ഈ കഥ​യു​ടെ ആരം​ഭ​ത്തിൽ പ്ര​സ്താ​വി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന സം​ഗ​തി​കൾ ഒരു വന​പ്ര​ദേ​ശ​ത്താ​ണു നട​ന്ന​തു്. വന​പ്ര​ദേ​ശ​മെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞ​തു​കൊ​ണ്ടു് ‘ഝി​ല്ലി​ഝ​ങ്കാ​ര​നാ​ദ​മ​ണ്ഡിത’മായും ‘സിം​ഹ​വ്യാ​ഘ്ര​ശ​ല്യാ​ദി​മൃ​ഗ​ഗ​ണ​നി​ഷേ​വിത’മായും ഉള്ള ഒരു ഘോ​ര​വി​പി​നം എന്നു വാ​യ​ന​ക്കാർ വി​ചാ​രി​ച്ചു​പോ​ക​രു​തു്. ചെ​റു​തായ കാ​വ്യ​വൃ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളും കഥാ​മുൾ​ച്ചെ​ടി​ക​ളും നി​റ​ഞ്ഞ കു​മാ​രി​വാ​രിക പ്ര​ദേ​ശ​മെ​ന്നേ ഗ്ര​ഹി​ക്കാ​നു​ള്ളൂ. അന്യ​കാ​വ്യ​പാ​ദ​പ​ങ്ങ​ളേ​യും കഥാ​സ​സ്യ​ങ്ങ​ളേ​യും അവിടെ വാ​ഴി​ച്ചു​കൂ​ടെ​ന്നു​ള്ള മാൽ​സ​ര്യം​കൊ​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി​ക്കും​വ​ണ്ണം ‘ആത്മ​രോ​ദ​നം’ എന്ന ഒരുവക മുൾ​ച്ചെ​ടി ഉൾ​മ​ദ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി മൂ​ന്നു സെ​ന്റോ​ളം വള​ഞ്ഞു തി​ക്കി​ത്തി​ര​ക്കി നിൽ​ക്കു​ന്നു. ഈ കാ​ട്ടി​ന്റെ മദ്ധ്യ​ത്തിൽ​ക്കൂ​ടി​യു​ള്ള മാർ​ഗ്ഗ​ത്തിൽ ഒരു ഛായ കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്നു. സമീ​പ​വീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​നു ദൃ​ശ്യ​മാ​കു​ന്ന​തു് അതി​ഘോ​ര​മാ​യു​ള്ള കാ​ഴ്ച​യാ​ണു്. മാർ​ദ്ദ​വം എന്ന​ത​റി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത നി​ല​ത്തു് തന്റെ ദേ​ഹ​ത്തിൽ​നി​ന്നു പ്ര​വ​ഹി​ച്ച​തായ കടു​നി​ണ​ത്തിൽ മഗ്ന​യാ​യി​ട്ടു് ദി​വ്യ​രൂ​പി​ണി​യായ ഒരു സ്ത്രീ മര​ണ​വേ​ദ​ന​കൊ​ണ്ടു കൈ​കാ​ലു​കൾ നി​ല​ത്ത​ടി​ച്ചും “അയ്യോ ചെ​ക്കോ​വേ, മോ​പ​സാ​ങ്ങേ, ഉറൂബേ, ബഷീറേ, തക​ഴി​യേ, ദേവേ” എന്നി​ങ്ങ​നെ​യെ​ല്ലാം അതി​ദ​യ​നീ​യ​മാം​വ​ണ്ണം ഇട​യ്ക്കി​ടെ ആർ​ത്ത​സ്വ​ര​ത്തിൽ വി​ളി​ച്ചും ശ്വാ​സം​മു​ട്ടി ചി​ല​പ്പോൾ ഭൂ​മി​യിൽ​നി​ന്നു പൊ​ങ്ങി വീ​ണ്ടും പതി​ച്ചും ചരമ പ്രാ​ന്ത​സ്ഥ​യാ​യി കി​ട​ക്കു​ന്നു. തന്നെ ഇത്ത​ര​ത്തി​ലാ​ക്കിയ ആളി​ന്റെ പേർ ഉച്ച​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നു ശ്ര​മി​ച്ച​തിൽ ‘ഡോ’ എന്ന അക്ഷ​രം മാ​ത്രം കഷ്ടി​ച്ചു ചു​ണ്ടു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നു. സകല ചല​ന​വും നിൽ​ക്കു​ന്നു. രതി​സ​മാ​ന​യായ ആ യുവതി ചര​മ​ഗ​തി​ക്കു സന്ന​ദ്ധ​യാ​കു​ന്നു.

‘മാർ​ത്താ​ണ്ഡ​വർ​മ്മ’ എന്ന ആഖ്യാ​യി​ക​യു​ടെ ഒന്നാ​മ​ദ്ധ്യാ​യം ഇവിടെ തീ​രു​ന്നു. പരി​ണാ​മ​ഗു​പ്തി​യിൽ സി. വി. രാ​മൻ​പി​ള്ള യ്ക്കു താ​ല്പ​ര്യ​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും എനി​ക്കി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് അനു​ബ​ന്ധം: വെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു​കി​ട​ന്ന​തു കൈ​ര​ളി​യാ​ണു്. അവൾ ഉച്ച​രി​ച്ച പേർ ഡോ​ക്ടർ ജയ​കു​മാ​രി പദ്മ​ജൻ എന്നാ​ണു്. ചെ​ക്കോ​വി​നേ​യും മറ്റും കൈരളി വി​ളി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും ആരും വന്നി​ല്ല. നെടിയ ശൂ​ല​ങ്ങ​ളും വസ്ത്ര​ങ്ങ​ളും കൊ​ണ്ടെ​ത്തി​യ​വർ നി​രൂ​പ​ക​രാ​യി​രു​ന്നു. അവർ അവ​കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കിയ മഞ്ച​ലിൽ സ്ക​ന്ധ​ങ്ങ​ളിൽ വഹി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു നട​ന്നു​പോ​യി. വല്ല പട്ടാ​ണി​പ്പാ​ള​യ​ത്തി​ലും അവൾ ഇപ്പോൾ കി​ട​ക്കു​ക​യാ​വും. അവ​ളു​ടെ മു​റി​വു​കൾ വേഗം ഉണ​ങ്ങ​ട്ടെ.

ഉള്ളൂർ പര​മേ​ശ്വ​ര​യ്യർ:

കവിത സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യി ഉണ്ടാ​കേ​ണ്ട​ത​ല്ല, മനു​ഫാ​ക്ചർ ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​താ​ണെ​ന്നു തെ​ളി​യി​ച്ച ആൾ.

