സൂക്തം 91.
ഗോതമന്‍ ഋഷി; ത്രിഷ്ടുപ്പും ഗായത്രിയും ഉണ്ണിക്കും ഛന്ദസ്സ്; സോമന്‍ ദേവത.
സോമ, അങ്ങയെ ഞങ്ങൾ ചിന്തിച്ചറിഞ്ഞിരിയ്ക്കുന്നു: അങ്ങു ഞങ്ങളെ നേര്‍വഴിയിലെത്തിയ്ക്കുന്നു; ഇന്ദോ, അങ്ങയുടെ മികച്ച നേതൃത്വംകൊണ്ടാണല്ലോ, ഞങ്ങളുടെ ധീരരായ പിതാക്കന്മാര്‍ ദേവകളില്‍ നിന്നു രത്നം നേടിയത്! 1
സോമ, അങ്ങു കർമ്മങ്ങൾകൊണ്ടു സുകർമ്മാവായിരിയ്ക്കുന്നു; വിശ്വവേദസ്സായ അങ്ങു ബലംകൊണ്ടു പ്രബലനായിരിയ്ക്കുന്നു; അങ്ങു കാമവർഷണങ്ങൾകൊണ്ടും മഹത്ത്വംകൊണ്ടും വൃഷാവായിരിയ്ക്കുന്നു, നേതാക്കൾക്കു (ഇഷ്ടഫലം) കാട്ടിക്കൊടുക്കുന്ന അങ്ങ് അന്നങ്ങൾകൊണ്ടു പ്രചുരാന്നനായിരിയ്ക്കുന്നു! 2
സോമ, രാജാവും വരുണനുമായ അങ്ങയുടെയാണല്ലോ, കർമ്മങ്ങൾ; വിശാലവും ഗഭീരവുമത്രേ, അങ്ങയുടെ തേജസ്സ്. സോമ, അങ്ങു, പ്രിയപ്പെട്ട മിത്രൻപോലെ പാവനനാകുന്നു–സൂര്യൻപോലെ വർദ്ധയിതാവാകുന്നു! 3
സോമ, രാജാവേ, അങ്ങയുടെ തേജസ്സുകൾ ദ്യോവില്‍ എവയോ, ഭൂവില്‍ എവയോ, പർവതങ്ങളില്‍ എവയോ, ഓഷധികളില്‍ എവയോ, ജലങ്ങളില്‍ എവയോ; അവയോടെല്ലാമൊന്നിച്ചു ഭവാന്‍, അരിശപ്പെടാതെ മനംതെളിഞ്ഞു, ഞങ്ങളുടെ ഹവിസ്സുകൾ കൈക്കൊണ്ടാലും! 4
സോമ, അങ്ങു സല്‍പതിയാകുന്നു; അങ്ങു രാജാവാകുന്നു, വൃത്രസൂദനനാകുന്നു; അങ്ങുതന്നെ, ശോഭനമായ യാഗം! 5
സോമ, സ്തോത്രങ്ങളില്‍ പ്രീതിയുള്ള വനസ്പതിയായ ഭവാന്ന് ഇഷ്ടമാണ് ഞങ്ങളുടെ ജീവിതമെങ്കില്‍, ഞങ്ങൾ മരിച്ചുപോകില്ല! 6
സോമ, വൃദ്ധനായ യജ്ഞകർത്താവിന്നും യുവാവിന്നും ജീവിപ്പാൻ മതിയായ ധനം ഭവാൻ കല്പിച്ചുകൊടുക്കുന്നു! 7
സോമ, രാജാവേ, ഭവാന്‍ ഞങ്ങളെ എല്ലാ ദ്രോഹേച്ഛുക്കളില്‍നിന്നും രക്ഷിയ്ക്കുക: അങ്ങയെപ്പോലുള്ളവന്റെ സഖാവു നശിയ്ക്കില്ലല്ലോ! 8
സോമ, ഹവിർദ്ദാതാവിനെ സുഖിപ്പിയ്ക്കുന്ന രക്ഷകളുണ്ടല്ലോ, ഭവാന്റെപക്കൽ; അവകൊണ്ടു ഞങ്ങളെ പാലിച്ചരുളുക! 9
