SFNസാ​യാ​ഹ്ന ഫൌ​ണ്ടേ​ഷൻ
images/munch-fantasia-di-parole-e-paesaggi.jpg
Girls on the Bridge, a painting by Edvard Munch (1863–1944).
യാത്ര പറ​യാ​തെ പോയവൾ

രാ​വി​ലെ പ്രാ​തൽ അട​ങ്ങു​ന്ന കട​ലാ​സ്സു​പൊ​തി മേ​ശ​മേൽ വെ​ച്ചു് ഗോ​പാ​ലൻ പറ​ഞ്ഞു: “സാറേ, സാറ് വീടു് മാ​റ്ണി​ല്ല്യേ?”

“ഏ?” പ്ര​കാ​ശൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

“സാറ് വീടു് മാ​റ്ണി​ല്ല്യേ? ഇന്നെ​ത്രാ​ന്തി​യാ​ണെ​ന്ന​റി​യ്യോ?”

അയാൾ കല​ണ്ട​റിൽ നോ​ക്കി. ഫെ​ബ്രു​വ​രി കഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. മാർ​ച്ച് ഒന്നു്.

“അപ്പോൾ സാറ് മാ​റ്ണി​ല്ല്യ?” ഗോ​പാ​ലൻ വീ​ണ്ടും.

പ്ര​കാ​ശ​ന്നു് മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ല. അയാൾ ലോ​ധി​ക്കോ​ള​നി​യിൽ ക്ലാ​സ്സ് വൺ ആപ്പീ​സർ​മാ​രു​ടെ ഫ്ളാ​റ്റു​ക​ളി​ലൊ​ന്നി​ലെ സർ​വ​ന്റ്സ് ക്വാർ​ട്ടേ​ഴ്സിൽ താ​മ​സി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. മൂ​ന്നാം നി​ല​യിൽ. അലോ​ട്ടി അയാ​ളോ​ടു മാറാൻ ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല. മാ​സ​ത്തി​ലൊ​രി​ക്കൽ വാടക വാ​ങ്ങാൻ വരു​മ്പോൾ അല്ലാ​തെ പ്ര​കാ​ശൻ അലോ​ട്ടി​യെ കാ​ണാ​റേ​യി​ല്ല. അയാൾ ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഞാ​നെ​ന്തി​നു മാറണം?”

ഗോ​പാ​ലൻ അത്ഭു​തം നടി​ച്ചു.

“സാറ് പു​റ​ത്തേ​ക്കൊ​ന്നു നോ​ക്കൂ.”

ഗോ​പാ​ലൻ കട​ലാ​സ്സു​പൊ​തി​ക​ളു​ള്ള സഞ്ചി​യും രണ്ടു് അലു​മി​നി​യം തൂ​ക്കു​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളും തൂ​ക്കി പോ​കു​ന്ന​തു് അയാൾ നോ​ക്കി. പി​ന്നെ എഴു​ന്നേ​റ്റു് ജന​ലി​ലൂ​ടെ പു​റ​ത്തേ​ക്കു നോ​ക്കി. നീ​ലാ​കാ​ശം, അതിൽ ഒരു വെ​ളു​ത്ത മേ​ഘ​ക്കീ​റു്.

അയാൾ അവ​ശ​നാ​യി. തി​രി​ച്ചു ചൂ​ടി​ചാർ​പ്പാ​യിൽ വന്നു കി​ട​ന്നു. അപ്പോൾ അതാണു സംഗതി. ഞാൻ കരു​ത​ലോ​ടെ ഇരി​ക്കാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു് അതു പെ​ട്ടെ​ന്നു വന്നു് എന്നെ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ആകാ​ശ​ത്തി​ന്റെ ചാ​ര​നി​റം എപ്പോ​ഴാ​ണു നീ​ല​യാ​യ​തു്?

പ്ര​കാ​ശ​ന്നു് കി​ട​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. എഴു​ന്നേ​റ്റു. കട്ടി​യു​ള്ള രജായി മട​ക്കി​വെ​ച്ചു. പി​ന്നെ രോ​മ​ക്കു​പ്പാ​യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഓരോ​ന്നാ​യി എടു​ത്തു മട​ക്കി പെ​ട്ടി​യിൽ വെ​ച്ചു. വി​ഷ​മ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. കാരണം, അയാ​ളു​ടെ ഒരു കൈ പ്ലാ​സ്റ്റ​റി​ലാ​യി​രു​ന്നു. മൂ​ന്നാ​ഴ്ച മു​മ്പു​ണ്ടായ അപ​ക​ട​ത്തിൽ അയാ​ളു​ടെ ഇട​ത്തെ കൈ​യെ​ല്ലു് പൊ​ട്ടി​യി​രു​ന്നു. ഇന്നു രാ​വി​ലെ ഡോ​ക്ട​റെ കാ​ണേ​ണ്ട ദി​വ​സ​മാ​ണു്.

പോ​കു​ന്ന വഴി​ക്കു് രോ​മ​ക്കു​പ്പാ​യ​ങ്ങൾ അല​ക്കു പീ​ടി​ക​യിൽ കൊ​ടു​ക്കാ​മെ​ന്നു് അയാൾ ഓർ​ത്തു. ഇന്നു കൊ​ടു​ത്തി​ല്ലെ​ങ്കിൽ ഈ കൊ​ല്ലം മു​ഴു​വൻ അല​ക്ക​ലു​ണ്ടാ​വി​ല്ല. പെ​ട്ടി​യിൽ​നി​ന്നു് രോ​മ​ക്കു​പ്പാ​യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം പു​റ​ത്തേ​ക്കെ​ടു​ത്തു. കട​ലാ​സിൽ പൊ​തി​ഞ്ഞു ചാർ​പ്പാ​യിൽ വെ​ച്ചു.

