[1] കർമ്മവിശാരദം – വൃത്രവധാദികളിൽ സമർത്ഥമാകുന്നു. തിന്മനെ – രാക്ഷസാദിയെ. അതിനോടു് – ആ മദത്തോടു്. ഇരക്കുന്നു – ഞങ്ങളെ രക്ഷിപ്പാൻ.

[2] ദശഗ്വപദം മുൻപു വ്യാഖ്യാനിയ്ക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടു്. അധ്രിഗു – അംഗിരസ്സുകളിലൊരാൾ. അംബുരാശി = സമുദ്രം; സമുദ്രത്തെ രക്ഷിച്ചതു്, അടുത്ത ഋക്കിൽ വിവരിയ്ക്കും. ആത്തകാന്തിയാംമാറു – നഷ്ടമായ പ്രകാശം വീണ്ടുകിട്ടത്തക്കവണ്ണം. അതിനോടു് – ആ മദത്തോടു്.

[3] പെരുംനീർകളേ – വമ്പിച്ച വർഷോദകങ്ങളെ. യജ്ഞാധ്വസംപ്രാപ്തി നോക്കി – യജ്ഞമാർഗ്ഗപ്രാപ്തിയുദ്ദേശിച്ചു്.

[4] അപ്പൊഴേ – ഈ സ്തോത്രംകൊണ്ടു സ്തുതിയ്ക്കപ്പെടുമ്പോൾത്തന്നെ. കൊണ്ടുചെന്നിടും—ഞങ്ങളെ പ്രാർത്ഥിതസിദ്ധിയിലെത്തിയ്ക്കും.

[5] ചന്ദ്രോദയത്തിൽ വാരിധിപോലെ വേലിയേറും – അങ്ങയുടെ ഗൂണാധിക്യത്താൽ ക്രമേണ വിശലമായിത്തീരുന്ന. കൊണ്ടുവന്നിടും – ഞങ്ങൾക്കു ശ്രേയസ്സുകളെ കൊണ്ടുവരും.

[6] വിദൂരത്തുനിന്നു – സ്വർഗ്ഗത്തിൽ നിന്നു്. ഏകിനാനോ – ധനങ്ങൾ തന്നുവോ. സുഹൃത്ത്വം = സഖ്യം. മഴയ്ക്കൊപ്പമായ്പ്പെരുപ്പിച്ച് – ഞങ്ങളുടെ ധനം, മഴപോലെ വർദ്ധിപ്പിച്ചു്.

[7] പരോക്ഷവാക്യം: ലഭ്യമെത്തിച്ചു – കിട്ടേണ്ടുന്ന നന്മ കിട്ടിച്ചു. ഇവൻ – ഇന്ദ്രൻ. കലിശം = വജ്രം. ഭാനു = സൂര്യൻ.

[8] കൂറ്റരെ – അസുരന്മാരെ. നിഷ്പ്രാണരക്കി – കൊന്നു. ആയതമായി – നീണ്ടു, പെരുകി.

[9] ഇന്ദ്രൻ – സൂര്യാത്മാവായ ഇന്ദ്രൻ. ഇട്ടുകീഴമർപ്പോൻ – ശത്രുക്കളെ.

[10] പ്രത്യക്ഷവാക്യം. കാലയോഗ്യക്രതു = തക്കകാലത്തനുഷ്ഠിയ്ക്കുന്ന യജ്ഞം. സംഭൃതാർച്ചനമാമിതു – സപര്യയോടുകൂടിയ സ്തവം. അൻപിയറ്റും – അങ്ങയ്ക്കു പ്രീതിയുളവാക്കും. അളക്കുക – അങ്ങയുടെ ഗുണങ്ങളെ പരിച്ഛേദിയ്ക്കുക.

[11] അധ്വരദീക്ഷിതൻ = യാഗദീക്ഷകൊണ്ടവൻ. നീർ – സോമരസം. അളക്ക – ഇന്ദ്രന്റെ ഗുണഗുണത്തെ പരിച്ഛേദിയ്ക്കുക.

[12] ഇഷ്ടൻ – സ്തോതാവ് നല്കുവോൻ – ധനം. നീർ പിഴിയുന്നവന്റെ യഭിമുഖച്ചൊൽപൊലെ – യഷ്ടാവിന്റെ അഭിമുഖസ്തുതി ഇന്ദ്രന്റെ ഗുണബാഹുല്യത്താൽ വിശാലമായിത്തീരുന്നതുപോലെ. ഇന്ദ്രൻ സോമം നുകരുവാൻ, ധാരാളം കുടിപ്പാൻ, മൈത്തടി (വണ്ണം) പൂണ്ടു. അളക്ക – ഇന്ദ്രന്റെ മഹാത്ത്വത്തെ പരിച്ഛേയ്ക്കുക.

[13] അത്തിരുവായിൽ – ഇന്ദ്രന്റെ വായിൽ. വീഴ്ത്തുക = പകരുക. മഖദ്രവ്യം = യജ്ഞപദാർത്ഥം, ഹവിസ്സ്.

[14] ദീപ്തി = കാന്തി. താൻതാൻ – പരാപേക്ഷകൂടാതെ. തീർത്തുകൊണ്ടാൾ = നിർമ്മിച്ചാൾ. അദിതി – ഇന്ദ്രമാതാവു്. അവനാർത്ഥം = രക്ഷയ്ക്കു്.