ജി. ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പു്:

നല്ല കവി​ത​യെ​ഴു​തി​യ​തു​കൊ​ണ്ടു് സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും ഭൂ​മി​യിൽ കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടി​യ​കാ​ല​ത്തു് ഡയറി എഴു​തി​പ്പോ​യ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ​ല്ലോ ആത്മ​കഥ വാ​രി​ക​യിൽ വരു​ന്ന​തെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു ദുഃ​ഖി​ക്കു​ന്ന വ്യ​ക്തി.

ചങ്ങ​മ്പുഴ:

എനി​ക്ക​റി​യാ​വു​ന്ന സം​ഭാ​ഷ​ണ​വി​ദ​ഗ്ദ്ധ​രിൽ അദ്വി​തീ​യൻ.

കൊ​ടു​ങ്ങ​ല്ലൂർ കു​ഞ്ഞി​ക്കു​ട്ടൻ തമ്പു​രാൻ:

മഹാ​ഭാ​ര​തം “തർ​ജ്ജ​മ​ചെ​യ്ത വീരൻ”; മച്ച് മാ​രീ​ഡ് മാൻ.

സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്മാർ:

എല്ലാ മല​യാ​ളം ലക്ച​റ​ന്മാ​രും മല​യാ​ളം പ്രൊ​ഫ​സ​റ​ന്മാ​രും. തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു് അഞ്ചു​പേർ ഒരു​മി​ച്ചു കൂ​ടി​യാൽ അവരിൽ ഒരാൾ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​നാ​യി​രി​ക്കും. ഇന്ന​ലെ ഞാ​നുൾ​പ്പെ​ടെ നാ​ലു​പേർ നാഷനൽ ബു​ക്ക് സ്റ്റാ​ളിൽ ഇരി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അഞ്ചാ​മ​ത്തെ​യാൾ ദൂ​രെ​നി​ന്നു വരു​ന്ന​തു​ക​ണ്ടു് ഭയാ​ശ​ങ്ക​ക​ളോ​ടെ ഞാൻ എഴു​ന്നേ​റ്റു സ്ഥലം വിടാൻ സന്ന​ദ്ധ​നാ​യി. വരു​ന്ന​യാൾ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു.

അങ്ങു ദൂരെ മാ​ട്ടു​പ്പെ​ട്ടി എന്നൊ​രു സ്ഥ​ല​മു​ണ്ട​ല്ലോ. അവി​ടെ​യൊ​രു മീ​റ്റി​ങ്ങി​നു പോ​കാ​നു​ള്ള ദൗർ​ഭാ​ഗ്യ​മു​ണ്ടാ​യി എനി​ക്ക്. (ദൗർ​ഭാ​ഗ്യം—ദുർഭഗ+ഷ്യ​ത്തു് =ഭാ​ഗ്യ​ക്കേ​ടു്. ഭർ​ത്താ​വു് വെ​റു​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​യു​ടെ അസ്വ​സ്ഥത. നിർ​ഭാ​ഗ്യ​മെ​ന്ന പദം നി​ഘ​ണ്ടു​വിൽ കണ്ടേ​ക്കാം. സം​സ്കൃ​ത​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളിൽ അതു കാണാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല എനി​ക്ക്.) ആ സമ്മേ​ള​ന​ത്തിൽ ഇന്ന​ത്തെ നി​യ​മ​സ​ഭാ​സ്പീ​ക്കർ ശ്രീ. വക്കം പു​രു​ഷോ​ത്ത​മ​നു മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ഉദ്ഘാ​ട​ക​നാ​യി. പ്ര​ഭാ​ഷ​ണം കേൾ​ക്കാ​നി​രു​ന്ന​വ​രിൽ തൊ​ണ്ണൂ​റ്റി​യ​ഞ്ചു​ശ​ത​മാ​ന​വും മല​യാ​ളം അറി​യാൻ പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത​വർ. സാ​യ്പ്പ​ന്മാർ, മദ​മ്മ​മാർ, തെ​ലു​ങ്കു​കാർ, പാ​ഴ്സി​കൾ അങ്ങ​നെ പലരും. പ്ര​സം​ഗം കഴി​ഞ്ഞ് ഞാൻ പ്ലാ​റ്റ്ഫോ​മിൽ​നി​ന്നു താ​ഴ​ത്തേ​ക്കു പോ​ന്ന​പ്പോൾ ഒരു സാ​യ്പ് അടു​ത്തു​വ​ന്നു കൈ​പി​ടി​ച്ചു കു​ലു​ക്കി Great Speech എന്നു പറ​ഞ്ഞു. “താ​ങ്കൾ​ക്കു മല​യാ​ള​മ​റി​യാ​മോ?” എന്നു ഞാൻ ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ ചോ​ദി​ച്ചു. “അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടെ”ന്നു മറു​പ​ടി. “പി​ന്നെ​ങ്ങ​നെ ഇതു​പ​റ​ഞ്ഞു?” എന്നു എന്റെ ചോ​ദ്യം. ഒരി​ളി​ഭ്യ​ച്ചി​രി​യോ​ടെ സാ​യ്പ് അന്ന​ത്തെ മന്ത്രി വക്കം പു​രു​ഷോ​ത്ത​മ​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു പോയി. പ്ര​ഭാ​ഷ​ണം മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ‘ഗ്രേ​റ്റ്’ എന്നു തോ​ന്നു​മാ​യി​രി​ക്കും.

വെ​സ്റ്റ് എന്നൊ​രു ഇം​ഗ്ലീ​ഷു​കാ​രൻ തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ സം​സ്കൃ​ത​കോ​ളേ​ജിൽ പ്ര​സം​ഗി​ക്കാൻ വന്നു. അദ്ദേ​ഹം പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​നി​ട​യിൽ എന്തോ നേ​ര​മ്പോ​ക്കു പറ​ഞ്ഞു. എല്ലാ​വ​രും പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു. സാ​യ്പി​ന്റെ ഫലിതം മന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​ത്ത ഞാൻ അടു​ത്തി​രു​ന്ന ഒരിം​ഗ്ലീ​ഷ് അദ്ധ്യാ​പ​ക​നോ​ടു് ‘എന്താ​ണു നേ​ര​മ്പോ​ക്ക്?’ എന്നു ചോ​ദി​ച്ചു. ‘മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ല’ എന്നു അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മറു​പ​ടി. നേ​ര​മ്പോ​ക്ക് മന​സ്സി​ലാ​കാ​തെ​യും ചി​രി​ക്കാം.

ഇന്ത്യൻ ഫി​ലോ​സ​ഫി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് നാലോ അഞ്ചോ വാ​ല്യ​ങ്ങൾ എഴു​തിയ ദാ​സ്ഗു​പ്ത റോ​മിൽ​ച്ചെ​ന്നു് ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ പ്ര​സം​ഗി​ച്ച​പ്പോൾ ചില സം​സ്കൃത ശ്ലോ​ക​ങ്ങൾ ചൊ​ല്ലി. സം​സ്കൃ​തം ഒട്ടു​മ​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത ഇറ്റ​ലി​ക്കാർ കൈ​യ​ടി​ച്ചു. ഭാഷ അറി​യാ​തെ​യും കര​ഘോ​ഷം മു​ഴ​ക്കാം.