ഡോ​ക്ട​റെ എത്ര​മ​ണി​ക്കു പോ​യാ​ലാ​ണു കാണാൻ പറ്റുക എന്ന​റി​യി​ല്ല. കഴി​ഞ്ഞ രണ്ടു പ്രാ​വ​ശ്യ​വും പോ​യ​തു് രാ​വി​ലേ​യോ വൈ​കു​ന്നേ​ര​മോ എന്ന​യാൾ​ക്കു് ഓർ​മ്മി​ക്കാൻ പറ്റി​യി​ല്ല.

ചാർ​പ്പാ​യി​ന്റെ അടി​യിൽ​നി​ന്നു് ഷൂസ് തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്തു. സോ​ക്സ് സാ​ധാ​ര​ണ​യേ​ക്കാൾ നാ​റു​ന്നു​ണ്ടു്. നാ​റു​ന്ന സോ​ക്സും, ചളി​പി​ടി​ച്ചൊ​ട്ടിയ തൂ​വാ​ല​യും കാരണം ആൾ​ക്കാ​രു​ടെ മു​മ്പിൽ അധി​ക​നേ​രം ഇരി​ക്കാൻ അയാൾ ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. ഹോ​ട്ട​ലിൽ ഊണു​ക​ഴി​ഞ്ഞു് കൈ​ക​ഴു​കി​യാൽ തൂവാല പു​റ​ത്തെ​ടു​ക്കാൻ ധൈ​ര്യ​പ്പെ​ടാ​തെ കൈകൾ കീ​ശ​യിൽ തി​രു​കി തു​ട​യ്ക്കു​ക​യാ​ണു പതി​വു്. ഷൂ​സി​ടേ​ണ്ട എന്നു തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ചെ​രി​പ്പു മതി.

അയാൾ എഴു​ന്നേ​റ്റു മേ​ശ​മേൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന പ്രാ​തൽ പൊതി കൈ​യി​ലെ​ടു​ത്തു. തു​റ​ക്കാൻ കഴി​യാ​തെ താഴെ വെ​ച്ചു. ഗോ​പാ​ല​നോ​ടു പല പ്രാ​വ​ശ്യം പറ​ഞ്ഞ​താ​ണു് പൊ​തി​യി​ലെ​ന്താ​ണെ​ന്നു പറ​യ​രു​തെ​ന്നു്. ഉള്ളി​ലു​ള്ള രഹ​സ്യ​മ​റി​യു​മ്പോൾ തു​റ​ക്കാൻ കഴി​യാ​റി​ല്ല. അയാൾ പ്രാ​തൽ കഴി​ക്കാ​തെ പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി. കോ​ണി​പ്പ​ടി​കൾ പകുതി ചവി​ട്ടി​യി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ അല​ക്കു​പീ​ടി​ക​യിൽ കൊ​ടു​ക്കാ​നു​ദ്ദേ​ശി​ച്ച രോ​മ​ക്കു​പ്പാ​യ​ങ്ങ​ളെ​ടു​ത്തി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു് ഓർ​മ്മ​വ​ന്നു. പക്ഷേ, ഇത്ര നേർ​ത്തെ അല​ക്കു പീടിക തു​റ​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു വരാം. എടു​ക്കാ​ത്ത​തു നന്നാ​യി.

കോ​ണി​പ്പ​ടി​കൾ​ക്കു താഴെ ഉത്തേ​ജി​ത​നായ കരു​ണാ​ക​രൻ:

“കി​ട്ടി​യെ​ടോ, കി​ട്ടി. അവ​സാ​നം!.”

നെ​റ്റി​യിൽ​നി​ന്നു് വി​യർ​പ്പു തു​ട​ച്ചു​മാ​റ്റി കരു​ണാ​ക​രൻ പറ​യു​ന്നു: “കി​ട്ടി. ഞാൻ രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു. ഇന്നു രാ​വി​ലെ തന്നെ ശരി​യാ​യി​ല്ലെ​ങ്കിൽ എന്താ​യി​രു​ന്നു ഗതി? ഒരു മാസം കൂടി ഇവിടെ, ങും! ഞാൻ രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു.”

പ്ര​കാ​ശൻ അമ്പ​ര​ന്നു നി​ന്നു. കരു​ണാ​ക​ര​നെ ഉത്തേ​ജി​ത​നാ​യി കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. പക്ഷേ, ഇതു​പോ​ലെ ഒരി​ക്ക​ലും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. അയാൾ​ക്കു സംഗതി മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ല. അയാൾ ചോ​ദി​ച്ചു.

“എന്താ​ണു കി​ട്ടി​യ​തു്?”

കരു​ണാ​ക​രൻ ഒരു നി​മി​ഷം അയാ​ളു​ടെ മൂ​ഢ​ത​യിൽ സ്തം​ഭി​ച്ചു നി​ന്നു. പി​ന്നെ പറ​ഞ്ഞു.

“എനി​ക്കു ഫ്ളാ​റ്റ് കി​ട്ടി ആവൂ! ഈ വേ​ന​ലി​നു് ഞാൻ രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു.”

ഇത്ര​യേ ഉള്ളു. അയാൾ ആശ്വ​സി​ച്ചു. കരു​ണാ​ക​ര​നെ​പ്പ​റ്റി ഒരു ചി​ത്രം വര​യ്ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, കൂ​ടു​ണ്ടാ​ക്കാൻ സാ​ധ​ന​ങ്ങൾ കൊ​ത്തി​ക്കൂ​ട്ടു​ന്ന ഒരു കി​ളി​യെ​യാ​ണു വര​യ്ക്കുക. അയാൾ ഇപ്പോൾ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന മു​റി​യിൽ ഒരു കൊ​ച്ചു സ്വർ​ഗ്ഗം സൃ​ഷ്ടി​ച്ചി​രി​ക്ക​യാ​ണു്. വാ​തി​ലി​നും ജന​ലി​നും ഭം​ഗി​യു​ള്ള ചു​വ​ന്ന കർ​ട്ടൻ. വി​രി​യു​ള്ള വട്ട​മേ​ശ​മേൽ റേ​ഡി​യോ. റേ​ഡി​യോ​വി​ന്നു മു​ക​ളിൽ ഒരു പൂ​ത്ത​ട്ടു്. ഒരു മൂ​ല​യിൽ വേ​റൊ​രു വട്ട​മേ​ശ​മേൽ സ്ഫ​ടി​ക​പ്പാ​ത്ര​ത്തിൽ വെ​ള്ളം നി​റ​ച്ചു് ഒരു മണി​പ്ലാ​ന്റ്. വില പി​ടി​ച്ച വി​രി​പ്പു വി​രി​ച്ച സ്പ്രി​ങ്ക​ട്ടിൽ.

