സുശീല ഒൻ​പ​താം ക്ലാ​സ്സി​ലാ​യി​രു​ന്നു.

ചേ​ച്ചി പോ​യി​ട്ടു് രണ്ടു മൂ​ന്നു കൊ​ല്ല​മാ​യി. അച്ഛൻ ഇട​യ്ക്കൊ​ക്കെ വരും. അമ്മ ഒട്ടും വില വയ്ക്കാ​താ​യ​തോ​ടെ വര​വി​ന്റെ ഇടവേള കൂടി. അന്നു് അമ്മ കു​ളി​ക്കാൻ പോ​യ​പ്പോ​ഴാ​യി​രു​ന്നു അച്ഛ​ന്റെ വരവു്. ചി​ങ്ങ​മാ​ണു്. ഏത്ത​ക്കു​ല​യൊ​രെ​ണ്ണം തോളിൽ നി​ന്നു് ഇറ​ക്കി ഇറ​യ​ത്തു വച്ചു. അമ്പി​ളീ​ടെ​യാ​ണു്… എന്നു പറ​ഞ്ഞു് ചു​റ്റും നോ​ക്കി.

അമ്മ ഇല്ലേ​ടി എന്നൊ​രു ചോ​ദ്യം.

മറു​പ​ടി പറയും മുൻ​പു് ഉത്ത​ര​വെ​ത്തി. ഓട്ടോ​യി​ല് അമ്പി​ളീ​ടെ ആളു​ണ്ടു്. നീ ചെ​ന്നാൽ അവ​ളു​ടെ കൊ​ച്ചി​നെ കാണാം.

മടി​ച്ചു നി​ന്നു. ചെ​ല്ല​ടി നി​ന​ക്കു വാവേ കാ​ണ​ണ്ടേ എന്നാ​യി. പി​ന്നെ നി​ന്നാൽ തല്ലാ​ണു്. സുശീല ഓട്ടോ​യി​ലേ​ക്കു നട​ന്നു.

അതിൽ മീശ പി​രി​ച്ചു് ഒരാൾ ഇരി​ക്കു​ന്നു. കേ​റെ​ടീ എന്നു പറ​ഞ്ഞു് കയ്യിൽ പി​ടി​ച്ചു വലി​ച്ചു് ഓട്ടോ​യി​ലി​ട്ടു. കു​ഞ്ഞു് ഓട്ടോ​യി​ലു​ണ്ടെ​ന്നു കരു​തി​പ്പോയ സു​ശീ​ല​യ്ക്കു മി​ണ്ടാൻ പോലും ഇട കി​ട്ടി​യി​ല്ല. ചേ​ച്ചി​ക്കു് ഇത്ര പ്രാ​യ​മു​ള്ള ഭർ​ത്താ​വോ എന്നോർ​ത്തു് സുശീല ഓട്ടോ​യിൽ ഇരു​ന്നു. ഓട്ടോ ഒന്നര മണി​ക്കൂർ ഓടി. അപ്പോ​ഴേ​ക്കും സു​ശീ​ല​യ്ക്കു് ആന്തൽ കൂടി വന്നു. കണ്ണു​കൾ നി​റ​ഞ്ഞൊ​ഴു​കി. നിർ​ത്തു​മ്പോൾ ഓട്ടോ​ക്കാ​ര​നു് അയാൾ എണ്ണി​ക്കൊ​ടു​ത്ത​തു് ആയി​ര​ത്തി​നാ​നൂ​റു രൂ​പ​യാ​ണു്.

അമ്പി​ളി​ച്ചേ​ച്ചി​യെ കാണാൻ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കി. ചു​മ​രിൽ അമ്പി​ളി​ച്ചേ​ച്ചി​യും മീ​ശ​ക്കാ​ര​നും ഉള്ള പടം. തൊ​ട്ടി​ലിൽ രണ്ടോ മൂ​ന്നോ മാ​സ​മായ ഒരു കു​ഞ്ഞു്. അടു​ത്തു് ഒരു സ്ത്രീ നിൽ​ക്കു​ന്നു.

ഭാർ​ഗ​വൻ പറ​ഞ്ഞു: “ഇതിനെ പെ​റ്റി​ട്ടു് അവള് പോയി… ഇനി നീ വേണം നോ​ക്കാൻ…”

ആ സ്ത്രീ പാൽ​ക്കു​പ്പി സു​ശീ​ല​യ്ക്കു കൊ​ടു​ത്തു് ഇറ​ങ്ങി​പ്പോ​യി.

സുശീല സ്കൂൾ ഓർ​ത്തു. ഓണ​പ്പ​രീ​ക്ഷേ​ടെ മാർ​ക്കു് കി​ട്ടാ​നു​ണ്ടു്. നാലാം ക്ളാ​സു മുതൽ, കാ​ണാ​ത്ത​ദി​വ​സം ആധി തോ​ന്നു​ന്ന, ഉണ്ണി​യെ ഓർ​ത്തു. ഒന്നു കണ്ടാൽ മതി രണ്ടാൾ​ക്കും. കണ്ണു കൂ​ട്ടി​മു​ട്ടി കഴി​യു​മ്പോൾ പി​ന്നെ പേ​ടി​ച്ചു നോ​ട്ടം മാ​റ്റും. എന്നാ​ലും കാ​ണാ​തി​രി​ക്കാൻ വയ്യ.

കു​ഞ്ഞു കര​ഞ്ഞു. ആദ്യ​മാ​യി സുശില ആ കു​ഞ്ഞി​നെ തൊ​ട്ടു. എടു​ത്തു മടി​യിൽ വച്ചു. പാലു കൊ​ടു​ത്തു. അതി​ന്റെ കൈകൾ സു​ശീ​ല​യു​ടെ മേ​ലു​ടു​പ്പി​ന്റെ കൊ​ളു​ത്തു​കൾ​ക്കി​ട​യിൽ തെ​ര​ഞ്ഞു.

പു​റ​ത്തു​പോയ ഭാർ​ഗ​വൻ വരാൻ സന്ധ്യ കഴി​ഞ്ഞു. എനി​ക്കു് അമ്മേ കാ​ണ​മെ​ന്നു് സുശീല ചി​ണു​ങ്ങി, മൂ​ക്കു​പി​ഴി​ഞ്ഞു. ഉറ​ക്കെ കര​ഞ്ഞു. ആ കു​ഞ്ഞും കരയാൻ തു​ട​ങ്ങി. സുശീല കര​ച്ചിൽ നിർ​ത്തി കു​ഞ്ഞി​നെ എടു​ത്തു. അതു കയ്യി​ലി​രു​ന്നു് ഉറ​ങ്ങി. കു​ഞ്ഞി​നെ തൊ​ട്ടി​ലിൽ കി​ട​ത്തി തി​രി​ഞ്ഞ​തെ​യു​ള്ളു. ഭാർ​ഗ​വൻ വട്ടം​പി​ടി​ച്ചു് കട്ടി​ലി​ലേ​ക്കു് എടു​ത്തി​ട്ടു.

നി​ന്റ​ച്ഛൻ നി​ന്നെ എനി​ക്കു തന്ന​താ. ആയിരം രൂ​പ​യ്ക്കും ഒരു വാ​ഴ​ക്കു​ല​യ്ക്കും. നി​ന്റെ ചേ​ച്ചി​ക്കു് അയാൾ പതി​നാ​യി​ര​മാ വി​ഴു​ങ്ങി​യ​തു്. നി​ന​ക്കു് ഓട്ടോ​ക്കാ​ര​നു് കൊ​ടു​ത്ത​ത്ര പോലും വേ​ണ്ടി വന്നി​ല്ല. ഇത്ര വലിയ തമാശ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടും അയാൾ ചി​രി​ച്ചി​ല്ല.

പാ​വാ​ട​യും ഉടു​പ്പും വലി​ച്ച​ഴി​ച്ചു. പി​ന്നെ പു​ന്നാ​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. സുശീല ഏങ്ങ​ല​ടി​ച്ചു കര​ഞ്ഞു. അയാൾ ഒരു കാ​ള​വ​ണ്ടി​യോ​ട്ട​ക്കാ​ര​നാ​യി. രാ​വി​ലെ എഴു​നേൽ​ക്കു​മ്പോൾ മേ​ലാ​കെ കല​പ്പ​കൊ​ണ്ടു​ഴുത പാ​ടു​കൾ. അയാൾ എന്തൊ​ക്കെ ചെ​യ്തെ​ന്നു് ഓർ​ത്തു​നോ​ക്കാൻ പോലും സു​ശീ​ല​യ്ക്കു തോ​ന്നി​യി​ല്ല.

