പി​റ്റേ​ദി​വ​സം 1832 ജൂൺ 30-ആംനു യാ​യി​രു​ന്നു; മി​ന്ന​ല്പി​ണർ തി​ങ്ങിയ മേ​ഘ​ങ്ങ​ളു​ടെ മട്ടിൽ പാ​രി​സ്സി​ന്റെ ആകാ​ശാ​ന്ത​ത്തിൽ അക്കാ​ല​ത്ത് തൂ​ങ്ങി​നി​ന്നി​രു​ന്ന സഗൗ​ര​വ​സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ കാരണം എടു​ത്തു​പ​റ​യേ​ണ്ടു​ന്ന ഒരു തി​യ്യ​തി. മരി​യു​സ്, തലേ​ദി​വ​സം വൈ​കു​ന്നേ​ര​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, അതേ​വ​ഴി​ക്കു മന​സ്സിൽ അതേ സന്തോ​ഷ​ക​ര​മ​ങ്ങ​ളായ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി, അന്നും സന്ധ്യ​യ്ക്കു പോ​വു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു; എപ്പൊ​നൈൻ, അതാ, നട​ക്കാ​വി​ലെ മര​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലൂ​ടെ അയാൾ​ക്കു നേ​രി​ട്ടു​വ​രു​ന്നു; വഴി​ക്കു​വ​ഴി​യെ രണ്ടു ദിവസം —ഇതു കു​റ​ച്ചേ​റി. അയാൾ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ഒരു വശ​ത്തേ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു, നട​ക്കാ​വു വി​ട്ടു, വഴി മാറി, റ്യു മൊ​സ്യു​വി​ലൂ​ടേ റ്യു പ്ളു​മെ​യി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു.

ഇതു കാരണം എപ്പൊ​നൈർ അയാളെ റ്യു പ്ളു​മെ​വ​രെ പിൻ​തു​ടർ​ന്നു—അവൾ അതേ​വ​രെ ഒരി​ക്ക​ലും ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒന്ന്. അന്നേ​വ​രെ, അയാൾ നട​ക്കാ​വി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ന്ന​തു നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ക​മാ​ത്രം ചെ​യ്ത് അവൾ തൃ​പ്തി​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു; അവൾ അയാളെ ചെ​ന്നു​കാ​ണു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല. തലേ​ദി​വ​സം വൈ​കു​ന്നേ​രം മാ​ത്രം അവൾ അയാ​ളു​മാ​യി സം​സാ​രി​ക്കാൻ നോ​ക്കി.

അങ്ങ​നെ, അയാ​ള​റി​യാ​തെ, എപ്പൊ​നൈൻ അയാ​ളു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ പോ​ന്നു. പടി​വാ​തി​ല​ഴി മാ​റ്റി അയാൾ തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു കട​ക്കു​ന്ന​ത് അവൾ കണ്ടു.

അവൾ ആ വഴി​വാ​തി​ലി​ന്റെ അടു​ത്തു ചെ​ന്നു; ഓരോ അഴി​യാ​യി പി​ടി​ച്ചു നോ​ക്കി, മരി​യു​സ് മാ​റ്റി​വെ​ച്ച അഴി ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു.

ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന ശബ്ദ​ത്തി​ലും നി​രു​ന്മേ​ഷ​മായ സ്വ​ര​ത്തി​ലും അവൾ മന്ത്രി​ച്ചു: ‘അതൊ​ന്നും പറ്റി​ല്ല.’

അവൾ ആ അഴി​വേ​ലി കാ​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന​പോ​ലെ, അഴി​ക്ക​ടു​ത്തു, ചു​വ​ട്ടി​ലെ അഴി​ത്ത​റ​യി​ന്മേൽ ഇരി​പ്പാ​യി. അത്, അഴി​വേ​ലി അടു​ത്തു​ള്ള മതി​ലി​ന്മേൽ​ച്ചെ​ന്നു മു​ട്ടു​ന്ന സ്ഥ​ല​ത്താ​യി​രു​ന്നു. അവിടെ ഒരി​രു​ണ്ട മൂ​ല​യു​ണ്ട്; അതിൽ എപ്പൊ​നൈൻ തീരെ കാ​ണാ​താ​യി.

അവിടെ ഒരു മണി​ക്കൂ​റു​നേ​രം, അന​ങ്ങാ​തെ, ശ്വാ​സം കഴി​ക്കു​ക​കൂ​ടി ചെ​യ്യാ​തെ, ആലോ​ച​ന​ക​ളിൽ മു​ങ്ങി, അവൾ അങ്ങ​നെ ഇരു​ന്നു.

വൈ​കു​ന്നേ​രം പത്തു​മ​ണി​യോ​ടു​കൂ​ടി, റ്യു പ്ളു​മെ​യി​ലൂ​ടെ കട​ന്നു​പോ​ക​യു​ണ്ടായ രണ്ടോ മൂ​ന്നോ പേ​രി​ലൊ​രാൾ, ആ ദു​ഷ്പേ​രു​ള്ള വി​ജ​ന​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു രക്ഷ​പ്പെ​ടാൻ​വേ​ണ്ടി ബദ്ധ​പ്പെ​ട്ടു പോ​കു​ന്ന ഒരു നേ​രം​വൈ​കിയ വയ​സ്സൻ പ്ര​മാ​ണി, തോ​ട്ട​വേ​ലി​ക്കു കര​യി​ട്ടു, മതി​ലു​മാ​യി കൂ​ട്ടി​മു​ട്ടു​ന്ന മൂല തി​രി​ഞ്ഞു​ന​ട​ക്കു​മ്പോൾ, കനം കൂ​ടി​യ​തും പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു​മായ ഒരൊ​ച്ച ഇങ്ങ​നെ പറ​യു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു: ‘അദ്ദേ​ഹം ദി​വ​സം​പ്ര​തി വൈ​കു​ന്നേ​രം ഇവിടെ വരു​ന്ന​തിൽ എനി​ക്ക​ത്ഭു​ത​മി​ല്ലാ​താ​യി.’