ചു​വ​രിൽ മഞ്ഞു​മൂ​ടിയ ഭൂ​വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും പൂ​ക്ക​ളും സു​ല​ഭ​മാ​യു​ള്ള ഒരു സ്വി​സ് കല​ണ്ടർ.

എവി​ടെ​യാ​ണു് താൻ വീ​ടെ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്?

സൗ​ത്തു് എക്സ​റ്റൻ​ഷ​നിൽ, ഒന്നാം​നി​ല​യി​ലാ​ണു്. അതു​കൊ​ണ്ടു് സമ്മ​റിൽ വെ​ള്ള​ത്തി​നു വി​ഷ​മ​മു​ണ്ടാ​വി​ല്ല. നല്ല സ്ഥ​ല​മാ​ണു്. ഒരു മുറി, ബാൽ​ക്ക​ണി, അടു​ക്കള, ചു​മ​രിൽ വലിയ വാർ​ഡ്റോ​ബ്…

വെ​ളി​ച്ചം കട​ക്കാ​ത്ത വലി​യൊ​രു ഗുഹ. അതിൽ നി​ന്നു് ഉൾ​പ്പി​രി​വു​കൾ. മൺ​ഭി​ത്തി​ക​ളിൽ കു​ത്തി​നിർ​ത്തിയ പന്ത​ങ്ങൾ. കത്തി​ച്ച പന്ത​വു​മേ​ന്തി ഒരു ഗു​ഹ​യിൽ നി​ന്നു് മറ്റൊ​രു ഗു​ഹ​യി​ലേ​ക്കു്, പി​ന്നെ വേ​റൊ​ന്നി​ലേ​ക്കു പ്ര​യാ​ണം. വേ​ട്ടാ​യാ​ടി​പ്പി​ടി​ച്ച മൃ​ഗ​ത്തി​ന്റെ ഇറ​ച്ചി തീ​യി​ലി​ട്ടു വേ​വി​ച്ചു തരു​ന്ന തടി​ച്ചി​പ്പെ​ണ്ണു് ഒപ്പം കി​ട​ക്കു​വാൻ. പി​ന്നെ മല​ക​ളിൽ തേൻ​ചു​ര​യ്ക്ക​യു​മാ​യി അല​ച്ചിൽ.

ഞാൻ പോ​ട്ടെ, കരു​ണാ​ക​രൻ പറ​ഞ്ഞു, സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം പാ​യ്ക്കു​ചെ​യ്യ​ണം.

കരു​ണാ​ക​ര​നെ അയാൾ തു​റി​ച്ചു നോ​ക്കി. പി​ന്നെ ഒറ്റ​യ്ക്കാ​യ​പ്പോൾ പ്ര​കാ​ശൻ പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി ഗെ​യ്റ്റു കട​ന്നു. പു​റ​ത്തു​ള്ള കാഴ്ച അത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു. കോ​ട്ട​മ​തിൽ പോലെ നി​ല്ക്കു​ന്ന മഞ്ഞ​ക്കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങൾ. അവ​യു​ടെ വിവിധ ഗെ​യ്റ്റു​ക​ളിൽ ഒരോ​ന്നി​ലും ഓരോ കു​തി​ര​വ​ണ്ടി നി​ല്ക്കു​ന്നു. അവ​യി​ലേ​യ്ക്കു് വീ​ട്ടു​സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ കയ​റ്റു​ക​യാ​ണു്. ഈ കാഴ്ച തൽ​ക്കാ​ല​ത്തേ​ക്കു പ്ര​കാ​ശ​നെ നി​ശ്ച​ല​നാ​ക്കി. സെസിൽ ദി​മി​ല്ലൊ​വി​ന്റെ ബൈബിൾ ചി​ത്ര​ങ്ങൾ വീ​തി​യു​ള്ള തി​ര​ശ്ശീ​ല​യിൽ കാ​ണു​ന്ന​പോ​ലെ. ഇത്ര​യ​ധി​കം ആൾ​ക്കാർ ഈ കോളനി വി​ട്ടു​പോ​ക​യാ​ണോ?

വീ​ണ്ടും നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ മന​സ്സി​ലാ​യി. കുതിര വണ്ടി​കൾ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഉന്തു​വ​ണ്ടി​കൾ, ലോ​റി​കൾ​കൂ​ടി. പശ്ചാ​ത്ത​ല​സം​ഗീ​ത​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി ചെ​വി​യോർ​ത്തു് പ്ര​കാ​ശൻ നട​ന്നു.

അന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തി​നു വന്ന മാ​റ്റം അയാൾ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി. അയാൾ ദീർ​ഘ​ശ്വാ​സം വി​ട്ടു. ചു​റ്റും വീ​ടു​മാ​റ​ലി​ന്റെ തി​ര​ക്കു്, കു​തി​ര​ക​ളു​ടെ ചി​ന​ച്ചിൽ, ആജ്ഞ​കൾ, വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ മു​രൾ​ച്ച. അവ​യ്ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ പ്ര​കാ​ശൻ ആവും​വി​ധം വേ​ഗ​ത്തിൽ നട​ന്നു. അയാൾ വളരെ അസ്വ​സ്ഥ​നാ​യി​രു​ന്നു. പ്ലാ​സ്റ്റ​റി​ട്ട കൈ വേ​ദ​നി​ച്ചു. ഇന്നു് പക്ഷേ, പ്ലാ​സ്റ്റർ എടു​ത്തു​ക​ള​യാ​മെ​ന്നാ​ണു് ഡോ​ക്ടർ പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​തു്. ഈ വേ​ദ​ന​യു​ള്ള​പ്പോൾ ഡോ​ക്ടർ തീ​രു​മാ​നം മാ​റ്റി​യേ​ക്കാം.

