ഭരദ്വാജൻ ഋഷി; ത്രിഷ്ടുപ്പ് ഛന്ദസ്സ്; അഗ്നി ദേവത. (കാകളി)
നിക്രതുവിന്നു ഹോതാവായ്, സുരൂപ, നീ.
ദുർദ്ദമമാം കെല്പെടുത്തിതെ,മ്പാടുമേ
ശക്തരെയെല്ലാമമർത്താൻ വൃഷാവു നീ.1
ലുദ്യൽസ്പൃഹം മുഖ്യനുറ്റയഷ്ടാവു നീ;
വിത്തസമ്പത്തിനാ നിന്നെയറിഞ്ഞനു –
വർത്തിച്ചുപോന്നിതു, ദേവകാമർ നരർ.2
രുന്ന സുരൂപനാം നിന്നെയഗ്നേ, നരർ
ദ്രവ്യമർപ്പിച്ചു സേവിപ്പൂ, വപാഢ്യനായ് –
സ്സർവദാ കത്തും മഹാനാം സുവർണ്ണനെ.3
മാൽ വരാത്തന്നം ലഭിച്ചിത,ന്നൈഷികൾ;
ചൊല്ലീനാര,ധ്വരാർഹങ്ങൾ നാമങ്ങളും
കല്യാണമാം ഭവദ്ദർശനത്തിൽ മുദാ.4
നാളുകൾതൻ ദ്വിവിധാർത്ഥങ്ങളും നരർ;
സ്തുത്യനാം നീയാണു പാലകൻ, താരക;
മർത്ത്യർക്കു തായും തകപ്പനും, നീ സദാ!5
ലധ്വരാർഹൻ മദനീയനർച്ച ്യൻ പ്രിയൻ;
ഇഷ്ട്യാലയത്തിൽപ്പടർന്നാളുമാ നിങ്കൽ,
മുട്ടുകുത്തിപ്പണിഞ്ഞെത്തുമാറാകി,വർ!6
സ്തുത്യനാം നിന്നൊടർത്ഥിപ്പിതഗ്നേ, സുഖം:
മെത്തിയ തേജസ്സൊടുജ്ജ്വലിയ്ക്കുന്ന നീ –
യെത്തിയ്ക്ക, വിണ്ടലത്തഗ്നേ, പ്രജകളെ!7
മർത്ത്യരിൽച്ചെല്ലുവോന,ന്നകാരൻ, കവി,
ശത്രുജിത്ത,ഗ്നി സമുജ്ജ്വലൻ, പാവകൻ,
വിത്തലബ്ധിയ്ക്കു യജിയ്ക്കപ്പെടേണ്ടവൻ!8
മാർ തേ ചമതയോടേകും, ഹവിസ്സിനെ;
ആർ നമിച്ചാഹുതിയർപ്പിയ്ക്കു; – മപ്പുമാ –
നാകെ നേടും ധനം, നിൻപരിപാലനാൽ!9
യ്ക്കാവൂ, ഹവിസ്സാൽ, നമസ്സാൽ,ച്ചമതയാൽ;
ചൊല്ലാവു, വേദിയിലഗ്നേ, സ്തവോക്ഥങ്ങൾ
നല്ലൻപു തേ തോന്നുകെങ്ങളിൽശ്ശക്തിജ!10
സ്സുത്താരകൻ സ്തവസ്തുത്യനഗ്നേ, ഭവാൻ:
ഉത്തമാന്നങ്ങളും മെത്തിയ വിത്തവു –
മൊത്തു ഞങ്ങൾക്കായ് വിശേഷാൽജ്ജ്വലിയ്ക്ക, നീ!11
പുത്രപൗത്രർക്കായ്സ്സദാ വെയ്ക്കുകെങ്ങളിൽ;
തൃപ്തി നല്കും വിശുദ്ധാന്നവും ധാരാള –
മെത്തട്ടെ,ഞങ്ങൾക്കു നല്ല പേരും വസോ!12
മർത്ഥമേറ്റം ലഭിച്ചാഢ്യനാകാവു, ഞാൻ:
സ്ഫാരാഭ, നിങ്കലുണ്ടല്ലോ, സ്വഭക്തന്നു
ഭൂരിവരേണ്യനാമഗ്നേ, ബഹുധനം!13
[1] മനംകട്ട – ദേവകളുടെ മനസ്സ് അപഹരിച്ച; അഗ്നിയിങ്കലാണല്ലോ, ദേവന്മാരുടെ മനസ്സു പറ്റിനില്ക്കുന്നതു്. ക്രതു = കർമ്മം. ഹോതാവ് – ദേവകളെ വിളിയ്ക്കുന്നവൻ. ശക്തർ – പ്രബലരായ ശത്രുക്കൾ.
