“രണ്ടു അമ്മ​മാ​രു​ടെ​യും രഹസ്യ കാ​മു​ക​ന്മാ​രെ കണ്ടും മി​ണ്ടിയ ബാ​ല്യ​കൗ​മാര ഓർമ ‘ഹസ്തി​ന​പു​രി പത്രിക’യു​മാ​യി പങ്കു വെ​ക്കാ​മോ?”

“കു​രു​വം​ശ​ത്തി​ലെ ദാ​മ്പ​ത്യേ​തര സന്ത​തി​കൾ” എന്ന പ്ര​ത്യേക പതി​പ്പി​നാ​യി യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു

“എന്റെ അം​ഗീ​കൃത ബീ​ജ​ദാ​താ​വു് കാലനെ കാ​ണു​ക​യോ, ആഗ്ര​ഹി​ക്ക​യോ ചെ​യ്യു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, മറ്റു മാ​തൃ​ക​മി​താ​ക്കൾ വരു​മെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞാൽ വീ​ടാ​കെ വസ​ന്ത​കാ​ല​മാ​വും. കി​ട​പ്പു​രോ​ഗി പാ​ണ്ഡു​വി​നെ തൂ​ക്കി ഞങ്ങൾ ചാ​ച്ചു​കെ​ട്ടി​യിൽ കി​ട​ത്തി, കി​ട​പ്പറ കഴുകി ചെ​മ്പ​ക​പ്പൂ​ക്കൾ എറി​ഞ്ഞ​ല​ങ്ക​രി​ക്കും. വായു, ഇന്ദ്രൻ, അശ്വ​നി​ദേ​വത, ഇവർ പതി​വാ​യി വരു​മ്പോ​ഴും പോ​വു​മ്പോ​ഴും, മി​ണ്ടി​പ്പ​റ​യാൻ ഞാ​നു​ണ്ടാ​വു​മെ​ങ്കി​ലും, അണി​ഞ്ഞൊ​രു​ങ്ങിയ പെ​ണ്ണു​ങ്ങൾ​ക്കൊ​പ്പം അവർ കി​ട​പ്പ​റ​യിൽ പ്ര​വേ​ശി​ച്ചാൽ, പു​റ​ത്തു ആശ്ര​മ​പ്പ​ടി​യിൽ കാ​വൽ​നിൽ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു കു​ന്തി ആജ്ഞാ​പി​ക്കും. പ്ര​ണ​യ​പർ​വ്വം കഴി​ഞ്ഞു വി​ഷ്ടാ​തി​ഥി​കൾ വീടു് വി​ട്ടി​റ​ങ്ങു​മ്പോൾ കാ​മു​കർ പതി​വാ​യി ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന കു​സൃ​തി​ചോ​ദ്യ​മു​ണ്ടു്, “പോ​രു​ന്നോ കൂടെ, നി​ന്റെ അച്ഛ​നായ കാ​ല​ന്റെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു?””

“പോ​രാ​ട്ടം ജയി​ച്ചെ​ന്ന അവകാശ വാ​ദ​വു​മാ​യി അന്ധ​രാ​ജാ​വിൽ നി​ന്നും ചെ​ങ്കോൽ പി​ടി​ച്ചു​വാ​ങ്ങി മു​പ്പ​ത്തി​ആ​റു് വർഷം ഹസ്തി​ന​പു​രി നി​ങ്ങൾ ഭരി​ച്ചു എന്നു് ഔദ്യോ​ഗിക രേ​ഖ​ങ്ങ​ളിൽ കാ​ണു​ന്നു. രാ​ഷ്ട്ര മീ​മാം​സ​യി​ലും ദ്രൗ​പ​ദീ​ദാ​മ്പ​ത്യ​ത്തി​ലും വി​രു​ദ്ധ നി​ല​പാ​ടു​ക​ളു​ള്ള നാലു അധി​കാ​ര​മോ​ഹി​കൾ സഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രാ​യി ഉണ്ടാ​യി​ട്ടും, ഒളി​ഞ്ഞും തെ​ളി​ഞ്ഞും, സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി അര​മ​ന​യിൽ വിമത ശല്യം ഉണ്ടാ​ക്കി​യി​ല്ല എന്നോ? അതോ, യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ മു​ള​യി​ലേ എല്ലാം നു​ള്ളി ‘അമർ​ച്ച’ ചെ​യ്തു എന്നോ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“അഞ്ചു​പേ​രു​ടെ വ്യ​ക്തി​ഗത ലൈം​ഗിക രഹ​സ്യ​ങ്ങൾ ദശാ​ബ്ദ​ങ്ങ​ളാ​യി സം​ഭ​രി​ച്ച പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ മു​മ്പിൽ, അവസരം കി​ട്ടു​മ്പോ​ളെ​ല്ലാം അടി​യ​റ​വിൽ മു​ട്ടു​കു​ത്തി ശീ​ലി​ച്ച ഞങ്ങൾ പക്ഷേ, അവ​ളു​ടെ സമ​ഗ്രാ​ധി​പ​ത്യ പ്ര​വ​ണ​ത​ക്കെ​തി​രെ രഹസ്യ ചെ​റു​ത്തു​നിൽ​പ്പി​നു് ‘ഐക്യ​മു​ന്ന​ണി’ ആയി പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്നു എന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്ക​റി​യാ​മോ?, ഇത്ര​കാ​ല​വും ബഹു​ഭർ​ത്തൃ​ത്വ​വു​മാ​യി ഞങൾ സഹ​ക​രി​ച്ചു എങ്കിൽ, പരി​ശു​ദ്ധ പാ​ഞ്ചാ​ലി​ക്കു് പറ​യ​ണ്ടേ നി​ങ്ങൾ ആദ്യം നന്ദി?”

“അവൾ കരു​ത​ലോ​ടെ നി​ങ്ങൾ​ക്കു വേ​ണ്ടി ചെയ്ത ഒരു കാ​ര്യം പെ​ട്ടെ​ന്നോർ​ക്കാ​മൊ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു.

“പരീ​ക്ഷി​ത്തി​നു് ചെ​ങ്കോൽ കൈ മാറി, ഇനി പടി​യി​റ​ങ്ങാ​മെ​ന്ന തി​രി​ച്ച​റി​വി​ലേ​ക്കെ​ന്നെ അവൾ നയി​ച്ച കാ​ര്യം: കു​രു​വംശ വയോ​ജ​ന​ങ്ങൾ വന​വാ​സ​ത്തി​നു പോ​വേ​ണ്ട​വ​ര​ല്ല എന്ന സം​വാ​ദ​ത്തിൽ പങ്കെ​ടു​ത്തു അന്തഃ​പു​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു നട​ക്കു​മ്പോൾ, ഉദ്യാ​ന​ത്തി​ന്റെ അറ്റ​ത്തൊ​രു പന്ത​ലിൽ, വി​റ​കു​കെ​ട്ടു സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു് കണ്ടു. പു​ക​യും ചൂടും എത്താ​ത്ത ദൂ​ര​ത്താ​ണു് ഊട്ടു​പുര, “ഇതെ​ന്താ വി​റ​കൊ​ക്കെ പതി​വി​ല്ലാ തെ ഇവിടെ”? എന്നു് ഞാ​ന​വൾ​ക്കു നേരെ വി​രൽ​ചൂ​ണ്ടി​യ​പ്പോൾ, “മഴ​ക്കാ​ല​മ​ല്ലേ വരു​ന്ന​തു്, പെ​ട്ടെ​ന്നു് നി​ങ്ങ​ളിൽ ഒരാൾ കു​ഴ​ഞ്ഞു​വീ​ണു കാലം ചെ​ന്നാൽ, പുക ഉയ​രാ​തെ ശവ​ദാ​ഹം നട​ക്കാൻ വെ​യി​ല​ത്തു​ണ​ക്കിയ വി​റ​കി​രി​ക്ക​ട്ടെ എന്നു കരുതി”, അവൾ അക​ത്തേ​ക്കു് കയറി. ആ നി​മി​ഷം ഞാൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു, ഇനി​യൊ​രു ദി​വ​സ​മെ​ങ്കിൽ ഒരു ദിവസം, വൈ​കാ​തെ ഈ മര​ണ​ക്കെ​ണി​യിൽ​നി​ന്നും രക്ഷ​പ്പെ​ട​ണം!”

“ഭർ​ത്തൃ​മാ​താ​വു് ജീ​വി​താ​ന്ത്യം ചെ​ല​വ​ഴി​ക്കാൻ പോ​വു​ന്ന​തു് പാ​മ്പും പന്നി​യും വി​ഹ​രി​ക്കു​ന്ന കാ​ട്ടി​ലേ​ക്കു്. പോ​വ​രു​തേ, പൊ​ന്നു​പോ​ലെ നോ​ക്കാം എന്നു് പറ​യേ​ണ്ട​താ​ണു് പു​ത്ര​വ​ധു?”, വയോ​ജ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു് വെറും വാ​ക്കു് പോരാ എന്ന പൊതു സം​വാ​ദ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്ന മഹാ​റാ​ണി​യോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“സ്വ​ത​ന്ത്ര ജീ​വി​തം നയി​ച്ച വനി​ത​യ​ല്ലേ? കാ​ട്ടു​കു​ടി​ലി​ലെ തറയിൽ ഷണ്ഡൻ​ഭർ​ത്താ​വു് കി​ട​ക്കു​മ്പോ​ഴ​ല്ലേ, ഇങ്ങ​നെ പോരാ എന്ന പ്ര​ബു​ദ്ധ​മായ തി​രി​ച്ച​റി​വിൽ, കു​ട്ടി​ക​ളു​ണ്ടാ​വാൻ പര​പു​രു​ഷ​ര​തി പ്രാ​യോ​ഗി​ക​ത​ല​ത്തിൽ കു​ന്തി കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​തു്? ഞങ്ങൾ ഖാ​ണ്ഡവ വന​ത്തി​ലേ​ക്കു് കു​ടി​യേ​റാൻ നിർ​ബ​ന്ധി​ത​രാ​യ​പ്പോൾ, ഞാനും കൂടെ വരാം എന്നു് ഉത്സാ​ഹി​ച്ചു​വോ, അതോ, ഇനി​യു​ള്ള കാലം ഞാൻ മഹാ​റാ​ണി​ക്കു് തുണ എന്നു് പറ​ഞ്ഞു പിൻ​വാ​ങ്ങി​യോ? നി​ങ്ങൾ കു​ന്തി​യെ മൂ​ല്യം കു​റ​ച്ചു വി​ല​യി​രു​ത്ത​രു​തു്. മി​ത​മാ​യി പ്ര​ശം​സി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് സം​വാ​ദം അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്ക​ട്ടെ, എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി പടി​യി​റ​ങ്ങി​പ്പോ​വു​ന്ന രാ​ജാ​മാ​താ​വി​നെ പി​ടി​ച്ചു നിർ​ത്തി​യ​പ്പോൾ, പ്ര​തി​രോ​ധി​ക്കാ​നാ​വാ​തെ കു​ന്തി കീ​ഴ​ട​ങ്ങി എന്നു് വരും യു​ഗ​ത്തി​ലാ​രും പഴി പറ​യാ​തി​രി​ക്ക​ട്ടെ.”

“ചക്ര​വ്യൂ​ഹ​ത്തിൽ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട​വ​ന്റെ മകൻ എന്നു് വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​കൾ നി​ന്നെ ഇന്നും അവ​ഹേ​ളി​ച്ചു​വോ?”, ഉത്തര ചോ​ദി​ച്ചു. ഹസ്തി​ന​പു​രി​യി​ലെ യു​ദ്ധാ​ന​ന്തര പാ​ണ്ഡവ ഭര​ണ​കാ​ലം.

“ദ്രോ​ണ​രെ ചതി​ച്ചു കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്താ​നു​ള്ള പാ​ണ്ഡവ ഗൂ​ഡാ​ലോ​ച​ന​യിൽ നി​റ​സാ​ന്നി​ധ്യ​മായ യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നാ​ണു് ‘അർ​ദ്ധ​സ​ത്യം’ എന്ന യു​ദ്ധ​സ​ങ്കേ​ത​ത്തി​ന്റെ ഉപ​ജ്ഞാ​താ​വു് എന്നു് കൃ​പാ​ചാ​ര്യൻ നമ്മു​ടെ ധർ​മ്മി​ഷ്ഠ മഹാ​രാ​ജാ​വി​നെ അധി​ക്ഷേ​പി​ച്ചു. കി​രീ​ടാ​വ​കാ​ശി​യായ ഞാൻ ചെ​ങ്കോൽ കി​ട്ടി​യാൽ രാ​ജ​ദ്രോ​ഹി​കൃ​പാ​ചാ​ര്യ​രെ നാടു് കട​ത്തു​ക​യാ​വും ആദ്യം ചെ​യ്യുക എന്നു് പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, കൊ​ട്ടാര ഗൂ​ഢാ​ലോ​ച​ന​യിൽ നി​ന്നെ സർ​പ്പ​വി​ഷം തീ​ണ്ടി വക​വ​രു​ത്താൻ അർ​ദ്ധ​സ​ത്യ വി​ശ്വാ​സി​ക​ളെ കൂ​ട്ടു​പി​ടി​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങി എന്നു് ഉത്ത​ര​യോ​ടു് പറയുക എന്നു് കൃ​പാ​ചാ​ര്യൻ ആജ്ഞാ​പി​ച്ചു അമ്മാ.”

“കി​ട​പ്പി​ലാ​യ​പ്പോൾ കഷ്ട​മാ​യോ?”, കാലൻ പാ​ണ്ഡു​വി​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. കയ്യിൽ കയർ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

“രോ​ഗ​ത്തേ​ക്കാൾ കഠിനം കമി​താ​ക്ക​ളെ കു​റി​ച്ചു് കു​ന്തി​യു​ടെ ഭോ​ഗ​വർ​ണ്ണ​ന​യാ​ണു്. കയ​റു​മാ​യി വരു​ന്ന കാലനെ അപ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ഞാൻ ഓർ​ക്കും” മുൻ ഹസ്തി​ന​പു​രി രാ​ജാ​വു് കയർ കു​രു​ക്കി​ലേ​ക്കു് തല ചേർ​ത്തു കൊ​ടു​ത്തു.

“അഞ്ചു മര​ണ​ങ്ങ​ളും ഒരു തി​രോ​ധാ​ന​വും ശ്ര​ദ്ധ​യിൽ പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടും, അന​ങ്ങു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ ഭര​ണ​കൂ​ടം?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക പുതിയ ഹസ്തി​ന​പു​രി രാ​ജാ​വു് പരീ​ക്ഷി​ത്തി​ന്റെ അരമന സർ​വ്വാ​ധി​കാ​രി​യോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു.

“പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ജ്വാ​ല​യു​മാ​യി കോ​ട്ട​വാ​തി​ലിൽ ഒച്ച​വ​ച്ചു തട്ട​ണോ പൊ​തു​സ​മൂ​ഹം?” “സമാന ദു​രൂ​ഹ​രീ​തി​യിൽ അഞ്ചു പേർ ഒന്നൊ​ന്നാ​യി കു​ഴ​ഞ്ഞു വീ​ണു​മ​രി​ച്ചു എന്ന നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കണ്ടെ​ത്ത​ലിൽ തു​ടർ​അ​ന്വേ​ഷ​ണ​ത്തി​നു് രാ​ജാ​വു് ഇന്ന​ലെ രാ​ത്രി തന്നെ ഉത്ത​ര​വി​ട്ട കാ​ര്യം അറി​ഞ്ഞി​ല്ലേ? ഭൗ​തി​കാ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങൾ മല​ഞ്ചെ​രു​വിൽ​നി​ന്നും നി​ന്നു് ഹസ്തി​ന​പു​രി​യി​ലേ​ക്കു് കഴു​ത​പ്പു​റ​ത്തു കൊ​ണ്ടു​വ​രേ​ണ്ട പ്രാ​യോ​ഗിക അസൗ​ക​ര്യം കണ​ക്കി​ലെ​ടു​ത്തു, രണ്ടു ജഡ​വി​ദ​ഗ്ദർ നാളെ യാത്ര തി​രി​ക്കും. മറവു ചെയ്ത ഇടം കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​നും പു​റ​ത്തെ​ടു​ക്കാ​നും, വഴി നയി​ക്കാ​നും നി​ങ്ങൾ, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക, തന്നെ യോഗ്യ എന്നു് രാ​ജാ​വി​നു് ബോ​ധ്യ​മു​ണ്ടു്. അഞ്ചു​പേ​രെ പി​ന്തു​ടർ​ന്നു് അഭി​മു​ഖം ചെ​യ്യു​ക​യും, മര​ണ​മെ​ത്തു​ന്ന നേ​ര​ത്തു അരി​കി​ലു​ണ്ടാ​വു​ക​യും ചെയ്ത അതേ നി​ങ്ങൾ! ആറാ​മ​ത്തെ​യാ​ളു​ടെ തി​രോ​ധാ​ന​വും അന്വേ​ഷ​ണ​ത്തി​നു് വി​ധേ​യ​മാ​കും. ഓരോ​രു​ത്ത​രും കു​ഴ​ഞ്ഞു വീ​ഴു​മ്പോൾ, തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കാ​തെ കാൽ​മു​ന്നോ​ട്ടു വച്ച​യാൾ എന്ന നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വാർ​ത്ത അതർ​ഹി​ക്കു​ന്ന കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടി​ലൂ​ടെ വി​ദ​ഗ്ധ സംഘം പരി​ഗ​ണി​ക്കും. അര​മ​ന​വാർ​ത്ത അതി​ശ​യോ​ക്തി​യിൽ അവ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക, ഉടൻ വി​ദ​ഗ്ധ സം​ഘ​ത്തി​നു മു​മ്പി​ലെ​ത്തി പൂർ​ണ്ണ​സ​ഹ​ക​ര​ണം കൊ​ടു​ക്കാ​നും രാ​ജ​കൽ​പ്പന ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. അനു​സ​രി​ക്കുക—വഴി​യിൽ നി​ങ്ങൾ ‘കു​ഴ​ഞ്ഞു വീഴാ’തി​രി​ക്കാൻ. പടി​യി​റ​ങ്ങി​പ്പോ​യ​വർ ഭാ​വി​ജീ​വി​തം മാ​ത്ര​മ​ല്ല ശവ​സം​സ്കാ​ര​വും പ്ര​കൃ​തി​ക്കു വി​ട്ടു കൊ​ടു​ക്കുക എന്ന​താ​ണി​വി​ടെ സത്യ​വ​തി​യു​ടെ കാലം മുതൽ ചിട്ട, നി​ങ്ങൾ ഇട​പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ടു് അവ​സാ​നം​വ​രെ നി​ങ്ങൾ വി​ദ​ഗ്ധർ​ക്കു് സേവന ദാ​താ​വാ​യി​രി​ക്ക​ട്ടെ.”

“അതിഥി അതി​രു​വി​ട്ടു എന്നാ​ണു തീൻ​ശാ​ല​യിൽ പരാതി”, കൌരവ സംഘം ഹസ്ഥി​ന​പു​രി​യി​ലേ​ക്കു് മട​ങ്ങു​മ്പോൾ കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ദു​ര്യോ​ധ​ന​നു് നേരെ ചൂ​ണ്ടു് വി​ര​ലു​യർ​ത്തി.

“ആതി​ഥേയ പാ​ഞ്ചാ​ലി എന്റെ മു​മ്പിൽ ആളാ​വാൻ ശ്ര​മി​ച്ച​പ്പോൾ അതു് പൊ​ളി​ച്ചു കയ്യിൽ കൊ​ടു​ത്ത​തി​ന്റെ നർമകഥ നാ​ട്ടിൽ എത്തിയ ശേഷം വി​ശ​ദ​മാ​യി ഊട്ടു​പു​ര​യിൽ പറയാം”. ഉല്ലാ​സ​വാ​നാ​യി​രു​ന്നു സ്ഥ​ല​ജ​ല​ഭ്ര​മ​ത്തിൽ വഴു​ക്കി വീണു എന്നു് പാ​ണ്ഡ​വർ പ്ര​ച​രി​പ്പി​ച്ച കഥ​യി​ലെ ഇര.

“പെ​ണ്ണു​ടൽ കാ​മ​ന​യോ​ടെ തൊ​ട്ടാൽ നീ മരി​ക്ക​ട്ടെ” എന്ന ‘മു​നി​ശാ​പം’, കാ​ട്ടി​ലാ​യാ​ലും ഫലി​ക്കി​ല്ലേ. സ്ഥാന ത്യാ​ഗ​ത്തി​നു മെ​ന​ക്കെ​ടാ​തെ ചെ​ങ്കോ​ലും തി​രു​വ​സ്ത്ര​വും അന്ധ സഹോ​ദ​ര​നു നേരെ എറി​ഞ്ഞു, പാ​ണ്ഡു​വും നി​ങ്ങ​ളും ധൃ​തി​യിൽ നാ​ടു​വി​ട്ട​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക കു​ന്തി​യോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. കാ​യി​ക​ക്ഷ​മ​ത​യി​ല്ലാ​ത്ത പാ​ണ്ഡു​വി​നെ നോ​ക്കു​കു​ത്തി​യാ​ക്കി കു​ന്തി, പ്ര​ലോ​ഭ​ന​ത്തി​ലൂ​ടെ പുതു പു​രു​ഷ​ബ​ന്ധം സ്ഥാ​പി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ന്ന സം​ഘർ​ഷ​കാ​ലം. കാ​ട്ടിൽ കൊ​ച്ചു​കു​ടി​ലിൽ ഇളമുറ മാ​ദ്രി​യു​മൊ​ത്താ​യി​രു​ന്നു മുൻ മഹാ​റാ​ണി യുടെ താമസം.

