ചോർ​ന്നു പോവാൻ സമ്മ​തി​ക്കി​ല്ല, പി​ന്നെ കവി​ത​യെ​ഴു​താ​റു​ള്ള ഒരു രസി​ക​നാ​ണ്.

ഒരു ശി​പാ​യി സെ​ഷ്യൻ കോടതി സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു​ള്ള വാ​തില്‍ക്കൽ നി​ന്നി​രു​ന്നു. അയാൾ ആ ശി​പാ​യി​യോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: “സേർ, വാതിൽ താ​മ​സി​യാ​തെ തു​റ​ക്കു​മോ?”

“അതു തു​റ​ക്കു​ക​യേ ഇല്ല,” ശി​പാ​യി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

“എന്ത്! വി​ചാ​രണ വീ​ണ്ടും ആരം​ഭി​ച്ചാൽ അതു തു​റ​ക്കു​ക​യി​ല്ല! വി​ചാ​രണ നിർ​ത്തി​വെ​ച്ചി​രി​ക്ക​യ​ല്ലേ?”

“വി​ചാ​രണ ഇതാ രണ്ടാ​മ​തും തു​ട​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു.” ശി​പാ​യി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “പക്ഷേ, വാതിൽ ഇനി രണ്ടാ​മ​തും തു​റ​ക്കി​ല്ല.

“എന്തു​കൊ​ണ്ട്?

“സ്ഥലം നി​റ​ഞ്ഞു​പോ​യി.

“എന്ത്! ഇനി ഒരാൾ​ക്കു​കൂ​ടി സ്ഥ​ല​മി​ല്ലെ​ന്നോ?”

“ഒരാൾ​ക്കു​മി​ല്ല. വാ​തി​ല​ട​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. ഇനി ആർ​ക്കും അങ്ങോ​ട്ടു കട​ക്കാൻ പാ​ടി​ല്ല.”

ശി​പാ​യി കു​റ​ച്ചു മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നി​ട്ടു പറ​ഞ്ഞു; വാ​സ്ത​വം പറ​ഞ്ഞാൽ ജഡ്ജി ഇരി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്ന​ടു​ത്തു രണ്ടു​മൂ​ന്നു സ്ഥലം അധികം കി​ട​പ്പു​ണ്ട്: പക്ഷേ, ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്മാ​രെ മാ​ത്ര​മേ അവിടെ ഇരി​ക്കാൻ സമ്മ​തി​ക്കു.

ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു, ശി​പാ​യി മറ്റൊ​രു ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു.

അയാൾ തല​കു​നി​ച്ചു​പ​ച​രി​ച്ച് അവി​ടെ​നി​ന്നു പോയി; ഇട​നാ​ഴി കട​ന്നു; ഓരോ അടി എടു​ത്തു​വെ​ക്കു​മ്പോ​ഴും സം​ശ​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, പതു​ക്കെ അയാൾ കോ​ണി​യി​റ​ങ്ങി. അയാൾ തന്നോ​ടു​ത​ന്നെ ചില കാ​ര്യാ​ലോ​ച​ന​കൾ ചെ​യ്യു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്ന​പ്പെ​ട്ടു. തലേ​ദി​വ​സം വൈ​കു​ന്നേ​രം മുതൽ അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ​വെ​ച്ചു തു​ട​ങ്ങിയ ലഹള അപ്പോ​ഴും അവ​സാ​നി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും അതി​ന്റെ ഓരോ നിലകൾ അയാ​ളോ​ടെ​തിർ​ത്തു. ചു​വ​ട്ടി​ലെ​ത്തിയ ഉടനെ അയാൾ ഒരി​ട​ത്തു ചാ​രി​നി​ന്നു. കൈ രണ്ടും പി​ണ​ച്ചു​കെ​ട്ടി. ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അയാൾ പുറം കു​പ്പാ​യം തു​റ​ന്നു, തന്റെ പോ​ക്ക​റ്റു​പു​സ്ത​കം പു​റ​ത്തേ​ക്ക് വലി​ച്ചെ​ടു​ത്ത്, ഒരു പെൻ​സിൽ അതിൽ​നി​ന്നു കൈ​യി​ലാ​ക്കി, ഒരേടു പറി​ച്ചു​ചീ​ന്തി, തെ​രു​വി​ലു​ള്ള വെ​ളി​ച്ച​ത്ത്, ആ കട​ലാ​സ്സിൻ​ക​ഷ​ണ​ത്തിൽ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഈ വരി എഴുതി: മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ, എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മെയർ; അതു​ക​ഴി​ഞ്ഞു ശക്തി​യി​ലു​ള്ള കാൽ​വെ​പ്പോ​ടു​കു​ടി അയാൾ പി​ന്നേ​യും കോണി കയറി, ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്നി​ട​യി​ലൂ​ടെ മുൻ​പോ​ട്ടു കട​ന്നു, ശി​പാ​യി നില്‍ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തെ​യ്ക്കു നേരെ നട​ന്നു, കട​ലാ​സ്സു കൈ​യിൽ​കൊ​ടു​ത്ത്, ഒരാജഞ പോലെ പറ​ഞ്ഞു: “ഇതു ജഡ്ജി​യു​ടെ കൈയിൽ കൊ​ടു​ക്കു.”

ശി​പാ​യി കട​ലാ​സ്സു വാ​ങ്ങി, ഒന്നോ​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കി, ആ പറ​ഞ്ഞ​പോ​ലെ ചെ​യ്തു.

ഈയൊരു വാ​സ്ത​വം താൻ സം​ശ​യി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മെയർ ഒരു​ത​രം പ്ര​സി​ദ്ധി സമ്പാ​ദി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഏഴു കൊ​ല്ല​മാ​യി അയാ​ളു​ടെ മനോ​ഗു​ണ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള നല്ല പേർ ആ പ്ര​ദേ​ശം മു​ഴു​വ​നും നി​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അത് ഒരു ചെറിയ ജി​ല്ല​യു​ടെ നാ​ല​തിർ​ത്തി​ക​ളേ​യും അതി​ക്ര​മി​ച്ച്, അടു​ത്തു​ള്ള മൂ​ന്നോ നാലോ പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ​ക്കു​ടി വ്യാ​പി​ച്ചി​രു​ന്നു. കറു​ത്ത ചി​ല്ലു​സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ വ്യ​വ​സാ​യ​ത്തെ പു​ന​രു​ദ്ധാ​ര​ണം ചെ​യ്തു പ്ര​ധാ​ന​ന​ഗ​ര​ത്തി​ന് അത്ര​യും ഗുണം ചെ​യ​തു​കൊ​ടു​ത്ത​തി​നു പുറമെ, എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കു ചേർ​ന്ന നൂ​റ്റി നാ​ല്പ​ത് ചെ​റു​താ​ലൂ​ക്കു​ക​ളിൽ അയാ​ളോ​ടു കട​പ്പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത​താ​യി ഒന്നും​ത​ന്നെ ഇല്ലെ​ന്നാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. മറ്റു പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലെ വ്യ​വ​സാ​യ​ങ്ങൾ​ക്കു കൂ​ടി​യും ആവ​ശ്യം പോലെ അയാൾ സഹായം ചെ​യ്ക​യും അഭി​വൃ​ദ്ധി​മാർ​ഗ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. അങ്ങ​നെ തന്റെ പേരിൽ കടം വാ​ങ്ങി​ക്കൊ​ള്ളാൻ സമ്മ​തി​ച്ചും കൈ​യിൽ​നി​ന്നു പണ​മെ​ടു​ത്തു​കൊ​ടു​ത്തും, അയാൾ ബാ​ബു​ലോ​ന്നെ​യി​യി​ലെ പരു​ത്തി​ത്തു​ണി​വ്യ​യ​വ​സാ​യ​ത്തേ​യും ഫ്രെ​വാ​ങ്ങി​ലെ വക്ക് നുല്‍ക്കൽ​പ്ര​വൃ​ത്തി​യേ​യും ബു​ബേ​റിൽ നീ​രൊ​ഴു​ക്കി​ന്റെ ശക്തി​കൊ​ണ്ട് വസ്ത്ര​നിർ​മാ​ണം ചെ​യ്യു​ന്ന കൈ​ത്തൊ​ഴി​ലി​നേ​യും സഹാ​യി​ച്ചു. എല്ലാ​യി​ട​ത്തും മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്റെ പേർ ഭക്തി​ബ​ഹു​മാ​ന​പൂർ​വം ഉച്ച​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. ആറാ​യും ദു​എ​യും എം. പട്ട​ണ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി, അതി​ലു​ള്ള മെയറെ വി​ചാ​രി​ച്ച്, അസൂ​യ​പ്പെ​ട്ടു.

ദു​എ​യി​ലെ രാ​ജ​കീ​യ​ന്യാ​യ​വി​ചാ​ര​ണ​സ​ഭ​യി​ലെ അം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്ന അന്ന​ത്തെ ആറാ​യി​ലെ സെ​ഷ്യൻ​കേ​സ്സ് വി​ചാ​ര​ണ​ജ​ഡ്ജി, ലോ​ക​ത്തിൽ മറ്റു​ള്ള ആളു​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ, അത്ര​മേൽ ഹൃ​ദ​യ​പുർ​വ​മാ​യും, അത്ര​മേൽ ഏക​ക​ണ്ഠ​മാ​യും ആദ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ പേ​രു​മാ​യി പരി​ച​യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. ആലോചന മു​റി​യും കോ​ട​തി​മു​റി​യും തമ്മിൽ കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കു​ന്ന വാതിൽ ഉപാ​യ​ത്തിൽ തു​റ​ന്നു ശി​പാ​യി വി​ചാ​രണ ജഡ്ജി​യു​ടെ ചാ​രു​ക​സാ​ല​യു​ടെ പി​ന്നിൽ കു​നി​ഞ്ഞു നി​ന്നു. നമ്മൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ വാ​യി​ച്ചു​നോ​ക്കിയ ആ വരി എഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള കട​ലാ​സ് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കൈയിൽ ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു കൊ​ടു​ത്തു; ”ഇദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു വി​ചാ​ര​ണ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നാൽ കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്നു​ണ്ട്; ഉടനെ ജഡ്ജി വേ​ഗ​ത്തോ​ടും ബഹു​മാ​ന​ത്തോ​ടും കൂടിയ ഒരു നി​ല​യിൽ ഒരു തൂവൽ കട​ന്നെ​ടു​ത്ത്, ആ കട​ലാ​സ്സി​നു ചു​വ​ട്ടിൽ ചി​ല​തെ​ഴു​തി, ശി​പാ​യി​യു​ടെ കൈയിൽ ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു കൊ​ടു​ത്തു, ’അദ്ദേ​ഹം ഇങ്ങോ​ട്ടു വന്നോ​ട്ടെ.” ഞങ്ങൾ ആരുടെ ചരി​ത്ര​മാ​ണ് വി​വ​രി​ക്കു​ന്ന​ത്, ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട മനു​ഷ്യൻ അപ്പു​റ​ത്തു​ള്ള ഹാൾ​വാ​തി​ലി​ന്റെ അടു​ക്കൽ, ശി​പാ​യി അവി​ടെ​നി​ന്നു പോ​യ​പ്പോൾ അവിടെ ഏതു നി​ല​യിൽ നി​ന്നി​രു​ന്നു​വോ അവിടെ അതേ നി​ല​യിൽ, നില്‍ക്കു​ക​യാ​ണ്. തന്റെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ, ആരോ തന്നോ​ട് പറ​യു​ന്ന​താ​യി അയാൾ കേ​ട്ടു. “ദയ​ചെ​യ്ത് എന്റെ കൂടെ വരു​മെ​ന്ന് വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. ഒരു നി​മി​ഷം മുൻപ് അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ പു​റം​കാ​ണി​ച്ച അതേ ശി​പാ​യി​യാ​ണി​ത്; ആ മനു​ഷ്യൻ ഇപ്പോൾ അയാ​ളു​ടെ കാല്‍ക്കൽ കു​നി​ഞ്ഞു നിലം തൊ​ടു​ന്നു. അതോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ, ആ ശി​പാ​യി ആ കട​ലാ​സ്സിൻ​ക​ഷ്ണ​വും അയാ​ളു​ടെ കൈയിൽ കൊ​ടു​ത്തു. അയാൾ അത് നി​വർ​ത്തി; സം​ഗ​തി​വ​ശാൽ, വി​ള​ക്കി​ന്ന​ടു​ത്താ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ​ക്ക​ത് വാ​യി​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞു.

“സ്പെ​ഷ്യൻ​കേ​സ്സ് വി​ചാ​ര​ണ​ചെ​യ്യു​ന്ന ജഡ്ജി മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​നെ ഇതാ അഭി​വാ​ദ്യം ചെ​യു​ന്നു.”

അസാ​ധാ​ര​ണ​വും അത്ര​മേൽ കയ്പു​ള്ള​തു​മായ ഒരു ചുവ ആ വാ​ക്കു​കൾ​ക്കു​ള്ള​തു​പോ​ലെ അയാൾ ആ കട​ലാ​സ്സു കൈ​യി​ലി​ട്ടു ഞെ​രി​ച്ചു.

അയാൾ ശി​പാ​യി​യു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ ചെ​ന്നു.

കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, ഒരു പച്ച​ത്തു​ണി വി​രി​ച്ച മേ​ശ​മേ​ലി​രു​ന്നു കത്തു​ന്ന രണ്ടു മെ​ഴു​തി​രി​വി​ള​ക്കു​ക​ളു​ടെ വെ​ളി​ച്ച​ത്താൽ പ്ര​കാ​ശി​ക്കു​ന്ന​തും ഒരു രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത മട്ടി​ലു​ള്ള​തു​മായ ഒരു​ത​രം നി​ര​പ്പ​ല​ക​യി​ട്ട ഉള്ള​റ​യിൽ താൻ തനി​ച്ചാ​യി എന്ന് അയാൾ കണ്ടു. അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ തന്നോ​ടു വേർ​പി​രി​ഞ്ഞു​പോയ ശി​പാ​യി​യു​ടെ ഒടു​വി​ല​ത്തെ വാ​ക്കു​കൾ അയാ​ളു​ടെ ചെ​കി​ട്ടിൽ മു​ഴ​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു; “മൊ​സ്സ്യു അങ്ങി​പ്പോൾ ആലോ​ച​നാ​മു​റി​യി​ലാ​ണ്; ആ കാ​ണു​ന്ന വാ​തി​ലി​ന്റെ ചെ​മ്പോ​ടാ​മ്പൽ നീ​ക്കുക മാ​ത്ര​മേ വേ​ണ്ടു, എന്നാൽ കോ​ട​തി​മു​റി​യിൽ ജഡ്ജി ഇരി​ക്കു​ന്ന കസാ​ല​യു​ടെ പി​ന്നി​ലെ​ത്തി.” താൻ കു​റ​ച്ചു മുൻപു കട​ന്നു​പോ​ന്ന ഇടു​ങ്ങിയ ഇട​നാ​ഴി​ക​ളേ​യും കറു​ത്ത കോ​ണി​ത്ത​ട്ടു​ക​ളേ​യും കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഒരു നേരിയ സ്മ​ര​ണ​യോ​ടു​കൂ​ടി വാ​ക്കു​കൾ അയാ​ളു​ടെ ആലോ​ച​ന​യിൽ കൂ​ടി​പ്പി​ണ​ഞ്ഞു.

ശി​പാ​യി അയാളെ തനി​ച്ചാ​ക്കി പോയി. അങ്ങേ അറ്റ​ത്തെ ഘട്ട​മാ​യി. തന്റെ ആലോ​ച​ന​ക​ളെ ഒരു​മി​ച്ചു​കൂ​ട്ടു​വാൻ അയാൾ യത്നി​ച്ചു; പക്ഷേ, സാ​ധി​ച്ചി​ല്ല. ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ വൃ​സ​ന​ക​ര​ങ്ങ​ളായ വാ​സ്ത​വ​സ്ഥി​തി​ക​ളോ​ടു കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കേ​ണ്ടു​ന്ന അത്യാ​വ​ശ്യം നേ​രി​ടു​മ്പോ​ളാ​ണ് പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും ആലോ​ച​ന​യു​ടെ തന്തു​ക്കൾ തല​ച്ചോ​റി​നു​ള്ളിൽ​വെ​ച്ചു പൊ​ട്ടി​പ്പോ​കു​ന്ന​ത്. വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാർ വി​ചാ​ര​ണ​ചെ​യ്യു​ന്ന​തും ശി​ക്ഷാ​വി​ധി കൽ​പി​ക്കു​ന്ന​തും എവി​ടെ​വെ​ച്ചോ അവി​ടെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് അയാൾ ഇപ്പോൾ നില്‍ക്കു​ന്ന​ത്. കഥ​യി​ല്ലാ​യ്മ​യായ ഒരു ശാ​ന്ത​ത​യോ​ടു കൂടി അയാൾ ആ സമാ​ധാ​ന​പ​ര​വും ഭയ​ങ്ക​ര​വു​മായ സ്ഥ​ല​ത്തെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു; അവി​ടെ​വെ​ച്ച് അസം​ഖ്യം ജീവൻ നശി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്; താ​മ​സി​യാ​തെ അയാ​ളു​ടെ പേരും അവിടെ മാ​റ്റൊ​ലി​ക്കൊ​ള്ളും; ദൈ​വ​ഗ​തി അയാ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അതാ അവിടെ നട​ത്തി​ക്കു​ന്നു. അയാൾ വാ​തില്‍ക്ക​ലേ​ക്കു തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി; ഉടനെ അയാൾ തന്നെ​ത്ത​ന്നെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു; ആ അകം അതു​ത​ന്നെ​യും ആ ആൾ താൻ തന്നെ​യു​മാ​യ​തിൽ അയാൾ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു.

