[1] വാരൂഴിവാനുകൾ – വിശാലകളായ ദ്യാവാപൃഥിവികൾ. കുടിച്ച – മറച്ചുവെച്ച എന്നർത്ഥം.

[2] വാന്‍ (ആകാശം) അഞ്ചി – നടുങ്ങി. ചൊടി = കോപം, നേർത്തടക്കപ്പെട്ടു – അങ്ങയാൽ നിയന്ത്രിയ്ക്കപ്പെട്ടതിനാല്‍. ആർത്തി – പ്രാണികളുടെ ദാഹം.

[3] പരോക്ഷോക്തി: വർച്ചസ്സു = തേജസ്സു, ബലം. കീഴമർപ്പോന്‍ – ശത്രുക്കളെ അടക്കുന്നവന്‍. മത്താർന്നു – സോമപാനത്താല്‍.

[4] പൂർവാർദ്ധം പ്രത്യക്ഷോക്തി: സ്ഥാനസ്ഥിരൻ – സ്ഥാനത്തില്‍നിന്നു ഭൂംശം വരാത്തവന്‍. ദീപ്തിമാൻ-തേജസ്വിയായ കശ്യപപ്രജാപതി. സുപുത്രന്‍ = നല്ല പുത്രനോടുകൂടിയവന്‍. അനല്പൻ – മഹാന്‍.

[5] മീതെയായ്ത്താൻ – ദേവന്മാരില്‍വെച്ചു മുഖ്യനായിത്തന്നെ. ഭയം – ശത്രുഭയം. വിത്തയുക്തന്റെയിബ്ബന്ധുവെ – ഹവിസ്സാകുന്ന ധനമുള്ളവന്റെ (യജമാനന്റെ) ബന്ധുവായ ഇന്ദ്രനെ. സർവരും സ്തുതിയ്ക്കുന്നു, സത്യം.

[6] നേരില്‍ = വാസ്തവത്തില്‍. ഇവൻ – ഇന്ദ്രന്‍. മഹാമധു – മഹത്തായ മാദകസോമം ഇന്ദ്രന്നു തുലോം മത്തിയറ്റി. ഉത്തരാർദ്ധം പ്രത്യക്ഷോക്തി:

[7] ഭയത്തില്‍ – വൃത്രനാലുള്ള ഭയപ്പാടില്‍. നീര്‍മണ്ഡലത്തില്‍ – ജലപ്പരപ്പില്‍. കിടക്കൊണ്ട = ശയിച്ച.

[8] ഭൂരിഹന്താവ് – വളരെ വൈരികളെ കൊന്നവന്‍. പ്രേരകൻ – ശത്രുക്കളെ യുദ്ധത്തിനിറക്കുന്നവന്‍. നിരത്യയന്‍ = നാശരഹിതന്‍. ശോഭനവിത്തന്‍ = നല്ല ധനത്തോടുകൂടിയവൻ. ആ ഇന്ദ്രനെ നാം സ്തുതിയ്ക്കുക.

[9] സേന – ശത്രുസൈന്യം. സുപ്രദേയാന്നങ്ങൾ – യജമാനന്നു കൊടുക്കേണ്ടുന്ന അന്നങ്ങൾ.

[10] വെല്വതും കൊല്വതും – ശത്രുക്കളെ. കൊണ്ടുപോരും-ശത്രുക്കളില്‍നിന്ന്.

[11] ഇന്ദ്രൻ ശത്രുക്കളെ ജയിച്ചു ഗവാശ്വധനസേനകളെ കീഴടക്കിയിരിയ്ക്കുന്നു; അസ്സമ്പത്ത് ഇന്നരർക്കു (സ്തോതാക്കൾക്കു) പകുത്തുകൊടുക്കും. പണം (ധനം) കയ്യിൽ വെയ്ക്കുകയുംചെയ്യും വൻനായകൻ = വലിയ നേതാവ്.

[12] ഒട്ടു – ഏതാനും ബലം. ഇതിൻബലം–ഈ ജഗത്തിന്റെ ബലം. ആർത്തിടും കാര്‍കളയച്ച കാറ്റിന്‍പടി – ഇരമ്പുന്ന മേഘങ്ങളാൽ പ്രേരിതമായ കാറ്റുപോലെ ഉണർത്തും–ഇളക്കിവിടും.

[13] ഇടിഞ്ഞോനെ നികത്തിടും – ധനം ക്ഷയിച്ചവനെ സമ്പന്നനാക്കും. കല്മഷരാശിയെ – സ്തോതാവിന്റെ പാപപുഞ്ജത്തെ. കൊന്നൊടുക്കും-ശത്രുക്കളെ.