വഴി​പോ​ക്കൻ ഒന്നു ചു​റ്റും നോ​ക്കി, ആരേ​യും കണ്ടി​ല്ല; ആ ഇരു​ണ്ട മതിൽ​മാ​ട​ത്തി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കാൻ ധൈ​ര്യ​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല; അയാൾ വല്ലാ​തെ പരി​ഭ്ര​മി​ച്ചു. അയാൾ ഇര​ട്ടി വേ​ഗ​ത്തിൽ നട​ന്നു.

ഈ വഴി​പോ​ക്കൻ കു​തി​കു​തി​ച്ച​തു വെ​റു​തെ​യ​ല്ല; കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ളിൽ, വെ​വ്വേ​റെ ദൂരെ വി​ട്ടു​വി​ട്ടു മതി​ലോ​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ നട​ന്നു​പോ​ന്നി​രു​ന്ന​വ​രും പാ​റാ​വു​കാ​രെ​ന്നു തോ​ന്നാ​വു​ന്ന​വ​രു​മായ ആറു​പേർ റ്യു പ്ളു​മെ​യി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു.

തോ​ട്ട​വേ​ലി​ക്ക​ടു​ത്തെ​ത്തി ആദ്യ​ത്തെ ആൾ നി​ന്നു, മറ്റു​ള്ള​വ​രെ കാ​ത്തു; ഒരു നി​മി​ഷം, ആറു​പേ​രും വീ​ണ്ടും ഒത്തു​കൂ​ടി.

ഇവർ താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ പറയാൻ തു​ട​ങ്ങി.

‘ഇതാണ് സ്ഥലം.’ ഒരാൾ പറ​ഞ്ഞു.

‘തോ​ട്ട​ത്തിൽ കൂ​ലി​വ​ണ്ടി (നായ) യു​ണ്ടോ?’ മറ്റൊ​രാൾ ചോ​ദി​ച്ചു.

‘എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. ഏതാ​യാ​ലും ഞാ​നൊ​രു പന്തു​കൊ​ണ്ട​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്; അതി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടു ഞാൻ തീ​റ്റും.’

‘കണ്ണാ​ടി​ച്ചി​ല്ലു പൊ​ട്ടി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ കു​റ​ച്ചു പശ​ക്കൂ​ട്ടു കൈ​യി​ലു​ണ്ടോ?’

‘ഉണ്ട്.’

‘അഴി പഴ​യ​താ​ണ്.’ ഒരു​ദ​ര​ഭാ​ഷ​ക​ന്റെ ഒച്ച​യു​ള്ള അഞ്ചാ​മൻ, ഇട​യിൽ​ക്ക​ട​ന്നു പറ​ഞ്ഞു.

‘അത്ര​യും നന്നാ​യി.’ രണ്ടാ​മ​തു സം​സാ​രി​ച്ച ആൾ പറ​ഞ്ഞു.

‘രാ​വി​യാൽ ശബ്ദി​ക്കി​ല്ല; മു​റി​ക്കാൻ ഞെ​രു​ക്ക​മു​ണ്ടാ​വി​ല്ല.’

അതേ​വ​രെ വാ​യ​തു​റ​ക്കാ​ത്ത ആറാമൻ അപ്പോൾ, ഒരു മണി​ക്കൂർ മുൻപ് എപ്പൊ​നൈൻ ചെ​യ്ക​യു​ണ്ടാ​യ​തു​പോ​ലെ, ഓരോ അഴി​യും വഴി​ക്കു​വ​ഴി​യെ പി​ടി​ച്ചു സശ്ര​ദ്ധം ഇള​ക്കി​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു പടി​യു​ടെ പരീ​ക്ഷ​ണം ആരം​ഭി​ച്ചു.

അങ്ങ​നെ അയാൾ മരി​യു​സ് ഇള​ക്കി​യെ​ടു​ത്ത അഴി​യി​ന്മേ​ലെ​ത്തി. മുൻപ് എപ്പൊ​നൈൻ ചെ​യ്ക​യു​ണ്ടാ​യ​തു​പോ​ലെ, ഓരോ അഴി​യും വഴി​ക്കു​വ​ഴി​യെ പി​ടി​ച്ചു സശ്ര​ദ്ധം ഇള​ക്കി​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു പടി​യു​ടെ പരീ​ക്ഷ​ണം ആരം​ഭി​ച്ചു.

അങ്ങ​നെ അയാൾ മരി​യു​സ്സ് ഇള​ക്കി​യെ​ടു​ത്ത അഴി​യി​ന്മേ​ലെ​ത്തി. ആ അഴി​പി​ടി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി, ഇരു​ട്ടിൽ നി​ന്ന് അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യി ആവിർ​ഭ​വി​ച്ച ഒരു കൈ അയാ​ളു​ടെ കൈ​യി​ന്മേൽ പതി​ച്ചു. നെ​ഞ്ഞി​ന്റെ നടു​ക്കാ​യി ശക്തി​യിൽ ഒരു​ന്തു​ന്തി, ആരോ അയാളെ പി​ന്നോ​ക്കം നീ​ക്കി; ഒരു പരു​ക്ക​നൊ​ച്ച, പക്ഷേ, വളരെ പതു​ക്കെ, അയാ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘നാ​യ​യു​ണ്ട്.’

അതോ​ടു​കൂ​ടി, ഒരു വി​ളർ​ത്ത പെൺ​കു​ട്ടി മുൻ​പിൽ നി​ല്ക്കു​ന്ന​ത് അയാൾ കണ്ടു.

അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യ​തെ​ന്തും എപ്പോ​ഴും ഉണ്ടാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​ന്ന ആ ഒരു ഞെ​ട്ടൽ അയാൾ ഞെ​ട്ടി. ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മ​ട്ടിൽ അയാ​ളു​ടെ രോമം എടു​ത്തു​പി​ടി​ച്ചു; അസ്വ​സ്ഥ​മാ​യി​ത്തീർ​ന്ന ഒരു നി​ഷ്ഠു​ര​മൃ​ഗ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ കാ​ഴ്ച​യിൽ ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യി​ട്ടു മറ്റൊ​ന്നു​മി​ല്ല; അവ​യു​ടെ ഭയ​പ്പെ​ട്ട മട്ടു ഭയം തോ​ന്നി​ക്കു​ന്നു.

അയാൾ പി​ന്നോ​ട്ടു വാ​ങ്ങി, വി​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു: ‘ഇതേതു പെ​ണ്ണാ​ണ്?’