പു​റ​ത്തു​വ​രു​മ്പോൾ എടു​ത്തു​ടു​ത്ത​തു് അമ്പി​ളി​യു​ടെ മു​ണ്ടും മേ​ലു​ടു​പ്പു​മാ​ണു്. പാ​വാ​ട​യും ബ്ലൗ​സും ഭാർ​ഗ​വ​ന്റെ വലി​യിൽ കൊ​ളു​ത്തു​പൊ​ട്ടി കീ​റി​യി​രു​ന്നു. ഇന്ന​ലെ കണ്ട സ്ത്രീ, അമ്മി​ണി, ഇറ​യ​ത്തു കു​ഞ്ഞി​നെ എടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇതി​നി​ടെ അവർ എങ്ങ​നെ ഭാർ​ഗ​വൻ വി​ള​യാ​ടു​ന്ന തൊ​ട്ടി​ലും കട്ടി​ലും ഒന്നി​ച്ചി​ട്ട ഒറ്റ​മു​റി​യിൽ നി​ന്നു് ആ കു​ഞ്ഞി​നെ എടു​ത്തു? ഭാർ​ഗ​വ​നെ നോ​ക്കി. അയാൾ അപ്പോ​ഴും പി​റ​ന്ന​പ​ടി കട്ടി​ലി​ലു​ണ്ടു്.

സുശീല ചെ​ല്ലു​മ്പോൾ അമ്മി​ണി​യു​ടെ കണ്ണു നി​റ​ഞ്ഞൊ​ഴു​കു​ന്നു. അമ്മി​ണി അവ​ളു​ടെ തലയിൽ കൈ​വ​ച്ചു. സുശീല അമ്മ​യാ​യി കണ്ടു നെ​ഞ്ചിൽ വീണു. കു​റ​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ഭാർ​ഗ​വൻ ഉണ​രു​ക​യും ഉടു​മു​ണ്ടു് വാ​രി​യു​ടു​ത്തു് ഒരു പു​ക​യി​ല​ക്ക​റ​വീണ തോർ​ത്തു് തോ​ള​ത്തി​ട്ടു് പല്ലു​തേ​ക്കു​ക​യോ മുഖം കഴു​കു​ക​യോ ചെ​യ്യാ​തെ പു​റ​ത്തു​പോ​വു​ക​യും ചെ​യ്തു.

അമ്മി​ണി ആദ്യം വാ തു​റ​ന്ന​തു തന്നെ ആ വർ​ത്ത​മാ​ന​ത്തി​നാ​ണ്: “അമ്പി​ളി​യെ അയാള് ഒറ്റ​ച്ച​വി​ട്ടി​നു് കൊ​ന്ന​താ​ണെ​ന്നു നാ​ട്ടു​കാ​രു് പറ​യു​ന്നു​ണ്ടു്”.

സു​ശീ​ല​യ്ക്കു് അമ്മ​യെ ഓർമ്മ വന്നു. വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു പോകാൻ തോ​ന്നി. മു​റ്റ​ത്തി​റ​ങ്ങി ഇട​വ​ഴി​യി​ലേ​ക്കു കാൽ​വ​ച്ച​തേ​യു​ള്ളു. എടി പട്ടീ… എന്നൊ​രു വി​ളി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഭാർ​ഗ​വൻ കു​ത്തു​ക​ല്ലേൽ മൂ​ന്നാ​ലു പേ​രൊ​ടൊ​പ്പം ഇരി​ക്കു​ന്നു.

സു​ശീ​ല​യ്ക്കു പി​ന്നൊ​രി​ക്ക​ലും പോകാൻ തോ​ന്നി​യി​ല്ല. ഭാർ​ഗ​വൻ എന്നും രാ​ത്രി വരും. തി​ര​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന സമ​യ​ത്തും വി​ളി​ച്ചു കി​ട​ത്തും. ചോ​ര​യെ​ത്ര കണ്ട​താ​ടീ ഭാർ​ഗ​വൻ എന്നു വഷളൻ ചി​രി​യോ​ടെ പറയും. ഒരു കാലം കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ സു​ശീ​ല​യ്ക്കു തോ​ന്നി താൻ പെ​റാ​ത്ത പെ​ണ്ണാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു്. അയാൾ ദി​വ​സ​വും തോ​ന്നി​യ​തൊ​ക്കെ ചെ​യ്തി​ട്ടും സു​ശീ​ല​യ്ക്കു ഋതു തെ​റ്റി​യി​ല്ല. അമ്മ​യൊ​രി​ക്കൽ അറി​ഞ്ഞു​വ​ന്നു കണ്ട​പ്പോ​ഴി​ട്ട ഋദ്ധി​യെ​ന്ന പേ​രു​ള്ള കു​ട്ടി​യും ഋതു​ക്ക​ളും സു​ശീ​ല​യോ​ടൊ​പ്പം മാ​റാ​തെ നി​ന്നു.

പതി​റ്റാ​ണ്ടേ​ഴാ​യി തടവിൽ കി​ട​ന്ന ഇരു​ട്ടു് ഋദ്ധി​യു​ടെ ഒറ്റ വലി​യിൽ തു​റ​ന്ന ജാ​ല​ക​ത്തി​ലൂ​ടെ പു​റം​കാ​ഴ്ച കണ്ടു.

പു​തു​ത​ല​മുറ [1] വെ​ളി​ച്ചം പ്ര​വൃ​ദ്ധ ഇരു​ട്ടി​നു മുൻ​പിൽ പത​റി​യ​തു​പോ​ലെ ഒന്നു് മടി​ച്ചു; പി​ന്നെ, ആർ​ക്കും തട​യാ​നാ​കാ​ത്ത തമോ​പ്ര​കാശ ലയനം. പ്ര​ച​ണ്ഡ താ​ണ്ഡ​വ​മെ​ന്നു് ത്രയ. നു​ണ​പ്ര​ചാ​രണ ഭാ​ഷാ​പ്രാ​വി​ണ്യ​ത്തിൽ ഋദ്ധി​ക്കൊ​പ്പ​മെ​ത്തു​ക​യാ​ണു് ത്ര​യ​യെ​ന്നു് പി​ന്നാ​ലെ​യെ​ത്തിയ ഏകൻ.

“ലോ​കം​ക​ണ്ട പെ​രും​നു​ണ​യേ​തു്?”

ചോ​ദ്യം ഒരു അപ്പൂ​പ്പൻ​താ​ടി പോലെ ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കു​വി​ട്ടു് ഋദ്ധി ആ വലിയ കരി​ങ്കൽ​ക്കെ​ട്ടി​ന്റെ വാതിൽ തേടി നട​ന്നു. വള്ളി​പ്പ​ടർ​പ്പു​കൾ​ക്ക​പ്പു​റം വാ​തി​ലെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്ന പടു​കൂ​റ്റൻ നിർ​മി​തി. ഉരുളൻ തടി​ക​ളി​ലൂർ​ന്നു നൗകകൾ കട​ലി​ലേ​ക്കു ചാ​ഞ്ഞി​റ​ങ്ങു​ന്ന പാത. പത്തു കപ്പൽ​പ്പാ​ടെ​ങ്കി​ലും ദൂ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള കാ​ടു​ണ്ടു് തെ​ളി​ക്കാൻ. ഏക​ന്റെ നീ​ട്ടി​യു​ള്ള കൂ​വ​ലിൽ എഴു​പ​ത്തി​യെ​ട്ടിൽ എഴു​പ​ത്തി​യാ​റും അവി​ടെ​ത്തി. ദ്വി​ജൻ പോയ കടൽ നി​ശ്ച​ലം കി​ട​ന്നു. ദ്വാ​ദ​ശി നിന്ന കര ഇള​കി​യാ​ടി.