“ബ്ര​ഹ്മ​ച​ര്യം ആജീ​വ​നാ​ന്തം ‘ഉറ​പ്പു വരു​ത്താ’നുള്ള പി​താ​മ​ഹ​ന്റെ നീണ്ട കാല രതി​പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ, “എന്റെ ഉറ​ക്ക​റ​യിൽ നി​ന​ക്കു് പങ്കാ​ളി യാ​വാ​മോ?”, എന്ന ഭീ​ഷ്മ​നിർ​ദേ​ശം വന്ന​പ്പോൾ ഞാൻ ഞെ​ട്ടി. മഹാ റാ​ണി​യെ ആണു് ഭീ​ഷ്മർ നിർ​ല്ല​ജ്ജം ക്ഷ​ണി​ക്കു​ന്ന​തു്! ചാ​രി​ത്ര്യ​മൂ​ല്യ​ങ്ങൾ ഉൾ​പ്പെ​ടെ പു​നഃ​പ​രി​ശോ​ധന വേ​ണ്ടി വരു​ന്ന പ്ര​തി​സ​ന്ധി. വിവാദ കാശി രാ​ജ​കു​മാ​രി​ക​ളായ അം​ബി​ക​യും അം​ബാ​ലി​ക​യും, അകാ​ല​ത്തിൽ വി​ധ​വ​ക​ളാ​യ​പ്പോൾ, ഭീ​ഷ്മ​രു​ടെ ബ്ര​ഹ്മ​ച​ര്യ​പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങൾ സഹി​ക്കാ​നാ​വാ​തെ പടി​വി​ട്ടി​റ​ങ്ങി​യ​തു് കാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക​ല്ലേ? ശന്ത​നു മരി​ച്ച​പ്പോൾ, വിധവ സത്യ​വ​തി, ഭീ​ഷ്മ​രു​ടെ കി​ട​പ്പ​റ​ക്കൂ​ട്ടു എന്ന നിർ​ദേ​ശ​ത്തി​നെ​ത്ര​കാ​ലം വഴ​ങ്ങി​ക്കൊ​ടു​ത്തു എന്ന​റി​യാൻ അര​മ​ന​ചു​വ​രു​കൾ​ക്കു ചെ​വി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഉറ​ക്ക​റ​യി​ലെ സഹ​വർ​ത്തി​ത്വ​മാ​ണു് ഉന്ന​മെ​ന്നു പി​താ​മ​ഹൻ ഇരു​കൈ​ക​ളും ഉയർ​ത്തി രാ​ജ​കീയ ഭാ​വ​ങ്ങ​ളോ​ടെ വി​സ്ത​രി​ച്ചു പറ​യു​മെ​ങ്കി​ലും, ഉറ​ക്ക​ത്തി​ലെ​ന്ന പോലെ ഇട​യ്ക്കി​ടെ ഞങ്ങ​ളു​ടെ മേ​നി​തൊ​ടും, തലോ​ടും, തരം കി​ട്ടി​യാൽ വി​വ​സ്ത്ര​യു​മാ​ക്കും. ഒരു​മി​ച്ചു വേണം നാം നി​ത്യ​വും കു​ളി​ക്കാ​നെ​ന്നു​കൂ​ടി നിർ​ദേ​ശി​ക്കും. അടി​യ​റ​വു​ള്ള അനു​സ​ര​ണ​യിൽ കവി​ഞ്ഞൊ​രു നി​ഷേ​ധ​പ്ര​തി​ക​ര​ണ​വും പി​താ​മ​ഹ​നു സ്വീ​കാ​ര്യ​മ​ല്ലെ​ന്ന​റി​യി​ക്കും. കല്ലേ​പ്പി​ളർ​ക്കു​ന്ന കൽ​പ്പന പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്ന ‘തമ്പു​രാൻ’ എന്നൊ​രു അരമന പ്ര​തി​ച്ഛായ നി​ല​നിർ​ത്തി, ബ്ര​ഹ്മ​ചാ​രി​യെ​ന്നു വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും, കരൾ നിറയെ പു​ക​ഞ്ഞു​യർ​ന്ന​തു വന്യ രതി. നി​സ്സ​ഹാ​യ​രായ ഞങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ആ ‘പരീ​ക്ഷ​ണ​കു​തു​കി’ സാ​ക്ഷാ​ത്ക്ക​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു് കാ​രി​രു​മ്പി​ന്റെ കരു​ത്തു​ള്ള ബ്ര​ഹ്മ​ച​ര്യം. കൂ​ടു​തൽ ഞാ​നെ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ഈ സമ​യ​ത്തു പറ​ഞ്ഞാൽ കു​രു​വംശ ചരി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ താളം തെ​റ്റും. പ്ര​ലോ​ഭ​ന​മ​ന്ത്രം പ്ര​യോ​ഗി​ക്കാ​നു​ണ്ടു് തട​സ്സ​പ്പെ​ടു​ത്ത​രു​തു്.”

“മഹാ​റാ​ണി​പ​ദ​വി കി​ട്ടി​യി​ട്ടും പരാതി?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. യു​ദ്ധാ​ന​ന്തര ഹസ്തി​ന​പു​രി.

“ഭർ​തൃ​പ​ദ​വി ദു​രു​പ​യോ​ഗം ചെ​യ്തു് ഭാ​ര്യ​യെ ബലാ​ത്സം​ഗം ചെ​യ്യു​ന്ന പാ​ണ്ഡ​വർ​ക്കെ​തി​രെ പരാതി നീ​തി​പീ​ഠ​ത്തി​നു് സമർ​പ്പി​ച്ചു. അന്വേ​ഷ​ണം കഴി​യും​വ​രെ ആരോ​പി​തർ മാറി നിൽ​ക്ക​ട്ടെ, ഭരണ സ്തം​ഭ​നം ഒന്നും ഉണ്ടാ​വി​ല്ല. പാ​ഞ്ചാ​ല​പു​ത്രി​യായ ഞാൻ മതി ചെ​ങ്കോൽ പി​ടി​ക്കാൻ.”

“കൊ​ട്ടാ​ര​വു​മാ​യും പോ​രാ​ട്ട​വു​മാ​യും ബന്ധ​മി​ല്ലാ​തെ നി​ങ്ങൾ കു​രു​വംശ ഇതി​ഹാ​സ​മെ​ഴു​തു​ന്ന​തിൽ അപാ​ക​ത​യു​ണ്ടെ​ന്നാ​ണ​ല്ലോ ചാർ​വാ​കൻ പ്ര​ച​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു്?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക വ്യാ​സ​നു​മു​മ്പിൽ മു​ട്ടു​കു​ത്തി കൈ​കൂ​പ്പി.

“മഹാ​ഭാ​ര​ത​ക​ഥ​യെ​ഴു​താ​നു​ള്ള അടി​സ്ഥാ​ന​യോ​ഗ്യ​ത​ക്കാ​യി വേറെ ആരായി വേണം ഞാൻ പു​നർ​ജ​നി​ക്കാൻ? അമ്മ സത്യ​വ​തി​വ​ഴി​യാ​ണു് കു​രു​വം​ശ​വു​മാ​യി ജൈ​വി​ക​ബ​ന്ധം സ്ഥാ​പി​ച്ച​തു്. അവ​രെ​ന്നോ കാ​ട്ടിൽ കു​റു​ന​രി​ക​ളു​ടെ ഇര​യാ​യി. മരി​ക്കും മു​മ്പ​വർ ദൗ​ത്യം ഏൽ​പ്പി​ച്ചു. മക്ക​ളിൽ ധൃ​ത​രാ​ഷ്ട്ര​രും പാ​ണ്ഡു​വും വി​ദു​ര​രും മരി​ച്ചു. മരി​ക്കാൻ അധികം താ​മ​സ​മി​ല്ലാ​ത്ത പാ​ണ്ഡ​വ​രി​ലാ​ക​ട്ടെ എന്റെ രക്ത​മി​ല്ല. കേ​ട്ട​റി​വു​ളള കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ, പു​റ​ത്തു പറ​യാ​വു​ന്നവ ഞാൻ പൊ​ലി​പ്പി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്, അരു​താ​ത്ത​തു അവ്യ​ക്ത​മാ​യി പറ​ഞ്ഞൊ​പ്പി​ച്ചു വി​വാ​ദം ഒഴി​വാ​ക്കും. എന്നാൽ, വരും​യു​ഗ​ത്തി​ലെ എഴു​ത്തു​കാർ​ക്കാ​യി രച​ന​യിൽ സ്ഥലം ഒഴി​ച്ചി​ടു​മെ​ന്നു​റ​പ്പു്”

“യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നെ ക്ഷീ​ണി​പ്പി​ക്കു​ന്ന വാർ​ത്ത പെ​ട്ടെ​ന്നു് നമ്മു​ടെ ചു​വ​രെ​ഴു​ത്തിൽ കാ​ണാ​താ​യി. എന്തു പറ്റി?” കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. ഹസ്തി​ന​പു​രി പത്രിക കാ​ര്യാ​ല​യം.

“നേ​ര​റി​യാൻ എന്നൊ​രു നെ​റി​കെ​ട്ട അര​മ​ന​സം​ഘ​ട​ന​യെ പാ​ണ്ഡ​വർ തട്ടി​ക്കൂ​ട്ടി അസൗ​ക​ര്യ​മു​ള്ള കൊ​ട്ടാര വാർ​ത്ത​ക​ളെ ചു​വ​രു​ക​ളിൽ നി​ന്നും തൂ​ത്തെ​റി​യാൻ തു​ട​ങ്ങി. ഇനി നമു​ക്കു് ശരണം കു​തി​ര​പ്പ​ന്തി​യും വഴി​യ​മ്പ​ല​വും.”

“കൗരവ അര​മ​ന​യി​ലെ അത്താഴ വി​രു​ന്നിൽ നി​ങ്ങൾ​ക്കു്, ആതി​ഥേ​യൻ ദു​ര്യോ​ധ​നൻ ചു​ണ്ടു് പി​ളർ​ത്തി ചും​ബ​നം തന്ന​തു് വി​വാ​ദ​മാ​യ​ല്ലോ. വേണ്ട എന്നു് തോ​ന്നി​യോ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ നവ വധു​ക്കാ​ലം.

“ചും​ബ​നം? ഞാനോ അവനോ പി​ന്നീ​ടു് ഒരി​ക്ക​ലും ഓർ​ക്കാ​ത്ത കാ​ര്യം.”

“വി​രാ​ട​യി​ലേ​ക്കു് ഭീ​ഷ്മ​നേ​തൃ​ത്വ​ത്തിൽ കൌ​ര​വ​സൈ​ന്യം നയി​ച്ചു് ഗോ​സ​മ്പ​ത്തു് കൊ​ള്ള​യ​ടി​ക്കാൻ, ഹസ്തി​ന​പു​രി​യിൽ പാൽ​ക്ഷാ​മം അത്ര രൂ​ക്ഷ​മാ​ണോ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“രാ​ജ്യം വി​ഭ​ജി​ച്ചും ഭാഗം തരണം എന്നു് വാ​ശി​പി​ടി​ച്ചു കൊ​മ്പു​കു​ലു​ക്കി വരു​ന്ന പാ​ണ്ഡവ ഭീ​ക​രർ​ക്കു് നേരെ കൃ​ത്യ​മാ​യി കു​ന്ത​മെ​റി​യാൻ പകൽ മു​ഴു​വൻ വെ​യി​ലിൽ പരി​ശീ​ല​നം നേ​ടു​ന്ന കൌരവ സൈ​നി​കർ കഴി​ക്കേ​ണ്ട​തു് പാ​ലാ​ണോ, അതോ പൊ​രി​ച്ച മാ​ട്ടി​റ​ച്ചി​യോ?”, വേ​വി​ച്ച പച്ച​ക്ക​റി കഴി​കു​ന്ന ദു​ര്യോ​ധ​നൻ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു.

“ദി​വ്യാ​യു​ധം കി​ട്ടി​യാൽ യു​ദ്ധം ജയി​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നു് നി​ങ്ങൾ മോ​ഹി​ക്കു​മ്പോൾ, കൗ​ര​വ​രോ? ചെ​റു​കൂ​ട്ട​ങ്ങ​ളാ​യി ഗ്രാ​മ​ഗ്രാ​മാ​ന്ത​ര​ങ്ങ​ളിൽ കന്നു​പൂ​ട്ടു​ന്ന​വ​രെ​യും ഇറ​ച്ചി വെ​ട്ടു​ന്ന​വ​രെ​യും സൈ​ന്യ​ത്തിൽ കൂ​ലി​പ്പ​ട​യാ​ളി​ക​ളാ​യി ചേർ​ക്കു​ക​യാ​ണു്”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക അർ​ജ്ജു​ന​നോ​ടു് പറ​ഞ്ഞു. വി​രാ​ട​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ ഉപ​പ്ല​വ്യ സൈനിക പാളയം.

“കൗ​ര​വ​സൈ​ന്യ​ത്തിൽ ചേരാൻ മടി​ക്കു​ന്ന കൊ​ച്ചു കു​ട്ടി​ക​ളെ ബലം പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചു കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​യി​ലേ​ക്കു കട​ത്തു​വാൻ കൗരവർ എന്തു് പി​ഴ​ച്ച​വ​ഴി​യാ​ണു് തേ​ടു​ന്ന​തെ​ന്ന​റി​യും​മു​മ്പു് നി​ങ്ങൾ ‘ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നും’ ഹസ്തി​ന​പു​രി​യി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി​യ​താ​ണു് കഷ്ടം!”.

“കു​രു​വംശ പര​മാ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ന്നെ​തി​രെ കട​ന്നാ​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​നു മു​തിർ​ന്ന ദേശ ദ്രോ​ഹി​ക​ളെ ചെ​റു​ക്കാൻ സൈനിക മേ​ധാ​വി​ത്വ​ത്തി​നു ധീ​ര​നേ​തൃ​ത്വം നൽകിയ ദു​ര്യോ​ധന രാ​ജ​കു​മാ​ര​നെ ‘കു​രു​വം​ശ​ദാ​സൻ’ എന്ന വി​ശി​ഷ്ട പദ​വി​യി​ലേ​ക്കു​യർ​ത്തു​വാൻ, യു​ധി​ഷ്ടിര നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലു​ള്ള ഉന്ന​താ​ധി​കാര സമിതി തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു എന്നു് കേ​ട്ട​ല്ലോ.”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക പ്ര​തി​രോ​ധ​മ​ന്ത്രാ​ല​യ​ത്തി​ന്റെ സ്വ​ത​ന്ത്ര​ചു​മ​തല വഹി​ക്കു​ന്ന ഭീ​മ​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. കൗരവ രാ​ജ​വി​ധ​വ​കൾ​ക്കു സൗ​ജ​ന്യ ധാ​ന്യ​വും വസ്ത്ര​വും നേ​രി​ട്ടെ​ത്തി​ച്ചു മട​ങ്ങി വരി​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ഭര​ണ​കൂട അധി​കാ​ര​ശ്രേ​ണി​യി​ലെ രണ്ടാ​മൻ.

“പൊ​തു​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ അഭി​മാന നി​മി​ഷം! ഒരാ​ഴ്ച​മു​മ്പു് ഞാൻ ദു​ര്യോ​ധ​ന​ന്റെ അന്ത്യ​വി​ശ്രമ സ്ഥ​ലി​യിൽ ഏക​നാ​യി ശ്ര​മ​ദാ​നം ചെ​യ്തു. കല്ലും കര​ടു​മൊ​ക്കെ നീ​ക്കി തിരി കത്തി​ച്ചു. കു​ല​ദ്രോ​ഹി​ക​ളിൽ നി​ന്നു് കു​രു​വം​ശ​ത്തെ രക്ഷി​ക്കാൻ കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​യിൽ സ്വയം കു​രു​തി​കൊ​ടു​ത്ത വീ​ര​നാ​യ​കൻ ആരോ​രു​മ​റി​യാ​തെ കി​ട​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്റെ കരൾ നോ​വി​ച്ചു. അടു​ത്ത ഭര​ണ​സ​മി​തി യോ​ഗ​ത്തിൽ അവ​ത​രി​പ്പി​ച്ച നിർ​ദ്ദേ​ശ​ങ്ങൾ പൂർ​ണ്ണ​മാ​യും യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചു. ബലി​ദാ​നി ദു​ര്യോ​ധ​ന​ന്റെ വി​ശു​ദ്ധ​പ​ദ​വി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ആദ്യ​ഘ​ട്ട ഔദ്യോ​ഗിക പ്ര​ഖ്യാ​പ​നം ഉടനെ ഉണ്ടാ​വും. കു​രു​വം​ശ​ദാ​സൻ എന്ന സംജ്ഞ അർ​ത്ഥ​മാ​ക്കു​ന്ന​തു് എന്താ​ണെ​ന്നോ? പരേത ഐതി​ഹാ​സിക പോ​രാ​ളി​യു​ടെ എളി​മ​യും സ്വ​ഭാവ പരി​ശു​ദ്ധി​യും അല്ലാ​തെ മറ്റെ​ന്തു? അടു​ത്ത ഘട്ട​ത്തിൽ കൗ​ര​വ​രാജ വി​ധ​വ​ക​ളെ ഉൾ​പ്പെ​ടു​ത്തി കു​ടും​ബ​യോ​ഗ​ത്തിൽ “അവൻ ഞങ്ങൾ​ക്കു് അഭി​വ​ന്ദ്യൻ” എന്ന അപൂർ​വ്വ പട്ടം നൽ​കു​മെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ കേ​ട്ട​തും ഒര​നു​ബ​ന്ധ വസ്തുത. പൊ​തു​വേ​ദി​യിൽ, രാ​ഷ്ട്ര​ത്ത​ല​വൻ​മാ​രു​ടെ കുലീന സാ​ന്നി​ധ്യ​ത്തിൽ, എല്ലാ​വ​രും എഴു​നേ​റ്റു നി​ന്നു് കൈ കൊ​ട്ടി, “പോർ​ക്ക​ള​ത്തിൽ നീ ഞങ്ങൾ​ക്കു് വഴി​കാ​ട്ടി, ഹൃ​ദ​യ​ത്തിൽ നീ ഞങ്ങൾ​ക്കു് വാ​ഴ്ത്ത​പ്പെ​ട്ട​വൻ” എന്ന ആശംസ നൽകി ആദ​രി​ക്കും. കോ​ട്ട​വാ​തി​ലി​നു പു​റ​ത്തു ദു​ര്യോ​ധ​ന​ന്റെ പഞ്ച ലോഹ പൂർ​ണ്ണ​കായ പ്ര​തിമ പാ​ഞ്ചാ​ലി അനാ​ശ്ചാ​ദ​നം ചെ​യ്യും. ദു​ര്യോ​ധ​ന​ദാ​സൻ എന്നു് രാ​ഷ്ട്ര​ത്തി​നു മു​ന്നിൽ പഞ്ച​പാ​ണ്ഡ​വർ ഓരോ​രു​ത്ത​രും സ്വയം സമർ​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തോ​ടെ, കൃ​ത​ജ്ഞ​ത​യു​ടെ ഒരു പണ​ത്തൂ​ക്കം എന്ന നി​ല​യിൽ തി​ര​ശീല വീഴും, ആഘോഷ പരി​പാ​ടി​യു​ടെ ഔദ്യോ​ഗിക ഏകോ​പ​നം സ്വാ​ഭാ​വിക മായും മഹാ​റാ​ണി പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ അധി​കാര പരി​ധി​യിൽ ആയി​രി​ക്കും. സാ​ധു​ക്കൾ​ക്കു് അന്ന​ദാ​നം ചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ടു്, ഊണു കഴി​ച്ചി​ട്ടേ പോ​കാ​വൂ, ഇനി എന്നെ പോകാൻ അനു​വ​ദി​ക്കൂ!”

“പര​പു​രുഷ രതി പി​ന്തു​ട​രു​മ്പോൾ ധാർ​മ്മി​കത അല​ട്ടു​മോ?” കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. ഉടു​ത്തൊ​രു​ങ്ങി കു​ന്തി പടി​യി​റ​ങ്ങി പോ​വു​ന്ന നേരം.

“ധർ​മ്മ​ദേ​വ​ത​യെ ആദ്യം പ്ര​ലോ​ഭി​പ്പി​ച്ച​തോ​ടെ ധാർ​മ്മി​കത എനി​ക്കു് അനു​കൂ​ല​മാ​യ​ല്ലോ.”

“നി​ങ്ങൾ നീണ്ട യാത്ര ചെ​യ്തു, വനാ​ശ്ര​മ​ത്തിൽ, പാ​ഞ്ചാ​ലി​യെ അഭി​മു​ഖം ചെ​യ്തു​വ​രു​ന്ന​താ​യി ശ്ര​ദ്ധ​യിൽ പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. എങ്ങ​നെ​യു​ണ്ടു് ശി​ക്ഷാ​ജീ​വി​തം?”, ദു​ര്യോ​ധ​നൻ കൊ​ട്ടാ​രം ലേ​ഖി​ക​യെ വി​ളി​ച്ചു വി​സ്ത​രി​ച്ചു.