[14] ഈ ഋക്കിലെ പ്രതിപാദ്യം ഒന്നാംമണ്ഡലത്തിലുണ്ട്: ഏതശസംജ്ഞനെ (ഏതശനെന്ന മഹർഷിയെ) പോരിന്നയച്ചില്ല – സ്വശ്വനെന്ന രാജാവിന്റെ പുത്രനായിജ്ജനിച്ച സൂര്യനോടു പൊരുതാൻ പുറപ്പെട്ടപ്പോൾ തടുത്തു; താൻതന്നേ സ്വശ്വപുത്രനോടു യുദ്ധംചെയ്തു. അതിൽ പരിക്കോറ്റതിനാൽ ഇന്ദ്രൻ ഭാനുവിന്‍ വേരാം (തേജസ്സിന്റെ മൂലഭൂതമായ) ജലാസ്പദത്തിൽ (അന്തരിക്ഷത്തില്‍) ഒളിച്ചു; അപ്പോൾ കാര്‍മുകിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെമേൽ വെള്ളം പൊഴിച്ചു – ജലസേചനം കൊണ്ടു മുറിവുകളുടെ വേദന ശമിപ്പിച്ചു. വളഞ്ഞുപോം എന്ന വിശേഷണം കാര്‍മുകിലിന്റെ ഉപായത്തെ വ്യഞ്ജിപ്പിയ്ക്കുന്നു.

[15] ഈ ഒറ്റവരി ഒരു പാദംമാത്രമുള്ള ഋക്കിന്റെ (വിരാട് ഛന്ദസ്സ്) തർജ്ജമയാണ്: രാത്രിയിൽ യജമാനൻ ഹോതാവിങ്കൽ (അഗ്നിയിങ്കല്‍) വെള്ളം പകരുന്നതുപോലെ, മുകിൽ നീര്‍തൂകി എന്നു മുകളിലെ ഋക്കിനോടന്വയം.

[16] പത്നീദന്‍ = പത്നിയെ തരുന്നവന്‍. സ്വാവനാശ്രാന്തന്‍ = തന്റെ രക്ഷയിൽ തളരാത്തവൻ, താന്‍ രക്ഷിയ്ക്കേണ്ടുന്നവരെ സദാ രക്ഷിയ്ക്കുന്നവന്‍. നീര്‍പ്പാള–വെള്ളംകോരുന്ന പാള.

[17] നോക്കും – രക്ഷണീയരെയെല്ലാം വീക്ഷിയ്ക്കുന്ന. ആപ്തന്‍ = വിശ്വസ്തന്‍. പാർക്കുവോന്‍ – വിശ്വദ്രഷ്ടാവ്. സോമാർഹമിത്രം – യജമാനാദികളുടെ സഖാവ്. താതൻ – അച്ഛന്‍പോലെ രക്ഷിയ്ക്കുന്നവൻ; പോരാ, പിതാക്കളിൽ (രക്ഷിതാക്കളിൽ) വെച്ചു പിതാവായ (രക്ഷിതാവായ) ധാതാവ് – പിതൃസ്രഷ്ടാവ്. ലോകോല്‍ക്കനില്‍ – പുണ്യലോകം പൂകാനാഗ്രഹിയ്ക്കുന്ന സ്തോതാവിങ്കൽ കൊറ്റണയ്ക്ക, സ്കോതാവിന്ന് ആഹാരം നല്കിയാലും.

[18] സഖ്യോല്‍ക്കര്‍ = സഖ്യതല്‍പരരായ. ബാധിതര്‍ – രാക്ഷസാദികളാൽ പീഡിതര്‍.

[19] ഇഷ്ടൻ = പ്രിയപ്പെട്ടവൻ. മഘവാശ്രയസ്ഥൻ = മഘവാവിന്റെ ആശ്രയത്തിലിരിയ്ക്കുന്നവന്‍, ഇന്ദ്രനെ ആശ്രയിച്ചവന്‍.

[20] അശത്രു = ശത്രുരഹിതൻ, ആരാലും എതിർക്കപ്പെടാത്തവന്‍. ബഹുസ്വനന്‍ = വിവിധശബ്ദവാൻ. ജാതർക്കു–ജനിച്ചവർക്കൊക്കെ. ഉത്തരാർദ്ധം പ്രത്യക്ഷോക്തി: സ്തോതാവിനുള്ള – അങ്ങ് ഓരോ സ്തോതാവിന്നും കൊടുത്തുപോരുന്ന സല്‍ക്കീർത്തി ഇരട്ടിയായ് (കൂടുതലായി) എങ്ങളിൽ വെയ്ക്കുക, ഞങ്ങളെ അധികം കീർത്തിമാന്മാരാക്കുക.