കലാ​കൗ​മു​ദി​യിൽ എം. മു​കു​ന്ദൻ എഴു​തിയ “അതി​വി​ദ​ഗ്ദ്ധ​നായ ചെ​ത്തു​തൊ​ഴി​ലാ​ളി” എന്ന ചെ​റു​കഥ ഞാൻ വാ​യി​ച്ചു. കറ​ങ്ങി​ക്ക​റ​ങ്ങി തെ​ങ്ങിൽ കയ​റു​ക​യും വേ​ഗ​ത്തിൽ അതേ​മ​ട്ടിൽ താ​ഴോ​ട്ടി​റ​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന ഒരു ചെ​ത്തു​കാ​രൻ. ഒരു ദിവസം അയാൾ തെ​ങ്ങി​ന്റെ മു​ക​ളിൽ നി​ന്നു താഴെ വീ​ണ​പ്പോൾ സാ​യ്പാ​യി മാ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ സം​സാ​രം. ബെൽ ബോ​ട്ടം പാ​ന്റ്സും ടീ ഷർ​ട്ടും വേഷം. റി​സ്റ്റ് വാ​ച്ച്, അതും ഇല​ക്ട്രോ​ണി​ക് വാ​ച്ച്. അയാ​ള​ങ്ങു നട​ന്നു​പോ​യി. കഥ​യെ​ന്തെ​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​കാ​തെ ഞാനും ചി​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു നട​ന്നു​പോ​കു​ന്നു. ചി​രി​ച്ചി​ല്ലെ​ങ്കിൽ എന്നെ മണ്ട​നെ​ന്നു ആളുകൾ വി​ളി​ക്കു​മ​ല്ലോ. ​​

ഫാ​ന്റ​സി ഭാ​വ​ന​യു​ടെ ശത്രു​വാ​ണു്. കലയെ ‘ഫന്റാ​സ്റ്റി​ക്’ എന്നു പറ​ഞ്ഞു നമ്മൾ നി​ന്ദി​ക്കു​മ്പോൾ യഥാർ​ത്ഥ​ത്തിൽ അസ​ത്യ​ത്തെ നി​ന്ദി​ക്കു​ക​യാ​ണു്—ഐറിസ് മർ​ഡോ​ക്ക്.

ഇരു​പ​ത്ത​ഞ്ചു​പൈസ കൊ​ടു​ത്താൽ കി​ട്ടു​ന്ന ചില ശാ​സ്ത്ര​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങൾ വാ​യി​ച്ചി​ട്ടു് പി. കേ​ശ​വ​ദേ​വ് ‘അയാം എ സൈ​ന്റി​സ്റ്റ്’ എന്നു പറ​ഞ്ഞു നട​ന്നി​രു​ന്നു. പൂ​ജ​പ്പു​ര​യു​ള്ള വസ​തി​യിൽ മീ​റ്റി​ങ്ങ് കഴി​ഞ്ഞു തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​യാൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആദ്യ​ത്തെ പ്ര​വൃ​ത്തി ആറ്റം സ്പ്ലി​റ്റി​ങ്ങാ​യി​രി​ക്കും എന്നു ഞാൻ വി​ചാ​രി​ച്ചി​രു​ന്നു അക്കാ​ല​ത്തു്. അന്ത​രി​ച്ചു​പോയ ഒരു സു​ഹൃ​ത്തു് ചി​ത്ര​ക​ലാ​സ്വാ​ദ​ക​നാ​യി ഭാ​വി​ച്ചി​രു​ന്നു. വെ​റു​മൊ​രു മഞ്ഞ​ച്ച​തു​രം കണ്ടാൽ “ഹാ, ശൂ​ന്യ​ത​യു​ടെ പ്ര​തീ​തി” എന്നു പറ​ഞ്ഞു നിർ​വൃ​തി​ക്കൊ​ള്ളു​മാ​യി​രു​ന്നു. എസ്. കെ. നാ​യ​രു​ടെ അമ്മ​യു​ടെ ശതാ​ഭി​ഷേ​കം ആഘോ​ഷി​ച്ച​പ്പോൾ സു​കു​മാ​രീ നരേ​ന്ദ്ര​മേ​നോ​ന്റെ പാ​ട്ടു​ക​ച്ചേ​രി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. കാ​ട്ടു​പോ​ത്തി​നെ കണ്ടാൽ എങ്ങ​നെ പേ​ടി​ക്കു​മോ അതു​പോ​ലെ സം​ഗീ​തം കേ​ട്ടാൽ പേ​ടി​ക്കു​ന്ന ഒരു മന്ത്രി എന്റെ അടു​ത്തി​രു​ന്നു പാ​ട്ടു് ആസ്വ​ദി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തല​യാ​ട്ടു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈവി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു ഹി​പോ​ക്ര​സി​ത​ന്നെ​യാ​ണു പൈ​ങ്കി​ളി​ക്ക​ഥ​യു​ടെ രച​ന​യും. ദീപിക ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ ചു​മ്മാർ പൂ​യ​പ്പാ​ടം എഴു​തിയ “സന്ധ്യാ​രാ​ഗം” എന്നൊ​രു കഥ​യു​ണ്ടു്. കോ​ളാ​മ്പി അടു​ത്തു​ത​ന്നെ വച്ചു​കൊ​ണ്ടു് അതൊ​ന്നു വാ​യി​ച്ചു നോ​ക്കൂ. ഒരു​ത്തൻ, കാ​ണു​ന്ന പെ​ണ്ണു​ങ്ങ​ളെ​യെ​ല്ലാം സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു. ഒടു​വിൽ കാ​ലി​നു വൈ​ക​ല്യ​മു​ള്ള ഒരു പെ​ണ്ണി​നെ ഭാ​ര്യ​യാ​യി സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. കോഴി മൺകൂന ചി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, കു​ഞ്ഞി​ന്റെ തല​യിൽ​നി​ന്നു പേൻ നു​ള്ളി​യെ​ടു​ത്തു തള്ള സ്വ​ന്തം നഖ​ത്തിൽ വച്ചു മറ്റൊ​രു നഖം​കൊ​ണ്ട​മർ​ത്തി​പ്പൊ​ട്ടി​ച്ചു രസി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, വീ​ട്ടി​ന​ക​ത്തു​ക​യ​റി​വ​രു​ന്ന​വൻ മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന സകല പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളും പൊ​ക്കി​നോ​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ കഥാ​കാ​രൻ സാ​ഹി​ത്യ​ത്തെ ചി​ക്കു​ക​യും പൊ​ട്ടി​ക്കു​ക​യും പൊ​ക്കി​നോ​ക്കു​ക​യും മാ​ന്തു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഇത്ത​രം കഥകൾ വാ​യി​ക്ക​രു​തു്. വാ​യി​ച്ചാൽ കാഴ്ച നഷ്ട​പ്പെ​ടും. മസ്തി​ഷ്കം തകരും. ശ്വാ​സ​കോ​ശ​ങ്ങൾ വി​ണ്ടു​കീ​റും. ​​ പെ​ണ്ണി​ന്റെ കവിൾ​ത്ത​ട​ത്തിൽ ചും​ബി​ക്കു​ന്ന​വൻ പൗ​ഡ​റി​ന്റെ മണമേ അറിയൂ. അവ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​ക​ളിൽ ചു​ണ്ടു​കൾ അമർ​ത്തു​ന്ന​വൻ ലി​പ്സ്റ്റി​ക്കി​ന്റെ അസു​ഖ​ക​ര​മായ സ്വാ​ദേ അറിയൂ. അവ​ളു​ടെ നെ​റ്റി​യിൽ നെ​റ്റി​യ​മർ​ത്തു​ന്ന​വൻ സ്വ​ന്തം നെ​റ്റി​യിൽ സി​ന്ദൂ​ര​പ്പൊ​ട്ടു് പകർ​ത്തി​യെ​ടു​ക്കു​ക​യേ​യു​ള്ളൂ. മതി. താ​ഴോ​ട്ടു​പോ​യി വർ​ണ്ണന നട​ത്താൻ ഞാൻ ചി​ന്മ​യാ​ന​ന്ദ​ന​ല്ല. ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ഉപ​രി​ത​ല​ത്തിൽ മു​ഖ​മർ​പ്പി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണു പൈ​ങ്കി​ളി​ക്ക​ഥ​യു​ടെ രച​യി​താ​ക്കൾ.