[2] ഉദ്യൽസ്പൃഹം – പശുപുരോഡാശാദികളിൽ ആഗ്രഹത്തോടേ. വിത്തസമ്പത്ത് = ധനസമൃദ്ധി.
[3] മാർഗ്ഗം – വാനൂഴിമധ്യം. വപാഢ്യൻ – ഹോമിയ്ക്കപ്പെട്ട ‘വപ’യോടുകൂടിയവൻ. സുവർണ്ണൻ = നല്ല നിറത്തോടുകൂടിയവൻ; നിന്നെ എന്നതിന്റെ വിശേഷണം.
[4] മാൽ വരാത്ത – അന്യരാൽ ഉപദ്രവിയ്ക്കപ്പെടാത്ത, നാമങ്ങൾ – വൈശ്വാനരൻ, ജാതവേദസ്സ് മുതലായ പേരുകൾ. കല്യാണം = മംഗളകരം. ഭവദ്ദർശനത്തിൽ മുദാ = അങ്ങയെ കണ്ടതിൽ സന്തോഷത്തോടേ.
[5] ആളുകൾ – യജമാനന്മാർ. ദ്വിവിധാർത്ഥങ്ങളും – പശുവും അപശുവുമായ രണ്ടുതരം ദ്രവ്യങ്ങളും. ആളിപ്പൂ – വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. നരർ – അധ്വര്യുപ്രഭൃതകൾ. താരക – ദുഃഖങ്ങളിൽനിന്നു കേറ്റുന്നവനേ. മത്ത്യർക്കു – സ്തോതാക്കളായ ഞങ്ങൾക്കു് എന്നു വിവിക്ഷ. തകപ്പൻ = അച്ഛൻ.
[6] മദനീയൻ – സോമംകൊണ്ടു മത്തുപിടിപ്പിയ്ക്കപ്പെടേണ്ടവൻ. അർച്ച ്യൻ – യജനീയൻ. ഇഷ്ട്യാലയം = യജ്ഞഗൃഹം, യാഗശാല. ഇവർ – ഞങ്ങൾ.
[7] പ്രജകളെ – സ്തുതിയ്ക്കുന്ന ഞങ്ങളെ.
[8] മർത്ത്യർ – സ്തുതിയ്ക്കുന്ന മനുഷ്യർ. അന്നകാരൻ = അന്നങ്ങളെ ഉൽപാദിപ്പിയ്ക്കുന്നവൻ. കവി – ക്രാന്തദർശി.
[9] തേ = അങ്ങയ്ക്കു് ആകെ നേടും ധനം – എല്ലാസ്സമ്പത്തും നേടും. നിൻ പരിപാലനാൽ – അങ്ങ് രക്ഷിയ്ക്കുകയാൽ.
[11] പൃത്ഥ്വ്യംബരങ്ങളിൽ = ഭൂമിയിലും ആകാശത്തും.
[12] അർത്ഥം = ധനം. ആൾ – ഭൃത്യാദികൾ. മാട് – പയ്യുമുതലായവ. എങ്ങളിൽ വെയ്ക്കുക – ഞങ്ങൾക്കു തരിക. പേര് = യശസ്സ്
[13] വിചിത്രം = വിവിധം. അർത്ഥം = ധനം. ആഢ്യൻ = ധനികൻ. സ്ഫാരാഭ = ശോഭയേറിയവനേ. സ്വഭക്തന്നു – തന്നെപ്പരിചരിയ്ക്കുന്നവന്നു കൊടുക്കാൻ.