‘സ്വ​ന്തം മകൾ.’

വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ തെ​നാർ​ദി​യെ​രോ​ടു സം​സാ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത് എപ്പൊ​നൈ​നാ​ണ്.

എപ്പൊ​നൈ​ന്റെ അപ്ര​തീ​ക്ഷി​താ​വിർ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി മറ്റു​ള്ള അഞ്ചു​പേർ—ക്ല​ക്സും ഗ്വെൽ​മെ​റും ബബെ​യും ബ്രു​ഴോ​ങ്ങും മൊങ് പർ​നാ​സ്സും—ഒച്ച​യി​ല്ലാ​തെ, ദ്രു​ത​ഗ​തി​കൂ​ടാ​തെ, ഒര​ക്ഷ​ര​വും മി​ണ്ടാ​തെ, ഇത്ത​രം രാ​ത്രി​ഞ്ച​ര​ന്മാ​രു​ടെ സവി​ശേ​ഷ​ത​യായ ഒരു വല്ലാ​ത്ത മന്ദ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി, അടു​ത്തെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു.

അവർ​ണ്ണ്യ​ങ്ങ​ളും പക്ഷേ, ഭയ​ങ്ക​ര​ങ്ങ​ളു​മായ ചില ആയു​ധ​ങ്ങൾ അവ​രു​ടെ കൈയിൽ കാ​ണാ​നു​ണ്ട്. കള്ള​ന്മാർ ‘കു​ത്ത്യാ​ലി’ എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന ഒരു കൂ​ട്ടു​വ​ള​യൻ ചവണ ഗ്വെൽ​മെർ കൈയിൽ പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു.

‘അപ്പോൾ നോ​ക്കൂ, എന്താ നീ​യ്യി​വി​ടെ കാ​ട്ടു​ന്ന​ത്? ഞങ്ങ​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു നി​ന​ക്കെ​ന്തു വേണം? നൊ​സ്സു​ണ്ടോ?’ കഴി​യു​ന്നേ​ട​ത്തോ​ളം ഉച്ച​ത്തി​ലും പതു​ക്കെ​യു​മാ​യി തെ​നാർ​ദി​യെർ ചോ​ദി​ച്ചു. ‘ഞങ്ങ​ളെ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കാൻ നി​യ്യെ​ന്തി​നി​ങ്ങോ​ട്ടു വന്നു?’

എപ്പൊ​നൈർ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ച്, അച്ഛ​ന്റെ കഴു​ത്തിൽ തൂ​ങ്ങി.

‘എന്റെ അച്ഛാ, ഞാ​നി​ങ്ങോ​ട്ടു വന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു, ഞാ​നി​ങ്ങോ​ട്ടു വന്നു. എന്ത്, ഇക്കാ​ല​ത്ത് ആളു​കൾ​ക്കു കല്ലി​ന്മേൽ ഇരു​ന്നു​കൂ​ടേ? നി​ങ്ങ​ളാ​ണ് ഇവിടെ വരാൻ പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത​ത്. ബി​സ്കോ​ത്താ​ണെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞി​ട്ടും നി​ങ്ങ​ളെ​ന്തി​നി​ങ്ങോ​ട്ടു പോ​ന്നു? ഞാൻ അതു മഞോ​വി​നോ​ടു പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ഇവിടെ ഒന്നും കാ​ട്ടാ​നി​ല്ല. ആട്ടെ, എന്റെ അച്ഛ​ന​ല്ലേ, എന്നെ ഒന്നു പി​ടി​ച്ചു​പൂ​ട്ടു. എത്ര കാ​ല​മാ​യി ഞാൻ അച്ഛ​നെ കണ്ടി​ട്ട്! അപ്പോൾ പു​റ​ത്താ​യി?’

എപ്പൊ​നൈ​ന്റെ പി​ടി​യിൽ​നി​ന്നു വി​ട്ടു​പോ​രാൻ അയാൾ ശ്ര​മി​ച്ചു; ഇങ്ങ​നെ മു​ര​ണ്ടു; ‘അതു നന്ന്. നീ​യ്യെ​ന്നെ പി​ടി​ച്ചു​പൂ​ട്ടി. ഉവ്വ്, ഞാൻ പു​റ​ത്താ​യി. ഞാ​ന​ക​ത്ത​ല്ല. ഇനി, പോ​യാ​ട്ടെ.’

പക്ഷേ, എപ്പൊ​നൈൻ വി​ട്ടി​ല്ല; എന്ന​ല്ല താ​ലോ​ലി​ക്കൽ ഇര​ട്ടി​ച്ചു.

‘അച്ഛാ, എങ്ങ​നെ പറ്റി​ച്ചു അത്? അതി​ന്നു​ള്ളിൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്തു ചാ​ട​ണ​മെ​ങ്കിൽ അച്ഛൻ കു​റെ​യേ​റെ സമർ​ത്ഥ​നാ​വ​ണം. അതൊ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു​ത​രൂ! എന്റെ അമ്മ? അമ്മ​യെ​വി​ടെ? അമ്മ​യു​ടെ കഥ പറയൂ.’

തെ​നാർ​ദി​യെർ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: ‘അമ്മ​യ്ക്കു സു​ഖ​മാ​ണ്. എനി​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. എന്നെ വി​ട്ടു പോ​യാ​ട്ടെ, ഞാൻ പറ​യു​ന്നു.’

‘ഞാൻ പോ​വി​ല്ല, പോ-​വി-ല്ല’, ഒരു ശാ​ഠ്യം​പി​ടി​ക്കു​ന്ന കു​ട്ടി​യെ​പ്പോ​ലെ അവൾ കി​ണു​ങ്ങി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു. ‘അച്ഛൻ എന്നെ ആട്ടി​യ​യ​ച്ചു; നാ​ലു​മാ​സ​മാ​യി ഞാ​ന​ച്ഛ​നെ കണ്ടി​ട്ട്. ഒന്നു​മ്മ​വെ​യ്യ്ക്കാൻ​കൂ​ടി എനി​ക്ക് പി​ന്നെ കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല.’

അവൾ പി​ന്നെ​യും അച്ഛ​ന്റെ കഴു​ത്തിൽ പി​ടി​കൂ​ടി.

