അംഗിരോഗോത്രൻ വിരൂപൻ ഋഷി; ഗായത്രി ഛന്ദസ്സ്; അഗ്നി ദേവത. (‘ദ്വാരകാമന്ദിരം’പോലെ.)
പ്പാൽ വർഷിയ്ക്കും ഗോവെപ്പോലെ
കൈവിടായ്ക്ക,ത്തിരുവടി,
ഗോവുകൾ കുഞ്ഞിനെപ്പോലെ!8
ചിത്തന്റെയുമുപദ്രവം
തഞ്ചിയ്ക്കൊല്ലാ, മാലെങ്ങൾക്കു,
വഞ്ചിയ്ക്കാഴിത്തിരപോലെ!9
ന്നങ്ങയ്ക്കായി നമസ്കാരം
പാടുന്നുണ്ടു: ഭവാൻ ബലാൽ –
പ്പീഡിപ്പിയ്ക്കു, കൂടലരെ!10
ക്കർത്ഥം തുലോമെത്തിയ്ക്ക, നീ:
ഏറെച്ചെയ്തരുൾകെ,ങ്ങളി, –
ലേറെച്ചെയ്യുവോനാം ഭവാൻ!11
ന്നന്യനെച്ചെന്നഞ്ചിയ്ക്കുട്ടേ;
വർദ്ധിപ്പിയ്ക്ക, ഞങ്ങൾക്കു നീ
ശക്തിയുമൊരുക്കുമഗ്നേ!13
[1] ദേവാഹ്വാതാക്കൽ = ദേവന്മാരെ വിളിയ്ക്കുന്നവ. രഥി = തേരാളി.
[2] എങ്ങനെ ദേവന്മാരിൽച്ചൊല്ക – ഞങ്ങളുടെ യാഗം നന്നായി എന്നു ദേവന്മാരുടെഅടുക്കൽ പറഞ്ഞാലും. അർത്ഥനീയമഖിലവും – ദേവകളുടേതായ ധനമെല്ലാം. സത്യമാക്കുകയും ചെയ്യുക – ഞങ്ങൾക്കു തരുവിയ്ക്കുക എന്നു താൽപര്യം.
[3] യജ്ഞകൃത്യാർഹൻ = യജനീയൻ.
[4] പൂരം – സമൂഹം. ശിരസ്സായോൻ – ഉന്നതൻ, ശ്രേഷ്ഠൻ.
[5] സഹാഹ്വാനസംഘം – ഒപ്പം വിളിയ്ക്കപ്പെടുന്നവരുടെ, ദേവന്മാരുടെ, ഗുണം. തേരിനെ – ഋഭൂക്കളുടെ രഥകാരത്വം ഓർക്കുക.
[6] തന്നോടുതന്നെ: കൃത്രിമമല്ലാത്ത വാക്കാൽ – മന്ത്രംകൊണ്ടു്.
[7] തൃപ്പട – ജ്വാലാവലി. ഗോമതിയ്ക്കായ് – അവന്റെ ഗോവൃന്ദത്തെ കൈക്കലാക്കുവാൻ.
[8] ഗോവെപ്പോലെ – പാൽ ധാരാളമുള്ള പൈക്കളെ ആരും കൈവിടില്ലല്ലോ; പൈക്കൾ കുട്ടിയെയും ത്യജിയ്ക്കാറില്ല.
[10] കെല്പിന്ന് – ബലം കിട്ടാൻ.
[11] അർത്ഥം – ധനം.
[12] ഒരു ഭാരഭൃത്തു് (ചുമട്ടുകാരൻ) ചുമടിനെ ഇട്ടെറിയുന്നതുപോലെ, യുദ്ധമിതിൽ (ഈ യുദ്ധത്തിൽ) എങ്ങളെ ത്യജിയ്ക്കരുതു്; നേരേമറിച്ചു, ധനം (ശത്രു സമ്പത്തു) വെട്ടിപ്പിടിയ്ക്കുക, ഞങ്ങൾക്കു തരാൻ.
[13] അർദ്ദനം = പീഡനം. അഞ്ചിയ്ക്കട്ടെ – നടുങ്ങിയ്ക്കട്ടേ; ഞങ്ങളെ നടുങ്ങിയ്ക്കരുതു്.
[14] സന്നതൻ = നമസ്കരിച്ചവൻ. നമ്മൾ നമസ്കാരശീലരും പൂതയജ്ഞന്മാരുമാകണമെന്നു ധ്വനി.
[15] പരാനീകം – ശത്രുസൈന്യം, ദുർബലരെ – ബലഹീനരായ എന്റെ ആൾക്കാരെ. എടുത്തുപറയുകയാണു്, ഉത്തരാർദ്ധതിൽ.
[16] ഭവത്സുഖം – ഭഗവാന്റെ പക്കലുള്ള സുഖം.