റ്യു ബു​ഷെ​റ​യി​ലും റ്യു ദു് നോർ​മ​ന്ദി​യി​ലും റ്യു ദു് സാ​ങ്തോ​ങ്ഷി​ലും തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കി​യാൽ മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ എന്നു പേരായ ഒരു കൊ​ള​ളാ​വു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നെ​പ്പ​റ​റി ഓർ​മി​ക്കു​ന്ന​വ​രും ഇഷ്ട​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​മായ ചില പഴ​മ​ക്കാർ ഇന്നു​മു​ണ്ടു്. ഇവർ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ അദ്ദേ​ഹം വയ​സ്സ​നാ​ണു്. ഭൂ​ത​കാ​ല​മെ​ന്നു പറ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ മങ്ങിയ നി​ഴൽ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തെ​പ്പ​റ​റി കു​ണ്ഠി​ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി കരു​തി​പ്പോ​രു​ന്ന​വ​രെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം, ആ ആകൃ​തി​വി​ശേ​ഷം, ഇന്ന​ത്തെ​പ്പോ​ലെ​ത​ന്നെ പതി​ന്നാ​ലാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ കാ​ല​ത്തു ഫ്രാൻ​സി​ലെ എല്ലാ സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും പേ​രു​കൾ കൂ​ട്ടി​ക്കെ​ട്ടി​യി​രു​ന്ന തെം​പ്ലീ​ന്റെ— പുതിയ തി​വോ​ലി​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​ളള തെ​രു​വു​കൾ​ക്കു യൂ​റോ​പ്പി​ലെ തല​സ്ഥാ​ന​ന​ഗ​രി​ക​ളു​ടെ പേ​രു​കൾ കി​ട്ടി; കൂ​ട്ട​ത്തിൽ പറ​യ​ട്ടെ, അഭി​വൃ​ദ്ധി​യെ കാ​ണാ​വു​ന്ന ഒരു കാ​ല​ഗ​തി—പരി​സ​ര​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു തീരെ മാ​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല.

ക്രി​സ്ത്വാ​ബ്ദം 1831–ൽ കഴി​വു​ള്ളേ​ട​ത്തോ​ളം ചു​റു​ചു​റു​ക്കോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ​യി​രു​ന്ന മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ, അനവധി കാലം ജീ​വി​ച്ചു എന്ന കാരണം കൊ​ണ്ടു മാ​ത്രം നോ​ക്കി​ക്കാ​ണാൻ കൌ​തു​കം തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന ചില സത്ത്വ​ങ്ങ​ളാ​യി​ത്തീർ​ന്ന​വ​രും, ഒരു​കാ​ല​ത്തു് എല്ലാ​വ​രെ​പ്പോ​ലെ​യു​മി​രു​ന്നു് ഇന്നു് ഒരാ​ളെ​പ്പോ​ലെ​യു​മ​ല്ലാ​താ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് അസാ​ധാ​ര​ണ​ന്മാ​രു​മായ മനു​ഷ്യ​രിൽ​പ്പെ​ട്ട ഒരാ​ളാ​ണു്. അദ്ദേ​ഹം അപൂർ​വ​മ​ട്ടി​ലു​ളള ഒരു വൃ​ദ്ധ​നാ​യി​രു​ന്നു; വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ, മറ്റൊ​രു പു​രു​ഷാ​ന്ത​ര​ത്തി​ലെ ഒരാൾ—വലിയ പ്ര​ഭു​ക്ക​ന്മാർ പ്ര​ഭു​സ്വ​ത്തു​ക്ക​ളെ എന്ന​പോ​ലെ അത്ര​യും അഭി​മാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി തങ്ങ​ളു​ടെ പഴ​മ​യേ​റിയ നാ​ടു​വാ​ഴി​ത്ത​ത്തെ വഹി​ച്ചു​പോ​ന്നി​രു​ന്ന ആ പണ്ട​ത്തെ പതി​നെ​ട്ടാം​നൂ​റ​റാ​ണ്ടി​ലെ ഒരു തി​ക​ഞ്ഞ നാ​ടു​വാ​ഴി, അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു വയ​സ്സു തൊ​ണ്ണൂ​റു കട​ന്നു: നി​വർ​ന്നു നട​ക്കും; ഉറ​ക്കെ സം​സാ​രി​ക്കും; സൂ​ക്ഷ്മ​മാ​യി നോ​ക്കി​യ​റി​യും; നല്ല കുടി കു​ടി​ക്കും; ഭക്ഷി​ക്കും,; ഉറ​ങ്ങും; കൂർ​ക്കം വലി​ക്കും. പല്ലു മു​പ്പ​ത്തി​ര​ണ്ടു​മു​ണ്ടു്. വാ​യി​ക്കു​മ്പോൾ കണ്ണ​ട​വെ​ക്കു​മെ​ന്നു മാ​ത്രം. അദ്ദേ​ഹം സ്ത്രീ​ഭ്രാ​ന്ത​നാ​ണു്; പക്ഷേ, ഒരു പത്തു​കൊ​ല്ല​മാ​യി​ട്ടു, സ്ത്രീ​വി​ഷ​യം തി​ക​ച്ചും ദൃ​ഢ​മാ​യും ഉപേ​ക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നാ​ണു് പറ​യാ​റു്. ‘ഇനി അവരെ തൃ​പ്തി​പ്പെ​ടു​ത്താൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല.’ അദ്ദേ​ഹം പറയും. ‘എനി​ക്കു വയ​സ്സാ​യി.’ എന്നു തു​ടർ​ന്നു പറ​യാ​റി​ല്ല; ഇത്ര​മാ​ത്രം: ‘ഞാൻ ദരി​ദ്ര​നാ​യി​പ്പോ​യി.’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ദീ​പാ​ളി പി​ടി​ച്ചി​ല്ലെ​ങ്കിൽ—ഹി, ഹി, ഹി! വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ, അയാ​ളു​ടെ കൈയിൽ ബാ​ക്കി ഏക​ദേ​ശം കൊ​ല്ല​ത്തിൽ ഒരു പതി​ന​യ്യാ​യി​രം ഫ്രാ​ങ്ക് കി​ട്ടു​ന്ന മുതലേ ഉളളു. ആരോ മരി​ച്ചു തന്റെ ഉപ​പ​ത്നി​മാർ​ക്കു കൊ​ടു​ക്കാൻ ഒരു ലക്ഷം ലീവർ വര​വു​ളള സ്വ​ത്തു കൈ​വ​ശ​ത്തി​ലാ​വ​ണ​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആശ. വാ​യ​ന​ക്കാർ ഇനി കാ​ണും​പോ​ലെ ആ മനു​ഷ്യൻ, വൊൾ​ത്തെ​യ​രു​ടെ മാ​തി​രി ജീ​വ​കാ​ലം മു​ഴു​വ​നും മരി​ച്ചു​മ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു കഴി​യു​ന്ന ആ ഒരു​ത​രം ‘ഊതി​യാൽ മു​റി​യു​ന്ന’ തൊ​ണ്ണൂ​റാ​ന്മാ​രിൽ​പ്പെ​ട്ട ആളല്ല; ഒരു​ട​ഞ്ഞ ചട്ടി​യു​ടെ ദീർ​ഘാ​യു​സ്സ​ല്ല അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റേ​തു്; ഈ നേ​രം​പോ​ക്കു​കാ​രൻ കി​ഴ​വ​ന്നു് എന്നും നല്ല ആരോ​ഗ്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹം കഴ​മ്പി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നും ദ്രു​ത​ഗ​തി​ക്കാ​ര​നും ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​വ​നു​മാ​യി​രു​ന്നു. കണ്ട​തി​നു​നേ​രെ​യൊ​ക്കെ അദ്ദേ​ഹം ശണ്ഠ​കൂ​ടും; മി​ക്ക​പ്പോ​ഴും അതു തീരെ അസ്ഥാ​ന​ത്താ​യി​രി​ക്കും. എതിർ​പ​റ​ഞ്ഞാൽ വടി​യെ​ടു​ത്തു; പണ്ട​ത്തെ മാ​തി​രി അദ്ദേ​ഹം ആളു​ക​ളെ പി​ടി​ച്ച​ടി​ക്കും.അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് അമ്പ​തു​വ​യ​സ്സു കഴി​ഞ്ഞ ഒരു മക​ളു​ണ്ടു്; അപ​രി​ണീ​ത​യാ​ണു്; അവളെ അദ്ദേ​ഹം ദേ​ഷ്യം​വ​ന്നാൽ നാ​വു​കൊ​ണ്ടു നല്ല കണ​ക്കിൽ ‘പൊ​തു​ക്കും;’ ചാ​ട്ട​വാർ​പ്ര​യോ​ഗം​ത​ന്നെ ചെ​യ്താൽ കൊ​ള​ളാ​മെ​ന്നു​ണ്ടു്. അവൾ ഒരെ​ട്ടു വയ​സ്സു​ളള കു​ട്ടി​യാ​ണെ​ന്നേ ആ വൃ​ദ്ധ​ന്നു ഭാ​വ​മു​ള​ളു. ‘എട, കളള!’ എന്നും പറ​ഞ്ഞ് അദ്ദേ​ഹം ഭൃ​ത്യ​രു​ടെ ചെ​കി​ട​ത്തു് അസ്സ​ല​ടി​യ​ടി​ക്കും; ചില സമ​യ​ത്തു പെ​ട്ടെ​ന്നു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു ശാ​ന്തത കയറും; ഭ്രാ​ന്ത​നും മൊ​സ്സ്യു​ഗിൽ​നോ​മാ​ന​നു തന്റെ സു​ന്ദ​രി​യും പകി​ട്ടു​കാ​രി​യു​മായ ക്ഷു​ര​ക​ക്കാ​രി ഭാ​ര്യ​യു​മാ​യി എന്തോ അടു​പ്പ​മു​ണ്ടെ​ന്നു ശങ്കി​ച്ച് ഉളളിൽ ദ്വേ​ഷ്യം വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​നു​മായ ഒരു ക്ഷു​ര​ക​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു​മാ​ത്ര​മേ അദ്ദേ​ഹം ക്ഷൌ​രം ചെ​യ്യി​ക്കൂ. എല്ലാ കാ​ര്യ​ത്തി​ലും തനി​ക്കു​ളള ബു​ദ്ധി​സാ​മർ​ഥ്യ​ത്തെ​പ്പ​റ​റി അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു വലിയ ബഹു​മാ​ന​മാ​ണു്; വലിയ സൂ​ത്ര​ക്കാ​ര​നാ​ണു് താൻ എന്ന​ദ്ദേ​ഹം പറ​യാ​റു​ണ്ടു്; ഇത​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഒരു വാ​ക്കാ​ണു്; ‘വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ എനി​ക്ക​ല്പം സൂ​ക്ഷ്മ​ബു​ദ്ധി​യു​ണ്ടു്; ഒരീ​ച്ച എന്നെ കടി​ക്കു​മ്പോൾ, അതേതു സ്ത്രീ​യിൽ​നി​ന്നാ​ണു് വന്നി​ട്ടു​ള​ള​തെ​ന്നു് എനി​ക്കു പറയാൻ കഴി​യും.’

