സമ്മദപുത്രനായ മത്സ്യമോ, മിത്രാവരുണപുത്രൻ മാന്യനോ ഋഷി; ഗായത്രി ഛന്ദസ്സ്; ആദിത്യന്മാർ ദേവത.
അര്യമൻ, മിത്ര, വരുണ, ഞങ്ങളർത്ഥിപ്പു, രക്ഷകൾ!4
വിളികേൾപ്പവരേ,നിങ്ങളെങ്ങുവാനാദിതേയരേ?5
കർമ്മങ്ങൾ കാത്തുരക്ഷിപ്പൂ, ദ്രോഹമാചരിയാതെവർ;13
അകന്നുപോകട്ടെ, ദുരാശയുമെങ്ങളിൽനിന്നുടൻ!15
അതു തന്നരുൾകെ,ങ്ങൾക്കു ഭവാന്മാരാദിതേയരെ!19
[1] സമ്മദമെന്ന പെരുമീനിന്റെ മകനായ മത്സ്യവും കൂട്ടുകാരും മീൻപിടുത്തക്കാരുടെ വലയിൽക്കുടുങ്ങിപ്പോയി. അവർ മോചനത്തിനായി ആദിത്യന്മാരെ സ്തുതിയ്ക്കുന്നു. അഥവാ മിത്രാവരുണപുത്രൻ മാന്യൻ ദുഃഖമുക്തിയ്ക്കായി സ്തുതിയ്ക്കുന്നു. ക്ഷത്രിയജാതിക്കാരത്രേ, ആദിത്യന്മാർ. ഇഷ്ടാഗമനത്തിനായ് – ഇഷ്ടപ്രാപ്തിയ്ക്കു്.
[2] അവരറിയുന്നതുപോലവേ – അവർക്കറിയാം, ദുഃഖം കടത്തിവിടാൻ.
[3] ഹവ്യദൻ – യജാമാനൻ.
[6] തളർന്ന – കർമ്മാനുഷ്ഠാനത്താൽ ക്ഷീണിച്ചു. പിഴിവോന്നു് – സോമം പിഴിയുന്നവന്ന്. അവയാൽ – ഇല്ലവും സ്വത്തും തന്നു്. കേറ്റിപ്പറവിൻ – ശ്ലാഘിപ്പിൻ.
[7] നിഷ്പാതകൻ = പാപരഹിതൻ. ഞങ്ങളെ നിഷ്പാപരാക്കി രത്നം, ശ്രേയസ്സ്, തരുവിൻ എന്നു ഹൃദയം.
[8] പെരുംവേലയ്ക്കു് – മഹത്തായ കർമ്മമനുഷ്ഠിപ്പാൻ. വശീകർത്താവു് – ഭൂവനത്തെയെല്ലാം വശത്താക്കുന്നവൻ. വേർപെടുത്തണം – വലക്കുടുക്കിൽനിന്ന്.
[9] വലയ്ക്കും = ഉപദ്രവിയ്ക്കുന്ന. വിടുർത്തുവിൻ – വലയിൽ നിന്നു മോചിപ്പിയ്ക്കുവിൻ.
[10] സവിധേ – അരികിൽ വന്നു്.
[11] നീ ദീനരക്ഷിണിയാണല്ലോ: ഉഗ്രമക്കൾ – ഘോരയാദസ്സുകൾ
[12] വിശാലഗമനേ – ഭൂമിതന്നെയത്രേ, അദിതി.
[14] ചെന്നായ്ക്കൾ – ഹിംസകർ. ബദ്ധനാം ചോരനെപ്പോലെ – കുറ്റംതെളിയാഞ്ഞാൽ, ചോരനെ തടവിൽ നിന്നു വിടുന്നതുപോലെ, എങ്ങളെ വിടുർത്തുവിൻ.
[16] വളരെ – വളരെസ്സുഖം.
[17] തുംഗചിത്തർ = ഉൽകൃഷ്ടമനസ്കർ.
[18] ഇതു് – ബന്ധനം. ഇങ്ങ് – ഞങ്ങൾക്കു്. ഭവദനുഗ്രഹത്താൽ വിടുതി കിട്ടിയാൻ ഈ ബന്ധനം ഞങ്ങൾക്കു സ്തുത്യമായിത്തീരുമല്ലോ.
[20] ഉണ്ടാക്കപ്പെട്ട – കൃത്രിമമായ. അന്തകായുധം – യമന്റെ ഒരായുധം തന്നെയാണു്, ഈ വല! ജര പെടുന്നതിന്മുമ്പു് – വാർദ്ധക്യത്തിൽ, വധിയ്ക്കപ്പെടുക അത്ര ദുഖകരമല്ലല്ലോ.
[21] ബന്ധം – വലയിൽപ്പെടൽ. അഘം = പാപം.