ഇരു​പ​ത്തി​നാ​ലു മണി​ക്കൂ​റാ​യി അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും ഭക്ഷി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; വണ്ടി​യു​ടെ കു​ലു​ക്കം​കൊ​ണ്ട് അയാൾ തളർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു; പക്ഷേ, അത​യാൾ​ക്കു ബോ​ധ​മി​ല്ല. താൻ ഒന്നും അനു​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

ചു​മ​രിൽ തൂ​ക്കി​യി​ടു​ന്ന​തും, പാ​രി​സ്സി​ലെ മെ​യ​റും മന്ത്രി​യു​മായ ഷാൻ നി​ക്കൊ​ലാ പാഷ് സ്വ​ന്തം കൈ​യ​ക്ഷ​ര​ത്തിൽ, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഒര​ബ​ദ്ധം​കൊ​ണ്ടെ 11-ാം കൊ​ല്ലം ജൂൺ 9-ാംന് എന്നു തി​യ്യ​തി വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഒരു പഴയ എഴു​ത്ത്—ആലോ​ച​ന​സ​ഭ​യാൽ കയ്യാ​മം വെ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട മന്ത്രി​മാ​രു​ടേ​യും പ്ര​ജാ​സ​ഭാം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും പട്ടിക ആ കത്തു​മൂ​ലം പാഷ് സഭ​യ്ക്കു കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു—ചി​ല്ലി​നു​ള്ളിൽ വെ​ച്ച​ട​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു​മായ ഒരു കറു​ത്ത ചട്ട​ക്കൂ​ടി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് അയാൾ ചെ​ന്നു. ആ സമ​യ​ത്ത് അയാളെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​വാൻ സംഗതി വന്ന ഏതൊ​രാ​ളും, അയാളെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​പ്പ​ഠി​ക്കു​ന്ന ആരും​ത​ന്നെ, ഈ കത്ത് അയാൾ​ക്ക് അത്ര​യ​ധി​കം ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠാ​ജ​ന​ക​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഊഹി​ച്ചേ​ക്കും; എന്തു കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, അതിൽ​നി​ന്ന് അയാൾ കണ്ണെ​ടു​ത്തി​ല്ല; രണ്ടോ മൂ​ന്നോ തവണ അയാൾ അതു വാ​യി​ച്ചു​നോ​ക്കി. അയാൾ ഒട്ടും​ത​ന്നെ ശ്ര​ദ്ധ​വെ​ക്കാ​തെ​യും, തന്ന​ത്താൻ അറി​യാ​തെ​യു​മാ​ണ് അതു വാ​യി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. അയാൾ ഫൻ​തീ​നെ​പ്പ​റ്റി​യും കൊ​സെ​ത്തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും വി​ചാ​രി​ക്ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

ആ സ്വ​പ്ന​ത്തി​നി​ട​യിൽ, അയാൾ തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കി; തന്നെ​യും കോ​ട​തി​മു​റി​യേ​യും വേർ​തി​രി​ക്കു​ന്ന പി​ച്ച​ള​വ​ട്ട​ക്ക​ണ്ണി​യു​ടെ മേൽ അയാ​ളു​ടെ കണ്ണു പതി​ഞ്ഞു. അയാൾ ആ വാ​തി​ലി​ന്റെ കഥ ഏതാ​ണ്ടു മറ​ന്നി​രു​ന്നു. ആദ്യ​ത്തിൽ ശാ​ന്ത​മാ​യി​രു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ നോ​ട്ടം അതി​ന്മേൽ തങ്ങി​പ്പോ​യി; ആ ഓടാ​മ്പ​ലി​ന്മേൽ അതു​റ​ച്ചു നി​ന്നു; പി​ന്നീ​ട് ഭയം കയ​റി​ത്തു​ട​ങ്ങി; പി​ന്നെ​പ്പി​ന്നെ​യാ​യി ഭയം​കൊ​ണ്ടു നി​റ​ഞ്ഞു. വേർ​പ്പു​തു​ള്ളി​മ​ണി​കൾ മാ​ല​യാ​യി അയാ​ളു​ടെ തല​മു​ടി​ക്കി​ട​യിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ടു. ചെ​ന്നി​ക​ളി​ലൂ​ടെ കീ​ഴ്പോ​ട്ടൊ​ഴു​കി. ചില സമ​യ​ത്ത്, ’ഈശ്വ​രാ! ആരാണ് എന്നെ ഇതിനു നിർ​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്ന​ത്?” എന്നു​ള്ള ചോ​ദ്യം ചോ​ദി​ക്കു​വാ​നു​ള്ള​തും, വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​തു​മാ​യി കല​ഹ​ത്തോ​ടു കൂ​ടി​പ്പി​ണ​ഞ്ഞ ഒരു​ത​രം അധി​കാ​ര​ത്തെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ ആം​ഗ്യ​വി​ശേ​ഷം അയാൾ കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട് അയാൾ വേ​ഗ​ത്തിൽ തി​രി​ഞ്ഞു. താൻ കട​ന്നു​പോ​ന്ന വാതിൽ മുൻ​പിൽ കണ്ടു, അതു തു​റ​ന്നു, പു​റ​ത്തേ​ക്കു പോയി. അയാൾ ആ മു​റി​യിൽ​നി​ന്നു പോ​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. അവി​ട​വി​ടെ ഒതു​ക്കു​ക​ളും അഴി​ച്ചു​മ​രു​ക​ളും​കൊ​ണ്ടു കഷ്ണം കഷ്ണ​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള​തും പല മൂ​ല​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും അങ്ങു​മി​ങ്ങും രോ​ഗി​ക്കി​ട​പ്പ​റ​യി​ലെ വി​ള​ക്കു​പോ​ലെ കത്തു​ന്ന റാ​ന്ത​ലു​ക​ളാൽ വെ​ളി​ച്ചം വെ​ച്ച​തു​മായ ഒരി​ട​നാ​ഴി​യിൽ, നീ​ണ്ട​തും ഇടു​ങ്ങി​യ​തു​മായ ഒരി​ട​നാ​ഴി​യിൽ, അയാൾ ചെ​ന്നു. അയാൾ ശ്വാ​സം കഴി​ച്ചു.അയാൾ ചെ​വി​യോര്‍ത്തു​നോ​ക്കി; മുന്‍പില്‍ നി​ന്ന് ഒരു ശബ്ദ​മി​ല്ല; പി​ന്നിൽ​നി​ന്ന് ഒരു ശബ്ദ​മി​ല്ല; ആരോ പി​ന്നാ​ലെ തന്നെ പി​ടി​ക്കാന്‍ വരു​ന്ന​തു പോലെ അയാൾ പാ​ഞ്ഞു.

ആ ഇട​നാ​ഴി​യി​ലെ പല മൂ​ല​ക​ളും പി​ന്നി​ട്ട​തി​ന്നു​ശേ​ഷം, അപ്പോ​ഴും അയാൾ ചെ​വി​യോർ​ത്തു. അതേ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​ത​യാ​ണ് അപ്പോ​ഴും; അതേ അന്ധ​കാ​രം തന്റെ ചു​റ്റും നില്‍ക്കു​ന്നു. അയാൾ​ക്കു ശ്വാ​സ​മി​ല്ല; അയാൾ ’ചാ​ഞ്ചാ​ടി​പ്പോ​യി; അയാൾ ചു​മ​രി​ന്മേൽ ചാരി. കല്ലു തണു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു; മഞ്ഞിൻ​ക​ട്ട​യു​ടെ തണു​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി വി​യർ​പ്പ് അയാ​ളു​ടെ നെ​റ്റി​യിൽ പറ്റി​നി​ക്കു​ന്നു; ഒരു വി​റ​യോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ തന്ന​ത്താൻ നി​വർ​ന്നു.

എന്നി​ട്ട്, അവിടെ, ആ അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ, തണു​പ്പു​കൊ​ണ്ടും പക്ഷേ, മറ്റെ​ന്തോ ഒന്നു​കൊ​ണ്ടു​മു​ള്ള വി​റ​യ​ലോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ ആലോ​ചി​ച്ചു.

രാ​ത്രി​മു​ഴു​വ​നും അയാൾ ആലോ​ചി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; പകൽ മു​ഴു​വ​നും അയാൾ ആലോ​ചി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; ഒരു ശബ്ദം മാ​ത്രം അയാൾ ഉള്ളിൽ​നി​ന്നു കേ​ട്ടു; അതു പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു, “കഷ്ടം!

ഇങ്ങ​നെ ഒരു കാൽ​മ​ണി​ക്കൂർ കഴി​ഞ്ഞു. ഒടു​വിൽ അയാൾ തല​കു​നി​ച്ചു. കഠി​ന​മായ മനോ​വേ​ദ​ന​യോ​ടു​കൂ​ടി ദീർ​ഘ​നി​ശ്വാ​സ​മി​ട്ടു; കൈകൾ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടു; ഒതു​ക്കി​ന്ന​ടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു. അയാൾ മന്ദ​മാ​യും നി​ല​ത്തോ​ടു ചേർ​ത്തു ചത​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പോ​ലെ​യും നട​ന്നു. ഓടി​പ്പോ​കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്ക് ആരോ അയാളെ പി​ടി​കൂ​ടി​യ​താ​യും അങ്ങോ​ട്ടു​ത​ന്നെ വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു പോ​കു​ന്ന​താ​യും തോ​ന്നി.

അയാൾ വീ​ണ്ടും ആലോ​ച​നാ​മു​റി​യി​ലെ​ത്തി. ഒന്നാ​മ​താ​യി അയാ​ളു​ടെ കണ്ണിൽ​പ്പെ​ട്ട​തു വാ​തി​ലി​ന്റെ വട്ട​ക്ക​ണ്ണി​യാ​ണ്. വട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള​തും ചളി കള​ഞ്ഞ​പി​ച്ച​ള​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​തു​മായ ഈ വാ​തിൽ​ക​യ്പ്പി​ടി അയാ​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ഒരു നക്ഷ​ത്രം പോലെ മി​ന്നി. ഒരു നരി​യു​ടെ കണ്ണി​ലേ​ക്ക് ഒരാ​ട്ടിൻ​കു​ട്ടി എന്ന​പോ​ലെ, അയാൾ അതിനെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

അയാൾ​ക്ക് അതി​ന്മേൽ​നി​ന്നു കണ്ണെ​ടു​ക്കാൻ സാ​ധി​ച്ചി​ല്ല. ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക് ഓരോ അടി അയാൾ മു​ന്നോ​ട്ടു​വെ​ക്കും; അങ്ങ​നെ വാ​തി​ലോ​ട​ടു​ത്തു.

അയാൾ ചെ​വി​യോർ​ത്തി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അടു​ത്ത ഹാ​ളിൽ​നി​ന്നു​ള്ള ശബ്ദം, ഒരു​ത​രം സമ്മി​ശ്ര​മായ പി​റു​പി​റു​ക്കൽ പോലെ കേൾ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, അയാൾ ചെ​വി​യോർ​ത്തി​ല്ല, കേ​ട്ട​തു​മി​ല്ല.

പെ​ട്ടെ​ന്ന് എങ്ങ​നെ​യാ​ണ​തു​ണ്ടാ​യ​തെ​ന്നു തനി​ക്കു​ത​ന്നെ നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ലാ​തെ, അയാൾ വാ​തി​ലി​ന്ന​ടു​ത്താ​യി; അപ​സ്മാ​ര​വി​കൃ​തി​കൊ​ണ്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ അയാൾ വട്ട​ക്ക​ണ്ണി കട​ന്നു മു​റു​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ചു; വാതിൽ തു​റ​ന്നു.

അയാൾ കോ​ട​തി​മു​റി​യി​ലാ​യി.

അയാൾ ഒരടി മുൻ​പോ​ട്ടു വെ​ച്ചു. പാ​വ​യെ​പ്പോ​ലെ, തന്റെ പി​ന്നി​ലു​ള്ള വാ​തി​ല​ട​ച്ചു; താൻ കാ​ണു​ന്ന​തി​നെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ആ നി​ന്നേ​ട​ത്തു​ത​ന്നെ നി​ന്നു.

ഇട​യ്ക്ക് ഒരി​ര​മ്പി​ച്ച​യിൽ മു​ഴു​കി​യും ഇട​യ്ക്കു തീരെ നി​ശ്ശ​ബ്ദത ബാ​ധി​ച്ചും വലു​താ​യി വേ​ണ്ട​വി​ധം വെ​ളി​ച്ച​മി​ല്ലാ​തെ​യു​ള്ള ഒരു മു​റി​യാ​യി​രു​ന്നു അത്; ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്നി​ട​യിൽ നി​സ്സാ​ര​വും നീ​ര​സ​മ​യ​വു​മായ തന്റെ ഗൌ​ര​വ​ത്തെ കാ​ണി​ച്ചു കൊ​ണ്ട്, ഒരു ക്രി​മി​നൽ​കേ​സ്സി​നു​ള്ള എല്ലാ സാ​മ​ഗ്രി​യും അവിടെ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു നില്‍ക്കു​ന്നു.

അയാ​ളു​ള്ള വലിയ മു​റി​യു​ടെ ഒര​റ്റ​ത്താ​യി, പി​ഞ്ഞി​ത്തു​ട​ങ്ങിയ പു​റം​കു​പ്പാ​യ​മി​ട്ടു വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാർ അശ്ര​ദ്ധ​ന്മാ​രാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അവർ നഖം കാ​രു​ക​യോ കണ്ണ​ട​യ്ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ട്; അങ്ങേ അറ്റ​ത്തെ ഒരു വൃ​ത്തി​കെ​ട്ട ആൾ​ക്കൂ​ട്ടം; എല്ലാ​ത്ത​രം ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷ​ത്തി​ലു​മു​ള്ള വക്കീൽ​മാർ; ക്രൂ​ര​വും നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​വു​മായ മു​ഖ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി പട്ടാ​ള​ക്കാർ പഴ​യ​തും പു​ള്ളി​ക്കു​ത്തു​ള്ള​തു​മായ മര​പ്പ​ണി​യെ, ഒരു ചളി​പി​ടി​ച്ച തട്ടി​നെ, പച്ച​യെ​ക്കാൾ മഞ്ഞ​നി​റ​മായ ഒരു​ത​രം മു​ന്തിയ കമ്പി​ളി​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ട് മൂടിയ മേശകൾ; കൈ​പ്പാ​ടു​കൾ​കൊ​ണ്ട് കറു​ത്തി​ട്ടു​ള്ള വാ​തി​ലു​കൾ; നി​ര​പ്പു​ല​ക​ച്ചു​മ​രി​ന്മേൽ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ളേ​ട​ത്തു​നി​ന്നു വെ​ളി​ച്ച​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം പുക പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്ന ചാ​രാ​യ​ക്ക​ട​വി​ള​ക്കു​കൾ; ഇരു​ട്ട്, അറ​യ്ക്കു​ന്ന മട്ട്, സു​ഖ​മി​ല്ലാ​യ്മ; എന്ന​ല്ല, ഇതിൽ​നി​ന്നെ​ല്ലാം വേർ​പെ​ട്ടു നില്‍ക്കു​ന്ന സഗൌ​ര​വ​വും പ്ര​താ​പ​വ​ത്തു​മായ ഒരു തോ​ന്നൽ—എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, നിയമം എന്നു പറ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ മഹ​ത്തായ ദൈ​വി​ക​വ​സ്തു​വും അവിടെ ചെ​ല്ലു​ന്ന​വ​രു​ടെ ഉള്ളിൽ തട്ടി​യി​രു​ന്നു.

ആ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള ആരും​ത​ന്നെ അയാ​ളു​ടെ മേൽ ശ്ര​ദ്ധ​വെ​ച്ചി​ല്ല; എല്ലാ​വ​രു​ടെ നോ​ട്ട​വും ഒരൊ​റ്റ വി​ഷ​യ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു—പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ ഇട​ത്തു ഭാ​ഗ​ത്തു നീ​ണ്ടു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ചു​മ​രിൽ ഒരു ചെ​റു​വാ​തി​ലു​ള്ള​തി​ന്നെ​തി​രാ​യി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു മര​ത്തി​ന്റെ ബെ​ഞ്ചി​ലാ​യി​രു​ന്നു; പല മെ​ഴു​തി​രി​ക​ളു​ടെ വെ​ളി​ച്ചം​കൊ​ണ്ടു തെ​ളി​യു​ന്ന ആ ബെ​ഞ്ചി​ന്മേൽ രണ്ടു പട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടെ നടു​ക്കാ​യി ഒരു മനു​ഷ്യൻ ഇരി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

ഈ മനു​ഷ്യ​നാ​യി​രു​ന്നു ആ മനു​ഷ്യൻ.

അയാള്‍ അവ​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നി​ല്ല; അയാൾ അവനെ കണ്ടി​ല്ല; ആ സ്വ​രൂ​പം എവി​ടെ​യാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു തങ്ങൾ​ക്കു മുൻ​പു​ത​ന്നെ അറി​യാ​മാ​യി​രു​ന്നു​വോ എന്നു തോ​ന്നു​മാ​റ്, അയാ​ളു​ടെ കണ്ണു​കൾ പ്ര​കൃ​ത്യാ​ത​ന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു ചെ​ന്നു.

കുറേ പ്രാ​യം​ചെ​ന്ന തന്നെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് അവിടെ കാ​ണു​ന്ന​തെ​ന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു: മു​ഖ​ത്തി​നു തി​ക​ച്ചും ആ ഛാ​യ​യി​ല്ല. തീർ​ച്ച​ത​ന്നെ; പക്ഷേ, നി​ല​യും സം​പ്ര​ദാ​യ​വു​മൊ​ക്കെ അതു​ത​ന്നെ. കു​ത്ത​നെ നില്‍ക്കു​ന്ന അയാ​ളു​ടെ തല​മു​ടി; മൂർ​ഖ​മ​ട്ടി​ലു​ള്ള​തും അസ്വ​സ്ഥ​ത​യോ​ടു​കു​ടി​യ​തു​മായ അയാ​ളു​ടെ കണ്ണ്, ഡി. പട്ട​ണ​ത്തിൽ അയാൾ ചെ​ന്ന​സ​മ​യ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ അതേ കു​പ്പാ​യം, നി​റ​ച്ചും ദ്വേ​ഷം, തട​വു​മു​റി​യി​ലെ നി​ല​ത്തു പത്തൊ​മ്പ​തു കൊ​ല്ലം കി​ട​ന്ന് അടി​ച്ചു കൂ​ട്ടി​യെ​ടു​ത്ത ഭയ​ങ്കര വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ അറ​പ്പു തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന ഉരു​ള​യ്ക്കു​ള്ളിൽ തന്റെ ആത്മാ​വി​നെ മറ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള മട്ട്.

അയാൾ ഒരു നടു​ങ്ങ​ലോ​ടു​കൂ​ടി സ്വയം ചോ​ദി​ച്ചു: “എന്റെ ഈശ്വ​രാ! ഞാൻ ഇനി​യും അതു​പോ​ലാ​യി​ത്തീ​രു​മോ?”

ഈ സത്ത്വ​ത്തി​ന്നു വയ​സ്സു ചു​രു​ങ്ങി​യ​ത് ഒര​റു​പ​താ​യെ​ന്നു തോ​ന്നി; നീ​ച​വും അന്ധാ​ളി​ത്ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും ഭയ​പ്പെ​ട്ടു​പോ​യ​തു​മാ​യി അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ എന്തോ ഒന്ന് ആ മനു​ഷ്യ​നിൽ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

വാതിൽ തു​റ​ന്ന ഒച്ച കേ​ട്ട്, ആളുകൾ അയാൾ​ക്കു പോ​വാൻ​വേ​ണ്ടി അങ്ങു​മി​ങ്ങും വാ​ങ്ങി നി​ന്നു; പ്ര​ധാന ജഡ്ജി മുഖം തി​രി​ച്ച് ആ വന്ന ആൾ എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മെ​യ​റാ​ണെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് അയാളെ ഉപ​ച​രി​ച്ചു തല​കു​നി​ച്ചു; തന്റെ ഉദ്യോ​ഗം വഴി​ക്ക് ഒന്നി​ല​ധി​കം പ്രാ​വ​ശ്യം എം. പട്ട​ണ​ത്തിൽ പോയി മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​നെ നേ​രി​ട്ടു കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഗവര്‍മ്മേ​ണ്ടു വക്കീ​ലും, അയാളെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞു സമ​ര്യാ​ദ​മാ​യി വന്ദി​ച്ചു; അയാൾ അതു കണ്ട​തേ ഇല്ല അയാൾ ഒരു​ത​രം ചി​ത്ത​ഭ്ര​മ​ത്തിൽ പെ​ട്ടി​രു​ന്നു; അയാൾ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാര്‍, ഗു​മ​സ്ത​ന്മാർ, പട്ടാ​ള​ക്കാർ, നിർ​ദ്ദ​യ​മാ​യ​വി​ധം ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ​യോ​ടു കൂടിയ ശി​ര​സ്സു​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ടം. ഇതെ​ല്ലാം അയാൾ വള​രെ​ക്കാ​ലം മുൻപ്, ഇരു​പ​ത്തേ​ഴു കൊ​ല്ല​ത്തി​ന​പ്പു​റം, ഒരി​ക്കൽ കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്; ആ അപകടം പി​ടി​ച്ച സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളെ അയാൾ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി കണ്ടു​മു​ട്ടി; അവ​യെ​ല്ലാം അതാ അവിടെ, അവ അന​ങ്ങു​ന്നു; അവ​യ്ക്കു ജീ​വ​നു​ണ്ട്; അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ ഒരു വി​ദ്യ​യ​ല്ല, അയാ​ളു​ടെ ആലോ​ച​ന​യ്ക്കൂ​ള്ളി​ലെ ഒരു മൃ​ഗ​തൃ​ഷ്ണ​യ​ല്ല, അതു​ക​ളൊ​ന്നും; വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള പട്ടാ​ള​ക്കാ​രും, വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രും, വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​വും, രക്ത​മാം​സ​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ലു​ള്ള മനു​ഷ്യ​രും തന്നെ​യാ​ണ് അതൊ​ക്കെ; കാ​ര്യ​മൊ​ക്കെ കട​ന്നു; വാ​സ്ത​വ​സ്ഥി​തി​ക്കു​ള്ളിൽ ഭയ​ങ്ക​ര​ങ്ങ​ളാ​യി​ട്ടു​ള്ള സക​ല​ത്തോ​ടും​കു​ടി തന്റെ കഴി​ഞ്ഞു​പോയ കാ​ല​ത്തെ പൈ​ശാ​ചി​ക​ങ്ങ​ളായ എല്ലാ സ്ഥി​തി​ഭേ​ദ​ങ്ങ​ളും പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​താ​യും, തന്റെ ചു​റ്റും ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അവ സജീ​വ​മാ​യി വന്നു​കൂ​ടു​ന്ന​താ​യും അയാൾ കണ്ടു.

ഇതെ​ല്ലാം അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ വായ പി​ളർ​ക്കു​ന്നു.

അയാൾ വല്ലാ​തെ ഭയ​പ്പെ​ട്ടു; അയാൾ കണ്ണ​ട​ച്ചു, തന്റെ ആത്മാ​വി​ന്റെ അതൃ​ഗാ​ധ​ങ്ങ​ളായ ഗൂ​ഡഃ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ​വെ​ച്ച് ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു; “ഒരി​ക്ക​ലു​മി​ല്ല!”

അയാ​ളു​ടെ ആലോ​ച​ന​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം ഇട്ടു വി​റ​പ്പി​ക്കു​ക​യും അയാളെ ഏതാ​ണ്ടു ഭ്രാ​ന്തു​പി​ടി​പ്പി​ച്ചു​വി​ടു​ക​യും ചെയ്ത ഇശ്വ​ര​വി​ധി​യു​ടെ പരി​താ​പ​ക​ര​മായ ഒരു നാ​ട​കാ​ഭി​ന​യ​ത്തിൽ അവിടെ നിൽ​ക്കു​ന്ന ആൾ മറ്റൊ​രാ​ളാ​യി​ത്തീർ​ന്നു! വി​ചാ​ര​ണ​യി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന ആ മനു​ഷ്യ​നെ എല്ലാ​വ​രും ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു.