ക്ലി​നി​ക്കിൽ തി​ര​ക്കാ​യി​രു​ന്നു. പു​റ​ത്തു് ഡോ​ക്ട​റു​ടെ പേ​രെ​ഴു​തിയ തകി​ടി​ന്നു താഴെ ഔട്ടു് എന്നെ​ഴു​തി​യി​രു​ന്നു. ഡോ​ക്ടർ വരേ​ണ്ട സമ​യ​മാ​വു​ന്നേ ഉണ്ടാ​വു. പ്ര​കാ​ശൻ അക​ത്തു കട​ന്നി​ല്ല. എന്താ​ണു ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തു്? തി​രി​ച്ചു മു​റി​യിൽ പോകാൻ മന​സ്സു​വ​രു​ന്നി​ല്ല. ഹോ​ട്ട​ലിൽ പോയി കാ​പ്പി​കു​ടി​ക്കാം. അയാൾ മാർ​ക്ക​റ്റി​ലേ​ക്കു നട​ന്നു.

വഴി​ക്കു് പേ​രോർ​മ്മ​യി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു സ്നേ​ഹി​ത​നെ കണ്ടു. അയാൾ ഒരു മൺ​ക​ല​വും താ​ങ്ങി വരി​ക​യാ​ണു്.

“എങ്ങ​നെ​യു​ണ്ടു് കലം? രണ്ടു ദി​വ​സ​ത്തേ​ക്കു വെ​ള്ളം പി​ടി​ച്ചു​വെ​ക്കാം, അല്ലേ? ഇനി ചൂടിൽ ഇതി​ല്ലെ​ങ്കിൽ രക്ഷ​യി​ല്ല.”

അയാ​ളു​ടെ പേ​രെ​ന്തെ​ന്നു് പ്ര​കാ​ശൻ ആലോ​ചി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. രണ്ടു​പ്രാ​വ​ശ്യം പറ​ഞ്ഞു​ത​ന്നി​ട്ടും ഓർ​മ്മി​ക്കാൻ പറ്റു​ന്നി​ല്ല.

ഹോ​ട്ട​ലിൽ പരി​ച​യ​മു​ള്ള മു​ഖ​ങ്ങൾ. മി​നു​സ​പ്പെ​ടു​ത്തിയ ഉപ​ചാ​ര​വാ​ക്കു​കൾ. ഗോ​പാ​ലൻ തി​രി​ച്ചു് ഹോ​ട്ട​ലിൽ എത്തി​യി​രി​ന്നു. അയാ​ളു​ടെ മുഖം തി​ക​ച്ചും കാ​ര്യ​മാ​ത്ര പ്ര​സ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്നു.

“എന്താ​ണു വേ​ണ്ട​തു്? കാ​പ്പി​യാ​യി​രി​ക്കും. അല്ലേ?”

പ്ര​കാ​ശൻ തല​യാ​ട്ടി. രണ്ടു​വി​ധ​ത്തിൽ ഗോ​പാ​ലൻ പ്ര​കാ​ശ​നെ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്നു. ഒന്നാ​മ​തു്, അയാ​ളു​ടെ ദ്വി​മു​ഖം. മു​റി​യിൽ ചോറു കൊ​ണ്ടു​വ​രു​മ്പോൾ അയാൾ ചി​രി​ക്കാ​റു​ണ്ടു്, തമാശ പറ​യാ​റു​ണ്ടു്. പക്ഷേ, ഹോ​ട്ട​ലിൽ വെ​ച്ചു കാ​ണു​മ്പോൾ അയാൾ തി​ക​ച്ചും അപ​രി​ചി​ത​നെ​പ്പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു. രണ്ടാ​മ​തു്, പ്ര​കാ​ശ​ന്നു വേ​ണ്ട​തെ​ന്താ​ണെ​ന്നു് ഗോ​പാ​ല​നു് ചോ​ദി​ക്കാ​തെ മന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നു.

കാ​പ്പി നന്നാ​യി​രു​ന്നു. വറു​ത്തു​പൊ​ടി​ച്ച കാ​പ്പി​യു​ടെ സ്വാ​ദു് അയാൾ​ക്കി​ഷ്ട​മാ​യി​രു​ന്നു.

പെ​ട്ടെ​ന്നു് അയാൾ സ്നേ​ഹി​തൻ കൊ​ണ്ടു​പോയ മൺ​ക​ല​വും, അതോടെ മൺകലം വി​ല്ക്കു​ന്ന സത്തോ​വി​നേ​യും ഓർ​ത്തു. മൂ​ന്നാ​ഴ്ച​യാ​യി, അപ​ക​ട​ത്തി​ന്നു ശേഷം അയാൾ സത്തോ​വി​നെ കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. ഒരു പ്രേ​മ​ബ​ന്ധം മര്യാ​ദ​യ്ക്കു നട​ത്താൻ​കൂ​ട്ടി തനി​ക്കു കഴി​വി​ല്ല.