‘അപ്പോൾ, ഇതെ​ന്തു കഥ​യി​ല്ലാ​യ്മ​യാ​ണ്!’ ബബെ പറ​ഞ്ഞു.

‘വേ​ഗ​മാ​ക​ട്ടെ!’ ഗ്വെൽ​മെർ പറ​ഞ്ഞു.

‘ആമ​ക്കാർ കട​ന്നു​പോ​വും.’

ഉദ​ര​ഭാ​ഷ​ക​ന്റെ ശബ്ദം ഈ ഒരു ശ്ലോ​കാർ​ദ്ധ​ത്തെ ഉരു​വി​ട്ടു:

‘കൊ​ല്ലം തു​ട​ങ്ങ​ല​ല്ലി​ന്നു

തന്ത തള്ള​യെ നക്കു​വാൻ.’

എപ്പൊ​നൈൻ അഞ്ചു ഘാ​തു​ക​ന്മാ​രു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു.

‘അല്ല, ഇതു മൊ​സ്യു ബ്രൂ​ഴോ​ങ്ങാ​ണ്. സലാം, മൊ​സ്യു ബബെ. സലാം, മൊ​സ്യു ക്ല​ക്സു. എന്നെ അറി​യി​ല്ലേ, മൊ​സ്യു ഗ്വെൽ​മെർ? സു​ഖം​ത​ന്നെ​യോ, മൊങ് പർ​നാ​സ്സ്?’

‘ഉവ്വു​വ്വ്, അവർ​ക്ക​റി​യാം നി​ന്നെ!’ തെ​നാർ​ദി​യെർ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു. ‘പക്ഷേ, സലാം, നമ​സ്കാ​രം. നി​യ്യ​വി​ടു​ന്നു പോ​യാ​ട്ടെ! ഞങ്ങ​ളെ വിടു!’

‘ഇതു കു​റു​ക്ക​ന്മാർ​ക്കു​ള്ള സമ​യ​മാ​ണ്, കോ​ഴി​ക്കു​ട്ടി​ക​ളു​ടേ​ത​ല്ല.’

മൊ​ങ്പർ​നാ​സ്സ് പറ​ഞ്ഞു.

‘ഞങ്ങൾ ചെ​യ്യാൻ പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടി​ല്ലേ?’ ബബെ തു​ടർ​ന്നു.

എപ്പൊ​നൈർ മൊ​ങ്പർ​സ്സി​ന്റെ കൈ പി​ടി​ച്ചു.

‘നോ​ക്ക​ണേ’, അയാൾ പറ​ഞ്ഞു. ‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൈ മു​റി​യും; എന്റെ കൈയിൽ ഒരു നി​വർ​ത്തിയ കത്തി​യു​ണ്ട്.’

‘എന്റെ മൊ​ങ്പർ​നാ​സ്സ് കു​ട്ടി’, എപ്പൊ​നൈർ വലിയ സൗ​മ്യ​സ്വ​ര​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു. ‘നി​ങ്ങൾ​ക്കാ​ളു​ക​ളെ വി​ശ്വാ​സം വേണം. ഞാൻ, ഒരു സമയം, എന്റെ അച്ഛ​ന്റെ മക​ളാ​ണ്. മൊ​സ്യു ബബെ, മൊ​സ്യു ഗ്വെൽ​മെർ, ഈ കാ​ര്യം അന്വേ​ഷി​ക്കാൻ ഏല്പി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത് എന്നെ​യാ​ണ്.’

എപ്പൊ​നൈൻ കന്ന​ഭാഷ സം​സാ​രി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു​ള്ള​തു നോ​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണ്. മരി​യു​സ്സി​നെ കണ്ട​തി​നു​ശേ​ഷം ആ ഭയ​ങ്ക​ര​ഭാഷ അവൾ​ക്കു പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കാൻ വയ്യാ​താ​യി.

അവൾ ഒരു കങ്കാ​ള​ത്തി​ന്റേ​തു​പോ​ലെ ചെ​റു​തും എല്ലു​ന്തി​യ​തും ക്ഷീ​ണി​ച്ച​തു​മായ തന്റെ കൈ​യിൽ​വെ​ച്ചു ഗ്വെൽ​മെ​രു​ടെ പരു​ത്ത പോ​ത്തൻ​വി​ര​ലു​ക​ളെ അമർ​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു:

‘ഞാൻ വി​ഡ്ഢി​യ​ല്ലെ​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്കു നല്ല​പോ​ലെ​യ​റി​യാം. സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി നി​ങ്ങൾ​ക്കെ​ന്നെ വി​ശ്വാ​സ​മാ​ണ്. പല​ത​വ​ണ​യും ഞാൻ നി​ങ്ങ​ളെ സഹാ​യി​ച്ചി​ട്ടു​മു​ണ്ട്. അപ്പോൾ, ഞാ​ന​ന്വേ​ഷി​ച്ചു; ഒരാ​വ​ശ്യ​വു​മി​ല്ലാ​തെ നി​ങ്ങൾ തല കാ​ട്ടു​ക​യാ​ണ്, കേ​ട്ടു​വോ? ഞാൻ ശപഥം ചെ​യ്യു​ന്നു, ഈ വീ​ട്ടിൽ യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ല.’

‘ഇവിടെ സ്ത്രീ​കൾ മാ​ത്ര​മാ​ണ്.’ ഗ്വെൽ​മെർ പറ​ഞ്ഞു.

‘അല്ല, അവർ ഇവി​ടെ​നി​ന്നു മാറി.’

‘വി​ള​ക്കു പോ​യി​ട്ടി​ല്ല, ഏതാ​യാ​ലും.’ ബബെ കു​റ​ച്ചു​ച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു.

മര​ങ്ങൾ​ക്കു മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ അവൻ എപ്പൊ​നൈ​ന്നു ബം​ഗ്ലാ​വി​ന്റെ തട്ടു മേ​ല്പു​ര​യി​ലൂ​ടെ അങ്ങു​മി​ങ്ങും നട​ക്കു​ന്ന ഒരു വെ​ളി​ച്ചം കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. അതു ചില വസ്ത്ര​ങ്ങൾ തോരാൻ വി​രി​ക്കു​ന്ന തു​സ്സാ​ങ്ങാ​യി​രു​ന്നു.