തന്റെ കണ്ണിൻ​മുൻ​പിൽ​വെ​ച്ച്, അദൃ​ഷ്ട​പൂർ​വ​മായ ഒരു കാ​ഴ്ച​യിൽ തന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ ഏറ്റ​വും ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ഒരു ഭാഗം തന്റെ പ്രേ​ത​ത്താൽ അഭി​ന​യി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത് അയാൾ കാ​ണു​ന്നു.

എല്ലാം അവി​ടെ​യു​ണ്ട്, ആ സാ​മ​ഗ്രി​കൾ​ത​ന്നെ സക​ല​വും—രാ​ത്രി​സ​മ​യം, വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടേ​യും പട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടേ​യും കാ​ഴ്ച​ക്കാ​രു​ടേ​യും മു​ഖ​ങ്ങൾ, എല്ലാം ഒന്ന്; എല്ലാം അതേ മാ​തി​രി തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു—പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ തല​യ്ക്കു മു​കൾ​ഭാ​ഗ​ത്ത് ഒരു കു​രി​ശു​മാ​ത്രം പു​തു​താ​യു​ണ്ട്; അയാളെ ശി​ക്ഷി​ച്ച കാ​ല​ത്തു കോ​ട​തി​യിൽ അതു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; അയാ​ളു​ടെ കേ​സ്സ് വി​ചാ​രണ ചെ​യ്ത​പ്പോൾ ഈശ്വ​രൻ അവിടെ ഇല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ പി​ന്നി​ലാ​യി ഒരു കസാ​ല​യു​ണ്ട്; താൻ കാ​ണ​പ്പെ​ടു​മ​ല്ലോ എന്നു​ള്ള വി​ചാ​ര​ത്താൽ പേ​ടി​ച്ച് അയാൾ അതി​ന്നു​ള്ളിൽ കു​ഴ​ഞ്ഞു​വീ​ണു; ഇരു​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം, ജഡ്ജി​യു​ടെ എഴു​ത്തു​മേ​ശ​യ്ക്കു മു​ക​ളിൽ കൂ​ട്ടി​യി​ട്ടു​ള്ള പല കട​ലാ​സ്സു​പെ​ട്ടി​കൾ ഒരു തഞ്ച​മാ​ക്കി അതി​ന്റെ മറവിൽ, ആ മുറി മു​ഴു​വ​നി​ലും നി​ന്ന്, അയാൾ തന്റെ മു​ഖ​ത്തെ ഒളി​പ്പി​ച്ചു. ആരും ഇങ്ങോ​ട്ടു കാ​ണാ​തെ അയാൾ​ക്ക് എല്ലാം അങ്ങോ​ട്ടു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാം; വാ​സ്ത​വ​സ്ഥി​തി​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം പറ്റി​യു​ള്ള ബോധം അയാൾ​ക്കു വീ​ണ്ടും ഉദി​ച്ചു; പതു​ക്കെ​ക്കൊ​ണ്ട് അയാൾ​ക്കു തന്റേ​ടം വന്നു; നാ​ലു​പു​റ​ത്തു കഴി​യു​ന്ന​തും കേൾ​ക്കാ​വു​ന്ന​വി​ധം, അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സി​ന്ന് അത്ര​മേൽ സ്വ​സ്ഥത കി​ട്ടി.

മൊ​സ്സ്യു ബാ​മ​ത്ത​ബ്വ ജു​റി​മാ​രിൽ ഒരാ​ളാ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ ഴാ​വേ​റെ അന്വേ​ഷി​ച്ചു. കണ്ടി​ല്ല; ഗു​മ​സ്ത​ന്റെ മേ​ശ​കൊ​ണ്ടു സാ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഇരി​പ്പി​ടം അയാൾ​ക്കു കാണാൻ സാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല; പി​ന്നെ, ഞങ്ങൾ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, വെ​ളി​ച്ചം നന്നേ കു​റ​വാ​യി​രു​ന്നു​താ​നും.

അയാൾ ചെന്ന സമ​യ​ത്ത്, പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലി​ന്റെ പ്ര​സം​ഗം അവ​സാ​നി​ച്ചു.

എല്ലാ​വ​രു​ടേ​യും ശ്ര​ദ്ധ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തോ​ളം പൊ​ന്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; വി​ചാ​രണ തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടു മൂ​ന്നു മണി​ക്കൂ​റാ​യി; മൂ​ന്നു മണി​ക്കൂ​റാ​യി ആ ആൾ​ക്കൂ​ട്ടം, ഒരു ഭയ​ര​മായ ആകൃ​തി​സാ​മൃ​ത്തി​ന്റെ ഭാ​ര​ത്തി​നു കീഴിൽ അമർ​ന്നു​കൊ​ണ്ട് ഒന്നു​കിൽ തി​ക​ച്ചും അന്ധാ​ളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ വല്ലാ​ത്ത ഉപായം കാ​ണി​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യു​ന്ന ഒര​സാ​ധാ​ര​ണ​മ​നു​ഷ്യ​നെ, മനു​ഷ്യ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ലെ നി​കൃ​ഷ്ട​ത​ര​ങ്ങ​ളായ അം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ മാ​തി​രി കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ഒരു സത്ത്വ​ത്തെ, നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്നു. ഈ മനു​ഷ്യൻ, വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്ക​റി​വു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, പീ​റൺ​തോ​ട്ടം എന്നു വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ഒര​യൽ​പ​ക്ക​ക്കാ​ര​ന്റെ തോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒടി​ച്ചെ​ടു​ത്ത​തും പഴു​ത്ത ആപ്പിൾ​ക്കാ​യ​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തു​മായ ഒരു മര​ക്കൊ​മ്പു കൈയിൽ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു വയ​ലി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ന്ന​താ​യി കണ്ടെ​ത്ത​പ്പെ​ട്ട ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഈ മനു​ഷ്യൻ ആരാണ്? ഒരു വി​ചാ​രണ നട​ന്നു; സാ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ വാ​മൊ​ഴി വാ​ങ്ങി; അവ​രൊ​ക്കെ പറ​ഞ്ഞ​തൊ​ന്നാ​ണ്; വി​ചാ​ര​ണ​യിൽ തെ​ളി​വു​കൾ ധാ​രാ​ളം വന്നു; അന്യാ​യ​ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു പറ​ഞ്ഞു; ഞങ്ങൾ ഈ പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു വെറും ഒരു കൊ​ള്ള​ക്കാ​ര​നെ, ഒരു പഴ​ക്ക​ള്ള​നെ, മാ​ത്ര​മ​ല്ല; ഞങ്ങൾ​ക്കു, ഞങ്ങ​ളു​ടെ കൈയിൽ, ഒരു തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കാ​ര​നെ, തട​വിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​യി​ട്ടു​ള്ള ഒരു പഴയ കള്ള​പ്പു​ള്ളി​യെ, പണ്ടു ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു​ത്ത​നെ, ഏറ്റ​വും അപ​ക​ട​ക്കാ​ര​നായ ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​യെ, കോ​ട​തി​യിൽ​നി​ന്ന് അന്വേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​വ​നും എട്ടു​കൊ​ല്ലം മുൻപ് തൂ​ലോ​ങ്ങി​ലെ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു കടന്ന ഉടനെ ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി എന്നു പേരായ ഒരു തെ​ണ്ടി​ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു രാ​ജ​വീ​ഥി​യിൽ വെ​ച്ച് ഒരു തട്ടി​പ്പ​റി നട​ത്തി​യ​വ​നു​മായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന ഒരു കേ​ഡി​യെ​യാ​ണ് ഇന്നു കി​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ആ തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കു​റ്റ​ത്തി​നു ശി​ക്ഷാ​നി​യ​മം 383-ാം വകു​പ്പു പ്ര​കാ​രം ഈ മനു​ഷ്യ​നെ ഇനി​യും വി​ചാ​ര​ണ​യ്ക്കു വരു​ത്തേ​ണ്ട​തു​ണ്ട്; അതി​പ്പോൾ ഞങ്ങൾ നിർ​ത്തി​വെ​ക്കു​ന്നു; ആൾ ഞങ്ങൾ പറ​യു​ന്നാൾ തന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു കോ​ട​തി​യിൽ നി​ന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം അതു ചെ​യ്യു​ന്ന​താ​ണ്. ഇപ്പോൾ ആ മനു​ഷ്യൻ ഒരു പുതിയ കു​റ്റം​കൂ​ടി പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; അതു രണ്ടാ​മ​ത്തേ​താ​ണ്; പുതിയ കു​റ്റ​ത്തി​നു​ള്ള ശിക്ഷ കൊ​ടു​ക്കുക; പി​ന്നീ​ട് പഴയ കു​റ്റ​ത്തി​നു​ള്ള വി​ചാ​രണ തു​ട​ങ്ങാം; ഇങ്ങ​നെ കു​റ്റം ആരോ​പി​ച്ച​തു കേ​ട്ട​പ്പോൾ, സാ​ക്ഷി​ക​ളെ​ല്ലാം ഏക​ക​ണ്ഠ​മാ​യി വാ​മൊ​ഴി കൊ​ടു​ത്ത​പ്പോൾ, ആ പ്രതി, അതേ​വ​രെ മറ്റോ​രൊ​ന്നു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള​തി​ല​ധി​ക​മാ​യി, അമ്പ​ര​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി; ഇല്ല എന്നർ​ത്ഥം വരു​ത്തു​ന്ന ആം​ഗ്യ​ങ്ങ​ളും ഭാ​വ​ങ്ങ​ളും ആ മനു​ഷ്യൻ കാ​ണി​ക്കും; അല്ലെ​ങ്കിൽ വെ​റു​തെ തട്ടി​ന്മേ​ലേ​ക്ക് തു​റി​ച്ചു നോ​ക്കും. അയാൾ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണ് സം​സാ​രി​ച്ച​ത്: പരി​ഭ്ര​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞ​ത്; എങ്കി​ലും അയാ​ളു​ടെ സ്വ​രൂ​പം അടി​മു​തൽ മു​ടി​വ​രെ ആക​പ്പാ​ടെ ഒരു നി​ഷേ​ധ​മാ​യി​രു​ന്നു; ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ ചു​റ്റും യു​ദ്ധ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി ഒരു​ക്കി​നിർ​ത്തിയ ഇത്ര​യു​മ​ധി​കം ആളു​കൾ​ക്കു മുൻ​പിൽ അയാൾ ഒരു പൊ​ട്ട​നാ​യി; അയാളെ കട​ന്നു​പി​ടി​കൂ​ടു​വാൻ നില്‍ക്കു​ന്ന ഈ സമു​ദാ​യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ അയാൾ ഒര​പ​രി​ചി​ത​നെ​ന്ന​പോ​ലെ കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. എങ്കി​ലും ഇത് അയാ​ളു​ടെ ഭാ​വി​ജീ​വി​തം മു​ഴു​വ​നും അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​ക്കു​ന്ന ഒരു കാ​ര്യ​മാ​യി​രു​ന്നു: ഓരോ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും സാ​ദൃ​ശ്യം വർ​ദ്ധി​ച്ചു​വ​ന്നു; പി​ന്നേ​യും പി​ന്നേ​യും അയാ​ളു​ടെ തല​യ്ക്കു​മീ​തേ അധികം അടു​ത്തി​റ​ങ്ങി​വ​രു​ന്ന ആ ആപ​ത്തു​കൊ​ണ്ടു നി​റ​ഞ്ഞ ശി​ക്ഷാ​വി​ധി​യെ ആൾ​ക്കൂ​ട്ടം, അയാ​ളെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ​യോ​ടു​കൂ​ടി നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു. വരാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കു​റേ​ശ്ശെ മുന്‍കൂ​ട്ടി കാ​ണാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു: തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യ്ക്കു​പു​റ​മേ, അയാൾ ആ വി​ചാ​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ആൾ തന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു സ്ഥാ​പി​ക്കു​ന്ന പക്ഷ​വും, ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കാ​ര്യം മേലിൽ ശി​ക്ഷ​യിൽ​ത്ത​ന്നെ ചെ​ന്ന​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന പക്ഷ​വും, മര​ണ​ശി​ക്ഷ​യ്ക്കു​കൂ​ടി സം​ഗ​തി​യു​ണ്ട്. ഈ മനു​ഷ്യൻ ആരാണ്! അയാ​ളു​ടെ ഔദാ​സീ​ന്യം എന്തു​മാ​തി​രി​യു​ള്ള​താ​ണ്? ബു​ദ്ധി​യി​ല്ലാ​യ്മ​യോ അതി​ബു​ദ്ധി​യോ അത്? അയാൾ​ക്കു കാ​ര്യ​മെ​ല്ലാം വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം മന​സ്സി​ലാ​യോ? അതോ തീരെ മന​സ്സി​ലാ​കു​ന്നി​ല്ലേ? ഈ ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളാ​ണ് ജന​ക്കു​ട്ടു​ത്തെ കക്ഷി​തി​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്; ഇവ​ത​ന്നെ​യാ​ണ് ജൂ​റി​മാ​രേ​യും ഭി​ന്നി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്ന​തെ​ന്നു തോ​ന്നി; ഭയ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും അമ്പ​ര​പ്പി​ക്കു​ക​യും രണ്ടും ചെ​യ്യു​ന്ന എന്തോ ഒന്ന്, ഈ കേ​സ്സി​ലു​ണ്ട്. ഈ നാടകം ദുഃ​ഖ​മ​യ​മാ​ണെ​ന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല അസ്പ​ഷ്ട​വു​മാ​യി​രു​ന്നു.

പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീൽ നല്ല ഭം​ഗി​യിൽ സം​സാ​രി​ച്ചു—വള​രെ​ക്കാ​ല​മാ​യി വക്കീൽ​മാ​രു​ടെ വാ​ഗ്മി​ത്വം നി​ല​നിൽ​ക്കു​ന്ന​തും, പാ​രി​സ്സി​ലേ​യും മറ്റും അഭി​ഭാ​ഷക ലോകം മു​ഴു​വ​നും പണ്ടു​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന​തും, ഇന്നു പരി​ശു​ദ്ധ​ഭാ​ഷാ​ശൈ​ലി​യാ​യി​ച്ച​മ​ഞ്ഞ​തു​കൊ​ണ്ടു നീ​തി​ന്യാ​യ​ക്കോ​ട​തി​ക​ളി​ലെ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​പ്രാ​സം​ഗി​ക​ന്മാ​ര​ല്ലാ​തെ—സഗാ​ൌ​ര​വ​മായ മു​ഴ​ക്ക​വും അന്ത​സ്സേ​റിയ ചു​വ​ട​ക​ല​ക്കൂ​ടു​ത​ലും കാരണം അവർ​ക്ക് യോ​ജി​ച്ച​താ​ണ്—മറ്റാ​രും പ്ര​യോ​ഗി​ക്കാ​റി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ ആ ഒരു ഗ്രാ​മൃ​ഭാ​ഷ​യിൽ—ഭർ​ത്താ​വി​നെ സം​ബ​ന്ധ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നും ഭാ​ര്യ​യെ അക​ത്തു​ള്ള​വ​രെ​ന്നും, പാ​രി​സ്സി​നെ കലാ​വി​ദ്യ​യു​ടേ​യും പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​ന്റേ​യും കേ​ന്ദ്ര​മെ​ന്നും, രാ​ജാ​വി​നെ മഹാ​രാ​ജാ​വെ​ന്നും പ്ര​ധാന മെ​ത്രാ​നെ വി​ശു​ദ്ധി​കൂ​ടിയ പു​രോ​ഹി​ത​നെ​ന്നും, ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീ​ലി​നെ പൊ​തു​ജന വി​ചാ​ര​ണ​യു​ടെ വാ​ഗ്മി​പ്ര​ഭാ​ഷ​ക​നെ​ന്നും, അഭി​ഭാ​ഷ​ക​പ്ര​സം​ഗ​ത്തെ നാ​മി​പ്പോൾ കേട്ട ശബ്ദ​ധോ​ര​ണി​യെ​ന്നും, ലൂയി പതി​ന്നാ​ലാ​മ​ന്റെ കാ​ല​ത്തെ ശ്രേ​ഷ്ഠ​ശ​താ​ബ്ദ​മെ​ന്നും, നാ​ട​ക​വേ​ദി​യെ മെല്‍പൊ​മീ​നി​ന്റെ ദേ​വാ​ല​യ​മെ​ന്നും, രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തെ നമ്മു​ടെ മഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ ശ്രേ​ഷ്ഠ​വം​ശ​മെ​ന്നും, സം​ഗീ​താ​ഘോ​ഷ​ത്തെ ഗാ​നോ​ത്സ​വ​മെ​ന്നും, പ്ര​ധാ​ന​സേ​നാ​നാ​യ​ക​നെ ഉൽ​കൃ​ഷ്ട​യു​ദ്ധ​ഭ​ട​നെ​ന്നും, മതാ​ധ്യ​യ​നാ​ല​യ​ത്തി​ലെ അധ്യേ​താ​ക്ക​ളെ ആ പ്രാ​യം കു​റ​ഞ്ഞ ചപ​ല​ത​ക​ളെ​ന്നും, പത്ര​ങ്ങ​ളി​ലെ അബ​ദ്ധ​ങ്ങ​ളെ പത്ര​പം​ക്തി​ക​ളി​ലൂ​ടെ തന്റെ വി​ഷ​ത്തെ ഈറി​വീ​ഴി​ക്കു​ന്ന കു​ള്ള​പ്പ​ണി​യെ​ന്നും, മറ്റും, മറ്റും പറ​യു​ന്ന ആ ഒരു ഭാ​ഷ​യിൽ—നല്ല ഭം​ഗി​യിൽ പ്ര​സം​ഗി​ച്ചു. ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം മോ​ഷ്ടി​ച്ചു എന്ന​തി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഒരു സമാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണ് വക്കീൽ പ്ര​സം​ഗ​മാ​രം​ഭി​ച്ച​ത്—ഒരു വി​ല​ക്ഷ​ണ​സം​ഗ​തി രസ​ക​ര​മായ ഭാ​ഷ​യിൽ പൊ​തി​ഞ്ഞു​കാ​ണി​ച്ചു; എന്നാൽ സാ​ക്ഷാൽ ബെ​നി​ങ് ബൊ​സ്സ്വെ​യ്ക്കു​കൂ​ടി ഒരു ചര​മ​പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഒരു കോ​ഴി​ക്കു​ട്ടി​യെ​പ്പ​റ്റി പ്ര​സം​ഗി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്; അയാൾ ആ ദുർ​ഘ​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു രാ​ജ​കീ​യ​മായ അന്ത​സ്സോ​ടു​കൂ​ടി പു​റ​ത്തു​ക​ട​ന്നു. ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കട്ട​ത് വേ​ണ്ട​വി​ധം തെ​ളി​യി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള വാ​സ്ത​വം വക്കീൽ സ്ഥാ​പി​ച്ചു. അയാ​ളു​ടെ കക്ഷി—വക്കീൽ എന്ന നി​ല​യിൽ അയാൾ പ്ര​തി​യെ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്നു തന്നെ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ച്ചു—ആ മതിൽ കയ​റി​ക്ക​ട​ന്ന​താ​യും ആ കൊ​മ്പ് ഒടി​ച്ച​താ​യും ഒരു​ത്ത​നും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. കൈയിൽ കൊ​മ്പോ​ടു​കൂ​ടി (വക്കീൽ അതു ചി​ല്ല​യാ​ണെ​ന്നേ പറ​യു​ക​യു​ള്ളൂ) ആ മനു​ഷ്യൻ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു; പക്ഷേ, അതു മു​റി​ഞ്ഞു നി​ല​ത്തു കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​താ​ണ്. കണ്ട​പ്പോൾ താ​ന​തെ​ടു​ത്തു എന്നേ ഉള്ളു എന്ന് അയാൾ പറ​യു​ന്നു. അങ്ങ​നെ​യി​ല്ലെ​ന്ന​തി​ലേ​ക്ക് തെ​ളി​വെ​ന്താ​ണു​ള്ള​ത്? ആ കൊ​മ്പ് ഒടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണെ​ന്നും മതിൽ കയ​റി​ക്ക​ട​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം ഒളി​ച്ചു​വെ​ച്ച​താ​ണെ​ന്നും ഒടു​വിൽ ഭയ​പ്പെ​ട്ടു​പോയ ആ കള്ളൻ അതു വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞ​താ​ണെ​ന്നു​മു​ള്ള​തിൽ സം​ശ​യി​ക്കാ​നി​ല്ല; ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ ഒരു കള്ള​നു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​തിൽ സം​ശ​യ​മി​ല്ല. പക്ഷേ, ആ കള്ളൻ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വാ​ണ് എന്ന​തി​ന് എന്താ​ണ് തെ​ളി​വ്? ഒന്നു മാ​ത്രം. ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​ണെ​ന്നു​ള്ള​ത്, നിർ​ഭാ​ഗ്യ​വ​ശാൽ, ആ കാ​ര്യം വേ​ണ്ട​വി​ധം തെ​ളി​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന​ത് വക്കീൽ എതിർ​ത്തി​ല്ല; പ്രതി ഫെ​വ​റോ​ളെ​യിൽ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്നു; പ്രതി അവിടെ ഒരു മരം​വെ​ട്ടു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു; ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്ന പേർ ഴാങ് മാ​ത്തി​യോ എന്ന​തിൽ​നി​ന്നു​ത്ഭ​വി​ച്ച​താ​ണെ​ന്നു വന്നേ​ക്കാം; ഇതൊ​ക്കെ ശരി​യാ​ണ്—ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ. നാലു സാ​ക്ഷി​കൾ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​യി​രു​ന്ന ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണെ​ന്നു തി​ക​ച്ചും, സംശയം കൂ​ടാ​തെ​യും, കണ്ട​റി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു; ഈ അട​യാ​ള​ങ്ങൾ​ക്ക്, ഈ തെ​ളി​വി​ന്ന്, എതി​രാ​യി തന്റെ കക്ഷി​യു​ടെ, പക്ഷ​പാ​ത​മു​ള്ള ഒരാ​ളു​ടെ, വാ​ക്കു​മാ​ത്ര​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും വക്കീ​ലി​നു കാ​ണി​ക്കാ​നി​ല്ല; പക്ഷേ. ആ മനു​ഷ്യൻ തട​വു​പു​ള്ളി​യായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് തന്നെ​യാ​ണെ​ന്നു വെ​ച്ചാൽ​ത്ത​ന്നെ, അതു​കൊ​ണ്ട് അയാ​ളാ​ണ് ആ ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കട്ട​തെ​ന്നു തെ​ളി​ഞ്ഞു​വോ? ഏറി​യാൽ അങ്ങ​നെ ഒന്നൂ​ഹി​ക്കാം, എന്ന​ല്ലാ​തെ അതൊരു തെ​ളി​വാ​യി​ല്ല. അപ്പോൾ ബന്ധാ​വ​സ്ഥ​യി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന പ്ര​തി​യും, ’മനോ​വി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടു​കു​ടി” അതു സമ്മ​തി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലും “ഒരു തി​രി​ഞ്ഞു​മ​റി​ഞ്ഞ എതിർ​വാ​ദ​മാ​ണ് ചെ​യ്യു​ന്ന​തെ​ന്നു​ള്ള​തു ശരി​യാ​ണ്. പ്രതി യാ​തൊ​ന്നും സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; കള​വു​മി​ല്ല, തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​ണെ​ന്നു​മി​ല്ല. ഒടു​വി​ല​ത്തെ ഭാഗം സമ്മ​തി​ച്ചു​ക​ള​ക​യാ​യി​രു​ന്നു നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഭേദം; വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ ദയ അതു​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു; അതു ചെ​യ്യു​വാൻ വക്കീൽ കക്ഷി​യോ​ടു​പ​ദേ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, ഒന്നും സമ്മ​തി​ക്കാ​തെ നി​ന്നാൽ എല്ലാം നേ​രെ​യാ​യി​ക്കൊ​ള്ളു​മെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചി​ട്ടാ​വും, സം​ശ​യ​മി​ല്ല, പ്രതി വാ​ശി​യോ​ടു​കൂ​ടി നി​ഷേ​ധി​ച്ചു. അതൊ​ര​ബ​ദ്ധ​മാ​ണ്; പക്ഷേ, അയാ​ളു​ടെ ബു​ദ്ധി​യി​ല്ലാ​യ്മ ആലോ​ചി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട ഒന്ന​ല്ലേ? കാ​ഴ്ച​യിൽ​ത്ത​ന്നെ അയാൾ ഒരു മന്ത​നാ​ണ്. തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു കി​ട​ന്ന് അനു​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള വള​രെ​ക്കാ​ല​ത്തെ കഷ്ട​പ്പാ​ടും, അതിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു​ക​ട​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം ഉണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള വള​രെ​ക്കാ​ല​ത്തെ വല​ച്ചി​ലും, ആ മനു​ഷ്യ​നെ മൃ​ഗം​പോ​ലാ​ക്കി​യി​രി​ക്ക​ണം, മറ്റും മറ്റും. ആ മനു​ഷ്യൻ വേ​ണ്ട​വി​ധം തന്റെ കാ​ര്യം പറ​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല; അയാളെ ശി​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് അതൊരു കാ​ര​ണ​മാ​ണോ? ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, വക്കീൽ യാ​തൊ​ന്നും പറ​യേ​ണ്ട​തി​ല്ല; അത് ഈ കേ​സ്സിൽ വന്നി​ട്ടി​ല്ല. പ്രതി ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണെ​ന്നു​ള്ള വാദം വാ​സ്ത​വ​മാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്ന​പ​ക്ഷം ബന്ധാ​വ​സ്ഥ​യിൽ​നി​ന്നു ചാ​ടി​പ്പോയ കു​റ്റ​ത്തി​നു പൊ​ല്ലീ​സ് നി​യ​മ​പ്ര​കാ​ര​മു​ള്ള ശി​ക്ഷ​കൾ അയാൾ​ക്കു കൊ​ടു​ക്കു​ക​യ​ല്ലാ​തെ, രണ്ടാ​മ​തും നി​യ​മ​വി​രു​ദ്ധ​മാ​യി പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചാ​ലു​ള്ള ഭയ​ങ്ക​ര​ശി​ക്ഷ പ്ര​തി​യു​ടെ മേൽ പതി​പ്പി​ക്ക​രു​തെ​ന്നു ജൂ​റി​മാ​രോ​ടും കോ​ട​തി​യോ​ടും അപേ​ക്ഷി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു വക്കീൽ തന്റെ പ്ര​സം​ഗം അവ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചു.

ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീല്‍ പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലിന്‍റെ വാ​ദ​ത്തി​നു മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. എല്ലാ ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ​മാ​രെ​യും​പോ​ലെ അയാ​ളും നല്ല രസ​ത്തി​ലും ശക്തി​യി​ലും സം​സാ​രി​ച്ചു.

പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലി​ന്റെ രാ​ജ​ഭ​ക്തി’യെ അയാൾ അഭി​ന​ന്ദി​ച്ചു; ഈ രാ​ജ​ഭ​ക്തി​യെ അയാള്‍ സാ​മര്‍ത്ഥ്യ​ത്തോ​ടു​കു​ടി തന്റെ ഗു​ണ​ത്തി​ന് ഉപ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തി. പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലിന്‍റെ എല്ലാ സമ്മ​ത​ങ്ങ​ളേ​യും പി​ടി​ച്ച് അയാൾ പ്ര​തി​യു​ടെ മേൽ​പാ​ഞ്ഞു​ക​യ​റി. ആ ബന്ധാ​വ​സ്ഥ​യി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന ആൾ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണെ​ന്നു പ്ര​തി​വ​ക്കീൽ സമ്മ​തി​ച്ചു എന്നു തോ​ന്നു​ന്നു. ഈ വാ​ദ​മു​ഖം അന്യാ​യ​ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്ക​നു​കൂ​ല​മാ​യി തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ത്ത​ന്ന സ്ഥി​തി​ക്ക് ഇനി അതി​നെ​പ്പ​റ്റി വാ​ദി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ല. ഇവിടെ, ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ ആദി​കാ​ര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കും ഉത്ഭ​വ​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കും തി​രി​ഞ്ഞു​ചെ​ല്ലു​ന്ന ഒരു സമർ​ഥ​ത​ര​മായ പു​തു​വി​ദ്യ​യോ​ടു​കു​ടി, ആ കാ​ല​ത്തു പൈ​ശാ​ചി​ക​പ്ര​സ്ഥാ​നം എന്ന പേരിൽ—ഈ പേർ മറ്റു ഗു​ണ​ദോ​ഷ​നി​രൂ​പ​ക​ന്മാർ കൽ​പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത​താ​ണ്—പു​റ​പ്പെ​ട്ടു​തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ള്ള പുതിയ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ ചീ​ത്ത​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ കു​റ​ച്ചിട നി​ന്നു ഗർ​ജ്ജി​ച്ചു; ഈ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു ചേർ​ന്ന ഓരോ നീ​ച​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​ചാ​ര​മാ​ണ് ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​ന്റെ, അല്ലെ​ങ്കിൽ കു​റെ​ക്കൂ​ടി ശരി​യാ​ക്കി പറ​യു​ന്ന​പ​ക്ഷം, ഴാങ് വാൽ ഴാ​ങ്ങി​ന്റേ​തു​പോ​ലു​ള്ള ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ കാ​ര​ണ​മെ​ന്നു—തീരെ അതിൽ സം​ഭാ​വ്യത ഇല്ലാ​യ്ക​യി​ല്ല—അയാൾ വാ​ദി​ച്ചു. ഈവക ആലോ​ച​ന​ക​ളു​ടെ​യെ​ല്ലാം കലവറ തീർ​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം, അയാൾ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ​പ്പ​റ്റി പറ​യാ​നാ​രം​ഭി​ച്ചു. ഈ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് ആരാണ്? ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ വി​വ​ര​ണം; ഒരു രാ​ക്ഷ​സൻ, അങ്ങ​നെ, ഇങ്ങ​നെ, ഇത്ത​രം വി​വ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ മാതൃക തെ​റാ​മേ​നി​ന്റെ കെ​ട്ടു​ക​ഥ​യിൽ കാ​ണാ​വു​ന്ന​താ​ണ്; ദുഃ​ഖ​പ​ര്യ​വ​സാ​യി​ക​ളായ നാ​ട​ക​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഇതു​കൊ​ണ്ട് ഉപ​യോ​ഗ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, വക്കീൽ​മാ​രു​ടെ പ്ര​സം​ഗ​ചാ​തു​ര്യം വർ​ദ്ധി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ഇതു വളരെ സഹാ​യി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. കാ​ണി​ക​ളും ജൂ​റി​മാ​രും “വി​റ​ച്ചു പോയി.” വി​വ​ര​ണം കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു ശേഷം പൊ​ല്ലീ​സ് മേ​ല​ധ്യ​ക്ഷ​ന്റെ വക പി​റ്റേ​ദി​വ​സ​ത്തെ ദി​ന​സ​രി​ക്കു​റി​പ്പു​കൾ​ക്ക് ഉശിരു കൂ​ട്ടു​വാൻ പറ്റി​യ​വി​ധം ഒരു വാ​ഗ്മി​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീൽ ആരം​ഭി​ച്ചു: തെ​മ്മാ​ടി​യും ഇര​പ്പാ​ളി​യും കഴി​ഞ്ഞു കൂ​ടു​വാൻ വഴി​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നും മറ്റും മറ്റു​മാ​യി ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ​ക്കു​ള്ള പഴ​യ​കാ​ല​ത്തെ വാ​സ​ന​യാൽ പ്രേ​രി​ത​നും, ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച ദു​ഷ്കർ​മം​കൊ​ണ്ടു തെ​ളി​ഞ്ഞ​പോ​ലെ, തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു കി​ട​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു യാ​തൊ​രു മനഃ​പ​രി​ഷ്കാ​ര​വും വരാ​ത്ത​വ​നു​മാ​യി, അങ്ങ​നെ​യു​ള്ള ഒരു​ത്ത​നാ​ണ്, കയ​റി​ക്ക​ട​ന്ന മതി​ലി​ന്റെ അടു​ത്തു​വെ​ച്ച്, അപ്പോ​ഴും കൈയിൽ മോ​ഷ്ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട സാ​ധ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി നില്‍ക്കെ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള അങ്ങ​നെ ഒരു​വ​നാ​ണ്, താൻ കു​റ്റം പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു, കേ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു, മതിൽ കയ​റി​ക്ക​ട​ന്നി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന്, എതിർ​വാ​ദം ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. സക​ല​വും അവൻ നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്നു, താൻ ആരാ​ണെ​ന്നു കൂടി അവൻ നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്നു! വേറെ ഒരു നൂറു തെ​ളി​വു​ക​ളു​ള്ള​തി​നു പുറമെ—അവ​യൊ​ക്കെ ഇനി​യും നമു​ക്കാ​വർ​ത്തി​ക്കേ​ണ്ട—അതാ നാലു സാ​ക്ഷി​കൾ അവനെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു—സത്യ​നി​ഷ്ഠ​നായ പൊ​ല്ലീ​സ്സിൻ​സ്പെ​ക്ടർ ഴാ​വേ​റും, തടവിൽ കൂ​ട്ടു​കാ​രാ​യി​രു​ന്ന ബ്രവെ, ഷെ​നിൽ​ദി​യു, കോ​ഷ്പ​യിൽ എന്നി മൂ​ന്നു തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളും. ഈ അമ്പ​ര​പ്പി​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്ന തെ​ളി​വി​ന്നെ​തി​രാ​യി അയാ​ളു​ടെ പക്കൽ എന്തു​ണ്ട്? അയാ​ളു​ടെ നി​ഷേ​ധം എന്തു ദു​ശ്ശാ​ഠ്യം! മാ​ന്യ​ന്മാ​രായ ജൂ​റി​മാ​രേ, നി​ങ്ങൾ നീതി പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കും, മറ്റും മറ്റും ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​മ്പോൾ, ഏതാ​ണ്ടൊ​രു ബഹു​മാ​നം നി​ശ്ച​യ​മാ​യും കൂ​ടി​ക​ലർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ഒരു​ത​രം അമ്പ​ര​പ്പോ​ടു​കു​ടി, പ്രതി വായും പി​ളർ​ന്നു കേ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു നി​ന്നു. ഒരു മനു​ഷ്യൻ ഇങ്ങ​നെ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു​വ​ല്ലോ എന്നു കാ​ഴ്ച​യിൽ അയാൾ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ട്ടു. അന്യാ​യ​വ​ക്കീ​ലി​ന്റെ പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​ലെ ആ ’ഉശി​രു​ക​യ​റി’ ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള അതാതു സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ, ഉള്ളി​ലൊ​തു​ങ്ങാ​ത്ത വാ​ഗ്മി​ത്വം വാ​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ ഒരു തള്ളി​ക്ക​യ​റ്റ​മാ​യി പൊ​ട്ടി​യൊ​ഴു​കു​ക​യും ഒരു വേ​ലി​യേ​റ്റം​പോ​ലെ പ്ര​തി​യെ മൂ​ടി​ക്ക​ള​യു​ക​യും ചെ​യ്യു​മ്പോൾ, ആ പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​ന്റെ ആരംഭം മു​തല്‍ക്ക് എന്തൊ​ന്നു കൊ​ണ്ടു താൻ തൃ​പ്തി​പ്പെ​ട്ടു​പോ​ന്നു​വോ ആ നി​ശ്ശൂ​ബ്ദ​വും ദുഃ​ഖ​മ​യ​വു​മായ തന്റെ വി​സ​മ്മ​തം കാ​ണി​ക്ക​ലാ​യി പതു​ക്കെ ഇട​ത്തു​നി​ന്നു വല​ത്തോ​ട്ടും വല​ത്തു നി​ന്നി​ട​ത്തോ​ട്ടും, ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക്, ആ മനു​ഷ്യൻ തല​യൊ​ന്നി​ള​ക്കി​യി​രു​ന്നു. രണ്ടോ മു​ന്നോ തവണ പ്ര​തി​ക്കു വളരെ അടു​ത്തു നി​ന്നി​രു​ന്ന കാ​ണി​കൾ, ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ അയാൾ ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടി​രു​ന്നു, “അതാണ് മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വോ​ടു ചോ​ദി​ക്കാ​ഞ്ഞാ​ലു​ണ്ടാ​വുക.” കാ​ഴ്ച​യിൽ​ത്ത​ന്നെ മനഃ​പുർ​വ​മാ​യ​തും, ബു​ദ്ധി​ശു​ന്യ​ത​യെ​യ​ല്ല, കൌ​ാ​ശ​ല​ത്തേ​യും സാ​മർ​ഥ്യ​ത്തേ​യും നീ​തി​ന്യാ​യ​ത്തെ തോല്‍പി​ക്കു​ന്ന​ത് ഒരു സാ​ത്മൃ​മാ​യി​ത്തിർ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന​തി​നേ​യും കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​തും, ആ മനു​ഷ്യൻ ”എന്താ​യാ​ലും നേ​രെ​യാ​വി​ല്ലെ’ന്ന​തി​നെ തി​ക​ഞ്ഞ നഗ്ന​ത​യിൽ പ്ര​കാ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ആ മന്ത​ത്ത​ത്തോ​ടു​കു​ടിയ നി​ല്പ് വി​ശേ​ഷി​ച്ചും നോ​ക്കി​ക്കാ​ണേ​ണ്ട​താ​ണെ​ന്നു ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു വക്കീൽ ജു​റി​മാർ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കാ​ര്യം മറ്റൊ​രു സന്ദർ​ഭ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​യി കല​വ​റ​യിൽ വെ​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും, കഠി​ന​മായ ഒരു ശിക്ഷ കൊ​ടു​പ്പാൻ ജു​റി​മാ​രോ​ട് ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടും വക്കീൽ പ്ര​സം​ഗ​മ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചു.

ആ കാ​ല​ത്തു, വാ​യ​ന​ക്കാർ ഓർ​മി​ക്കാ​വു​ന്ന​വി​ധം, ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്തം കഠി​ന​ത​ട​വാ​യി​രു​ന്നു ശിക്ഷ.

പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീൽ എണീ​റ്റു; ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ലി​ന്റെ ’കൌ​തു​ക​ക​ര​മായ പ്ര​സം​ഗ​ത്തെ” അഭി​ന​ന്ദി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​രം​ഭി​ച്ചു, തന്നാൽ സാ​ധി​ക്കു​ന്ന​വി​ധ​മെ​ല്ലാം അയാൾ സമാ​ധാ​നം പറ​ഞ്ഞു; പക്ഷേ, അയാൾ കു​റ​ച്ചു ചെ​ല്ലു​ന്തോ​റും അധികം ക്ഷീ​ണി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി; അയാ​ളു​ടെ കാ​ലി​ന്ന​ടി​യിൽ​നി​ന്നു നിലം താ​ണു​താ​ണു പോ​യി​രു​ന്നു എന്നു കണ്ടാൽ​ത്ത​ന്നെ തോ​ന്നും.

കേ​സ്സ് അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട സമ​യ​മാ​യി. വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യു​ന്ന പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പ്ര​തി​യോ​ട് എഴു​ന്നേ​റ്റു നില്‍ക്കാൻ കല്പി​ച്ചു. “നി​ന​ക്ക് ഇനി എന്തെ​ങ്കി​ലും വി​ശേ​ഷി​ച്ചു പറ​യാ​നു​ണ്ടോ?” എന്നു​ള്ള പതിവു ചോ​ദ്യം ചോ​ദി​ച്ചു.

ആ മനു​ഷ്യ​ന്നു യാ​തൊ​ന്നും മന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നി; തന്റെ പക്ക​ലു​ള്ള ഒരു വല്ലാ​ത്ത തൊ​പ്പി കൈ​യി​ലി​ട്ടു ചു​രു​ട്ടി മട​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് അയാൾ അവിടെ നി​ന്നു. പ്ര​ധാ​ന​ജ​ഡ്ജി തന്റെ ചോ​ദ്യം ആവർ​ത്തി​ച്ചു.