ഏറ​റ​വു​മ​ധി​കം പ്രാ​വ​ശ്യം അദ്ദേ​ഹം പറ​യാ​റു​ളള വാ​ക്കു​കൾ ഇവ​യാ​ണു്. ബു​ദ്ധി​മാൻ, പ്ര​കൃ​തി. നമ്മു​ടെ കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ളള ആ വലിയ സ്ഥി​തി​യൊ​ന്നും ഈ രണ്ടാം​വാ​ക്കി​നു് അദ്ദേ​ഹം സങ്ക​ല്പി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല; എങ്കി​ലും തന്റെ സമ്പ്ര​ദാ​യ​ത്തിൽ, അതിനെ അദ്ദേ​ഹം ഭക്ഷ​ണ​സ്ഥ​ല​ത്തി​രു​ന്നു​ളള വെ​ടി​പ​റ​യ​ലു​ക​ളി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു: ‘പരി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​നു സർ​വ​ത്തി​ന്റേ​യും ചിലതു കി​ട്ടി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി നേ​രം​പോ​ക്കു​ളള കാ​ട​ത്ത​ര​ത്തി​ന്റെ ചില മാ​തൃ​ക​ക​ളേ​യും പ്ര​കൃ​തി അതിനു സമ്മാ​നി​ക്കു​ന്നു. ഏഷ്യ​യു​ടേ​യും ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടേ​യും ഓരോ ചു​രു​ങ്ങിയ നി​ല​യി​ലു​ളള മാ​തൃ​ക​കൾ യു​റോ​പ്പി​ലു​ണ്ടു്. പൂച്ച ഒരി​രി​പ്പ​റ​ന​രി​യാ​ണു്; ഓന്തു് ഒരു കീ​ശ​ച്ചീ​ങ്ക​ണ്ണി​യാ​ണു്. സം​ഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​യി​ലെ നർ​ത്ത​കി​കൾ മോ​ടി​യി​ലു​ളള കാ​ട്ടാ​ള​പ്പെ​ണ്ണു​ങ്ങ​ളാ​ണു്. അവർ പു​രു​ഷ​ന്മാ​രെ തി​ന്നു​ന്നി​ല്ല, കടി​ച്ചു ചവ​യ്ക്കു​ന്നു; അല്ല​ങ്കിൽ, അവർ, ആഭി​ചാ​ര​പ്പ​ണി​ക്കാ​രി​ക​ളാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു, പു​രു​ഷ​ന്മാ​രെ കക്ക​ക​ളാ​യി രൂ​പാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടു​ത്തി, എടു​ത്തു വി​ഴു​ങ്ങു​ന്നു. നര​ഭു​ക്കു​കൾ എല്ലു മാ​ത്ര​മേ ബാ​ക്കി​യി​ടൂ; ഇവർ തൊ​ണ്ടു മാ​ത്രം. ഇങ്ങ​നെ​യാ​ണു് നമ്മു​ടെ സദാ​ചാ​ര​ത്തി​ന്റെ നില. നമ്മൾ വി​ഴു​ങ്ങു​ക​യി​ല്ല, കാ​ര്യം; നമ്മൾ ഉന്മൂ​ല​നം ചെ​യ്യു​ന്നി​ല്ല. കൊ​ത്തി​പ്പ​റി​ക്കു​ന്നു.’

അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ താമസം മറെ​യിൽ റ്യു ദെ ഫിൽ ദ്യു കൽ​വേ​റിൽ 6–ആം നമ്പർ ഭവ​ന​ത്തി​ലാ​ണു്. സ്വ​ന്തം വീ​ടാ​ണു്. ഇപ്പോൾ ഈ വീടു മാ​റ​റ​പ്പ​ണി​യ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു; പാ​രി​സ്സി​ലെ തെ​രു​വു​കൾ​ക്കു​ണ്ടാ​കാ​റു​ളള വീ​ട്ടു​മ്പ​റു​ക​ളു​ടെ പരി​വർ​ത്ത​ന​ത്തിൽ അതി​ന്റേ​യും എണ്ണം മാ​റി​യി​രി​ക്ക​ണം. തെ​രു​വി​നും തോ​ട്ട​ത്തി​നും നടു​ക്കു​ളള ഒന്നാം​നി​ല​യി​ലെ പഴ​യ​തും വി​സ്താ​ര​മേ​റി​യ​തു​മായ ഒരു മു​റി​യാ​ണു് അദ്ദേ​ഹം ഉപ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്ന​തു്; അതിൽ തട്ടു​വ​രെ നാ​ട്ടു​പു​റ​ക്കാ​ഴ്ച​ക​ളെ ക്ഷ​ണി​ക്കു​ന്ന ചി​ത്ര​ത്തീ​ര​ശ്ശീ​ല​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു് അല​ങ്ക​രി​ച്ചി​രു​ന്നു; തട്ടു​ക​ളി​ലേ​യും കണ്ണാ​ടി​ച്ച​ട്ട​ക​ളി​ലേ​യും, ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ഷ​യ​ങ്ങൾ ചു​രു​ങ്ങി​യ​നി​ല​യിൽ ചാ​രു​ക​സാ​ല​ക​ളി​ന്മേ​ലും ആവർ​ത്തി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. കൊ​റെ​മാ​ണ്ടൽ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​ളള പട്ടു​തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​തും പര​പ്പു​കൂ​ടി​യ​തു​മായ ഒരു ഒമ്പ​തു മട​ക്കു​മ​റ​കൊ​ണ്ടു കട്ടിൽ മൂ​ടി​യി​രു​ന്നു. നീ​ണ്ട​തും എല്ലാ​യി​ട​ത്തു​മെ​ത്തു​ന്ന​തു​മായ മറ​ശ്ശീല ജനാ​ല​ക​ളിൽ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്; വളരെ അന്ത​സ്സി​ലു​ളള വലു​തും വി​ധം​മാ​റു​ന്ന​തു​മായ പല ഞെ​റി​യും അതു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ജനാ​ല​യ്ക്കൽ​നി​ന്നു തൊ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന തോ​ട്ടം വീ​ട്ടിൻ​മൂ​ല​യ്ക്ക​ലു​ളള ഒരു ജനാ​ല​യോ​ടു പത്തോ പതി​ന​ഞ്ചോ ഒതു​ക്കു​ളള ഒരു കല്ക്കോ​ണി​യാൽ സം​ബ​ന്ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു; ആ കോ​ണി​യി​ലൂ​ടെ നമ്മു​ടെ മാ​ന്യ​വൃ​ദ്ധൻ ബഹു​വേ​ഗ​ത്തിൽ ഇറ​ങ്ങു​ക​യും കയ​റു​ക​യും ചെ​യ്യും. സ്വ​ന്തം അറ​യോ​ടു ചേർ​ന്നു​ളള ഒരു ഗ്ര​ന്ഥ​മു​റി​ക്കു പുറമേ, അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് ഒരു മണി​മ​ച്ചു​കൂ​ടി​യു​ണ്ടു്; അതി​നെ​പ്പ​റ​റി ആ വൃ​ദ്ധ​നു വലിയ അഭി​മാ​ന​മാ​ണു്; പതി​ന്നാ​ലാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ തണ്ടു​വ​ലി​ശ്ശി​ക്ഷാ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​വ​യും മൊ​സ്സ്യു ദു് വി​വൊ​ന്നു് തന്റെ ഗൂ​ഢ​പ​ത്നി​ക്കു​വേ​ണ്ടി സ്വ​ന്തം തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളോ​ടു വാ​ങ്ങി​ച്ച​വ​യ​മായ പു​ഷ്പാ​ദ്യ​ല​ങ്കാ​ര​പ്പ​ണി നി​റ​ഞ്ഞ വയ്ക്കോൽ​ത്തോ​ര​ണ​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി മോ​ടി​യി​ലും അന്ത​സ്സി​ലു​മു​ളള ഒരു വി​ശ്ര​മ​സ്ഥ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു അതു്. നൂറു വയ​സ്സു ചെ​ന്നു മരി​ച്ച ഒര​മ്മ​യിൽ​നി​ന്നു് അതു മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്റെ കൈയിൽ വന്നു​ചേർ​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു രണ്ടു ഭാ​ര്യ​മാ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സമ്പ്ര​ദാ​യം താൻ ഒരു കാ​ല​ത്തു​മാ​യി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത രാ​ജ​സേ​വ​ക​ന്റേ​യും, താൻ ആയേ​യ്ക്കാ​വു​ന്ന വക്കീ​ലി​ന്റേ​യും സ്വ​ഭാ​വം കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്ന​താ​ണു്. അദ്ദേ​ഹം വി​ഷ​യ​ല​മ്പ​ട​നാ​യി​രു​ന്നു; വേ​ണ​മെ​ന്നു തോ​ന്നി​യാൽ സ്ത്രീ​ക​ളെ നല്ല​വ​ണ്ണം ലാ​ളി​ക്കു​ന്ന​വ​നു​മാ​ണു്. ഒരു​മി​ച്ചു​ത​ന്നെ, ഭൂ​മി​യി​ലു​ളള ഭർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ​റ​വും വലിയ ദു​ശ്ശാ​ഠ്യ​ക്കാ​രും കാ​മു​ക​ന്മാ​രിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ​റ​വും വലിയ രസി​ക​ന്മാ​രു​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു്, ഭാ​ര്യ​മാ​രാൽ എപ്പോ​ഴും വഞ്ചി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​രും ഉപ​പ​ത്നി​മാ​രാൽ ഒരി​ക്ക​ലും വഞ്ചി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​ത്ത​വ​രു​മാ​യി ചി​ല​രു​ള​ള​തിൽ ഒരാ​ളാ​യി​രു​ന്നു ചെ​റു​പ്പ​ത്തിൽ അദ്ദേ​ഹം. ചി​ത്ര​മെ​ഴു​ത്തിൽ അദ്ദേ​ഹം ഒരു ഗു​ണ​ദോ​ഷ​ജ്ഞ​നാ​ണു്, തോ​ന്നി​യ​പോ​ലെ​യും മി​ശ്ര​മായ വി​ധ​ത്തി​ലും പലേ​പൊ​ടി​പ്പും തൊ​ങ്ങ​ലും​വെ​ച്ച് ഏതു നി​സ്സാ​ര​ഭാ​ഗ​വും തെ​ളി​യി​ച്ചു കാ​ണി​ച്ചു ഴൊർ​ഭേ​ങ് എഴു​തി​യി​ട്ടു​ളള ഒര​ജ്ഞാ​ത​മ​നു​ഷ്യ​ന്റെ അസാ​ധാ​രണ ഛാ​യാ​പ​ടം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മു​റി​യിൽ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്റെ ഉടു​പ്പു പതി​ന്നാ​ലാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ മട്ടി​ലു​ള​ള​തോ പതി​നാ​റാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ സമ്പ്ര​ദാ​യ​മ​നു​സ​രി​ച്ചോ അല്ല; അതു നാ​യ​ക​സ​ഭ​യി​ലെ ഒരു സവി​ശേ​ഷാം​ഗ​ത്തി​ന്റെ രീതി പി​ടി​ച്ചു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​താ​ണു്. ആ സഭ​യു​ടെ കാ​ലം​വ​രെ അദ്ദേ​ഹം തനി​ക്കു ചെ​റു​പ്പ​മാ​ണെ​ന്നു സങ്ക​ല്പി​ച്ചു, പരി​ഷ്കൃ​ത​മ​ട്ടു​ക​ളെ പിൻ​തു​ടർ​ന്നു​പോ​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കു​പ്പാ​യം നേരിയ തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​തും ഉൾ​വി​സ്താ​ര​മു​ളള കീ​ശ​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും ഒരു നീണ്ട വാൽ​വെ​ട്ടു​ള​ള​തും വലിയ ഇരി​മ്പു​കു​ടു​ക്കു​കൾ വെ​ച്ചു​പി​ടി​പ്പി​ച്ച​തു​മാ​ണു്. അതോ​ടു​കൂ​ടി ചെ​റു​കാ​ലു​റ​ക​ളും പട്ട​പ്പൂ​ട്ടു​പ​പ്പാ​സ്സു​ക​ളും അദ്ദേ​ഹം ധരി​ച്ചി​രു​ന്നു. എപ്പോ​ഴും അദ്ദേ​ഹം കൈ രണ്ടും കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​ക​ളിൽ തി​രു​കി​യി​രി​ക്കും. അദ്ദേ​ഹം അധി​കാ​ര​പൂർ​വം പറ​യാ​റു​ണ്ടു്. ‘ഫ്രാൻ​സി​ലെ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​നം തെ​മ്മാ​ടി​ക​ളു​ടെ ഒരു ചന്ത​യാ​ണു്.’