എപ്പൊ​നൈൻ ഒടു​വിൽ ഒരു വി​ദ്യ​യെ​ടു​ത്തു.

‘ശരി’, അവൾ പറ​ഞ്ഞു. ‘അതു വെറും പാ​വ​ങ്ങ​ളാ​ണ്; ഇത് ഒരു സൂ​കൂ​ടി​യി​ല്ലാ​ത്ത ചെ​റ്റ​പ്പു​ര​യാ​ണ്.’

‘പോ കട​ന്നു!’ തെ​നാർ​ദി​യെർ പറ​ഞ്ഞു. ‘ഞങ്ങൾ വീടു കീ​ഴു​മേ​ലു മറി​ച്ചു, നിലവറ മു​ക​ളി​ലും തട്ടിൻ​പു​റം ചു​വ​ട്ടി​ലു​മാ​ക്കി​യ​തി​നു ശേഷം പറയാം അതി​ലെ​ന്തു​ണ്ടെ​ന്ന്. ഫ്രാ​ങ്കോ സൂവോ ഫാർ​തി​ങ്ങോ എന്തെ​ന്ന്.’

അക​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കാ​നൊ​രു​ങ്ങി, അയാൾ അവളെ ഉന്തി​നീ​ക്കി.

‘എന്റെ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട ചങ്ങാ​തി, മി​സ്റ്റർ മൊ​ങ്പർ​നാ​സ്സ്’, എപ്പൊ​നൈൻ പറ​ഞ്ഞു, ‘ഞാ​ന​പേ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ നല്ലൊ​രാ​ളാ​ണ്, അക​ത്തേ​ക്കു പോ​വ​രു​ത്.’

‘സൂ​ക്ഷി​ക്ക​ണേ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കൈ മു​റി​യും,’ മൊ​ങ്പർ​നാ​സ്സ് മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

തെ​നാർ​ദി​യെർ നി​ശ്ച​യം കാ​ണി​ക്കു​ന്ന തന്റെ സ്വ​ര​ത്തിൽ വീ​ണ്ടും തു​ടർ​ന്നു: ‘പോ​യാ​ട്ടെ, എന്റെ പെ​ണ്ണേ, ആണു​ങ്ങൾ അവ​രു​ടെ പണി നോ​ക്കി​ക്കൊ​ള്ള​ട്ടെ.’

ഏപ്പൊ​നൈൻ, താൻ വീ​ണ്ടും പി​ടി​കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന മൊ​ങ്പർ​നാ​സ്സി​ന്റെ കൈ​വി​ട്ടു, പറ​ഞ്ഞു: ‘അപ്പോൾ നി​ങ്ങൾ അക​ത്തേ​ക്കു കട​ക്കാ​നു​റ​ച്ചു?’

‘ഏതാ​ണ്ട്!’ ഉദ​ര​ഭാ​ഷ​കൻ പല്ലി​ളി​ച്ചു.

ഉടനെ അവൾ ആ പടി​യു​ടെ​നേ​രെ പു​റ​മാ​ക്കി​നി​ന്ന്, ആസകലം ആയുധം ധരി​ച്ച​വ​രും രാ​ത്രി​യിൽ​നി​ന്നു വെറും പി​ശാ​ചു​ക്ക​ളു​ടെ മു​ഖാ​കൃ​തി​കൾ കടം​കി​ട്ടി​യി​രു​ന്ന​വ​രു​മായ ആ ആറു ഘാ​തു​ക​ന്മാ​രെ​യും നോ​ക്കി, താ​ഴ്‌​ന്ന ദൃ​ഢ​സ്വ​ര​ത്തിൽ​പ​റ​ഞ്ഞു; ‘എന്നാൽ, നി​ങ്ങൾ അതു​ണ്ടാ​വു​മെ​ന്നു എനി​ക്കു തോ​ന്നു​ന്നി​ല്ല.’

അവർ അമ്പ​ര​ന്നു നി​ല​വാ​യി. എന്താ​യാ​ലും ഉദ​ര​ഭാ​ഷ​കൻ തന്റെ ഇളി നിർ​ത്തി. അവൾ തു​ടർ​ന്നു: ‘കൂ​ട്ടു​കാ​രേ! നല്ല​വ​ണ്ണം കേ​ട്ടോ​ളൂ. ഇതല്ല നി​ങ്ങൾ​ക്കു വേ​ണ്ട​ത്, ഇതാ, ഞാൻ പറ​യു​ന്നു. ഒന്നാ​മ​തു നി​ങ്ങൾ ഈ തോ​ട്ട​ത്തിൽ കട​ന്നാൽ, ഈ പടി​വാ​തി​ലി​ന്മേൽ ഒരു കൈ വെ​ച്ചാൽ, ഞാൻ നി​ല​വി​ളി​ക്കും. ഞാൻ വാ​തി​ലി​ന്മേൽ തല്ലും. ഞാൻ എല്ലാ​വ​രേ​യും വി​ളി​ച്ചു​ണർ​ത്തും. ഞാൻ നി​ങ്ങൾ ആറു​പേ​രെ​യും പി​ടി​പ്പി​ക്കും, ഞാൻ പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രെ വി​ളി​ച്ചു​വ​രു​ത്തും.’

‘അതവൾ ചെ​യ്യും താനും.’ തെ​നാർ​ദി​യെർ ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ ബ്രൂ​ഴോ​ങ്ങി​നോ​ടും ഉദ​ര​ഭാ​ഷ​ക​നോ​ടു​മാ​യി പറ​ഞ്ഞു. അവരും തല കു​ലു​ക്കി, തു​ടർ​ന്നു: ‘ആദ്യം അച്ഛ​നെ.’

തെ​നാർ​ദി​യെർ അടു​ത്തു ചെ​ന്നു.

‘ഹേ, എന്റെ കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന മനു​ഷ്യാ, ഇതാ, അത്ര അടു​ത്തു വരേ​ണ്ട.’

പല്ലു​കൾ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ ഇങ്ങ​നെ മു​ര​ണ്ടും​കൊ​ണ്ട് അയാൾ പി​ന്നോ​ക്കം വാ​ങ്ങി. ‘എന്ത്, എന്തേ ഇവൾ​ക്കു പറ്റി​പ്പോ​യ​ത്?’ അയാൾ തു​ടർ​ന്നു: ‘പട്ടി!’

