[1] ഹവിഷ്കർത്താക്കളോടു്: എഴുന്നള്ളിനാൻ – അഗ്നി. പോരും – ത്രാണിയുള്ള.

[2] മനുഷ്യന്ന് – യജമാനന്ന്.

[3] നരൻ – യജമാനൻ. നാക്കാൽ – ജിഹ്വാജനിതമായ. സ്തുതിയാൽ; ഇവിടെ സ്തുതികളെ കൈവിരലുകളാക്കിക്കല്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. പള്ളികൊള്ളുന്ന – ഉറങ്ങി(കത്താതെ)ക്കിടക്കുന്ന. രുദ്രനെ – ദുഃഖനാശനനായ അഗ്നിയെ.

[4] നക്കാൽ – ജ്വാലകൾകൊണ്ടു്. അന്നദൻ – അന്നദാതാവ്, അഗ്നി.

[5] ഓടും – അങ്ങിങ്ങു പായുന്ന. കാളക്കിടാവു് – തത്തുല്യൻ. ഇവൻ – അഗ്നി. എന്നാൽ, സ്തുതിയ്ക്കുന്നവനെ വാഴ്ത്താൻ (കൊണ്ടാടാൻ) കൊതിയ്ക്കുന്നു – സ്തോതാവിന്റെ പിടിയിൽനില്ക്കും എന്നർത്ഥം. സീതപ്രഭൻ = ധവളവർണ്ണൻ.

[6] പ്രവർഗ്ഗ്യയജ്ഞത്തെപ്പറ്റി: ചീർത്ത = തടിച്ച.

[7] ഒന്നിനെ – ഒരു പയ്യിനെ. ഏഴുപേർ – ഏഴ് ഋത്വിക്കുകൾ. അങ്ങു – അവരിൽവെച്ചു് രണ്ടുപേർ – അധ്വര്യുവും പ്രസ്ഥാതാവും. ഐവരെ – യജമാനൻ, ബ്രഹ്മാവു്, ഹോതാവ്, ആഗ്നീധ്രൻ, പ്രസ്തോതാവ് എന്നിവരെ. ഏർപ്പെടുത്തും – അതതു കർമ്മത്തിന്ന്. ഒലികൊണ്ട – ജനഘോഷമുയർന്ന. നദീതടേ – യജ്ഞയോഗ്യമായ നദീതീരത്തു്.

[8] പരിചര്യാപരനുടെ പത്തെണ്ണം മൂല – യജമാനൻ പത്തുവിരലുകൾ കൊണ്ടു തൊഴുതു യാചിച്ചതിനാൽ. ഉമ്പർകോൻ – ഇന്ദ്രനോ, അഗ്നിയോ, സൂര്യനോ. വാനിൽപെട്ടി – മേഘം. തുറക്കുന്നു – മഴപെയ്യിയ്ക്കുന്നു. മുമ്മട്ടാകിയ – തുടുപ്പും വെളുപ്പും, കറുപ്പും ചേർന്ന.

[10] വായ് (ദ്വാരം) ചുവട്ടിലും, വട്ടു മുകളിലുമാക്കിത്തിരിച്ചു് – വട്ടം ചുറ്റിച്ച്. ഇവർ – ഹോതാക്കൾ. സശേഷം – ഹവ്യാവശിഷ്ടത്തോടുകൂടിയതു്. കലം – മഹാവീരം. തൂകുവാൻ – അഗ്നിയിൽ പകരാൻ. മഹാവീരംകൊണ്ടത്രേ; ആഹവനീയാഗ്നിയിൽ ഹോമം.

[11] പുഷ്കരം – ഉപനയമനീപാത്രം. മൺകലം – മഹാവീരം.

[12] പൈക്കളേയും പെണ്ണാടുകളെയും കറക്കാൻ വിളിയ്ക്കുന്നു: മന്ത്രത്തൊടു – മന്ത്രം ചൊല്ലിക്കൊണ്ടു്. പൊൻകാതു രണ്ടുള്ള – എന്നാൽ ഒരു കാതു സ്വർണ്ണവും, മറ്റതു വെള്ളിയുമത്രേ. കലം പ്രാപിപ്പിൻ – മഹാവീരത്തിനടുക്കൽ വരുവിൻ.

[13] അധര്യുക്കളോടു്: കറന്നതിൽ – കറന്ന പശുവിൻപാലിൽ. ഊഴിവാനിൽത്തഴച്ച പാൽ – അത്രയ്ക്കു തിളച്ചുപൊങ്ങിയ ആട്ടിൻപാൽ. അസ്സത്തിൽ – ആട്ടിൻപാലിൽ. വൃക്ഷാവിനെ – അഗ്നിയെ.

[14] സ്വാവാസമറിയും – തങ്ങൾ മഹാവീരത്തിന്നടുക്കൽ നില്ക്കണമെന്നറിയുന്ന, ബന്ധുയുതമാർ – രക്ഷകരോടുകൂടിയവർ. ചേർന്നിടുകയാൽ – മഹാവീരത്തിന്നടുക്കൽ.

[15] അതിൻ – മഹാവീരത്തിന്റെ. കിറികൾ = കടവായ്ക്കൾ. ജീവനം – അന്നം, പാൽ. ഊട്ടുവാൻ – അഗ്നിയെയും ഇന്ദ്രനെയും. ഇതു് ഉത്തരാർദ്ധത്തിൽ എടുത്തു പറയുന്നു: അന്നമൊക്കെയും – പശുവിൻപാലും ആട്ടിൻപാലും മുഴുവൻ. അവർ – അധ്വര്യുക്കൾ.

[16] ഗോവു് – മാധ്യമികവാക്കു് (ഇടിയൊച്ച) ആകുന്ന പയ്യ്. മഴപെയ്യിച്ചു എന്നു സാരം.

[17] മിത്രാവരുണരോടു്: സോമയാഗം രോഗശാന്തി വരുത്തും.

[18] ഇവൻ – ഞാൻ. വെയ്ക്കുന്നതാം – ഹവിസ്സുകൾ വെയ്ക്കുന്നതായ. വാനത്തെ നക്കിനാൻ – ഉജ്ജ്വലിച്ചുയർന്നു. നാക്കു് – ജ്വാല.