ഭരദ്വാജൻ ഋഷി; അനുംഷ്ടുപ്പും ശക്വരിയും ഛന്ദസ്സ്; അഗ്നി ദേവത. (അന്നനട)
ശരിയ്ക്കു കാണും നീ, സുഹൃത്തുപോലഗ്നേ;
അതുമൂലമന്നത്തെയും പുഷ്ടിയെയു –
മഭിവർദ്ധിപ്പിപ്പൂ, തിരുവടി വസോ!1
സവനങ്ങൾകൊണ്ടും, സ്തവനങ്ങൾകൊണ്ടും;
ഒരല്ലലും പെടാതണയുന്നു, നിങ്കൽ –
ശ്ശരിയ്ക്കു കാണ്മോനാം പ്രവർഷകൻ സൂര്യൻ!2
മഖത്തിങ്കലെയ്ക്കു വിളിയ്ക്കുന്നനേരം,
ഒരുപോലൻപാർന്നു വളർത്തുന്നു, സ്തുതി –
കരരധ്വരത്തിൻ ധ്വജമായ നിന്നെ!3
ക്രതു ചെയ്തു വാഴ്ത്തും നരൻ പ്രവൃദ്ധനായ്
കടക്കുമേ രിപുക്കളെ,പ്പാപങ്ങളെ –
ക്കണക്കുദ്ദീപ്തനാം ഭവാന്റെ രക്ഷയാൽ!4
ഭവാങ്കലർപ്പിയ്ക്കും, നരനെവനഗ്നേ;
അവനുടെ ഗൃഹം പല ശാഖകളൊ –
ത്തഭിവൃദ്ധിപ്പെടും ശതായുസ്സുമാകും!5
പ്പരന്നു പാവക, മുകിലായ്ത്തീരുന്നു;
പ്രകടതേജസ്സായ് വിളങ്ങുന്നുവല്ലോ,
പകലവൻപോലെ സ്തുതനാകും ഭവാൻ!6
ക്കരുമപ്പെട്ടവന,തിഥിപോലവേ;
അരമനയിലെക്കിഴവൻപോലാപ്തൻ;
പരിപാലനീയൻ, സുതൻപോലെ ഭവാൻ!7
ഭരം വഹിയ്ക്കുന്നു, കുതിരപോലഗ്നേ;
മരുദ്ഗതി നീയേ ഗൃഹവുമന്നവും;
പിറപ്പിൽത്താനശ്വപ്പടിയ്ക്കുങ്ങിങ്ങോടും8
മൊരു മേയും പശുക്കണക്കഗ്നേ, ഭവാൻ:
ജരാപേത, കത്തിപ്പടർന്ന നിൻ തേജ –
സ്സരണ്യത്തിൽക്കൊയ്ത്തു നടത്തുന്നുണ്ടല്ലോ!9
ക്കൊതികൊൾവോനല്ലോ, തിരുവടിയഗ്നേ:
വിശാംപതേ, ഞങ്ങൾക്കഭിവൃദ്ധി നല്കാ –
നശിച്ചാലും, ഭവാൻ ഹവിസ്സംഗിരസ്സേ!10
സ്തുതി ദേവന്മാരോടരുൾക,ഗ്നേ ദേവ.
സ്ഥിരശുഭാവാസം തരികി,സ്തോതാക്കൾ, –
ക്കരാതികളെയും ദുരിതങ്ങളെയും
തരണംചെയ്തെ,ങ്ങൾ തവ സംരക്ഷയാൽ –
ത്തരണംചെയ്തെ,ങ്ങൾ,തരണംചെയ്തെ,ങ്ങൾ!11
[1] അന്നം – ഹവിസ്സോടുകൂടിയ യജമാനഗൃഹമെന്നു നിഷ്കൃഷ്ടാർത്ഥം. ശരിയ്ക്കു കാണും – ലോകത്തെയെല്ലാം വഴിപോലെ കാണുന്ന.
[2] സവനം = യജ്ഞം. സ്തവനം = സ്തുതി. നിങ്കൽ അണയുന്നു – സൂര്യൻ സായംകാലത്തു് അഗ്നിയിൽ പ്രവേശിക്കുമെന്നു പ്രസിദ്ധം.
[3] ഒരുപോലൻപാർന്നു – സമാനപ്രീതിയോടേ. സ്തുതികരർ – സ്തോതാക്കൾ.
[4] ഉദാരൻ – മഹാൻ. ക്രതു = കർമ്മം. രിപുക്കളെപ്പാപങ്ങളെക്കണക്കു കടക്കും – ശത്രുക്കളെയും പാപങ്ങളെയും പിന്നിടും.
[5] ശതായുസ്സുമാകും – അവന്റെ ഗൃഹത്തിൽ ജനിച്ചവരെല്ലാം ഒരു നൂറ്റാണ്ടു ജീവിച്ചിരിയ്ക്കും; ആയുശ്ശബ്ദത്തിന്ന് അന്നമെന്ന് അർത്ഥം കല്പിച്ചാൽ, വളരെ അന്നങ്ങളോടുകൂടിയതാകും എന്നും വ്യാഖ്യാനിയ്ക്കാം.
[7] അരമനയിലെക്കിഴവൻ – വൃദ്ധനായ രാജാവ്. ആപ്തൻ – ഹിതോപദേഷ്ടാവ്. പരിപാലനീയൻ – ഗാർഹപത്യാഗ്നിയെ കെടാതെ നോക്കണമല്ലോ.
[8] മരം – അരണി. ഭരം – ഹവിർവഹനാദി. മരുദ്ഗതി = വായുവിന്നു തുല്യമായ ഗമനത്തോടുകൂടിയവൻ. അശ്വപ്പടിയ്ക്ക് = കുതിരപോലെ.
[9] ഉറപ്പേറ്റമിയന്നവയെയും തിന്നും – കനത്ത മരത്തടിയെപ്പോലും ദഹിപ്പിയ്ക്കും. പശു = മാട് ജരാപേത – ജരയില്ലാത്തവനേ. കൊയ്ത്ത് – ചുട്ടെരിയ്ക്കൽ.
[10] കൊതി – ഹവിസ്സുണ്ണാൻ. വിശാംപതേ = പ്രജാപാലക. അംഗിരസ്സ് – അംഗിരോഗോത്രജാതൻ.
[11] ഹിതദ്യുതേ = മനുഷ്യർക്കനുകൂലമായ തേജസ്സുള്ളവനേ. രോദഃസ്ഥിതൻ = ദ്യാവാപൃഥിവികളിൽ വർത്തിയ്ക്കുന്നവൻ. അങ്ങ് = ഭഗവാൻ. ദേവന്മാരോടരുൾക – ദേവന്മാരെ അറിയിയ്ക്കുക. സ്ഥിരശുഭാവാസം = നാശമില്ലാത്ത നല്ല പാർപ്പിടം, ഇസ്തോതാക്കൾ – ഞങ്ങൾ. തരണം ചെയ്ക – കടക്കുമാറാകട്ടെ.