അവൾ ഒരു ഭയ​ങ്ക​ര​മ​ട്ടിൽ ചി​രി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി: ‘ഇഷ്ടം, പക്ഷേ, ഇങ്ങോ​ട്ടു കട​ക്കാൻ പാ​ടി​ല്ല. ഞാൻ ചെ​ന്നാ​യ​യു​ടെ മക​ളാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു. ഞാൻ ഒരു നാ​യ​യു​ടെ മക​ള​ല്ല. നി​ങ്ങൾ ആറു​പേ​രു​ണ്ട്; അതു​കൊ​ണ്ട് എനി​ക്കെ​ന്ത്? നി​ങ്ങൾ പു​രു​ഷ​ന്മാ​രാ​ണ്. ശരി, ഞാ​നൊ​രു സ്ത്രീ​യാ​ണ്. നി​ങ്ങൾ എന്നെ പേ​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. ഞാൻ പറ​യു​ന്നു, എനി​ക്കി​ഷ്ട​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു നി​ങ്ങൾ ഈ വീ​ട്ടിൽ കട​ക്കാൻ പാ​ടി​ല്ല; നി​ങ്ങൾ അടു​ത്തു വന്നാൽ ഞാൻ കു​ര​യ്ക്കും. ഞാൻ പറ​ഞ്ഞി​ല്ലേ, ഞാൻ നാ​യ​യാ​ണ്; എനി​ക്കു നി​ങ്ങൾ ഒരു പു​ല്ലി​നി​ല്ല. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പാ​ട്ടി​നു പൊ​യ്ക്കൊൾക: എന്നെ നി​ങ്ങൾ ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു! നി​ങ്ങൾ​ക്ക് ഇഷ്ട​മു​ള്ളേ​ട​ത്തു പോവാം; പക്ഷേ, ഇങ്ങോ​ട്ടു വരാൻ പാ​ടി​ല്ല. ഞാൻ സമ്മ​തി​ക്കി​ല്ല! നി​ങ്ങൾ​ക്കു നി​ങ്ങ​ളു​ടെ കത്തി​യു​പ​യോ​ഗി​ക്കാം; ഞാൻ എന്റെ ചവു​ട്ടും ഉപ​യോ​ഗി​ക്കും; എനി​ക്ക​തു രണ്ടും ശരി​യാ​ണ്, വന്നോ​ളിൻ!’

അവൾ ആ ഘാ​തു​ക​ന്മാ​രു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് ഒര​ടി​വെ​ച്ചു; അവൾ ഭയ​ങ്ക​രി​യാ​യി, അവൾ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു ‘ഈശ്വര! എനി​ക്കു ഭയ​മി​ല്ല. ഈ വേ​നൽ​ക്കാ​ല​ത്തു ഞാൻ പട്ടി​ണി​ക്കി​ട​ക്കും; ഈ മഴ​ക്കാ​ല​ത്തു ഞാൻ തണു​ത്തു​കി​ട​ക്കും. ഈ പു​രു​ഷ​ന്മാ​രായ പൊ​ണ്ണ​ന്മാർ എന്തി​നു കൊ​ള്ളും, അവർ​ക്ക് ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി​യെ പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്താ​മ​ത്രേ! എന്ത്! പേ​ടി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യോ? ഓ, ഉവ്വ്, പെ​രു​ത്ത്! നി​ങ്ങൾ ഒന്നൊ​ച്ച വലു​താ​ക്കു​മ്പോ​ഴെ​യ്ക്കു കട്ടി​ലി​നു ചു​വ​ട്ടി​ലൊ​ളി​ക്കു​ന്ന ചില ശൃം​ഗാ​ര​പ്പാ​വ​ക​ളായ വെ​പ്പാ​ട്ടി​കൾ നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ണ്ട്. അതു​കൊ​ണ്ട്. നേര്! എനി​ക്കു യാ​തൊ​ന്നി​നേ​യും ഭയ​മി​ല്ല, എനി​ക്കി​ല്ല!’

അവൾ തെ​നാർ​ദി​യെ​രു​ടെ മേ​ലേ​ക്കു സശ്ര​ദ്ധം ഊന്നി​നോ​ക്കി​യി​ട്ടു പറ​ഞ്ഞു: ‘ഇല്ല, അച്ഛ​നേ​യു​മി​ല്ല.’

എന്നി​ട്ട്, ആ ഘാ​തു​ക​ന്മാ​രു​ടെ നേർ​ക്കു, വഴി​ക്കു​വ​ഴി​യേ, ചോ​ര​തു​ടി​ച്ചു പി​ശാ​ചി​ന്റെ​പോ​ലു​ള്ള കൺ​കൊ​ണ്ട് അവൾ ഓരോ നോ​ട്ടം നോ​ക്കി, വീ​ണ്ടും തു​ടർ​ന്നു: ‘എന്റെ അച്ഛ​ന്റെ മു​ണ്ടൻ​വ​ടി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള തല്ലേ​റ്റു റ്യു പ്ളു​മെ​യി​ലെ കൽ​വി​രി​പ്പിൽ നി​ന്ന് എന്നെ നാളെ രാ​വി​ലെ പെ​റു​ക്കി​യെ​ടു​ക്കു​ക​യോ, അല്ലെ​ങ്കിൽ മു​റി​ഞ്ഞു​തു​ട​ങ്ങിയ പഴേ കെ​ടേ​ശ്ശ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും മു​ങ്ങി​ച്ച​ത്ത നാ​യ്ക്ക​ളു​ടേ​യും ഇട​യിൽ​നി​ന്നു ഇന്നു​മു​തൽ ഒരു കൊ​ല്ലം കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു സാങ് ക്ലോ​ദി​ലേ​യോ സ്വാ​ങ് ദ്വീ​പി​ലേ​യോ വല വീ​ശ​ലിൽ കു​ടു​ങ്ങി​ക്കി​ട്ടു​ക​യോ ചെ​യ്താൽ എനി​ക്കെ​ന്താ​ണ്?’