[15] പ്രത്യക്ഷോക്തി: വാഴ്ത്തിനാർ – അങ്ങയെ. ആവഹിയ്ക്ക = കൊണ്ടുവരട്ടെ. ബഹുവ്രതർ – ബഹുവിധകർമ്മാക്കളായ രണ്ടു ഹരികൾ.

[16] വിഷ്ണു ചെന്നിടത്തോ – സോമപാനത്തിന്നു വിഷ്ണുചെന്നിട്ടുള്ള അന്യയാഗത്തിലോ. ജലനന്ദനൻ – ജലത്തിൽനിന്നു ജനിച്ചവൻ. ത്രിതൻ – ഒരു രാജർഷി. ആ മരുത്തുക്കളൊത്തോ – മരുത്തുക്കൾ എത്തിച്ചേർന്ന മറ്റൊരു യാഗത്തിലോ. സോമം കുടിയ്ക്കുകയായിരിയ്ക്കാം. എങ്കിലും, ഇന്നീരാൽ – ഞങ്ങളുടെ സോമരസത്താൽ – മത്താടുക.

[17] ദൂരത്തിൽ – അകലത്തെങ്ങാനും. ഉല്ലസിയ്ക്കുക = ആഹ്ലാദിയ്ക്കുക.

[18] നന്ദി – പ്രീതി. തദുക്ഥത്തിൽ – ആ യഷ്ടാവിന്റെ ശസ്ത്രസ്തോത്രം കേട്ട്.

[19] ഋത്വിഗ്യജമാനരോടു്: യുഷ്മദ്രക്ഷയ്ക്കു – നിങ്ങളുടെ രക്ഷയ്ക്കു. ദേവൻ – ഇന്ദ്രൻ. ഇന്ദ്രൻ നാനാരൂപനായി ഒരേ സമയത്തു് അനേകയജ്ഞങ്ങളിൽ സന്നിഹിതനാകും; അതുകൊണ്ടാണു്, ദേവശബ്ദത്തെയും, ഇന്ദ്രശബ്ദത്തെയും ഇരട്ടിപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതു് ഉൽസ്തുതിപ്പു – ഉറക്കെ സ്തുതിയ്ക്കുന്നു. മന്ദിയാതെ – ശീഘ്രം. അവ – എന്റെ സ്തുതികൾ. മഖാർഹൻ – യഷ്ടവ്യനായ ഇന്ദ്രൻ.

[20] തൂമുഖങ്ങൾ – സ്വച്ഛഹവിസ്സുകൾ. മഖപ്രാപ്യൻ = യജ്ഞങ്ങൾകൊണ്ടു പ്രാപിയ്ക്കപ്പെടേണ്ടവൻ. സോമാതിപായി = സോമം അതീവ കുടിയ്ക്കുന്നവൻ. ഉന്നതിപ്പെടുത്തുന്നൂ – സ്തോതാക്കൾ വളർത്തുന്നു. അവ സ്തുതികൾ.

[21] അവന്റെ (ഇന്ദ്രന്റെ) കൊണ്ടുവരൽ, ധനാനയനം, അത്യുദാരം, മഹത്താകുന്നു. കീർത്തിയും എത്രയെന്നതില്ലാത്തതാണു്, അതിവിശാലമാണു്. അവ – കൊണ്ടുവരലും, കീർത്തിയും. ഹവ്യദാതാവിന്നായ് – യജമാനന്നു നല്കാൻ, യജമാനന്നു സർവ്വസമ്പത്തും നല്കന്നു എന്നർത്ഥം.

[22] മൊഴികൾ – സ്തോത്രരൂപവാക്കുകൾ. ഉന്നരും – വൃത്രവധത്തിന്നു പര്യാപ്തം.

[23] കേൾപ്പോനെ – ഇന്ദ്രനെ. തുംഗത – മഹത്ത്വം.

[24] ഉജ്ജ്വലിപ്പൂ – ജഗത്തൊക്കയും.

[25] രണ്ടു തുരംഗങ്ങൾ – ഹരികൾ.

[27] താവകൻ = ഭവദീയൻ, ഭവാന്റെ ഭ്രാതാവു്. മൂവിടങ്ങൾ – മൂന്നു സ്ഥാനങ്ങൾ, ലോകങ്ങൾ. സമം = ഒപ്പം.

[28] സന്നിയന്ത്രിതം – അടക്കിനിർത്തപ്പെട്ടതു്.

[31] മുത്തുതകുന്ന – തുഷ്ടിപ്രദമായ. ഭക്തിപൂർവ്വം – പരിചരണങ്ങളോടേ. ഒരു ബന്ധുവിനെ നല്ല പ്രദേശത്തെയ്ക്കയയ്ക്കുന്നതുപോലെ.

[32] ധരണിമധ്യേ – വേദിയിൽ. മഖവസ്തുവെ കറക്കുന്നിടത്തു് – സോമം പിഴിയുന്നേടത്തു്. തദ്ദ്യുതിയെ – ഇന്ദ്രന്റെ തേജസ്സിനെ.

[33] മുല്പാടറിയിയ്ക്കയാണ് – അന്യരുടെ സ്തോത്രത്തെക്കാൾ മുമ്പേ ഞങ്ങളുടെ സ്തോത്രം കേൾപ്പിയ്ക്കയാണു് പൂർവാർദ്ധവാക്യത്തിന്റെ ആദിയിൽ, അതിനാൽ എന്നധ്യാഹരിയ്ക്കണം.