വസിഷ്ഠൻ ഋഷി; ത്രിഷ്ടുപ്പ് ഛന്ദസ്സ്; ഉഷസ്സ് ദേവത. (കാകളി)
ച്ചേണിനാൽ പ്രഭാവം കാട്ടി വന്നെത്തിനാൾ;
മാറ്റാരെയും പാഴിരുട്ടിനേയും മുടി –
ച്ചേറ്റം നടന്നു തുറന്നാൾ, വഴികളെ!1
തുംഗസൗഭാഗ്യത്തിലാക്കുകി,ന്നെങ്ങളെ;
ചിത്രം യശോധനം ചേർക്ക, നരഹിതേ,
മർത്ത്യരാമെങ്ങളിൽദ്ദേവി, സാന്നനെയും!2
ഹാനിയില്ലാത്താക്കതിർച്ചാത്തു വന്നിതാ,
ദേവകൾക്കുള്ള കർമ്മങ്ങൾ തുടങ്ങിച്ചു,
മൂവാനിടത്തിൽ നിറഞ്ഞു പരക്കയായ്!3
ദൂരത്തുനിന്നുമൊരുങ്ങി,പ്പൊടുന്നനെ,
ചുറ്റിനടക്കുന്നു, ഭൂതങ്ങൾതൻ വെളി –
വുറ്റുനോക്കിക്കൊണ്ടു പഞ്ചജനങ്ങളിൽ!4
സൂര്യന്റെ മങ്ക, വസുദ്രവിണേശ്വരി,
വാർദ്ധക്യകർത്ത്രി,യൃഷിസ്തുത, യഷ്ടാക്കൾ
വാഴ്ത്തുമുഷസ്സു വെളിച്ചം വിതയ്ക്കയായ്!5
യാവഹിയ്ക്കും വിചിത്രോജ്ജ്വലവാജികൾ;
വൈവിധ്യമാർന്ന തേരേറിഗ്ഗമിയ്ക്കുന്നു,
സേവകർക്കായ് രത്നമേന്തി പ്രഭാവതി!6
ടൊത്തീജ്യയാമുഷോദേവി സത്യവതി
സുസ്ഥിരവും പിളർത്തേകുന്നു, പൈക്കൾക്കു
വൃത്തി, പശുക്കൾ കൊതിയ്ക്കും പെരിയവൾ7
സംഗീതമാം ധനം, ധാരാളമന്നവും;
മർത്ത്യരിൽ നിന്ദ്യമാകായ്ക്കെ,ങ്ങൾതൻ മഖം;
‘സ്വസ്തിയാൽപ്പാലിപ്പിനെ,പ്പൊഴുമെങ്ങളെ!’8
[1] പ്രാഭവം – മഹത്ത്വം. മാറ്റാർ – നമ്മെ ദ്രോഹിയ്ക്കുന്നവർ. തുറന്നാൾ – പ്രാണികളുടെ ജോലികൾക്ക്.
[2] യശോധനം = യശസ്സോടുകൂടിയ ധനം. സാന്നനെയും ചേർക്ക-അന്നവാവായ പുത്രനെയും കിട്ടിയ്ക്കുക.
[3] ഹാനിയില്ലാത്ത – അനശ്വരമായ. ആ – പ്രസിദ്ധമായ. തുടങ്ങിച്ച – പ്രഭാതത്തിലാണല്ലോ, ദേവകർമ്മങ്ങൾ ആരംഭിയ്ക്കുക. മൂവാനിടത്തിൽ – അന്തരിക്ഷത്തിന്റെ വായു – മേഘ – പക്ഷികൾക്കാലംബങ്ങളായ മൂന്നിടങ്ങളിൽ.
[4] വിണ്മകൾ – ഉഷസ്സ്. ഭൂതങ്ങൾ = പ്രാണികൾ. നോക്കിക്കൊണ്ടു – സാക്ഷിത്വേന.
[5] മാഘോനി – ഉഷസ്സിന്റെ ഒരു പേർ. ഇത്തരം ഋക്കുകൾ മുമ്പു വ്യാഖ്യാനിയ്ക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട് വസുദ്രവിണേശ്വരി – സാധാരണധനങ്ങളുടേയും ഉൽക്കൃഷ്ടസമ്പത്തിന്റെയും സ്വാമിനി.
[6] ആവഹിയ്ക്കും – ഉഷസ്സിന്റെ തേർ വലിയ്ക്കുന്ന. സേവകർക്കായ് – പരിചരിയ്ക്കുന്നവർക്കു കൊടുക്കാൻ.
[7] വൻദേവൻ = മഹാന്മാരായ ദേവന്മാർ. ഈജ്യ = യജനീയ. സുസ്ഥിരവും – ഉറപ്പേറിയ ഇരുട്ടുപോലും. വൃത്തി = ജീവനം, മേച്ചിൽപ്പുറം; രാവിലെയാണല്ലോ, പൈക്കൾ മേഞ്ഞുതുടങ്ങുക. പശുക്കൾ – മാടുകളും, ഇരുട്ടിലകപ്പെട്ട മറ്റുപ്രാണികളും.
[8] വീരാശ്വഗോസംഗതം = പുത്രരോടും അശ്വങ്ങളോടും ഗോക്കളോടും കൂടിയത്. പാലിപ്പിൻ – ഉഷസ്സുകളായ നിങ്ങൾ.