അവൾ​ക്കി​വി​ടെ നിർ​ത്തേ​ണ്ടി​വ​ന്നു; അവൾ​ക്ക് ഒരു ചുമ വന്നു. മര​ണ​ഞെ​ര​ക്കം​പോ​ലെ, അവ​ളു​ടെ ക്ഷീ​ണി​ച്ച് ഇടു​ങ്ങിയ മാ​റി​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു ശ്വാ​സം പൊ​ന്തി.

അവൾ തു​ടർ​ന്നു: ‘എനി​ക്ക് ഒന്നു​റ​ക്കെ നി​ല​വി​ളി​ക്കുക മാ​ത്ര​മേ വേ​ണ്ടു, ആളുകൾ വരി​ക​യാ​യി; അതാ; അടി, തീർ​ന്നു! നി​ങ്ങൾ ആറു പേ​രു​ണ്ട്; ഞാൻ ലോ​ക​ത്തി​നു മു​ഴു​വ​നും പക​ര​മാ​ണ്.’

തെ​നാർ​ദി​യെർ അവ​ളു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ല്ലാൻ ഭാ​വി​ച്ചു.

‘അടു​ക്ക​രു​ത്!’ അവൾ നി​ല​വി​ളി​ച്ചു.

അയാൾ നി​ന്നു, പതു​ക്കെ പറ​ഞ്ഞു: ‘ശരി, ഇല്ല; ഞാ​ന​ടു​ക്കി​ല്ല; പക്ഷേ, ഇത്ര​യു​റ​ക്കെ പറ​യ​രു​ത്. അപ്പോൾ, എന്റെ മകളേ, നീ ഞങ്ങ​ളെ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കാൻ തന്നെ​യാ​ണ് ഭാവം, അല്ലേ? പക്ഷേ, ഞങ്ങൾ​ക്കു കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​നു​ള്ള വക നോ​ക്ക​ണ​മ​ല്ലോ. നി​ന്റെ അച്ഛ​നെ​പ്പ​റ്റി നി​ന​ക്ക് ഒട്ടും ദയ​യി​ല്ലാ​താ​യോ?’

‘നി​ങ്ങൾ എന്നെ അല​ട്ടു​ന്നു,’ എപ്പൊ​നൈൻ പറ​ഞ്ഞു.

‘പക്ഷേ, ഞങ്ങൾ​ക്കു കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ട​ണം, ഞങ്ങൾ​ക്കു വല്ല​തും തിന്നണം-​’

‘ലഹള!’

ഇങ്ങ​നെ പറ​ഞ്ഞ് അവൾ വേ​ലി​യു​ടെ അഴി​ത്ത​റ​മേൽ ഇരു​ന്നു പാടി:

‘എന്റെ കൈയോ തടി​ച്ചു​കൊ​ഴു​ത്ത​താ,—ണെ​ന്റെ കാൽ​ക​ളോ നല്ക്ക​രു​ത്തു​ള്ളവ; നേ​ര​മാ​ണീ​ക്ക​ള​യു​ന്ന​തെ​ല്ലാ​മേ.’

അവൾ കാൽ​മു​ട്ടു​ക​ളി​ന്മേൽ കൈ​മു​ട്ടൂ​ന്നി, കൈ​കൊ​ണ്ടു കവിൾ താ​ങ്ങി. ഒരൌ​ദാ​സീ​ന്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി കാ​ല​ടി​ക​ളെ ഊഞ്ഞാ​ലാ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ട് ഇരി​പ്പാ​യി. അവ​ളു​ടെ കീ​റി​പ്പ​റി​ഞ്ഞ മേ​ലു​ടു​പ്പു മെ​ലി​ഞ്ഞ ചു​മ​ലെ​ല്ലു​ക​ളെ പു​റ​ത്തു കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നു. അടു​ത്ത തെ​രു​വി​ലു​ള്ള റാ​ന്തൽ അവ​ളു​ടെ മു​ഖാ​കൃ​തി​യെ​യും സമ്പ്ര​ദാ​യ​ത്തെ​യും തെ​ളി​യി​ച്ചു കാ​ണി​ച്ചു. അതി​ല​ധി​കം നി​ശ്ച​യ​ദാർ​ഢ്യ​വും അത്ഭു​ത​ക​ര​ത്വ​വു​മു​ള്ള മറ്റൊ​ന്നും കാണാൻ വയ്യാ.

ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി​യാൽ പി​ടി​ച്ചു​നിർ​ത്ത​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ടു നാ​ക്കു പൊ​ന്താ​താ​യി മുഖം കരു​വാ​ളി​ച്ചു​പോയ ആ ആറു നി​കൃ​ഷ്ട​ജ​ന്തു​ക്ക​ളും റാ​ന്തൽ​വി​ള​ക്കി​ന്റെ നി​ഴ​ലി​ലൂ​ടെ പി​ന്നോ​ക്കം മട​ങ്ങി, ഭയ​ങ്ക​ര​ങ്ങ​ളും അവ​മാ​ന​മ​യ​ങ്ങ​ളു​മായ തോൾ ചു​ളു​ക്ക​ലു​ക​ളോ​ടു​കൂ​ടി എന്തോ തമ്മിൽ കൂ​ടി​യാ​ലോ​ചി​ച്ചു.

ഈയി​ട​യ്ക്ക് അവൾ ദൃ​ഢ​മെ​ങ്കി​ലും ശാ​ന്ത​മായ നോ​ട്ട​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അവരെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കി​യി​രു​ന്നു.

‘എന്തോ അവൾ​ക്കി​തി​ലൊ​ന്നു​ണ്ട്,’ ബബെ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു. ‘ഒരു കാ​ര​ണ​മു​ണ്ട്. അവൾ നാ​യ​യു​മാ​യി അനു​രാ​ഗ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ടു​വോ? ഏതാ​യാ​ലും ഇതു പറ​ഞ്ഞാൽ കു​റ​വാ​ണ്. രണ്ടു സ്ത്രീ​കൾ, പി​ന്നി​ലെ ചാ​യ്ച്ചു​കെ​ട്ടി​യിൽ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന ഒരു തന്ത, ജനാ​ല​ക​ളിൽ അത്ര മോ​ശ​മ​ല്ലാ​ത്ത തി​ര​ശ്ശീ​ല​യും, ആ തന്ത​ക്ക​ഴു ഒരു യഹൂ​ദ​നാ​യി​രി​ക്ക​ണം. കാ​ര്യം നന്നെ​ന്നാ​ണ് എന്റെ ബോ​ധ്യം.’