പതി​നാ​റു വയ​സ്സു​ള്ള​പ്പോൾ, സം​ഗീ​ത​നാ​ട​ക​ശാ​ല​യിൽ ഒരു കളി​ദി​വ​സം രാ​ത്രി, ഒരേ സമ​യ​ത്തു രണ്ടു സുന്ദരിമാരാൽ-​വോൾത്തെയറാൽ പു​ക​ഴ്ത്തി​പ്പാ​ട​പ്പെ​ട്ട​വ​രും പ്രൗ​ഢി​യും പ്ര​സി​ദ്ധി​യു​ള്ള​വ​രു​മായ രണ്ടു സുന്ദരിമാരാൽ-​കുഴൽക്കണ്ണാടികളിലൂടെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്ക​പ്പെ​ടു​വാൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ഭാ​ഗ്യ​മു​ണ്ടാ​യി. രണ്ടു തീ​ജ്വാ​ല​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ കു​ടു​ങ്ങി​പ്പോ​യ​പ്പോൾ അദ്ദേ​ഹം ഒരു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യായ നർത്തകിയുടെ-​ഹ്രസ്വഗാത്രിയും തന്നെ​പ്പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ പതി​നാ​റു വയ​സ്സു​ള്ള​വ​ളും ഒരു പൂ​ച്ച​യെ​പ്പോ​ലെ ഒതു​ങ്ങി​യ​വ​ളു​മാ​യി നയേ​ന്ദ്രി എന്ന ഒരാട്ടക്കാരിയുടെ-​അടുക്കലേക്കു സധൈ​ര്യം ഒരോ​ട്ടം കൊ​ടു​ത്തു; അവ​ളു​ടെ മേൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്ന​നു​രാ​ഗ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു പൂർ​വ​സ്മ​ര​ണ​പ​റ​യൽ ലഹ​ള​യാ​ണു്. ഇങ്ങ​നെ ഇട​യ്ക്കൊ​ക്കെ പറ​ഞ്ഞു​കേൾ​ക്കാം: ‘അവൾ എന്തൊ​രു ചന്തക്കാരിയാണ്-​ആഗിമാർ-ഗിമാർദിനി-ഗിമാർദിനെത്തു്; ഒടു​വിൽ ഞാൻ അവളെ ലോൻ​ഷാ​യിൽ​വെ​ച്ചു കണ്ട​സ​മ​യ​ത്തു, ഹാ, നി​ല​നിർ​ത്തി​പ്പോ​രു​ന്ന വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളാ​യി​ച്ചു​രു​ണ്ട അവ​ളു​ടെ തല​മു​ടി​യും, വന്നോളു-​കണ്ടോളു എന്നു​ള്ള അവ​ളു​ടെ നോ​ട്ട​ങ്ങ​ളും, പു​തു​താ​യി വന്ന​വ​യു​ടെ നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള അവ​ളു​ടെ ഉടു​പ്പും, അവ​ളു​ടെ ചെറിയ ലഹ​ള​ക്കാ​രൻ കൈ​യു​റ​യും ’യൗ​വ​ന​കാ​ല​ത്തു് അദ്ദേ​ഹം ഒരു​ത​രം ശീ​ല​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഉൾ​ക്കു​പ്പാ​യ​മി​ട്ടി​രു​ന്നു! അതി​നെ​പ്പ​റ്റി പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​ന്ന​തു് വലിയ ഇഷ്ട​മാ​ണു്. ‘ഞാൻ ഒരു തുർ​ക്കി​ക്കാ​ര​ന്റെ വേ​ഷ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു അന്നു്.’ അദ്ദേ​ഹം പറയും, ഒരി​രു​പ​തു വയ​സ്സു​ള്ള​പ്പോൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ യദൃ​ച്ഛ​യാ കണ്ടു​മു​ട്ടിയ മദാം ദു് ബു​ഫ്ളർ ‘ഒരു രസികൻ’ എന്നാ​ണു് വി​വ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു്. രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​വി​ഷ​യ​ത്തി​ലും രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​വി​ഷ​യ​ത്തി​ലും പൊ​ന്തി​നി​ല്ക്കു​ന്ന പരു​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ബഹു​പു​ച്ഛ​മാ​ണു്. അദ്ദേ​ഹം പത്രങ്ങൾ-​ഗജട്ടുകൾ എന്നാ​ണു് പറയാറ്-​വായിക്കും; അതൊ​ക്കെ താനേ പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന ചിരി അമർ​ത്തും​കൊ​ണ്ടാ​ണു്. അദ്ദേ​ഹം പറയും, ‘എന്തു കൂ​ട്ട​രാ​ണി​വ​രൊ​ക്കെ കാ​സി​മിർ പെ​റി​യേ! ഇതാ നി​ങ്ങൾ​ക്കൊ​രു മന്ത്രി. ഇതൊരു പത്ര​ത്തിൽ കണ്ടേ​യ്ക്കാ​മെ​ന്നു തോ​ന്നാ​റു​ണ്ടു്; ‘മൊ​സ്സ്യു​ഗിൽ, നോർമൻ, മന്ത്രി!’ അതൊരു പൊ​റാ​ട്ടു​ക​ളി​യാ​യി​രി​ക്കും. ശരി! അതുമുണ്ടാവും-​അവർ അത്ര വി​ഡ്ഢി​ക​ളാ​ണു്;’ നേ​രം​പോ​ക്കിൽ അദ്ദേ​ഹം എന്തി​നേ​യും ഓരോ പേർ വിളിക്കും-​സഭ്യമായാലും ശരി, അസ​ഭ്യ​മാ​യാ​ലും ശരി; സ്ത്രീ​ക​ളു​ണ്ടാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് അദ്ദേ​ഹം ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും കൂ​സാ​റി​ല്ല. അസ​ഭ്യ​ങ്ങ​ളായ പ്ര​സം​ഗ​ങ്ങ​ളും, കന്ന​ത്ത​ര​ങ്ങ​ളും, വി​കൃ​തി​ത്ത​ങ്ങ​ളും ഒരു​ത​രം ശാ​ന്ത​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി​യും യാ​തൊ​രു ഭാവഭേദവുമില്ലാതെയും-​അതു രസമുണ്ട്-​അദ്ദേഹം തട്ടി​മൂ​ളി​ക്കും. അക്കാ​ല​ത്തെ മര്യാ​ദ​നോ​ക്കാ​യ്മ​യ്ക്ക് അത​നു​രൂ​പ​മാ​ണു്. പദ്യ​ത്തിൽ വൃ​ഥാ​സ്ഥൂ​ല​ത​കൂ​ടി കാലം ഗദ്യ​ത്തിൽ അപാകത കാ​ണു​ന്ന കാ​ല​മാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു് ഓർ​മി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണു്. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ‘തല​തൊ​ട്ട പി​താ​വു’ മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ ഒര​തി​ബു​ദ്ധി​മാ​നാ​വു​മെ​ന്നു ജ്യോ​തി​ഷം പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്; ആ മാ​ന്യ​വൃ​ദ്ധൻ രണ്ടു് അസാ​ധാ​ര​ണ​പ്പേ​രു​കൾ കു​ട്ടി​ക്കു സമ്മാനിച്ചു-​കൊച്ചുവിരുതൻ.

അദ്ദേ​ഹം ജനി​ച്ച മു​ലൊ​ങ്ങി​ലെ സർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യിൽ​വെ​ച്ചു കു​ട്ടി​ക്കാ​ല​ത്തു സമ്മാ​നം വാ​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്; ഒരി​ക്കൽ ദ്യു​ക് ദു് നിവെർനേ-​ദ്യുക് ദു് നെവർ എന്നേ ആദ്ദേ​ഹം വിളിക്കൂ-​അദ്ദേഹത്തെ കി​രീ​ട​മ​ണി​യി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. പ്ര​തി​നി​ധി​യോ ഗത്തി​നാ​വ​ട്ടേ, പതി​നാ​റാ​മൻ ലൂ​യി​യു​ടെ മര​ണ​ത്തി​നാ​വ​ട്ടേ, നെ​പ്പോ​ളി​യ​നാ​വ​ട്ടേ, ബുർ​ബോ​ങ് രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തി​ന്റെ പു​രോ​ഗ​മ​ന​ത്തി​നാ​വ​ട്ടേ, മറ്റെ​ന്തൊ​ന്നി​നു​മാ​വ​ട്ടേ ഈ കി​രീ​ട​ധാ​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള സ്മ​ര​ണ​യെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തിൽ​നി​ന്നു മാ​ച്ചു​ക​ള​യാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കണ്ണി​നു ദ്യു​ക് ദു് നെ​വെ​റാ​യി​രു​ന്നു ആ നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ മഹാൻ. ‘എന്തൊ​രു രസികൻ പ്ര​മാ​ണി.’ അദ്ദേ​ഹം പറയും; ‘ആ നീ​ല​ച്ച​പ​ട്ടു​നാ​ട​യും കെ​ട്ടി; എന്ത​ന്ത​സ്സു​ണ്ടു് കാണാൻ!’

മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്റെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ, രണ്ടാം കതറീൻ പോ​ള​ണ്ടു രാ​ജ്യം ഭാ​ഗി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പാപം, മു​വ്വാ​യി​രം റൂബിൾ [1] നാ​ണ്യം കൊ​ടു​ത്തു ബെ​സ്തു​കെ​ഫി​ന്റെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു സ്വർ​ണ​മു​ണ്ടാ​ക്കാ​നു​ള്ള മരു​ന്നു​കൂ​ട്ടു മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യ​തിൽ തീർ​ന്നു​പോ​യി. ഈ വി​ഷ​യ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി പറ​യു​മ്പോൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് ഉശി​രു​പി​ടി​ക്കും; ‘പതി​നെ​ട്ടാം​നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ കണ്ടു​പി​ടി​ത്തം, സ്വർ​ണ​മു​ണ്ടാ​ക്കാ​നു​ള്ള മരു​ന്നു്, ബെ​സ്തു​കെ​ഫി​ന്റെ മഞ്ഞ​ച്ചാ​യം, ലമൊത് [2] ഉപ​യോ​ഗി​ച്ച തുള്ളി-​അരയൗൺസു് കു​പ്പി​ക്ക് ഒരു ലൂ​യി​നാ​ണ്യം വി​ല​യു​ള്ള ഇതാ​ണു് അനു​രാഗ സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​ക​ളു​ടെ പ്ര​ത്യൗ​ഷ​ധം, മദ​ന​വി​ഷ​ത്തി​നു​ള്ള ദി​വ്യാ​മൃ​തം. പതി​ന​ഞ്ചാ​മൻ ലൂയി ആ മരു​ന്നു് ഇരു​നൂ​റു കു​പ്പി പോ​പ്പി​ന്ന​യ​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു.’ സ്വർ​ണ​മു​ണ്ടാ​ക്കാ​നു​ള്ള ആ ദി​വ്യൗ​ഷ​ധം Perchloride of Iron എന്ന മരു​ന്ന​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മ​ല്ലെ​ന്നു് ആരെ​ങ്കി​ലും പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്താൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​ച്ചു കല​ശ​ലാ​വും. മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ ബുർ​ബൊ​ങ് രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തെ ആരാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നു; 1789-ലെ ഭര​ണ​പ​രി​വർ​ത്ത​ന​ത്തെ​പ്പ​റ്റി അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു വലിയ ഭയ​മാ​ണു്; ആ അപ​ക​ട​കാ​ല​ത്തു തല​വെ​ട്ടി​പ്പോ​യി​ട്ടും ചാടി രക്ഷ​പ്പെ​ടാൻ തനി​ക്ക് എന്തെ​ല്ലാം നേ​ര​മ്പോ​ക്കു​ക​ളും സാ​മർ​ഥ്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​ണു് പ്ര​യോ​ഗി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ന്നു് അദ്ദേ​ഹം എപ്പോ​ഴും എടു​ത്താ​വർ​ത്തി​ച്ചു പറയും. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മു​മ്പിൽ​വെ​ച്ചു വല്ല ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രും പ്ര​ജാ​ഭ​ര​ണ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി പ്ര​ശം​സി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു​പോ​യാൽ ആ വൃ​ദ്ധൻ വി​ളർ​ത്തു​പോ​വും; ദേ​ഷ്യം സഹി​ച്ചു​കൂ​ടാ​ഞ്ഞ് മോ​ഹാ​ല​സ്യ​പ്പെ​ടു​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു എന്നു വരും. അദ്ദേ​ഹം ചി​ല​പ്പോൾ തന്റെ തൊ​ണ്ണൂ​റാം വയ​സ്സി​നെ​പ്പ​റ്റി പറയും: ‘ആയി​ര​ത്തെ​ഴു​നൂ​റ്റി തൊ​ണ്ണൂ​റ്റി​മൂ​ന്നു രണ്ടു പ്രാ​വ​ശ്യം കാണാൻ എനി​ക്കു സംഗതി വരി​ല്ലെ​ന്നു ഞാ​നാ​ശി​ക്കു​ന്നു.’ ഈ സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ, നൂറു വയ​സ്സു​വ​രെ താൻ ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കാൻ ഭാ​വ​മു​ണ്ടെ​ന്നു് അദ്ദേ​ഹം ആളു​ക​ളോ​ടു പതു​ക്കെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കാ​റു​ണ്ടു്.

അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ചില സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. അവയിൽ ഒന്നി​താ​ണു്; ‘ഒരു പു​രു​ഷ​ന്നു സ്ത്രീ​ക​ളു​ടെ​മേൽ കല​ശ​ലായ ഇഷ്ട​മു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​യും, ആ സമ​യ​ത്തു​ത​ന്നെ തനി​ക്കു തീരെ പ്ര​തി​പ​ത്തി​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​ളും, കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​വ​ളും, ശു​ണ്ഠി​ക്കാ​രി​യും, അധി​കാ​ര​ക്കാ​രി​യും, ധാ​രാ​ളം അവ​കാ​ശം പറ​യാ​നു​ള്ള​വ​ളും, എപ്പോ​ഴും സ്മൃ​തി​യി​ന്മേൽ പി​ടി​ച്ചു​നി​ല്ക്കു​ന്ന​വ​ളും, ആവ​ശ്യം​പോ​ലെ സാ​പ​ത്ന്യം ഭാ​വി​ക്കു​ന്ന​വ​ളു​മായ ഒരു ഭാര്യ അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​പ​ക്ഷം ആ വി​ഷ​മ​സ്ഥി​തി​യിൽ നി​ന്നു തല വീ​ണ്ടെ​ടു​ത്തു സമാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി കഴി​യാ​റാ​വാൻ ഒരൊ​റ്റ മാർ​ഗ​മു​ണ്ടു്: പണ​സ്സ​ഞ്ചി​യു​ടെ ചരടു ഭാ​ര്യ​യു​ടെ കൈയിൽ കൊ​ടു​ക്കുക. ഈ സ്ഥാ​ന​ത്യാ​ഗം അയാളെ സ്വ​ത​ന്ത്ര​നാ​ക്കും. പി​ന്നെ അവൾ​ക്ക് എപ്പോ​ഴും പണി​യാ​യി. ബഹു​ര​സ​ത്തിൽ നാ​ണ്യ​ങ്ങ​ളെ​ണ്ണി​ക്കൂ​ട്ടു​ന്നു, അതി​നി​ട​യിൽ വി​രൽ​ത്തു​മ്പ​ത്തു കറ പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. പകു​തി​പ്പ​ണം മു​ട​ക്കിയ കു​ടി​യാ​ന്മാ​രെ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം ചെ​യ്യി​ക്കു​ന്നു, കൃ​ഷി​ക്കാ​രെ പ്ര​വൃ​ത്തി പഠി​പ്പി​ക്കു​ന്നു, വക്കീൽ​മാ​രു​ടെ സഭ കൂ​ട്ടു​ന്നു, ആധാരം സാ​ക്ഷ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്മാ​രു​ടെ സഭ​യ്ക്ക് ആധ്യ​ക്ഷ്യം വഹി​ക്കു​ന്നു. ആധാ​ര​മെ​ഴു​ത്തു​കാ​രോ​ടു പ്ര​സം​ഗം ചെ​യ്യു​ന്നു, ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്മാ​രെ ചെ​ന്നു കാ​ണു​ന്നു, വ്യ​വ​ഹാ​ര​ങ്ങൾ നട​ത്തു​ന്നു, പാ​ട്ട​ത്തി​നേ​ല്പി​ക്കു​ന്നു, കരാ​റു​കൾ ചെ​യ്യി​ക്കു​ന്നു, സർ​വാ​ധി​കാ​ര​ങ്ങ​ളും തനി​ക്കാ​ണെ​ന്നു ഭാ​വി​ക്കു​ന്നു, വി​ല്ക്കു​ന്നു, വാ​ങ്ങു​ന്നു, ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു, വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്യു​ന്നു, രാ​ജി​യാ​ക്കു​ന്നു, സന്ധി​പ്പി​ക്കു​ന്നു, സന്ധി​യി​ല്ലാ​താ​ക്കു​ന്നു, സേ​വ​യ്ക്കു നി​ല്ക്കു​ന്നു, വഴി​പ്പെ​ടു​ന്നു, മു​ഷി​യു​ന്നു, വ്യ​വ​സ്ഥ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു, തക​രാ​റാ​ക്കു​ന്നു, നിധി വെ​ക്കു​ന്നു, ചെ​ല​വ​ഴി​ക്കു​ന്നു; അവൾ വി​ഡ്ഢി​ത്ത​ങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു-​അവരവർക്കു ബഹു​ര​സ​മു​ള്ള കാ​ര്യം: അതവളെ ആശ്വ​സി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ഭർ​ത്താ​വു​ത​ന്നെ നി​സ്സാ​ര​മാ​ക്കി​ത്ത​ള്ളി​യ​തി​നു ഭർ​ത്താ​വി​നെ താൻ ദീ​പാ​ളി പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നു് അവൾ​ക്കു സന്തോ​ഷി​ക്കാം.’ ഈ സി​ദ്ധാ​ന്ത​മ​നു​സ​രി​ച്ച് അദ്ദേ​ഹം​ത​ന്നെ നട​ന്നു​നോ​ക്കി; അത​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ചരി​ത്ര​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഭാര്യ രണ്ടാ​മ​ത്തേ​തു്, കൈ​കാ​ര്യം നട​ത്തി നട​ത്തി, അവൾ മരി​ച്ചി​ട്ടു് ഒരു ശു​ഭ​ദി​വ​സ​ത്തിൽ കണ​ക്കു​നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ കഷ്ടി​ച്ചു ചെ​ല​വി​നു​ള്ള​തേ ബാ​ക്കി​യു​ള്ളൂ എന്ന ദി​ക്കാ​യി; ആകെ​യു​ള്ള സ്വ​ത്തു മു​ഴു​വ​നും​കൂ​ടി കൊ​ല്ല​ത്തിൽ പതി​ന​യ്യാ​യി​രം ഫ്രാ​ങ്ക് മാ​ത്രം വര​വു​ള്ള ഒരു സം​ഖ്യ​യാ​യി കലാ​ശി​ച്ചു; അതു​ത​ന്നെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കാ​ലാ​വ​സാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി മു​ക്കാ​ലും ഊർ​ദ്ധ്വൻ​വ​ലി​ക്കും. ഈ ഒടു​വിൽ പറ​ഞ്ഞ​തു​കൊ​ണ്ടു് അദ്ദേ​ഹം അമ്പ​ര​ന്നി​ല്ല; പി​ന്നെ​യ്ക്കു കുറെ സമ്പാ​ദി​ച്ചു​വെ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു പരി​ഭ്ര​മ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. എന്ന​ല്ല, പൂർ​വി​ക​സ്വ​ത്തു നി​ല​നി​ന്നു​പോ​രാൻ പ്ര​യാ​സ​മാ​ണെ​ന്നു് അദ്ദേ​ഹം മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്; അതു രാ​ജ്യ​സ്വ​ത്താ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളു​ടെ വാ​ഗ്ദാ​നം പല അവ​താ​ര​ങ്ങ​ളും കഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി​ക്ക​ണ്ടി​ട്ടു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ഗവർ​മ്മെ​ണ്ടു​ക​ട​ത്തി​ന്റെ വി​വ​ര​ണ​ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തിൽ വലിയ വി​ശ്വാ​സ​മി​ല്ല. അദ്ദേ​ഹം പറയും: ‘അതൊ​ക്കെ പൊ​റാ​ട്ടു​നാ​ടക സ്ഥ​ല​മാ​ണു്.’ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ താ​മ​സ​സ്ഥ​ലം സ്വ​ന്ത​മാ​ണെ​ന്നു ഞങ്ങൾ മുൻ​പു​ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞു​വ​ല്ലോ. അവിടെ ഭൃ​ത്യ​ജ​ന​ങ്ങ​ളാ​യി രണ്ടുപേരുണ്ട്-​ഒരാണും, ഒരു പെ​ണ്ണും. ഒരു ഭൃ​ത്യൻ പാർ​ക്കാൻ വന്നാൽ ഉടനെ അദ്ദേ​ഹം അവനെ പു​തു​താ​യി ജ്ഞാ​ന​സ്നാ​നം ചെ​യ്യി​ക്കും. ഭൃ​ത്യ​ന്മാർ​ക്കെ​ല്ലാം അവ​ര​വ​രു​ടെ രാജ്യപ്പേരിടും-​നിമ്വ, കൊ​ന്ത്വ, പ്വാ​ത്വെൻ, പി​ക്കാർ. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഒടു​വി​ല​ത്തെ പരി​ചാ​ര​കൻ തടി​ച്ച്, വാർ​ത്തു​ണ്ടാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പോ​ലെ, ഒച്ച നേർ​ത്തു്, ഏറി​യാൽ ഇരു​പ​ത​ടി ഓടാൻ വയ്യാ​ത്ത അമ്പ​ത്ത​ഞ്ചു വയ​സ്സു​ള്ള ഒരാ​ളാ​യി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, ആ മനു​ഷ്യ​ന്റെ ജനനം ബയോ​ന്നി​ലാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു്, അദ്ദേ​ഹം അയാൾ​ക്കു ബസ്ക് എന്നു പേ​രി​ട്ടു. അവിടെ താ​മ​സി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഭൃ​ത്യ​ന്മാർ​ക്കെ​ല്ലാം നി​ക്കൊ​ല​ത്തെ​ന്നാ​യി​രി​ക്കും വി​ളി​ക്കു​ന്ന പേർ. ഇനി നമ്മൾ അറി​യാൻ​പോ​കു​ന്ന മഞോ​വി​നും അതു​ത​ന്നെ. ഒരു ദിവസം ഒര​ഹ​ങ്കാ​ര​മേ​റിയ വെ​പ്പു​പ​ണി​ക്കാ​രി പാർ​ക്കാൻ വന്നു മുഖം കാ​ണി​ച്ചു. ‘മാ​സ​ത്തിൽ നി​ങ്ങൾ​ക്ക് എന്തു ശമ്പ​ളം കി​ട്ട​ണം?’ മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ ചോ​ദി​ച്ചു. ‘മു​പ്പ​തു ഫ്രാ​ങ്ക്.’ പേ​രെ​ന്താ​ണു്?’ ‘ഒലിം​പി​യെ.’ ‘നി​ങ്ങൾ​ക്ക് അമ്പ​തു ഫ്രാ​ങ്ക് കി​ട്ടും; പേർ നി​ക്കൊ​ലെ​ത്തെ​ന്നാ​വും.’

മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്റെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ ദുഃഖം ക്രോ​ധ​മാ​യി മാറും; നി​രാ​ശ​ത​യിൽ പെ​ട്ടാൽ പി​ന്നെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു ബഹു​ശു​ണ്ഠി​യാ​യി. ആ വൃ​ദ്ധ​ന്നു് എല്ലാ വിധം ദു​ശ്ശാ​ഠ്യ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ടു്; എല്ലാ​വി​ധം ദുഃ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ങ്ങ​ളും കാണും. അക​ത്തും പു​റ​ത്തും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു സന്തോ​ഷ​വും സമാ​ധാ​ന​വു​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന സം​ഗ​തി​ക​ളിൽ ഒന്നു്, ഞങ്ങൾ മുൻ​പു് പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, താൻ എപ്പോ​ഴും ഒരു ചൊ​ടി​യു​ള്ള ആൺ​കു​ട്ടി​യാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു​വ​ല്ലോ എന്നു​ള്ള​താ​ണു്; ആ ഒരു നി​ല​യിൽ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പെ​രു​മാ​റ്റ​വും. ഇതിനെ അദ്ദേ​ഹം ‘രാ​ജ​കീ​യ​ബ​ഹു​മ​തി’ എന്നാ​ണു് പറ​യാ​റു്. ഈ രാ​ജ​കീ​യ​ബ​ഹു​മ​തി ചി​ല​പ്പോൾ വല്ലാ​ത്ത തക​രാ​റു​ക​ളെ​യൊ​ക്കെ തല​യ്ക്കു വലി​ച്ചി​ടും. ഒരു ദിവസം, ഒരു കൊട്ട കക്ക​പോ​ലെ, തടി​ച്ചു വല്ലാ​ത്ത നി​ല​വി​ളി കൂ​ട്ടു​ന്ന ഒരു പി​ഞ്ചു​കു​ട്ടി​യെ കൊ​ട്ട​യി​ലി​ട്ടു്, അഞ്ചാ​റു​മാ​സം മുൻ​പു് അവി​ടെ​നി​ന്നു താമസം മാ​റ്റി​പ്പോയ ഒരു ദാ​സി​പ്പെ​ണ്ണു്, അതു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കു​ട്ടി​യാ​ണെ​ന്നും പറ​ഞ്ഞു, കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു കാ​ഴ്ച​വെ​ച്ചു. അക്കാ​ല​ത്തു മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്നു തി​ക​ച്ചും വയ​സ്സു് എൺ​പ​ത്തി​നാ​ലു കഴി​ഞ്ഞു. വീ​ടാ​കെ കല​ങ്ങി മറി​ഞ്ഞു; ശു​ണ്ഠി​യും ലഹ​ള​യു​മാ​യി. ഇതാരെ വി​ശ്വ​സി​പ്പി​ച്ചു​ക​ള​യാ​മെ​ന്നാ​ണു് ആ രണ്ടും കെട്ട പെ​ണ്ണു വി​ചാ​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു? എന്ത​ധി​ക​പ്ര​സം​ഗം! എന്തു വല്ലാ​ത്ത അപ​വാ​ദം! മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്നാ​ക​ട്ടേ ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും ദേ​ഷ്യം വന്നി​ല്ല. ആ അപ​വാ​ദം​കൊ​ണ്ടു മേ​നി​കേ​റിയ ഒരു സൗ​ശീ​ല്യ​വാ​ന്റെ പു​ഞ്ചി​രി​യോ​ടു​കൂ​ടി ആ ചെ​ക്ക​നെ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു്, അദ്ദേ​ഹം ആത്മ​ഗ​ത​മാ​യി പറ​ഞ്ഞു; ‘ശരി, എന്തേ ഇപ്പോൾ? എന്തേ ഉണ്ടാ​യ​തു? നി​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ അമ്പ​ര​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു; നി​ങ്ങൾ​ക്കൊ​ന്നും ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും കഥ​യി​ല്ല. ഒമ്പ​താ​മൻ ഷാർൽ മഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ പി​റ​ക്കാ​ത്ത മകനായ മൊ​സ്സ്യു ദ്യു​ക് ദാൻ​ഗു​ലിം എൺപതു വയ​സ്സാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ പതി​ന​ഞ്ചു വയ​സ്സു​ള്ള ഒരു കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത പെ​ണ്ണി​നെ കല്യാ​ണം കഴി​ച്ചു; ബോർ​ദോ​വി​ലെ പ്ര​ധാന മെ​ത്രാ​നായ കർ​ദി​നാൽ​ദു് സുർ​ദി​യു​ടെ സഹോ​ദ​ര​നായ മർകി ദലു​യി​ക്, എൺ​പ​ത്തി​മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ വയ​സ്സിൽ മദാം ലപ്രെ​സി​ദാ​ന്തു് ഴാ​ക്കാ​ങ്ങിൽ, അവർ രണ്ടു​പേ​രു​ടേ​യും പ്രേ​മ​സ​ന്താ​ന​മാ​യി ഒരു മകൻ ജനി​ച്ചു; ആ കു​ട്ടി ഒടു​വിൽ രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളിൽ ഒരു പ്ര​ധാ​നാം​ഗ​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു. ഈ നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ മഹാ​ന്മാ​രിൽ ഒരാ​ളായ തബരോ മതാ​ചാ​ര്യൻ എൺ​പ​ത്തേ​ഴു വയ​സ്സായ ഒരാ​ളു​ടെ മക​നാ​ണു്. ഇതി​ലൊ​ന്നും സാ​ധാ​ര​ണ​ത്തിൽ​നി​ന്നു കവി​ഞ്ഞ യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ല. പി​ന്നെ, വേ​ദ​പു​സ്ത​കം! അതു മുൻ​പിൽ​വെ​ച്ചു ഞാൻ പറ​യു​ന്നു, ഈ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൻ മാ​ന്യൻ എന്റെ​യ​ല്ല. അവ​നെ​നോ​ക്കി വളർ​ത്തുക. ഇത​വ​ന്റെ തെ​റ്റ​ല്ല​ല്ലോ!’ ഈ മാ​തി​രി പ്ര​വൃ​ത്തി​യിൽ നല്ല ക്ഷ​മ​യു​ണ്ടു്. മഞൊ എന്നു പേരായ ആ സ്ത്രീ പി​റ്റേ കൊ​ല്ല​വും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു മറ്റൊ​രു കെ​ട്ട​യ​ച്ചു. അതും ഒരാൺ​കു​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. അപ്പോൾ, മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ കാ​ര്യം ഒഴി​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. ഇനി​മേൽ ആ അമ്മ ഇങ്ങ​നെ ചെ​യ്യി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള നി​ശ്ച​യ​ത്തി​ന്മേൽ, രണ്ടു കു​ട്ടി​ക​ളു​ടേ​യും ചെ​ല​വി​ന്നു മാ​സ​ത്തിൽ എൺപതു ഫ്രാ​ങ്ക് വീതം അയ​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​മെ​ന്നേ​റ്റു് ആ രണ്ടു ചെ​ക്ക​ന്മാ​രെ​യും അദ്ദേ​ഹം അവ​റ്റി​ന്റെ അമ്മ​യ്ക്കു തി​രി​ച്ച​യ​ച്ചു. അദ്ദേ​ഹം തു​ടർ​ന്നു: ‘അമ്മ ഈ രണ്ടു കു​ട്ടി​ക​ളേ​യും നല്ല​പോ​ലെ നോ​ക്കി വളർ​ത്തി​ക്കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്നു ഞാൻ നിർ​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്നു. ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു ഞാ​നി​വ​രെ ചെ​ന്നു കാണും.’ ഇത​ദ്ദേ​ഹം ചെ​യ്തി​രു​ന്നു​താ​നും. മു​പ്പ​ത്തി​മൂ​ന്നു കൊ​ല്ല​മാ​യി പ്വാ​ത്തി​യേ​റി​ലെ മത​പാ​ഠ​ശാ​ല​യിൽ പ്ര​ധാ​നാ​ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി​രു​ന്ന ഒരു സഹോ​ദ​രൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടു്; ആ മതാ​ചാ​ര്യൻ എഴു​പ​ത്തൊ​മ്പ​താ​മ​ത്തെ വയ​സ്സിൽ മരി​ച്ചു. ‘ചെ​റു​പ്പ​ത്തിൽ അവ​നെ​ന്റെ കൈയിൽ നി​ന്നു പോയി,’ അദ്ദേ​ഹം പറ​ഞ്ഞു. പൂർ​വ​സ്മ​ര​ണ​ക​ളൊ​ന്നും ബാ​ക്കി നി​ല്ക്കാ​തെ മരി​ച്ചു​പോയ ഈ സഹോ​ദ​രൻ ഒരു ചെറിയ പി​ശു​ക്ക​നാ​യി​രു​ന്നു; ഒരു മതാ​ചാ​ര്യ​നാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു കണ്ടെ​ത്തു​ന്ന സാ​ധു​ക്കൾ​ക്കൊ​ക്കെ ധർമം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു് തന്റെ മു​റ​യാ​ണെ​ന്നു് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; പക്ഷേ, എടു​ക്കാ​ത്ത​തും കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത​തു​മായ സൂ​നാ​ണ്യ​മ​ല്ലാ​തെ അയാൾ അവർ​ക്കു കൊടുത്തിരുന്നില്ല-​ ഇങ്ങ​നെ സ്വർ​ഗ​ത്തി​ലൂ​ടെ അയാൾ നര​ക​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഒരു വഴി കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു. എന്നാൽ മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാൻ എന്ന ജ്യേ​ഷ്ഠ​സ​ഹോ​ദ​ര​നാ​ക​ട്ടേ, ധർമം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന കാ​ര്യ​ത്തിൽ ഒരു പി​ശു​ക്കു​മി​ല്ല; സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യും തറ​വാ​ടി​ത്ത​ത്തോ​ടു കൂ​ടി​യും അദ്ദേ​ഹം ധർമം ചെ​യ്യും. അദ്ദേ​ഹം ദയാ​ലു​വും ദ്രു​ത​ഗ​തി​ക്കാ​ര​നും ഉദാ​ര​ശീ​ല​നു​മാ​യി​രു​ന്നു. ധന​വാൻ​കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മനോ​ഗ​തി മഹ​ത്ത​ര​മാ​യേ​നേ. തന്നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച സക​ല​വും പ്രാ​ഭ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട​ണ​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആഗ്രഹം-​തെമ്മാടിത്തങ്ങളായാലും ശരി. ഒരു ദിവസം അവ​കാ​ശ​സ്വ​ത്തു കി​ട്ടു​ന്ന കാ​ര്യ​ത്തിൽ ഒരു കാ​ര്യ​സ്ഥ​നാൽ കഠി​ന​മാ​യും സ്പ​ഷ്ട​മാ​യും വഞ്ചി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ അദ്ദേ​ഹം ഇങ്ങ​നെ ഒരു വി​ശി​ഷ്ടാ​ഭി​പ്രാ​യം ഉച്ച​രി​ക്ക​യു​ണ്ടാ​യി: ‘ആ ചെ​യ്ത​തു മര്യാ​ദ​യാ​യി​ല്ല! ഇത്ത​രം മോഷണം കാ​ണു​മ്പോൾ എനി​ക്കു പോ​രാ​യ്മ തോ​ന്നു​ന്നു. ഈ മൂ​റ്റാ​ണ്ടിൽ സക​ല​വും ദു​ഷി​ച്ചു പോയിരിക്കുന്നു-​തെമ്മാടികൾകൂടി. എന്റെ സ്ഥി​തി​യി​ലു​ള്ള ഒരാ​ളോ​ടു് ഇങ്ങ​നെ​യ​ല്ല തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കേ​ണ്ട​തു്. ഒരു കാ​ട്ടിൽ വച്ചി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ എന്റെ പക്കൽ​നി​ന്നു പി​ടി​ച്ചു പറി​ച്ചു. അതു​ത​ന്നെ വല്ലാ​തെ​യും. കാടും മന്ത്രി​ക്കൊ​ത്ത​താ​വ​ട്ടെ.’