സോമ, അവിടുന്ന് ഈ യജ്ഞവും ഈ സ്തുതിയും സ്വീകരിച്ച്, എഴുന്നള്ളിവരിക; ഞങ്ങൾക്ക് അഭിവൃദ്ധി വരുത്തുക! 10
സോമ, വാക്യജ്ഞരായ ഞങ്ങൾ അങ്ങയെ സ്തുതികൾകൊണ്ടു വളർത്തുന്നു; അങ്ങു ഞങ്ങൾക്കു നല്ല സുഖം നല്കാന്‍ വന്നുചേരുക! 11
സോമ, അങ്ങു ഞങ്ങൾക്കു ധനം വർദ്ധിപ്പിയ്ക്കുക; രോഗങ്ങൾ ശമിപ്പിയ്ക്കുക; (സ്തോതാക്കൾക്കു) സമ്പത്തു നല്കുക; പുഷ്ടി കൂട്ടുക; നല്ല സഖാക്കളെ തരിക! 12
സോമ, ഗോക്കൾ പുല്പരപ്പിലെന്നപോലെയും, മനുഷ്യൻ സ്വഗൃഹത്തിലെന്നപോലെയും, അങ്ങു ഞങ്ങളുടെ ഹൃദയത്തില്‍ രമിച്ചാലും! 13
സോമ, ദേവ, അങ്ങയുടെ സഖ്യത്തിന്നായി യാതൊരു മർത്ത്യൻ സ്തുതിയ്ക്കുമോ; അവനെ കവിയും നിപുണനുമായ ഭവാന്‍ അനുഗ്രഹിച്ചരുളും! 14
സോമ, അങ്ങു ഞങ്ങളെ അഭിശാപത്തില്‍നിന്നു രക്ഷിയ്ക്കണം; ഞങ്ങളുടെ പാപവും നീക്കണം. എന്നിട്ടു, ഞങ്ങൾക്കു സുഖം നല്കുന്ന സഖാവായി വർത്തിച്ചാലും! 15
സോമ, വർദ്ധിപ്പൂതാക: അങ്ങയുടെ വീര്യം എങ്ങും ചേർന്നുനില്ക്കട്ടെ! അന്നം തന്നരുളുക! 16
ഇമ്പം മുഴുത്ത സോമ, ഭവാന്‍ എല്ലാ രശ്മികളോടുംകൂടി വർദ്ധിച്ചാലും: നല്ല ഭക്ഷണം ധാരാളം തന്നു, ഞങ്ങളെ പുഷ്ടിപ്പെടുത്തുന്ന സഖാവായിത്തീർന്നാലും! 17
സോമ, പാലും ചോറും വിര്യവുമൊക്കെ വൈരിഹന്താവായ ഭവാങ്കല്‍ വന്നുചേരട്ടെ; ഭവാന്‍ ഞങ്ങളെ മരണരഹിതരാക്കാന്‍ മുതിർന്നുകൊണ്ടു, സ്വർഗ്ഗത്തില്‍ മികച്ച ഭോജ്യങ്ങൾ സംഭരിച്ചാലും! 18
സോമ, ഹവിസ്സുകൊണ്ടു പൂജിയ്ക്കപ്പെടുന്നവയാണല്ലോ, ഭവാന്റെ തേജസ്സുകൾ; അവയെല്ലാം (ഞങ്ങളുടെ) യജ്ഞത്തെ ചുഴന്നുനില്കട്ടെ: ഗൃഹത്തെ അഭിവൃദ്ധിപ്പെടുത്തുന്ന, ദുരിതങ്ങളില്‍നിന്നു കേറ്റുന്ന, നല്ല വീരരോടുകൂടിയ, പുത്രപോഷകനായ ഭവാന്‍ (ഞങ്ങളുടെ) ഗൃഹങ്ങളില്‍ വന്നുചേർന്നാലും! 19