കാ​പ്പി​കു​ടി മതി​യാ​ക്കി പ്ര​കാ​ശൻ എഴു​ന്നേ​റ്റു. സത്തോ​വി​നെ ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ കാണണം. അയാൾ മാർ​ക്ക​റ്റി​ന്റെ പി​ന്നി​ലൂ​ടെ നി​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു കയറി, റെയിൽ മു​റി​ച്ചു കട​ന്നു. ഓട​യ്ക്കു മു​ക​ളി​ലു​ള്ള പാലം കട​ന്നു് ഓട​യ്ക്ക​രി​കി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ന്ന നി​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ അയാൾ നട​ന്നു. ഇട​ത്തു​വ​ശ​ത്തു നി​ര​യാ​യി കെ​ട്ടിയ മൺ​കു​ടി​ലു​കൾ. അവയിൽ ഒന്നി​നു​മു​മ്പിൽ സത്തോ ഇരു​ന്നി​രു​ന്നു. അവൾ ഒരു ബഞ്ചി​ലി​രു​ന്നു്, ഷർ​ട്ടു പോ​ലെ​യു​ള്ള കു​പ്പാ​യം മു​മ്പിൽ അല്പം പൊ​ക്കി കു​ട്ടി​ക്കു മുല കൊ​ടു​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പ്ര​കാ​ശ​നെ കണ്ട​പ്പോൾ അവൾ മു​ല​കൊ​ടു​ക്കൽ നിർ​ത്തി ചെ​ക്ക​നെ താ​ഴെ​വെ​ച്ചു. അപ്പോ​ഴാ​ണു് അയാ​ളു​ടെ പ്ലാ​സ്റ്റ​റി​ട്ട കൈ അവൾ കണ്ട​തു്.

ഛോ​ട്ടാ ബാ​ബു​വി​ന്റെ കൈ​യി​നെ​ന്തു​പ​റ്റി?

അയാൾ ചി​രി​ച്ചു. അവ​ളു​ടെ സ്വ​ര​ത്തിൽ, മു​ഖ​ഭാ​വ​ത്തിൽ ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ പറ​ഞ്ഞു:

സ്കൂ​ട്ടർ പറ​ക്കു​മോ എന്നു ശ്ര​മി​ച്ചു​നോ​ക്കി.

അവൾ മൂ​ക്കിൽ കൈ​വെ​ച്ചു.

ബാ​ബു​ജി ഫട്ഫ​ട്ടിൽ പോ​കു​ന്ന പോ​ക്കു കാ​ണു​മ്പോ​ഴെ​ല്ലാം ഞാൻ പറ​യാ​റു​ണ്ടു്.

“ബാ​ബു​ലാൽ എവിടെ?”

“മണ്ണെ​ടു​ക്കാൻ പോ​യി​രി​ക്ക​യാ​ണു്.”

ബാ​ബു​ലാ​ലി​ന്റെ ചക്രം അടു​ത്തു​ത​ന്നെ നി​ശ്ച​ല​മാ​യി ചെ​രി​ഞ്ഞു​കി​ട​ന്നി​രു​ന്നു. അയാൾ നാലു ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കും നോ​ക്കി. അടു​ത്ത മൺ​കു​ടി​ലി​ന്നു മു​മ്പിൽ കു​റ​ച്ചു കു​ട്ടി​കൾ കളി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. അതി​നു​മ​പ്പു​റ​ത്തു് ഒരു പെ​ണ്ണു്, കാറിൽ നി​ന്നു തല പു​റ​ത്തി​ട്ടു നോ​ക്കു​ന്ന വയ​സ്സ​ന്നു് കലം വിൽ​ക്കു​ക​യാ​ണു്. സത്തോ പറ​ഞ്ഞു.

“ബാ​ബു​ജി വരൂ!.”

അവൾ ചെ​ക്ക​നെ ഒക്ക​ത്തു​വെ​ച്ചു് കു​ടി​ലി​ലേ​ക്കു നൂ​ണു​ക​ട​ന്നു. പി​ന്നാ​ലെ അയാ​ളും. അവൾ വാതിൽ അട​ച്ചു. കു​ട്ടി​യെ താഴെ വെ​ച്ചു് അയാ​ളു​ടെ അടു​ത്തു വന്നു് അയാ​ളു​ടെ ഇട​ത്തെ കൈ​പ്പ​ടം തലോടി.

“വേ​ദ​ന​യു​ണ്ടോ ഛോ​ട്ടാ​ബാ​ബൂ?”

“കു​റേ​ശ്ശെ.”

അയാൾ വല​ത്തെ കൈ​കൊ​ണ്ടു് അവളെ അര​ക്കെ​ട്ടി​ലൂ​ടെ അടു​പ്പി​ച്ചു, അവ​ളു​ടെ ചെ​വി​യിൽ ചും​ബി​ച്ചു.

“നീ സു​ന്ദ​രി​യാ​ണു സത്തോ!.”

അയാ​ളു​ടെ കൈ അവ​ളു​ടെ ഷർ​ട്ടി​ന്റെ അടി​യി​ലൂ​ടെ കയറി, മി​നു​ത്ത വയ​റി​ന്നു മേ​ലെ​കൂ​ടി മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു്. അയാ​ളു​ടെ കൈ​കൾ​ക്കു വി​ശ്ര​മം കി​ട്ടി​യി​ല്ല.

അവൾ പെ​ട്ടെ​ന്നു വി​ട്ടു​മാ​റി. തി​രി​ഞ്ഞു​നി​ന്നു് ഷർ​ട്ടു് തല​യി​ലൂ​ടെ വലി​ച്ചൂ​രി, ചാർ​പ്പാ​യിൽ പ്ര​കാ​ശ​ന്റെ അടു​ത്തു വന്നി​രു​ന്നു. ഷർ​ട്ടും പാ​ന്റും അഴി​ക്കാൻ അവൾ അയാളെ സഹാ​യി​ച്ചു. നഗ്ന​രാ​യ​പ്പോൾ അവൾ ചോ​ദി​ച്ചു:

“ഈ കൈയും വെ​ച്ചു് എങ്ങ​നെ​യാ​ണു്?”