ഞങ്ങൾ മുൻപു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ അദ്ദേ​ഹം രണ്ടു കല്യാ​ണം കഴി​ച്ചി​രു​ന്നു. ആദ്യ​ത്തെ ഭാ​ര്യ​യിൽ ഒരു മക​ളു​ണ്ടാ​യി; അവൾ വി​വാ​ഹം ചെ​യ്തി​ല്ല. രണ്ടാ​മ​ത്തേ​തിൽ മറ്റൊ​രു മക​ളു​ണ്ടാ​യി; അവൾ ഏക​ദേ​ശം മു​പ്പ​താ​മ​ത്തെ വയ​സ്സോ​ടു​കൂ​ടി മരി​ച്ചു; അവൾ അനു​രാ​ഗ​ത്താ​ലോ, ഈശ്വ​ര​ക​ല്പ​ന​യാ​ലോ, മറ്റെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടോ ഒരു ഗതി​യി​ല്ലാ​ത്ത പട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​നെ കല്യാ​ണം കഴി​ച്ചു; അയാൾ നെ​പ്പോ​ളി​യ​ന്റെ ഭാ​ഗ​ത്തു ചേർ​ന്നു യു​ദ്ധം ചെ​യ്തു് ഓസ്തെർ​ലി​ത്സിൽ​വെ​ച്ചു കു​രി​ശു​ബ​ഹു​മ​തി​യും വാ​ട്ടർ​ലൂ​വിൽ വെ​ച്ചു കേർ​ണൽ​സ്ഥാ​ന​വും സമ്പാ​ദി​ച്ചി​രു​ന്നു. അവൻ എന്റെ കു​ടും​ബ​ത്തി​നു് ഒര​വ​മാ​ന​മാ​ണു്, ആ നാ​ടു​വാ​ഴി വൃ​ദ്ധൻ പറ​ഞ്ഞു. അദ്ദേ​ഹം ഒരു​പാ​ടു പൊ​ടി​വ​ലി​ക്കും; അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു് ഒരു കൈ​യി​ന്റെ പു​റം​കൊ​ണ്ടു നാ​ട​ഞെ​റി​യെ സവി​ശേ​ഷ​മാ​തി​രി​യിൽ പി​ടി​ച്ചു​വ​ലി​ക്കു​ന്ന സമ്പ്ര​ദാ​യ​മു​ണ്ടു്. ഈശ്വ​ര​നിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു തീരെ വി​ശ്വാ​സ​മി​ല്ല.

ഇങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു മൊ​സ്സ്യു കൊ​ച്ചു​വി​രു​തൻ ഗിൽ​നോർ​മാൻ. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു തല​മു​ടി പോയിട്ടില്ല-​വെളുക്കുന്നതിലധികം ചാ​ര​നി​റം വെ​ക്കു​ക​യാ​ണു് അതു ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള​തു്; അത​ദ്ദേ​ഹം എപ്പോ​ഴും നാ​യ​ച്ചെ​വി​പോ​ലെ ചീ​ന്തി​യി​ട്ടി​രി​ക്കും. ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ, ഇങ്ങ​നെ​യൊ​ക്കെ​യി​രു​ന്നാ​ലും അദ്ദേ​ഹം കണ്ടാൽ ആരാ​ധ്യ​നാ​യി​രു​ന്നു.

പതി​നെ​ട്ടാം​നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ എന്തോ ഒരു മട്ടു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടു്; അദ്ദേ​ഹം പ്ര​മാ​ണി​യും കഴ​മ്പി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നു​മാ​ണു്.

1814-ലും രാ​ജ​ത്വ​പു​നഃ​സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ ആദ്യ​കാ​ല​ത്തും, ചെ​റു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്ന മൊ​സ്സ്യു ഗിൽനോർമാൻ-​ വയ​സ്സു് അന്നെ​ഴു​പ​ത്തി​നാ​ലേ ആയിരുന്നുള്ളു-​റ്യു സർ​വാൻ​ദൊ​നി​ക്ക​ടു​ത്തു​ള്ള സാങ് സുൽ​പ്പി​സി​ലാ​ണു് താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു്. ഇപ്പോ​ഴ​ത്തെ സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു പാർ​പ്പു മാ​റ്റി​യ​തു് ഒതു​ങ്ങി​ത്താ​മ​സി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​തു മുതല്ക്കാണ്-​ധാരാളമായി എൺപതു വയ​സ്സു കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു ശേഷം.