ഇത്ത​വണ ആ മനു​ഷ്യൻ കേ​ട്ടു. അയാൾ​ക്ക​തു മന​സ്സി​ലാ​യി എന്നു തോ​ന്നി. അപ്പോൾ ഉറ​ക്ക​മു​ണർ​ന്ന ഒരാ​ളെ​പ്പോ​ലെ അയാൾ ഒന്ന​ന​ങ്ങി, നാ​ലു​പു​റ​വും നോ​ക്കി, കാ​ണി​ക​ളേ​യും പട്ടാ​ള​ക്കാ​രേ​യും തന്റെ വക്കീ​ലി​നേ​യും ജൂ​റി​മാ​രേ​യും കോ​ട​തി​യേ​യും തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി, തന്റെ ബെ​ഞ്ചി​നു മുൻ​പി​ലു​ള്ള മര​പ്പ​ണി​യു​ടെ വക്ക​ത്തു രാ​ക്ഷ​സോ​ചി​ത​മായ തന്റെ മു​ഷ്ടി​യ​മർ​ത്തി ഒന്നു​കൂ​ടി നോ​ക്കി, എന്നി​ട്ടു പെ​ട്ടെ​ന്നു ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ലി​ന്റെ​മേൽ ദൃ​ഷ്ടി പതി​ച്ചു പറയാൻ തു​ട​ങ്ങി. അതൊരു പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട​ലാ​യി​രു​ന്നു; പര​സ്പ​ര​സം​ബ​ന്ധ​മി​ല്ലാ​തേ​യും, വി​വേ​ക​ര​ഹി​ത​മാ​യും, സമ്മി​ശ്ര​ത​ര​മാ​യും തമ്മിൽ​ത്ത​മ്മിൽ​ത്ത​ട്ടി മറി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടും വാ​ക്കു​കൾ വാ​യിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന മട്ടു​കൊ​ണ്ടു നോ​ക്കു​മ്പോൾ, അവ​യെ​ല്ലാം​കൂ​ടി ഒരേ​സ​മ​യ​ത്തു പു​റ​ത്തു​ക​ട​ക്കാൻ തി​ര​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി. അയാൾ പറ​ഞ്ഞു; ഇതാണ് എനി​ക്കു പറ​യാ​നു​ള്ള​ത്, ഞാൻ പാ​രി​സ്സിൽ ഒരു വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു; അതു മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വി​ന്റെ കീ​ഴി​ലാ​ണ്. അതൊരു രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത പണി​യാ​ണ്. വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​ര​ന്ന് എപ്പോ​ഴും തു​റ​സ്സായ സ്ഥ​ല​ത്തു, മു​റ്റ​ത്തു, എജ​മാ​ന​ന്മാർ നല്ല​വ​രാ​യാൽ വെ​ച്ചു​കെ​ട്ടി​യു​ടെ ഉള്ളിൽ—സ്ഥലം പോ​വു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ഒരി​ക്ക​ലും പണി​പ്പു​ര​യു​ടെ അക​ത്തു​വെ​ച്ച​ല്ല—അവിടെ വെ​ച്ചാ​ണ് പണി​യെ​ടു​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്ന് അറി​യാ​മ​ല്ലോ. മഴ​ക്കാ​ല​ത്ത് ആളുകൾ അത്ര​യും തണു​ത്തു​പോ​കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു ചൂടു തോ​ന്നാൻ കൈ​കൊ​ണ്ടു താളം പി​ടി​ക്കു​ന്നു; പക്ഷേ, എജ​മാ​ന​ന്മാർ​ക്ക് അത് രസ​മ​ല്ല; അതു സമയം കള​യു​ന്നു എന്നാ​ണ് അവർ പറ​യു​ന്ന​ത്. കൽ​വി​രി​പ്പു​ക​ളു​ടെ ഇടയിൽ മഞ്ഞിൻ​ക​ട്ട​യു​ള്ള​പ്പോൾ ഇരു​മ്പെ​ടു​ത്തു മേ​ടു​ന്ന​തു വല്ലാ​ത്ത പണി​യാ​ണ്. അതു ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ആളു​ക​ളെ കി​ഴ​വ​ന്മാ​രാ​ക്കു​ന്നു. അപ്പ​ണി​ക്കാർ​ക്ക് നന്നേ ചെ​റു​പ്പ​ത്തിൽ​ത​ന്നെ വയ​സ്സാ​യി​പ്പോ​കു​ന്നു. നാ​ല്പ​താ​യാൽ ആ ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ കാ​ര്യം തീർ​ന്നു. എനി​ക്ക് അമ്പ​ത്തി​മൂ​ന്നാ​യി. എനി​ക്കു വയ്യാ​താ​യി. അപ്പോൾ കൂ​ലി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രൊ​ക്കെ മോ​ശം​മ​ട്ടു​കാ​രാ​ണ്. ഒരാൾ​ക്കു ചെ​റു​പ്പ​മ​ല്ലെ​ന്നു കണ്ടാൽ അവനെ അവർ തന്ത​ക്ക​ഴു, തന്ത​ജ​ന്തു എന്നൊ​ക്കെ​യേ വി​ളി​ക്കു! എനി​ക്കു ദി​വ​സ​ത്തിൽ മു​പ്പ​തു സു വി​ല​ധി​കം കി​ട്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. കഴി​യു​ന്ന​തും കു​റ​ച്ചേ അവർ എനി​ക്കു കുലി തരാ​റു​ള്ളു. എന്റെ പ്രാ​യാ​ധി​കൃ​ത്തെ എജ​മാ​ന​ന്മാർ ഒരു തഞ്ച​മാ​ക്കി—പി​ന്നെ എനി​ക്കു മക​ളു​ണ്ട്; അവൾ പു​ഴ​യ്ക്കൽ ഒര​ല​ക്കു​കാ​രി​യാ​ണ്. അവളും കു​റ​ച്ചു സമ്പാ​ദി​ക്കും. ഞങ്ങൾ​ക്കു രണ്ടു​പേർ​ക്കും​കു​ടി അതു മതി. അവൾ​ക്കു​മു​ണ്ട് ബു​ദ്ധി​മു​ട്ട്; പകൽ മു​ഴു​വ​നും അര​യ്ക്കു വെ​ള്ള​ത്തിൽ തൊ​ട്ടി​യിൽ, മഴ​യ​ത്തു, മഞ്ഞ​ത്തു, നില്‍ക്ക​ണം. കാ​റ്റ് മു​ഖ​ത്തെ ചെ​ത്തി​മു​റി​ക്കും​പോ​ലെ, എന്തും ഉറ​ച്ച് കട്ടി​യാ​കു​ന്ന സമ​യ​ത്തും ഒക്കെ ശരി, നി​ന്ന​ല​ക്ക​ണം. കു​റ​ച്ചു​മാ​ത്രം വസ്ത്ര​മു​ള്ള​വ​രു​ണ്ട്; അവർ​ക്കു വൈ​കി​ക്കൂ​ടാ; അല​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ത്തി​ല്ലെ​ങ്കിൽ അവർ.വേറെ ആളെ​യാ​ക്കും. തൊ​ട്ടി​യു​ടെ പലകകൾ ചേർ​ത്തി​ട്ടു​ള്ള​ത് അടു​പ്പി​ച്ചാ​യി​രി​ക്കി​ല്ല; എല്ലാ​യി​ട​ത്തു നി​ന്നും വെ​ള്ളം ദേ​ഹ​ത്തിൽ ഇറ്റി​റ്റു​വീ​ഴും; ഉള്ളു​ടു​പ്പും മു​ക​ളി​ലും താ​ഴ​ത്തും ഒരു പോലെ ഈറ​നാ​വും. അതു തു​ള​ച്ചു​ക​ട​ക്കു​ന്നു. കു​ഴ​ലി​ലൂ​ടെ വെ​ള്ളം കി​ട്ടു​ന്ന ആങ് ഫ്രാ​ങ് ഴൂ​ഷി​ലെ അല​ക്കു​പു​ര​യി​ലും അവൾ പണി​യെ​ടു​ത്തി​ട്ടു​ണ്ട്. അവിടെ തൊ​ട്ടി​യിൽ നില്‍ക്കേ​ണ്ടാ; മുൻ​പി​ലു​ള്ള വെ​ള്ള​ക്കു​ഴ​ലി​ന്ന​ടു​ത്തു പി​ടി​ച്ചു തി​രു​മ്മു​ക​യും പി​ന്നി​ലു​ള്ള പാ​ത്ര​ത്തി​ലി​ട്ട ഒലു​മ്പു​ക​യും ചെ​യ്താൽ മതി. മൂടിയ സ്ഥ​ല​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട്, അവിടെ അത്ര തണു​പ്പി​ല്ല; പക്ഷേ, അവിടെ ചുട്ട ആവി​യു​ണ്ട്; അതു വല്ലാ​ത്ത​താ​ണ്; കണ്ണു കളയും. വൈ​കു​ന്നേ​രം ഏഴു​മ​ണി​ക്ക് അവൾ വീ​ട്ടിൽ മട​ങ്ങി​യെ​ത്തി ഉടനെ ചെ​ന്നു കി​ട​ക്കും; അവൾ അത്ര ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​രി​ക്കും. അവ​ളു​ടെ ഭർ​ത്താ​വ് അവളെ അടി​ച്ചി​രു​ന്നു. അവൾ മരി​ച്ചു. ഞങ്ങൾ​ക്കു വലിയ സു​ഖ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അവൾ ഒരു നല്ല പെൺ​കി​ടാ​വാ​യി​രു​ന്നു; അവൾ നൃ​ത്ത​വി​നോ​ദ​ത്തി​നൊ​ന്നും പോ​യി​രു​ന്നി​ല്ല; ഒതു​ങ്ങിയ മട്ടു​കാ​രി​യാ​ണ്. എനി​ക്കോർ​മ​യു​ണ്ട്. ഒരു കുറി നോൽ​മ്പിൽ തലേ​ദി​വ​സം അവൾ എട്ടു​മ​ണി​ക്കു പോയി കി​ട​ന്നു. അതാ, അപ്പോൾ ഞാൻ നേ​രാ​ണ് പറ​യു​ന്ന​ത്; അന്വേ​ഷി​ച്ചാൽ കഴി​ഞ്ഞു. ഹാ, ശരി! ഞാ​നെ​ന്തു വി​ഡ്ഡി! പാ​രി​സ്സ് ഒരു ഗു​ഹ​യാ​ണ്. ഫാദർ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ അവിടെ ആര​റി​യും? പക്ഷേ, ഞാൻ പറയാം, മൊ​സ്സ്യൂ ബാലു അങ്ങ​നെ​യ​ല്ല, ബാ​ലു​വി​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ പോ​യ​ന്വേ​ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു; ആക​പ്പാ​ടെ എന്താ​ണ് ഞാൻ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തെ​ന്ന് എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ.”

ആ മനു​ഷ്യൻ സം​സാ​രം നിർ​ത്തി. അന​ങ്ങാ​തെ നി​ന്നു. ഉച്ച​ത്തി​ലു​ള്ള​തും വേ​ഗ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും പരു​പ​രു​പ്പേ​റി​യ​തു​മായ ഒരു സ്വ​ര​ത്തി​ലാ​ണ്, ഏതാ​ണ്ടു ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ച​തും കാ​ട​ന്മാർ​ക്കു ചേർ​ന്ന​തു​മായ ഒരു നി​ഷ്ക​പ​ട​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണ്, അയാൾ ഇതൊ​ക്കെ പറ​ഞ്ഞ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച​ത്. ഒരി​ക്കൽ ആ ആൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ആരെയോ കണ്ട് ഉപ​ച​രി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി അയാൾ തല കു​നി​ച്ചു. അപ്പ​പ്പോൾ തന്റെ മുൻ​പി​ലേ​ക്ക് അയാൾ വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​പോ​ലു​ള്ള ആ ഉറ​പ്പി​ച്ച വാ​ക്കു​കൾ ഓരോ ചു​മ​പോ​ലെ പു​റ​ത്തേ​ക്കു വന്നു; ഓരോ​ന്നി​നും പാ​ക​ത്തിൽ മരം വെ​ട്ടി​പ്പൊ​ളി​ക്കു​ന്ന ഒരു വെ​ട്ടു​കാ​ര​ന്റേ​തു​പോ​ലു​ള്ള ഓരോ ആം​ഗ്യ​വും അയാൾ കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ത്തി​രു​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ പ്ര​സം​ഗം അവ​സാ​നി​ച്ച​പ്പോൾ, അവി​ടെ​യു​ള്ള കാ​ണി​ക​ളെ​ല്ലാം പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു. അയാൾ പൊ​തു​ജ​ന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തെ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി; അവ​രെ​ല്ലാം ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ട​പ്പോൾ, എന്തി​നെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കു​ടാ​തെ അയാ​ളും ചി​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി.

അത​മം​ഗ​ല​മാ​യി.

സശ്ര​ദ്ധ​നും സു​ശീ​ല​നു​മായ പ്ര​ധാ​ന​ജ​ഡ്ജി പറ​യാ​നാ​രം​ഭി​ച്ചു.

അദ്ദേ​ഹം ജൂ​റി​മാർ​ക്ക് ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ത്തു; “പ്രതി കീഴിൽ പണി​യെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു എന്നു പറഞ്ഞ ആൾ​ക്കു, മുൻപ് വണ്ടി​പ്പ​ണി​ക്കാ​രു​ടെ മേ​ലാ​ളാ​യി​രു​ന്ന മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വി​നു, കല്പ​ന​യ​യ​ച്ചി​ട്ടു ഫല​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. അയാൾ പൊ​ളി​ഞ്ഞു പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അന്വേ​ഷി​ച്ചി​ട്ടു കാ​ണാ​നി​ല്ല.” പി​ന്നീ​ടു പ്ര​തി​യു​ടെ നേരെ നോ​ക്കി, താൻ പറ​യു​ന്ന​തി​നെ നല്ല​വ​ണ്ണം മന​സ്സി​രു​ത്തി കേൾ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് അദ്ദേ​ഹം ആവ​ശ്യ​പെ​ട്ടു; എന്നി​ട്ടു തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: “നല്ല​വ​ണ്ണം ആലോ​ചി​ച്ചു​നോ​ക്കേ​ണ്ട​ത് അത്യാ​വ​ശ്യ​മാ​കു​ന്ന ഒരു സ്ഥി​തി​യാ​ണ് ഇപ്പോൾ നി​ന്റേ​ത്. നി​ന്നെ​പ്പ​റ്റി ഏറ്റ​വും സഗൌ​ര​വ​ങ്ങ​ളായ ചില ഊഹ​ങ്ങൾ വന്നു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; അവ​യിൽ​നി​ന്നു കഠി​ന​ങ്ങ​ളായ ഫല​ങ്ങൾ ഉണ്ടാ​യി​ത്തീർ​ന്നേ​ക്കും. നി​ന്റെ സ്വ​ന്തം ഗു​ണ​ത്തി​നാ​യി രണ്ടു സം​ഗ​തി​യെ​പ്പ​റ്റി വ്യ​ക്ത​മാ​യി സമാ​ധാ​നം പറ​യു​വാൻ ഞാൻ ഒന്നു​കൂ​ടി ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഒന്നാ​മ​ത് പീ​റൺ​തോ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ മതിൽ കയ​റി​ക്ക​ട​ക്കു​ക​യും, മര​ക്കൊ​മ്പൊ​ടി​ക്കു​ക​യും, ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കക്കു​ക​യും നീ ചെ​യ്തു​വോ, ഇല്ല​യോ; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, സമ്മ​തം കൂ​ടാ​തെ അക​ത്തു കട​ക്കു​ക​യും മോഷണം ചെ​യ്യു​ക​യു​മു​ണ്ടാ​യോ? രണ്ടാ​മ​തു, തട​വിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​ന്ന കള്ള​പ്പു​ള്ളി​യായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് നീ​യാ​ണോ—അതേയോ, അല്ല​യോ?”

ആ കേ​ട്ട​തു നല്ല​വ​ണ്ണം മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ക​യും എന്താ​ണ് മറു​പ​ടി പറ​യേ​ണ്ട​തെ​ന്നു​റ​യ്ക്കു​ക​യും ചെയ്ത ഒരാ​ളെ​പ്പോ​ലെ തട​വു​പു​ള്ളി ഒരു സമർ​ത്ഥ​ത​ര​മായ ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷ​ത്തിൽ തല​യൊ​ന്നി​ള​ക്കി. അയാൾ വായ തു​റ​ന്നു, പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ നേരെ നോ​ക്കി പറ​ഞ്ഞു: ഒന്നാ​മ​ത്—’

എന്നി​ട്ട് അയാൾ തന്റെ തൊ​പ്പി​യൊ​ന്നു നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു, തട്ടി​ന്മേ​ലേ​ക്കു തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി, മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നു.

തട​വു​പു​ള്ളി, ഒരു സഗൌ​ര​വ​സ്വ​ര​ത്തിൽ ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ പറ​ഞ്ഞു, ’പറ​യു​ന്ന​ത് ശ്ര​ദ്ധ വെ​ച്ചു കേൾ​ക്കൂ. ചോ​ദി​ച്ച​തി​നൊ​ന്നി​നും താൻ ഇതേ​വ​രെ ഉത്ത​രം പറ​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. തന്റെ അമ്പ​ര​പ്പു തന്നെ ശി​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്ന​ല്ല തന്റെ പേ​രെ​ന്നു​ള്ള​തു വെ​ളി​വാ​ണ്. താൻ തട​വു​പു​ള്ളി​യായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണ്. ആ പേർ അമ്മ​യു​ടെ പേരായ ഷാങ് മാ​ത്തി​യോ എന്ന​തിൽ ഒളി​ച്ചു​വെ​ച്ചു; താൻ ഓവർ​ണിൽ പോയി; താൻ ജനി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു ഫെ​വ​റോ​ളെ​യി​ലാ​ണ്; അവിടെ ഒരു മരം​വെ​ട്ടു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു. താൻ പീ​റൺ​തോ​ട്ട​ത്തിൽ കട​ക്കു​ക​യും ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു എന്ന​തു സ്പ​ഷ്ട​മാ​ണ്. ജു​റി​മാർ അവ​രു​ടെ അഭി​പ്രാ​യം ഉണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ള്ളും.”

തട​വു​പു​ള്ളി ഒടു​ക്കം അവിടെ ഇരി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; വക്കീൽ പറ​ഞ്ഞ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചു​പ്പോൾ അയാൾ പെ​ട്ടെ​ന്നെ​ണീ​റ്റ് ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു: “നി​ങ്ങൾ ഒരു വല്ലാ​ത്ത ദു​ഷ്ട​നാ​ണ്, അതു​ത​ന്നെ​യാ​ണ് നി​ങ്ങൾ! ഇതാണ് എനി​ക്കു പറ​യാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്; ആദ്യ​ത്തിൽ എനി​ക്ക​തി​നു വാ​ക്കു കി​ട്ടി​യി​ല്ല. ഞാൻ യാ​തൊ​ന്നും കട്ടി​ട്ടി​ല്ല. എല്ലാ ദി​വ​സ​വും ഓരോ​ന്നു ഭക്ഷി​ക്കാൻ കി​ട്ടാ​റി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ ഒരാ​ളാ​ണ് ഞാൻ. ഞാൻ എയി​ലി​യിൽ​നി​ന്നു വരു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; നാ​ടൊ​ക്കെ മഞ്ഞ​പ്പി​ച്ച ഒരു മഴ പെ​യ്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​തി​നു​ശേ​ഷം ഞാൻ നാ​ട്ടു​പു​റ​ത്തു​ടെ നട​ന്നു​പോ​ന്നു. ചെറു കു​ള​ങ്ങൾ​കൂ​ടി വെ​ള്ളം നി​റ​ഞ്ഞൊ​ഴു​കി​യി​രു​ന്നു. വഴി​വ​ക്ക​ത്തു​ള്ള ചെറിയ പു​ല്ലിൻ കു​മ്പു​ക​ള​ല്ലാ​തെ, മറ്റൊ​ന്നും മണ്ണിൽ​നി​ന്നു പൊ​ന്തി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു മര​ക്കൊ​മ്പ് നി​ല​ത്തു കി​ട​ക്കു​ന്ന​തു ഞാൻ കണ്ടു; എന്നെ അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​ക്കി​യേ​ക്കു​മെ​ന്ന​റി​യാ​തെ അതു ഞാൻ കട​ന്നെ​ടു​ത്തു. ഞാൻ തട​വി​ലാ​യി; അവ​രെ​ന്നെ മൂ​ന്നു മാ​സ​ത്തോ​ള​മാ​യി വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു നട​ക്കു​ന്നു; ഇതി​ല​ധി​ക​മൊ​ന്നും എനി​ക്കു പറ​യാ​നി​ല്ല; ആളുകൾ എന്നെ​പ്പ​റ്റി ദോഷം പറ​ഞ്ഞു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു; ചോ​ദി​ച്ച​തി​നു മറു​പ​ടി പറയൂ” അവർ പറ​യു​ന്നു: പട്ടാ​ള​ക്കാ​രൻ—അയാൾ ഒരു നല്ലൊ​രു​ത്ത​നാ​ണ്—എന്റെ കൈ​മു​ട്ടി​ന്മേൽ മു​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​ടി​ച്ചു. പതു​ക്കെ എന്നോ​ടു പറ​യു​ന്നു, “ആട്ടെ, ഉള്ള​തു പറയു.” എനി​ക്ക് എങ്ങ​നെ​യാ​ണ് കാ​ര്യം പറ​ഞ്ഞു മന​സ്സി​ലാ​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; എനി​ക്ക് പഠി​പ്പൊ​ന്നു​മി​ല്ല; ഞാ​നൊ​രു പാ​വ​മാ​ണ്; ഇവി​ടെ​യാ​ണ് ആളുകൾ എന്നെ ദേ​ഷ്യം പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്. അവർ​ക്ക​തു മന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നി​ല്ല. ഞാൻ കട്ടി​ട്ടി​ല്ല; നി​ല​ത്തു​നി​ന്ന് അവിടെ കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന സാ​ധ​ന​ങ്ങൾ ഞാൻ പെ​റു​ക്കി​യെ​ടു​ത്തു. നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്നു, ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ണ്, ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ. ഞാൻ അവരെ ആരെ​യും അറി​യി​ല്ല; അവർ നാ​ട്ടു​പു​റ​ത്തു​കാ​രാ​ണ്. ഞാൻ മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വി​ന്റെ കീഴിൽ പണി​യെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു; എന്റെ പേർ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്നാ​ണ്. ഞാൻ ജനി​ച്ച​ത് എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞ​തു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വല്ലാ​ത്ത സാ​മർ​ഥ്യം​ത​ന്നെ; എനി​ക്കു​ത​ന്നെ അത​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ; ലോ​ക​ത്തിൽ വന്നു ജനി​ക്കു​ന്ന​തി​നു വീ​ടു​ള്ള​വർ എല്ലാ​വ​രു​മി​ല്ല; അങ്ങ​നെ​യാ​യാൽ വളരെ സൌ​ക​ര്യ​മു​ണ്ട്. എന്റെ അച്ഛ​നും അമ്മ​യും നി​ര​ത്തു​വ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ അല​ഞ്ഞു നട​ന്നി​രു​ന്ന​വ​രാ​ണെ​ന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു; അങ്ങ​നെ​യ​ല്ലെ​ന്നു പറയാൻ എനി​ക്ക​റി​വി​ല്ല. ഞാൻ കു​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾ ആളുകൾ എന്നെ ചെ​ക്കൻ എന്നു വി​ളി​ച്ചി​രു​ന്നു; ഇപ്പോൾ അവർ തന്ത എന്നു പറ​യു​ന്നു; ഇവ​യാ​ണ് എനി​ക്കി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള പേര്; നി​ങ്ങൾ​ക്കി​ഷ്ട​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ അവ സ്വീ​ക​രി​ക്കാം. ഞാൻ ഓവർ​ണി​ലാ​യി​രു​ന്നു, ഫെ​വ​റോ​ളെ​യി​ലും ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈശ്വ​രാ! അപ്പോൾ ഒരു മനു​ഷ്യ​നു തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു പോ​കാ​തെ ഓവർ​ണി​ലും ഫെ​വ​റോ​ളെ​യി​ലും ഉണ്ടാ​യി​ക്കൂ​ടാ എന്നു​ണ്ടോ? ഞാൻ പറ​യു​ന്നു, ഞാൻ കട്ടി​ട്ടി​ല്ല. ഞാൻ ഫാദർ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വാ​ണ്; ഞാൻ മൊ​സ്സ്യു ബാ​ലു​വി​ന്റെ കീഴിൽ പണി​യെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു; എനി​ക്കു സ്ഥി​ര​മാ​യി ഒരു പാർ​പ്പി​ട​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ഡ്ഡി​ത്തം​കൊ​ണ്ട് അതാ, എന്നെ സ്വൈ​രം​കെ​ടു​ത്തു​ന്നു! എന്തി​നാ​ണ് എല്ലാ​വ​രും​കൂ​ടി എന്നെ ഇങ്ങ​നെ കഠി​ന​മാ​യി ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കു​ന്ന​ത്?

ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ നില്‍ക്കു​ക​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു; അയാൾ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യെ നോ​ക്കി പറ​ഞ്ഞു: ’തട​വു​പു​ള്ളി​യു​ടെ സമ്മി​ശ്ര​ങ്ങ​ളും സമർ​ത്ഥ​ങ്ങ​ളു​മായ നി​ഷേ​ധ​ങ്ങൾ നോ​ക്കു​മ്പോൾ—അയാൾ ഒരു മന്ത​നാ​ണെ​ന്നു വരു​ത്താ​നാ​ണ് ഭാവം; പക്ഷേ, അതു നമു​ക്കാ​ലോ​ചി​ക്കാം—തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളായ ബ്രവെ, ഷെ​നിൽ​ദി​യു, കോ​ഷ്പ​യിൽ എന്നി​വ​രേ​യും, പൊ​ല്ലീ​സ്സിൻ​സ്പെ​ക്ടർ ഴാ​വേ​റെ​യും ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി വരു​ത്തി, ഈ തട​വു​പു​ള്ളി​യും ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങും ഒരാൾ​ത​ന്നെ​യ​ല്ലേ എന്നു​ള്ള കാ​ര്യം ഒടു​വി​ല​ത്തെ​ത്ത​വണ ഒന്നു വി​ചാ​രണ ചെ​യ്വാൻ കോ​ട​തി​ക്കി​ഷ്ട​മു​ണ്ടാ​യാൽ കൊ​ള്ളാം.

“ഞാൻ ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ലി​നെ ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു, പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു; “ഇൻ​സ്പെ​ക്ടർ ഴാവേർ, ആ നഗ​ര​ത്തിൽ കാ​ര്യ​മു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടു തന്റെ വാ​മൊ​ഴി തന്ന ഉടനെ കോ​ട​തി​യിൽ​നി​ന്നും, ഈ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു​ത​ന്നെ​യും പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; നാം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്നു, ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ലി​ന്റേ​യും പ്ര​തി​ഭാ​ഗം വക്കീ​ലി​ന്റേ​യും അനു​മ​തി​യോ​ടു​കൂ​ടി അതിനു സമ്മ​ത​വും കൊ​ടു​ത്തു.”

“അതു വാ​സ്ത​വ​മാ​ണ്, ’ ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ പറ​ഞ്ഞു: മൊ​സ്സ്യൂ, ഴാവേർ ഇല്ലാ​ത്ത സ്ഥി​തി​ക്ക് അദ്ദേ​ഹം കു​റ​ച്ചു മു​മ്പു പറ​ഞ്ഞ​തി​നെ ജൂ​റി​മാർ​ക്ക് ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത് എന്റെ മു​റ​യാ​ണെ​ന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. ഴാവേർ ബഹു​മാ​നി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട ഒരാ​ളാ​ണ്, അപ്ര​ധാ​ന​ങ്ങ​ളാ​യാ​ലും സാ​ര​വ​ത്തു​ക്ക​ളായ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ അദ്ദേ​ഹം നി​ഷ്ഠ​യോ​ടും സ്ഥി​ര​ത​യോ​ടും​കു​ടി പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കും.” ഇങ്ങ​നെ​യാ​ണ് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മൊഴി. “തട​വു​പു​ള്ളി കു​റ്റം ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു പറ​യു​ന്ന​ത് ശരി​യ​ല്ലെ​ന്നു തെ​ളി​യി​ക്കാൻ മറ്റു തെ​ളി​വു​ക​ളും ഊഹ​ങ്ങ​ളു​മൊ​ന്നും എനി​ക്കു​കി​ട്ടേ​ണ്ട ആവ​ശ്യം​ത​ന്നെ തോ​ന്നു​ന്നി​ല്ല. ഞാൻ അയാളെ തി​ക​ച്ചും കണ്ട​റി​യും. ഈ മനു​ഷ്യ​ന്റെ പേർ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്ന​ല്ല; തട​വിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​ന്ന ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്നൊ​രു​വ​നാ​ണ് ഈ മനു​ഷ്യൻ; ആ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് വളരെ തെ​മ്മാ​ടി​യും ഭയ​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​വ​നു​മാ​ണ്. അവധി കഴി​ഞ്ഞി​ട്ട് അവനെ തട​വിൽ​നി​ന്ന് അന്നു വി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​തു​ത​ന്നെ വൃ​സ​ന​പുർ​വ​മാ​ണ്. കള​വു​കാ​ര്യ​ത്തിൽ അവൻ പത്തൊ​മ്പ​തു​കൊ​ല്ലം തടവിൽ കി​ട​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നും പീ​റൺ​തോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്നും ഉള്ള​തി​നു​പു​റ​മെ, കഴി​ഞ്ഞു​പോയ ഡി.യിലെ മെ​ത്രാ​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ​വെ​ച്ചും ഈ മനു​ഷ്യൻ ഒരു കളവു നട​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള​താ​യി ഞാൻ സം​ശ​യി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. തു​ലോ​ങ്ങി​ലെ തട​വു​പു​ള്ളി​പ്പാ​റാ​വു​സൈ​ന്യ​ത്തി​ന്റെ മേ​ലാ​ളാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തു പല​പ്പോ​ഴും ഞാൻ ഇയ്യാ​ളെ കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. ഞാൻ ഈ മനു​ഷ്യ​നെ തി​ക​ച്ചും കണ്ട​റി​യു​മെ​ന്ന് ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി പറ​യു​ന്നു.”

തി​ക​ച്ചും സം​ശ​യ​ഹീ​ന​മായ ഈ വാ​മൊ​ഴി കാ​ണി​ക​ളി​ലും ജൂ​റി​മാ​രി​ലും സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി ഫലി​ച്ചു കണ്ടു. ഴാവേർ ഇല്ലാ​ത്ത സ്ഥി​തി​ക്ക്, ബ്രവെ, ഷെ​നിൽ​ദി​യു, കോ​ഷ്പ​യിൽ എന്നീ മൂ​ന്നു സാ​ക്ഷി​ക​ളേ​യും ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി വരു​ത്തി സത്യ​ത്തി​ന്മേൽ വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്നാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ട് ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ അവ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചു.

പ്ര​ധാന ജഡ്ജി ഒരു ശി​പാ​യി​ക്കു കല്പന കൊ​ടു​ത്തു; കു​റ​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, സാ​ക്ഷി​മു​റി​യു​ടെ വാതിൽ തു​റ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. ആയു​ധം​കൊ​ണ്ടു വേണ്ട സഹായം ചെ​യ്വാൻ ഒരു​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ള്ള ഒരു പട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​നോ​ടു​കൂ​ടി, ശി​പാ​യി തട​വു​പു​ള്ളി​യായ ബ്ര​വെ​യെ ഹാ​ജ​രാ​ക്കി. കാ​ണി​കൾ ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠി​ത​രാ​യി; ഒരാ​ത്മാ​വു മാ​ത്ര​മാ​ണ് എല്ലാ​വർ​ക്കും എന്ന​പോ​ലെ, എല്ലാ മാ​റി​ട​ങ്ങ​ളും തു​ടി​ച്ചു. സെൻ​ട്രൽ ജെ​യി​ലി​ലു​ള്ള​വ​രു​ടെ കറു​പ്പും ചാ​ര​നി​റ​വും കൂടിയ കു​പ്പാ​യ​മാ​ണ് ബ്രവെ ധരി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ആ മനു​ഷ്യ​ന്നു വയ​സ്സ​റു​പ​താ​യി; പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളിൽ ജാ​ഗ്ര​ത​യു​ള്ള ഒരു​വ​ന്റെ മു​ഖ​വും ഒരു തെ​മ്മാ​ടി​യു​ടെ ഭാ​വ​വു​മാ​ണ് അവ​ന്റേ​ത്. ചി​ല​പ്പോൾ ഇതു രണ്ടും ഒരു​മി​ച്ചാ​യി​രി​ക്കും. പുതിയ ചില ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളേ​ക്കൊ​ണ്ടു പി​ന്നേ​യും തട​വി​ലേ​ക്ക് പോ​കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന ആ മനു​ഷ്യ​ന്ന് അതി​ന്നു​ള്ളിൽ ഒരു പ്ര​ധാ​ന​ന്റെ ഉദ്യോ​ഗ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്മാർ അയാ​ളെ​പ്പ​റ്റി പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു, നന്നാ​വാൻ ശ്ര​മി​ച്ചു നോ​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.” മത​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ അയാ​ളെ​പ്പ​റ്റി മതാ​ചാ​ര്യ​ന്മാർ നല്ല അഭി​പ്രാ​യം പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ചക്ര​വർ​ത്തി​ഭ​ര​ണം തു​ട​ങ്ങി​യ​തി​ന്നു​ശേ​ഷ​മാ​ണ് ഇതു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്നു വാ​യ​ന​ക്കാർ മറ​ന്നു​പോ​ക​രു​ത്.

’ബ്രവെ’ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു, “നി​ങ്ങൾ അവ​മാ​ന​ക​ര​മായ ശി​ക്ഷ​യിൽ​പ്പെ​ട്ട ആളാണ്; സത്യം ചെ​യ്യാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ല.”

ബ്ര​വെ​യു​ടെ നോ​ട്ടം കീ​ഴ​പോ​ട്ടു തൂ​ങ്ങി.

“എന്നാ​ലും” പ്ര​ധാന ജഡ്ജി തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു, ’രാ​ജ്യ​നി​യ​മം അധഃ​പ​തി​പ്പി​ച്ചു​വി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു​വ​നിൽ​പ്പോ​ലും, ഈശ്വ​ര​കാ​രു​ണ്യം അനു​വ​ദി​ക്കു​മ്പോൾ, മാ​ന​ത്തി​ന്റേ​യും മര്യാ​ദ​യു​ടേ​യും വി​കാ​ര​വി​ശേ​ഷം നി​ല​നി​ന്നു എന്നു വരാം. ഈ വി​ശി​ഷ്ട​സ​ന്ദർ​ഭ​ത്തിൽ ഞാൻ അതിനെ കാ​ര്യ​മാ​ക്കി​പ്പ​റ​യു​ന്നു. അതു നി​ന്നിൽ ഇപ്പോ​ഴും നശി​ക്കാ​തെ​യു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ—ഉവ്വെ​ന്ന് ഞാൻ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു—എന്നോ​ട് മറു​പ​ടി പറ​യു​ന്ന​തി​ന് മുൻപ് ആലോ​ചി​ച്ചു നോ​ക്കുക; നി​ന്റെ ഒരു വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ട് എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി നശി​പ്പി​ച്ചു​ക​ള​യാ​വു​ന്ന ഈ മനു​ഷ്യ​നെ​പ്പ​റ്റി ഒന്നാ​മ​താ​ലോ​ചി​ക്കുക; പി​ന്നെ നി​ന്റെ ഒരു വാ​ക്കു​കൊ​ണ്ട് തെ​ളി​യാ​വു​ന്ന നീ​തി​ന്യാ​യ​ത്തേ​യും വി​ചാ​രി​ക്കുക. ഇതൊരു വി​ശി​ഷ്ട സന്ദർ​ഭ​മാ​ണ്; തെ​റ്റി​പ്പോ​യി എന്നു തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, ഇപ്പോ​ഴും പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ക്കു​വാൻ വേണ്ട സമ​യ​മു​ണ്ട്. തട​വു​കാ​രൻ, എഴു​ന്നേ​റ്റു​നി​ന്നാ​ട്ടെ. ബ്രവെ, പ്ര​തി​യെ നല്ല​വ​ണ്ണം നോ​ക്കി​ക്കാ​ണുക; നി​ന​ക്കോർ​മ​കി​ട​ക്കു​ന്ന അട​യാ​ള​ങ്ങ​ളെ ആവർ​ത്തി​ച്ചു നോ​ക്കുക; എന്നി​ട്ടു നി​ന്റെ ആത്മാ​വി​നേ​യും മന​സ്സാ​ക്ഷി​യേ​യും മുൻ​നിർ​ത്തി, ഈ മനു​ഷ്യൻ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു നി​ന്റെ കൂ​ട്ടു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്ന ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണെ​ന്ന് ഇപ്പോ​ഴും തീർ​ച്ച തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ അതു പറയുക.”

ബ്രവെ തട​വു​പു​ള്ളി​യെ നോ​ക്കി; എന്നി​ട്ടു കോ​ട​തി​യു​ടെ നേരെ നോ​ക്കി. “ഉവ്വ്, ഞാ​നാ​ണ് ഒന്നാ​മ​ത് ഇയ്യാ​ളെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞ​ത്; ഇപ്പോ​ഴും ഞാൻ അതു വി​ടു​വാൻ ഭാ​വ​മി​ല്ല; ഈ മനു​ഷ്യൻ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണ്. 1796-ൽ തു​ലോ​ങ്ങിൽ വരു​ക​യും 1815-ൽ വി​ട്ടു​പോ​വു​ക​യും ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള ആൾ ഇതാണ്. ഞാൻ ഒരു കൊ​ല്ലം​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു വി​ട്ടു​പോ​ന്നു. ഇപ്പോൾ ഇയ്യാൾ​ക്ക് ഒരു ജന്തു​വി​ന്റെ ഭാവം കയ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; വാർ​ദ്ധ​ക്യം തക​രാ​റാ​ക്കി​യി​ട്ടാ​യി​രി​ക്ക​ണം അത്. തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്ത് ഈ മനു​ഷ്യൻ ഉപാ​യി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഞാൻ നി​ശ്ച​യ​മാ​യും കണ്ട​റി​യു​ന്നു​ണ്ട്.”

’ഒരി​ട​ത്തി​രി​ക്കൂ,’ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു. “തട​വു​കാ​രൻ അവി​ടെ​ത്ത​ന്നെ നില്‍ക്കൂ.”

ചു​ക​ന്ന കു​പ്പാ​യ​വും പച്ച​ത്തൊ​പ്പി​യും​കൊ​ണ്ടു ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്ത​ക്കാ​ര​നാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന ഷെ​നിൽ​ദി​യു പി​ന്നീ​ട് ഹാ​ജ​രാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. തു​ലോ​ങ്ങി​ലെ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു തന്റെ ശിക്ഷ അനു​ഭ​വി​ച്ചു​തീർ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ആ മനു​ഷ്യൻ; ഈ കേ​സ്സി​ന്റെ ആവ​ശ്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് അവനെ അവി​ടെ​നി​ന്നു വരു​ത്തി​യ​താ​ണ്. അവന് അമ്പ​തു വയ​സ്സാ​യി, ഉയരം കു​റ​ഞ്ഞു, ജാ​ഗ്ര​ത​യു​ള്ള​വ​നാ​യി, ജര കയറി, മെ​ലി​ഞ്ഞു, മഞ്ഞ​ച്ചു, ധൃ​ഷ്ട​മായ മു​ഖ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, ഒരു രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നാ​ണ്; അവ​ന്റെ കൈ​കാ​ലു​ക​ളി​ലും ദേ​ഹ​ത്തി​ലാ​കെ​യും ഒരു രോ​ഗി​യു​ടെ ശക്തി​യി​ല്ലാ​യ്മ​യു​ണ്ട്; നോ​ട്ട​ത്തിൽ ഒര​പാ​ര​മായ ശക്തി​വി​ശേ​ഷ​വു​മു​ണ്ട്, തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള കൂ​ട്ടു​കാർ ഈ മനു​ഷ്യ​നെ ഷെ​നിൽ​ദി​യു ( Chenildeau Je-​nie Dieu - ഞാന്‍ നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്നു—ഈശ്വ​ര​നെ) എന്ന ശകാ​ര​പ്പേ​രാൽ വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​വ​ന്നു.

ബ്ര​വെ​യോ​ടു പറഞ്ഞ വാ​ക്കു​കൾ​ത​ന്നെ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി ഈ മനു​ഷ്യ​നോ​ടും ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു. സത്യം ചെ​യ്യാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള തന്റെ അവ​മാ​ന​സ്ഥി​തി​യെ ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, ആ മനു​ഷ്യൻ തല​യു​യർ​ത്തി, കാ​ണി​ക​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കു ചൂ​ളാ​തെ നോ​ക്കി​നി​ന്നു. പ്ര​ധാന ജഡ്ജി അവ​നോ​ട് ആലോ​ചി​ച്ചു പറ​യ​ണ​മെ​ന്നു ക്ഷ​ണി​ച്ചു. ബ്ര​വെ​യോ​ടു പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, അവ​നോ​ടും തട​വു​പു​ള്ളി​യെ കണ്ട​റി​യു​ന്നു​ണ്ടോ എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

ഷെ​നിൽ​ദി​യു പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു. “നന്നാ​യി, ഞാൻ കണ്ടാൽ അറി​യി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നും! അഞ്ചു കൊ​ല്ല​ത്തോ​ളം ഞങ്ങൾ ഒരു ചങ്ങ​ല​യി​ലാ​ണ് കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. അപ്പോൾ ദു​ശ്ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കാ​നാ​ണ​ല്ലേ പു​റ​പ്പാ​ട്, ചങ്ങാ​തി?”

“ഒരി​ട​ത്തു​പോ​യി ഇരി​ക്കു,’ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു.