“നര​ക​യാ​തന! സന്യ​സ്ഥാ​ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളി​ലെ വി​സർ​ജ്യ​ങ്ങൾ കു​ഴി​വെ​ട്ടി സം​സ്ക​രി​ക്കേ​ണ്ട പണി ചെ​യ്ത​വൾ വല​ഞ്ഞു. ഒരി​ക്കൽ സു​ന്ദ​രി​യാ​യി​രു​ന്ന ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം ചക്ര​വർ​ത്തി​നി, ഇന്നു് കണ്ടാൽ ശരി​ക്കും ഒരു മലി​ന​വ​സ്തു”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക മു​ട്ടു​കു​ത്തി യാ​ച​നാ​ഭാ​വ​ത്തിൽ കൈ കൂ​പ്പി, “അവൾ​ക്കു മോചനം കൊ​ടു​ക്കൂ. ഞാൻ വേ​ണ​മെ​ങ്കിൽ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ലൈം​ഗി​ക​അ​ടി​മ​യാ​വാം.”

“ഏക​ശി​ലാ​ദാ​മ്പ​ത്യ​ജീ​വി​തം നയി​ക്കു​ന്ന എന്നെ പ്ര​ലോ​ഭി​പ്പി​ച്ച​തു് തൽ​ക്കാ​ലം വി​ടു​ന്നു. പരി​ഷ്കൃ​ത​സ​മൂ​ഹ​മെ​ങ്കി​ലും ഹസ്തി​ന​പു​രി​യു​ടെ വ്യ​വ​സ്ഥാ​പിത അടി​മ​വ്യ​വ​ഹാര നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ അന്തഃ​സ​ത്ത​യെ അധി​ക്ഷേ​പി​ക്കു​ന്ന അഭി​മു​ഖ​ങ്ങൾ ചു​വ​രെ​ഴു​ത്തു പതി​പ്പു​ക​ളിൽ അരു​തു് എന്നു് താ​ക്കീ​തു തരു​ന്നു. ആവർ​ത്തി​ച്ചാൽ, മു​ന്ന​റി​യി​പ്പി​നു് സാ​ധ്യത ഇല്ലാ​തെ, അന്തഃ​പു​ര​ത്തി​നു പി​ന്നി​ലെ വി​സർ​ജ്ജന ഇട​ങ്ങ​ളിൽ മാ​ലി​ന്യം നീ​ക്കു​ന്ന പണി എല്പ്പി​ക്കുക ഹസ്തി​ന​പു​രി പത്രി​ക​യെ!”

“അഭി​നി​വേ​ശ​മാ​യി​രു​ന്നു​വോ? അതോ, ദു​ര്യോ​ധ​നൻ മൃ​ദു​ല​വി​കാ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത രതി​വേ​ട്ട​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു​വോ?”. കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. പ്ര​തി​നാ​യ​ക​ന്റെ അന്ത്യ​വി​ശ്ര​മ​സ്ഥ​ലി​യിൽ പു​ഷ്പാർ​ച്ചന ചെ​യ്തു പാ​ഞ്ചാ​ലി കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങു​ന്ന സന്ധ്യ.

“ദു​ര​നു​ഭവ പട്ടി​ക​യിൽ ഇനി​യു​മു​ണ്ടോ എണ്ണി​യെ​ണ്ണി ഓർ​മ്മി​ക്കു​വാൻ എന്നു് നി​ങ്ങൾ ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോൾ, പഴയ വസ്ത്രാ​ക്ഷേ​പം ആവർ​ത്തി​ക്കാൻ മാ​ത്രം നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​യ​ല്ല​ല്ലോ ഞാൻ. നവ​വ​ധു​വെ​ന്ന നി​ല​യിൽ പാ​ണ്ഡ​വ​രു​മൊ​ത്തു ഹസ്തി​ന​പു​രി​യിൽ താ​മ​സി​ക്കാൻ കൗരവർ അനു​വ​ദി​ച്ച​തു് നഗ​രാ​തിർ​ത്തി​യി​ലെ അതിഥി മന്ദി​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. കു​ന്തി വി​ദു​രർ​ക്കൊ​പ്പം കൂടി. പ്ര​ഭാ​ത​ഭ​ക്ഷ​ണം പാചകം ചെ​യ്തു കഴി​ച്ചാൽ പാ​ണ്ഡ​വർ അര​മ​ന​യി​ലേ​ക്കെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു പടി​യി​റ​ങ്ങി​പ്പോ​വും. അപ്പോൾ കാണാം, രാ​ജ​വ​സ്ത്ര​ങൾ ധരി​ച്ചു ദു​ര്യോ​ധ​നൻ എങ്ങോ​ട്ടോ ഔദ്യോ ഗി​കാ​വ​ശ്യ​ങ്ങൾ​ക്കാ​യി പോ​വു​ന്ന​തി​നി​ട​യിൽ ആജ്ഞ സ്വീ​ക​രി​ക്കാൻ തൊ​ട്ട​രി​കെ നി​റ​ഞ്ഞു നിൽ​ക്കും. ആസ്വാ​ദ്യ​ക​ര​മാ​യി ആലിം​ഗ​നം ചെ​യ്യും. പിൻ​ക​ഴു​ത്തിൽ മുഖം അമർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ക്കും. ഗന്ധം ഇഷ്ട​മാ​ണെ​ന്നു പറയും. മൃ​ദു​വി​ര​ലു​കൾ​ക്ക​പ്പോൾ പര്യ​വേ​ഷ​ണ​ത്തി​നു പെ​ണ്ണു​ടൽ ഉപാ​ധി​യി​ല്ലാ​തെ അനു​മ​തി നല്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വും. അതി​ഥി​മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ന്റെ ആഡം​ബ​ര​വും സ്വ​കാ​ര്യ​ത​യും മര​കൂ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ നി​ഴ​ലും, അതു് പോലെ തനി​മ​യോ​ടെ കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, അജ്ഞാത വാ​സ​ക്കാ​ല​ത്തു വി​രാ​ട​സേ​നാ​പ​തി കീ​ച​ക​നി​ലാ​യി​രു​ന്നു. കൊ​തി​പ്പി​ച്ചു വന്ന ആ യു​വ​കോ​മ​ള​ന്റെ വായും മൂ​ക്കും കു​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു ഭീമൻ കൊ​ന്ന​തു് എന്റെ മു​മ്പിൽ​വ​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു. പാപം ചെയ്ത ഭീ​മ​ഹ​സ്ത​ങ്ങൾ​ക്കെ​ന്റെ ശരീരം സ്പർ​ശ​നാ​നു​മ​തി എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി നി​ഷേ​ധി​ച്ചു. എന്നി​ട്ടും ആ ശിക്ഷ പോരാ പോരാ എന്നെ​നി​ക്കു പി​ന്നെ​യും പി​ന്നെ​യും തോ​ന്നി!”

“നി​ങ്ങൾ, നി​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നോ, ശന്ത​നു​വി​നു് ഗം​ഗാ​ദേ​വി​യിൽ പി​റ​ന്ന ഏഴു​കു​ഞ്ഞു ങ്ങ​ളു​ടെ ആരാ​ച്ചാർ?”, രാ​ജ​തോ​ഴി​യു​ടെ പദവി എന്നോ ഒഴി​ഞ്ഞ മധ്യ​വ​യ​സ്സു​കാ​രി​യോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“പ്ര​സ​വി​ക്കാൻ ഭൂ​മി​യിൽ വന്ന മറ്റൊ​രു ദേ​വ​സ്ത്രീ എന്നേ എനി​ക്ക​ക്കാ​ല​ത്തു ഗം​ഗ​യു​ടെ നി​യോ​ഗ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു തോ​ന്നി​യു​ള്ളൂ. ഗംഗ (ശന്ത​നു​ഭാ​ര്യ, മഹാ​റാ​ണി​പ​ദ​വി സ്വീ​ക​രി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല) വി​ശ്വാ​സ​മർ​പ്പി​ച്ച ദൗ​ത്യ​ങ്ങൾ കാ​ര്യ​ക്ഷ​മ​മാ​യി ചെ​യ്തു എന്ന​തി​നു് തെ​ളി​വ​ല്ലേ, നീ​രൊ​ഴു​ക്കിൽ മു​ക്കി​ക്കൊ​ന്ന ഒരൊ​റ്റ നവജാത ശി​ശു​വി​ന്റെ​യും ജഡം, മീൻ​വ​ല​യിൽ കു​ടു​ങ്ങിയ ദു​ര​നു​ഭ​വം മു​ക്കു​വർ പങ്കി​ട്ടി​ല്ല. തു​ണി​യിൽ പൊ​തി​ഞ്ഞ കു​ഞ്ഞു​മാ​യി പ്ര​സ​വ​മു​റി​യിൽ നി​ന്നു് ഗംഗ എന്നെ പു​ഴ​യി​ലേ​ക്കു് പറ​ഞ്ഞു വിടും, ജോലി വൃ​ത്തി​യാ​യി ചെ​യ്തു, നീ​ന്തി​ക്കു​ളി​ച്ചു ഈറ​നു​ടു​ത്തു മട​ങ്ങി വരും. വിവരം പറയാൻ അന്ത​പു​ര​ത്തിൽ കയ​റു​മ്പോൾ, ശന്ത​നു​വി​ന്റെ അട​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ച നി​ല​വി​ളി കേൾ​ക്കും, “എന്റെ ബീ​ജ​ത്തിൽ ജനി​ച്ച കു​ഞ്ഞി​നെ ഞാ​നൊ​ന്നു കാണും മു​മ്പു് ഇത്ര വേഗം എന്തു് ചെ​യ്തു നീ ഗംഗാ? പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട കു​ഞ്ഞി​നെ?”, വി​തു​മ്പി വി​തു​മ്പി, ശന്ത​നു കു​ഴ​ഞ്ഞു വീണു മരി​ക്കു​മെ​ന്നു് കണ്ടു നിന്ന ഞാൻ ഭയ​ന്നെ​ങ്കിൽ തെ​റ്റി—തി​ര​ക്കു​പി​ടി​ച്ചൊ​രു ‘ശാ​രീ​രി​കത’ക്കാ​യി ദൈ​ന്യ​ത​യി​ലും മഹാ​രാ​ജാ​വു് വീ​ണ്ടു​മൊ​രു വട്ടം കൂ​ട്ടു​ക​യാ​ണു്.”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക തി​രി​ഞ്ഞു നട​ന്നി​ട്ടും, ചി​ത്ത​ഭ്ര​മ​ത്തി​ന്റെ പി​ടി​യി​ലാ​യി​രു​ന്ന തോഴി ഭൂ​ത​കാ​ല​ക്കു​ളി​രിൽ.

“അർ​ജ്ജു​ന​നെ കർ​ണ്ണൻ കൊ​ന്നാൽ തള്ളി​പ്പ​റ​യു​മോ നി​ങ്ങൾ ആ കൊ​ല​യാ​ളി​യെ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക കു​ന്തി​യോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു.

“കർ​ണ്ണൻ, എന്റെ കൗമാര രതി പരീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ലെ അപ്രി​യ​സ​ത്യം, അർ​ജ്ജു​നൻ എന്റെ മാ​തൃ​ത്വ മോഹം സഫ​ലീ​ക​രി​ച്ച പ്രി​യ​പു​ത്രൻ.”

“ഇങ്ങ​നെ കി​ട​ന്നാൽ മതിയോ? നിങൾ ഉയിർ​ത്തെ​ഴു​ന്നേൽ​ക്കും എന്ന പ്ര​തീ​ക്ഷ​യിൽ കൗ​ര​വ​വി​ധ​വ​കൾ സഹനം തു​ട​രു​ന്നു”, പി​താ​മ​ഹ​നോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ശര​ശ​യ്യ​യിൽ സങ്ക​ട​പ്പെ​ട്ടു.

“ഇരു​വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും എനി​ക്കു് കൈ വക്കാൻ എവിടെ കൗരവ പെൺ​കു​ട്ടി​കൾ?”

“അരു​തെ​ന്ന​റി​യാം, ചോ​ദി​ക്ക​ട്ടെ, ദ്രോ​ണാ​ചാ​ര്യ​നു​മാ​യി എങ്ങ​നെ ആയി​രു​ന്നു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഗുരു ശി​ഷ്യ​പാ​ര​സ്പ​ര്യം”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ഭീമനെ സമീ​പി​ച്ചു.

“കു​ന്തി​യു​മൊ​ത്തു് ഹസ്തി​ന​പു​രി​യിൽ അഭ​യാർ​ഥി​ക​ളാ​യി ഞങ്ങൾ വരു​മ്പോൾ, കൗരവർ ആധി​പ​ത്യം സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ത്ത ഇട​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. കൗ​ര​വ​പ​ക്ഷം ചേർ​ന്നു് കൊ​ട്ടാര സമു​ച്ച​യ​ത്തിൽ ദ്രോ​ണർ സു​ഖ​മാ​യി താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന കാലം. പാ​ണ്ഡ​വർ കാ​ട്ടു​മൃ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചുടു ചോര ഊറ്റി കു​ടി​ക്കു​മെ​ന്നൊ​ക്കെ കൌരവർ പൊ​ലി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു് ദ്രോ​ണർ മുഖ വി​ല​ക്കെ​ടു​ത്തു്, പിൽ​ക്കാല ഏകല വ്യ​നോ​ടെ​ന്ന പോലെ, ഞങ്ങ​ളു​ടെ തള്ള​വി​ര​ലും മു​റി​ച്ചു മേ​ടി​ക്കു​മെ​ന്നാ യപ്പോൾ, രണ്ടും കല്പ്പി​ച്ചു ദ്രോണ ചെ​വി​യിൽ യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​ന്റെ ജനന രഹ​സ്യം ഞാൻ ഒരു​നാൾ പറ​ഞ്ഞു. കാ​ല​ന്റെ സന്ത​തി​യാ​ണെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞ പ്പോൾ കാ​ണ​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു ആ ഭീരു ബ്രാ​ഹ്മ​ണ​ന്റെ മുഖം. പെ​ട്ടെ​ന്നു് കഥ മാറി. കണ്ടാൽ പു​ഞ്ചി​രി​യും ആലിം ഗനവും പാ​ര​സ്പ​ര്യ​വു മായി”, ഭീമൻ ഒരു കൊ​ച്ചു​കു​ട്ടി​യു​ടെ തി​മിർ​പ്പിൽ ആയി​രു​ന്നു.

“യു​ദ്ധ​ക്കെ​ടു​തി​യിൽ ജനം വല​യു​മ്പോ​ഴും, ‘രാ​ജ​ധർ​മ്മ​ത്തി​ന്റെ ബാ​ല​പാ​ഠ​ങ്ങൾ’ ഭീ​ഷ്മ​മു​ഖ​ത്തു നി​ന്ന​റി​യാൻ ഹസ്തി​ന​പു​രി​യിൽ നി​ന്നും ഓടി​ക്കി​ത​ച്ചു​വ​രു​ന്ന ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ പി​താ​മ​ഹ​നെ കാ​ത്തു വെ​ളി​യിൽ ഓച്ഛാ​നി​ച്ചു നിൽ​ക്കു​മ്പോൾ, നി​ങ്ങൾ എന്താ​ണു് നിഗൂഢ ഭീ​ഷ്മ​വ​ച​ന​ങ്ങൾ​ക്കി​രു ചെ​വി​യും കൊ​ടു​ത്തു എഴു​തി​യി​രു​ന്ന​തു്!?”, പാ​ഞ്ചാ​ലി​യോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക പല്ല​ക്കി​ന​രി​കെ ചെ​ന്നു് ചോ​ദി​ച്ചു.

“എന്റെ ബ്ര​ഹ്മ​ച​ര്യ​പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങൾ എന്ന പേരിൽ, നീണ്ട ജീ​വി​ത​ത്തെ അട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന മു​ഴു​നീള ഏറ്റു പറ​ച്ചിൽ വേ​ണ​മെ​ന്നു് ഭീ​ഷ്മർ അറി​യി​ച്ച​പ്പോൾ, മറ്റെ​ല്ലാ ചു​മ​ത​ല​ക​ളും മറ​ന്നു പന​യോ​ല​ക്കെ​ട്ടും എഴു​ത്താ​ണി​യു​മാ​യി അടു​ത്തി​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​താ​ണു്. നമ്മെ​പ്പോ​ലെ അൽ​പ്പാ​യു​സ്സ​ല്ല​ല്ലോ, നീ​ണ്ടു​പോയ ജീ​വി​ത​മ​ല്ലേ. ജന​ന​വും ബാ​ല്യ​വും​മു​തൽ തു​ട​ങ്ങു​മ്പോൾ ഭൂ​താ​തു​ര​ത​യിൽ ആക​സ്മി​ത​ക​ളും ആസം​ഭ​വ്യ​ത​ക​ളും പാട മൂടി. കു​മ്പ​സാ​ര​ങ്ങൾ അട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്താ​തെ എങ്ങ​നെ എഴു​ത്താ​ണി താഴെ വക്കും? ഒരു ചോ​ദ്യം അതി​നൊ​രു​ത്ത​രം എന്ന നി​ങ്ങ​ളു​ടെ അഭി​മു​ഖ​ങ്ങ​ളു​ടെ ലളിത ആവി​ഷ്കാ​ര​രീ​തി ബ്ര​ഹ്മ​ച​ര്യ​പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളിൽ പി​ന്തു​ട​രാ​നാ​വു​മോ, വ്യാ​സ​നെ വെ​ല്ലു​വി​ളി​ച്ചു സ്വ​യ​മൊ​രു കു​രു​വം​ശ​ഗാ​ഥ​ക്കാ​യി ഗം​ഗാ​പു​ത്രൻ പ്ര​യ​ത്നി​ക്കു​മ്പോൾ! രാ​ജ​ത​ന്ത്ര​ത്തിൽ കാ​ത്തു​നിൽ​പ്പി​നു​ള്ള ഇടം യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ പഠി​ക്ക​ട്ടെ!”

“രാ​വി​ലെ ചക്ര​വർ​ത്തി​നി, സന്ധ്യ​ക്കു് പണ​യ​വ​സ്തു, ഇപ്പോൾ കൗ​ര​വ​അ​ടിമ. മനം​നൊ​ന്തു ആത്മ​ഹ​ത്യ ആലോ​ചി​ച്ചു​വോ?”, പാ​ഞ്ച​ലി​യോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. വന​വാ​സ​ത്തി​നു് പടി ഇറ​ങ്ങു​ന്ന നേരം.

“അതി​നു​മു​മ്പു് ചെ​യ്യേ​ണ്ട ചില നര​ഹ​ത്യ​കൾ ബാ​ക്കി​യു​ണ്ടു്.”

“ചതി​യ​റി​യാ​തെ, എല്ലാം പണയം വച്ചു തോ​റ്റു അടി​മ​ക​ളായ പാ​ണ്ഡ​വ​രെ വഴി​നീ​ളെ പഴി​പ​റ​യാൻ പാ​ഞ്ചാ​ലി​ക്കു് അവ​കാ​ശ​മി​ല്ലെ​ന്നോ? വി​റ​ളി​പി​ടി​ക്കി​ല്ലേ പെ​ണ്ണു​ടൽ പണയ വസ്തു​വാ​ക്കി ഭർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാർ ഉടു​തു​ണി ഊരി​ക്കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി വന്നാൽ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേ​ഖി​ക​യു​ടെ ധാർ​മി​ക​രോ​ഷം തി​ള​ച്ചു. വനാ​ശ്ര​മ​ത്തി​ലെ ഏകാ​ന്ത​ത​യിൽ നകുലൻ മാ​ത്രം.

“ചൂ​താ​ട്ട​ത്തി​നു കുൽ​സി​ത​ക്ഷ​ണം കി​ട്ടി​യ​പ്പോൾ കരു​ത​ലോ​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലേ പ്ര​തി​ക​രി​ച്ച​തു്?, അന്തഃ​പു​ര​ത്തിൽ പാ​ഞ്ചാ​ലി​യെ​ങ്ങ​നെ ആ നിർ​ദേ​ശം അടി​ച്ചേൽ​പ്പി​ച്ചു എന്നൊ​ക്കെ തു​റ​ന്നു പറയാൻ ദാ​മ്പ​ത്യ​വി​ശ്വ​സ്ത​ത​ക്കു് മൂ​ല്യം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന ഞാൻ ആളല്ല. ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം ചക്ര​വർ​ത്തി​പ​ദ​വി വഹി​ക്കു​ന്ന പാ​ണ്ഡ​വർ, സാ​മ​ന്ത പദ​വി​യു​ള്ള കു​രു​വം​ശ​ത്തി​ന്റെ ഹസ്തി​ന​പു​രി​യിൽ ചൂ​താ​ടു​ന്ന​തി​ലെ അനൗ​ചി​ത്യം പത്ര​പ്ര​വർ​ത്ത​കർ​ക്കു ബോ​ധ്യ​മാ​വി​ല്ലേ. കളി​ക്ക​നു​കൂ​ല​മാ​യി, എന്നാൽ ഭാ​ഷാ​പ​ര​മായ അവ്യ​ക്ത​ത​യോ​ടെ, പാ​ഞ്ചാ​ലി ഇട​പെ​ട്ടു എന്ന​തൊ​രു വസ്തുത മാ​ത്രം. അതം​ഗീ​ക​രി​ച്ചു ഞങ്ങൾ ഹസ്തി​ന​പു​രി​യിൽ പോയി കളി​ച്ചു എന്ന​തു വി​വാ​ദ​ര​ഹി​ത​മാ​യി സ്വീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട വാർ​ത്ത.” പ്ര​തി​രോ​ധി​ക്കാ​നാ​വാ​തെ പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ ദു​ഷ്പ്രേ​ര​ണ​ക്കു വഴ​ങ്ങി​യ​തി​നു വി​ല​കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി വന്ന​തി​ന്റെ വലി​വിൽ നകുലൻ തേ​ങ്ങി.