അവർ ചാർ​പ്പാ​യിൽ കി​ട​ന്നു. പ്ലാ​സ്റ്റ​റി​ട്ട ഒരു കൈ വി​ല​ങ്ങു​ത​ടി​യാ​യി വന്നു. ഒര​പ​രി​ചി​ത​വ​സ്തു​വി​നെ​പ്പോ​ലെ അയാൾ അതിനെ നോ​ക്കി. മറ്റേ​തോ കാ​ല​ത്തിൽ നി​ന്നു്, മറ്റേ​തോ ലോ​ക​ത്തിൽ​നി​ന്നു വന്ന ഒരു വി​ചി​ത്ര വസ്തു. നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കെ അതി​ന്റെ നിറം മാ​റി​ത്തു​ട​ങ്ങി. ആദ്യം കടും​ചു​വ​പ്പു്, പി​ന്നെ തവി​ട്ടു​നി​റം, പി​ന്നെ പച്ച. അയാൾ കു​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾ ഊഞ്ഞാ​ലാ​ടു​മ്പോൾ സൂ​ര്യ​നെ പെ​ട്ടെ​ന്നു നോ​ക്കി കണ്ണ​ട​യ്ക്കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. കണ്ണ​ട​യ്ക്കു​മ്പോൾ സൂ​ര്യൻ ഉണ്ടാ​ക്കിയ ഛായ കണ്ണിൽ പതി​ഞ്ഞ​തു നിറം മാ​റി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കും, അവ​സാ​നം മങ്ങി ഇല്ലാ​താ​വു​ന്ന​തു വരെ.

സത്തോ​വി​ന്റെ ചല​ന​ങ്ങൾ അയാൾ ഒരു സ്വ​പ്ന​ത്തി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ അറി​യു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ബാ​ബു​ജി വെ​റു​തെ കി​ട​ന്നാൽ മതി.

സത്തോ​വി​ന്റെ വി​ശ​ദ​മായ ഒരു​ക്ക​ങ്ങൾ ഒരു കു​ട്ടി​യെ നോ​ക്കു​ന്ന കൗ​തു​ക​ത്തോ​ടെ, വാ​ത്സ​ല്യ​ത്തോ​ടെ പ്ര​കാ​ശൻ നോ​ക്കി​ക്ക​ണ്ടു. അയാൾ​ക്കു സഹാ​യി​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. ശ്രമം വളരെ ക്ലേ​ശ​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. അവൾ പരാ​ജ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തും, ഒരു കി​ത​പ്പോ​ടെ അയാ​ളു​ടെ അരു​കിൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന​തും അയാൾ അറി​ഞ്ഞു, പി​ന്നെ വളരെ ദൂ​രെ​യെ​വി​ടെ​നി​ന്നോ എന്ന​പോ​ലെ സത്തോ​വി​ന്റെ ശബ്ദം:

“കഴി​യു​ന്നി​ല്ല ബാ​ബു​ജീ.”

“സാ​ര​മി​ല്ല. വല​തു​കൈ​കൊ​ണ്ടു് അവളെ തന്നി​ലേ​ക്കു ചേർ​ത്തു ചും​ബി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് അയാൾ പറ​ഞ്ഞു. ഞാ​നി​പ്പോൾ ഡോ​ക്ട​റു​ടെ അടു​ത്തേ​ക്കു പോ​കു​ക​യാ​ണു്. ഇന്നു പ്ലാ​സ്റ്റർ അഴി​ക്കും. അതു കഴി​ഞ്ഞാൽ പഴ​യ​മ​ട്ടാ​കും.”

അവൾ വളരെ നി​രാ​ശ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.

ഛോ​ട്ടാ ബാ​ബു​വി​ന്നു​വേ​ണ്ടി ഒന്നും ചെ​യ്യാൻ പറ്റി​യി​ല്ല.

അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: “എനി​ക്കു വി​ശ​ക്കു​ന്നു.”

“ഞാൻ റൊ​ട്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കി​ത്ത​രാം ബാ​ബു​ജീ.”

അവൾ എഴു​ന്നേ​റ്റു് പൈ​ജാ​മ​യു​ടു​ത്തു. മാവു കു​ഴ​ച്ചു് റൊ​ട്ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. റൊ​ട്ടി പര​ത്തു​മ്പോൾ അവ​ളു​ടെ മുലകൾ ഇള​കു​ന്ന​തു് അയാൾ കി​ട​ന്നു കൊ​ണ്ടു നോ​ക്കി.

ക്ലി​നി​ക്കിൽ തി​ര​ക്കു കു​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ചു​മ​രിൽ തറച്ച ആണി​യിൽ തൂ​ക്കിയ കാർ​ഡിൽ​നി​ന്നു് ഒരെ​ണ്ണം എടു​ത്തു് അയാൾ സോ​ഫ​യിൽ പോ​യി​രു​ന്നു. നമ്പർ 13. അസാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി ഒന്നും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി​യി​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ ജന്മ​ദി​ന​വും ഒരു പതി​മൂ​ന്നാം തീ​യ​തി​യാ​യി​രു​ന്നു.

എല്ലാ​വ​രും കാർ​ഡും പി​ടി​ച്ചു് ഗൗ​ര​വ​മാ​യി ഇരി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. മാ​സി​ക​കൾ വെച്ച ടീ​പ്പോ​യി​ക്ക​ടു​ത്തി​രു​ന്ന ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി കൊ​ക്ക​കോല കു​ടി​ക്കു​ന്നു. സ്ട്രോ അട​ഞ്ഞ​പ്പോൾ അവൾ അതു വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞു് നേ​രി​ട്ടു കു​ടി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. തവി​ട്ടു നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ദ്രാ​വ​കം അവ​ളു​ടെ കവി​ളി​ലൂ​ടെ ഒലി​ച്ചു് ഫ്രോ​ക്കിൽ വീ​ഴു​ന്ന​തു് അയാൾ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു. അയാൾ അസ്വ​സ്ഥ​നാ​യി. പാ​ന്റി​ന്റെ കീ​ശ​യി​ലു​ള്ള വൃ​ത്തി​കെ​ട്ട തൂവാല ഓർ​മ്മ​വ​ന്നു. വി​യർ​ക്കു​ന്ന ഉള്ളം​കൈ അയാൾ പാ​ന്റിൽ തു​ട​ച്ചു.

അവ​സാ​നം തടി​ച്ച നേ​ഴ്സ് വന്നു് പതി​മൂ​ന്നാം നമ്പർ എന്നു മധു​ര​മാ​യി വി​ളി​ച്ച​പ്പോൾ അയാൾ​ക്കാ​ശ്വാ​സ​മാ​യി. അയാൾ എഴു​ന്നേ​റ്റു. അക​ത്തു ഡോ​ക്ടർ ഫോണിൽ സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു:

“…നി​ങ്ങൾ ആരുടെ ഫ്രി​ഡ്ജ് നന്നാ​ക്കി​യ​തി​ന്റെ ബി​ല്ലാ​ണു്. എനി​ക്ക​യ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്?… ഇല്ല​ല്ലോ! അതി​പ്പോ​ഴും പഴ​യ​മ​ട്ടിൽ ത്ത​ന്നെ​യാ​ണു്. പോ​രാ​ത്ത​തി​നു് വീ​ട്ടിൽ മെ​ക്കാ​നി​ക്കു് വന്ന​താ​യി ഭാര്യ പറ​ഞ്ഞ​തു​മി​ല്ല… ക്ലി​നി​ക്കി​ലേ​ക്കോ? അതിനു ക്ലി​നി​ക്കി​ലെ ഫ്രി​ഡ്ജി​ന്നു കേ​ടൊ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല​ല്ലൊ. എന്തു നേ​രെ​യാ​ക്കി​യി​ട്ടാ​ണു് ഈ 245 ക. യുടെ ബിൽ കൊ​ടു​ത്ത​യ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്… വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു് ഇന്നു​ത​ന്നെ മെ​ക്കാ​നി​ക്കി​നെ വീടൂ… സമ്മ​റാ​ണു വരു​ന്ന​തു്.”

പ്ര​കാ​ശ​ന്നു ചി​രി​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. ഡോ​ക്ട​റു​ടെ ശബ്ദം കു​റ​യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. പി​ന്നെ​പ്പി​ന്നെ തീരെ അവ്യ​ക്ത​മാ​യി. ഫോൺ​വെ​ക്കു​ന്ന ശബ്ദം കേ​ട്ട​പ്പോൾ പ്ര​കാ​ശൻ ഞെ​ട്ടി​യു​ണർ​ന്നു. ഡോ​ക്ടർ ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഇപ്പോൾ വേ​ദ​ന​യു​ണ്ടോ?”

“കു​റെ​ശ്ശെ.”

“ഒരാ​ഴ്ച​കൂ​ടി വെ​യി​റ്റു ചെ​യ്യു​ക​യാ​ണു നല്ല​തു്. ചൊ​റി​ച്ചി​ലു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ഈർ​ക്കിൽ പ്ലാ​സ്റ്റ​റി​ന്റെ അക​ത്തി​ട്ടു ചൊ​റി​ഞ്ഞാൽ മതി. സാ​ര​മി​ല്ല. പ്ലാ​സ്റ്റ​റ​ഴി​ച്ചാൽ ഒരാ​ഴ്ച​യ്ക്ക​കം വീ​ണ്ടും സ്കൂ​ട്ട​റോ​ടി​ക്കാ​റാ​വും. പോരെ?”

ഒരു വലിയ ഫലിതം. ഡോ​ക്ടർ ഉറ​ക്കെ ചി​രി​ച്ചു. പി​ന്നെ സമ്മ​റ​ല്ലെ വരു​ന്ന​തു്. ഈ നശി​ച്ച നഗ​ര​ത്തിൽ നി​ന്നു രക്ഷ​പ്പെ​ടേ​ണ്ടേ? എങ്ങോ​ട്ടു പോ​കാ​നാ​ണു തീർ​ച്ച​യാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്? കുളൂ വാ​ലി​യി​ലേ​ക്കു പൊ​യ്ക്കോ​ളൂ. നല്ല സ്ഥ​ല​മാ​ണു്. കഴി​ഞ്ഞ​കൊ​ല്ലം ഞങ്ങൾ അങ്ങോ​ട്ടാ​ണു പോ​യ​തു്. ഇപ്രാ​വ​ശ്യം ഊട്ടി​ക്കു പോ​കാ​നാ​ണു് ഭാര്യ പറ​യു​ന്ന​തു്. എത്ര ദു​ര​മു​ണ്ടു്?…

മു​ഖ​ത്തു പറ്റി​പ്പി​ടി​ച്ച ചി​രി​യു​മാ​യി എത്ര നേരം ഇരു​ന്നു​വെ​ന്നു് പ്ര​കാ​ശ​ന്ന​റി​യി​ല്ല. പി​ന്നെ​പ്പി​ന്നെ ശബ്ദ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അവ്യ​ക്ത​മാ​വു​ക​യും, ഡോ​ക്ട​റും ചേ​മ്പ​റും ഇരു​ണ്ട ഗാ​ല​റി​യിൽ തൂ​ക്കി​യി​ട്ട ഒരു പഴകിയ ചി​ത്രം പോലെ മങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്ത​പ്പോൾ പ്ര​കാ​ശൻ പണി​പ്പെ​ട്ടു് എഴു​ന്നേ​റ്റു. വാതിൽ തപ്പി​പ്പി​ടി​ച്ചു തു​റ​ന്നു. വാതിൽ ഒരു പടു​കൂ​റ്റൻ കോ​ട്ട​വാ​തിൽ​പോ​ലെ​യും അതിനു ചു​വ​ട്ടിൽ സ്വയം ഒരു ഈച്ച​യെ​പ്പോ​ലെ ചെ​റു​താ​യും പ്ര​കാ​ശ​ന്നു തോ​ന്നി. അയാൾ ഒരു വിധം പു​റ​ത്തു കട​ന്നു. പു​റ​ത്തെ ലോകം അയാൾ​ക്കു വി​ചി​ത്ര​മാ​യി​ത്തോ​ന്നി. വെ​ളി​ച്ചം നി​റ​ഞ്ഞ ഹാ​ളി​ലെ തി​ര​ശ്ശീ​ല​യിൽ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ചല​ച്ചി​ത്രം പോലെ ആളു​ക​ളും കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളും, റെ​യിൽ​വേ സ്റ്റേ​ഷ​നും മങ്ങി അപ​രി​ചി​ത​മാ​യി​ത്തോ​ന്നി. ഈ വഴി​യിൽ​ക്കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണോ താൻ വന്ന​തു്?