ഋദ്ധി കണ്ണു​തു​റ​ന്നു കി​ട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

സുശീല കഞ്ഞി​യെ​ടു​ത്തു് വേ​ഗ​മെ​ത്തി. രാ​വി​ലെ ഓറ​ഞ്ചു​നീ​രും ആപ്പിൾ നീ​രു​മൊ​ക്കെ​യാ​യി​രു​ന്നു ആദ്യ​ത്തെ കു​റ​ച്ചു​കാ​ലം. അന്ന​മ്മ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു് പി​ന്നെ കു​മ്പ​ള​ങ്ങ കു​ത്തി​യു​ട​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു. ഇട​യ്ക്കു് പാ​വ​യ്ക്കാ നീ​രു​മാ​ക്കി. പി​ന്നെ​യ​തു പേ​ര​യ്ക്ക​യാ​യി. ഒടു​വി​ലൊ​ടു​വിൽ ചാ​മ്പ​ക്ക​യും കശു​മാ​മ്പ​ഴ​വും. കക്ക​വാ​രി വരു​മ്പോൾ വഴി​ക്ക​രി​കീ​ന്നു കി​ട്ടാൻ അതി​ലും എളു​പ്പം വേ​റൊ​ന്നി​ല്ല. പി​ന്നെ വൈ​കി​ട്ട​ത്തെ പോലെ രാ​വി​ലെ​യും കഞ്ഞി​യാ​യി. എന്തു​കൊ​ടു​ത്താ​ലും ആ തൊ​ണ്ട​വ​ഴി ഇറ​ങ്ങി​പ്പോ​കും. കണ്ണു​കൊ​ണ്ടു​പോ​ലും ഇതു​വ​രെ വേ​ണ്ടാ എന്നു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല.

ഋദ്ധി സൈ​ക്കി​ളെ​ടു​ത്തു് പാ​ട​ത്തു ചെ​ല്ലു​മ്പോൾ സു​രേ​ഷ്, മനു, ബി​ജേ​ഷ്, കുമാർ, സി​ദ്ദി​ഖ്, സാ​ദി​ഖ് എന്നി​ങ്ങ​നെ എല്ലാ​വ​രു​മു​ണ്ടു്.

എന്നെ അവ​രാ​രും പെ​ണ്ണാ​യി കണ്ടി​ല്ല. മഠ​ത്തി​ലെ വാ​യ​ന​ശാ​ല​യി​ലെ ടി​വി​യിൽ എല്ലാ ഏക​ദി​ന​വും ടെ​സ്റ്റും ഞാൻ മു​ട​ങ്ങാ​തെ കണ്ടു. സാ​ധാ​രണ മഠ​ങ്ങ​ളിൽ പതി​വു​ള്ള​ത​ല്ല ടി​വി​യും വാ​യ​ന​ശാ​ല​യും. ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രെ നന്നാ​ക്കാൻ കര​ക്കാ​രു് ചേർ​ന്നു പി​രി​വെ​ടു​ത്തു മഠ​ത്തി​ന്റെ പറ​മ്പിൽ പണി​തു​കൊ​ടു​ത്ത​താ​ണു്. ഇരു​നൂ​റു പു​സ്ത​ക​മൊ​ക്കെ​യേ കഷ്ടി​ച്ചു​ള്ളു. പി​ന്നെ പല​രെ​ഴു​തിയ പുതിയ നി​യ​മ​ങ്ങൾ, ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​ലും മല​യാ​ള​ത്തി​ലും. അവി​ടെ​യു​ള്ള പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നും എന്തെ​ങ്കി​ലും ഉള്ള​താ​യി എനി​ക്കു തോ​ന്നി​യി​ല്ല. അവിടെ ചെ​ന്നു് ക്രി​ക്ക​റ്റ് കണ്ടു. അത്ര​ത​ന്നെ.

നാലടി ചു​വ​ടു​വ​ച്ചു് വലം​ക​യ്യിൽ നി​ന്നു് ഇടം​കൈ​കൊ​ണ്ടു് പന്തു തൂ​ക്കി​യെ​ടു​ത്തു് ഞാൻ ലെ​ഗ്സ്പി​ന്നു​കൾ എറി​ഞ്ഞു. വലം​കൈ​കൊ​ണ്ടു് ബാ​റ്റ് പി​ടി​ച്ചു് കവർ​ഷോ​ട്ടു​കൾ പാ​യി​ച്ചു. ഇട​ത്തെ​റി​ഞ്ഞു വല​ത്ത​ടി​ക്കാൻ നീ​യാ​രാ ശാ​സ്ത്രി​യാ​ണോ എന്നു് സു​രേ​ഷി​ന്റെ അച്ഛൻ ഒരി​ക്കൽ ചോ​ദി​ച്ച​തു് വി​ട്ടു​പോ​കാ​ത്ത പേ​രാ​യി. കണ്ട​ത്തിൽ ചെ​ല്ലു​മ്പോ​ഴെ​ല്ലാം ഞാൻ ശാ​സ്ത്രി​യാ​യി അഭി​ന​യി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. ആൺ​ക​ളി​ക​ളിൽ നി​റ​യാൻ മോ​ഹി​ച്ച പെ​ണ്ണാ​യി​രു​ന്നെ​ന്നു് എത്ര​യോ കഴി​ഞ്ഞാ​ണു് തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ​തു്. വള​പ്പൊ​ട്ടും കക്ക​യും മാ​ത്രം കളി​ച്ചു് ഊരു വയ്ക്കാ​ത്ത ചെ​റു​പ്പ​വു​മാ​യി എത്ര കോടി പെ​ണ്ണു​ങ്ങ​ളാ​ണു് വിറകു കൊളളി പോലെ ഉണ​ങ്ങി എരി​ഞ്ഞു തീർ​ന്ന​തു്. സു​ശീ​ല​യെ​പ്പോ​ലെ.

കളി​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ എന്നും ആൺ​കു​ട്ടി​കൾ​ക്കൊ​പ്പം ഞാൻ പു​ഴ​യിൽ കു​ളി​ക്കാൻ പോയി. അമ്മ​യ്ക്കു് അതിൽ പേ​ടി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ സി​സ്റ്റർ പറ​ഞ്ഞു, അവ​ളി​നി​യെ​ങ്കി​ലും ആണു​ങ്ങ​ളെ പേ​ടി​ക്കാ​തെ വള​ര​ട്ടെ എന്നു്. അവ​രാ​രും എന്നെ വേറെ വർ​ഗ​മാ​യി കണ്ടി​ല്ലെ​ന്ന​തിൽ എനി​ക്കു് അത്ഭു​ത​മൊ​ന്നും തോ​ന്നി​യി​ല്ല. അവർ എന്നെ ആക്ര​മി​ക്കാൻ നിൽ​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണെ​ന്നു് തോ​ന്നി ഞാൻ അക​ല​മി​ട്ടി​ല്ല. മാ​സ​മുറ വരു​മ്പോൾ പോലും എനി​ക്കു് പെ​ണ്ണാ​യി തോ​ന്നി​യി​ല്ല. ഇട്ടു പോ​കു​ന്ന ടീ​ഷർ​ട്ടും ഷോർ​ട്ട്സു​മാ​യി ആറ്റെ​റു​മ്പി​ലെ ചാഞ്ഞ ചേരു മര​ത്തിൽ നി​ന്നു് ഞാൻ പു​ഴ​യി​ലേ​ക്കു് തല​കീ​ഴാ​യി കൂ​പ്പു​കു​ത്തി. ചേരു തൊ​ട്ടാൽ ചൊ​റി​യു​ന്ന സു​രേ​ഷും മനു​വും കടവിൽ നി​ന്നു് മു​ങ്ങാ​ങ്കു​ഴി ഇട്ടു് താഴെ വന്നു. ചേരു് ചൊ​റി​യാ​ത്ത ഞാനും സി​ദ്ദി​ഖും ബി​ജേ​ഷും തടി​യിൽ വട്ടം പി​ടി​ച്ചു കി​ട​ന്നു് അവരെ വെ​ല്ലു​വി​ളി​ച്ചു. കു​ള​ക്കോ​ഴി​കൾ​ക്കൊ​പ്പം കൈ​ത​യു​ടെ ഇട​യി​ലൂ​ടെ ചാടി. ഒരേ വെ​ള്ള​ത്തിൽ ഒരേ ആഴ​ത്തിൽ അവർ​ക്കൊ​പ്പം പോയി ഞാൻ പൊ​ങ്ങി വന്നു.

സൈ​ക്കി​ളി​ന്റെ കാ​രി​യ​റിൽ വച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന മഞ്ഞ സോ​പ്പു​പെ​ട്ടി മൂ​ടാ​നു​ള്ള പ്ലാ​സ്റ്റി​ക് കവറിൽ എല്ലാ​ത്ത​വ​ണ​യും ഞാൻ ആറ്റു​പ​ര​ലു​ക​ളെ പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു. തോർ​ത്തു കഴു​ത്തിൽ​ക്കെ​ട്ടി മറ്റേ​യ​റ്റം വി​ടർ​ത്തി​യാ​ണു് പി​ടി​ത്തം. എല്ലാ​ദി​വ​സ​വും പി​ടി​ച്ചാ​ലും അത്ര തന്നെ പര​ലു​കൾ പി​ന്നെ​യും അവി​ടെ​യു​ണ്ടാ​കും. ഇന്ന​ലെ പി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വർ അതു ലോ​കാ​വ​സാ​ന​മാ​ണെ​ന്നു കരു​തി​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​കും. പി​ന്നെ​യും വേ​ട്ട​ക്കാർ​ക്കു പി​ടി​ക്കാൻ അത്ര​ത​ന്നെ പര​ലു​കൾ അതേ സ്ഥാ​ന​ത്തു നീ​ന്തി​ത്തു​ടി​ക്കും.

സുശീല കാ​യ​ല​രി​ക​ത്തു​കൂ​ടി കക്ക​യ്ക്കു പോ​കു​മ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ദൂ​രെ​യു​ള്ള ചെ​റു​വ​ള്ള​ത്തി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കി അതിൽ ഉണ്ണി​യാ​ണെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ക്കും.

യു​വാ​വോ മധ്യ​വ​യ​സ്ക​നോ ആയ ഉണ്ണി​യു​ടെ രൂ​പ​മൊ​ന്നും മന​സ്സിൽ വരി​ല്ല. മീശ മു​ള​യ്ക്കാ​ത്ത കുറിയ പതി​നാ​ലു​കാ​ര​നെ​യാ​ണു കാണുക. ആ വള്ളം അടു​ത്തു​വ​രു​ന്ന​തു​വ​രെ അതിൽ ഒരു വശ​ത്തു് ഉണ്ണി​യും മറു​വ​ശ​ത്തു് അച്ഛൻ ദി​വാ​ക​ര​നു​മാ​ണെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്ന​താ​ണു് സു​ശീ​ല​യു​ടെ ഇപ്പോ​ഴു​ള്ള ഏക വി​നോ​ദം. വള്ളം അടു​ത്തു​വ​രി​ക​യും അതിൽ താ​മ​ര​പ്പൂ​വി​നും ആമ്പൽ​പ്പൂ​വി​നും പകരം മീ​നാ​ണെ​ന്നു കണ്ണു് തല​ച്ചോ​റി​ലേ​ക്കു സന്ദേ​ശം നൽ​കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന നി​മി​ഷം വരെ സു​ശീ​ല​യ്ക്കു് വള്ള​ത്തി​ലു​ള്ള​തു് ഉണ്ണി​യും ദി​വാ​ക​ര​നു​മാ​ണു്.

ദി​വാ​ക​രൻ പല​പ​ണി​ക്കാ​ര​നാ​ണു്. ഒരു​ദി​വ​സം മേ​സ്തി​രി​യു​ടെ കൂടെ പരു​ക്കൻ കൂ​ട്ടാൻ പോയാൽ പി​റ്റേ​ന്നു് കയ്യാ​ല​പ്പാ​പ്പു​വി​ന്റെ കൂടെ ഉരു​ളൻ​ക​ല്ലു​കൾ കൊ​ട്ട​യിൽ ചു​മ​ന്നു കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു കാണാം. മറ്റൊ​രു ദിവസം വീ​ടു​മേ​യാൻ ഏതെ​ങ്കി​ലും ശീ​ലാ​ന്തി​യിൽ ഇരി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​കും. ചി​ല​പ്പോൾ തെ​ങ്ങി​ന്റെ ചു​വ​ടു​കി​ള​ച്ചു നിൽ​ക്കു​ന്ന​തും വാ​ഴ​യ്ക്കു കു​ഴി​വെ​ട്ടു​ന്ന​തും കാണാം. ഇതൊ​ക്കെ​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും എല്ലാ​ദി​വ​സ​വും വൈ​കി​ട്ടു സ്ഥി​രം പണി​യു​ണ്ടു്. താ​മ​ര​മൊ​ട്ടും ആമ്പൽ​മൊ​ട്ടും പറി​ച്ചു വിൽ​ക്ക​ലാ​ണ​തു്. പി​റ്റേ​ന്നു വി​ട​രാ​വു​ന്ന മൊ​ട്ടു​കൾ മാ​ത്രം എന്നും പറി​ച്ചെ​ടു​ത്തു പൂ​ക്ക​ട​ക​ളിൽ എത്തി​ക്കും. അങ്ങ​നെ നാ​ട്ടി​ലെ എല്ലാ ആരാ​ധ​ന​ക​ളി​ലും പാർ​ട്ടി സമ്മേ​ള​ന​ങ്ങ​ളി​ലും ഉദ്ഘാ​ട​ന​ങ്ങ​ളി​ലും ഉണ്ണി​യും ദി​വാ​ക​ര​നും പങ്കാ​ളി​ക​ളാ​യി.

കു​ളി​ക്കാൻ പോ​യി​രു​ന്ന കു​ള​ത്തി​ന​പ്പു​റ​മാ​ണു് ആമ്പ​ലും താ​മ​ര​യും നിൽ​ക്കു​ന്ന ചതു​പ്പു്. ചേ​ച്ചി അമ്പി​ളി​യാ​ണു് പറ​ഞ്ഞ​തു് പണ്ടു മല​പൊ​ട്ടി മു​ങ്ങി​പ്പോയ തമ്പ്രാ​ക്ക​ളു​ടെ ആത്മാ​ക്ക​ളാ​ണു് താ​മ​ര​യും ആമ്പ​ലു​മാ​യി വി​രി​യു​ന്ന​തെ​ന്നു്. അതു കണ്ടു പെ​ണ്ണു​ങ്ങൾ മോ​ഹി​ക്ക​രു​തെ​ന്നു കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ പറ​ഞ്ഞ​തു ചേ​ച്ചി എപ്പോ​ഴും ഓർ​മി​പ്പി​ക്കും.

കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​തു് കു​ന്നിൻ മു​ക​ളി​ല​ല്ല. കണ്ട​ത്തി​ന്റെ നടു​ക്കാ​ണു്. അതും കു​റേ​ക്കാ​ലം മുൻപു കണ്ടം തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. മല​വെ​ള്ളം വരു​മ്പോൾ എല്ലാ​വ​രും കോ​രി​യി​ട്ട ചെ​ളി​യ​ടി​ഞ്ഞു് കു​ന്നാ​യ​താ​ണു്. അതിനു മു​ക​ളിൽ ആറു മരുതു മു​റി​ച്ചു​നാ​ട്ടി തെ​ങ്ങൊ​രെ​ണ്ണം പി​ളർ​ന്നു് മൂ​ന്നു് ഉത്ത​ര​വും വച്ചു്, കമു​കി​ന്റെ അല​കു​കൊ​ണ്ടു കഴു​ക്കോ​ലും വച്ചു്, കീ​റ്റോല മേ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്ത​തു് അയ്യ​പ്പ​നാ​ണു്. വാ​രി​മു​ന​കൂർ​പ്പി​ച്ചു് ഓല​യ്ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ ഇറ​ക്കി ചെ​റു​ക​യർ കൊ​ണ്ടു് കെ​ട്ടി ഒറ്റ​ദി​വ​സം കൊ​ണ്ടാ​ണു് അയ്യ​പ്പൻ മേ​ച്ചി​ലു തീർ​ത്ത​തു്.

തെ​ങ്ങു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള നി​ലം​ത​ല്ലി [2] സു​ശീ​ല​യെ​ക്കൊ​ണ്ടു് വീ​ട്ടിൽ നി​ന്നു് എടു​പ്പി​ച്ചാ​ണു് ദി​വാ​ക​രൻ തല്ലി​യു​റ​പ്പി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്ത​തു്. ദി​വാ​ക​ര​ന്റെ തൊ​ഴു​ത്തിൽ വി​രി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞു ബാ​ക്കി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന മു​തു​ക്കൻ​പന കീ​റി​യ​തു കൊ​ണ്ടാ​ണു് തറ​യൊ​രു​ക്കി​യ​തു്. കള്ളു വറ്റി​യ​പ്പോൾ ചെ​ത്തു​ക​ത്തി​ക്കു പകരം കോ​ടാ​ലി​യെ​ടു​ത്തു് അയ്യ​പ്പൻ തന്നെ​യാ​ണു് പടി​ഞ്ഞാ​റേ​ക്കാ​രു​ടെ പന​വീ​ഴി​ച്ച​തു്. നാ​ണ​പ്പൻ​മു​ത​ലാ​ളീ​ടെ ഈർ​ച്ച​മി​ല്ലിൽ പോയി പ്ലാ​വി​ന്റേ​യും ആഞ്ഞി​ലി​യു​ടേ​യും കാതൽ എടു​ത്ത ശേഷം തള്ളു​ന്ന പു​റ​കോ​ട്ടു​പ​ലക കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​തു തന്നെ ഒര​ര​ങ്ങി​നു​ള്ള നാ​ട​ക​മാ​യി​രു​ന്നു.