‘ആട്ടെ, എന്നാൽ, നി​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാ​വ​രും അക​ത്തേ​ക്കു പൊ​യ്ക്കോ​ളിൻ.’ മൊ​ങ്പർ​നാ​സ്സ് പറ​ഞ്ഞു; ‘കാ​ര്യം കഴി​യ​ട്ടെ. ഞാൻ ഇവിടെ ഈ പെ​ണ്ണി​നെ കാ​ത്തും കൊ​ണ്ട് നി​ല്ക്കാം; അവൾ നമ്മെ തോ​ല്പി​ക്കു​ന്ന പക്ഷം…’

അവൻ തന്റെ കൈയിൽ പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്ന കത്തി ആ റാ​ന്തൽ​വെ​ളി​ച്ച​ത്തിൽ ഒന്നു​മി​ന്നി​ച്ചു.

തെ​നാർ​ദി​യെർ ഒന്നും മി​ണ്ടി​യി​ല്ല; മറ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ ഇഷ്ടം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കാൻ അയാൾ തെ​യ്യാ​റാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി.

ഏതാ​ണ്ടൊ​രു പ്ര​തി​ഷ്ഠ​പോ​ലെ​യി​രു​ന്ന ബ്രൂ​ഴോ​ങ്—വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്ക​റി​വു​ള്ള വിധം ആ മനു​ഷ്യ​നാ​ണ​ല്ലോ ഈ ‘പണി എടു​ത്തി​ട്ടു​ള്ള​ത്’—അതേ​വ​രെ സം​സാ​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. അയാൾ വി​ചാ​ര​മ​ഗ്ന​നാ​യി​രു​ന്നു. യാ​തൊ​ന്നി​ന്മേ​ലും പി​ടി​ച്ചു​നി​ല്ക്കാ​ത്ത​വ​നാ​ണെ​ന്ന് അയാ​ളെ​പ്പ​റ്റി ഒരു പ്ര​സി​ദ്ധി​യു​ണ്ട്; ഒരി​ക്കൽ വെറും തകൃ​തി​ക്കു വേ​ണ്ടി അവൻ ഒരു പൊ​ല്ലീ​സ്സു​താ​വ​ളം കൊ​ള്ള​യി​ട്ടു എന്നാ​ണ് കേൾവി. പോ​രാ​ത്ത​തി​ന്ന് അയാൾ കവി​ത​ക​ളും പാ​ട്ടു​ക​ളും ഉണ്ടാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു; അതു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ​ക്ക് ഒരു വലിയ പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​മു​ണ്ട്.

ബബെ അയാ​ളോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു: ‘എന്താ ബ്രൂ​ഴോ​ങ്, നി​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും പറ​യാ​ത്ത​ത്?’

ബ്രൂ​ഴോ​ങ് ഒരു നി​മി​ഷം​കൂ​ടി മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നു; എന്നി​ട്ടു തല പല​പാ​ടും ഇള​ക്കി, ഒടു​വിൽ സം​സാ​രി​ക്കാൻ നി​ശ്ച​യി​ച്ചു: ‘നോ​ക്കൂ; രാ​വി​ലെ ഞാൻ രണ്ടു കരു​കിൽ​പ്പ​ക്ഷി​കൾ ശണ്ഠ​കൂ​ടു​ന്ന​ത് കണ്ടു; രാ​ത്രി ഇതാ ഒരു സ്ത്രീ ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു​മാ​യി കൂ​ട്ടി​മു​ട്ടി. ഇതൊ​ക്കെ ചീ​ത്ത​യാ​ണ്, നമു​ക്കു പോ​യ്ക്ക​ള​യാം.’

അവർ പോയി.

പോ​കു​ന്ന​തി​നി​ട​യ്ക്കു മൊ​ങ്പർ​നാ​സ്സ് പി​റു​പി​റു​ത്തു: ‘പോ​ട്ടെ, സാ​ര​മി​ല്ല! അവർ​ക്കു വേ​ണ​മെ​ങ്കിൽ, ഞാ​ന​വ​ളു​ടെ കഴു​ത്തു നു​റു​ക്കി​യേ​നേ.’

ബബെ പറ​ഞ്ഞു: ‘ഞാൻ ചെ​യ്യി​ല്ല, ഞാൻ ഒരു സ്ത്രീ​യെ ദ്രോ​ഹി​ക്കി​ല്ല.’

തെ​രു​വി​ന്റെ മൂ​ല​യ്ക്കൽ അവർ നി​ന്നു, താഴെ കാ​ണു​ന്ന ഒരു ദുർ​ഗ്രഹ സം​ഭാ​ഷ​ണം ഒരു താ​ഴ്‌​ന്ന സ്വ​ര​ത്തിൽ നട​ത്തി: ‘നമ്മൾ ഇന്നു കി​ട​ക്കാൻ എവിടെ പോകും?’

‘പാ​രി​സ്സി​ന്ന​ടി​യിൽ.’

‘തെ​നാർ​ദി​യെർ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പക്കൽ താ​ക്കോ​ലു​ണ്ടോ?’

‘ഉം.’

അവ​രു​ടെ മേൽ​നി​ന്നു കണ്ണെ​ടു​ക്കാ​തി​രു​ന്ന എപ്പൊ​നൈൻ എന്ന വഴി​യേ​ത​ന്നെ അവർ മട​ങ്ങി​പ്പോ​കു​ന്ന​തു കണ്ടു. അവൾ എണീ​റ്റു, മതി​ലു​ക​ളേ​യും വീ​ടു​ക​ളു​ടേ​യും ഓര​ത്തി​ലൂ​ടെ അവരെ പി​ന്തു​ടർ​ന്നു​കൊ​ണ്ട് അരി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. അവൾ അവരെ നട​ക്കാ​വു​വ​രെ പിൻ​തു​ടർ​ന്നു.

അവി​ടെ​വെ​ച്ച് അവർ പി​രി​ഞ്ഞു; ആ ആറു​പേ​രും ഇരു​ട്ടി​നു​ള്ളി​ലേ​ക്ക് ഊളി​യി​ട്ടു, അവിടെ അവർ അലി​ഞ്ഞു​പോ​യ​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി.