SFNസാ​യാ​ഹ്ന ഫൌ​ണ്ടേ​ഷൻ
images/tkn-ashwahridayam-cover.jpg
Conquest of the Mountain, an oil on cotton painting by Paul Klee (1879–1940).
ഒമ്പ​തു്

ശരൽ​ക്കാ​ല​സ​ന്ധ്യ ആകാ​ശ​ത്തിൽ ചന്ദ​ന​ത്തി​രി കൊ​ളു​ത്തി നിൽ​ക്കു​മ്പോൾ, അറ​ബി​ക്ക​ടൽ അല​മാ​ല​ക​ളൊ​തു​ക്കി ചെ​വി​ടോർ​ത്തു കി​ട​ക്കു​മ്പോൾ മഹാ​ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ ജൂ​ബി​ലി മെ​മ്മോ​റി​യൽ ഹാളിൽ കര​ഘോ​ഷം മു​ഴ​ങ്ങി.

വക്ക​ച്ചൻ സന്ദേ​ശ​ങ്ങൾ വാ​യി​ക്കു​ക​യാ​ണു്.

“സോ​ഷ്യ​ലി​സ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള മഹ​ത്തായ പ്ര​യാ​ണ​ത്തിൽ നമ്മു​ടെ രാ​ഷ്ട്ര​ത്തി​നു് ഉത്തേ​ജ​ന​വും പ്ര​ചോ​ദ​ന​വും നൽകാൻ ‘തീ​പ്പ​ന്ത’ത്തി​ന്നു് പര​മാ​വ​ധി കഴി​വു​ണ്ടാ​വ​ട്ടെ.”

തീ​പ്പ​ന്തം!

കു​ഞ്ചു​ണ്ണി​യു​ടെ പത്രാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തിൽ, വക്ക​ച്ച​ന്റെ ഉട​മ​സ്ഥ​ത​യിൽ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​മാ​രം​ഭി​ച്ച സാ​യാ​ഹ്ന​പ്പ​ത്രം! അതി​ന്റെ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണോൽ​ഘാ​ട​ന​മാ​ണു് നട​ക്കു​ന്ന​തു്.

ഗുരു ശങ്ക​ര​ദാ​സി​ന്റെ രണ്ടു ശി​ഷ്യ​ക​ളു​ടെ പ്രാർ​ത്ഥ​നാ​ഗാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യാ​ണു് പരി​പാ​ടി​ക​ളാ​രം​ഭി​ച്ച​തു്.

അദ്ധ്യ​ക്ഷ​പീ​ഠ​മ​ല​ങ്ക​രി​ച്ച വയോ​വൃ​ദ്ധ​നായ നഗര പി​താ​വു് വൃ​ത്താ​ന്ത​പ​ത്ര പ്ര​വർ​ത്ത​ന​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യും അഭി​പ്രായ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യും അതി​ദീർ​ഘ​മാ​യി പ്ര​തി​പാ​ദി​ച്ചു് ആമു​ഖ​ഭാ​ഷ​ണ​മ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച​പ്പോൾ സന്ദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ പെ​രും​ഭാ​ണ്ഡ​വു​മാ​യി വക്ക​ച്ചൻ മു​മ്പോ​ട്ടു വന്നു.

നാ​ട്ടി​ന്റെ നാ​നാ​ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നും സന്ദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. ഭര​ണ​സാ​ര​ത്ഥ്യം വഹി​ക്കു​ന്ന​വർ, സമു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ മു​കൾ​ത്ത​ട്ടി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന​വർ, അഭി​ഭാ​ഷ​കർ, ഭി​ഷ​ഗ്വ​രർ, വ്യ​വ​സാ​യ​പ്ര​മു​ഖർ എന്നി​ങ്ങ​നെ പലരും സന്ദേ​ശ​മ​യ​ച്ചി​രു​ന്നു. വക്ക​ച്ച​ന​തു മു​ഴു​വ​നും വാ​യി​ച്ചു​തീർ​ന്ന​പ്പോൾ, ‘തീ​പ്പ​ന്ത’ത്തി​ന്റെ ഒരു പ്രതി ആദ​ര​വോ​ടെ നഗ​ര​പി​താ​വി​നു് നൽ​കി​ക്കൊ​ണ്ടു് കു​ഞ്ചു​ണ്ണി പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണോൽ​ഘാ​ട​നം നിർ​വ്വ​ഹി​ച്ചു. കണ്ണൻ​കു​ട്ടി​മേ​നോ​ന്റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തിൽ അശ്വ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലെ അന്തേ​വാ​സി​കൾ വാ​യ്ക്കു​ര​വ​യി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു് ആ മം​ഗ​ള​കർ​മ്മ​ത്തി​ന്നു മി​ഴി​വി​യ​റ്റി.

തു​ടർ​ന്നു് മഹാ​ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ പ്ര​മുഖ വ്യ​ക്തി​കൾ പല​രു​മ​ട​ങ്ങു​ന്ന സദ​സ്സിൽ തീ​പ്പ​ന്ത​ത്തി​ന്റെ ഒന്നാം ലക്കം സൗ​ജ​ന്യ​മാ​യി വി​ത​ര​ണം ചെ​യ്തു.

“മഹാ​ജ​ന​ങ്ങ​ളേ,”

കു​ഞ്ചു​ണ്ണി മൈ​ക്രോ​ഫോ​ണി​ന്റെ കഴു​ത്തിൽ കേറി പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് കൂവി.

“മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ളെ തൂ​ത്തു​വാ​രു​ക​യാ​ണു് ഞങ്ങ​ളു​ടെ ലക്ഷ്യം. പണവും പ്ര​താ​പ​വും അധി​കാ​ര​വു​മു​ള്ള​വർ​ക്കു് ഇവിടെ എന്തും ചെ​യ്യാ​മെ​ന്നൊ​രു നി​ല​യു​ണ്ടു്. അതു് ഞങ്ങ​ള​നു​വ​ദി​യ്ക്കി​ല്ല. ഈ മഹാ​ന​ഗ​ര​ത്തിൽ കരി​ഞ്ച​ന്ത​യും പൂ​ഴ്ത്തി​വെ​പ്പും നട​മാ​ടു​ന്നു. പണ​ക്കാർ കൂ​ടു​തൽ പണ​ക്കാ​രാ​യി തടി​യ്ക്കു​ക​യും പാ​വ​പ്പെ​ട്ട​വർ കൂ​ടു​തൽ പാ​വ​പ്പെ​ട്ട​വ​രാ​യി മെ​ലി​യു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഞങ്ങ​ള​വ​രു​ടെ അക്ര​മ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ വെ​ളി​ച്ച​ത്തു കൊ​ണ്ടു​വ​രും. സ്ത്രീ​ത്വം വി​ല്പ​ന​ച്ച​ര​ക്കാ​വു​ന്നേ​ട​ത്തു് ‘തീ​പ്പ​ന്തം’ കാ​ട്ടു​തീ​യാ​വും. അനീ​തി​യെ, അക്ര​മ​ത്തെ, ധി​ക്കാ​ര​ത്തെ, അസാ​ന്മാർ​ഗ്ഗി​ക​ത​യെ ഞങ്ങൾ ചു​ട്ടു​ക​രി​യ്ക്കും. അതി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​ണു് ഈ തീ​പ്പ​ന്ത​മി​ന്നി​വി​ടെ കൊ​ളു​ത്തി​യ​തു്. ഈ പന്തം എന്നെ​ന്നും ജ്വ​ലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കും. ഇതി​ന്റെ ചൂടിൽ മര്യാ​ദ​ക്കാർ ചി​റ​കു​ക​ളു​ണ​ക്കും. അക്ര​മി​ക​ളും ധി​ക്കാ​രി​ക​ളും കരി​ഞ്ഞു് വെ​ണ്ണീ​റാ​വും. ജയ് ഹി​ന്ദ്!”

“ജയ് ഹി​ന്ദ്!”

സദ​സ്സു് മു​ഴു​വ​നും ഏറ്റു​പ​റ​ഞ്ഞു…

അപ്പോൾ വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യു​ടെ ബങ്ക​ളാ​വിൽ​നി​ന്നു് മൂ​ന്നു തവണ ശം​ഖ​നാ​ദ​ത്തി​ലൂ​ടെ പ്ര​ണ​വം മു​ഴ​ങ്ങി.

ബങ്ക​ളാ​വി​ന്റെ രണ്ടാ​മ​ത്തെ നി​ല​യിൽ വി​ശാ​ല​മായ ഹാളിൽ, ദന്ത​നിർ​മ്മി​ത​മായ രാ​ധാ​കൃ​ഷ്ണ​പ്ര​തി​മ​യു​ടെ മു​മ്പിൽ, പര​മാ​ന​ന്ദ​യോ​ഗി കണ്ണ​ട​ച്ചു് ധ്യാ​ന​നി​മ​ഗ്ന​നാ​യി പത്മാ​സ​ന​ത്തി​ലി​രി​ക്കു​ന്നു. യോ​ഗി​യ്ക്കും പ്ര​തി​യോ​ഗി​യ്ക്കു​മി​ട​യിൽ വലി​യൊ​രു പൂ​ക്കൂ​മ്പാ​ര​മു​ണ്ടു്. വാ​ഴ​യി​ല​യിൽ ശർ​ക്ക​ര​യും അവി​ലും മലരും കദ​ളി​പ്പ​ഴ​വും കരി​മ്പും മു​ന്തി​രി​ങ്ങ​യു​മു​ണ്ടു്. വെ​ള്ളി​ത്ത​ളി​ക​യിൽ പഞ്ചാ​മൃ​ത​മു​ണ്ടു്.

വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യും ഭാ​ര്യ​യും ക്ഷ​ണി​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ട ചെ​റി​യൊ​രു സദ​സ്സും തറയിൽ ശ്വാ​സ​മ​ട​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ചി​രി​യ്ക്കു​ന്നു. അരി​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​നായ അന​ന്ത​ഭ​ട്ടും ഭാ​ര്യ​യും മക്ക​ളും, നേ​ഴ്സി​ങ്ങ് ഹോം ഉട​മ​യും ഔഷ​ധ​വ്യാ​പാ​രി​യു​മായ സു​വർ​ണ്ണ​പ്ര​ഭു​വും കു​ടും​ബ​വും, വസ്ത്ര​വ്യാ​പാ​രി​യായ കൃ​ഷ്ണ​ദാ​സ് നാ​രാ​യ​ണ​ദാ​സ് ഭീം​ജി​യും രണ്ടു പെൺ​മ​ക്ക​ളും ഭർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രും അവ​രു​ടെ കു​ട്ടി​ക​ളു​മാ​ണു് ക്ഷ​ണി​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ട ചെ​റു​സ​ദ​സ്സു്! ഉടു​മു​ണ്ടി​നു​മേ​ലെ രണ്ടാം​മു​ണ്ടു് ചു​റ്റി, മേ​ലാ​സ​ക​ലം ഭസ്മം പൂശി, ചെ​വി​ക്കു​റ്റി​യി​ലും തല​മു​ടി​കൾ​ക്കി​ട​യി​ലും ചെ​ത്തി​പ്പൂ തി​രു​കി കയ്യി​ലൊ​രു ശം​ഖും​പി​ടി​ച്ചു് പരമു ചല​ന​ര​ഹി​ത​നാ​യി യോ​ഗി​യു​ടെ പി​ന്നിൽ നിൽ​ക്കു​ന്നു.

അഷ്ട​ഗ​ന്ധ​ത്തി​ന്റെ​യും കർ​പ്പൂ​ര​ത്തി​ന്റെ​യും ചന്ദ​ന​ത്തി​രി​യു​ടെ​യും പരി​മ​ളം ജാ​ല​ക​പ്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ, വാ​തി​ല്പ​ഴു​തി​ലൂ​ടെ ഊർ​ന്നി​റ​ങ്ങി, ബാൽ​ക്ക​ണി​യും കട​ന്നു് മു​റ്റ​ത്തെ​ത്തി. പൂ​ന്തോ​ട്ട​ത്തി​ലൂ​ടെ, നട​വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ​യൊ​ഴു​കി നി​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു പര​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി.

പര​മാ​ന​ന്ദ​യോ​ഗി​യോ​ടൊ​പ്പം എല്ലാ​വ​രും കണ്ണ​ട​ച്ചു് ആത്മാ​വി​ലേ​ക്കു് നോ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അവി​ടെ​യാ​ണ​ല്ലോ പരാൽ​പ​ര​ത​ത്വ​മൊ​ളി​ച്ചി​രി​യ്ക്കു​ന്ന​തു്. ആ ദൈവിക മു​ഹൂർ​ത്ത​ത്തെ പൊ​തി​ഞ്ഞു നിൽ​ക്കു​ന്ന നി​ശ്ശ​ബ്ദ​ത​യു​ടെ പരി​ശു​ദ്ധി ശ്വാ​സോ​ച്ഛോ​സം​കൊ​ണ്ടു പോലും മു​റി​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ആരും ധൈ​ര്യ​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല.

പൂ​ജാ​മ​ണി​യു​ടെ ശബ്ദം കേ​ട്ടു് പരമു കണ്ണു​തു​റ​ന്നു. തു​ടർ​ന്നു് വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യും ഒപ്പം മറ്റു​ള്ള​വ​രും കണ്ണു തു​റ​ന്നു.

പര​മാ​ന​ന്ദ​യോ​ഗി പൂ​ജാ​മ​ണി കു​ലു​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു് രാ​ധാ​കൃ​ഷ്ണ​വി​ഗ്ര​ഹ​ത്തിൽ പു​ഷ്പാർ​ച്ചന നട​ത്തു​ക​യാ​ണു്. യോ​ഗീ​ശ്വ​ര​ന്റെ കണ്ണു​കൾ പഴു​ക്ക​ട​യ്ക്ക​പോ​ലെ ചു​വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. കു​ണ്ഡ​ലി​നീ ശക്തി​യെ വി​ളി​ച്ചു​ണർ​ത്തി ഈശ്വ​ര​സാ​ക്ഷാ​ല്ക്കാര പി​യ്യൂ​ഷം നു​കർ​ന്നു മത്തു​പി​ടി​യ്ക്കു​മ്പോൾ യോ​ഗീ​ന്ദ്ര​ന്മാ​രു​ടെ കണ്ണു​കൾ ചു​വ​ക്കു​മെ​ന്നു കേ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യും ശി​ഷ്ടം ഭക്ത​ജ​ന​ങ്ങ​ളും യോ​ഗീ​ശ്വ​ര​ന്റെ കണ്ണു​ക​ളി​ലേ​ക്കു​റ്റു​നോ​ക്കി പാ​ര​വ​ശ്യം​കൊ​ണ്ടു.

നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ​ക്ക​കം രാ​ധാ​കൃ​ഷ്ണ​പ്ര​തിമ പൂ​ക്കു​മ്പാ​ര​ത്തിൽ മൂടി. ഭസ്മ​ത്ത​ട്ടിൽ കർ​പ്പൂ​ര​ക്ക​ട്ട​ക​ളെ​രി​ഞ്ഞു. മണ​മു​ള്ള കറു​ത്ത പുക അന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തിൽ പൊ​തി​ഞ്ഞു. വെ​ള്ളി​ത്ത​ളി​ക​യിൽ​നി​ന്നു് പഞ്ചാ​മൃ​തം കോ​രി​യെ​ടു​ത്തു് രാ​ധ​യു​ടെ​യും കൃ​ഷ്ണ​ന്റെ​യും ചു​ണ്ടു​കൾ​ക്ക​ടു​പ്പി​ച്ചു് യോ​ഗീ​വ​ര്യൻ കണ്ണൂ​കൾ​കൊ​ണ്ടു് കെ​ഞ്ചി.

“കഴി​യ്ക്കൂ, എന്റെ കൃ​ഷ്ണ​ന​ല്ലേ? കൃ​ഷ്ണ​ന്റെ രാ​ധ​യ​ല്ലേ? ഈ നി​വേ​ദ്യം കഴി​യ്ക്കൂ.”

യോ​ഗി​വ​ര്യ​ന്റെ കണ്ണൂ​കൾ ജലാർ​ദ്ര​ങ്ങ​ളാ​വു​ന്നു. ക്ര​മേണ നി​റ​ഞ്ഞൊ​ഴു​കു​ന്നു. കവി​ളി​ലൂ​ടെ കു​ത്തി​യൊ​ലി​ച്ചു മാ​റി​ടം നനച്ച കണ്ണു​നീർ യോ​ഗി​വ​ര്യ​ന്റെ നഗ്നത മറച്ച മഞ്ഞ​പ്പ​ട്ടിൽ വീണു വിലയം പ്രാ​പി​ക്കു​ന്നു.

വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യ്ക്കു സഹി​ച്ചി​ല്ല. തേ​ങ്ങി​പ്പോ​യി. ക്ഷ​ണി​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ട ചെ​റു​സ​ദ​സ്സു് കണ്ണീ​രൊ​പ്പി. കൃ​ഷ്ണ​ദാ​സ് നാ​രാ​യ​ണ​ദാ​സ് ഭീംജി ഗദ്ഗ​ദം​കൊ​ണ്ട​പ്പോൾ ജു​ബ്ബ​കൊ​ണ്ടാ​വ​ര​ണ​മി​ട്ട കു​ട​വ​യർ ഫു​ട്ബോൾ പോലെ ഇളകി.

പര​മാ​ന​ന്ദ​യോ​ഗി രാ​ധാ​കൃ​ഷ്ണ​ന്റെ പ്ര​തി​മ​യ്ക്കു മു​മ്പിൽ സാ​ഷ്ടാം​ഗം നമ​സ്ക​രി​ച്ചു് കമി​ഴ്‌​ന്ന​ടി​ച്ചു കി​ട​ന്നു. അതു കണ്ടു പരമു മൂ​ന്നു​രു ശം​ഖ​നാ​ദം മു​ഴ​ക്കി. എല്ലാ​വ​രും സാ​ഷ്ടാം​ഗം പ്ര​ണ​മി​ച്ചു് തറയിൽ പറ്റി​ക്കി​ട​ന്നു. കൂ​ട്ട​ത്തിൽ തടി കൂടിയ ഭീം​ജി​യ്ക്കും അന​ന്ത​ഭ​ട്ടി​നും ഭാ​ര്യ​യ്ക്കും അപ്പോൾ കല​ശ​ലായ ശ്വാ​സം​മു​ട്ട​ല​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ടു.

യോ​ഗി​വ​ര്യൻ നി​വർ​ന്നി​രി​യ്ക്കു​ന്ന ശബ്ദം കേ​ട്ടു് മറ്റു​ള്ള​വ​രും നി​വർ​ന്നി​രു​ന്നു. പത്മാ​സ​ന​ത്തി​ലി​രു​ന്ന യോ​ഗി​വ​ര്യൻ അപാ​ര​ത​യിൽ നോ​ട്ട​മു​റ​പ്പി​ച്ചു ചി​രി​ച്ചു. പ്രേ​മാ​മൃ​തം വഴി​ഞ്ഞൊ​ഴു​കു​ന്ന ചിരി. പക്ഷെ, ശബ്ദ​മി​ല്ല, പ്ര​കാ​ശം മാ​ത്രം.

നി​ശ്ശ​ബ്ദ​മാ​യി ചി​രി​യ്ക്കു​ന്ന യോ​ഗി​യു​ടെ കയ്യിൽ വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി പഞ്ചാ​മൃ​തം വാ​രി​യൊ​ഴി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു. ഭീം​ജി​യു​ടെ പേ​ര​ക്കി​ടാ​ങ്ങൾ അതു നോ​ക്കി കു​ടി​നീ​രി​റ​ക്കി. യാ​തൊ​രു ഭാ​വ​ഭേ​ദ​വും കൂ​ടാ​തെ യോ​ഗി​വ​ര്യൻ, തന്റെ കയ്യി​ലു​ള്ള പഞ്ചാ​മൃ​തം ആദ്യം പ്ര​തി​മ​യെ ഊട്ടു​ക​യും പി​ന്നെ ഉച്ഛി​ഷ്ടം താൻ കഴി​യ്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

പഞ്ചാ​മൃ​തം കഴി​ച്ച​പ്പോൾ കയ്യും മു​ഖ​വും ശു​ചി​യാ​ക്കാൻ പരമു തീർ​ത്ഥ​കി​ണ്ടി​യിൽ​നി​ന്നു ജല​മൊ​ഴി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. കൈ വായ് മുഖം ശു​ചി​വ​രു​ത്തിയ യോ​ഗി​വ​ര്യൻ മു​ന്ന​റി​യി​പ്പു​കൂ​ടാ​തെ കണ്ണ​ട​ച്ചു സമാ​ധി​യിൽ ലയി​ക്കു​ന്നു.

അവി​ലും മലരും പഴവും പഞ്ചാ​മൃ​ത​വും പര​മു​വാ​ണു് ക്ഷ​ണി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട സദ​സ്സിൽ വി​ത​ര​ണം ചെ​യ്ത​തു്. യോ​ഗി​യു​ടെ സമാ​ധി​ക്കു വി​ഘ്നം വരു​മെ​ന്നു് പേ​ടി​ച്ചു് വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അതി​ഥി​കൾ ശബ്ദ​മി​ല്ലാ​തെ വി​ഴു​ങ്ങേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. കു​ട്ടി​കൾ വാ​രി​വ​ലി​ച്ചു ചവ​യ്ക്കു​മ്പോൾ അമ്മ​മാർ അവ​രു​ടെ വായ പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു. പി​ന്നെ പതു​ക്കെ​പ്പ​തു​ക്കെ ഓരോ​രു​ത്ത​രാ​യി കോ​ണി​പ്പ​ട​വു​ക​ളി​റ​ങ്ങി താ​ഴ​ത്തെ നി​ല​യി​ലെ​ത്തി.

ഗെ​യ്റ്റിൽ​വെ​ച്ചു യാത്ര പറ​യു​മ്പോൾ വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി മനു​ഷ്യ​മ​ഹ​ത്വ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് അതി​ഥി​ക​ളോ​ടു് സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചു.

“മഹ​ത്വം ഏതു വേ​ഷ​ത്തി​ലാ​ണൊ​ളി​ഞ്ഞു​നി​ല്ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു് കണ്ടു​പി​ടി​ക്കാൻ വിഷമം.”

“പര​മാ​ന​ന്ദ​യോ​ഗി ബളറെ ബലിയ ഒരു അൽ​ബു​ദം തന്നെ.”

ആന​ന്ദ​ഭ​ട്ട് പറ​ഞ്ഞു.

“നമ്മൾ രോ​മാ​ഞ്ച​പു​ള​ക​ത​ന്നെ ആയി. ഹറേ കൃസ്ണ, ഗോ​ബി​ന്ത, സൗറേ, മു​റാ​റേ”

“സേ​ട്ട്ജി​ക്കു് കേൾ​ക്ക​ണോ?”

വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി ചോ​ദി​ച്ചു.

“ബേണം”

ഭീം​ജി​ക്കു് ഉത്സാ​ഹം കൂടി. പേ​ര​ക്കി​ടാ​ങ്ങൾ കു​ര​ങ്ങ​ന്മാ​രെ​പ്പോ​ലെ വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യു​ടെ തോ​ട്ട​ത്തിൽ പ്ര​വേ​ശി​ച്ച​തു് ആരും ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചി​ല്ല.

“എന്റെ ഭാ​ഗ്യ​മെ​ന്നു പറ​യ​ട്ടെ.”

വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി തു​ടർ​ന്നു.

“ഒരു ദിവസം രാ​വി​ലെ, കണ്ടാൽ മഹാ​പ്രാ​കൃ​ത​നാ​യി​ട്ടു് ഒരാൾ പടി കട​ന്നു വരു​ന്നു. ഭി​ക്ഷ​ക്കാർ വല്ല​വ​രു​മാ​വു​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചു ഞാ​നൊ​ര​ഞ്ചു പൈ​സ​യെ​ടു​ത്തു എറി​ഞ്ഞു കൊ​ടു​ത്തു. കണ്ട​താ​യി ഭാ​വി​ച്ചി​ല്ല. മി​ണ്ടാ​തെ മു​റ്റ​ത്തു നി​ല്ക്കു​ന്നു. എനി​ക്ക​ല്പം ശു​ണ്ഠി​യാ​ണു വന്ന​തു്. ആരെടാ ഇവൻ കാശു വേ​ണ്ടാ​ത്തൊ​രു ഭി​ക്ഷ​ക്കാ​രൻ? നല്ല കണ​ക്കിൽ ശകാ​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു വെ​ച്ചു് ഞാൻ മു​റ്റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്നു.”

ക്ഷ​ണി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട സദ​സ്സു് ശ്ര​ദ്ധാ​പൂർ​വ്വം വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യു​ടെ കഥ കേൾ​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ഭീം​ജി​യു​ടെ പേ​ര​ക്കി​ടാ​ങ്ങൾ തോ​ട്ട​ത്തി​ലെ സപ്പോ​ട്ട​മ​ര​ത്തി​ലും പേ​ര​മ​ര​ത്തി​ലും കയ​റി​ക്കൂ​ടി​യി​രി​ക്ക​യാ​ണു്. വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി അതു കണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഒന്നും പറയാൻ വയ്യാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു് ക്ഷ​മാ​ശീ​ല​ത്തോ​ടെ നി​ന്നു കഥ തു​ടർ​ന്നു:

“അടു​ത്തു ചെ​ന്നു നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ കാൽ​ക്കൽ വീണു നമ​സ്ക​രി​ക്കാ​നാ​ണു് തോ​ന്നി​യ​തു്. കണ്ടാൽ വെറും പ്രാ​കൃ​തൻ. പക്ഷേ, ആ കണ്ണു​ണ്ട​ല്ലൊ അതു് കി​ട​ന്നു കത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. മു​ഖ​ത്തൊ​രു പ്ര​ത്യേക തേ​ജ​സ്സു കളി​യാ​ടി​യി​രു​ന്നു. ഞാ​ന​തു് ഒറ്റ​നോ​ട്ട​ത്തിൽ കണ്ട​റി​ഞ്ഞു. ഈശ്വ​രാ​ധീ​നം! പലതും ഞാൻ ചോ​ദി​ച്ചു. ഉത്ത​ര​മി​ല്ല. അക​ത്തു കയ​റി​യി​രി​ക്കാൻ അപേ​ക്ഷി​ച്ചു. അന​ക്ക​മി​ല്ല. നിർ​ബ്ബ​ന്ധം മൂ​ത്ത​പ്പോൾ മു​റ്റ​ത്തെ പൂ​ഴി​യിൽ കൈ​വി​ര​ലു​കൊ​ണ്ടെ​ഴു​തി​ക്കാ​ണി​ച്ചു.

“പന്ത്ര​ണ്ടു കൊ​ല്ല​മാ​യി മൗ​ന​വ്ര​ത​മാ​ണു്.”

അത്ഭു​തം!

“ആഹാ​രം​പോ​ലും എടു​ത്തു കഴി​ക്കി​ല്ല. കയ്യിൽ വെ​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്ക​ണം. ദാ​ഹി​ച്ച വെ​ള്ളം ചോ​ദി​ക്കി​ല്ല. അറി​ഞ്ഞു കൊ​ണ്ടു​ചെ​ന്നു കൊ​ടു​ക്ക​ണം. അവ​ധൂ​ത​ന്റെ സർ​വ്വ​ല​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും ഒത്തി​രി​ക്കു​ന്നു.”

ആന​ന്ത​പ്ര​ഭു​വും സ്വർ​ണ്ണ​ഭ​ട്ടും ഭാ​ര്യ​മാ​രും ഭീം​ജി​യും പെൺ​മ​ക്ക​ളും ഭർ​ത്താ​ക്ക​ന്മാ​രും അന്തം​വി​ട്ടു് മി​ഴി​ച്ചു​നി​ന്നു. വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി യോ​ഗി​വ​ര്യ​ന്റെ അത്ഭു​ത​സി​ദ്ധി​കൾ അനാ​വ​ര​ണം​ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടു തു​ടർ​ന്നു.

“വളരെ നിർ​ബ്ബ​ന്ധി​ച്ച​പ്പോൾ കു​റ​ച്ചു ദിവസം ഇവിടെ താ​മ​സി​ക്കാ​മെ​ന്നു സമ്മ​തി​ച്ചു. അന്നു​മു​ത​ലി​ന്നോ​ളംഈ വീടു് അത്ഭു​ത​ങ്ങൾ​കൊ​ണ്ടു് വീർ​പ്പു​മു​ട്ടു​ക​യാ​ണു്.”

“അൽ​ബു​ദം എന്തെ​ന്നു തന്നെ പറ. നമ്മൾ കേൾ​ക്ക​ട്ടെ.”

സ്വർ​ണ്ണ​പ്ര​ഭു തി​ര​ക്കു കൂ​ട്ടി.

“ആദ്യ​ത്തെ അത്ഭു​തം സു​ഗ​ന്ധ​മാ​യി​രു​ന്നു.”

“അതു് പി​ന്നെ എന്തു്? നമ്മൾ​ക്കു പി​ടി​കി​ട്ടി​യി​ല്ല.”

ആന​ന്ത​ഭ​ട്ട് ഒരു വി​ശ​ദീ​ക​ര​ണ​മാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ വി​ശ​ദീ​ക​ര​ണം തു​ട​ങ്ങി.

“പു​ത്ത​നാ​യി വി​ടർ​ന്ന താ​മ​ര​പ്പൂ​വി​ന്റെ മണം.”

“എന്നു​വെ​ച്ചാൽ?”

സേ​ട്ട്ജി​ക്കും പിടി കി​ട്ടി​യി​ല്ല.

“യോ​ഗി​വ​ര്യൻ ഇവിടെ വന്ന ദിവസം സന്ധ്യ​യ്ക്കു എങ്ങു​നി​ന്നെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത താ​മ​ര​പ്പൂ​വി​ന്റെ മണം കാ​റ്റി​ലൂ​ടെ ഒഴു​കി​വ​ന്നു. ഇന്നും അതി​വി​ടെ തങ്ങി​നി​ല്ക്കു​ന്നു. ഇപ്പോ​ഴും അന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തി​ലാ മണ​മു​ണ്ടു്.”

വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി മൂ​ക്കി​ന്റെ തുള വലു​താ​ക്കി മണം പി​ടി​ച്ചു നി​ന്നു. സ്വർ​ണ്ണ​പ്ര​ഭു​വും, ഭീം​ജി​യും, ആന​ന്ത​ഭ​ട്ടും അതു​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു. പെ​ണ്ണു​ങ്ങ​ളും. എല്ലാ​വ​രും മൂ​ക്കി​ന്റെ തു​ള​യും വലു​താ​യി. അപ്പോൾ വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി ചോ​ദി​ച്ചു.

“മണ​ക്കു​ന്നി​ല്ലേ?”

“ഉണ്ടു് ഉണ്ടു്. താ​മ​ര​പ്പൂ​മ​ണം തന്നെ.”

ആന​ന്ത​ഭ​ട്ടു്.

“നല്ല മണം.”

സേ​ട്ട്ജി.

“ഇതു പി​ന്നെ നല്ല താ​മ​ര​പ്പൂ സു​ഗ​ന്ധം തന്നെ.”

സ്വർ​ണ്ണ​പ്ര​ഭു.

“ഈ മണം എപ്പോ​ഴും ഇവി​ടു​ത്തെ അന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തി​ലു​ണ്ടു്.”

വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി തന്റെ അഭി​പ്രാ​യം ഒന്നു​കൂ​ടി ഉറ​പ്പി​ച്ചു.

“അദ്ദേ​ഹം കു​ളി​ക്കി​ല്ല, പല്ലു​തേ​ക്കി​ല്ല, കാലും മു​ഖ​വും കഴു​കി​ല്ല, തി​ക​ച്ചും അവ​ധൂ​ത​നാ​യി ജീ​വി​ക്കു​ന്നു. എന്നി​ട്ടും പു​ത്ത​നാ​യി വി​ടർ​ന്ന താ​മ​ര​പ്പൂ​വി​ന്റെ മണം. ഇതു് ഈശ്വര സാ​ക്ഷാ​ല്ക്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ ലക്ഷ​ണ​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റെ​ന്താ​ണു്?”

“ഹറേ കൃസ്ണ ഗോ​ബി​ന്ത സൗറേ, മു​റാ​റേ.”

ആന​ന്ദ​ഭ​ട്ട് കണ്ണ​ട​ച്ചു് പ്രാർ​ത്ഥി​ച്ചു.

എല്ലാ​വ​രും യാ​ത്ര​പ​റ​ഞ്ഞു പി​രി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ സേ​ട്ട്ജി​യു​ടെ പേ​ര​ക്കി​ടാ​ങ്ങൾ വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യു​ടെ തോ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു് ധാ​രാ​ളം സപ്പോ​ട്ട​യും പേ​ര​ക്ക​യും പറി​ച്ചു് ട്രൗ​സ​റി​ന്റെ പോ​ക്ക​റ്റിൽ കു​ത്തി​നി​റ​ച്ച​തു് ആരും കണ്ടി​ല്ല.

ഗെ​യി​റ്റ​ട​ച്ചു​പൂ​ട്ടി മട​ങ്ങു​മ്പോൾ വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യു​ടെ മുഖം കല​ശ​ലായ അസ്വാ​സ്ഥ്യം​കൊ​ണ്ടു് കരു​വാ​ളി​ച്ചി​രു​ന്നു. നട​യിൽ​നി​ന്നു തന്നെ മു​ത​ലാ​ളി ഉച്ച​ത്തിൽ വി​ളി​ച്ചു.

“എടാ പരമു”

പരമു വി​ളി​കേ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടോ​ടി​യെ​ത്തി.

“എടാ ഏതെ​ങ്കി​ലും കടയിൽ ചെ​ന്നു ‘തീ​പ്പ​ന്ത’ത്തി​ന്റെ ഒരു കോ​പ്പി വാ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടു വാ.”

സാ​ധ​ന​മെ​ന്തെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​വാ​ത്ത പരമു മു​മ്പിൽ നി​ന്നു പരു​ങ്ങു​ന്ന​തു കണ്ട​പ്പോൾ അല്പം കന​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു പറ​ഞ്ഞു.

“ഇന്നു് പു​തി​യൊ​രു പത്രം പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങീ​ട്ടു​ണ്ടു് അതി​ന്റെ പേ​രാ​ണു് തീ​പ്പ​ന്തം. കട​യി​ലെ​വി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും കി​ട്ടും. ഇല്ലെ​ങ്കിൽ ബസ്സ്സ്റ്റാ​ണ്ടിൽ ചെ​ല്ലൂ. അവിടെ തീർ​ച്ച​യാ​യും കി​ട്ടും. വേഗം വരണം. ഇതാ താ​ക്കോൽ. ഗയി​റ്റ് പൂ​ട്ടി പൊ​യ്ക്കൊ​ളൂ.”

അക​ത്തു കട​ക്കു​മ്പോ​ഴും സോ​ഫ​യിൽ ചെ​ന്നി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴും പല്ലു കടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി പി​റു​പി​റു​ത്തു.

“തീ​പ്പ​ന്തം! തീ​പ്പ​ന്തം!”

പരമു നി​ര​ത്തിൽ കയ​റി​യ​പ്പോൾ വക്ക​ച്ച​ന്റെ കാർ ഇര​മ്പി​ത്ത​കർ​ത്തു കട​ന്നു​പോ​യി.

അശ്വ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ മു​മ്പിൽ കു​ഞ്ചു​ണ്ണി കാറിൽ നി​ന്നി​റ​ങ്ങു​മ്പോൾ സമയം പത്തു​മ​ണി. മാ​ല​യും ബൊ​ക്കെ​യും മാ​റോ​ട​ട​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ചു് വാ​തിൽ​പ്പ​ടി​യിൽ ചെ​ന്നു നി​ന്ന​പ്പോൾ അക​ത്തു പത്ര​പാ​രാ​യ​ണ​ത്തി​ന്റെ തി​ര​ക്കാ​ണു്. കണ്ണൻ​കു​ട്ടി​മേ​നോൻ ചാ​രു​ക​സേ​ര​യി​ലി​രു​ന്നു് മറ്റു​ള്ള​വർ​ക്കു​വേ​ണ്ടി തീ​പ്പ​ന്തം ഉച്ച​ത്തിൽ പാ​രാ​യ​ണം ചെ​യ്യു​ന്നു.

“തീ​പ്പ​ന്തം. പു​സ്ത​കം ഒന്നു്, ലക്കം ഒന്നു്.”

ആദ്യം മു​ത​ല്ക്കാ​ണു് പാ​രാ​യ​ണം.

“ആത്മ​ഹ​ത്യ​യോ കൊ​ല​പാ​ത​ക​മോ?”

എല്ലാ​വർ​ക്കും താ​ല്പ​ര്യ​മാ​യി. ഗുരു ശങ്ക​ര​ദാ​സും പീ​റ്റ​റും മു​കു​ന്ദ​നും കയ​റ്റു​ക​ട്ടി​ലിൽ ഇരു​ന്നു​കൊ​ണ്ടും ജയ​കൃ​ഷ്ണ​നും കൃ​ഷ്ണൻ​കു​ട്ടി​യും ‘പറ’ത്തി​ന്മേൽ കി​ട​ന്നു​കൊ​ണ്ടും ശ്ര​ദ്ധി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. കണ്ണൻ​കു​ട്ടി​മേ​നോൻ ഉച്ച​ത്തിൽ വായന തു​ട​രു​ന്നു.

“സ്ഥ​ല​ത്തെ പ്ര​മു​ഖ​വ്യാ​പാ​രി​യും ലക്ഷ​പ്ര​ഭു​വും അരഡസൻ കാ​റു​കൾ​ക്കു​ട​മ​യു​മായ വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യു​ടെ ബം​ഗ്ലാ​വി​ലെ വേ​ല​ക്കാ​രി മാ​തു​ക്കു​ട്ടി​യെ ഇരു​ട്ടി​ന്റെ മറ​വിൽ​വെ​ച്ചു് ഞെ​ക്കി​ക്കൊ​ന്നു. ശവം അജ്ഞാ​ത​മായ ഏതോ സ്ഥ​ല​ത്തു മറവു ചെയ്ത വാർ​ത്ത ആദ്യ​മാ​യി പൊ​തു​ജ​ന​ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ കൊ​ണ്ടൂ​വ​രാൻ കഴി​ഞ്ഞ​തിൽ ഞങ്ങൾ​ക്ക​ഭി​മാ​ന​വും ചാ​രി​താർ​ത്ഥ്യ​വു​മു​ണ്ടു്. പണ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ നി​യ​മ​ത്തെ കയ്യി​ലെ​ടു​ക്കാം. കൊല നട​ത്താം. എന്തും ചെ​യ്യാം. എന്നി​ട്ടു് സത്യ​സ​ന്ധത ഭാ​വി​ച്ചു് ഞെ​ളി​യാം.”

ഇവിടെ നി​യ​മ​പാ​ല​ക​ന്മാർ പണ​ച്ചാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ അടി​മ​ക​ളാ​ണോ? ഞങ്ങൾ​ക്ക​ത​റി​യ​ണം. അറി​ഞ്ഞേ കഴിയൂ.

“ഇതു് നല്ല കൊ​ല​പാ​ത​കം തന്നെ​യാ​ണ​ല്ലൊ.”

ഇടയിൽ കട​ന്നു പീ​റ്റർ അഭി​പ്രാ​യം പറ​ഞ്ഞു.

“അവ​ന​തു് കി​ട്ട​ണം. ആ വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​ക്കു്. അവ​ന്റെ കാറും പത്രാ​സ്സും!”

“കി​ട്ടും.”

കു​ഞ്ചു​ണ്ണി​യു​ടെ കനത്ത ശബ്ദം.

“ഇനി​യും കി​ട്ടും. ദി​വ​സ​മെ​ന്നോ​ണം കി​ട്ടും.”

കു​ഞ്ചു​ണ്ണി​യെ കണ്ടു് എല്ലാ​വ​രും എഴു​ന്നേ​റ്റാ​ദ​രി​ച്ചു. കണ്ണൻ​കു​ട്ടി​മേ​നോൻ പു​മാ​ല​യും ബൊ​ക്ക​യും ആദ​ര​വോ​ടെ ഏറ്റു​വാ​ങ്ങി കയ​റ്റു​ക​ട്ടി​ലിൽ വെ​ച്ചു.

“എഡി​റ്റ​റേ.”

ഗു​രു​ദാ​സ് വി​ളി​ച്ചു.

“ഇരി​യ്ക്ക​ണം, ആ ചാ​രു​ക​സേ​ര​യിൽ​ത​ന്നെ ഇരി​ക്ക​ണം.”

കു​ഞ്ചു​ണ്ണി ചാ​രു​ക​സേ​ര​യി​ലി​രു​ന്നു് ജു​ബ്ബ​യു​ടെ അറ്റം​കൊ​ണ്ടു് നെ​റ്റി​യി​ലെ വി​യർ​പ്പു് തു​ട​യ്ക്കു​മ്പോൾ ഗു​രു​ശ​ങ്ക​ര​ദാ​സ് അടി​വെ​ച്ച​ടി​വെ​ച്ചു് മു​മ്പോ​ട്ടു​വ​ന്നു് പറ​ഞ്ഞു.

“തളർ​ന്നു​പോ​യെ​ഡി​റ്റ​റേ, സത്യ​ത്തിൽ തളർ​ന്നു​പോ​യി. ഇത്ര​ത്തോ​ളം ഞാൻ വി​ചാ​രി​ച്ചി​ല്ല”.

“എത്ര​ത്തോ​ളം?”

കു​ഞ്ചു​ണ്ണി നി​സ്സാ​ര​ഭാ​വ​ത്തിൽ ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഉദ്ഘാ​ട​ന​യോ​ഗ​ത്തിൽ ആരൊ​ക്കെ​യാ​ണി​ന്നു് സം​ബ​ന്ധി​ച്ച​തു്.”

ഗുരു ശങ്ക​ര​ദാ​സ്സി​ന്റെ മു​ഖ​ത്തു് വെ​ള്ളം കൂ​ട്ടാ​ത്ത അത്ഭു​ത​ര​സം തളം​കെ​ട്ടി​നി​ന്നു.

“ആന​യ്ക്കു് ആന​യു​ടെ വലി​പ്പം അറി​യി​ല്ലെ​ഡി​റ്റ​റേ.”

“ശരി​യാ​ണു് പറ​ഞ്ഞ​തു്.”

കണ്ണൻ​കു​ട്ടി​മേ​നോൻ ഗു​രു​ശ​ങ്ക​ര​ദാ​സ്സി​ന്റെ അഭി​പ്രാ​യ​ത്തോ​ടു് യോ​ജി​ച്ചു. കു​ഞ്ചു​ണ്ണി​യു​ടെ വലു​പ്പം അന്നു് സാ​യാ​ഹ്ന​ത്തി​ലാ​ണെ​ല്ലാ​വ​രും പൂർ​ണ്ണ​മാ​യി മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യ​തു്.

“വീ​വി​ങ്ങ് ഫാ​ക്ട​റി​യു​ടെ പ്രൊ​പ്രൈ​റ്റർ മുൻ​വ​രി​യിൽ തന്നെ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.”

മു​കു​ന്ദൻ അല്പം അഭി​മാ​ന​ത്തോ​ടെ പറ​ഞ്ഞു.

“ഡി​സ്ത്രി​ക്ട് മജി​സ്ത്രേ​ട്ടും ഡി.എസ്സ്.പി.യും എന്റെ രണ്ടു​വ​ശ​ത്താ​യി​ട്ടാ​ണി​രു​ന്ന​തു്.”

അതു പറ​യു​മ്പോൾ പീ​റ്റർ​ക്കും അഭി​മാ​ന​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

“വാ​സു​മു​ത​ലാ​ളി​യെ ക്ഷ​ണി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലേ?”

“അവനെ ക്ഷ​ണി​ക്കു​ക​യോ?”

കു​ഞ്ചു​ണ്ണി​യു​ടെ മു​ഖ​ത്തു് ഈർ​ഷ്യ​യും പു​ച്ഛ​വും നി​ഴ​ലി​ച്ചു.

“ഒരാ​ഴ്ച​യ്ക്ക​കം അവനെ ഞാൻ നീ​തി​ന്യാ​യ​കോ​ട​തി​യു​ടെ മു​മ്പി​ലേ​ക്കു് ക്ഷ​ണി​ക്കും. ക്ഷ​ണ​പ​ത്രം ഇന്ന​ത്തെ ‘തീ​പ്പ​ന്ത’ത്തി​ലു​ണ്ടു്. അതൊരു മൈനർ ഡോ​സ്സാ​ണു്. നാളെ മുതൽ ഡോ​സ്സ് വർ​ദ്ധി​പ്പി​ച്ചോ​ളാം. എന്റെ കയ്യിൽ ഒരു പത്ര​മു​ള്ള കാ​ര്യം ഇനി​യും പല​രേ​യു​മെ​നി​ക്ക​റി​യി​ക്കാ​നു​ണ്ടു്.”

“ജഗ​ദീ​ശ്വ​ര​യ്യ​രെ ക്ഷ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ലേ?” കൃ​ഷ്ണൻ​കു​ട്ടി ചോ​ദി​ച്ചു.

“നമ്മു​ടെ ഹൗ​സ്സോ​ണ​റ​ല്ലെ? ഞാ​നാ​ണു് കത്തു കൊ​ടു​ത്ത​തു്.”

ജയ​കൃ​ഷ്ണൻ പറ​ഞ്ഞു.

“എന്നി​ട്ട​യാൾ വന്നി​ല്ലെ​ന്നോ?”

“ഞാ​ന​തു് പ്ര​ത്യേ​കം നോ​ട്ടു​ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ടു്. വരാ​ത്ത​വ​രു​ടെ മു​ഴു​വൻ പേരും എന്റെ ഡയ​റി​യി​ലു​ണ്ടു്. പതു​ക്കെ പക വീ​ട്ടി​ക്കോ​ളാം.”

കു​ഞ്ചു​ണ്ണി ഉറച്ച തീ​രു​മാ​ന​മെ​ടു​ത്തു.

“മേ​ഴ്സി​ഡ​സ്സ് ബെൻ​സും ഇം​പാ​ല​യു​മൊ​ക്കേ ഈ പടി​യ്ക്കൽ കാവൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന​തു് ഞാൻ കാ​ണി​ച്ചു​ത​രാം. നി​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ ഈ കു​ഞ്ചു​ണ്ണി​യു​ടെ ആയു​സ്സി​നു​വേ​ണ്ടി പ്രാർ​ത്ഥി​യ്ക്കൂ.”

വെ​ളി​ച്ച​മ​ണ​ച്ചു് എല്ലാ​വ​രും ഉറ​ങ്ങാൻ കി​ട​ന്ന​പ്പോൾ കു​ഞ്ചു​ണ്ണി​യു​ടെ ആയു​സ്സി​നു​വേ​ണ്ടി പീ​റ്റർ ആത്മാർ​ത്ഥ​മാ​യി പ്രാർ​ത്ഥി​ച്ചു. കാരണം, അവൻ ഇംപാല തു​ട​ങ്ങി എല്ലാ​ത്ത​രം കാ​റു​ക​ളു​ടെ​യും ശത്രു​വാ​യി​രു​ന്നു.

Colophon

Title: Ashwahridayam (ml: അശ്വ​ഹൃ​ദ​യം).

Author(s): Thikkodiyan.

First publication details: Navakerala Co-op. Publishing House; Kozhikode, Kerala; 1; 1969.

Deafult language: ml, Malayalam.

Keywords: Novel, Thikkodiyan, തി​ക്കോ​ടി​യൻ, അശ്വ​ഹൃ​ദ​യം, Open Access Publishing, Malayalam, Sayahna Foundation, Free Software, XML.

Digital Publisher: Sayahna Foundation; JWRA 34, Jagthy; Trivandrum 695014; India.

Date: October 31, 2022.

Credits: The text of the original item is copyrighted to the author/inheritors. The text encoding and editorial notes were created and​/or prepared by the Sayahna Foundation and are licensed under a Creative Commons Attribution By ShareAlike 4​.0 International License (CC BY-SA 4​.0). Any reuse of the material should credit the Sayahna Foundation and must be shared under the same terms.

Cover: Conquest of the Mountain, an oil on cotton painting by Paul Klee (1879–1940). The image is taken from Wikimedia Commons and is gratefully acknowledged.

Production history: Data entry: Staffers at River Valley; Typesetter: CVR; Digitizer: PK Ashok; Encoding: CVR.

Production notes: The entire document processing has been done in a computer running GNU/Linux operating system and TeX and friends. The PDF has been generated using XeLaTeX from TeXLive distribution 2021 using Ithal (ഇതൾ), an online framework for text formatting. The TEI (P5) encoded XML has been generated from the same LaTeX sources using LuaLaTeX. HTML version has been generated from XML using XSLT stylesheet (sfn-​tei-html.xsl) developed by CV Radhakrkishnan.

Fonts: The basefont used in PDF and HTML versions is RIT Rachana authored by KH Hussain, et al., and maintained by the Rachana Institute of Typography. The font used for Latin script is Linux Libertine developed by Phillip Poll.

Web site: Maintained by KV Rajeesh.

Download document sources in TEI encoded XML format.

Download PDF.