ശി​പാ​യി കോ​ഷ്പെ​യി​ലി​നെ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു, മറ്റൊ​രു ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്ത​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു അത്; അവനും തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നു​ത​ന്നെ​യാ​ണ് വരു​ന്ന​ത്; ഷെ​നിൽ​ദി​യു​വി​ന്റേ​തു​പോ​ലെ ചു​ക​ന്ന കു​പ്പാ​യ​മാ​ണ് അയാ​ളു​ടേ​തും. അയാൾ ലോർ​ദി​യി​ലെ ഒരു കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​നും പെ​റ​ണീ​സ് പർ​വ​ത​ത്തി​ലെ ഒരു പകു​തി​ക്ക​ര​ടി​യു​മാ​ണ്. കാ​ട്ടു​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ ആ മനു​ഷ്യൻ ആടു​ക​ളെ മേ​യ്ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു പണ്ട്. ഒരാ​ട്ടി​ട​യ​നിൽ​നി​ന്ന് അവൻ ഒരു ഘാ​തു​ക​നി​ലേ​ക്ക് കാൽ വഴു​തി​യി​റ​ങ്ങി. പ്ര​തി​യേ​ക്കാൾ ഒട്ടും കാ​ട​ത്തം കു​റ​ഞ്ഞ​വ​ന​ല്ല കോ​ഷ്പെ​യിൽ, മന്ത​ത്തം കു​റ​ച്ച​ധി​ക​മു​ണ്ടു​താ​നും. പ്ര​കൃ​തി​ദേ​വി കാ​ട്ടു​മൃ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി ഉരു​പ്പ​ടി കഴി​ച്ച​തും, ജന​സ​മു​ദാ​യം തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു​ള്ള തട​വു​പു​ള്ളി​കൾ​ക്കു ചേർ​ന്ന ഒടു​വി​ല​ത്തെ മി​നു​ക്കു​പ​ണി കഴി​ച്ചു​വി​ട്ട​തു​മായ ആ ഒരു​ത​രം ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴ​പി​ടി​ച്ച മനു​ഷ്യ​സം​ഘ​ത്തിൽ അവർ ഉൾ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.

സഗൌ​ന​ര​വ​ങ്ങ​ളും സാ​നു​ക​മ്പ​ങ്ങ​ളു​മായ ചില വാ​ക്കു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് അയാ​ളു​ടെ ഹൃദയം തൊ​ടു​ന്ന​തി​നു പ്ര​ധാന ജഡ്ജി യത്നി​ച്ചു; എന്നി​ട്ടു മറ്റു രണ്ടു​പേ​രോ​ടും ചെ​യ്ത​പോ​ലെ, ആ മുൻ​പിൽ നി​ല​ക്കു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നെ സംശയം കൂ​ടാ​തെ​യും ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ല്ലാ​തെ​യും അപ്പോ​ഴും അയാൾ​ക്കു കണ്ടു മന​സ്സി​ലാ​കു​ന്നു​ണ്ടോ എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

“അയാൾ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​ണ്.” കോ​ഷ്പെ​യിൽ പറ​ഞ്ഞു. ’യന്ത്ര​ത്തി​രി​പ്പാ​ണി ഴാങ് എന്നു​കൂ​ടി പേ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, അത്ര ശക്തി​യു​ണ്ട്.”

കാ​ഴ്ച​യിൽ​ത്ത​ന്നെ നി​ഷ്ക​പ​ട​വും ഹൃ​ദ​യ​പൂർ​വ​വു​മായ ഈ തീർ​ത്തു​പ​റ​യൽ ഓരോ​ന്നും തട​വു​പു​ള്ളി​ക്ക് അമം​ഗ​ല​ത്തെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഓരോ ചെറു സം​സാ​ര​ത്തെ കാ​ണി​ക​ളു​ടെ ഇടയിൽ ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ത്തു— മുൻ​പി​ല​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം ശക്ത​വും ദീർ​ഘ​വു​മായ ഓരോ പുതിയ ഉറ​പ്പി​ച്ചു​പ​റ​യൽ കേൾ​ക്കു​മ്പോ​ഴും, ഓരോ ചെ​റു​സം​സാ​രം പൊ​ന്തി​യി​രു​ന്നു.

അന്യാ​യ​ഭാ​ഗ​ത്തെ വാ​ദ​പ്ര​കാ​രം, പ്ര​ധാ​ന​മായ എതിർ​വാ​ദ​മാ​കു​ന്ന ആ അമ്പ​ര​ന്ന തന്റെ മു​ഖ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, തട​വു​പു​ള്ളി അതെ​ല്ലാം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു കേ​ട്ടു; അയൽ​പ​ക്ക​ക്കാ​രായ പട്ടാ​ള​ക്കാർ, അയാൾ ആദ്യ​ത്തിൽ ഇങ്ങ​നെ ഇറു​മ്മിയ പല്ലു​കൾ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ പി​റു​പി​റു​ക്കു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു; “ഹാ, ശരി വളരെ നല്ല ആള്‍¡‘ രണ്ടാ​മ​ത്തെ വാ​മൊ​ഴി​യെ​ടു​ക്കൽ കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, അതി​ലും ഉറ​ക്കെ, ഏതാ​ണ്ട് മന​സ്സ് തൃ​പ്തി​കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ഒരു സ്വ​ര​ത്തോ​ടു കൂടെ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു; ’നല്ല​ത്!’ മൂ​ന്നാ​മ​ത്തേ​തു കഴി​ഞ്ഞി​ട്ട് അയാൾ അത്യു​ച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു, “വി​ശേ​ഷം!”

പ്ര​ധാന ജഡ്ജി അയാ​ളോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: ’ഈ പറ​യു​ന്ന​തെ​ല്ലാം കേ​ട്ടി​ല്ലേ? എന്താ​ണ് സമാ​ധാ​നം?

അയാൾ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ’ഞാൻ പറ​യു​ന്നു, ’പൊ​ടി​പാ​റി.’

കാ​ണി​ക​ളു​ടെ ഇട​യിൽ​നി​ന്നു ഒരു​ച്ച​സ്വ​രം പു​റ​പ്പെ​ട്ടു; അതു ജൂ​റി​മാ​രി​ലേ​ക്ക് കട​ന്നു; ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ കാ​ര്യം വ്യ​ക്ത​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ പോ​യ്പോ​യി.

’ശി​പാ​യി​മാർ.” പ്ര​ധാന ജഡ്ജി പറ​ഞ്ഞു. “ആളു​ക​ളോ​ടു ശബ്ദി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാൻ പറയൂ! ഞാൻ കേ​സ്സ് അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്കാൻ പോ​കു​ന്നു.”

ആ സമ​യ​ത്തു പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ അടു​ത്ത​രി​കിൽ​നി​ന്ന് ഒര​ന​ക്ക​മു​ണ്ടാ​യി; ഒരു ശബദം ഇങ്ങ​നെ വി​ളി​ച്ചു പറ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു; “ബ്രവെ! ഷെ​നിൽ​ദി​യു! കോ​ഷ്പെ​യിൽ! ഇങ്ങോ​ട്ടു നോ​ക്കൂ!”

ആ ഒച്ച കേ​ട്ട​വര്‍ക്കെ​ല്ലാം കോ​രി​ത്ത​രി​ച്ചു; അത് അത്ര​മേൽ ദയ​നീ​യ​വും ഭയ​ന്ക​ര​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതു പു​റ​പ്പെ​ട്ടേ​ട​ത്തെ​യ്ക്ക് എല്ലാ​വ​രു​ടേ​യും നോ​ട്ടം ഒപ്പം തി​രി​ഞ്ഞു. കോ​ട​തി​ക്കു പി​ന്നി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന പ്ര​മാ​ണി​ക​ളായ കാ​ണി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്ന് ഒരാൾ അതാ എണീ​റ്റു. കോ​ട​തി​യേ​യും കാ​ണി​ക​ളേ​യും തമ്മിൽ വേർ​തി​രി​ക്കു​ന്ന വാ​തിൽ​പ്പ​കു​തി ഉന്തി​ത്തു​റ​ന്ന്, ആ ഹാ​ളി​ന്റെ ഒത്ത നടു​വിൽ വന്നു നില്‍ക്കു​ന്നു; പ്ര​ധാന ജഡ്ജി, ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീൽ, മൊ​സ്സ്യു ബാ​മ​ത്ത​ബ്വാ, ഇരു​പ​തു​പേര്‍, അയാളെ കണ്ട​റി​ഞ്ഞു; അവർ ഏക​ക​ണ്ഠ​മാ​യി വി​ളി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു: ’മൊ​സ്സ്യൂ മദ​ലി​യെൻ.”

വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ അതയാൾ തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഗു​മ​സ്ത​ന്റെ വി​ള​ക്ക് അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തെ തെ​ളി​യി​ച്ചു. അയാൾ തൊ​പ്പി കൈയിൽ പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു; ഉടു​പ്പിൽ യാ​തൊ​രു താ​റു​മാ​റു​മി​ല്ല; പു​റം​കു​പ്പാ​യം നി​ഷ്കർ​ഷ​യിൽ കു​ടു​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. അയാൾ വളരെ വി​ളർ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു; കു​റേ​ശ്ശെ വി​റ​യ്ക്കു​ന്നു​മു​ണ്ട്, ആറാ​യിൽ എത്തിയ സമ​യ​ത്തു ചാ​ര​നി​റം കയറാൻ തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ള്ള അയാ​ളു​ടെ തല​മു​ടി അപ്പോ​ഴെ​യ്ക്കും തി​ക​ച്ചും വെ​ളു​ത്തു കഴി​ഞ്ഞു; അവിടെ ഇരു​ന്ന ആ ഒരൊ​റ്റ മണി​ക്കൂർ​കൊ​ണ്ട് അതു മു​ഴു​വ​നും വെ​ളു​ത്തു​പോ​യി.

എല്ലാ തലയും പൊ​ന്തി; ക്ഷോ​ഭം ഇന്ന​വി​ധ​മെ​ന്നു പറയാൻ വയ്യാ; കു​റ​ച്ചി​ട​യ്ക്കു കാ​ണി​ക​ളാ​രും അന​ങ്ങാ​താ​യി; ആ ശബ്ദം അത്ര​മേൽ ഹൃ​ദ​യ​ഭേ​ദ​ക​മാ​യി​രു​ന്നു. അവിടെ നില്‍ക്കു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നെ അത്ര​യ​ധി​കം ശാ​ന്ത​നാ​യി​ക്ക​ണ്ട​പ്പോൾ അവർ​ക്ക് ആദ്യ​ത്തിൽ ഒന്നും നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ലാ​താ​യി. ആ നി​ല​വി​ളി വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ അയാ​ളിൽ​നി​ന്നാ​ണോ പു​റ​പ്പെ​ട്ട​തെ​ന്ന് അവർ സ്വയം ചോ​ദി​ച്ചു; തി​ക​ച്ചും ശാ​ന്ത​നാ​യി നില്‍ക്കു​ന്ന ആ മനു​ഷ്യ​നാ​ണ് ആ ഭയ​ങ്ക​ര​മായ നി​ല​വി​ളി പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ച​തെ​ന്ന് അവ​രെ​ക്കൊ​ണ്ടു വി​ശ്വ​സി​പ്പാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല.

ഈ ശങ്ക കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ത്തേ​ക്ക് മാ​ത്ര​മേ നി​ന്നു​ള്ളു. പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​ക്കും ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീ​ലി​ന്നും ഒര​ക്ഷ​രം മി​ണ്ടാൻ ഇട​കി​ട്ടു​ന്ന​തി​ന്നു മുൻപ്, ശി​പാ​യി​മാർ​ക്കാ​ക​ട്ടേ, പട്ടാ​ള​ക്കാർ​ക്കാ​ക​ട്ടേ ഒരാം​ഗ്യ​മെ​ങ്കി​ലും കാ​ട്ടാൻ കഴി​യു​ന്ന​തി​നു മുൻപ്, ആ സമ​യ​ത്ത് എല്ലാ​വ​രും മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ എന്നു​വി​ളി​ച്ച​താ​രെ​യോ ആ മനു​ഷ്യൻ, കോ​ഷ്പെ​യിൽ, ബ്രവെ, ഷെ​നിൽ​ദി​യു എന്നീ മൂ​ന്നു സാ​ക്ഷി​ക​ളു​ടേ​യും മുൻ​പി​ലേ​ക്ക് അടു​ത്തു ചെ​ന്നു കഴി​ഞ്ഞു.

“നി​ങ്ങൾ​ക്ക് എന്നെ കണ്ടി​ട്ടു മന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നി​ല്ലേ?” അയാൾ ചോ​ദി​ച്ചു.

മൂ​ന്നു​പേ​രും മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നു; തല​കൊ​ണ്ടു കാ​ട്ടിയ ഒരാം​ഗ്യം​കൊ​ണ്ട് അവർ അയാളെ അറി​യി​ല്ലെ​ന്നു കാ​ണി​ച്ചു. ഭയ​പ്പെ​ട്ടു​പോയ കോ​ഷ്പെ​യിൽ ഒരു പട്ടാള സലാം വെ​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ ജു​റി​മാ​രു​ടേ​യും കോ​ട​തി​യു​ടേ​യും നേരെ നോ​ക്കി, ഒരു സാ​മാ​ന്യ​സ്വ​ര​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞും: “ജൂ​റി​മാ​രായ മാ​ന്യ​രേ! തട​വു​പു​ള്ളി​യെ വി​ടു​വി​ക്കുക! പ്ര​ധാന ജഡ്ജി അവർ​ക​ളെ, എന്നെ പി​ടി​ക്കു​വാൻ കല്പ​ന​കൊ​ടു​ക്കൂ. നി​ങ്ങൾ അന്വേ​ഷി​ക്കു​ന്ന മനു​ഷ്യൻ അയാ​ള​ല്ല; ഞാ​നാ​ണ് ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്.”

ഒരൊ​റ്റ വായും ശ്വാ​സം കഴി​ച്ചി​ല്ല; ആദ്യ​ത്തെ അത്ഭു​ത​ജ​ന്യ​മായ ശബ്ദം നി​ല​ച്ച​പ്പോൾ, ശവ​ക്ക​ല്ല​റ​യി​ലേ​തു​പോ​ലു​ള്ള ഒരു നി​ശ്ശ​ബ്ദത എങ്ങും വ്യാ​പി​ച്ചു; എന്തെ​ങ്കി​ലും മഹ​ത്തായ ഒന്നു ചെ​യ്തു​കാ​ണു​മ്പോൾ പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങൾ​ക്കു വന്നു കൂ​ടാ​റു​ള്ള ആ ഒരു ഹൃ​ദ​യ​സ്പൃ​ക്കായ ഭയ​പ്പാ​ട് ആ ഹാ​ളി​ലു​ള്ള​വ​രെ​യെ​ല്ലാം ബാ​ധി​ച്ചു.

ഈയി​ട​യ്ക്കു പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യു​ടെ മുഖം അനു​ക​മ്പ​യാ​ലും വ്യ​സ​ന​ത്താ​ലും മു​ദ്രി​ത​മാ​യി; ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീ​ലു​മാ​യി ഒരു വേ​ഗ​മേ​റിയ ആം​ഗ്യ​വും, അടു​ത്തു​ള്ള കീഴ് ജഡ്ജി​മാ​രു​മാ​യി താ​ഴ്‌​ന്ന​സ്വ​ര​ത്തിൽ ചില വാ​ക്കു​ക​ളും അദ്ദേ​ഹം കൈ​മാ​റി; അദ്ദേ​ഹം ജന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തോ​ട്, എല്ലാ​വർ​ക്കും അർ​ത്ഥം മന​സ്സി​ലായ ഒരു സ്വ​ര​വി​ശേ​ഷ​ത്തിൽ, ചോ​ദി​ച്ചു: “ഈ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ വൈ​ദ്യ​നു​ണ്ടോ?”

ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീൽ അതു പി​ടി​ച്ചു: ജൂ​റി​മാ​രായ മാ​ന്യ​രേ കാ​ണി​ക​ളെ അമ്പ​ര​പ്പി​ച്ച​തായ ഈ അത്ഭു​ത​ക​ര​വും അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​വു​മായ സംഭവം, നി​ങ്ങൾ​ക്കെ​ന്നെ​പോ​ലെ ഞങ്ങൾ​ക്കും ഇപ്പോൾ എടു​ത്തു പറ​യേ​ണ്ട​തി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു വി​കാ​ര​ത്തെ മാ​ത്ര​മെ ജനി​പ്പി​ക്കു​ന്നു​ള്ളു. നി​ങ്ങൾ​ക്കെ​ല്ലാ​വർ​ക്കും എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മെ​യ​റായ ബഹു​മാ​ന​പ്പെ​ട്ട മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​നെ, പ്ര​സി​ദ്ധി വഴി​ക്കെ​ങ്കി​ലും, അറി​യാ​മ​ല്ലോ; ഈ കാ​ണി​ക​ളു​ടെ ഇടയിൽ ഒരു വൈ​ദ്യ​നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, അദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ടു മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​നെ, നോ​ക്കു​വാ​നും വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​വാ​നും അപേ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഞങ്ങൾ പ്ര​ധാന ജഡ്ജി​യോ​ടു യോ​ജി​ക്കു​ന്നു.”

ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീ​ലി​നെ പറ​ഞ്ഞ​വ​സാ​നി​പ്പി​ക്കു​വാൻ മൊ​സ്സ്യൂ മദ​ലി​യെൻ അനു​വ​ദി​ച്ചി​ല്ല; നയവും അധി​കാ​ര​വും നി​റ​ഞ്ഞ ഒരു സ്വ​ര​വി​ശേ​ഷ​ത്തിൽ അയാൾ തട​ഞ്ഞു പറ​ഞ്ഞു. അയാൾ പറഞ്ഞ വാ​ക്കു​കൾ ഇവ​യ​ത്രേ: വി​ചാ​രണ കഴി​ഞ്ഞ ഉടനെ, ഈ സംഭവം നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടി​രു​ന്ന​വ​രിൽ ഒരാൾ കു​റി​ച്ചി​ട്ട​തു​പോ​ലെ​യും, ഏക​ദേ​ശം നാ​ല്പ​തു കൊ​ല്ലം മുൻപ് ശരി​ക്ക് കേ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​രു​ടെ ചെ​കി​ട്ടിൽ ഇന്നും പ്ര​തി​ധ്വ​നി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യും, അവയെ യാ​തൊ​രു ഭേ​ദ​വും വരു​ത്താ​തെ ഞങ്ങൾ ഇവിടെ കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു;

’ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ല​വർ​ക​ളേ, ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളോ​ടു നന്ദി പറ​യു​ന്നു; പക്ഷേ, എനി​ക്കു ഭ്രാ​ന്തി​ല്ല; അതു നി​ങ്ങൾ​ക്കു വഴിയെ കാണാം; നി​ങ്ങൾ ഒരു വല്ലാ​ത്ത അബ​ദ്ധം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കാ​നു​ള്ള പു​റ​പ്പാ​ടാ​യി​രു​ന്നു; ഈ മനു​ഷ്യ​നെ വി​ട്ട​യ​ക്കുക! ഞാൻ ഒരു മുറ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ക​യാ​ണ്; ഞാ​നാ​ണ് ആ നി​കൃ​ഷ്ട​നായ ആ കു​റ്റ​ക്കാ​രൻ. ഇവി​ടെ​യു​ള്ള​വ​രിൽ ഞാൻ മാ​ത്ര​മേ ആ കാ​ര്യം വ്യ​ക്ത​മാ​യ​റി​യു​ന്നു​ള്ളു; ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളോ​ടു പറ​യു​ന്ന​തു സത്യ​മാ​ണ്. ഉപ​രി​ഭാ​ഗ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന ഈശ്വ​രൻ ഞാ​നി​പ്പോൾ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്നു​ണ്ട്; അതു​മ​തി. നി​ങ്ങൾ​ക്ക് എന്നെ പി​ടി​ക്കാം; ഞാ​നി​താ, എന്നാൽ ഞാൻ എന്നെ​ക്കൊ​ണ്ടു കഴി​യു​ന്ന​തും ശ്ര​മി​ച്ചു; ഞാൻ മറ്റൊ​രു പേരിൽ ഒളി​ച്ചു; ഞാൻ ധന​വാ​നാ​യി; ഞാൻ ഒരു മെ​യ​റാ​യി; ഞാൻ സത്യ​വാ​ന്മാ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ വീ​ണ്ടും കട​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ച്ചു. ഇതു ചെ​യ്യാൻ പാ​ടി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു. ചു​രു​ക്ക​ത്തിൽ എനി​ക്കു പറയാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലാ​ത്ത പല സം​ഗ​തി​ക​ളു​മു​ണ്ട്. എന്റെ ജീ​വി​ത​ച​രി​ത്രം ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളോ​ടു പറ​യു​ക​യി​ല്ല; ഒരു ദിവസം നി​ങ്ങൾ​ക്ക് അതു കേൾ​ക്കാ​റാ​വും. മെ​ത്രാ​ന​വർ​ക​ളു​ടെ മുതൽ ഞാൻ മോ​ഷ്ടി​ച്ചു, അതു വാ​സ്ത​വ​മാ​ണ്; ഞാൻ ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ പണം കട്ടെ​ടു​ത്ത​തും വാ​സ്ത​വ​മാ​ണ്; ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് വല്ലാ​ത്ത ദു​ഷ്ട​നാ​ണെ​ന്ന് നി​ങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞു​കേ​ട്ട​തു വാ​സ്ത​വം​ത​ന്നെ. പക്ഷേ, അതു മു​ഴു​വ​നും അയാ​ളു​ടെ കു​റ്റ​മ​ല്ല. ബഹു​മാ​ന​പ്പെ​ട്ട വി​ധി​കർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രേ, നി​ങ്ങൾ മന​സ്സി​രു​ത്തി കേൾ​ക്കുക! എന്നെ​പ്പോ​ലെ അത്ര​യ​ധി​കം അധഃ​പ​തി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്ന് ഈശ്വ​ര​നോ​ട് ആക്ഷേ​പം പറ​യാ​നാ​വ​ട്ടെ സമു​ദാ​യ​ത്തി​ന്നു ഉപ​ദേ​ശം കൊ​ടു​ക്കാ​നാ​വ​ട്ടെ, യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ല; പക്ഷേ, എന്തിൽ​നി​ന്നോ ഞാൻ പു​റ​ത്തു ചാടി രക്ഷ​പ്പെ​ടാൻ ശ്ര​മി​ച്ച​ത് ആ അവ​മാ​നം ഉപ​ദ്ര​വ​ക​ര​മായ വസ്തു​വാ​ണെ​ന്ന് നി​ങ്ങൾ അറി​യേ​ണ്ട​താ​ണ്; തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ തട​വു​പു​ള്ളി​യെ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​ന്നു; നി​ങ്ങൾ അതൊ​ന്നാ​ലോ​ചി​ച്ചു​നോ​ക്കുക. തണ്ടു വലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്ക് പോ​കു​ന്ന​തി​ന്നു മുൻപ് ഞാൻ ഒരു സാധു നാ​ട​നാ​യി​രു​ന്നു; വളരെ ബു​ദ്ധി കു​റ​ഞ്ഞ​വൻ, ഒരു തരം മന്തൻ; തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ എന്നെ ഭേ​ദ​പ്പെ​ടു​ത്തി. ഞാൻ വി​ഡ്ഡി​യാ​യി​രു​ന്നു, വി​കൃ​തി​യാ​യി; ഞാൻ ഒരു മര​ക്ക​ഷ്ണ​മാ​യി​രു​ന്നു, ഞാൻ തീ​ക്കൊ​ള്ളി​യാ​യി. അതി​നു​ശേ​ഷം, ക്രൂ​രത എന്നെ നശി​പ്പി​ച്ച​തു പോലെ ദയയും ഉപ​കാ​ര​വും എന്നെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി. പക്ഷേ, മാ​പ്പു​ത​ര​ണേ, നി​ങ്ങൾ​ക്കു ഞാൻ പറ​യു​ന്ന​തു മന​സ്സി​ലാ​കു​ന്നി​ല്ല. എന്റെ വീ​ട്ടിൽ അടു​പ്പി​ലു​ള്ള ചാ​ര​ത്തി​നു​ള്ളിൽ, ഏഴു കൊ​ല്ലം മുൻപ് ഞാൻ ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കൈയിൽ നി​ന്നു കട്ടെ​ടു​ത്ത നാ​ല്പ​തു സു നാ​ണ്യ​മു​ള്ള​തു നി​ങ്ങൾ​ക്ക് നോ​ക്കി​യാൽ കാണാം. എനി​ക്ക് ഇനി​യൊ​ന്നും പറ​യാ​നി​ല്ല; എന്നെ പി​ടി​ച്ചു​കൊൾക. എന്റെ ജഗ​ദീ​ശ്വര! ഗവർ​മ്മെ​ണ്ട് വക്കീൽ തല​യി​ള​ക്കു​ന്നു; നി​ങ്ങൾ പറ​യു​ന്നു, ’മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെ​ന്നു ഭ്രാ​ന്താ​ണ്!” നി​ങ്ങൾ ഞാൻ പറ​യു​ന്ന​തി​നെ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നി​ല്ല! അത് സങ്ക​ടം തന്നെ. ഏതാ​യാ​ലും ഈ മനു​ഷ്യ​നെ ശി​ക്ഷി​ക്ക​രു​ത്! എന്ത്! ഈ കൂ​ട്ടർ എന്നെ കണ്ട​റി​യു​ന്നി​ല്ല! ഴാവേർ ഇവിടെ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നാൽ കൊ​ള്ളാം എന്നു ഞാൻ ആഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നു; അദ്ദേ​ഹം എന്നെ കണ്ടാ​ല​റി​യും.”

ഈ വാ​ക്കു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന സ്വ​ര​ത്തി​ന്റെ നീ​ര​സ​മ​യ​വും ദയാ​പ​ര​വു​മായ വ്യ​സ​ന​മൂർ​ച്ഛ​പോ​ലെ മറ്റൊ​ന്നും ഭൂ​മി​യി​ലു​ണ്ടാ​വാൻ വയ്യാ.

അയാൾ ആ മൂ​ന്നു തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളു​ടേ​യും നേരെ നോ​ക്കി പറ​ഞ്ഞു: “അപ്പോൾ, ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ കണ്ട​റി​യു​ന്നു; നി​ങ്ങൾ​ക്കോർ​മ​യി​ല്ലേ, ബ്രവേ?-’

അയാൾ മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നു; കു​റ​ച്ചിട സം​ശ​യി​ച്ചു; എന്നി​ട്ടു പറ​ഞ്ഞു: “നി​ങ്ങൾ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള​പ്പോൾ ധരി​ക്കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആ നാ​നാ​വ​ര​ണ​ക്ക​ള്ളി​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി മെ​ട​ഞ്ഞ പരു​ത്തി​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ചു​മ​ല്പ​ട്ട​ക​ളെ ഓർ​മി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ?”

ബ്രവെ അത്ഭു​തം​കൊ​ണ്ടു ഞെ​ട്ടി മി​ഴി​ച്ച്, ഒരു ഭയ​പ്പെ​ട്ട മട്ടോ​ടു​കൂ​ടി അയാളെ അടി​മു​തൽ മു​ടി​വ​രെ ഒന്നു നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു.

അയാൾ തു​ടർ​ന്നു​പ​റ​ഞ്ഞു: “ഷെ​നിൽ​ദി​യു, ഷെ-​നിൽ-ദിയു എന്നു താൻ തന്നെ തനി​ക്കു പേ​രി​ട്ട നി​ങ്ങൾ​ക്ക്, എന്താ​യാ​ലും ഇപ്പോ​ഴും കാ​ണാ​വു​ന്ന ടി.എഫ്.പി. എന്ന മൂ​ന്ന​ക്ഷ​രം മാ​ച്ചു​ക​ള​യു​ന്ന​തി​നു​വേ​ണ്ടി കല്‍ക്ക​രി​ക്ക​നൽ നി​റ​ഞ്ഞ പാ​ത്ര​ത്തിൽ ഒരു ദിവസം ചുമൽ കൊ​ണ്ടു​വെ​ച്ചി​ട്ടു വല​ത്തേ ചുമൽ മു​ഴു​വ​നും വെ​ന്തു വടു​ക്കെ​ട്ടി​യി​ല്ലേ; മറു​പ​ടി പറയൂ, ഇതു നേ​ര​ല്ലേ?”

“നേ​രാ​ണ്,” ഷെ​നിൽ​ദി​യു പറ​ഞ്ഞു..

അയാൾ കോ​ഷ്പെ​യി​ലി​നെ നോ​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു: “കോ​ഷ്പെ​യിൽ, നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഇട​ത്തേ കൈ​യി​ന്റെ വള​വി​ന്മേൽ കത്തി​ച്ച പൊ​ടി​കൊ​ണ്ടു മുദ്ര കു​ത്തി​യി​ട്ടു​ള്ള ഒരു തി​യ്യ​തി​പ്പാ​ട് കി​ട​പ്പു​ണ്ട്; ചക്ര​വർ​ത്തി കാനിൽ വന്നി​റ​ങ്ങിയ 1815 മാർ​ച്ച് ഏഴാം തീ​യ​തി​യാ​ണ് ആ കു​ത്തി​യി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​ത്, കു​പ്പാ​യ​ക്കൈ മേ​ല്പോ​ട്ടു നീ​ക്കൂ!

കോ​ഷ്പെ​യിൽ കു​പ്പാ​യ​ക്കൈ വലി​ച്ചു മേ​ല്പോ​ട്ടു കയ​റ്റി; എല്ലാ കണ്ണു​ക​ളും അയാ​ളി​ലും അയാ​ളു​ടെ നഗ്ന​മായ കൈ​യി​ന്മേ​ലും​കൂ​ടി പതി​ഞ്ഞു.

ഒരു പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രൻ അതി​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് ഒരു വി​ള​ക്കെ​ടു​ത്തു കാ​ണി​ച്ചു; അവിടെ തീ​യ​തി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട മനു​ഷ്യൻ ഒരു പു​ഞ്ചി​രി​യോ​ടു​കൂ​ടി കാ​ണി​ക​ളു​ടേ​യും ജഡ്ജി​മാ​രു​ടേ​യും നേരെ നോ​ക്കി; എപ്പോ​ഴെ​ല്ലാം അതി​നെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ക്കു​ന്നു​വോ അപ്പോ​ഴെ​ല്ലാം അതു കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​രു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ ആ പു​ഞ്ചി​രി ഇന്നും പറി​ച്ചു ചീ​ന്തു​ന്നു. അത് ഒരു വി​ജ​യ​ത്തി​ന്റെ പു​ഞ്ചി​രി​യാ​ണ്; അതു നി​രാ​ശ​ത​യു​ടേ​യും പു​ഞ്ചി​രി​യാ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: “നി​ങ്ങൾ വ്യ​ക്ത​മാ​യി കണ്ടു​വ​ല്ലോ, ഞാ​നാ​ണ് ഴാങ് വാൽ ഴാങ്.”

ആ മു​റി​യിൽ അതി​നു​ശേ​ഷം വിധി കൽ​പി​ക്കു​ന്ന​വ​രോ, കു​റ്റം ആരോ​പി​ക്കു​ന്ന​വ​രോ, പാ​റാ​വു നില്‍ക്കു​ന്ന​വ​രോ, ആരും​ത​ന്നെ ഇല്ലാ​താ​യി; തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്ന കണ്ണു​ക​ളും അലിവു തോ​ന്നു​ന്ന ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളു​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റു യാ​തൊ​ന്നും അവി​ടെ​യി​ല്ല. ഓരോ​രു​ത്ത​നും ചെ​യ്യാ​നു​ണ്ടാ​കു​ന്ന പ്ര​വൃ​ത്തി എന്താ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്ന് ആർ​ക്കും ഓർ​മ​യി​ല്ലാ​താ​യി; കു​റ്റം തെ​ളി​യി​ക്കു​വാ​നാ​ണ് താൻ അവിടെ വന്നി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്നു ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീൽ മറ​ന്നു; പ്ര​ധാന ജഡ്ജി താൻ വി​ചാ​രണ ചെ​യ്യാ​നു​ള്ള ആളാ​യി​ട്ടാ​ണ് അവിടെ ഇരി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന ഓർ​മ​വി​ട്ടു; പ്ര​തി​യെ രക്ഷി​ക്കു​വാ​നാ​ണ് താൻ അവിടെ എന്ന​തു പ്ര​തി​വ​ക്കീ​ലും വി​സ്മ​രി​ച്ചു. അതൊരു വല്ലാ​ത്ത അസാ​ധാ​ര​ണ​സം​ഭ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു; ഒരാ​ളും ഒരു ചോ​ദ്യ​വും ചോ​ദി​ച്ചി​ല്ല. ഒര​ധി​കാര ശക്തി​യും ആരും അതി​നി​ട​യിൽ പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചി​ല്ല. വി​ശി​ഷ്ട​ത​ര​ങ്ങ​ളായ കാ​ഴ്ച​കൾ​ക്കു​ള്ള സവി​ശേ​ഷ​ത​യെ​ന്തെ​ന്നാൽ, അവ എല്ലാ ആത്മാ​ക്ക​ളേ​യും പി​ടി​ച്ച​ട​ക്കു​ക​യും, കാണാൻ നില്‍ക്കു​ന്ന​വ​രെ​പ്പി​ടി​ച്ചു സാ​ക്ഷി​ക​ളാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഒരു​സ​മ​യം, തനി​ക്കു തോ​ന്നി​യ​തെ​ന്താ​യി​രു​ന്നു എന്ന് ഒരു​ത്ത​നെ​ക്കൊ​ണ്ടും വി​വ​രി​ക്കാൻ കഴി​യി​ല്ല; ഒരു സമയം, ഒരു മഹ​ത്തായ തേ​ജ​സ്സി​ന്റെ സവി​ശേ​ഷ​മായ പ്ര​കാ​ശ​ത്ത​ള്ളി​ച്ച​യെ താൻ കണ്ടു​നില്‍ക്കു​ന്നു എന്ന് ഒരു​ത്ത​നും സ്വയം പറ​ഞ്ഞി​രി​ക്ക​യി​ല്ല; ആന്ത​ര​ദൃ​ഷ്ടി തി​ക​ച്ചും അഞ്ചി​പ്പോ​യെ​ന്ന് എല്ലാ​വർ​ക്കും തോ​ന്നി.

ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് അവ​രു​ടെ കണ്ണിൻ​മുൻ​പിൽ നി​ന്നി​രു​ന്നു എന്നു​ള്ള​തു സ്പ​ഷ്ട​മാ​ണ്. അതു സ്പ​ഷ്ടം​ത​ന്നെ. ഈ മനു​ഷ്യ​ന്റെ സന്നി​ധാ​നം, ഒരു നി​മി​ഷം മുൻപു വരെ​യ്ക്കും അത്ര​മേൽ മങ്ങി​ക്കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന കാ​ര്യ​ത്തിൽ പ്ര​കാ​ശ​ധോ​ര​ണി​യെ വ്യാ​പി​പ്പി​ക്കു​വാൻ പര്യാ​പ്ത​മാ​യി; വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി പ്ര​യോ​ഗ​ത്താൽ കു​ത്തി​ക്ക​യ​റ്റ​പ്പെ​ട്ട ഒരു ബോ​ധ​പ്ര​സ​ര​ത്താൽ, ആ ജന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നു മു​ഴു​വ​നും; തനി​ക്കു പകരം മറ്റൊ​രാൾ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു കൂ​ടാ​തെ കഴി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി തന്നെ സ്വ​യ​മേവ കോ​ട​തി​മുന്‍പാ​കെ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നേല്‍പ്പി​ച്ച ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ ലളി​ത​വും വി​ശി​ഷ്ട​വു​മായ ചരി​ത്രം മന​സ്സി​ലാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. സവി​സ്ത​ര​മായ വി​വ​ര​ണം, ശങ്ക​കൾ, ഉണ്ടാ​ക്കാന്‍, മി​ക്ക​വാ​റും സം​ഗ​തി​യി​ല്ലാ​ത്ത എതിർ​വാ​ദ​ങ്ങള്‍, ആ മഹ​ത്തും പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​വു​മായ സം​ഭ​വ​ത്താൽ തി​ക​ച്ചും വി​ഴു​ങ്ങ​പ്പെ​ട്ടു​പോ​യി.

ആ ഒരു മനഃ​ക്ഷോ​ഭം ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ മറ​ഞ്ഞു; പക്ഷേ, ഉള്ള​പ്പോൾ അത​പ്ര​തി​ഹ​ത​മാ​യി​രു​ന്നു.

“ഞാൻ ഇനി​യും കോ​ട​തി​യെ സ്വൈ​രം കെ​ടു​ത്ത​ണ​മെ​ന്ന് ആഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നി​ല്ല.” ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് പറയാൻ തു​ട​ങ്ങി. “നി​ങ്ങൾ എന്നെ പി​ടി​ക്കു​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥി​തി​യ്ക്ക് ഞാൻ ഇവി​ടെ​നി​ന്നു മാ​റു​ന്നു. എനി​ക്ക് പലതും ചെ​യ്യാ​നു​ണ്ട്. ഞാ​നാ​രാ​ണെ​ന്നു ഗവര്‍മ്മെ​ണ്ടു​വ​ക്കീ​ലി​നു നി​ശ്ച​യ​മു​ണ്ട്, ഞാൻ എങ്ങോ​ട്ടാ​ണ് പോ​കു​ന്ന​തെ​ന്നും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന​റി​യാം; അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു വേ​ണ്ട​പ്പോൾ എന്നെ പി​ടി​ക്കാ​വു​ന്ന​താ​ണ്.”

അയാൾ വാ​തില്‍ക്ക​ലേ​ക്ക് നട​ന്നു. ഒരാ​ളും ഒര​ക്ഷ​ര​വും മി​ണ്ടി​യി​ല്ല; അയാളെ തട​യു​വാൻ ഒരു കൈയും മേ​ല്പോ​ട്ടു പൊ​ന്തി​യി​ല്ല. എല്ലാ​വ​രും മാ​റി​നി​ന്നു. ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്നു​വേ​ണ്ടി ജന​സം​ഘ​ങ്ങ​ളെ മാ​റ്റി​നിർ​ത്തു​ക​യും വഴി കൊ​ടു​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന ആ ദി​വ്യ​മായ എന്തോ ഒന്ന് ആ സമ​യ​ത്ത് അയാ​ളു​ടെ ചു​റ്റു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ പതു​ക്കെ ആ ആൾ​ക്കു​ട്ട​ത്തെ പി​ന്നി​ട്ടു. ആരാണ് വാതിൽ തു​റ​ന്നു കൊ​ടു​ത്ത​തെ​ന്ന് ആർ​ക്കും നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ല; പക്ഷേ, താൻ അടു​ത്തെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ വാതിൽ തു​റ​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ന്ന​ത് അയാൾ കണ്ടു. വാ​തില്‍ക്കൽ എത്തി​യ​പ്പോൾ അയാൾ പി​ന്നോ​ക്കം തി​രി​ഞ്ഞു​നി​ന്നു പറ​ഞ്ഞു: “ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു വക്കീ​ല​വർ​ക​ളേ, ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കല്പ​ന​യ്ക്കു​മു​മ്പി​ലു​ണ്ട്.”

എന്നി​ട്ട് അയാൾ കാ​ണി​ക​ളോ​ടാ​യി പറ​ഞ്ഞു; “നി​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം, ഇവിടെ കൂ​ടി​യി​ട്ടു​ള്ള​വ​രെ​ല്ലാം, ഞാൻ ദയ​നീ​യ​നാ​ണെ​ന്നു കരു​തു​ന്നു, ഇല്ലേ? എന്റെ ഈശ്വ​രാ! ഞാൻ ചെ​യ്യാൻ പോ​യി​രു​ന്ന​തെ​ന്താ​ണെ​ന്നാ​ലോ​ചി​ക്കു​മ്പോൾ, ഞാൻ അസൂ​യ​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​വ​നാ​ണെ​ന്ന​ത്രേ എന്റെ വി​ചാ​രം. എന്നാ​ലും, ഇതു​ണ്ടാ​കാ​തെ കഴി​ഞ്ഞാൽ കൊ​ള്ളാ​മാ​യി​രു​ന്നു എന്ന് എനി​ക്കു​ണ്ട്.”

അയാൾ അവി​ടെ​നി​ന്നു പോയി; തു​റ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ വാതിൽ അട​യു​ക​യും ചെ​യ്തു; എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ, അത്യുൽ​കൃ​ഷ്ട​ങ്ങ​ളായ സം​ഗ​തി​ക​ളെ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കു, ജന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള ആരെ​ങ്കി​ലും തങ്ങൾ​ക്കു വേണ്ട ഭൃ​ത്യ​പ്ര​വൃ​ത്തി ചെ​യ്തു​കൊ​ടു​ക്കു​മെ​ന്ന് എപ്പോ​ഴും നല്ല ഉറ​പ്പു​ണ്ട്.

പി​ന്നീ​ട് ഒരു മണി​ക്കൂർ കഴി​യു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പ്, ജൂ​റി​മാ​രു​ടെ തീർ​പ്പ് ഷാങ് മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ എല്ലാ കു​റ്റ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നും വേർ​പെ​ടു​ത്തി; ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വാ​ക​ട്ടേ, വി​ട്ടു​കി​ട്ടിയ ഉടനെ, എല്ലാ മനു​ഷ്യ​രും കഥ​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രാ​ണെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും, അവിടെ കണ്ട​തൊ​ന്നും ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും മന​സ്സി​ലാ​കാ​തെ കണ്ടും, ഒരു​ത​രം വല്ലാ​ത്ത അമ്പ​ര​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി തന്റെ പാ​ട്ടിൽ നട​ന്നു.