“പാ​ണ്ഡു​വം​ശ​ജർ​ക്കു് കു​രു​വംശ കൂ​ട്ടു​കു​ടും​ബ​ത്തി​ലു​ള്ള പാതി ഓഹരി കൊ​ടു​ക്കാ​തെ ദശാ​ബ്ദ​ങ്ങ​ളാ​യി കു​ര​ങ്ങു​ക​ളി​പ്പി​ക്കു​ന്ന കൗ​ര​വ​രോ​ടു് പര​സ്പ​ര​വി​രു​ദ്ധ​മായ വൈ​കാ​രി​ക​നി​ല​പാ​ടു പ്ര​ദർ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന പാ​ഞ്ചാ​ലി, ഭർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാർ​ക്കു് ഭീ​ഷ​ണി​യാ​യോ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. വി​ഴു​പ്പു​തു​ണി നന​ച്ചു പാ​റ​ക്ക​ല്ലിൽ അടി​ച്ചു, അഴു​ക്കു നീ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു താ​ഴ്‌​വ​ര​യി​ലെ ജലാ​ശ​യ​ത്തിൽ പാ​ണ്ഡ​വർ, വന​വാ​സ​ക്കാ​ലം.

“ഞങ്ങ​ളു​ടെ ചങ്കു​കീ​റു​ന്ന ദാ​മ്പ​ത്യ അവി​ശ്വ സ്ത​ത​യാ​ണ​വൾ ഇപ്പോൾ വി​രു​ദ്ധ​നി​ല​പാ​ടി​ലൂ​ടെ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും, കടി​ച്ചു പി​ടി​ച്ചു ഞങ്ങൾ നി​യ​ന്ത്രി​ക്ക​ട്ടെ, കെ​ട്ടു പൊ​ട്ടി​ച്ചാ​ടാൻ വെ​മ്പു​ന്ന പാ​ണ്ഡവ നാവു്!”

“പാ​ഞ്ചാ​ലി രഹ​സ്യ​നി​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​നു് വിധേയ? അത്ര​യും പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ചി​ല്ലേ? ഒന്നു​മ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, പരി​ത്യാ​ഗി​ക​ള​ല്ലേ നി​ങ്ങൾ? അതോ, എരി​യു​ന്നു​ണ്ടോ നി​ങ്ങ​ളി​ലും പ്ര​ണ​യ​ഹൃ​ദ​യം?”, പാ​ണ്ഡവ കു​ടി​ലി​ന​രി​കെ, സന്യ​സ്ഥ​മ​ഠ​ത്തിൽ ചെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക.

“ഞാൻ അം​ഗ​പ​രി​മി​ത​നെ​ന്ന കാ​ര്യം വാ​തു​റ​ന്നു​ച്ച​രി​ക്കു​മ്പോൾ ഓർക്ക. ഇരു​ന്നു​ചെ​യ്യാ​വു​ന്ന ജോലി ആശ്രമ ഗുരു എനി​ക്കു് തന്നു. ജാ​ല​ക​ത്തി​ലൂ​ടെ അല​സ​നോ​ട്ടം പു​റ​ത്തേ​ക്കു തി​രി​യും. കാഴ്ച തട​സ്സ​പ്പെ​ടാ​ത്ത പാ​ണ്ഡ​വാ​ശ്ര​മ​ത്തിൽ പാ​ഞ്ചാ​ലീ​ച​ല​ന​ത്തി​നാ​യി ഹൃദയം തു​ടി​ക്കും. കു​ളി​ക​ഴി​ഞ്ഞു പാ​ഞ്ചാ​ലി ഈറൻ​തു​ണി ഉണ​ക്കാൻ ഇടു​ന്ന​തോ​ടെ കാ​ഴ്ച​മ​റ​യും. അപ്പോൾ കരൾ പി​ട​യും, പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ അസ്വ​സ്ഥ​നാ​വും. വൈ​കു​ന്നേ​രം ഉണ​ങ്ങിയ തുണി എടു​ക്കാൻ പാ​ഞ്ചാ​ലി വരു​മ്പോൾ, തു​ടി​ക്കു​ന്ന നെ​ഞ്ഞു​മാ​യി ഞാ​ന​വ​ളെ തു​റി​ച്ചു നോ​ക്കും. എന്നെ പാ​ഞ്ചാ​ലി കാ​ണാ​റു​ണ്ടോ? ഉണ്ടെ​ന്നു ആരാ​ധ​ന​യോ​ടെ സങ്കൽ​പ്പി​ക്കും. പാ​ണ്ഡ​വ​രി​ലൊ​രാൾ സം​ശ​യ​ത്തോ​ടെ ആശ്ര​മ​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യി​ലെ വേ​ലി​ക്കെ​ട്ടു സന്ധ്യ​യോ​ടെ കൂ​ട്ടി​യി​ടു​മ്പോൾ, ഞാ​നാ​കെ തളരും. ബലി​ഷ്ഠ​കാ​യ​ന്മാർ അവളിൽ ശാ​രീ​രി​കാ​ധി​പ​ത്യം പു​ലർ​ത്തു​ന്ന​തു് രാ​ത്രി മു​ഴു​വൻ എന്നെ വേ​ട്ട​യാ​ടും. എന്തെ​ല്ലാം സഹ​ന​പ​രീ​ക്ഷ​കൾ നീ പാ​ഞ്ചാ​ലി​ക്കു് കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടും, വ്യ​ക്തി​ത്വം ചി​ന്നി​ച്ചി​ത​റാ​തെ അവൾ പി​ടി​ച്ചു​നിൽ​ക്കാൻ, അപാ​ര​ത​യോ​ടു ഞാ​ന​പ്പോൾ മന​മു​രു​കി പ്രാർ​ത്ഥി​ക്കും!”

“മഹാ​ഭാ​ര​ത​കഥ, ശന്ത​നു​മു​തൽ വാ​ന​പ്ര​സ്ഥം​വ​രെ കേ​ട്ടു്, ഹസ്തി​ന​പു​രി സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു് കു​തി​ക്കു​ന്ന താ​ങ്കൾ​ക്കി​പ്പോൾ, ഭരണ നിർ​വ്വ​ഹ​ണ​ന​ത്തി​നു് ഒരു​ത്തമ മാ​തൃ​ക​യാ​യി പാ​ണ്ഡ​വ​രിൽ ആരെ​യാ​ണു് പെ​ട്ടെ​ന്നോർ​മ്മി​ക്കാ​നാ​വുക?”, രാ​ജാ​വു് ജന​മേ​ജ​യ​നോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“പ്ര​കൃ​തി​ദ​ത്ത​മായ മു​ഖം​മൂ​ടി, ഗാ​ന്ധാ​രി​യു​ടെ കൺ​കെ​ട്ടു് പോലെ, അഴി​ക്കാ​തെ, പര​സ്യ​ജീ​വി​തം​ന​യി​ച്ച യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ തന്നെ​യാ​ണെ​ന്റെ മാ​തൃ​കാ പു​രു​ഷൻ!”

“താ​ര​പ​ദ​വി​ക​ളൊ​ക്കെ സ്വ​ന്ത​ക്കാർ​ക്കു് വീ​തി​ച്ചു അല്ലേ? ഹസ്തിന പു​രി​യി​ല​പ്പോൾ അരാ​ഷ്ട്രീ​യ​പ്ര​ജ​കൾ​ക്കു് തൊ​ഴി​ല​വ​സര മില്ല!”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക പുതിയ ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നെ മു​ട്ടു​കു​ത്തി കൈ​മു​ത്തി.

“നഗ്ന​ഹ​സ്ത​ങ്ങൾ കൊ​ണ്ടു് നൂ​റോ​ളം കു​ടി​ല​കൗ​ര​വ​രെ വക വരു​ത്തിയ ഭീ​മ​നു് കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടേ പ്ര​തി​രോധ മന്ത്രാ​ല​യം? ആഭ്യ​ന്ത​ര​സു​ര​ക്ഷ അർ​ജു​ന​നു എന്ന നി​യ​മ​നം, നൃ​ത്താ​ധ്യാ പിക ബൃ​ഹ​ന്നള മൂ​ന്നാം​ലിംഗ വേ​ഷ​ധാ​രി​യാ​യി ഒറ്റ​ക്കവ(ൾ)ൻ കൗരവ അക്ര​മി​ക​ളെ തു​ര​ത്തി വിരാട ഗോ​ക്ക​ളെ സം​ര​ക്ഷി​ച്ച​പ്പോൾ ഉയർ​ന്ന പൊ​തു​സ​മ്മ​തി​യ​ല്ലേ? ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം മുതൽ, കണ്ണു​ക​ളിൽ ഒന്നു് ചാ​ര​നോ​ട്ട ത്തി​നു ഉഴി​ഞ്ഞു​വ​ച്ച നകു​ല​നു​ത​ന്നെ വേ​ണ്ടേ രഹ​സ്യാ​ന്വേ​ഷണ വകു​പ്പു്?, വരാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന കലി​യു​ഗ​ത്തിൽ പാ​ണ്ഡവ രാ​ജ​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ഭാവി കണ്ടെ​ത്ത​ണ​മെ​ങ്കിൽ, ദൗ​ത്യം നി​റ​വേ​റ്റാൻ പ്ര​വ​ച​ന​സി​ദ്ധി​യു​ള്ള സഹ ദേവൻ തന്നെ വേ​ണ്ടേ? ലിം​ഗ​നീ​തി എന്നു​ച്ച​രി​ക്കു​മ്പോൾ​ത​ന്നെ നാവിൽ വരു​ന്ന പേരു് പാ​ഞ്ചാ​ലി​യ​ല്ലേ?, സ്ത്രീ​കൾ​ക്കു് നേ​രെ​യു​ള്ള ഗാർ​ഹിക പീ​ഡ​ന​ത്തി​നു നീ​തി​ന്യായ വി​ചാ​ര​ണാ​ധി​കാ​ര​മു​ള്ള മന്ത്രി​ത​ല​പ​ദ​വി, കു​ന്തി​ക്കു​വേ​ണ്ടേ കൊ​ടു​ക്കാൻ? പി​ന്നെ ഏതു വകു​പ്പാ​ണു് ‘പ്രജ’ക്കു് കൊ​ടു​ക്കാ​നാ​വുക?”

“നി​ങ്ങ​ളും തെ​ളി​യി​ക്ക​ണോ പു​രു​ഷ​ത്വം?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക അർ​ജ്ജു​ന​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നെ അന്തഃ​പു​ര​ത്തിൽ നി​ന്നും ദ്രൗ​പ​ദി കാരണം പറ​യാ​തെ പു​റ​ത്താ​ക്കിയ അശാ​ന്ത ദി​ന​ങ്ങൾ. യു​ദ്ധാ​ന​ന്തര പാ​ണ്ഡ​വ​ഭ​ര​ണ​കാ​ലം.

“കൗ​മാ​രം വരെ വളർ​ന്ന കാ​ട്ടിൽ കണ്ടു​ക​ണ്ണു​ക​ല​ങ്ങി​യൊ​രു ദൂ​ര​ക്കാ​ഴ്ച​യു​ണ്ടു്. വനാ​ധി​പ​നാ​യി വി​ല​സിയ ആൺ​സിം​ഹ​ത്തെ, പെൺ​സിം​ഹ​വും പു​തു​കാ​മു​ക​നും ചേർ​ന്നു തട്ട​ക​ത്തിൽ​നി​ന്നും തു​ര​ത്തു​ന്നു. സ്വ​ന്ത​മെ​ന്നി​ത്ര​യും കാലം അഭി​മാ​നി​ച്ച ഇടം, തു​ടർ​ന്നും സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ക​യെ​ന്ന ദൗ​ത്യ​ത്തിൽ പി​ടി​ച്ചു നിൽ​ക്കാ​നാ​വി​ല്ലെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞ പാ​ര​വ​ശ്യ​ത്തോ​ടെ, അവ​സാ​നം പടി​യി​റ​ങ്ങി പത​റി​പ്പോ​വു​മ്പോൾ, അതാ, എക്കാ​ല​വും ഉച്ഛി​ഷ്ടം തി​ന്നു വി​ധേ​യ​ത്വ​ത്തോ​ടെ വാ​ലാ​ട്ടിയ മാം​സ​ഭോ​ജി​കൾ, ഭീ​തി​ജ​ന​ക​മായ രീ​തി​യിൽ സം​ഘ​ടി​ത​മാ​യി വള​ഞ്ഞു പി​ന്നിൽ കൂ​ട്ടം​കൂ​ടി കടി​ക്കു​ന്നു കളി​യാ​ക്കു​ന്നു. സ്ഥാ​ന​മൊ​ഴി​ഞ്ഞ സിംഹ രാ​ജ​ന്റെ ദാ​മ്പ​ത്യ​ദു​ര​വ​സ്ഥ​യിൽ ആണി​ന്നു ‘ധർ​മ്മ​പു​ത്രർ’ എന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന കൗ​ന്തേ​യൻ! എന്റെ പുതു മണ​വാ​ട്ടി പാ​ഞ്ചാ​ലി​യെ പാ​ട്ടി​ലാ​ക്കാൻ മഹാ​റാ​ണി​പ്പ​ട്ടം രഹ​സ്യ​മാ​യി വാ​ഗ്ദാ​നം ചെയ്ത കൗ​ശ​ല​ക്കാ​രൻ അന്ന​റി​ഞ്ഞു​വോ, ഒരു​നാൾ ഇളമുറ മാ​ദ്രി​പു​ത്ര​ന്മാർ കാ​ട്ടു​നീ​തി​യിൽ പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​മാ​യി കൂ​ട്ടു​ചേർ​ന്നു അന്തഃ​പു​ര​ത്തിൽ നി​ന്നും ആട്ടി​യോ​ടി​ക്കു​മെ​ന്നു? കാ​ട്ടി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ ഹസ്തി​ന​പു​രി​യി​ലു​മു​ണ്ട​ല്ലേ പരിത പി​ക്കാൻ, ഹതാ​ശ​നായ ആൺ​സിം​ഹം!”

“പ്ര​വ​ച​ന​സ്വ​ഭാ​വ​മു​ള്ള സൂചന അഭി​മ​ന്യു​വിൽ നി​ന്നു​ണ്ടാ​യോ?”, അഭി​മ​ന്യു​വി​ധവ ഉത്ത​ര​യോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ പതി​മൂ​ന്നാം ദിവസം പു​ലർ​ച്ചെ എന്നെ ഏറെ നേരം പരി​ലാ​ളി​ച്ച​തോർ​ക്കു​ന്നു. ഗർ​ഭ​സ്ഥ​ശി​ശു രാ​ജാ​വാ​യാൽ നീ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ട​രു​തു് എന്ന​വൻ ഓർ​മ്മി​പ്പി​ച്ചു. വി​ധ​വ​യാ​യാൽ, സു​ഭ​ദ്ര​യെ പോലെ സഹ​ന​വ​ഴി​യിൽ പോ​കാ​തെ, പുതിയ ഇണയെ തേടാൻ കു​ന്തി​യെ മാ​തൃ​ക​യാ​ക്ക​ണം. അമം​ഗ​ള​ക​ര​മാ​യി എന്തൊ​ക്കെ​യോ അങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞു പട​ച​ട്ട​യ​ണി​ഞ്ഞ അഭി​മ​ന്യു​വി​ന്റെ കൗമാര ജീ​വി​തം അന്നു​ച്ച​യോ​ടെ അര​ഞ്ഞു തകർ​ന്നു.”

“എന്തു് കണ്ടി​ട്ടാ​ണു് കു​ന്തി​യെ ധൃ​ത​രാ​ഷ്ട്ര​രു​ടെ ദാ​സി​യാ​യി നി​യ​മി​ച്ച​തു്, വി​വാ​ഹേ​തര രതി​യ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ റാ​ണി​യാ​ണ​വൾ?, ധൃ​ത​രാ​ഷ്ട്ര​രോ, പി​ടി​ച്ചാൽ പി​ടി​കി​ട്ടാ​ത്ത മദയാന! നി​ങ്ങൾ മറ​ന്നോ?”, ദു​ര്യോ​ധ​നൻ അമ്മ​യെ ഗു​ണ​ദോ​ഷി​ച്ചു. കു​ടി​യേ​റ്റ​ഭൂ​മി​യി​ലേ​ക്കു ഭാ​ഗ്യാ​ന്വേ​ഷ​ക​രാ​യി തി​രി​ച്ച പാ​ണ്ഡ​വ​രെ പി​ന്തു​ട​രാ​തെ, കു​ന്തി​യു​ടെ പുതിയ ലാവണം അന്തഃ​പു​ര​മാ​യി​രു​ന്നു.

“എന്തു​ക​ണ്ടി​ട്ടെ​ന്നോ? കാ​ഴ്ച​ക്കും കണ്ണി​നും ഇടയിൽ കീ​റ​ത്തു​ണി മാ​ത്ര​മ​ല്ലേ ഉള്ളൂ തട​സ്സം?, അതു നീ​ക്കും, അപ്പോൾ കാ​ണേ​ണ്ട​തെ​ല്ലാം ഗാ​ന്ധാ​രി കാണും”, കാ​ഴ്ച​യു​ടെ പ്ര​തി​ബ​ന്ധ​മ​ക​റ്റി അവൾ മകനെ നോ​ക്കി.

“അന്നു് നി​ങ്ങൾ വി​ശി​ഷ്ടാ​തി​ഥി​യെ വഴു​ക്കി​വീ​ഴ്തി​യോ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക പഞ്ചാ​ലി​യോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. ചൂ​താ​ട്ട​സ​ഭ​യിൽ വസ്ത്രാ​ക്ഷേ​പം സം​ഭ​വി​ച്ച സന്ധ്യ.

“വഴു​ക്കാ​തെ വഴി നട​ക്കാൻ കഴി​വി​ല്ലാ​ത്ത​വർ ആണോ പൊ​ള്ളു​ന്ന പെൺ​ഉ​ട​ലിൽ കൈ​വ​ക്കു​ന്ന​തു്?”

“വന​വാ​സം നി​ങ്ങ​ളിൽ വരു​ത്തിയ തി​രി​ച്ച​റി​വെ​ന്താ​ണു്?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. മഴ​ക്കാ​ലം മാറി പ്ര​സ​ന്ന​മായ വെയിൽ വീ​ഴു​ന്ന ഹരി​ത​താ​ഴ്‌​വര. ഒളി​വിൽ പോകാൻ തയ്യാ​റെ​ടു​ക്കു​ന്ന നേരം, സം​ഘർ​ഷം നി​റ​ഞ്ഞ അന്ത​രീ​ക്ഷം.

“ഞങ്ങൾ ശരി​ക്കും എന്താ​ണോ അതാ​വാൻ ഈയിടം ഞങ്ങ​ളെ അനു​വ​ദി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. പര​സ്പ​രം പറ​യു​ന്ന​തും ചെ​യ്യു​ന്ന​തും ഞങ്ങ​ള​ല്ല എന്നു് തോ​ന്നും. ആകാ​ശ​ചാ​രി​ക​ളു​ടെ മക്ക​ളാ​ണെ​ന്നോ, ഭൂ​മി​യിൽ സമാ​ധാ​നം സ്ഥാ​പി​ക്കാൻ വി​ണ്ണിൽ​നി​ന്നു് ഞങ്ങൾ​ക്കൊ​രു ജന്മ​നി​യോ​ഗ​മു​ണ്ടെ​ന്നോ ആരെ​ങ്കി​ലും പ്ര​വ​ചി​ച്ചാൽ, ഞങ്ങൾ അന്ധാ​ളി​ക്കും!”

“മു​ഖം​തെ​ളി​ഞ്ഞി​ല്ല​ല്ലോ”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. യു​ദ്ധാ​ന​ന്തര ഹസ്തി​ന​പു​രി.

“കി​ട്ടേ​ണ്ട​തൊ​ന്നും കി​ട്ടി​യി​ല്ല. കു​രു​വം​ശ​ത്തി​ന്റെ അപൂർ​വ്വ രത്ന​ശേ​ഖ​രം ഇനി തി​ര​യാൻ ഭൂ​മി​യി​ലും ഭൂ​ഗർ​ഭ​ത്തി​ലും ഇട​മി​ല്ല. ദു​ര്യോ​ധ​നൻ അതെ​വി​ടെ ഒളി​പ്പി​ച്ചു വച്ചു എന്ന​താ​ണു് ഞങ്ങ​ളെ കു​ഴ​യ്ക്കു​ന്ന​ത്; കൗരവർ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ അന്തഃ​പു​ര​ത്തി​ലെ രാ​ജ​സ്ത്രീ​ക​ളും, പു​ത്ര​വി​ധ​വ​ക​ളും, അവി​വാ​ഹി​ത​പു​ത്രി​മാ​രും സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യി ഞങ്ങ​ളു​ടെ ലൈം​ഗി​ക​അ​ടി​മ​കൾ ആവേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ സ്ത്രീ​വി​മോ​ച​ക​യെ​ന്ന പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ ദു​സ്വാ​ധീ​നം കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​മോ, കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​വി​ധ​വ​കൾ പാ​ണ്ഡ​വർ​ക്കു് വഴ​ങ്ങാൻ തയ്യാ​റ​ല്ല. കു​ടി​യൊ​ഴി​പ്പി​ച്ചു പു​ന​ര​ധി​വാസ കേ​ന്ദ്ര​ത്തിൽ താ​മ​സി​പ്പി​ച്ചു. സൗ​ജ​ന്യ​ഭ​ക്ഷ​ണം വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്തു. വഴ​ങ്ങു​ന്നി​ല്ല. ഇങ്ങ​നെ പ്ര​തി​ബ​ന്ധ​ങ്ങൾ നവ​പാ​ണ്ഡ​വ​ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തെ യു​ദ്ധാ​ന​ന്തര സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങൾ നിർ​ജ്ജീ​വ​മാ​ക്കി​യാൽ പി​ന്നെ ഞങ്ങ​ളു​ടെ മുഖം തെ​ളി​യു​മോ?”