പലക എത്ര​വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ലു​മെ​ടു​ത്തു വേഗം പൊ​യ്ക്കോ എന്നു നാ​ണ​പ്പൻ മു​ത​ലാ​ളി. ഇഴ​പാ​കാൻ പട്ടിക കൂടി വേ​ണ​മെ​ന്നു് കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ. നൂറടി പട്ടിക തരാ​മെ​ന്നു് നാ​ണ​പ്പൻ മു​ത​ലാ​ളി. പട്ടി​ക​യ​ടി​ക്കാൻ വീ​ക്ക​നാ​ണീം പു​റ​കോ​ട്ടു​പ​ലക അടി​ക്കാൻ മു​ള്ളാ​ണീം വേ​ണ​മെ​ന്നു കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ. അപ്പോൾ തന്നെ ഈർ​ച്ച​വാ​ളേൽ എണ്ണ​യി​ട്ടോ​ണ്ടി​രു​ന്ന മു​രു​ക​നെ സൈ​ക്കി​ളും അൻപതു രൂ​പ​യും കൊ​ടു​ത്തു​വി​ട്ടു് പാ​ല​യ്ക്കാ മു​ക്ക​ന്റെ ഇരു​മ്പു​ക​ടേ​ന്നു് ആണി വാ​ങ്ങി​ച്ചു് കയ്യിൽ കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടു് നാ​ണ​പ്പൻ മു​ത​ലാ​ളി തൊ​ഴു​തു.

ദി​വാ​ക​ര​നു് അഞ്ചു ദി​വ​സ​ത്തെ കൂലി കൊ​ടു​ക്കാ​നു​ണ്ടെ​ന്നു കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ പറ​ഞ്ഞു തീരും മു​മ്പു് നൂ​റി​ന്റെ അഞ്ചു നോ​ട്ടു കൊ​ടു​ത്തു മു​ത​ലാ​ളി. കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ തൃ​പ്തി​യാ​കാ​തെ നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ ആറാ​മ​തു് ഒരു നോ​ട്ടും കൂടി കൊ​ടു​ത്തു മു​ത​ലാ​ളി ജീ​പ്പ് എടു​ത്തു് ഒറ്റ​പ്പോ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു, മഹാ​റാ​ണി ബാ​റി​ലേ​ക്കു്. എല്ലാ​യി​ട​ത്തും പണി​യു​മ്പോൾ ദി​വാ​ക​ര​നു് നൂറു രൂ​പ​യാ​ണു് തച്ചു്. കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ നൂ​റ്റി​യി​രു​പ​തു വെച്ച അറു​നൂ​റു് തി​ക​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു. ആ പഞ്ചാ​യ​ത്തിൽ കു​ന്ന​ത്ത​മ്മേ​ടെ വീ​ട്ടിൽ പണി​യാൻ പോ​കാ​നു​ള്ള ധൈ​ര്യം ദി​വാ​ക​ര​നും അയ്യ​പ്പ​നും മാ​ത്ര​മേ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളു. നാ​ട്ടി​ലെ പി​ള്ളേ​രൊ​ക്കെ കു​ന്ന​ത്ത​ള്ള എന്നു വി​ളി​ച്ച​പ്പോൾ ദി​വാ​ക​രൻ ഉണ്ണി​യെ​ക്കൊ​ണ്ടു് കു​ന്ന​ത്ത​മ്മൂ​മ്മ എന്നു വി​ളി​പ്പി​ച്ചു. ഉണ്ണി​യു​ടെ അമ്മ നളി​നി​യാ​ണു് തൊ​ണ്ടിൽ​ക്കൂ​ടി പോ​കു​മ്പോ​ഴൊ​ക്കെ വി​ളി​ച്ചു​കേ​റ്റി കട്ടൻ​ചാ​യ​യും ചു​ട്ട​പ​പ്പ​ട​വും കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ​യ്ക്കു കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു്. ആ നാ​ട്ടിൽ വേ​റൊ​രു വീ​ട്ടു​കാ​ര​ത്തീം അങ്ങ​നെ ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല.

പി​ന്നെ എല്ലാ ആണ്ടി​ലും കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ ഏതെ​ങ്കി​ലും പറ​മ്പിൽ നി​ന്നു് അയ്യ​പ്പ​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു മരു​തും വെ​ട്ടി​ക്കും. മണ്ട​പോയ കമുകു വീ​ഴി​ച്ചു് വാ​രി​യു​മു​ണ്ടാ​ക്കും. കു​ന്ന​ത്ത​മ്മേ​ടെ ഭാ​ഗ്യ​ത്തി​നു് എവി​ടെ​ങ്കി​ലും കൊ​ന്ന​ത്തെ​ങ്ങു പു​രേ​ലേ​ക്കു ചാ​ഞ്ഞു നിൽ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​കും. ഇനി ചാ​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും വീ​ട്ടു​കാ​രെ പറ​ഞ്ഞു​പേ​ടി​പ്പി​ച്ചു് അതു കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ കു​ഴ​പ്പ​മു​ള്ള​താ​ക്കും. അയ്യ​പ്പ​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു വെ​ട്ടി​ക്കാ​നു​ള്ള കൂ​ലി​കൂ​ടി വീ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ കയ്യീ​ന്നു വാ​ങ്ങി​ച്ചു് തെ​ങ്ങും കൊ​ണ്ടു പോ​രി​ക​യാ​ണു് പതി​വു്.

കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ നിറയെ ചി​രി​ച്ചാ​ണു് കാശു ചോ​ദി​ക്കുക. അതു കാ​ണു​മ്പോൾ തന്നെ നാ​ട്ടി​ലെ ആണു​ങ്ങൾ​ക്കൊ​ക്കെ പേ​ടി​യാ​ണു്. നി​വൃ​ത്തി​യു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ കാശു് അടു​ത്ത കയ്യാ​ല​യി​ലോ മതി​ലി​ലോ വച്ചു് അവർ സ്ഥലം കാ​ലി​യാ​ക്കും. കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ​യു​ടെ അടു​ത്തു് രാ​ത്രി​യിൽ പോ​യി​രു​ന്ന​വ​രും പോ​കാ​ത്ത​വ​രും പകൽ അവരെ പേ​ടി​ച്ചു.

ആ വീ​ട്ടിൽ കു​ടി​യി​രു​ന്ന ശേ​ഷ​മാ​ണു് രാ​ത്രി​യിൽ ആത്മാ​ക്കൾ ഇറ​ങ്ങി വരു​ന്ന​തു് കാ​ണാ​റു​ണ്ടെ​ന്നു് നാ​ട്ടു​കാ​രോ​ടെ​ല്ലാ​രോ​ടും കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ പറയാൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​തു്. ആരു​മി​ല്ലാ​ത്ത പാ​ട​ത്തു് അവർ വന്നി​റ​ങ്ങി വി​രി​യും. നൂ​റാ​ണ്ടു മുൻ​പൊ​രു ഉരുൾ​പൊ​ട്ട​ലു​ണ്ടാ​യി. എൺപതു കഴി​ഞ്ഞ കു​ന്ന​ത്ത​മ്മേ​ടെ അമ്മ​യു​ടെ ചെ​റു​പ്പ​ത്തി​ലെ സം​ഭ​വ​മാ​ണു്.