ഒതു​ങ്ങി​പ്പാർ​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​തു​മു​ത​ല്ക്ക്, അദ്ദേ​ഹം തന്റെ സ്വ​ഭാ​വ​വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളിൽ ആണ്ടു​മു​ങ്ങി. പ്ര​ധാ​ന​മായ ഒന്നു് - അതിനു മാറ്റമില്ല-​പകൽ മു​ഴു​വ​നും പു​റ​ത്തെ വാതിൽ അമ്പി​ച്ച​ട​ച്ചി​ട്ടി​രി​ക്കും എന്നു​ള്ള​താ​ണു്; ആർ​ത​ന്നെ വന്നാ​ലും വൈ​കു​ന്നേ​ര​മ​ല്ലാ​തെ വാതിൽ തു​റ​ക്കി​ല്ല. അഞ്ചു മണി​ക്കു ഭക്ഷ​ണം കഴി​ക്കും; അതു കഴി​ഞ്ഞാൽ ഉടനെ വാതിൽ തു​റ​ന്നു. ഇതു പതി​നെ​ട്ടാം​നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ നട​പ്പാ​യി​രു​ന്നു; അദ്ദേ​ഹം ആ പതി​വു​ന​ട​പ്പിൽ​നി​ന്നു് ഒരി​ഞ്ച​ന​ങ്ങു​ക​യി​ല്ല. ‘പകൽ അല​ക്ഷ്മി പി​ടി​ച്ച​താ​ണു്,’ അദ്ദേ​ഹം പറയും; ‘അതി​നു് അടഞ്ഞ വാ​തി​ലേ കാ​ട്ടി​കൂ​ടൂ, മു​കൾ​ത്ത​ട്ടു തന്റെ നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ കൊ​ളു​ത്തി​വെ​ക്കു​മ്പോൾ മാ​ത്ര​മേ, പരി​ഷ്കാ​രി​കൾ തങ്ങ​ളു​ടെ മന​സ്സി​നു വെ​ളി​ച്ചം വെ​പ്പി​ക്കു.’ ആർ വന്നാ​ലും, മഹാ​രാ​ജാ​വു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും, അദ്ദേ​ഹം അക​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കാൻ സമ്മ​തി​ക്കി​ല്ല. അത​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കാ​ല​ത്തെ ഒരു പഴയ അന്ത​സ്സാ​യി​രു​ന്നു.

ഞങ്ങൾ മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്റെ രണ്ടു പെൺ​മ​ക്ക​ളെ​പ്പ​റ്റി ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ പറ​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അവർ പത്തു കൊ​ല്ലം ഇട​വി​ട്ടി​ട്ടാ​ണു് ലോ​ക​ത്തിൽ പ്ര​വേ​ശി​ച്ച​തു്. ചെ​റു​പ്പ​ത്തിൽ ആ രണ്ടു പേർ​ക്കും തമ്മിൽ, ആകൃ​തി​യി​ലാ​വ​ട്ടേ പ്ര​കൃ​തി​യി​ലാ​വ​ട്ടേ, യാ​തൊ​രു യോ​ജി​പ്പു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു; അന്യോ​ന്യ​മു​ള്ള പെ​രു​മാ​റ്റ​ത്തി​ലും സഹോ​ദ​രി​ക​ളാ​ണെ​ന്നു കഴി​യു​ന്ന​തും കാ​ണി​ക്കാ​തെ കഴി​ച്ചി​രു​ന്നു. അനു​ജ​ത്തി​യു​ടെ ഹൃദയം സു​കു​മാ​ര​ക​ല​ക​ളോ​ടു സം​ബ​ന്ധി​ച്ച സക​ല​ത്തോ​ടും ഇട​പെ​ടു​ന്ന ഒരു രമ​ണീ​യ​വ​സ്തു​വാ​യി​രു​ന്നു; പു​ഷ്പ​ങ്ങ​ളും കവി​ത​യും സം​ഗീ​ത​വു​മാ​യി അവൾ കാലം കഴി​ച്ചു; ഉത്സാ​ഹ​മ​യ​മായ ഒരു പ്രാ​പ​ഞ്ചി​കാ​കാ​ശ​ത്തിൽ അവൾ പറ​ന്നു​ക​ളി​ച്ചു; കു​ട്ടി​ക്കാ​ലം മുതൽ അവ്യ​ക്ത​വും മഹ​ത്ത​ര​വു​മായ ഒരു രൂ​പ​വി​ശേ​ഷ​ത്തെ അവൾ, ഉള്ളു​കൊ​ണ്ടു, വി​വാ​ഹം ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. ഇതു​പോ​ലെ​ത​ന്നെ, ജ്യേ​ഷ്ഠ​ത്തി​ക്കു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു സ്വ​ന്തം ചില മനോ​രാ​ജ്യം; അവളും ആകാ​ശ​ത്തു് ഏതോ അതി​ധ​ന​വാ​നായ ഒരു കൊ​ട്ടാ​രാ​ധി​കാ​രി​യെ, ഒരു കരാ​റു​പ​ണി​ക്കാ​ര​നെ, ഒരു വങ്ക​പ്ര​ഭു​ഭർ​ത്താ​വി​നെ, ഒരു കോ​ടീ​ശ്വ​ര​നെ, അല്ലെ​ങ്കിൽ ഒരു പൊ​ല്ലീ​സു് മേ​ല​ധ്യ​ക്ഷ​നെ, നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടി​രു​ന്നു; പൊ​ല്ലീ​സു് മേ​ല​ധ്യ​ക്ഷ​ന്റെ താ​മ​സ​സ്ഥ​ല​ത്തു​വെ​ച്ചു​ള്ള സദ്യ​കൾ, കഴു​ത്തിൽ ചങ്ങ​ല​യോ​ടു​കൂ​ടിയ ഒരു ദ്വാ​ര​പാ​ല​കൻ, ഉദ്യോ​ഗ​സം​ബ​ന്ധി​ക​ളായ നൃ​ത്ത​വി​നോ​ദ​ങ്ങൾ, നഗ​ര​സ​ഭാ മണ്ഡ​ല​ത്തി​ലെ പ്ര​സം​ഗ​കോ​ലാ​ഹ​ല​ങ്ങൾ, പൊ​ല്ലീ​സു് മേ​ല​ധ്യ​ക്ഷ​ന്റെ ‘കൊ​ച്ച​മ്മ’ യാവൽ-​ഇതൊക്കെ അവ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ ഒരു കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു.

ഇങ്ങ​നെ ആ രണ്ടു സഹോ​ദ​രി​മാ​രും, ചെറിയ പെൺ​കി​ടാ​ങ്ങ​ളാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ അതാതു സ്വ​ന്തം മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലൂ​ടെ ദാ​മ്പ​ത്യ​കാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്ക് അല​ഞ്ഞു ചെ​ന്നി​രു​ന്നു. രണ്ടു പേർ​ക്കു​മു​ണ്ടു് ചിറകുകൾ-​ഒരുവളുടെ ചിറകു ദേ​വ​സ്ത്രീ​യു​ടേ​താ​ണു്, മറ്റ​വ​ളു​ടേ​തു് വൻ​വാ​ത്തി​ന്റേ​തും.

ഒരു മനോ​രാ​ജ്യ​വും തി​ക​ച്ചും സാ​ധി​ക്ക എന്നതില്ല-​ഇഹലോകത്തിൽ തീർ​ച്ച നമ്മു​ടെ കാ​ല​ത്തു് ഒരു സ്വർ​ഗ​വും ഭൂ​മി​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല അനു​ജ​ത്തി തന്റെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ പു​രു​ഷ​നെ​ത്ത​ന്നെ വേ​ളി​ക​ഴി​ച്ചു. പക്ഷേ, അവൾ മരി​ച്ചു​പോ​യി. ജ്യേ​ഷ്ഠ​ത്തി വി​വാ​ഹം​ത​ന്നെ ചെ​യ്തി​ല്ല.

ഞങ്ങൾ എഴു​തി​വ​രു​ന്ന ചരി​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ച്ച കാ​ല​ത്തു് അവൾ ഒരു പഴ​ക്കം​ചെ​ന്ന ഗുണവിശേഷമായിരിക്കുന്നു-​ഏറ്റവും കൂർ​മ​യു​ള്ള ഒരു മൂ​ക്കോ​ടും ഒരാൾ​ക്കു കണ്ടെ​ത്താ​വു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം അത്യ​ന്തം ഉന്തി​നി​ല്ക്കു​ന്ന മന​സ്സോ​ടും കൂടി വേ​വു​ത​ട്ടാ​ത്ത ഒരു വസ്തു. മാ​റി​പ്പോ​വാൻ വയ്യാ​ത്ത ഒരു ലക്ഷ​ണം; അടു​ത്ത ബന്ധു​ക്കൾ​ക്കൊ​ഴി​ച്ചു മറ്റാർ​ക്കും അവ​ളു​ടെ സാ​ക്ഷാൽ പേ​ര​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. മൂ​ത്ത​മാം​സെൽ ഗി​നോർ​മാൻ എന്നാ​ണു് അവളെ പറ​ഞ്ഞു​വ​ന്ന​തു്.

കപ​ട​നാ​ട്യ​ത്തിൽ അവൾ, ഏതു കന്യ​ക​യേ​യും ചില ‘കൊ​മ്പു​വ​യ്ക്കും.’ അവൾ തന്റെ ചാ​രി​ത്ര്യ​നി​ഷ്ഠ​യെ അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​ത്തേ​ക്കു കട​ത്തി​യി​രു​ന്നു. തന്റെ ജീ​വ​കാ​ല​ത്തി​ലെ ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​സം​ഭ​വ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള സ്മരണ അവൾ എന്നെ​ന്നും നി​ല​നിർ​ത്തി​പ്പോ​ന്നി​രു​ന്നു; ഒരു ദിവസം ഒരു പു​രു​ഷൻ അവ​ളു​ടെ കാ​ലു​റ​ക്കെ​ട്ടു കണ്ടു​പോ​യി.