“ഇതെ​ന്താ​ണു് ശി​ര​സ്സിൽ?”, കാ​ട്ടു​മു​ക്കി​ലെ കു​ടി​ലിൽ എത്തിയ ഉടൻ, പാ​ഞ്ചാ​ലി​യെ കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക നേ​രി​ട്ടു.

“ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം ചക്ര​വർ​ത്തി​യാ​യി​രു​ന്ന യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​ന്റെ ശി​ര​സ്സു് നഗ്ന​മാ​യി​ക്കൂട എന്നു് ദു​ര്യോ​ധ​നൻ രേ​ഖാ​മൂ​ലം അറി​യി​ച്ച​പ്പോൾ, ഞങ്ങൾ മു​ള​ങ്കാ​ട്ടിൽ കയറി ഉടനടി തട്ടി​ക്കൂ​ട്ടി ഒരു​ക്കിയ മുൾ​ക്കി​രീ​ടം,” പാ​ഞ്ചാ​ലി​യും മറ്റു​നാ​ലു ഭർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രും കൊ​ട്ടാ​രം ലേ​ഖി​ക​യു​ടെ കണ്ണു​ക​ളി​ലേ​ക്കു് തു​റി​ച്ചു നോ​ക്കി.

“ആരും തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കാൻ ഇല്ലാ​തെ, വി​ജ​ന​വ​ഴി​യിൽ കു​ഴ​ഞ്ഞു വീ​ഴു​ന്ന മര​ണ​മാ​ണോ ഒരി​തി​ഹാസ കഥാ​പാ​ത്ര​മാ​വാൻ നി​യോ​ഗ​മു​ള്ള നി​ങ്ങൾ​ക്കു് പ്ര​കൃ​തി തന്ന​തു്?”, അവ​ശ​യാ​യി​രു​ന്ന പാ​ഞ്ചാ​ലി​യെ പി​ടി​ച്ചി​രു​ത്തി കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക വായിൽ ഒരി​റ്റു വെ​ള്ളം ഒഴി​ച്ചു് കൊ​ടു​ത്തു.

“ഞാൻ തളർ​ന്നു വീ​ഴു​മ്പോൾ തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കാ​തെ, അവർ അഞ്ചു പേരും കാൽ മു​ന്നോ​ട്ടു വച്ച​താ​ണെ​ന്റെ കൊ​ച്ചു വിജയം. ആദ്യ രാ​ത്രി​യിൽ എന്ന പോലെ, അന്ത്യ നി​മി​ഷ​ത്തി​ലും പത്തു തു​റി​ച്ച കണ്ണു​കൾ എന്റെ മു​ഖ​ത്തു് വീ​ഴു​മെ​ന്ന പേ​ടി​സ്വ​പ്നം ഒഴി​ഞ്ഞു പോ​യി​ല്ലേ”, ഒരി​ക്കൽ കൂടി പാ​ഞ്ചാ​ലി, ജേ​താ​വി​നെ പോലെ പു​ഞ്ചി​രി​ച്ചു.

“പൌ​ര​സ്വീ​ക​ര​ണ​ത്തി​നു അര​ങ്ങേ​റ്റ മൈ​താ​ന​ത്തു് വന്ന മഹാ​രാ​ജാ​വു് യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​ന്റെ കാൽ​ക​ഴു​കൽ ശു​ശ്രൂഷ മു​തിർ​ന്ന കൗ​ര​വ​രാജ വി​ധ​വ​യെ കൊ​ണ്ടു് പാ​ണ്ഡ​വർ സമ്മർ​ദ്ദം ചെ​ലു​ത്തി ചെ​യ്യി​ക്കു​ന്നു. കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​വി​ധ​വ​കൾ രാ​ജ​ധാ​നി​ക്കു മു​മ്പിൽ നട​ത്തിയ പ്ര​തി​ഷേ​ധ​യോ​ഗ​ത്തിൽ പാ​ഞ്ചാ​ലി പങ്കെ​ടു​ക്കു​ന്നു. രാ​ജ​ഭ​ര​ണം വി​ട്ടു ജനാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തിൽ കയ​റി​യോ കു​രു​വം​ശം?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക നവ​രാ​ത്രി ആഘോ​ഷ​ത്തി​ന്റെ തയ്യാ​റെ​ടു​പ്പിൽ തി​ര​ക്കി​ലാ​യി​രു​ന്ന ഭര​ണ​കൂട ഔദ്യോ​ഗി​ക​വ​ക്താ​വി​നെ കണ്ടെ​ത്തി.

“ധൃ​ത​രാ​ഷ്ട്ര കു​ടും​ബ​വാ​ഴ്ച​ക്കു് പകരം, ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥ ജനാ​ധി​പ​ത്യം ഞങ്ങൾ ഹസ്തി​ന​പു​രി​യി​ലും പു​നഃ​സ്ഥാ​പി​ച്ചു എന്നു് ഇനി​യെ​ങ്കി​ലും പൊ​തു​സ​മൂ​ഹം അം​ഗീ​ക​രി​ക്കി​ല്ലേ? ചക്ര​വർ​ത്തി വേറെ, ചക്ര​വർ​ത്തി​നി വേറെ”, നകുലൻ കൈ​പ്പ​ത്തി​കൾ നാ​ട​കീ​യ​മാ​യി വി​സ്ത​രി​ച്ചു​യർ​ത്തി.

“കി​ട​ന്ന​കി​ട​പ്പി​ലാ​ണ​ല്ലോ സർ​വ്വ​സൈ​ന്യാ​ധി​പൻ! മേ​ല​ന​ങ്ങാൻ വയ്യാ​ത്ത ശര​ശ​യ്യ​യിൽ നി​ന്നാ​രാ​ധ്യ​പു​രു​ഷ​നെ​ന്നു​ണ്ടാ​വും മോചനം? യു​ദ്ധം​ക​ഴി​ഞ്ഞു നാ​ളെ​ത്ര​യാ​യ്, ഇട​മൊ​ന്നൊ​ഴി​ഞ്ഞു​കി​ട്ടി വേ​ണ്ടേ ജൈ​വ​മാ​ലി​ന്യ​മു​ക്തി​യി​ലൂ​ടെ കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​യിൽ വന​നിർ​മ്മി​തി?”, നി​യു​ക്ത മഹാ​രാ​ജാ​വു് യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“വി​മു​ക്ത​ഭ​ട​നെ​ന്ന​ല്ല, പി​താ​മ​ഹൻ എന്നു​ത​ന്നെ വേണം ഗം​ഗാ​തട ഗ്രാമ ഗ്രാ​മാ​ന്ത​ര​ങ്ങ​ളി​ലും ആരാ​ധ്യ​പു​രുഷ നറി​യ​പ്പെ​ടാൻ. ഓർ​മ്മ​യി​രി​ക്ക​ട്ടെ. ശൗ​ര്യ​സ്ഥൽ എന്നൊ​ര​ന്ത്യ​വി​ശ്രമ പൂ​ങ്കാ​വ​ന​നിർ​മ്മി​തി​ക്കാ​യി കരടു് തയ്യാ​റാ​ക്കു​ക​യാ​ണു് ഞങ്ങ​ളി​പ്പോൾ ഗം​ഗ​യു​ടെ തീ​ര​ത്തിൽ. സ്വ​ച്ഛ​ന്ദ​മൃ​ത്യു എന്ന​തൊ​രു വെ​റു​മൊ​രു കാവ്യ സങ്ക​ല്പ​മെ​ന്ന നി​ല​യിൽ കാണാൻ മാ​ത്രം ആധു​നി​ക​ശാ​സ്ത്ര ബോ​ധ​മു​ള്ള പാ​ണ്ഡ​വർ​ക്കു് പരി​ശീ​ല​ന​മു​ണ്ടു്,. ഭീ​ഷ്മ​ഭൗ​തി​ക​ശ​രീ​രം, എങ്ങ​നെ​യോ അങ്ങ​നെ എന്ന സ്ഥി​തി​യിൽ, വിലാപ യാ​ത്ര​യാ​യി ഗം​ഗാ​തീ​ര​ത്തേ​ക്കു ഞങ്ങൾ കൊ​ണ്ടു പോവും. മഹാ​ഭാ​ര​ത​യു​ദ്ധ​ത്തി​ലാ​രു​ടെ കൂടെ പി​താ​മ​ഹൻ പോ​രാ​ടി എന്ന​ല്ല, ജീ​വി​ത​ത്തി​ലാ​രെ​യൊ​ക്കെ തി​രു​ഹൃ​ദ​യ​ത്തിൽ പി​ന്തു​ണ​ച്ചു എന്ന​ത​ല്ലേ കാ​ര്യം.”, രാ​ജ​സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തിൽ ഒരി​ക്ക​ലും ഇരു​ന്നി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഭീ​ഷ്മ​രിൽ​നി​ന്നും രണ്ടു​നാൾ​കൊ​ണ്ടു് നേടിയ രാ​ഷ്ട്ര​മീ​മാം​സാ​പാ​ഠ​ങ്ങ​ളാൽ ബൗ​ദ്ധി​ക​വി​ക​സ​നം നേടിയ യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ സം​സാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ തന്നെ വി​ദൂ​ര​ത​യി​ലേ​ക്കു് ഇട​ക്കി​ടെ ദാർ​ശ​നി​ക​നോ​ട്ട​മെ​റി​ഞ്ഞു.

“ഗാ​ന്ധാ​രി​യു​ടെ വെ​ണ്ണ​ക്കൽ പ്ര​തി​മ​യൊ​ക്കെ​കൊ​ള്ളാം. എന്നാൽ കൺ​കെ​ട്ടു് കാ​ണു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ”, കൊ​ട്ടാ​രം​ലേ​ഖിക നകു​ല​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. യു​ദ്ധാ​ന​ന്ത​ര​പാ​ണ്ഡവ ഭര​ണ​കാ​ലം.

“കു​ടി​ല​കൗ​ര​വ​രെ കാ​ണാ​തി​രി​ക്കാൻ ആയി​രു​ന്നു കൺ കെ​ട്ടു്. അവർ പര​ലോ​ക​ത്തേ​ക്കു് പോ​യ​പ്പോൾ ഞങ്ങ​ളെ കൺ തു​റ​ന്നു കാണാൻ ഗാ​ന്ധാ​രി കെ​ട്ട​ഴി​ച്ചു.”

“ഒരാ​രാ​ധ​ക​നെ​പോ​ലെ അക​ന്നു​നി​ന്നു് നോ​ക്കി​യാൽ, പാ​ഞ്ചാ​ലി കാ​ണാ​വു​ന്ന ‘പു​രു​ഷാ​കർ​ഷ​ക​ത്വം’, ‘ഹസ്തി​ന​പു​രി പത്രിക’യു​മാ​യി പങ്കി​ടാ​മോ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക അർ​ജ്ജു​ന​നോ​ടു​ചോ​ദി​ച്ചു, ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥ​ക്കാ​ലം. യാഗം കഴി​ഞ്ഞു യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​ഭാ​ര്യ എന്ന പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന​ത്തോ​ടെ, ചക്ര​വർ​ത്തി​നി​പ​ദ​വി​ക്കു് പാ​ഞ്ചാ​ലി എതി​രി​ല്ലാ​തെ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ആഘോഷ ദി​ന​ങ്ങൾ.

“അക​ന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല, തൊ​ട്ട​ടു​ത്തു നോ​ക്കാ​നും ആരാ​ധ​ക​പ​ദ​വി മാ​ത്ര​മ​ല്ലേ എനി​ക്ക​വൾ തന്നി​ട്ടു​ള്ളു!”

“ജയ​ദ്ര​ഥൻ പാ​ഞ്ചാ​ലി​യെ കാ​ട്ടിൽ വന്നു പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചെ​ന്നു കേ​ട്ടി​രു​ന്നു. അവനു കി​ട്ടേ​ണ്ട​തു് കി​ട്ടി. എന്നാൽ ദു​ര്യോ​ധ​നൻ കാ​മു​കി​യെ കാണാൻ വന്ന സംഭവം, അങ്ങ​നെ വല്ല​തും വന​വാ​സ​ത്തിൽ?” കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. യു​ദ്ധം കഴി​ഞ്ഞു പാ​ണ്ഡ​വർ അധി​കാ​ര​ത്തിൽ എത്തിയ ആഘോ​ഷ​ക്കാ​ലം.

“അങ്ങ​നെ ഒരു ദു​ര​ന്ത​വും ഉണ്ടാ​യി. എനി​ക്കു് മാ​ത്ര​മേ അതി​ന്റെ വിവരം അറിയൂ. വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യാൽ തെ​റി​ക്കുക ദു​ര്യോ​ധ​ന​ന്റെ തല ആവി​ല്ല പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ ആയി​രി​ക്കും എന്നോർ​ത്ത​പ്പോൾ ഞാൻ മൗനം പാ​ലി​ച്ചു.”

“സ്മ​ര​ണീ​യ​മാ​യൊ​രു പ്ര​ണ​യ​മൂ​ല്യ​വും പരു​ക്കൻ​ഭീ​മ​നിൽ കണ്ടെ​ത്തി​യി​ട്ടി​ല്ല എന്നാ​ണോ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക പാ​ഞ്ചാ​ലി​യോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. വന​വാ​സ​ക്കാ​ലം.

“ആശ്രി​ത​ത്വം ഏതർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി​യി​ലും പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കാം, സൗ​ഗ​ന്ധി​കം പോലെ പ്ര​ണ​യ​പു​ഷ്പ​ങ്ങൾ തേടി ഉൾ​ക്കാ​ടി​ല​ല​യാൻ പ്രേ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഉൾ​ക്കി​ടി​ലം, അതൊ​ന്നു പോരേ പ്ര​ണ​യം പൂ​വ​ണി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന പരി​ദേ​വ​ന​ത്തി​ലും, മു​ട്ടു​കു​ത്തി കൈ​മു​ത്തി, പര​മാ​ന​ന്ദം യാ​ചി​ക്കു​ന്ന ഭീമനെ ഞാൻ മഹ​ത്വ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ!”

“പീ​ഡി​പ്പി​ച്ചു ജഡം വലി​ച്ചെ​റി​യാ​മെ​ന്ന കൌ​ര​വ​നീ​ക്ക​ത്തെ കട​പു​ഴ​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു വാൾ, ഇട​നെ​ഞ്ഞി​ലി​റ​ക്കി കൗ​മാ​ര​പോ​രാ​ളി​യു​ടെ പ്രാ​ണ​നെ​ടു​ത്ത​തെ​ന്നു്, അർ​ജ്ജു​ന​കൂ​ര​മ്പു തറ​ച്ചു മരി​ക്കും​മു​മ്പു് കർ​ണ്ണൻ എറ്റു​പ​റ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു. എന്തു് തോ​ന്നു​ന്നു അന്ത്യ​മൊ​ഴി​യെ കു​റി​ച്ചു് ?”, ഭീ​മ​പ്ര​ഹ​ര​ത്തിൽ ചളി​യിൽ പു​ത​ഞ്ഞ ദു​ര്യോ​ധ​ന​നോ​ടു് യു​ദ്ധ​കാ​ര്യ ലേഖകൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഞാൻ സൂ​ത​ന​ല്ല കു​ന്തി​യു​ടെ കന്യാ​പു​ത്ര​നാ​ണു്, അഭി​മ​ന്യു​വി​ന്റെ പി​തൃ​സ​ഹോ​ദ​ര​നും കൂ​ടി​യാ​ണു് എന്നു് നാ​വു​പി​ഴ​യി​ല്ലാ​തെ ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി! ചോ​ര​ക്കു സൌ​ഹൃ​ദ​ത്തെ​ക്കാൾ മൂ​ല്യ​മു​ണ്ടെ​ന്നു കർണൻ മര​ണ​മു​ഹൂർ​ത്ത​ത്തി​ലും തെ​ളി​യി​ച്ചു. വ്യാ​സൻ എഴു​താൻ പോ​വു​ന്ന മഹാ​ഭാ​രത ഇതി​ഹാ​സ​ത്തിൽ ‘ഉത്ത​മ​പു​രുഷ’നെന്ന ഇടം​നേ​ടാൻ എന്റെ ആജീ​വ​നാ​ന്ത​സു​ഹൃ​ത്തു് കർണനു സാ​ധി​ക്ക​ട്ടെ!” ഒരി​റ്റു വെ​ള്ള​ത്തി​നു് നാവു പു​റ​ത്തി​ട്ടു ദു​ര്യോ​ധ​നൻ കെ​ഞ്ചി, കണ്ടി​ല്ലെ​ന്നു നടി​ച്ചു യു​ദ്ധ​കാ​ര്യ ലേഖകൻ സ്ഥലം വി​ട്ടു.

“പതി​നെ​ട്ടു​നാൾ പോ​രാ​ട്ട​ത്തിൽ, കേ​വ​ല​മൊ​രു അർ​ദ്ധ​സ​ത്യ​ത്തിൽ ഒതു​ങ്ങി​യോ പാ​ണ്ഡ​വർ ചെ​യ്തു​കൂ​ട്ടിയ വി​വ​ര​മ​ലി​നീ​ക​ര​ണം?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. യു​ദ്ധ​ജേ​താ​ക്ക​ളു​ടെ കൊ​ച്ചു​നിര കു​രു​വം​ശ​കോ​ട്ട പി​ടി​ക്കാൻ വലി​ഞ്ഞു​ന​ട​ക്കു​ന്ന കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര ഹസ്തി​ന​പു​രി ദേ​ശീ​യ​പാത.

“പാ​ണ്ഡ​വ​സൈ​ന്യ​ത്തി​ലെ അസ​ത്യ​വ്യാ​പാ​രി​ക​ളെ കു​റി​ച്ചാ​ണു് നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക ചോ​ദ്യ​മെ​ങ്കിൽ, തു​റ​ന്ന​ടി​ക്ക​ട്ടെ, അവ​രു​ടെ വക്താ​വ​ല്ല യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ! എന്നിൽ ആരോ​പ​ണം അടി​ച്ചേ​ല്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. സൈ​ന്യാ​ധി​പ​പ​ദ​വി വഹി​ച്ച ദ്രോ​ണർ​ക്കു​മു​മ്പിൽ ഞാൻ അർദ്ധ സത്യം ഉച്ച​രി​ച്ച​തു കൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ഗുരു ദ്രോ​ണർ ആയുധം താ​ഴെ​യി​ട്ട​തും, പാ​ണ്ഡവ സൈ​ന്യാ​ധിപ പദവി വഹി​ച്ച ധൃ​ഷ്ട​ധ്യു​മ്നൻ (പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ സഹോ​ദ​രൻ കൂ​ടി​യായ അവ​ന്റെ ആത്മാ​വി​നു ആദ​രാ​ഞ്ജ​ലി​കൾ പാ​ഞ്ചാല ശത്രു​വായ ദ്രോ​ണ​രു​ടെ കഴു​ത്തു​വെ​ട്ടി കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​യിൽ തല​യു​രു​ട്ടി​യ​തും). ദ്രോ​ണ​ഹ​ത്യ എനി​ക്കു് യുദ്ധ ലക്ഷ്യ​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, ദ്രോ​ണർ നി​രാ​യു​ധ​നാ​യ​പ്പോൾ തരം പോലെ ആ ശത്രു​വി​നെ കൊ​ന്നു എന്നേ​യു​ള്ളു;. യു​ദ്ധ​ത്തിൽ ആദ്യം മരി​ക്കു​ന്ന​തു സത്യ​മാ​ണെ​ന്നു, അർ​ജ്ജുന വി​ഷാ​ദം കണ്ട​പ്പോ​ഴേ സംശയം തോ​ന്നി​യ​ത​ല്ലേ. സത്യ​വും അസ​ത്യ​വും പോർ​ക്ക​ള​ത്തിൽ അല​ഞ്ഞു നട​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടാൽ ആരും ‘ഉപ​ചാ​രം ചൊ​ല്ലി​പ്പി​രി’യാ​റി​ല്ല. എന്തു കൊ​ണ്ടു് ചെ​ങ്കോൽ തരാ​നാ​വി​ല്ല എന്നു് പറ​യു​ന്ന രാ​ജ​സ​ഭ​യാ​ണി​പ്പോൾ എന്റെ പേ​ക്കി​നാ​വു്!”

“ദാ​മ്പ​ത്യ​വി​ശ്വ​സ്തത എന്ന പുതു സ്ത്രീ​വി​രു​ദ്ധ ആശയം കൗ​ര​വ​രാജ വധു​ക്കൾ ഈയിടെ മു​ന്നോ​ട്ടു വക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. ഹസ്തി​ന​പു​രി പോലെ യാ​ഥാ​സ്ഥി​തിക സമൂ​ഹ​ത്തിൽ, പുരുഷ പ്രോൽ​സാ​ഹ​ന​ത്തി​ലൂ​ടെ, പാ​ണ്ഡ​വ​ദാ​മ്പ​ത്യ​ത്തെ ആക്ര​മി​ക്കാ​നും, സമൂ​ഹ​ത്തി​നു മു​മ്പിൽ വി​ല​കു​റ​ച്ചു് കാ​ണി​ക്കാ​നും രൂ​പ​കൽ​പ്പന ചെയ്ത കുൽ​സിത നിർ​മ്മി​തി, മറ​യി​ല്ലാ​തെ കൗരവർ ആയു​ധ​മാ​ക്കു​ന്ന​തു് നി​ങ്ങ​ളും, നി​രീ​ക്ഷ​ക​യെ​ന്ന​നി​ല​യിൽ, ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​വും. ഇത്ത​രം യാ​ഥാ​സ്ഥി​തി​ക​സ​മ​സ്യ​ക​ളെ ഒരു പരി​ഷ്കൃ​ത​വ​നിത എന്ന നി​ല​യിൽ എങ്ങ​നെ കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്യു​ന്നു?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക പാ​ഞ്ചാ​ലി​യോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു.

“ ആയുധ മത്സ​ര​ത്തി​ലെ ആക​സ്മിക വി​ജ​യി​യെ​യാ​ണു്, ഹൃദയം കവർ​ന്ന പ്ര​ണ​യി​യെ​യ​ല്ല ഞാൻ വി​വാ​ഹം കഴി​ച്ച​തു്. കൂ​ട്ട​ത്തിൽ നാലു പാ​ണ്ഡ​വ​രെ വെ​റു​തെ കി​ട്ടി. അവ​ര​ഞ്ചു​പേർ​ക്കും ഞാൻ ദാ​മ്പ​ത്യ​വി​ശ്വ​സ്തത ഉറ​പ്പു കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടി​ല്ല. പാ​ണ്ഡ​വ​രു​ടെ വി​വാ​ഹേ​തര ആന​ന്ദ​സ്രോ​ത​സ്സു​കൾ കള​ങ്ക​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ഞാൻ ശ്ര​മി​ക്കാ​ത്ത​തു് പോലെ, എന്റെ അന്തർ​മ​ണ്ഡ​ല​ങ്ങ​ളിൽ അതി​ക്ര​മി​ച്ചു കയറാൻ അവരും ധൈ​ര്യ​പ്പെ​ടു​ക​യി​ല്ല എന്ന​തു് മാ​ത്ര​മാ​ണു് ഇട​ക്കാ​ല​ത്തു​രു​ത്തി​രി​ഞ്ഞ ദാ​മ്പ​ത്യ ധാരണ!” (ദൂരെ ദൂരെ സു​ഹൃ​ത്തി​നു സന്ദേ​ശം എഴുതി, പ്രാ​വി​ന്റെ കാലിൽ കെ​ട്ടി യാ​ത്ര​യാ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു പാ​ഞ്ചാ​ലി)

“ആരുടെ സ്മ​ര​ണ​യി​ലാ​ണു് മൺ​ചെ​രാ​തു​ക​ളിൽ സ്വയം തി​രി​കൊ​ളു​ത്തി പ്രാർ​ത്ഥന?”, യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. യു​ദ്ധാ​ന​ന്തര ഹസ്തി​ന​പു​രി.

“ജന്മ​നാ​ടി​ന്റെ അഖ​ണ്ഡ​ത​ക്കു് വെ​ല്ലു​വി​ളി​യാ​യി, വലി​ഞ്ഞു​ക​യ​റി വന്ന അർ​ധ​സ​ഹോ​ദ​രർ​ക്കെ​തി​രെ ജീ​വ​കാ​ലം പ്ര​തി​രോ​ധി​ച്ചും, സമ​ര​മു​ഖം തു​റ​ന്നും, നയ​ത​ന്ത്ര​ചർ​ച്ച​കൾ പരാ​ജ​യ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ മാ​ത്രം കാ​യി​ക​ബ​ല​ത്തി​ലൂ​ടെ അവ​സാ​ന​ചോ​ര​ത്തു​ള്ളി വീ​ഴും​വ​രെ പോ​രാ​ടി ജീ​വ​ത്യാ​ഗം ചെയ്ത ധീ​ര​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി ദു​ര്യോ​ധ​ന​ന്റെ ജ്വ​ലി​ക്കു​ന്ന ഓർ​മ്മ​ക്കു്”. നകു​ല​നും സഹ​ദേ​വ​നും യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​ന്റെ തോളിൽ കൈകൾ അമർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു​യർ​ത്തി കൊ​ണ്ടു പോ​വു​മ്പോൾ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി, ഖേ​ദ​സ്വ​ര​ത്തിൽ മന്ത്രി​ച്ചു, “ഇട​യ്ക്കി​ടെ ഇങ്ങ​നെ വി​ങ്ങി​പ്പൊ​ട്ടും, പരി​സ​ര​ബോ​ധ​വും കു​റ​ഞ്ഞു. മറ​വി​രോ​ഗ​മെ​ന്നൊ​ക്കെ ‘ഹസ്തി​ന​പു​രി പത്രിക’യിൽ പൊ​ലി​പ്പി​ച്ചെ​ഴു​തി യു​ദ്ധാ​ന​ന്തര പാ​ണ്ഡ​വ​ഭ​ര​ണ​ത്തെ വരും​ത​ല​മു​റ​കൾ​ക്കു​മു​മ്പിൽ പ്ര​തീ​ക്ഷ ശൂ​ന്യ​മാ​ക്ക​രു​തേ!”

“യു​ദ്ധ​ക്കെ​ടു​തി​യിൽ കൗരവ വി​ധ​വ​ക​ളും കു​ട്ടി​ക​ളും നട്ടം തി​രി​യു​മ്പോൾ, തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ!”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക വക്താ​വി​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. കോ​ട്ട​വാ​തി​ലി​നു മു​മ്പി​ലെ നഗ​ര​ച​ത്വ​ര​ത്തിൽ, ശി​രോ​വ​സ്ത്ര​ങ്ങൾ ധരി​ച്ച കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​വി​ധ​വ​കൾ നെ​ഞ്ച​ത്ത​ടി​ച്ചു വി​ല​പി​ച്ച ശീ​ത​കാല പ്ര​ഭാ​തം.

“നട്ടം തി​രി​യു​ന്ന​തു് ഒരു വി​ഭാ​ഗം വി​ധ​വ​കൾ മാ​ത്ര​മാ​ണോ, അതോ, ഹസ്തി​ന​പു​രി​യു​ടെ അഖ​ണ്ഡത സം​ര​ക്ഷി​ക്കാൻ സ്വ​ജീ​വൻ ബലി​കൊ​ടു​ത്ത ധീ​ര​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി​ക​ളു​ടെ ആശ്രി​ത​രോ? യു​ധി​ഷ്ടി​ര​നു​മു​ണ്ടൊ​രു യു​ദ്ധാ​ന​ന്ത​ര​കെ​ടു​തി എന്ന​റി​യാ​മോ? പതി​മൂ​ന്നു വർ​ഷം​മു​മ്പു്, ഒരു ദശാ​ബ്ദ​ക്കാ​ലം, ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം പരി​പാ​ലി​ച്ച ഭര​ണ​പ​രി​ച​യം, പതി​നെ​ട്ടു​നാൾ പോ​രാ​ടി​യ​തോ​ടെ, പാടെ മറ​ന്നു​പോ​യി. എന്നു​പ​റ​ഞ്ഞാൽ, സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തിൽ ഇരു​ന്നു എന്തു് എപ്പോൾ തു​ട​ങ്ങ​ണം എന്നാ​ജ്ഞാ​പി​ക്കാൻ ആവാ​ത്ത മര​വി​പ്പു്! വൈ​കാ​രി​ക​ത​യു​ണ്ടു്, വി​ശ​ന്നു വി​ല​പി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ പെ​ടാ​പ്പാ​ടു കണ്ടാൽ കരൾ അലി​യും, അറി​ഞ്ഞാൽ മാ​ത്രം പരി​ഹാ​രം ആവി​ല്ല​ല്ലോ. അതു​കൊ​ണ്ടു് ശര​ശ​യ്യ​യിൽ മരണം കാ​ത്തു​കി​ട​ക്കു​ന്ന പി​താ​മ​ഹാ​നിൽ​നി​ന്നും ഭര​ണ​ത്തി​ന്റെ ബാ​ല​പാ​ഠ​ങ്ങൾ കു​റി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ ഒരു കെ​ട്ടു് പന​യോ​ല​യും എഴു​ത്താ​ണി​യു​മാ​യി കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​യിൽ പോ​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. വര​ട്ടെ എല്ലാം ശരി​യാ​വും!”

“പു​തു​താ​യെ​ന്തു രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​പാ​ഠ​ങ്ങൾ പി​താ​മ​ഹ​നിൽ നി​ന്നു് നേ​രി​ട്ടു് ചൊ​ല്ലി​ക്കേൾ​ക്കാ​നാ​ണു്, നി​യു​ക്ത മഹാ​രാ​ജാ​വു് യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ നി​ത്യ​വും രാ​വി​ലെ കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​യി​ലെ ശര​ശ​യ്യ​യി​ലേ​ക്കു ഈ മി​ന്നൽ സന്ദർ​ശ​നം?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. “ഒരു വയർ അന്നം തരൂ” എന്നു് കൗ​ര​വ​രാ​ജ​വി​ധ​വ​കൾ വി​ല​പി​ച്ചു കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന പ്ര​ഭാ​തം. യു​ദ്ധാ​ന​ന്തര ഹസ്തി​ന​പു​രി.

“ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം ചക്ര​വർ​ത്തി ഈയി​രു​ന്ന​പ്പോൾ, ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി പി​ന്തു​ട​രേ​ണ്ട രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ത്തി​ന്റെ ബാ​ല​പാ​ഠ​ങ്ങൾ അറി​യാ​ത്ത​തു കൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു, കൂടെ പൊ​റു​ക്കു​ന്ന​വ​ളെ പ്ര​തി​യോ​ഗി​ക്കു പണ​യം​വ​ച്ചു ചൂ​താ​ടാൻ യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നു് കഴി​ഞ്ഞ​തെ​ന്നു്, പാ​ഞ്ചാ​ലി പറ​ഞ്ഞ​തു് യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നെ മു​റി​പ്പെ​ടു​ത്തി. യു​ദ്ധ​ക്കെ​ടു​തി​യിൽ കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​വി​ധ​വ​കൾ പെ​ടാ​പ്പാ​ടു​പെ​ടു​മ്പോ​ഴും, സ്ത്രീ​നീ​തി​യു​ടെ ബാ​ല​പാ​ഠ​മെ​ങ്കി​ലും ഗു​രു​മു​ഖ​ത്തു​നി​ന്നും നേ​രി​ട്ടു് പഠി​ച്ചി​ട്ടു​മ​തി അധി​കാ​ര​ദ​ണ്ഡ് കൈ​വ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തുക എന്നു് പാ​ഞ്ചാ​ലി ചൂ​ണ്ടു​വി​രൽ ഉയർ​ത്തി​യ​പ്പോ​ളാ​ണു്, മര​ണം​കാ​ത്തു് ശര​ശ​യ്യ​യിൽ നീ​ണ്ടു​നി​വർ​ന്നു കി​ട​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​വി​രു​ദ്ധ​നിൽ നി​ന്നു് സദ്ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ “വി​വേ​ക​ചൂ​ഢാ​മ​ണി” പെ​റു​ക്കാൻ പോർ​ക്ക​ള​ത്തി​ലേ​ക്കു ‘ധർ​മ്മ​പു​ത്രർ’ കു​തി​ച്ചു​പാ​യു​ന്ന​തു. കാ​ണേ​ണ്ട കാ​ഴ്ച​കൾ തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടേ ഉള്ളൂ!”

“പാ​ണ്ഡ​വ​രു​ടെ കൗ​മാ​ര​കാല കാ​യി​കാ​ധ്വാ​ന​ങ്ങ​ളെ ഹാ​സ്യാ​ത്മ​ക​മാ​യി കൗരവർ അവ​ത​രി​പ്പി​ച്ച​പ്പോൾ, മുൻ​വ​രി​യി​ലി​രു​ന്ന നി​ങ്ങൾ ആസ്വ​ദി​ച്ച​തു് വേ​ദ​ന​യു​ണ്ടാ​ക്കി​യെ​ന്ന യു​ധി​ഷ്ഠിര നി​രീ​ക്ഷ​ണ​മാ​ണു് അഭി​മു​ഖ​ത്തി​നു് വി​ഷ​യ​മാ​ക്കു​ന്ന​തു്. കൗ​ര​വ​രു​ടെ ‘അശ്ലീ​ല​ഭാഷ’യിൽ നി​ങ്ങൾ ആന​ന്ദം അനു​ഭ​വി​ച്ച​തു് ഭീമൻ പക​യോ​ടെ ഓർ​ക്കു​ന്നു. പാ​ണ്ഡ​വ​രെ പി​ണ​ക്കി​യാ​ലും, നി​ങ്ങൾ കൗ​ര​വ​രോ​ടു് കൂ​ട്ടു​കൂ​ടും എന്ന ബോ​ധ്യം അർ​ജ്ജു​നൻ ചു​ണ്ടു​കൾ വി​ടർ​ത്താ​തെ തന്നെ അമർ​ത്തി പറ​യു​ന്നു. എങ്ങ​നെ പ്ര​തി​ക​രി​ക്കു​ന്നു?” നവവധു പാ​ഞ്ചാ​ലി​യോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു. ഹസ്തി​ന​പു​രി നഗ​രാ​തിർ​ത്തി​യി​ലെ അതി​ഥി​മ​ന്ദി​രം.

“പ്ര​തി​കൂല പ്ര​തി​ക​ര​ണ​ങ്ങൾ എന്തു​കൊ​ണ്ടു് മൂ​ന്നു മു​തിർ​ന്ന പാ​ണ്ഡ​വ​രിൽ പരി​മി​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി? ഇളമുറ നകു​ല​നും സഹ​ദേ​വ​നും അഭി​പ്രാ​യം പറ​ഞ്ഞി​ല്ലേ? അതോ, രസികൻ മാ​ദ്രി​ക്കു​ട്ടി​കൾ വാ​യ​ട​പ്പി​ക്കു​ന്ന മറു​പ​ടി വല്ല​തും പറ​ഞ്ഞു​വോ? ഒരു വി​ഭാ​ഗം പാ​ണ്ഡ​വ​രു​ടെ മാ​ത്രം പ്ര​തി​യോ​ഗി​ക​ളാ​യി​രി​ക്കാം കൗരവർ എന്നാ​ണു എനി​ക്കു് തോ​ന്നി​യ​തു്. അഞ്ചു പാ​ണ്ഡ​വ​രും കൗ​ര​വർ​ക്കെ​തി​രെ ആണെ​ങ്കിൽ തന്നെ എന്താ?, എന്നോ​ടാ​രാ​ധന പു​ലർ​ത്തു​ന്ന കൗ​ര​വ​രെ ഞാൻ വെ​റു​ത്തു ശീ​ലി​ക്ക​ണോ? വി​ര​ലൊ​ന്നു മീ​ട്ടി​യാൽ കൗരവർ വാ​ലാ​ട്ടി വരും, എന്നാൽ മാ​ദ്രി​ക്കു​ട്ടി​കൾ ഒഴികെ മൂ​ന്നു പാ​ണ്ഡ​വ​രും കാ​ര്യം തി​ര​ക്കാൻ സമയം പി​ടി​ക്കും!”

“പാ​ണ്ഡ​വ​രി​ലും ഉണ്ടോ നി​ങ്ങൾ​ക്കു് രഹസ്യ കാ​മു​കൻ?” പാ​ഞ്ചാ​ലി​യോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“ബഹു​ഭർ​ത്തൃ​ത്വ ദാ​മ്പ​ത്യ​ത്തിൽ അതൃ​പ്തി പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചു അവി​ഹി​ത​ങ്ങൾ തേടി മറ്റു പാ​ണ്ഡ​വർ പടി​വി​ട്ടി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ, ഭാവി ‘പ്ര​വ​ചി​ക്കു​ന്ന’ സഹ​ദേ​വൻ എന്നോ​ടൊ​പ്പം മധ്യാ​ഹ്ന​ങ്ങ​ളിൽ ഈ ജലാ​ശ​യ​ത്തിൽ, ഒപ്പം​നീ​ന്തി, യമു​നാ​തട രൂ​ക്ഷ​വേ​നൽ അതി​ജീ​വി​ക്കാൻ തു​ണ​ച്ചു. മക​നാ​വാ​നു​ള്ള പ്രാ​യ​മേ അവ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു. എന്നാൽ ഊഴം പാ​ലി​ച്ചു അവൻ സമ്മാ​നി​ച്ച ഉടൽ പരി​ലാ​ളന, അതെ​ന്നെ വി​സ്മ​യി​പ്പി​ച്ചു. തി​ര​യി​ള​ക്ക​മു​ള്ള കണ്ണു​ക​ളിൽ നോ​ക്കാൻ ചി​ല​പ്പോൾ ഭയ​മാ​യി, കാരണം അതിൽ നി​ഴ​ലി​ച്ച വർ​ണ്ണ​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങൾ അശാ​ന്ത​മായ ഭാ​വി​യെ കു​റി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ മറ്റു​നാ​ലു പാ​ണ്ഡ​വ​രോ? അവ​രെ​നി​ക്കോർ​മ്മി​ക്കാൻ തന്ന​തു് അഭി​ശ​പ്ത​മായ ഭൂ​ത​കാ​ല​വും!” ഹസ്തി​ന​പു​രി​യി​ലേ​ക്കു ചൂ​താ​ടാൻ പോ​വു​ന്ന രാ​ജ​കീ​യ​യാ​ത്ര​യു​ടെ ആൾ​തി​ര​ക്കി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം രാ​ജാ​വും സം​ഘ​വും.

“ഇതെ​ന്താ, കൗരവ വീ​ടു​കൾ​ക്ക​ക​ത്തു ഗർ​ത്ത​ങ്ങ​ളും അവയിൽ കെ​ട്ടി​പ്പ​ടു​ത്ത കൊ​ച്ചു​മു​റി​ക​ളും?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ദു​ര്യോ​ധ​ന​വ​ധു​വി​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര അവസാന ദിവസം, കൗ​ര​വ​രാ​ജ​സ്ത്രീ​ക​ളു​ടെ യു​ദ്ധ​കാല ജീ​വി​ത​മ​റി​യാൻ ഹസ്തി​ന​പു​രി അര​മ​ന​യിൽ മു​ന്ന​റി​യി​പ്പി​ല്ലാ​തെ മി​ന്നൽ സന്ദ​ര്ശ​ന​ത്തി​നു വന്ന ജി​ജ്ഞാ​സാ​ഭ​രി​ത​യായ കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഓരോ കൗരവൻ മരി​ക്കു​മ്പോ​ഴും പു​തു​വി​ധ​വ​യു​ടെ അന്തഃ​പു​ര​ത്തിൽ പാ​താ​ള​ഗൃ​ഹം നിർ​മ്മി​ക്കും. എന്റെ ഭർ​ത്താ​വൊ​ഴി​കെ ബാ​ക്കി എല്ലാ​വ​രും അന്തഃ​പു​ര​ങ്ങ​ളിൽ ഭൂഗർഭ കി​ട​പ്പാ​ട​ങ്ങൾ പണി​തെ​ങ്കി​ലും എനി​ക്ക​തു വേ​ണ്ടി​വ​രി​ല്ലെ​ന്ന ധൈ​ര്യ​ത്തി​ലാ​ണു് ‘ഒരു മു​ന്നൊ​രു​ക്ക​വും ഇല്ലാ​തെ എങ്ങ​നെ​യോ യു​ദ്ധ​ത്തി​നു​മു​മ്പു്, അതു​പോ​ലെ ഇപ്പോ​ഴും’ എന്ന നി​ല​യിൽ ഞാൻ രാ​പാർ​ക്കു​ന്ന​തു.”

“അധാർ​മ്മി​ക​മാ​യി കർ​ണ​വ​ധം എന്ന തി​രി​ച്ച​റി​വിൽ ആണോ പാ​ണ്ഡ​വർ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“വധം ഒഴി​വാ​ക്കാം, ആത്മ​ഹ​ത്യ ചെ​യ്യാ​മെ​ങ്കിൽ എന്നു് ഞങ്ങൾ ഒരു സൗ​ജ​ന്യം കൊ​ടു​ത്ത​ല്ലോ. വേ​ണ്ടെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു ദു​ര​ഭി​മാ​നി.”

“എന്താ​ണു് പ്ര​ശ്നം?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ദു​ശ്ശ​ള​യോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു.