മണി​യാ​റൻ മല​യാ​യി​രു​ന്നു പാ​ട​ത്തി​ന്റെ പടി​ഞ്ഞാ​റ​റ്റം മുതൽ മേ​ലോ​ട്ടു്. ഇപ്പോ അവിടെ നടു​ക്കൊ​രു വെ​ള്ള​പ്പാ​ത്തീം അപ്പു​റ​മി​പ്പു​റം മണ​വാ​ളൻ മണ​വാ​ട്ടി പാ​റ​ക​ളു​മാ​ണു്. തല​യു​യർ​ത്തി മണ​വാ​ള​നും മാ​ല​യ്ക്കാ​യി തല​താ​ഴ്ത്തി മണ​വാ​ട്ടി​യും. കരി​ങ്കാ​ളി​യു​ടെ മകൾ മധു​ര​യും മന്ദാ​ര​ത്തി​ന്റെ മകൻ സന്ദ​ന​വു​മാ​ണു് കൊ​ച്ചു​നാ​ളു​മു​തൽ ഇഷ്ട​മാ​യി മംഗലം കഴി​ക്കാൻ നി​ന്ന​തു്. മാ​ല​യെ​ടു​ക്കാൻ സന്ദ​നം കു​നി​ഞ്ഞ സമ​യ​ത്താ​ണു് മധു​ര​യെ ഒറ്റ​ക്ക​യ്യിൽ പൊ​ക്കി​യെ​ടു​ത്തു് ചന്ദ്ര​പ്പൻ കൊ​ണ്ടു​പോ​യ​തു്.

കൊ​യ്ത്തു​പു​രേ​ലേ​ക്കു് ചന്ദ്ര​പ്പൻ മധു​ര​യെ ഇട്ടു​കൊ​ടു​ത്ത​തേ ഓരോ​രു​ത്ത​രാ​യി വന്നു. രണ്ടര ദിവസം നൂ​റ്റി​യെ​ട്ടു തമ്പ്രാ​പ്പി​ള്ളേ​രു് കഷ്ട​പ്പെ​ടു​ത്തീ​ട്ടും മധുര ചത്തി​ല്ല. ഓരോ​രു​ത്ത​രും ഊഴം​ക​ഴി​ഞ്ഞു് വി​യർ​പ്പു​തു​ട​ച്ചു് ഇളി​ച്ച ചി​രി​യു​മാ​യി വരാ​ന്ത​യിൽ ഇരി​ക്കും. അപ്പോൾ അടു​ത്ത​യാൾ കയറും. എല്ലാ​വ​രും കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ മധുര എഴു​നേ​റ്റു നെ​റു​കം​ത​ലേ​ന്നു് ഒരു മു​ടി​പി​ഴു​തു് മണി​യാ​റൻ​മല നോ​ക്കി​യെ​റി​ഞ്ഞു. മല​പി​ളർ​ന്നു. വെ​ള്ള​മൊ​ഴു​കി കൊ​യ്ത്തു​പു​രേം നൂ​റ്റി​യെ​ട്ടു തമ്പ്രാ​പ്പി​ള്ളേ​രും അവ​രു​ടെ കു​ടും​ബ​ക്കാ​രും താ​ഴ്‌​ന്ന​ടി​ഞ്ഞു. മധു​ര​യേ​യും രക്ഷി​ക്കാൻ പര​ക്കം പാ​ഞ്ഞു നടന്ന സന്ദ​ന​ത്തേ​യും പി​ന്നെ ആരും കണ്ടി​ല്ല.

അപ്പു​റ​ത്തെ മല സന്ദ​നം മണ​വാ​ളൻ​പാ​റ​യാ​യി. ഇപ്പു​റ​ത്തെ മല മധു​ര​മ​ണ​വാ​ട്ടി​പ്പാ​റ​യും. ചത്തു ചെ​ളി​യി​ലൊ​ടു​ങ്ങി​യ​വർ വി​ത്തു​പെ​ാ​ട്ടി താ​മ​ര​യും ആമ്പ​ലു​മാ​യി വന്നു നിൽ​ക്കും. അതു സൂ​ത്ര​പ്പ​ണി​യാ​ണു്. ഇറു​ക്കാൻ ചെ​ല്ലു​ന്ന പെ​ണ്ണു​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ലു​കൾ ചെ​ളി​മൂ​ടി നിൽ​ക്കണ താ​മ​ര​വേ​രു​ക​ളിൽ കു​ടു​ങ്ങും. അവരെ ചന്ദ്ര​പ്പ​ന്റെ ആത്മാ​വു കൊ​ണ്ടു​പോ​യി കൊ​യ്ത്തു​പു​രേ​ലെ​റി​യും. നൂ​റ്റി​യെ​ട്ടു തമ്പ്രാൻ​മ​ക്ക​ള് മാ​റി​മാ​റി വന്നു് കഷ്ട​പ്പെ​ടു​ത്തും.

കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ എന്താ ഒറ്റ​യ്ക്കു് താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​തു് എന്നു ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോൾ അമ്മ ഭവാനി നിർ​ത്താ​തെ ചി​രി​ച്ചു. അമ്മ അങ്ങ​നെ ചി​രി​ച്ചു കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. പി​റ്റേ​ന്നു സ്കൂ​ളിൽ പോ​യ​പ്പോ​ഴാ​ണു് അം​ബി​ളി​ച്ചേ​ച്ചി പറ​ഞ്ഞു​ത​ന്ന​തു് കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ പണ്ടു് ഒരു​പാ​ടു് ആൾ​ക്കാ​രു​ടെ ഭാ​ര്യ​യാ​യി​രു​ന്നെ​ന്നു്. ഒരോ രാ​ത്രി​യും ഓരോ​രു​ത്ത​രു​ടെ ഭാ​ര്യ​യാ​കും. ചി​ല​പ്പോൾ പകലും ആരു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും ഭാ​ര്യ​യാ​കും. അങ്ങ​നെ ഒരു​പാ​ടു മംഗലം കഴി​ച്ച കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ​യു​ടെ ഒപ്പം ഒരു ഭർ​ത്താ​വും നി​ന്നി​ല്ല.

കണ്ട​ത്തി​ന്റെ നടു​ക്കു വീ​ടു​കെ​ട്ടു​ന്ന​തു​വ​രെ കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ​യ്ക്കു് ഇരി​ക്കാ​നും കി​ട​ക്കാ​നും നേ​ര​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. വീ​ടാ​യ​തോ​ടെ കർ​ക്ക​ട​ക​ത്തിൽ ഒരാ​ളെ​ക്കൂ​ടി അവിടെ കാണാൻ തു​ട​ങ്ങി. പു​ലി​ത്തൊ​മ്മൻ. ബെ​ന്തി​ങ്ങ വിൽ​ക്കു​ന്ന​താ​ണു് പണി. മല​യാ​റ്റൂ​രു മുതൽ വല്ലാർ​പാ​ടം വരെ​യും ആർ​ത്തു​ങ്കൽ മുതൽ വി​ഴി​ഞ്ഞം വരെ​യും സർവ നേർ​ച്ച​യ്ക്കും കറു​ത്ത ചരടിൽ ബെ​ന്തി​ങ്ങ കോർ​ത്തു തൊ​മ്മ​നെ​ത്തും. തല​യി​ലൊ​രു തക​ര​പ്പെ​ട്ടി​യും ഉണ്ടാ​കും. ആ പെ​ട്ടി​യാ​ണു് ആസ്തി. അതി​ലു​ള്ള​താ​ണു് നീ​ക്കി​യി​രി​പ്പു്.

കച്ച​വ​ടം കഴി​ഞ്ഞു തി​രി​ച്ചു​വ​ന്നാൽ കു​ന്ന​ത്ത​മ്മേ​ടെ വീ​ട്ടി​ലാ​ണു്. അതു​വ​രെ കാ​വി​ലെ പട​ച്ചോ​റിൽ മോ​രോ​ഴി​ച്ചു കാ​ന്താ​രി കടി​ച്ചു പപ്പ​ടം ചു​ട്ട​തും പൊ​ട്ടി​ച്ചു കഴി​ക്കു​ന്ന കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ അന്നു​മു​തൽ ഇറ​ച്ചി ഉലർ​ത്താൻ തു​ട​ങ്ങും. വെ​ട്ടു​കാ​രൻ പാ​പ്പി പോ​ത്തി​ന്റെ വല​ത്തെ പിൻ​കാ​ലി​ലെ തു​ട​യിൽ നി​ന്നു​ള്ള ഇറ​ച്ചി തൊ​മ്മ​നു് കൊ​ത്തി​യ​രി​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കും. അതു് കു​നു​കു​നെ​യാ​ക്കി കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ ഉപ്പും കു​രു​മു​ള​കും ചേർ​ത്തു് മൊ​രി​ക്കും. രാ​ത്രി വൈ​കി​യാ​ലും തൊ​മ്മ​ന്റെ അട്ട​ഹാ​സ​ച്ചി​രി കേൾ​ക്കാം.

സുശീല നാ​ലി​ലോ അഞ്ചി​ലോ പഠി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു്. ചി​ങ്ങ​ത്തി​ല് വല്ലാർ​പാ​ട​ത്തു പോ​വു​ക​യാ​ണെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു് ഇറ​ങ്ങി​പ്പോയ തൊ​മ്മൻ പി​ന്നെ വന്നി​ല്ല. അന്നു വൈ​കി​ട്ടാ​ണു് കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ​യെ കാ​ണാ​നി​ല്ലെ​ന്നു് നാ​ട്ടു​കാർ അറി​ഞ്ഞ​തു്. രണ്ടു മൂ​ന്നു ദിവസം എല്ലാ​വ​രും പറ്റു​ന്നേ​ട​ത്തൊ​ക്കെ നോ​ക്കി. പി​ന്നെ അവ​ര​വ​രു​ടെ പണി​ക്കു​പോ​യി.

രണ്ടാ​ഴ്ച​ക​ഴി​ഞ്ഞു് ഉണ്ണി​യും ദി​വാ​ക​ര​നും കൂടി താമര പറി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു് മീൻ കൊ​ത്തി ബാ​ക്കി​വ​ച്ച കു​റ​ച്ചു് ഇറ​ച്ചി​യും എല്ലു​ക​ളും ആ കറു​ത്ത മു​ണ്ടു​മാ​യി കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ​യെ കി​ട്ടി​യ​തു്. ദി​വാ​ക​രൻ പറ​ഞ്ഞ​തു് കാലു് താ​മ​ര​വേ​രിൽ കു​ടു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നെ​ന്നാ​ണു്. എൺ​പ​താം വയ​സ്സിൽ ആ തള്ള ആരെ പാ​ട്ടി​ലാ​ക്കാ​നാ​ണോ ആമ്പ​ലൊ​ണ്ടാ​ക്കാൻ പോ​യേ​ന്നു് പാ​റു​ക്കു​ട്ടി കടവിൽ വച്ചു് ചോ​ദി​ച്ച​തു് അന്നു വൈ​കി​ട്ടു് സുശീല കേ​ട്ടി​രു​ന്നു.

രാ​ത്രി മു​ഴു​വൻ മഴ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇടി​യും വെ​ട്ടു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഭൂ​മി​കു​ലു​ക്കം പോ​ലൊ​രു ശബ്ദം കേ​ട്ടോ​ന്നു് അമ്മ ചോ​ദി​ച്ചു. മൂ​ന്നു​പേ​രും കെ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ചു കി​ട​ന്നു. രാ​വി​ലെ എഴു​നേ​റ്റ​പ്പോ​ഴാ​ണു് കണ്ട​തു്. കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ​യെ കു​ഴി​ച്ചി​ട്ട കണ്ടം മല​വെ​ള്ള​ത്തിൽ പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. മണ​വാ​ട്ടി​പ്പാ​റ​യു​ടെ കു​നി​ഞ്ഞു നിന്ന തല നെ​റ്റി​മു​തൽ കഴു​ത്തു​വ​രെ ചെ​ത്തി​യെ​ടു​ത്ത​തു​പോ​ലെ പൊ​ട്ടി​വീ​ണു.

അന​ങ്ങാ​നും മി​ണ്ടാ​നും പറ്റാ​തെ കി​ട​ക്കു​ന്ന എന്നോ​ടാ​ണ​ല്ലോ ഇക്കഥ അമ്മ പല​വ​ട്ടം പറ​ഞ്ഞ​തു്.

എന്നെ മി​ണ്ടി​ക്കാ​നാ​യി പറ​ഞ്ഞു പറ​ഞ്ഞു കഥകൾ തീർ​ന്ന​പ്പോൾ അമ്പ​ല​ത്തിൽ പാ​ട്ടു വയ്ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാ​യി. ആഴ്ച​യിൽ നാലു ദി​വ​സ​മെ​ങ്കി​ലും ‘തേ​ടി​വ​രും കണ്ണു​ക​ളിൽ ഓടി​യെ​ത്തും…’ [3] എന്ന സ്ഥി​തി. ഇക്കഥ ആദ്യം കേ​ട്ട​പ്പോൾ മുതൽ എനി​ക്കു സു​ശീ​ലാ​മ്മ​യോ​ടു് ഒന്നു ചോ​ദി​ക്കാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ​യെ കൊ​ന്നു് കാ​യ​ലിൽ താ​ഴ്ത്തി പു​ലി​ത്തൊ​മ്മൻ പോ​യ​ത​ല്ലേ​ന്നു്.

കു​ന്ന​ത്ത​മ്മ രാ​ത്രി​യിൽ കണ്ട ആത്മാ​ക്ക​ളെ തന്നെ​യാ​ണു് ഋദ്ധി​യെ​ന്ന ഞാൻ പക​ലെ​ന്നോ രാ​ത്രി​യെ​ന്നോ ഭേ​ദ​മി​ല്ലാ​തെ ഉണർ​ന്നി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴൊ​ക്കെ കാ​ണു​ന്ന​തു്. എനി​ക്കു് എപ്പോ​ഴും ഓർ​മ​യു​ണ്ടാ​കു​മെ​ന്നൊ​ന്നും കരു​ത​രു​തു്. ഉറ​ങ്ങു​മ്പോൾ ഒന്നും നമ്മു​ടെ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ത്തി​ല​ല്ലോ. അതു​പോ​ലെ​യാ​ണു് എന്റെ മയ​ക്ക​വും. പക്ഷേ, മയ​ക്ക​ത്തി​ലേ​ക്കു പോ​കു​മ്പോൾ എനി​ക്ക​റി​യാം എന്റെ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ വെ​ടി​നിർ​ത്ത​ലാ​ണു് അതെ​ന്നു്. സി​നി​മാ​കൊ​ട്ട​ക​യിൽ എന്ന​തു​പോ​ലെ എന്റെ തല​ച്ചോ​റിൽ ഇടവേള എന്നു് എഴു​തി​ക്കാ​ണി​ക്കും. മന​സ്സു​മാ​ത്രം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കു് ഇതു​പോ​ലെ ഒരു​പാ​ടു് സി​ദ്ധി​ക​ളും കി​ട്ടും.

സുശീല എന്റെ പി​റ​വി​ക്കു കാ​ര​ണ​മ​ല്ലെ​ന്നു കേട്ട നി​മി​ഷ​മാ​ണു് എന്റെ ശയ്യാ​തല സഞ്ചാ​ര​ങ്ങൾ​ക്കു വേഗം നഷ്ട​മാ​യ​തു്. അതു പ്ലാ​പ്പി​ള്ളി പൂ​ര​ത്തി​നു് കു​ഴി​ക്ക​തന പൊ​ട്ടി​ച്ച​തു​പോ​ലൊ​രു നടു​ക്ക​മാ​യി​രു​ന്നു. സുശീല അബ​ദ്ധ​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു​പോ​യ​താ​ണു് ആ ഓട്ടോ​റി​ക്ഷ​യിൽ വന്ന കഥ. പി​ന്നെ എന്റെ യാ​ത്ര​ക​ളു​ടെ നീളം കു​റ​ഞ്ഞു. ചി​ന്ത​കൾ ഉറ​ച്ചു നിൽ​ക്കി​ല്ല. മന​സ്സു് എവി​ടെ​പ്പോ​യാ​ലും അവിടെ ചെ​ല്ലും​മുൻ​പു തി​രി​ച്ചു് ചാ​ള​ക്കാ​രി കോ​ള​നി​യിൽ എത്തും. പെ​റ്റ​ത​ള്ള​യ​ല്ലെ​ങ്കിൽ എന്നെ ചു​മ​ക്കാൻ അവർ​ക്കെ​ന്തി​ന്റെ കേ​ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നു് എനി​ക്കെ​ത്ര ആലോ​ചി​ച്ചി​ട്ടും പി​ടി​കി​ട്ടി​യി​ല്ല. പെ​റ്റ​ത​ള്ള ആണെ​ങ്കിൽ തന്നെ പേ​ട്ട​ട​യ്ക്ക ആരെ​ങ്കി​ലും മടി​യിൽ വച്ചു നട​ക്കു​മോ?

‘സുശീല എന്തു കി​ട്ടു​മെ​ന്നു കരു​തി​യാ​ണു നി​ന്നെ ചു​മ​ന്ന​തു്?’ അവി​ടെ​യി​ട്ടി​ട്ടു പോ​രാ​മാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ എന്നു് ശയ്യാ​വ​ലം​ബി​യായ സി​സ്റ്റർ സന്ധ്യ അവ​ശ​ത​യു​ടെ അങ്ങേ​യ​റ്റ​ത്തും ചിരി വരു​ത്തി പണ്ടു പറ​ഞ്ഞ​താ​ണു്. അന്നു സി​സ്റ്റർ പോലും അറി​ഞ്ഞി​ല്ല സുശീല എന്റെ അമ്മ അല്ലെ​ന്നു്. സുശീല ആരോ​ടും പറ​ഞ്ഞി​ല്ല. അർ​ദ്ധ​പ്ര​ജ്ഞ​യിൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന ഞാ​ന​ല്ലാ​തെ മറ്റാർ​ക്കും ഇന്നാ​ട്ടിൽ അതു് അറി​യു​ക​യു​മി​ല്ല.

ഞാ​ന​ന്നു് കോ​ള​ജിൽ ഡി​ഗ്രി ഒന്നാം വർ​ഷ​മാ​ണു്. സി​സ്റ്റർ സന്ധ്യ​ക്കു് സ്ത​നാർ​ബു​ദം ആണെ​ന്നു് അറി​ഞ്ഞ​തു് ശ്വാ​സ​കോ​ശം വരെ കാർ​ന്നു​തി​ന്ന ശേ​ഷ​മാ​ണു്. പ്രാ​യ​മായ കന്യാ​സ്ത്രീ​യു​ടെ ശ്വാ​സ​ഗ​തി മാ​റു​ന്ന​തും ചി​രി​മാ​യു​ന്ന​തും കാണാൻ ആരാ ഉള്ള​തു് എന്നു് അന്ന​മ്മ​ച്ചേ​ട​ത്തി പറ​യു​ക​യും ചെ​യ്തു.

ആദ്യ​മാ​യി കണ്ട ആ രാ​ത്രി ഞങ്ങൾ​ക്കു വെ​ള്ള​മോ ഭക്ഷ​ണ​മോ തന്നു് സി​സ്റ്റർ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു​വി​ടാ​മാ​യി​രു​ന്നു. അങ്ങേ​യ​റ്റം വണ്ടി​ക്കൂ​ലി കൂടി തന്നു് സൂ​ക്ഷി​ച്ചു പോണേ എന്നു കയ്യൊ​ഴി​യാ​മാ​യി​രു​ന്നു. അല്ലെ​ങ്കിൽ മഠ​ത്തി​ലെ ജീ​പ്പിൽ സർ​ക്കാർ ആശു​പ​ത്രി​യി​ലെ​ത്തി​ക്കാം. അതു​മ​ല്ലെ​ങ്കിൽ പി​താ​വു് ബലാ​ത്സം​ഗം ചെയ്ത കു​ട്ടി​യാ​ണെ​ന്നു പൊ​ലീ​സി​നെ വി​ളി​ച്ചു​വ​രു​ത്താം. അതോടെ തീ​രു​മാ​യി​രു​ന്നു ബാ​ധ്യ​ത​യും കട​മ​യും. ഇതൊ​ന്നും സം​ഭ​വി​ച്ചി​ല്ല. സി​സ്റ്റർ സന്ധ്യ ഋദ്ധി എന്ന എന്നെ സ്വ​ന്തം ജീ​വി​ത​ത്തി​ലേ​ക്കു ഭാ​ഗം​വെ​ച്ചെ​ടു​ത്തു. പിൻ​തു​ടർ​ച്ചാ​വ​കാ​ശ​ത്തി​നു വേ​ണ്ടി കല​ഹി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തന്നെ ഒരു അമ്പ​ര​പ്പ​ല്ലേ, ഒന്നും കി​ട്ടാ​നി​ല്ലാ​തെ അവ​കാ​ശി​യാ​ക്കു​ന്ന​തും?

തൊ​ട്ടി​ലിൽ കി​ട​ന്ന എന്നെ​യും ഭാർ​ഗ​വൻ എന്ന എന്റെ പി​താ​വി​നേ​യും കയ്യൊ​ഴി​ഞ്ഞു് സു​ശീ​ല​യ്ക്കു് ഏതെ​ങ്കി​ലു​മൊ​രു ദിവസം ഓടി​പ്പൊ​യ്ക്കൂ​ടാ​യി​രു​ന്നോ? ആറാം വയ​സ്സിൽ എന്നി​ല​യാൾ തു​ള​ഞ്ഞു കയ​റു​ന്ന​തി​നു മു​മ്പോ ശേഷമോ അങ്ങ​നെ ചെ​യ്യാ​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്തി​നാ​ണു് സുശീല ദയാ​ലു​വാ​കു​ന്ന​തു്.

“അതി​ല്ലേ​ലെ​ങ്ങ​നാ​ട്വാ​വ്വ്വേ കു​ടും​ബം നി​ക്ക​ണ​തു്, മതം നി​ക്ക​ണ​തു്, രാ​ജ്യം നി​ക്ക​ണ​തു്. ഒന്നും കി​ട്ടാ​നി​ല്ലാ​ത്തോ​ണ്ട​ല്ല, പലതും കി​ട്ട​ണ​കൊ​ണ്ടാ​ണു ദയ​യൊ​ക്കെ​യു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തു്”: ബി​നോ​യി.

ഉള്ള​ലി​വു​ള്ള ബി​നോ​യി​യെ​പ്പോ​ലൊ​രാ​ളെ സു​ശീ​ല​യ്ക്കു കി​ട്ടാ​തെ പോ​യ​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​കും? വി​ക്ര​മ​നേ​യും അയാ​ളു​ടെ ചട്ട​മ്പി​ത്ത​ല​വൻ ഭാർ​ഗ​വ​നേ​യും പി​ന്നെ അവർ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​വ​രേ​യും അനു​സ​രി​ക്കു​ന്ന അമ്മി​ണി​യാ​യി ഒരാൾ​ക്കു് മാ​റേ​ണ്ടി വരു​ന്ന​തു് എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണു്? ജീ​വി​തം മു​ഴു​വൻ ഋദ്ധി​യെ​ന്ന പെ​ണ്ണി​നെ നോ​ക്കേ​ണ്ട​തു് എന്റെ കട​മ​യാ​ണെ​ന്നു സു​ശീ​ല​യ്ക്കു തോ​ന്നു​ക​യാ​ണു്. അതെ​ന്തൊ​രു യു​ക്തി​യി​ല്ലാ​ത്ത തോ​ന്ന​ലാ​യി​പ്പോ​യെ​ന്റെ മാ​താ​വേ…

കേസു കൊ​ടു​ത്തു് ഭാർ​ഗ​നെ അക​ത്തി​ടാൻ നോ​ക്കാ​ത്ത​തു കൊടിയ തെ​റ്റാ​യി​പ്പോ​യി​ല്ലേ എന്നു് സി​സ്റ്റ​റോ​ടു് ബി​നോ​യി ചോ​ദി​ച്ച​താ​ണു്. എനി​ക്കു നി​ന്റെ രാ​ജ്യ​ത്തെ നിയമം നോ​ക്കാ​നാ​ണെ​ങ്കിൽ ദൈ​വ​വി​ളി കി​ട്ടിയ രാ​ത്രീ​ല് തന്നെ ഞാൻ കേസു കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നാ​ണു് സി​സ്റ്റർ അതിനു മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞ​തു്.

ലോ​ഹ​യി​ട്ടോ​രും കാ​ഷാ​യ​മു​ടു​ത്തോ​രു​മൊ​ക്കെ കഥ​പ​റ​യാ​നി​റ​ങ്ങി​യാൽ നല്ല കച്ചോ​ടം നട​ക്കു​മെ​ന്നു് മീൻ​ചെ​കിള ചു​ര​ണ്ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്ന അന്ന​മ്മ പതു​ക്കെ പറ​ഞ്ഞു. ചാ​ടി​ത്തു​ള്ളി​പോയ സി​സ്റ്റർ വാ​തിൽ​പ്പ​ടി​യിൽ തി​രി​ഞ്ഞു നി​ന്നു് ഒരു വാചകം കൂടി ചേർ​ത്തു: ‘എന്റേ​തു് ദൈ​വ​രാ​ജ്യ നി​യ​മ​മാ​ണെ​ന്നു് ഞാ​ന​ങ്ങ് സമാ​ധാ​നി​ച്ചോ​ളാം.’