പ്രാ​യം​കൊ​ണ്ടു് ഈ നിർ​ദ്ദ​യ​മായ ചാ​രി​ത്ര്യ​നി​ഷ്ഠ​യ്ക്ക് ഒന്നു​കൂ​ടി കനം പി​ടി​ക്കുക മാ​ത്ര​മേ ചെ​യ്തു​ള്ളു. ഒരു മനു​ഷ്യ​നും സ്വ​പ്ന​ത്തിൽ​ക്കൂ​ടി നോ​ക്കു​വാൻ വഴി​യി​ല്ലാ​ത്തേ​ട​ത്തു് അവൾ കൊ​ളു​ത്തു​ക​ളും മൊ​ട്ടു​സൂ​ചി​ക​ളും വെ​ച്ചു നി​റ​ച്ചു. ലജ്ജാ​ശീ​ല​ത്തി​ന്റെ ഒരു സവി​ശേ​ഷത, ആരും കോ​ട്ട​യെ എതിർ​ക്കാൻ ഭാ​വ​മി​ല്ലെ​ന്നു് എത്ര​ത്തോ​ളം തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ന്നു​വോ അത്ര​ത്തോ​ളം അധികം കാ​വ​ല്ക്കാ​രെ നിർ​ത്തു​ന്ന​താ​ണു്.

എന്തായാലും-​നിർദ്ദോഷതയുടെ ഈ പഴയ രഹ​സ്യ​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള സാരം കഴി​വു​ള്ള​വർ വിവരിക്കട്ടെ-​കുന്തപ്പടയാളികളുടെ മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​നായ തി​യോ​ദുൽ എന്ന ഒരു മരു​മ​ക​നെ അവൾ തന്നെ ആലിം​ഗ​നം ചെ​യ്വാൻ നീരസം കൂ​ടാ​തെ അനു​വ​ദി​ച്ചി​രു​ന്നു.

ഈ ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ട കു​ന്ത​പ്പ​ട​യാ​ളി​യി​രു​ന്നാ​ലും ഞങ്ങൾ അവൾ​ക്കി​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ലജ്ജാ​വ​തി എന്ന പേർ​ക്കു​റി​പ്പു് അവൾ​ക്ക് എത്ര​യോ തി​ക​ച്ചും യോ​ജി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഇരു​ട്ടിൽ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന ഒരു​ത​രം സത്ത്വ​മാ​യി​രു​ന്നു മാം​സെൽ ഗിൽ​നോർ​മാൻ. ലജ്ജാ​ശീ​ലം ഒരർ​ദ്ധ​സ​ദ്ഗു​ണ​വും ഒരർ​ദ്ധ​ദുർ​ഗു​ണ​വു​മാ​ണു്.

ലജ്ജാ​ശീ​ല​ത്തോ​ടു മത​ഭ്രാ​ന്തും അവൾ കൂട്ടിച്ചേർത്തു-​നല്ലവണ്ണം പറ്റി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒര​ക​ശ്ശീല. അവൾ കന്യ​കാ​സം​ഘ​ത്തി​ലെ ഒരം​ഗ​മാ​ണു്; ചില അടി​യ​ന്തി​ര​ങ്ങ​ളിൽ അവൾ വെ​ളു​ത്ത മു​ഖ​പ​ട​മി​ട്ടി​രു​ന്നു; ചില പ്ര​ത്യേ​ക​മ​ന്ത്ര​ങ്ങ​ളെ മൊ​ച്ച​പോ​ലെ ചവ​ച്ചി​രു​ന്നു; ‘പരി​ശു​ദ്ധര3.2ക്ത’ത്തെ വന്ദി​ച്ചി​രു​ന്നു. ‘ദി​വ്യ​ഹൃ​ദയ’ത്തെ ആരാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നു; മത​വി​ശ്വാ​സി​ക​ളിൽ അത്ര നി​സ്സാ​ര​ന്മാർ​ക്കൊ​ന്നും കട​ക്കാൻ പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത ചെ​റു​പ​ള്ളി​യി​ലെ തി​രു​വ​ത്താ​ഴ​മേ​ശ​യ്ക്കു മുൻ​പിൽ അവൾ ചില മണി​ക്കൂ​റു​ക​ളോ​ളം ധ്യാ​നി​ച്ചി​രി​ക്കാ​റു​ണ്ടു്; അവി​ടെ​യി​രു​ന്നു കു​ളിർ​ക്ക​ല്ലു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ള്ള ചെ​റു​മേ​ഘ​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യി​ലും സ്വർ​ണ​പ്പൂ​ച്ചി​ട്ടു മര​പ്പ​ണി​യു​ടെ മഹ​ത്തായ കി​ര​ണ​ധോ​ര​ണി​യി​ലൂ​ടെ​യും പാ​റി​ക്ക​ളി​പ്പാൻ അവൾ തന്റെ ആത്മാ​വി​നെ അനു​വ​ദി​ക്കും.

അവൾ​ക്കു തന്നെ​പ്പോ​ലെ​ത​ന്നെ പഴ​ക്കം​ചെ​ന്ന കന്യ​ക​യായ ഒരീ​ശ്വ​ര​ഭ​ക്ത സു​ഹൃ​ത്താ​യി​ട്ടു​ണ്ടു്; അവൾ​ക്കു പേർ മദാം​വ്വ​സേ​ല്ലു് വൊബ്വ എന്നാ​ണു്; അവൾ ശു​ദ്ധ​മ​ന്ത​ത്തി​യാ​ണു്; അവ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ മാം​സെൽ ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്നു താ​നൊ​രു കഴു​കാ​ണെ​ന്നു സന്തോ​ഷ​പൂർ​വം അഭി​മാ​നി​ക്കാം. ‘ഈശ്വ​ര​ന്റെ ആട്ടിൻ​കു​ട്ടി,’ ‘മറിയം ജയി​ക്ക​ട്ടെ’ എന്നിവ കഴി​ഞ്ഞാൽ. അവൾ​ക്ക് ഉപ്പി​ലി​ട്ട​തു​ണ്ടാ​ക്കേ​ണ്ട പലേ​രീ​തി​ക​ള​ല്ലാ​തെ മറ്റു യാ​തൊ​ന്നി​ന്റേ​യും വി​വ​ര​മി​ല്ല. ഉടു​പ്പിൽ ഒരു കള​ങ്ക​വു​മി​ല്ലാ​ത്ത മദാം​വ്വ​സേ​ല്ലു് വൊ​ബ്വെ ബു​ദ്ധി​യു​ടേ​താ​യി ഒരോ​റ്റ​പ്പു​ള്ളി​ക്കു​ത്തെ​ങ്കി​ലു​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു വി​ഡ്ഢി​ത്ത​നീർ​നാ​യ​യാ​ണു്.

ഞങ്ങൾ സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ള്ള​ട്ടെ, പ്രാ​യം വർ​ദ്ധി​ക്കു​ന്തോ​റും മാം​സെൽ ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്നു ലാ​ഭ​മ​ല്ലാ​തെ നഷ്ടം വന്നി​രു​ന്നി​ല്ല. പ്ര​കൃ​ത്യാ സഹ​ന​ശീ​ല​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​വ​രു​ടെ​യൊ​ക്കെ കഥ​യി​താ​ണു്, അവൾ ഒരി​ക്ക​ലും പക വി​ചാ​രി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല; ഇതു സാ​പേ​ക്ഷ​മായ ഒരു ദയാ​ശീ​ല​മാ​ണു്; പി​ന്നെ കോ​ണു​ക​ളെ​ല്ലാം കാ​ല​പ്പോ​ക്കിൽ തേ​ഞ്ഞു ശരി​യാ​യി; പ്രാ​യ​ത്തി​നൊ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന പാകം അവൾ​ക്കു കി​ട്ടു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഒരു നി​ഗൂ​ഢ​മായ വ്യ​സ​ന​ത്താൽ അവൾ എപ്പോ​ഴും, ദുഃഖിതയായിരുന്നു-​ആ വ്യ​സ​ന​ത്തി​ന്റെ രഹ​സ്യം എന്താ​ണെ​ന്നു് അവൾ​ക്കു​ത​ന്നെ അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. അവ​സാ​നി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​തും ഒരി​ക്ക​ലും ആരം​ഭി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത​തു​മായ ഒരു ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ മയ​ക്കം അവളിൽ എല്ലാ​യി​ട​ത്തും വ്യാ​പി​ച്ചി​രു​ന്നു.

അച്ഛ​ന്റെ ഗൃ​ഹ​ഭ​ര​ണം അവൾ നട​ത്തി​പ്പോ​ന്നു. മോൺ​സി​ന്യേർ ബി​യാ​ങ് വെ​ന്യു​വി​ന്റെ കൂടെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സഹോ​ദ​രി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു നാം കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്റെ കൂടെ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു വൃ​ദ്ധ​നും ഒര​പ​രി​ണീ​ത​വൃ​ദ്ധ​യും മാ​ത്ര​മ​ട​ങ്ങിയ ഇത്ത​രം കു​ടും​ബ​ങ്ങൾ അപൂർ​വ​മ​ല്ല; എന്ന​ല്ല, രണ്ടു് അശ​ക്തി​കൾ ഒരു​റ​പ്പി​ന്നാ​യി അന്യോ​ന്യം ചാ​രി​നി​ല്ക്കു​ന്ന ആ ഒരു​ള്ളിൽ​ത്ത​ട്ടു​ന്ന ഭാഗം എപ്പോ​ഴും അവ​യി​ലു​ണ്ടു്.

ഈ പ്രാ​യം​ചെ​ന്ന കന്യ​ക​യു​ടേ​യും ആ വയ​സ്സ​ന്റേ​യും ഇട​യ്ക്ക് ഒരു കു​ട്ടി​കൂ​ടി, ഒരു ചെറിയ ആൺ​കു​ട്ടി​കൂ​ടി, ആ വീ​ട്ടി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; മൊ​സ്സ്യു ഗിൽ​നോർ​മാ​ന്റെ മുൻ​പിൽ അവൻ എപ്പോ​ഴും വി​റ​ച്ചും​കൊ​ണ്ടും മി​ണ്ടാ​തെ നി​ല്ക്കും, ഒരു നിർ​ദ്ദ​യ​സ്വ​ര​ത്തി​ലും ചി​ല​പ്പോൾ വടി​യോ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടു​മ​ല്ലാ​തെ ഒരി​ക്ക​ലും മൊ​സ്സ്യു​ഗിൽ​നോർ​മാൻ ആ കു​ട്ടി​യോ​ടു സം​സാ​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല: ‘ഇതാ സേർ! തെ​മ്മാ​ടി, കള്ള​ച്ചെ​ക്ക, ഇവിടെ വാ! - എടാ തെ​ണ്ടി, എന്നോ​ടു സമാ​ധാ​നം പറ! ഒന്നി​നും കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത കഴു, ഞാൻ കാ​ണ​ട്ടെ നി​ന്നെ!’ മറ്റും, മറ്റും. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്നു് ആ കു​ട്ടി​യെ എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത ഇഷ്ട​മാ​ണു്.

ഈ കു​ട്ടി അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മക​ളു​ടെ മക​നാ​ണു്. കു​റ​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞാൽ ഈ കു​ട്ടി​യെ നമ്മൾ ഇനി​യും കണ്ടെ​ത്തും.