ഹം​ഗേ​റി​യൻ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്ന ദ്യോർ​ദ്യ ലു​ക്കാ​ച്ചി ന്റെ (Gyorgy Lukacs, 1885–1971) ആത്മ​കഥ പ്ര​സി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​താ​യി ഞാൻ മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ​നി​ന്നു മന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്നു. സർ​ഗ്ഗാ​ത്മക പ്ര​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളേ​യും സാ​മു​ദാ​യിക സം​ഘ​ട്ട​ന​ങ്ങ​ളേ​യും ബന്ധി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് അദ്ദേ​ഹ​മെ​ഴു​തിയ History and Class Consciousness എന്ന ഗ്ര​ന്ഥം മഹ​നീ​യ​മാ​ണു്.

അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ Studies in European Realism പ്ര​കൃ​ഷ്ട​മായ ഗ്ര​ന്ഥ​മാ​യി കരു​തി​പ്പോ​ന്നു. ഈ ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തി​ലാ​ണു ലു​ക്കാ​ച്ചി​ന്റെ ‘റി​യ​ലി​സം’ എന്ന സങ്ക​ല്പ​ത്തി​നു വി​കാ​സം നൽ​കി​യി​ട്ടു​ള്ള​തു്. ക്ലാ​സി​ക്കൽ മാർ​ക്സി​സ​ത്തിൽ​നി​ന്നു ലഭി​ച്ച ‘റ്റൈ​പ്പ്’ എന്ന ആശ​യ​ത്തെ അവ​ലം​ബി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് അദ്ദേ​ഹം കഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ അങ്ങ​നെ (റ്റൈ​പ്പു​ക​ളാ​യി) കാ​ണു​ന്നു. അതു​ത​ന്നെ​യാ​ണു അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ റി​യ​ലി​സ​മെ​ന്ന സങ്ക​ല്പം. ഈ റ്റൈ​പ്പു​കൾ ചരി​ത്ര​പ​ര​മായ പ്ര​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​തി​നി​ധി​ക​ളാ​യി​രി​ക്ക​ണം. റി​യ​ലി​സ​ത്തി​ലെ നായകൻ വീ​ര​ധർ​മ്മാ​ത്മ​ക​ങ്ങ​ളായ ഗു​ണ​ങ്ങ​ളാൽ അനു​ഗ്ര​ഹീ​ത​നാ​യി​രി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ല. അയാൾ ചരി​ത്ര​പ​ര​ങ്ങ​ളായ പ്ര​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ സിം​ബ​ലാ​ണു്. ഈ സങ്ക​ല്പം വച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ലു​ക്കാ​ച്ച് ഗോർ​ക്കി യെ വാ​ഴ്ത്തി. കാഫ്ക യെ തള്ളി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു. ഇതു എത്ര​ക​ണ്ടു ശരി​യാ​ണെ​ന്നു ആലോ​ചി​ച്ചു​നോ​ക്കുക. മറ്റൊ​രു തര​ത്തിൽ പറയാം. സമു​ദാ​യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് അഗാധ സത്യ​ങ്ങൾ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്കു​ന്ന​വ​നേ മഹാ​നായ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​നാ​വൂ. അതിനു കഴി​യാ​ത്ത​വ​നു മഹ​ത്വ​മി​ല്ല. ലു​ക്കാ​ച്ചി​നെ വി​മർ​ശി​ക്കാൻ ഞാ​നാ​രു്? എങ്കി​ലും എനി​ക്ക​തു വി​ശ്വ​സി​ക്കാൻ വയ്യ. സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് റി​യ​ലി​സ​ത്തി​ന്റെ പേരിൽ ഗോർ​ക്കി​യെ വാ​ഴ്ത്തു​ന്ന ലു​ക്കാ​ച്ച് മോ​ഡേ​ണി​സ​ത്തി​ന്റെ പേരിൽ കാ​ഫ്ക​യെ വി​മർ​ശി​ക്കു​ന്നു. ഈ മനോ​ഭാ​വം എങ്ങ​നെ ആദ​ര​ണീ​യ​മാ​കും?