മല​കൾ​ക്കി​ട​യി​ലെ ഒരു ഗു​ഹ​യി​ലേ​ക്കു പോ​വു​ക​യാ​ണെ​ന്നു് അയാൾ സ്വയം വഞ്ചി​ച്ചു. ഗു​ഹ​യ്ക്കു​ള്ളിൽ ചു​മ​രിൽ കു​ത്തി​നിർ​ത്തിയ പന്ത​ങ്ങൾ. കത്തി​ച്ച പന്ത​വു​മേ​ന്തി ഒരു ഗു​ഹ​യിൽ നി​ന്നു മറ്റൊ​ന്നി​ലേ​ക്കു പ്ര​യാ​ണം. താൻ അമ്പെ​യ്തു​കൊ​ന്ന മൃ​ഗ​ത്തി​ന്റെ മാംസം തീ​യി​ലി​ട്ടു വേ​വി​ക്കു​ന്ന തടി​ച്ച മു​ല​ക​ളു​ള്ള പെ​ണ്ണു്. അവ​ളു​ടെ വി​യർ​പ്പു വാ​സ​നി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള സഹ​ശ​യ​നം.

പ്ര​കാ​ശൻ ഗെ​യ്റ്റ് കട​ന്നു. ഗെ​യ്റ്റി​ന​ക​ത്തു മു​റ്റ​ത്തു നിന്ന കു​തി​ര​വ​ണ്ടി​യി​ലേ​ക്കു വീ​ട്ടു​സാ​മാ​ന​ങ്ങൾ കയ​റ്റു​ന്ന​തു് കരു​ണാ​ക​ര​നാ​ണെ​ന്നു് അയാൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ല. എല്ലാം രസം അടർ​ന്ന മു​ഖ​ക​ണ്ണാ​ടി​യിൽ കാ​ണു​ന്ന പോലെ അവ്യ​ക്ത​വും ശി​ഥി​ല​വു​മാ​യി​രു​ന്നു, സാ​വ​ധാ​ന​ത്തിൽ കോ​ണി​ക​യ​റി മൂ​ന്നാം​നി​ല​യി​ലെ​ത്തി. പോ​കു​മ്പോൾ മുറി പൂ​ട്ടാൻ മറ​ന്നു​വെ​ന്നു് അപ്പോ​ഴാ​ണു മന​സ്സി​ലാ​യ​തു്. അയാൾ കട്ടി​ലിൽ വന്നി​രു​ന്നു. കി​ട​ക്ക​യിൽ വെച്ച പൊതി നി​വർ​ത്തി. രോ​മ​ക്കു​പ്പാ​യ​ങ്ങൾ ഓരോ​ന്നോ​രോ​ന്നാ​യി എടു​ത്തു ധരി​ച്ചു. സ്കാർ​ഫ് എടു​ത്തു കഴു​ത്തിൽ ചു​റ്റി. പി​ന്നെ മട​ക്കി​വെ​ച്ച രജായി എടു​ത്തു നി​വർ​ത്തി അതി​നു​ള്ളി​ലേ​ക്കു നൂ​ണു​ക​യ​റി.

യാ​തൊ​രു മു​ന്ന​റി​യി​പ്പും തരാതെ, യാ​ത്ര​പോ​ലും പറ​യാ​തെ പോയ തന്റെ ഇഷ്ട​കാ​മു​കി​യെ ഓർ​ത്തു വി​ഷാ​ദി​ച്ചു് അയാൾ കി​ട​ന്നു.

Colophon

Title: Kumkumam vithariya vazhikal (ml: കു​ങ്കു​മം വി​ത​റിയ വഴികൾ).

Author(s): E Harikumar.

First publication details: Sahitya Pravarthaka Sahakarana Sangham; Kottayam, Kerala; 1979.

Deafult language: ml, Malayalam.

Keywords: Short stories, E Harikumar, Kumkumam vithariya vazhikal, ഇ ഹരി​കു​മാർ, കു​ങ്കു​മം വി​ത​റിയ വഴികൾ, Open Access Publishing, Malayalam, Sayahna Foundation, Free Software, XML.

Digital Publisher: Sayahna Foundation; JWRA 34, Jagthy; Trivandrum 695014; India.

Date: January 1, 2022.

Credits: The text of the original item is copyrighted to Lalitha Harikumar. The text encoding and editorial notes were created and​/or prepared by the Sayahna Foundation and are licensed under a Creative Commons Attribution By NonCommercial ShareAlike 4​.0 International License (CC BY-​NC-SA 4​.0). Commercial use of the content is prohibited. Any reuse of the material should credit the copyright holder and Sayahna Foundation and must be shared under the same terms.

Cover: Girls on the Bridge, a painting by Edvard Munch (1863–1944). The image is taken from Wikimedia Commons and is gratefully acknowledged.

Production history: Data entry: E Harikumar; Proofing: KB Sujith; Typesetter: Sayahna Foundation; Editor: PK Ashok; Encoding: CVR.

Production notes: The entire document processing has been done in a computer running GNU/Linux operating system and TeX and friends. The PDF has been generated using XeLaTeX from TeXLive distribution 2021 using Ithal (ഇതൾ), an online framework for text formatting. The TEI (P5) encoded XML has been generated from the same LaTeX sources using LuaLaTeX. HTML version has been generated from XML using XSLT stylesheet (sfn-​tei-html.xsl) developed by CV Radhakrkishnan.

Fonts: The basefont used in PDF and HTML versions is RIT Rachana authored by KH Hussain, et al., and maintained by the Rachana Institute of Typography. The font used for Latin script is Linux Libertine developed by Phillip Poll.

Web site: Maintained by KV Rajeesh.

Download document sources in TEI encoded XML format.

Download PDF.