ഋഷിദേവതകൾ മുമ്പേത്തവ; ഗായത്രിയും ബൃഹതിയും സതോബൃഹതിയും ഛന്ദസ്സുകൾ. (‘ദ്വാരകാമന്ദിരം’ പോലെ)
യുന്നുണ്ടല്ലോ, ഭവാന്നായി;
ഇസ്സോമം കുടിയ്ക്കുകെ,ന്റെ-
യിദ്ദർഭയിലിരുന്നാലും!1
മുന്തിയ രണ്ടശ്വം നിന്നെ
കൊണ്ടുപോന്നീടട്ടേ:ചെവി –
ക്കൊണ്ടാലും, വന്നസ്മൽസ്തോത്രം!2
സോമം കുടിപ്പോനാം നിന്നെ,
ചേരുംവണ്ണം വിളിയ്ക്കുന്നു,
നീരു പിഴിഞ്ഞുവെച്ചിന്ദ്ര!3
വന്നെ,ങ്ങൾതൻ നൽസ്തുതികൾ
കേട്ടു, സോമം നുകർന്നാലും,
ശ്രേഷ്ഠത്തൊപ്പിവച്ച ഭവാൻ!4
നിന്മെയ്യിന്നും നറുംസോമം;
സന്ദാതാവാം നിൻനെഞ്ചിന്നും
സജ്ഞനിപ്പിയ്ക്കട്ടേ, സൗഖ്യം!6
നില്പോനാം നീയിന്ദ്ര, മുന്നിൽ
വന്നെത്തുക: വൃത്രവൈരിൻ,
കൊന്നൊടുക്ക,രിപുക്കളെ!9
നന്നാക്കിദ്ദർഭയിൽ വെച്ചൂ:
വന്നെത്തുകൊ,ന്നോടുകി,പ്പോ –
ളിന്നീർ കുടിയ്ക്കുക, ഭവാൻ!11
നീർ തവ സൗഖ്യത്തിന്നിതാ;
എന്നതിനാൽ വിളിയ്ക്കുന്നു,
നന്നായ് നിന്നെയാഖണ്ഡല!12
നില്പോൻ, യാജ്യൻ, ഗോലംഭകൻ,
ഒറ്റയ്ക്കുതാനനേകരെ –
യിട്ടമർപ്പോൻ, ഭരിപ്പവൻ –
ആയിന്ദ്രനെസ്സോമമുണ്മാ –
നായിട്ടൊ,രശ്വത്തെപ്പോലെ
കൊണ്ടുവരുന്നിതു, മുന്നിൽ
മണ്ടിച്ചെല്ലും പിടുത്തത്താൽ!15
[2] സട മുന്തിയ – മികച്ച കുഞ്ചിരോമമുള്ള. രണ്ടശ്വം – ഹരികൾ. അസ്മൽസ്തോത്രം = ഞങ്ങളൂടെ സ്തുതി.
[3] സോമികൾ = സോമസഹിതർ.
[5] മധു – സോമനീർ. ഇരുതൃക്കുക്ഷികൾ – വാർത്ത്രഘ്നം, മാഘോനം എന്നു രണ്ടുവയറുണ്ടത്രേ, ഇന്ദ്രന്ന്; അഥവാ, മേൽവയറും, അടിവയറും. ഇതു് (സോമനീർ)നാക്കാൽ അംഗീകരിയ്ക്ക – നുകരുക.
[6] സജ്ഞനിപ്പിയ്ക്ക = ഉളവാക്കുക.
[7] സുദ്രഷ്ടാവു് – വഴിപോലെ കാണുന്നവൻ. ദയിതമാർ – വെള്ളവസ്ത്രം ധരിച്ച ഭാര്യമാർ എന്നർത്ഥം: ഉപമേയമായ സോമം പാലും മറ്റും ചേർന്നതാണല്ലോ.
[8] കുമ്പ – വളരെസ്സോമമൊതുങ്ങുന്ന വലിയ വയർ. ശത്രുസ്തോമം = വൈരിവൃന്ദം.
[9] മുന്നിൽ – ഞങ്ങളുടെ മുമ്പിൽ.
[10] തോട്ടി = അങ്കുശമെന്ന ആയുധം. യജ്ഞാകാരൻ = യജമാനൻ.
[11] നന്നാക്കി – അരിച്ചു വെടുപ്പുവരുത്തി.
[12] ഖ്യാതം = പ്രസിദ്ധം. ഇതാ – പിഴിഞ്ഞു വെച്ചിരിയ്ക്കുന്നു.
[13] നിന്നുടെ – ഭവാന്നുള്ള. കുണ്ഡപായ്യം – ഒരു യാഗം. ഭംഗ്യാ – വഴിപോലെ. വെച്ചിരുന്നൂ – കുണ്ഡപായികളെന്ന ഋഷിമാർ. ശൃംഗവൃഷാവു് – ഒരു ഋഷി; ഇന്ദ്രൻ ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ പുത്രനായി അവതരിച്ചുപോൽ.
[14] വാസ്തോഷ്പതി = ഗൃഹപതി, ഇന്ദ്രൻ. തൂണറയ്ക്കു – അധ്വരിയുടെ, യജമാനന്റെ, ഗൃഹസ്തംഭം ഉറപ്പിൽ നില്ക്കട്ടെ. ഗൃഹം വീഴാതിരിയ്ക്കട്ടെ. മൈത്രാണം = അംഗരക്ഷ. ഉത്തരാർദ്ധം പരോക്ഷോക്തി: നൈകപുരഭേദി = അനേകശത്രുനഗരങ്ങൾ പിളർത്തവൻ, ഇന്ദ്രൻ ഋഷിമാർക്ക് – ഞങ്ങൾക്കു്. സോമി = സോമവാൻ.
[15] ഗോലംഭകൻ – അംഗിരസ്സുകൾക്കു ഗോക്കളെ കിട്ടിച്ചവൻ. അനേകരെ – വളരെശ്ശത്രുക്കളെ. ഭരിപ്പവൻ – ലോകത്തെ. മണ്ടിച്ചെല്ലും പിടുത്തം – ക്ഷിപ്രഗാമിയായ സ്തോത്രം. സ്തോതാവു് ഇന്ദ്രനെ, ഒരശ്വത്തെയെന്നപോലെ, സ്തോത്രത്തിൽ വലിച്ചു മുമ്പിൽ കൊണ്ടുവരുന്നു.