ഫ്ര​ഞ്ചെ​ഴു​ത്തു​കാ​രൻ ആങ്ത്വാൻ മസാ​ങ്തേ​ഗ്സ്യൂ​പേ​രി യുടെ Southern Mail, Night Flight, Flight to Arras ഈ ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങൾ വാ​യി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടോ? ഇല്ലെ​ങ്കിൽ വാ​യി​ക്ക​ണം. അത്ര​യ്ക്ക് ഉത്കൃ​ഷ്ട​ങ്ങ​ളാ​ണവ. വി​മാ​ന​യാ​ത്ര ശൈ​ശ​വാ​വ​സ്ഥ​യി​ലി​രു​ന്ന​കാ​ല​ത്തു് അന്ത​രീ​ക്ഷ​യാ​നം നട​ത്തി ജന​ത്സം​ബ​ന്ധീ​യ​മായ പ്ര​ഭാ​വം ബാ​ഹ്യ​നേ​ത്രം കൊ​ണ്ടും അന്തർ​നേ​ത്രം കൊ​ണ്ടും കണ്ട മഹാ​നായ എഴു​ത്തു​കാ​ര​നാ​ണു് അദ്ദേ​ഹം. ആ പ്ര​ഭാ​വം വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്കു പകർ​ന്നു കൊ​ടു​ക്കാ​നും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. സമു​ദ്ര​ത്തി​ലൂ​ടെ​യു​ള്ള യാ​ത്ര​യാ​ണു് മെൽ​വിൽ ‘മോ​ബി​ഡി​ക്കിൽ’ വർ​ണ്ണി​ക്കു​ന്ന​തു്. പക്ഷേ, അതു വാ​യി​ക്കു​മ്പോൾ സർ​ഗാ​ത്മ​ക​ത്വ​ത്തി​ന്റെ മണ്ഡ​ല​ത്തിൽ സഞ്ച​രി​ക്കു​ന്ന പ്ര​തീ​തി. ടോൾ​സ്റ്റോ​യി യുടെ “ഐവാൻ ഇലീ​ച്ചി​ന്റെ മരണം ” എന്ന കൊ​ച്ചു നോവൽ സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലെ മഹാ​ദ്ഭു​ത​മാ​ണു്. വാ​യി​ക്കൂ. നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ജീ​വി​ത​ത്തി​നു് അതു പരി​വർ​ത്ത​നം വരു​ത്തും. സാ​ഹി​ത്യം ഇതൊ​ക്കെ അനു​ഷ്ഠി​ച്ചി​ല്ലെ​ങ്കിൽ ആ സാ​ഹി​തീ​യം​കൊ​ണ്ടെ​ന്തു പ്ര​യോ​ജ​നം? കവിയോ കഥാ​കാ​ര​നോ ഒരു പക്ഷി​യു​ടെ പാ​ട്ടി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചെ​ഴു​തി​യാൽ ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ‘മി​സ്റ്റ​റി’ മു​ഴു​വൻ അതിൽ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട​ണം. വേ​ഡ്സ്വർ​ത്തി ന്റെ The Solitary Reaper എന്ന കാ​വ്യ​ത്തി​ന്റെ ഓർ​മ്മ​പോ​ലും ഇതെ​ഴു​തു​ന്ന ആളി​നു് ഹർ​ഷാ​ദ​ക​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

വൈ​ശാ​ഖൻ മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പി​ലെ​ഴു​തിയ “കേവലം അവി​ചാ​രി​തം” എന്ന കഥ വാ​യി​ച്ച​പ്പോൾ ഇങ്ങ​നെ​യൊ​ക്കെ കു​റി​ച്ചി​ടാ​നാ​ണു് എനി​ക്കു് തോ​ന്നി​യ​തു്. അയാൾ അവളെ സ്നേ​ഹി​ച്ചു വി​വാ​ഹം കഴി​ച്ച​താ​ണു്. പക്ഷേ, അവൾ വ്യ​ഭി​ചാ​രി​ണി. സമു​ദാ​യം ശി​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തു് അവ​ളെ​യ​ല്ല. അയാ​ളെ​യാ​ണു്. ഉടു​തു​ണി​യി​ല്ലാ​തെ അയാൾ ഓടി മര​ത്തി​ന്റെ മു​ക​ളിൽ കയറി ഇരി​ക്കു​ന്നു. വൈ​ശാ​ഖൻ വര​യ്ക്കു​ന്ന​തു ഹാ​സ്യ​ചി​ത്ര​മാ​യി​രി​ക്കാം. ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ വാ​സ്ത​വി​ക​ത​ക​ളെ എയ്പ് (ape) ചെ​യ്യു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് കഥാ​കാ​രൻ ഒന്നും നേ​ടു​ന്നി​ല്ല. നമു​ക്കും നേ​ട്ട​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല.

തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ ചില ഓട്ടോ​റി​ക്ഷ​ക​ളു​ടെ പി​റ​കി​ലാ​യി Don’t follow me, Don’t Kill me, Keep distance എന്നൊ​ക്കെ എഴു​തി​വ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഈ മു​ന്ന​റി​യി​പ്പു് നല്കു​ന്ന ഓട്ടോ​റി​ക്ഷ​ക​ളു​ടെ പി​റ​കി​ലാ​യി സഞ്ച​രി​ക്കു​ന്ന വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ളിൽ നമ്മു​ടെ കഥാ​കാ​ര​ന്മാ​രെ കയ​റ്റി വളരെ നേരം സഞ്ച​രി​ക്ക​ണം. അപ്പോൾ അവർ പഠി​ക്കും ജീ​വി​ത​ത്തെ കണ്ണു​മ​ട​ച്ചു് പി​ന്തു​ട​രു​തെ​ന്നു്. ജീ​വി​ത​ത്തെ ചും​ബി​ക്കാ​തെ, അതിൽ​നി​ന്നു തെ​ല്ല​ക​ന്നു നി​ന്നു് ഒറി​ജി​ന​ലാ​യി സഞ്ച​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു്.

കു​ങ്കു​മം വാ​രി​ക​യിൽ എൻ. വി. കൃ​ഷ്ണ​വാ​രി​യ​രും വൈ​ക്കം ചന്ദ്ര​ശേ​ഖ​രൻ​നാ​യ​രും തമ്മിൽ സം​സ്കാ​രിക കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു് സം​സാ​രി​ച്ച​തി​ന്റെ റി​പ്പോർ​ട്ടു​ണ്ടു്. പ്രൗ​ഢ​ത​യാർ​ന്ന വി​ഷ​യ​ങ്ങൾ പ്രൗ​ഢ​ത​യോ​ടെ​ത​ന്നെ ചർച്ച ചെ​യ്തു രണ്ടു​പേ​രും. സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​നി​ട​യിൽ ചന്ദ്ര​ശേ​ഖ​രൻ​നാ​യർ കൃ​ഷ്ണ​വാ​ര്യ​രോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു കാ​ളി​ദാസ നെ​പ്പോ​ലെ മറ്റൊ​രു കവി ഉണ്ടാ​കാ​ത്ത​തെ​ന്താ​ണെ​ന്നു്. കാരണം പറയാൻ പ്ര​യാ​സ​മാ​ണെ​ന്നു് എൻ. വി. ഇതി​ന്റെ ഹേതു ഒരി​ക്കൽ ഞാൻ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നു എന്നാ​ണു് ഓർമ്മ. ഒരു പർ​വ്വ​തം കണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ പി​ന്നെ നൂ​റ്റു​ക്ക​ണ​ക്കി​നു് നാഴിക നട​ന്നാ​ലേ വേ​റൊ​രു പർ​വ്വ​തം കാണാൻ കഴിയൂ നമു​ക്കു്.

ഒരു നക്ഷ​ത്ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു മറ്റൊ​രു നക്ഷ​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള ദൂരം കോ​ടാ​നു​കോ​ടി പ്ര​കാ​ശ​വർ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​ണു്. സോ​ക്ര​ട്ടീ​സി നു ശേഷം ക്രി​സ്തു പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​നാ​കാൻ എത്ര​യെ​ത്ര ശതാ​ബ്ദ​ങ്ങൾ വേ​ണ്ടി​വ​ന്നു? ക്രി​സ്തു​വി​നു ശേഷം ഗാ​ന്ധി​ജി ജനി​ച്ച​തു് രണ്ടാ​യി​രം​കൊ​ല്ല​ത്തി​നു ശേ​ഷ​മാ​ണു്. ഭാ​ര​ത​ത്തിൽ ബു​ദ്ധ​നു ശേഷം അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​പ്പോ​ലൊ​രു മഹാൻ ഉണ്ടാ​യി​ല്ല ഇതു​വ​രെ​യും. പര​മാ​ണു​വിൽ​പ്പോ​ലും ഇല​ക്ട്രോ​ണു​കൾ അടു​ത്ത​ടു​ത്ത​ല്ല ഇരി​ക്കു​ന്ന​തു്. ഇല​ക്ട്രോ​ണി​ന്റെ സൂ​ക്ഷ​മത വച്ചു​നോ​ക്കി​യാൽ അടു​ത്ത ഇല​ക്ട്രോ​ണി​ലേ​ക്കു​ള്ള ദൂരം വള​രെ​ക്കൂ​ടു​ത​ലാ​ണു്. ഇതു​ത​ന്നെ​യാ​ണു് ജീ​നി​യ​സ്സു​ക​ളു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ലും സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തു്. ശൂ​ന്യ​സ്ഥ​ല​മി​ടു​ന്ന​തിൽ തൽ​പ​ര​ത്വ​മു​ണ്ടു് പ്ര​കൃ​തി​ക്കു്. കാ​ളി​ദാ​സ​നെ​പ്പോ​ലെ ഒരു പ്ര​തി​ഭാ​ശാ​ലി​യെ ലഭി​ക്കാൻ ഇനി​യും പല ശതാ​ബ്ദ​ങ്ങൾ കാ​ത്തി​രി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും. 1564-ൽ ജനി​ച്ചു് 1616-ൽ മരി​ച്ച ഷേ​ക്സ്പി​യ​റി​നു ശേഷം അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​പ്പോ​ലൊ​രു കവി എവി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും ഉണ്ടാ​യോ? (ഷേ​ക്സ്പി​യ​റി​ന്റെ കാലം ഓർ​മ്മ​യിൽ നി​ന്നെ​ഴു​തു​ന്ന​തു്.)

കല്യാ​ണി എന്നു് കൂ​ട്ടു​കാ​രി​കൾ അവളെ വി​ളി​ച്ചു. പി​ന്നെ കാറ് വാ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ അം​ബാ​സ​ഡർ എന്നേ നാവിൽ വരു. അങ്ങ​നെ അവൾ അം​ബാ​സ​ഡർ കല്യാ​ണി​യാ​യി. കാ​റി​നു​ശേ​ഷം ഫ്രി​ജ്ജ് വാ​ങ്ങി​ച്ചു. ഫ്രി​ജ്ജി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു വാ​തോ​രാ​തെ സം​സാ​രി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു് ഫ്രി​ജ്ജ് കല്യാ​ണി എന്ന ഓമ​ന​പ്പേ​രു് അവൾ​ക്കു നല്കി കൂ​ട്ടു​കാ​രി​കൾ. ഇപ്പോൾ അവൾ കളർ ടെ​ലി​വി​ഷൻ കല്യാ​ണി​യാ​ണു്. അവ​ളൊ​രി​ക്കൽ മക​നോ​ടു പറ​യു​ന്ന​തു് എന്റെ ഒരു ബന്ധു കേ​ട്ടു. അതി​ങ്ങ​നെ: “മോനേ ശ്രീ​കു​മാ​രാ, അം​ബാ​സ​ഡർ കഴു​കാൻ കൃ​ഷ്ണ​നോ​ടു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു് നീ രണ്ടാ​മ​ത്തെ നി​ല​യിൽ​ച്ചെ​ന്നു് ഫ്രി​ജ്ജ് തു​റ​ന്നു റൊ​ട്ടി​യും ജാമും എടു​ത്തു​ക​ഴി​ച്ചോ. നെ​സ്ക​ഫേ ഞാൻ ഫ്ളാ​സ്കിൽ വച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. അതു കു​ടി​ച്ചി​ട്ടു് അച്ഛ​നെ വേഗം ഓഫീ​സിൽ നി​ന്നു​വ​രാൻ ഫോൺ ചെ​യ്യു. എന്നി​ട്ടു് കളർ ടെ​ലി​വി​ഷ​ന്റെ അടു​ത്തു ചെ​ന്നി​രു​ന്നു് എല്ലാം കണ്ടോ. പി​ന്നെ വേ​ല​ക്കാ​രി​പ്പെ​ണ്ണി​നോ​ടു പറ “അടു​ക്ക​ള​യിൽ ഹോ​ട്ട്പ്ലേ​റ്റ് സൂ​ക്ഷി​ച്ചു ഉപ​യോ​ഗി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു്.” ഇതു സത്യം.

ഓഫീ​സിൽ എത്തിയ സരോജം എന്ന സ്ത്രീ—കാണാൻ ഭേ​ദ​പ്പെ​ട്ട സ്ത്രീ—വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു ഫോൺ ചെ​യ്യു​ന്നു: മോളേ അച്ഛൻ ജോ​ലി​സ്ഥ​ല​ത്തു പോയോ? അങ് ഹാ പോയോ? ഏതു കാറിൽ പോയി? കറു​ത്ത ഫി​യ​റ്റി​ലോ വെള്ള അം​ബാ​സ​ഡ​റി​ലോ?” ഫോ​ണി​ന​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന സെ​ക്ഷ​നാ​ഫീ​സ​റും അനേകം ക്ലാർ​ക്ക​ന്മാ​രും അതു​കേ​ട്ടു് അന്തം​വി​ടു​ന്നു. അവരെ ബഹു​മാ​ന​ത്തോ​ടെ നോ​ക്കു​ന്നു. ഇതു സത്യം. ഇനി​യൊ​രു കഥ. ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ നി​ന്നാ​ണു്. പു​തു​താ​യി പണ​ക്കാ​രി​യായ ഒരു​ത്തി അയൽ​വീ​ട്ടി​ലെ തൊ​ഴിൽ​ക്കാ​രി​യോ​ടു പറ​യു​ക​യാ​ണു്: “ഞാൻ എന്റെ വജ്ര​ങ്ങൾ കഴു​കു​ന്ന​തു് അമോ​ണി​യ​യി​ലാ​ണു്. പവി​ഴ​ങ്ങൾ വൈ​നി​ലും. പു​ഷ്യ​രാ​ഗ​ര​ത്ന​ങ്ങൾ ബ്രാൻ​ഡി​യിൽ കഴു​കും. പാ​ലി​ലാ​ണു് ഗോമദക രത്ന​ങ്ങൾ കഴു​കുക.” ഇതു​കേ​ട്ടു് തൊ​ഴിൽ​ക്കാ​രി മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു: “എന്റെ മു​ക്കു​പ​ണ്ട​ങ്ങ​ളിൽ അഴു​ക്കു പറ്റി​യാൽ ഞാൻ അവ ദൂ​രെ​യെ​റി​യും.” ഈ ഹു​ങ്ക് ക്ഷ​ന്ത​വ്യം.

സ്ത്രീ​ക​ള​ല്ലേ. അവ​ര​ങ്ങ​നെ​യാ​ണു്. പു​രു​ഷ​ന്മാർ മറ്റൊ​രു വി​ധ​ത്തി​ലാ​ണു്. അവ​രെ​ക്ക​ണ്ടാൽ​ത​ന്നെ പേ​ടി​യാ​വും. കള്ളി​മു​ണ്ടു​ടു​ത്തു് ആംലസ് ബനി​യ​നി​ട്ടു് ഭു​ജ​കോ​ട​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ കാ​ടു​കൾ കാ​ണി​ച്ചു് തലയിൽ വട്ട​ക്കെ​ട്ടു​കെ​ട്ടി കൊ​മ്പൻ​മീശ പി​രി​ച്ചു് നാ​ല്ക്ക​വ​ല​യിൽ​നി​ന്നു നെ​ല്ലു​കു​ത്തു​കാ​രി​ക​ളു​ടെ തല​യിൽ​നി​ന്നു് കൊ​ഴു​ന്നു് എടു​ത്തു മണ​പ്പി​ക്കു​ന്ന റൗ​ഡി​കൾ. ചി​ല​പ്പോൾ അവ​രു​ടെ ചന്തി​യിൽ ഒരു തട്ടും കൊ​ടു​ക്കും. ബന്തു് ഉണ്ടാ​കു​മ്പോ​ഴാ​ണു് ഇവ​രു​ടെ വി​ശ്വ​രൂ​പം നമ്മൾ കാണുക. പാ​വ​പ്പെ​ട്ട മു​റു​ക്കാൻ​ക​ട​ക്കാ​രു​ടെ മുൻ​പിൽ ചെ​ന്നു​നി​ന്നു് ‘അട​യ​ടാ​കട’ എന്നു് ആജ്ഞാ​പി​ക്കും. പാർ​ട്ടി​യു​ടെ പിൻ​ബ​ല​മു​ള്ള റൗ​ഡി​യെ പേ​ടി​ച്ചു കട​ക്കാർ ഉടനെ കട​യ​ട​യ്ക്കും. ഇക്കൂ​ട്ട​രു​ടെ വി​ള​യാ​ട്ടം ഇന്നു വളരെ കൂ​ടു​ത​ലാ​ണു്. ആ വി​ധ​ത്തി​ലൊ​രു റൗ​ഡി​യെ മൂ​ടാ​ടി ദാ​മോ​ദ​രൻ അമ്പ​ല​ക്കൂ​റ്റൻ എന്ന കാ​വ്യ​ത്തിൽ ഭം​ഗി​യാ​യി അവ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. (ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാരിക). നീ​തി​യു​ടെ ചാ​ട്ട​വാർ വീശി ഈ അമ്പ​ല​ക്കൂ​റ്റ​ന്മാ​രെ നി​ല​യ്ക്കു നിർ​ത്താ​നു​ള്ള ആഹ്വാ​ന​ത്തോ​ടെ കവി കാ​വ്യം അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

ഇടതു കൈ​യി​ലെ തള​ള​വി​ര​ലും ചൂ​ണ്ടു​വി​ര​ലും കൊ​ണ്ടു് ഒരു കൊ​ച്ചു വാ​ക്സ് തീ​പ്പെ​ട്ടി പി​ടി​ച്ചു. വലതു കൈ​യി​ലെ തള​ള​വി​രൽ തീ​പ്പെ​ട്ടി​യു​ടെ താ​ഴെ​കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു. മറ്റു നാ​ലു​വി​ര​ലു​കൾ​കൊ​ണ്ടു് അതു മറ​ച്ചു. എന്നി​ട്ടു് അതു വല​തു​കൈ കൊ​ണ്ടു് എടു​ക്കു​ന്ന ഭാവം കാ​ണി​ച്ചു. അതേ സമയം തീ​പ്പെ​ട്ടി ഇടതു ളള്ളം കൈ​യി​ലാ​ക്കി വി​ര​ലു​കൾ കൂ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ചു. വല​തു​കൈ​യും മു​റു​ക്കി. രണ്ടു​കൈ​യും അങ്ങ​നെ മു​റു​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് പേ​ര​ക്കു​ട്ടി​യോ​ടു ഞാൻ ചോ​ദി​ച്ചു. തീ​പ്പെ​ട്ടി ഏതു കൈയിൽ? അവൾ സം​ശ​യം​കൂ​ടാ​തെ വല​തു​കൈ തൊ​ട്ടു കാ​ണി​ച്ചു. ഞാൻ വി​ര​ലു​കൾ വി​ടർ​ത്തി​ക്കാ​ണി​ച്ചു. ഒന്നു​മി​ല്ല. വാ​യ​ന​ക്കാർ പേ​ര​ക്കു​ട്ടി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണു്. ഉത്കൃ​ഷ്ട​ങ്ങ​ളായ വാ​രി​ക​ക​ളിൽ കഥ​ക​ളും മറ്റും അച്ച​ടി​ച്ചു​വ​രു​മ്പോൾ എന്തെ​ങ്കി​ലും കാ​ണു​മ​വ​യിൽ എന്നു വി​ചാ​രി​ച്ചു വാ​യി​ക്കു​ന്നു. കാ​ണു​ന്ന​തു് ഒഴി​ഞ്ഞ കൈ മാ​ത്രം. ‘ഈയാ​ഴ്ച’ വാ​രി​ക​യിൽ സി. വി. ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണൻ എഴു​തിയ “കഥ ഇതു​വ​രെ” എന്നൊ​രു ചെ​റു​ക​ഥ​യു​ണ്ടു്. ജയി​ലിൽ കി​ട​ന്ന ഒരു​ത്തൻ മോചനം നേടി ഭാ​ര്യ​യെ​യും മക്ക​ളെ​യും കാണാൻ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തു​ന്നു. ഭാ​ര്യ​യു​ടെ അപ്പോ​ഴ​ത്തെ ഭർ​ത്താ​വു് അയാളെ ചവി​ട്ടു​ന്നു. പേ​ര​ക്കു​ട്ടി​യെ പറ്റി​ക്കു​ന്ന​തു് അവ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തെ വി​സ്മ​യ​ഭാ​വം കാണാൻ. പ്രാ​യം​കൂ​ടിയ ഞങ്ങ​ളെ ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ന്മാർ ഇങ്ങ​നെ ചതി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്തി​നു്?

ചതി​ക്കാ​ത്ത ചില ഹാ​സ്യ​ചി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാ​രിൽ സു​പ്ര​ധാ​ന​നാ​ണു് കൃ​ഷ്ണൻ. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കാർ​ട്ടൂ​ണു​ക​ളിൽ ചി​ന്ത​യും ഹാ​സ്യ​വും സമ​ഞ്ജ​സ​മാ​യി സങ്ക​ല​നം ചെ​യ്തി​രി​ക്കു​ന്നു. സം​സ്കാ​ര​വു​മാ​യി ബന്ധ​മി​ല്ലാ​ത്ത പത്ര​മു​ടമ. ഏജ​ന്റ് പണം അയ​ച്ചി​ല്ലെ​ങ്കിൽ പത്ര​ക്കെ​ട്ടു് അയ​യ്ക്കേ​ണ്ട എന്ന അർ​ത്ഥ​ത്തിൽ “ചര​ക്കു് അയ​യ്ക്കേ​ണ്ട” എന്നു അയാൾ ആജ്ഞാ​പി​ക്കു​ന്നു (കു​ങ്കു​മം വാരിക). മഹാ​ത്മാ​ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ പടം. അതിൽ ചി​ല​ന്തി​വല. തൊ​ട്ട​ടു​ത്തു് നെ​ഹ്രു വി​ന്റെ പടം. അതി​ലും എട്ടു​കാ​ലി വല​കെ​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ആ പട​ത്തി​ന​ടു​ത്തു് ഇന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി യുടെ പൂമാല ചാർ​ത്തിയ ചി​ത്രം. വി​കാ​രം കെ​ട്ട​ട​ങ്ങു​മ്പോൾ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ​യും നെ​ഹ്രു​വി​നെ​യും മറ​ന്ന​തു​പോ​ലെ ഭാ​ര​തീ​യർ ഇന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി​യെ​യും മറ​ക്കു​മെ​ന്നു സൂചന. ആശ​യ​വും ആശ​യാ​വി​ഷ്ക​ര​ണ​രീ​തി​യും ഒന്നാ​ന്ത​രം. ഒന്നൊ രണ്ടോ വരകൾ കൊ​ണ്ടു് സ്ത്രീ​യു​ടെ ശാ​ലീ​നത വ്യ​ഞ്ജി​പ്പി​ക്കാൻ കൃ​ഷ്ണ​നു കഴി​വു​ണ്ടു്.

അഞ്ജ​ത​യ്ക്കും ക്രൂ​ര​ത​യ്ക്കു​മാ​ണു് ഈ ലോ​ക​ത്തു് ജയം. റെ​യ്ഗ​ന്റെ വിജയം അതാ​ണു് തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്ന​തു്.

ഈ അജ്ഞ​ത​യി​ലേ​ക്കും ക്രൂ​ര​ത​യി​ലേ​ക്കും കൈ ചൂ​ണ്ടു​ന്ന ശൂ​ര​നാ​ട്ടു കു​ഞ്ഞൻ​പി​ള്ള. ശതാ​ബ്ദ​ങ്ങൾ​ക്കു മുൻ​പു് ഭൂ​ക​മ്പം കൊ​ണ്ടോ ചു​ഴ​ലി​ക്കാ​റ്റു​കൊ​ണ്ടോ തീ​പി​ടി​ത്തം കൊ​ണ്ടോ ലോ​ക​മാ​കെ ഒരു നി​മി​ഷം കെ​ണ്ടു് ഭസ്മ​മാ​യേ​ക്കു​മെ​ന്നു് ജനത വി​ചാ​രി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഇന്നു് ആ പേ​ടി​യി​ല്ല. പക്ഷേ, അതി​നേ​ക്കാൾ വലിയ പേ​ടി​യു​ണ്ടു് മനു​ഷ്യ​ന്റെ പ്ര​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ​ത​ന്നെ അവനെ ഭസ്മ​മാ​ക്കു​മെ​ന്ന പേടി. ചതി, കു​തി​കാൽ​വെ​ട്ടു്, കൊ​ല​പാ​ത​കം ഇവ​യെ​ല്ലാം വളരെ കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ സ്വാ​ഭാ​വ​വൈ​രു​ദ്ധ്യം നമ്മെ അമ്പ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ഒരു വി​ദ്യാ​ല​യ​ത്തി​ലെ പി​ഞ്ചു​കു​ഞ്ഞു​ങ്ങ​ളെ മു​ഴു​വൻ കഴു​ത്ത​റ​ത്തു​കൊ​ന്ന പി. എൽ. ഒ. നേ​താ​വു് ഒരു കൊ​ച്ചു​കു​ഞ്ഞി​നെ​യെ​ടു​ത്തു പു​ഞ്ചി​രി തൂ​കി​ക്കൊ​ണ്ടു് ലാ​ളി​ക്കു​ന്ന ചി​ത്രം പത്ര​ത്തിൽ. കു​ഞ്ഞൻ​പി​ള്ള​സ്സാർ പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട മറ്റു കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളാ​ണു് വി​വ​രി​ക്കു​ന്ന​തു്. ചി​ന്തോ​ദ്ദീ​പ​ക​മായ ആ ലേഖനം മനോ​രാ​ജ്യം വാ​രി​ക​യി​ലു​ണ്ടു്.

ഷേ​ക്സ്പി​യ​റി​ന്റെ The Winter’s Tale എന്ന നാ​ട​ക​ത്തിൽ എനി​ക്കേ​റ്റ​വും ഇഷ്ട​പ്പെ​ട്ട വരി “Exit, pursued by a bear” എന്ന​താ​ണു്. (Act III, Scene III) അന്റി​ഗ​ന​സ് (Antigonus) ബൊ​ഹീ​മീ​യ​യിൽ ഒരു കു​ഞ്ഞു​മാ​യി വരു​ന്നു. അപ്പോ​ഴാ​ണു് കര​ടി​യു​ടെ രം​ഗ​പ്ര​വേ​ശം. അന്റി​ഗ​ന​സ് നി​ഷ്ക്ര​മ​ണം നട​ത്തു​ന്നു. കഥാ​ക​ര​ടി​വ​രു​ന്നു, കവിതാ കരടി വരു​ന്നു. ഞാൻ നി​ഷ്ക്ര​മി​ക്ക​ട്ടെ.