“കൗ​ര​വ​രു​ടെ ഏക​സ​ഹോ​ദ​രി​യായ ഞാൻ, പൊ​തു​സ​മൂ​ഹ​ത്തി​നു മു​മ്പിൽ ചോ​ദ്യ​ചി​ഹ്ന​മാ​യ​തു കൊ​ണ്ടാ​ണ​ല്ലോ എന്താ​ണു് പ്ര​ശ്നം എന്ന ആദ്യ​ചോ​ദ്യ​വു​മാ​യി നി​ങ്ങൾ എന്നെ സ്വാ​ഗ​തം ചെ​യ്ത​തു്? കൗരവ സഹോ​ദ​രി എന്നാൽ, എല്ലാ​വ​രെ​യും ഉൾ​ക്കൊ​ള്ളാ​നാ​വാ​ത്ത​വി​ധം വം​ശീ​യ​മേ​ന്മ വച്ചു​പു​ലർ​ത്തു​ന്ന ഗാ​ന്ധാ​ര​പു​ത്രി എന്ന പേ​രു​ദോ​ഷം മാ​റ്റി​യെ​ടു​ക്കാൻ പൊതു സമ്പർ​ക്ക ത്തി​ലൂ​ടെ​യും ശു​ഭ​ദി​ന​ആ​ശം​സ​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യും പാ​ണ്ഡ​വർ​ക്കി​ല്ലാ​തെ പോയ കൊ​ച്ച​നു​ജ​ത്തി എന്ന ഓമന പ്ര​തി​ച്ഛായ നിർ​മ്മി​ച്ചെ​ടു​ത്തു എന്ന​ത​ല്ലേ നി​ങ്ങൾ സമ്മ​തി​ച്ചു തരാ​ത്ത​തും, ഞാൻ ഓർ​മ്മി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തും? ഓരോ പാ​ണ്ഡ​വ​നു​മു​ണ്ട​ല്ലോ സഹോ​ദ​രീ വാ​ത്സ​ല്യ​ത്തി​നൊ​രു ഇടം, കരളിൽ! ഞാ​ന​വി​ടെ നി​റ​ഞ്ഞു എന്ന​താ​ണു് കാ​ര്യം. അവർ സാ​യു​ധ​രാ​യാ​ലും എന്നെ കയ്യൊ​ഴി​യി​ല്ല എന്ന സാ​ധ്യത കൗ​ര​വർ​ക്കും ഉയർ​ത്തി വെ​ല്ലു​വി​ളി. എന്നെ നൂ​റോ​ളം കൗ​ര​വ​രാ​ജ​സ്ത്രീ​കൾ ഇന്നു് കാ​ണു​ന്ന​തു് വിഷം പു​ര​ണ്ട ഭർ​തൃ​സ​ഹോ​ദ​രി​യെ​യ​ല്ല സ്നേഹ മയി​യായ ഭർ​ത്തൃ​മാ​താ​വാ​യാ​ണു്. കൊ​ച്ച​നു​ജ​ത്തി എങ്ങ​നെ രാജ മാ​താ​വാ​യി? അതാ​ണു് തക്ഷ​ശില വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​നി​യായ നി​ങ്ങൾ ഗവേ​ഷ​ണം ചെ​യ്തു പൊ​തു​സ​മൂ​ഹ​ത്തെ അറി​യി​ക്കേ​ണ്ട​തു്. ഇന്നു് ഞാൻ സം​വി​ധാ​യ​ക​യായ പുതിയ ഏകാ​ങ്ക നാടകം വസ്ത്രാ​ക്ഷേ​പം. യഥാർ​ത്ഥ പീഡകൻ ഒന്നു​പു​റ​ത്തു​വ​രു​മോ?”

“അല്ല, നി​ങ്ങൾ പാ​ണ്ഡു​വി​ധവ മാ​ദ്രി​യു​ടെ ജ്യേ​ഷ്ഠ​ന​ല്ലേ? മദ്ര രാ​ജ്യ​ത്തിൻ​റെ അധിപൻ! എങ്ങ​നെ നി​ങ്ങൾ പാ​ണ്ഡവ സഖ്യ​ത്തിൽ ചേ​രാ​തെ, കൗ​ര​വ​രു​ടെ സൈ​ന്യാ​ധി​പ​നാ​യി?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക മദ്ര​രാ​ജാ​വു് ശല്യ​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര.

“പ്രി​യ​സ​ഹോ​ദ​രി മാ​ദ്രി​യു​ടെ മക്ക​ളായ നകു​ല​നും സഹ​ദേ​വ​നും ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോൾ പോലും വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്താ​ത്ത ആ രഹ​സ്യം നി​ങ്ങ​ളോ​ടും, ലോ​ക​മ​നഃ​സാ​ക്ഷി​യോ​ടും, ഞാൻ ഇപ്പോൾ പറ​യ​ട്ടെ!—പാ​ണ്ഡു ദുരൂഹ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തിൽ മരി​ച്ച​പ്പോൾ, ചി​ത​യിൽ സതി​യ​നു​ഷ്ടി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന നി​ല​പാ​ടിൽ ഒഴി​ഞ്ഞു​മാ​റിയ കു​ന്തി, എന്റെ കൊ​ച്ച​നു​ജ​ത്തി​യെ ചി​ത​യിൽ തള്ളി എന്ന​റി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ മാ​ദ്ര​ദേ​ശം നെ​ഞ്ച​ത്ത​ടി​ച്ചു വി​ല​പി​ച്ചു. ഇട നെ​ഞ്ചിൽ ആയു​ധ​മ​മർ​ത്തി ചോ​ര​യെ​ടു​ത്തു ഞാ​ന​വർ​ക്ക​പ്പോൾ വാ​ക്കു​കൊ​ടു​ത്തു. പ്ര​തി​കാ​ര​ത്തി​ന​വ​സ​രം കി​ട്ടി​യാൽ, കു​ന്തി​ക്കു, യു​ധി​ഷ്ഠിര ഭര​ണ​ത്തിൽ രാ​ജ​മാ​താ​പ​ദ​വി നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്ന ഏതു സഖ്യ​ത്തി​ലും ഞാൻ ചേരും. മാ​ദ്രി​മ​ക്ക​ളെ കൊ​ല്ലി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും കു​ന്തി​മ​ക്കൾ ജയി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാൻ ആവു​ന്ന​ത്ര ശ്ര​മി​ക്കും.” യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ അവ​സാ​ന​ദി​നം. സതി​യ​നു​ഷ്ഠി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന അനു​ജ​ത്തി​യു​ടെ നി​ല​വി​ളി കേ​ട്ട​പോ​ലെ അയാ​ളു​ടെ മുഖം വി​റ​ച്ചു കണ്ണു​കൾ കല​ങ്ങി. ആയുധം താ​ഴെ​വീണ തക്കം​നോ​ക്കി യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ, ശല്യ​ന്റെ നെ​ഞ്ചി​ലേ​ക്കു കു​ന്തം എറി​ഞ്ഞു. രാ​ജ്യ​താൽ​പ്പ​ര്യ​ത്തി​നു കൗ​ശ​ല​ത്തോ​ടെ കൂ​ട്ടു് നിന്ന കൊ​ട്ടാ​രം ലേ​ഖി​ക​ക്കു് പുതിയ പാ​ണ്ഡ​വ​ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തിൽ മാ​ധ്യമ പദ​വി​വാ​ഗ്ദാ​ന​വും!

“അന്ധ​ഭർ​ത്താ​വി​നോ​ടു് ഐക്യ​ദാർ​ഢ്യം പ്ര​ദർ​ശി​പ്പി​ക്കാൻ സ്വയം കാ​ഴ്ച​പ​രി​മി​ത​യായ ഗാ​ന്ധാ​രി​യു​ടെ മകൻ, എങ്ങ​നെ പീ​ഡ​ക​നെ​ന്ന നി​ല​യിൽ കു​പ്ര​സി​ദ്ധ​നാ​യി?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“വസ്ത്രാ​ക്ഷേ​പ​മാ​ണോ, തൊ​ട്ടും തലോ​ടി​യും ഗാ​ന്ധാ​ര​യു​മാ​യി ബന്ധ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തു്? എത്ര ലളി​ത​ഹൃ​ദ​യർ ഹസ്തി​ന​പു​രി! അതു ചൂ​താ​ട്ട​വേ​ദി​യി​ലെ വിനോദ നാ​ട​ക​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലേ? ‘അതി​ജീ​വിത’യായി അഭി​ന​യി​ച്ച​വൾ അറി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന രാ​ജ​സ്ത്രീ, തു​ട​ക്ക​ത്തിൽ ഉടു​തു​ണി​യാ​ല​വ​ളും മൂടി ഓമന മുഖം. അറ​ച്ചും പതു​ങ്ങി​യും നി​ങ്ങൾ പാ​ടു​പെ​ട്ടാ​രോ​പി​ക്കു​ന്ന ‘വസ്ത്രാ​ക്ഷേ​പം’ ഭീ​തി​ത​മാ​യി​ല്ല, സം​ഭ്ര​മ​ജ​ന​ക​മായ ‘ആകാശ ഇട​പെ​ട​ലു​കൾ’ ഉണ്ടാ​യി, അതു് ജനം പ്ര​കൃ​തി​നി​യ​മ​വി​രു​ദ്ധം എന്നു​ത​ള്ളി. ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം ‘നാ​ടു​വാ​ഴി’ (കളി​യാ​ക്കാൻ പോലും ‘രാ​ജ​സൂയ ചക്ര​വർ​ത്തി’ എന്നു നാം പാ​ണ്ഡവ മു​ഖ്യ​നെ വി​ളി​ച്ചു​കൂട) യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ പരി​പൂർ​ണ്ണ​നി​സ്വ​നായ ചൂ​താ​ട്ട​സഭ വാർ​ത്ത​യേ​ക്കാൾ സദ​സ്സി​നെ ഞെ​ട്ടി​പ്പി​ച്ചി​ല്ലേ ഹാ​സ്യ​നാ​ട​കാ​ന്ത്യം? ഇര​യു​ടെ ഉടു​തു​ണി ഭദ്രം, വസ്ത്രാ ക്ഷേ​പ​മോ, ദൃ​ശ്യ​മി​ഥ്യ, അതാ​ണു് ഗാ​ന്ധാ​ര​ക​ല​യു​ടെ തന്മ​യ​ത്വം, ഗാ​ന്ധാ​ര​നായ ഞാനതു ‘ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം സാ​മ്രാ​ജ്യം കീ​ഴ​ട​ക്കാൻ’ പര​സ്യ​മാ​യി തെ​ളി​യി​ച്ചു. മനോ​ധർ​മ്മ​മ​നു​സ​രി​ച്ചു മാ​റ്റം​വ​രു​ത്തിയ ഉടു​തു​ണി​യൂ​രൽ, വരും​കാല സമൂ​ഹ​ങ്ങ​ളി​ലും പ്ര​സി​ദ്ധി നേ​ടു​മെ​ന്ന​താ​ണെ​ന്റെ നടന നേ​ട്ടം. മു​ഖം​മൂ​ടി​യ​തു കൊ​ണ്ടെ​ന്താ​ണ​വൾ ക്കു​ണ്ടായ കോ​ട്ട​മെ​ന്ന​ല്ലേ? അവൾ ആരെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്കും കൃ​ത്യ​മാ​യി പറ​യാ​നാ​വി​ല്ല! വി​നോ​ദ​നാ​ടക സം​വി​ധാ​യ​നായ എന്നെ നീ​തി​പീ​ഠം പ്ര​തി​സ്ഥാ​ന​ത്തു നിർ​ത്തു​മെ​ങ്കിൽ, പര​സ്യ​വി​ചാ​രണ നേ​രി​ടാൻ തയ്യാർ, വ്യാ​സൻ രച​ന​യിൽ ഞങ്ങ​ളെ പരി​ലാ​ളി​ക്കു​മോ, അതോ വി​പ​ണി​ക്കു വേ​ണ്ടി ചവി​ട്ടി​ത്തേ​ക്കു​മോ?”

“ആയു​ധ​ങ്ങൾ മൂർ​ച്ച​കൂ​ട്ടേ​ണ്ട​വർ പു​റം​തി​രി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു​വോ?”, യു​ദ്ധ​മേ​ഘ​ങ്ങൾ നി​റ​ഞ്ഞ കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര. പഞ്ച​ലി​യോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“അഞ്ചു​പേ​രി​ലൊ​രാൾ ഇന്നർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി കൗ​ര​വ​പ​ക്ഷ​ത്തേ​ക്കു് കൂ​റൂ​മാ​റു​മെ​ന്നു വാർ​ത്ത കേ​ട്ട​മു​തൽ, അഞ്ചു​പേ​രും പര​സ്പ​രം ഒളി​ക​ണ്ണി​ട്ടു സം​ശ​യി​ക്ക​യാ​ണു്!”

“പെ​രു​മാ​റ്റ​ച്ച​ട്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ പഠന സംഹിത ഭാ​വി​രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാർ​ക്കാ​യി എഴു​താൻ വേണ്ട ‘താ​ത്വി​ക​ബോധ’മുള്ള താ​ങ്കൾ​ക്കു്, അന്ത്യ പദ​യാ​ത്ര​യിൽ കി​ട്ടി​യ​തു തെ​രു​വു​നായ?”, പരി​താ​പ​ത്തോ​ടെ കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. മഹാ​പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തിൽ പാ​ഞ്ചാ​ലി​യും മറ്റു​നാ​ലു പാ​ണ്ഡ​വ​രും ഒന്നൊ​ന്നാ​യി കു​ഴ​ഞ്ഞു​വീ​ണു മരി​ച്ചു, ജ്യേ​ഷ്ഠ​പാ​ണ്ഡ​വൻ മാ​ത്രം സ്വർഗ വാതിൽ തു​റ​ക്കാൻ കാ​ത്തു​നിൽ​ക്കു​ന്ന നേരം.

“വാ​യി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​ലും പറ്റി​യോ, നി​ങ്ങൾ​ക്കു് പാ​ളി​ച്ച? വെ​ളി​യിട വി​സർ​ജ്ജന ഇട​ങ്ങ​ളിൽ അല​യു​ന്ന അഗതി നാ​യ​യ​ല്ല ഇതു. കാലൻ, പറ​ഞ്ഞു​വ​ന്നാ​ലെ​ന്റെ ജൈവിക പി​താ​വാ​യി തന്നെ ഈ നായയെ കാണണം. പാ​ണ്ഡു​പു​ത്ര​നെ​ന്ന നി​ല​യിൽ ഹസ്തി​ന​പു​രി രാ​ജാ​വായ എനി​ക്കെ​ങ്ങ​നെ കാലൻ അച്ഛ​നാ​യി​ട്ടു് വരു​മെ​ന്ന​ല്ലേ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൗ​തു​കം? അങ്ങ​നെ യുഗ വി​സ്മ​യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​ണു്, യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ അഗ​തി​യാ​യും, ഖാ​ണ്ഡ​വ​പ്ര​സ്ഥ​ത്തിൽ കു​ടി​യേ​റ്റ​ക്കാ​ര​നാ​യും, ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥ​ത്തിൽ ചക്ര​വർ​ത്തി​യാ​യും, വന​വാ​സ​ത്തിൽ കൗ​ര​വ​അ​ടി​മ​യാ​യും, യാ​ത്ര​ചെ​യ്തു, ഇതാ സ്വർ​ഗ്ഗ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലേ​ക്കൊ​രു വാതിൽ തു​റ​ന്നു​കി​ട്ടി​യ​തും. കാലൻ ഉറ​പ്പു​ത​ന്ന, ശ്രേ​ണീ​ബ​ദ്ധ നട​പ​ടി​ക്ര​മം അനു​സ​രി​ച്ചു, കു​ഴ​ഞ്ഞു വീണു മരി​ക്കൽ പാ​ഞ്ചാ​ലി​യിൽ​നി​ന്നു തു​ട​ങ്ങി ഭീ​മ​നിൽ അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന​തും, പി​ന്നെ വി​ശ്വ​പ്ര​കൃ​തി​ക്കു​മു​മ്പിൽ മു​ട്ടു​മ​ട​ക്കി​യും മു​ട്ടു​കു​ത്തി​യും ഒരു ചോ​ദ്യം നീ ചോ​ദി​ക്ക—എക്കാ​ല​വും എനി​ക്കു് വെ​ല്ലു​വി​ളി​യും അവ​മ​തി​യും തന്ന മോശം പാ​ണ്ഡവ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളും, പരി​വേ​ദ​ന​ക്കാ​രി പാ​ഞ്ചാ​ലി​യും മണ്മ​റ​ഞ്ഞ​തോ​ടെ നീ ഇനി സ്വാ​ത​ന്ത്രൻ, ഹസ്തി​ന​പു​രി​യി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു​പോ​യി, നി​ല​വിൽ രാ​ജാ​വായ പരീ​ക്ഷി​ത്തിൽ നി​ന്നും പി​ടി​ച്ചു​വാ​ങ്ങി​ക്കു​മോ നീ ചെ​ങ്കോൽ? ആ ചോ​ദ്യ​ത്തി​നു​ത്ത​രം തേ​ടു​ക​യാ​ണെൻ മനം. നി​ശ്ശ​ബ്ദത പാ​ലി​ക്കുക, കപ​ട​മെ​ന്നു നീ കരു​തു​ന്ന എന്റെ മന​സാ​ക്ഷി ഇതാ ഉണർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു!”

“അപ​മാ​നി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ ആത്മ​ഹ​ത്യ ആലോ​ചി​ച്ചു​വോ?” കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“ആദ്യ​രാ​ത്രി മുതൽ അഞ്ചു ആണു​ങ്ങൾ എന്നെ സ്വൈ​രം തരാതെ പീ​ഡി​പ്പി​ക്കു​മ്പോൾ അല്ലെ ആത്മ​ഹ​ത്യ ഞാൻ ആലോ​ചി​ക്കേ​ണ്ട​തു്?”

“എപ്പോ​ഴാ​ണു് പി​താ​മ​ഹ​നു​മാ​യി പാ​ണ്ഡ​വ​രു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തിൽ ധാരണ എത്താ​തെ, പി​ന്നീ​ടു് മി​ണ്ടാ​ട്ടം പൂർ​ണ്ണ​മാ​യും നിർ​ത്തി​യ​തു്?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ദു​ര്യോ​ധ​ന​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. പാ​ണ്ഡ​വ​വി​രു​ദ്ധ കൗ​ര​വ​നീ​ക്ക​ത്തെ മു​ന്നോ​ട്ടെ​ടു​ക്കാ​നാ​വാ​തെ തട​സ്സ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തു് ഭീ​ഷ്മർ എന്ന സംശയം ബല​പ്പെ​ട്ട സംഘർഷ ദി​ന​ങ്ങൾ.

“മല​യോ​ര​മേ​ഖ​ല​യി​ലെ മനോഹര വാ​ര​ണാ​വ​തം കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു് പാ​ണ്ഡ​വ​രെ പറ​ഞ്ഞു വി​ട്ട​പ്പോൾ തു​ട​ങ്ങി അവി​ശ്വാ​സം. മഹാ​റാ​ണി​കൾ​ക്കു മാ​ത്രം സൗ​ക​ര്യ​പ്പെ​ടു​ത്തിയ മലയോര സു​ഖ​വാ​സ​ത്തി​നു അങ്ങ​നെ പാ​ണ്ഡവ അഭ​യാർ​ത്ഥി​കൾ പോ​യ​പ്പോൾ, എന്തൊ​ക്കെ നാ​ശോ​ന്മു​ഖ​മാ​യി അവിടെ സം​ഭ​വി​ക്കാ​മോ, അതെ​ല്ലാം സം​ഭ​വി​ച്ചു. അര​ക്കി​ല്ലം എന്ന ദു​രൂ​ഹ​മായ പുനർ നാ​മ​ക​ര​ണം, കു​ന്തി​യു​ടെ മേൽ​നോ​ട്ട​ത്തിൽ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ന്റെ, വീ​ട്ടി​യി​ലും തേ​ക്കി​ലും പണിത ഉരു​പ്പ​ടി​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ അര​ക്കും മെ​ഴു​കും ചേർ​ത്തു് വക്കു​ന്ന​തു്, അരമന രഹസ്യ ഭൂഗർഭ ഇട​നാ​ഴി​യു​ടെ നിർ​മ്മി​തി, ഈ വിധം മു​മ്പു് ചി​ന്തി​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത ഞെ​ട്ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന കാ​ര്യ​ങ്ങൾ അവ​ര​വി​ടെ ചെ​യ്യു​ന്നു എന്ന ചാ​ര​വി​വ​രം ഭീ​ഷ്മ​ശ്ര​ദ്ധ​യിൽ ഞാൻ എത്തി​ച്ച​പ്പോൾ, പദ്ധ​തി​യ​നു​സ​രി​ച്ചു കാ​ര്യ​ങ്ങൾ പോ​കു​ന്ന​ല്ലേ എന്ന തൃ​പ്തി ആ മു​ഖ​ത്തു് നി​റ​യും. അര​ക്കി​ല്ലം കത്തി ആറു​പേ​രും കരി​ക്ക​ട്ട​യാ​യി എന്ന വിവരം കി​ട്ടിയ ഉടൻ ഞാൻ അവി​ടേ​ക്കു കു​തി​ച്ചു. തി​രി​ച്ച​റി​യാ​നാ​വാ​ത്ത വിധം കരി​ഞ്ഞു​പോ​യി​ട്ടും, കു​ന്തി​യും മക്ക​ളു​മാ​ണെ​ന്നു എനി​ക്കു് അം​ഗീ​ക​രി​ക്കാൻ ആയി​ല്ല. ഭീ​ഷ്മർ അപ്പോ​ഴും സമനില തെ​റ്റാ​തെ കാ​ണ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ എന്റെ സംശയം ബല​പ്പെ​ട്ടു. പി​ന്നെ എനി​ക്കു് കാ​ണേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​തു ദ്രൗ​പ​ദീ സ്വ​യം​വ​ര​ത്തിൽ വേ​ഷ​പ്പ​കർ​ച്ച​യി​ലൂ​ടെ കബ​ളി​പ്പി​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന പാ​ണ്ഡ​വ​രെ! അര​ക്കി​ല്ലം കത്തി​ച്ചു നാശം വരു​ത്തിയ തെ​മ്മാ​ടി​പാ​ണ്ഡ​വർ പി​ടി​കി​ട്ടാ​പ്പു​ള്ളി​കൾ എന്നു പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കാൻ ഞാൻ ധൃ​ത​രാ​ഷ്ട്ര​രെ പ്രേ​രി​പ്പി​ച്ചു. നിർ​ദേ​ശം ഭീ​ഷ്മർ വഴി മാ​ത്ര​മേ പരി​ഗ​ണി​ക്കൂ എന്ന​യാൾ പറ​ഞ്ഞ​തോ​ടെ എനി​ക്കു് ബോ​ധ്യ​മാ​യി, ഭരണം നിർ​വ്വ​ഹി​ക്കാൻ ഇവിടെ ഭീ​ഷ്മർ ഉണ്ടെ​ങ്കിൽ, പി​ന്നിൽ ഇരു​ന്നും കാ​ര്യം നട​ത്തും. അതു് വേ​രോ​ടെ പി​ഴു​തു​മാ​റ്റും വരെ എനി​ക്കു് വി​ശ്ര​മ​മി​ല്ല.”