സോമന്‍ ഹവിർദ്ദാതാവിന്നു പയ്യിനെ കൊടുക്കുന്നു; സോമന്‍ കുതിച്ചോടുന്ന കുതിരയെ കൊടുക്കുന്നു; സോമന്‍ കർമ്മകുശലനും, ഗൃഹത്തിന്നു കൊള്ളാവുന്നവനും, യജ്ഞാർഹനും, സഭ്യനും, അച്ഛനെ വിളിപ്പെടുത്തുന്നവനുമായ പുത്രനെ കൊടുക്കുന്നു! 20
യുദ്ധങ്ങളില്‍ അധൃഷ്യന്‍, സേനകളില്‍ തികവുവരുത്തുന്നവന്‍, സ്വർഗ്ഗപ്രാപകന്‍, മഴ പൊഴിയ്ക്കുന്നവൻ, ബലരക്ഷകന്‍, യാഗങ്ങളില്‍ ചെല്ലുന്നവന്‍, നല്ല പാർപ്പിടവും നല്ല യശസ്സുമുള്ളവൻ, വിജയി–ഇപ്രകാരമുള്ള അങ്ങയെ ഓർത്തു സോമ, ഞങ്ങൾ ഇമ്പംകൊള്ളട്ടെ! 21
സോമ, അങ്ങ് ഈ ഓഷധികളെയെല്ലാം സൃഷ്ടിച്ചു; അങ്ങു ജലത്തെ ജനിപ്പിച്ചു; ഗോക്കളെ ഉല്‍പാദിപ്പിച്ചു; അങ്ങു വിശാലമായ അന്തരിക്ഷത്തിന്നു വീതി കൂട്ടി; അങ്ങു പ്രകാശംകൊണ്ട് ഇരുട്ടിനെ പോക്കി! 22
ബലവാനായ സോമദേവ, തിരുവുള്ളം തെളിഞ്ഞു കുറെദ്ധനം ഞങ്ങൾക്കയച്ചുതന്നാലും! അങ്ങയ്ക്ക് ഉപദ്രവം നേരിടില്ല: ഇരുകൂട്ടരുടെയും വീര്യം അങ്ങയുടെ വരുതിയിലാണല്ലോ; അവിടുന്നു പോരില്‍ ഞങ്ങളെ രക്ഷിയ്ക്കുക! 23
കുറിപ്പുകൾ: സൂക്തം 91.
[1] ഇന്ദോ–അമൃതകിരണംകൊണ്ടു ലോകത്തെ കുതിർക്കുന്നവനേ. രത്നം–രമണീയമായ ധനം.
[2] പ്രചുരാന്നൻ = വളരെ അന്നങ്ങളുള്ളവന്‍.
[3] രാജാവ്–ചന്ദ്രപര്യായം; ‘ബ്രാഹ്മണരുടെ രാജാവ്.’ വരുണന്‍–യാഗാർത്ഥം കൊണ്ടുവരപ്പെട്ടവൻ. മിത്രൻ–അഹർദ്ദേവത. പാവനന്‍ = ശുദ്ധികരന്‍. വർദ്ധയിതാവ്–സൂര്യൻ പകലിലെന്നപോലെ, അങ്ങു രാത്രിയില്‍ സസ്യാദികളെ തഴപ്പിയ്ക്കുന്നു.
[5] വൃത്രസൂദനൻ-ശത്രുനാശനന്‍.
[6] വനസ്പതി–ഔഷധികളെയും മറ്റും പാലിയ്ക്കുന്നവൻ.
[11] വളർത്തുന്നു–മഹത്ത്വപ്പെടുത്തുന്നു.
[23] അങ്ങയ്ക്ക് ഉപദ്രവം നേരിടില്ല–ആരുണ്ട്, അങ്ങയെ ദ്രോഹിപ്പാന്‍ പോന്നവനായിട്ട്? ഇരുകൂട്ടരുടെയും പൊരുതുന്ന രണ്ടു കക്ഷികളുടെയും.