“ഈ കു​ട്ടി​കൾ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ തന്നെ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“എന്താ സംശയം? അഞ്ചു പാ​ണ്ഡവ കു​ട്ടി​ക​ളും എനി​ക്കു് സ്വ​ന്തം ആയതു് കൊ​ണ്ട​ല്ലേ അവർ നാളെ രാ​ജാ​വ​കാ​ശി​കൾ ആവുക? കു​ന്തി​യും മദ്രി​യും എനി​ക്കു് വി​ശ്വ​സ്തർ. ഞാൻ ഷണ്ഠൻ എന്ന​വർ പറ​ഞ്ഞാൽ, വി​ശ്വ​സി​ക്ക​രു​തു്, കു​രു​വംശ പി​ന്തു​ടർ​ച്ച​യെ ബാ​ധി​ക്കാ​വു​ന്ന ഒന്നും നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ചു​വ​രെ​ഴു​ത്തു് പത്ര​ത്തിൽ വര​രു​തു്. പത്രാ​ധി​പ​രെ എന്റെ അഭി​വാ​ദ്യ​ങ്ങൾ അറി​യി​ക്കൂ.”

“ഇതെ​ന്താ, രാ​ജ​മു​ദ്ര​യു​ള്ള സമ്മാ​ന​പ്പെ​ട്ടി​കൾ തീ​യി​ടാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തു്?”, ഇന്ദ്ര​പ്ര​സ്ഥം ചക്ര​വർ​ത്തി​നി പാ​ഞ്ചാ​ലി രോഷം നി​യ​ന്ത്രി​ച്ചു ഭീ​മ​നോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു.

“നി​ന്റെ ജന്മ​ദി​ന​ത്തി​നു കൌരവർ കൊ​ടു​ത്ത​യ​ച്ച നൂറു സമ്മാ​ന​പ്പെ​ട്ടി​കൾ യു​ധി​ഷ്ടി​രൻ കാ​ണാ​മ​റ​യ​ത്തു ഒളി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ‘അതൊ​ന്നും ആരും തു​റ​ക്ക​രു​തു്, അതി​ന​ക​ത്തു് വി​ഷ​ജീ​വി​ക​ളെ കൌരവർ വച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്’ എന്നു് ഞാൻ താ​ക്കീ​തു് കൊ​ടു​ത്ത​പ്പോൾ, ‘എന്നാൽ നീയതു പാ​ഞ്ചാ​ലി കാണും മു​മ്പു് തന്നെ വാ​രി​ക്കൂ​ട്ടി തീ​യി​ടൂ’ എന്നു് യു​ധി​ഷ്ഠി​രൻ തി​ര​ക്കു​പി​ടി​ച്ച കല്പ്പി​ച്ചു! അധാർ​മ്മി​ക​മെ​ങ്കി​ലും ധർ​മ്മ​പു​ത്ര​രു​ടെ ഹിതം നോ​ക്കി​യ​ല്ലേ പറ്റൂ.”

“ആരോ​പ​ണ​വി​ധേ​യ​രായ തെ​മ്മാ​ടി​ക്കൂ​ട്ട​ത്തെ ഗാ​ന്ധാ​രി വഴി​വി​ട്ടു് സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു! മു​ഖ​പ്ര​സം​ഗം ശ്ര​ദ്ധ​യിൽ പെ​ട്ടു​വോ?”, യു​ദ്ധ​കാ​ര്യ ലേഖകൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

“ആണു​ങ്ങൾ​ക്കു് പ്ര​വേ​ശ​നം പരി​മി​ത​പ്പെ​ടു​ത്തിയ ചൂ​താ​ട്ട സഭയിൽ ഇടി​ച്ചു​ക​യ​റി, അഭി​ജാത പുരുഷ സാ​ന്നി​ധ്യ​ത്തെ പ്ര​ലോ​ഭി​പ്പി​ച്ച ലൈം​ഗിക ആരോ​പ​ണം നേ​രി​ട്ട ‘അല്പ​വ​സ്ത്ര ദ്രൗ​പ​ദി’യെ കു​റി​ച്ചാ​ണോ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​തു? പെ​രു​മാ​റ്റ ദൂ​ഷ്യ​ത്താൽ പൗ​രാ​വ​കാ​ശം നഷ്ട​പ്പെ​ട്ടു വന​വാ​സ​ത്തി​നു​പോയ അവളും, ഭർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രും നി​ല​വിൽ അടി​മ​ക​ളാ​യ​തു കൊ​ണ്ടു് നീ​തി​ന്യായ പരി​ധി​യിൽ വരു​ന്ന​വ​ര​ല്ല. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മാ​ധ്യമ സ്ഥാ​പ​ന​ത്തിൽ ‘സ്വ​ഭാ​വ​ദൂ​ഷ്യ’ മുള്ള ആൺ പത്ര​പ്ര​വർ​ത്ത​കർ ഉണ്ടെ​ങ്കിൽ, പരാതി അയ​ക്കൂ. പരി​ശോ​ധി​ക്കാം. സു​ര​ക്ഷിത തൊ​ഴി​ലി​ടം കൊ​ട്ടാ​രം ലേ​ഖി​ക​ക്കു് ആണ​ധി​കാ​രി​കൾ നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്ന​തു് കൊ​ണ്ട​ല്ലേ ആ പാവം,പകൽ മു​ഴു​വൻ ഹസ്തി​ന​പു​രി കൊ​ട്ടാര സമു​ച്ച​യ​ത്തിൽ തിണ്ണ നി​ര​ങ്ങി കുലീന രാ​ജ​സ്ത്രീ​ക​ളെ​കു​റി​ച്ചു് അപ​വാ​ദ​ങ്ങൾ നി​ത്യ​വും നഗ​ര​വീ​ഥി​ക​ളി​ലെ ആൾ​ത്തി​ര​ക്കി​നെ സന്തു​ഷ്ട​രാ​ക്കാൻ ചു​വ​രെ​ഴു​ത്തു​പ​ത്ര​ത്തിൽ എഴു​തി​വ​ക്കു​ന്ന​തു?”

“പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വൻ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട രീ​തി​യിൽ പരാ​തി​യു​ണ്ടോ? ഇപ്പോ​ഴും?”, ദു​ഖ​മാ​ച​രി​ക്കു​ന്ന ദു​ര്യോ​ധന വി​ധ​വ​യോ​ടു കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഭീമൻ ദു​ര്യോ​ധ​ന​വ​ധം പാ​ടി​ന​ട​ന്ന രീ​തി​യിൽ ഇപ്പോ​ഴും രോ​ഷ​മു​ണ്ടു്. ധീ​ര​യു​ദ്ധ​നാ​യ​കൻ ഭീ​മ​ഗ​ദാ പ്ര​ഹ​ര​ത്തിൽ നടു​വൊ​ടി​ഞ്ഞു വീണു എന്ന അവ​കാ​ശ​വാ​ദം അതി​ശ​യോ​ക്തി കലർ​ന്ന​താ​യി. ചതു​പ്പു നി​ല​ത്തു പു​ത​ഞ്ഞു​വീ​ണു ഉടൽ ചലി​ക്കാ​നാ​വാ​തെ, ദു​ര്യോ​ധ​നൻ പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ സാ​ന്നി​ധ്യ​ത്തിൽ നി​ല​വി​ളി​ച്ചു എന്ന വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലി​നു​മു​ണ്ടു് അധാർ​മ്മിക ലക്ഷ്യം. വി​ഷ​വ​സ്തു സൈനിക വസ്ത്ര​ത്തിൽ കരുതി മാ​ത്ര​മേ ദു​ര്യോ​ധ​നൻ സമാ​ധാ​ന​കാ​ല​ത്തു​പോ​ലും വീ​ടു​വി​ട്ടു പു​റ​ത്തേ​ക്കി​റ​ങ്ങാ​റു​ള്ളു. വി​ട്ടു​വീ​ഴ്ച​യി​ല്ലാ​ത്ത ആത്മാ​ഭി​മാ​ന​ത്തോ​ടെ വേണം മര​ണ​വു​മെ​ന്ന നി​ശ്ചയ ദാർ​ഢ്യ​ത്തോ​ടെ​യു​ള്ള സാ​ഹ​സിക ജീ​വി​ത​ത്തെ ഭീ​രു​മ​ര​ണ​മാ​യി പൊ​തു​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ ഭീമൻ ആടി​പ്പാ​ടി ആസ്വ​ദി​ക്കു​ന്നു എന്ന​താ​ണു് കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര വി​ധ​വ​ക​ളു​ടെ യാതന!”

“പാ​ഞ്ചാ​ലി​യെ​ന്നു ഉപ​ചാ​ര​പൂർ​വ്വം പരാ​മർ​ശി​ക്കേ​ണ്ട നി​ങ്ങൾ ‘മു​ത്ത​ശ്ശി’ പദ​മു​പ​യോ​ഗി​ച്ചു പര​സ്യ​മാ​യി അപ​മാ​നി​ച്ചു എന്ന പരാ​തി​യു​മാ​യി പു​ക​യു​ക​യാ​ണ​ല്ലോ പാവം പാ​ണ്ഡ​വ​ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങൾ. കു​രു​വംശ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തിൽ വളർ​ന്ന നി​ങ്ങൾ ഇത്ര വലു​താ​യി​ട്ടും, കറ​തീർ​ന്ന കുലീന പെ​രു​മാ​റ്റ​ക്ര​മം കൃ​പാ​ചാ​ര്യ​നിൽ നി​ന്നു് പഠി​ച്ചി​ല്ലേ?”, അഭി​മ​ന്യു​മ​കൻ പരീ​ക്ഷി​ത്തി​നോ​ടു് കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“പകരം, കൊ​ച്ച​നു​ജ​ത്തി എന്നു് വി​ളി​ക്കാ​നാ​വു​മോ, അച്ഛ​ന്റെ അച്ഛൻ അർ​ജ്ജു​ന​ന്റെ ആദ്യ​ഭാ​ര്യ​യെ? കാ​ല​മൊ​ക്കെ കു​തി​ച്ചു മു​ന്നേ​റി​യി​ല്ലേ. ഞാ​നി​പ്പോൾ കൃ​പാ​ചാ​ര്യ​ന്റെ ശി​ഷ്യ​നൊ​ന്നു​മ​ല്ല, വയ​സ്സ് മു​പ്പ​ത്തി​യ​ഞ്ചു കഴി​ഞ്ഞി​ല്ലേ. അന്ന​ന്ന​ത്തെ അപ്പ​ത്തി​നു് വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള നി​ങ്ങ​ളു​ടെ നെ​ട്ടോ​ട്ട​ത്തിൽ കൊ​ല്ല​ങ്ങൾ പറ​ക്കു​ന്ന​തു് ശ്ര​ദ്ധ​യിൽ പെ​ട്ടി​ല്ല അല്ലെ? എന്നാൽ മു​ത്ത​ശ്ശി​പ​രാ​മർശ മൊ​ന്നു​മ​ല്ല പാ​ണ്ഡവ പരി​ഭ​വ​ത്തി​നു പി​ന്നിൽ. പ്രാ​യ​ക്കൂ​ടു​തൽ കാരണം സു​ഖ​ചി​കി​ത്സ​ക്കു് മല​ഞ്ചെ​രു​വിൽ പോ​വേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നെ, അധി​കാ​ര​ത്തിൽ നി​ന്നു് വലി​ച്ചു താ​ഴെ​യി​ടാൻ മറ്റു​പാ​ണ്ഡ​വ​രു​ടെ രഹ​സ്യ​സ​ഹാ​യം തേ​ടു​ക​യാ​ണു് പാ​ഞ്ചാ​ലി. കി​രീ​ടാ​വ​കാ​ശി എന്ന പദവി ഞാൻ സ്ഥാ​ന​ത്യാ​ഗം ചെ​യ്തു കി​ട്ടി​യാൽ, പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ പട്ടാ​ഭി​ഷേ​കം എളു​പ്പ​ത്തി​ലാ​വും എന്ന​റി​യു​ന്നു. രാ​ജ​സ്നേ​ഹി​യായ എന്റെ അമ്മ വി​രാ​ട​രാ​ജ​കു​മാ​രി ഉത്തര, പക്ഷേ ഈ കു​ടി​ല​നീ​ക്കം യു​ധി​ഷ്ഠി​ര​നെ രഹ​സ്യ​മാ​യി അറി​യി​ച്ച​പ്പോൾ, പാ​ഞ്ചാ​ലി​യെ തൽ​ക്ഷ​ണം വീ​ട്ടു​ത​ട​ങ്ക​ലിൽ ആക്കി എന്ന​താ​ണു് ആശ്വാസ ചുരം കാ​വൽ​ക്കാ​രാ​ക്കി പാ​ണ്ഡ​വ​രെ അയ​ക്കാ​നും പദ്ധ​തി​യി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. അതോടെ കൗ​ന്തേ​യ​ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ പു​ക​ച്ചിൽ മാറും, ഞാൻ അധി​കാ​ര​ത്തി​ലും വരും!”

“വി​രു​ന്നിൽ ലിം​ഗ​നീ​തി​യെ കു​റി​ച്ചു് നി​ങ്ങൾ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​തു് ഇന്ന​ലെ കേ​ട്ടു. ലിം​ഗ​നീ​തി നിർ​വ​ഹ​ണ​ത്തിൽ, സ്വ​ന്തം കാ​ര്യം എങ്ങ​നെ? പാ​ണ്ഡ​വർ അഞ്ചു​പേ​രും ‘ദേഹി ദേഹം വിടും വരെ’ വി​രൽ​ന​ഖം കടി​ച്ചു കാ​ത്തി​രി​ക്കേ​ണ്ടേ, സ്വയം മഹാ​റാ​ണി​യാ​വാൻ? അതോ, കി​രീ​ടാ​വ​കാ​ശി പരീ​ക്ഷി​ത്തി​ന്റെ പി​ന്നിൽ വേണോ ഒതു​ങ്ങി നിൽ​ക്കാൻ?”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക പാ​ഞ്ചാ​ലി​യോ​ടു് ചോ​ദി​ച്ചു. പാ​ണ്ഡ​വർ രാ​ജ​ഭ​ര​ണ​സേ​വ​നം നാ​ടി​നു പു​നർ​സ​മർ​പ്പി​ച്ച ദിവസം.

“വാർ​ധ​ക്യ​സ​ഹ​ജ​മായ വല്ലാ​യ്മ​യി​ല്ലാ​ത്ത​വർ വാ​ന​പ്ര​സ്ഥ​ത്തി​നു് പോയ കീ​ഴ്‌​വ​ഴ​ക്കം ഇല്ലേ? പാ​ണ്ഡു എങ്ങ​നെ​യാ​ണു് സിം​ഹാ​സ​നം ഉപേ​ക്ഷി​ച്ചു വന​ത്തിൽ പോ​യ​തു്? കി​രീ​ടാ​വ​കാ​ശി ദേ​വ​വൃ​ത​നു് ചെ​ങ്കോൽ കൊ​ടു​ക്കാൻ മഹാ​രാ​ജാ​വു് ശന്ത​നു​വി​നു് സാ​ധി​ച്ചോ? അധി​കാ​രം ഏറ്റെ​ടു​ക്കാൻ തക്ക അവസരം വരു​മ്പോൾ, രാ​ജ​പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​നു് വഴ​ങ്ങി​ക്കൊ​ടു​ക്കാ​തെ, പു​തു​സാ​ധ്യത പരി​ശോ​ധി​ച്ചു് മു​ന്നോ​ട്ടു പോയ മീൻ​കാ​രി സത്യ​വ​തി​യാ​ണു്, പ്ര​തി​ജ്ഞ പാ​ലി​ച്ച ഭീ​ഷ്മ​ര​ല്ല, ആധു​നിക രാ​ജ്യ​ത​ന്ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഉദാ​ത്ത മാതൃക എന്നേ തക്ഷ​ശില വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​ക​ളോ​ടു് സാ​ന്ദർ​ഭി കമായി പറ​ഞ്ഞു​ള്ളു. പാ​ണ്ഡ​വർ​ക്കി​ട​യിൽ കി​രീ​ട​ത്തി​നാ​യി വടം​വ​ലി​യു​ള്ള​പ്പോൾ, പാ​ഞ്ചാ​ലി അധി​കാ​ര​മോ​ഹി എന്ന നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​തീ​തി​നിർ​മി​തി വേണ്ട!”

“മാ​ലി​ന്യം എന്ന​ല്ലേ ദു​ര്യോ​ധ​ന​വി​ധവ ഇതി​ഹാ​സ​ത്തെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു്. പറ​ഞ്ഞു​വ​ന്നാൽ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മകൻ ധൃ​ത​രാ​ഷ്ട്ര​രു​ടെ പു​ത്ര​വ​ധു​വും, ഇപ്പോൾ വി​ധ​വ​യു​മാ​ണ​വൾ. ഇങ്ങ​നെ ആ സ്ത്രീ​ക്കു് രോഷം വരാൻ എന്താ​യി​രു​ന്നു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്തു​ണ്ടായ വീഴ്ച? ദു​ര്യോ​ധ​ന​നെ തി​ന്മ​യു​ടെ ഇതി​ഹാ​സം എന്നു് നി​ങ്ങൾ അവ​ത​രി​പ്പി​ച്ച​താ​ണോ പ്ര​കോ​പ​നം?’”, കൊ​ട്ടാ​രം ലേഖിക ചോ​ദി​ച്ചു.

“അവ​രു​ടെ അഭി​മു​ഖം ശ്ര​ദ്ധ​യിൽ പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല. ആദ്യ​മേ പറ​യ​ട്ടെ വ്യാ​സ​പു​ത്രൻ എന്നൊ​ക്കെ ധൃ​ത​രാ​ഷ്ട്ര​രെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തിൽ അഭം​ഗി​യു​ണ്ടു്. ഞാ​നൊ​രം​ഗീ​കൃത പരി​ത്യാ​ഗി. ജന്മം തന്ന മീൻ​കാ​രി സത്യ​വ​തി, വി​ധി​യു​ടെ വി​ള​യാ​ട്ട​ത്തിൽ ഈയിടെ തീ​പ്പെ​ട്ട കു​രു​വം​ശ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ അമ്മ, എന്നോ​ടാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു അവ​രു​ടെ അംബിക, അം​ബാ​ലിക എന്നീ രണ്ടു സു​ന്ദ​രി​ക​ളായ പു​ത്ര​വി​ധ​വ​കൾ​ക്കു ബീ​ജ​ദാ​നം ചെ​യ്യാ​മോ? അതു് കർ​ത്ത​വ്യ​ബോ​ധ​ത്തോ​ടെ ചെ​യ്തു ഞാൻ സ്ഥലം വി​ട്ടു എന്ന​തിൽ കവി​ഞ്ഞു അവ​രു​ടെ സന്ത​തി​ക​ളിൽ എനി​ക്കു് പി​താ​വി​ന്റെ പ്ര​തീ​ക്ഷ​യോ അവ​കാ​ശ​മോ വൈ​കാ​രിക നി​ക്ഷേ​പ​മോ ഇല്ല എന്നി​രി​ക്കെ ദു​ര്യോ​ധ​ന​വി​ധവ നി​ങ്ങ​ളെ​പോ​ലെ ഹസ്തി​ന​പു​രി ജന​സം​ഖ്യ​യിൽ ഒര​ക്കം മാ​ത്രം. ഞാൻ കു​രു​ക്ഷേ​ത്ര​യു​ദ്ധം കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല എന്ന പോലെ തന്നെ ഹസ്തി​ന​പു​രി രാ​ജ​മ​ന്ദി​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ ജീ​വി​ത​വും എനി​ക്ക​ന്യം. കുറെ വി​ഴു​പ്പു​ക​ഥ​കൾ കേ​ട്ടു, കുറെ ഭാ​വ​ന​യിൽ പൊ​തി​ഞ്ഞു. ഇനി ലോ​ക​മാ​കെ ഈ കഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങൾ വരും​യു​ഗ​ത്തി​ലും പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടും. ഒരാൾ​ക്ക​തു അക്ഷ​ര​മാ​ലി​ന്യ​മെ​ന്നു തോ​ന്നും വേ​റൊ​രാൾ​ക്ക​തു മനു​ഷ്യ​പ്ര​കൃ​തി​യു​ടെ ഖനി​യാ​യും. എഴു​തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു സൂ​ത​ന്മാർ അതൊ​ക്കെ പാ​ടി​ത്തു​ട​ങ്ങി​യ​തോ​ടെ അതിനി പൊ​തു​മു​തൽ ആയി ഞാൻ കണ​ക്കാ​ക്കു​ന്നു. പൊ​തു​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തിൽ മഹാ​ഭാ​ര​തം സ്വയം അതി​ജീ​വ​ന​സാ​ധുത തേടണം. എനി​ക്കു് തി​ര​ക്കു​ണ്ടു്. എന്റെ മന​സ്സി​നെ ഇന്നു് മഥി​ക്കു​ന്ന​തു് കൗ​ര​വ​രാ​ജ​വി​ധ​വ​ക​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ​നി​ന്നും മാ​ലി​ന്യ​നീ​ക്ക​മ​ല്ല, ഈ കാ​ണു​ന്ന അനാഥ പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തി​ന്റെ ആവ​ശ്യ​മെ​ന്തെ​ന്ന ചോ​ദ്യ​മാ​കു​ന്നു.”