പ്രി­യ­പ്പെ­ട്ട വാ­യ­ന­ക്കാർ സി. വി. രാ­മൻ­പി­ള­ള യുടെ പടം ക­ണ്ടി­ട്ടു­ണ്ടാ­വും. വി­ശാ­ല­മാ­യ നെ­റ്റി­ത്ത­ടം. ത­ഴ­ച്ചു വ­ളർ­ന്നു ക­റു­പ്പാർ­ന്ന പു­രി­ക­ങ്ങൾ. തീ­ക്ഷ്ണ­ങ്ങ­ളാ­യ ക­ണ്ണു­കൾ. മ­ഹ­ത്വം വി­ളി­ച്ചോ­തു­ന്ന ദീർഘ നാ­സി­ക­യും വലിയ ചെ­വി­ക­ളും. പ്രാ­യം­കൂ­ടി­യ­വ­രെ­പ്പോ­ലും പേ­ടി­പ്പി­ക്കു­ന്ന ക­പ്പ­ടാ മീശ. നി­ശ്ച­യ ദാർ­ഢ്യം ഉ­ദ്ഘോ­ഷി­ക്കു­ന്ന ചു­ണ്ടു­കൾ. തെ­ല്ലൊ­രു പു­ച്ഛം­ക­ലർ­ന്ന മ­ന്ദ­ഹാ­സം. ത­ല­മു­ടി പറ്റെ ക്രോ­പ്പ് ചെ­യ്തി­രി­ക്കു­ന്നു. വി­ശാ­ല­മാ­യ വ­ക്ഷ­സ്സും അതിനെ അ­ല­ങ്ക­രി­ക്കു­ന്ന രു­ദ്രാ­ക്ഷ­മാ­ല­യും. ഇ­രി­പ്പി­ട­ത്തി­ന്റെ പൊ­ക്കം കൂ­ടി­യ­തു­കൊ­ണ്ടാ­വാം ഈ സാ­ഹി­ത്യ­കാ­ര­ന്റെ കാ­ലു­കൾ നി­ല­ത്തു തൊ­ടു­ന്നി­ല്ല. കാ­ലു­കൾ­ക്കു വേ­ണ്ടി­ട­ത്തോ­ളം നീ­ള­മി­ല്ലാ­ത്ത­തു കൊ­ണ്ടാ­ണു അവ താഴെ തൊ­ടാ­ത്ത­തെ­ന്നു ക­രു­തു­ന്ന­തു് ശ­രി­യ­ല്ല. പൗ­രു­ഷ­ത്തി­ന്റെ മൂർ­ത്തി­മ­ദ്ഭാ­വ­മാ­ണു ചി­ത്ര­ത്തി­ലെ സി. വി. രാ­മൻ­പി­ള്ള. അ­ദ്ദേ­ഹ­ത്തി­ന്റെ അ­ടു­ത്തു ചെ­ല്ലാൻ­ത­ന്നെ അ­ക്കാ­ല­ത്തു് ആളുകൾ പേ­ടി­ച്ചി­രി­ക്കും. ചെ­ന്നാൽ തോ­ന്നി­യ­മ­ട്ടിൽ സം­സാ­രി­ക്കാ­നും സാ­ധി­ക്കി­ല്ല. അ­ത്ര­യ്ക്കു­ണ്ടു് ഔ­ജ്ജ്വ­ല്യം. ഈ ഉ­ജ്ജ്വ­ല­ത­യു­ള്ള മ­നു­ഷ്യൻ ഇ­ങ്ങ­നെ­യേ എഴുതൂ: “ഈ യാ­ത്ര­യ്ക്കി­ട­യിൽ ദൈ­വ­ഗ­തി­യു­ടെ അ­പ്ര­മേ­യ­ത്വം കൊ­ണ്ടു് ആ അ­പൂർ­വ്വാ­വ­ധൂ­തൻ ബാല ഗാം­ഗു­റാം പ്ര­ഭു­വി­ന്റെ വക രാ­ജ­ധാ­നി­യും ചൈ­ത്ര­ര­ഥ­ങ്ങ­ളും, അ­തു­ക­ളു­ടെ ഐ­ശ്വ­ര്യ­ശ്രീ­വി­ലാ­സ­വും ക­ണ്ടു് അ­തു­വ­രെ ഭൂ­മു­ഖ­വീ­ക്ഷ­ണ­നാ­യി നി­ഷ്കാ­മ­ഗർ­വ­വും മൗ­ന­വും അ­വ­ലം­ബി­ച്ചു­പോ­ന്ന ആ മ­ഹി­ഷാ­കാ­ര­ത്തി­ന്റെ കണ്ഠം ഒന്നു നി­വർ­ന്നു്, ചില സ­ന്തോ­ഷാ­ക്രോ­ശ­ങ്ങൾ­കൊ­ണ്ടു മുൻ­പിൽ കണ്ട ഭാ­ഗ്യ­മ­ഹി­മാ­വെ അ­ഭി­വാ­ദ്യം­ചെ­യ്തു”. (രാ­മ­രാ­ജാ­ബ­ഹ­ദൂർഅ­ദ്ധ്യാ­യം ഒ­ന്നു്) സി. വി. രാമൻ പി­ള്ള­യു­ടെ ആ­കൃ­തി­ക്ക് ചേർ­ന്നി­രി­ക്കു­ന്ന ശൈ­ലി­യും.

ച­ങ്ങ­മ്പു­ഴ യെ വാ­യ­ന­ക്കാ­രിൽ ചി­ല­രെ­ങ്കി­ലും ക­ണ്ടി­ട്ടു­ണ്ടാ­വും. അ­ദ്ദേ­ഹ­ത്തി­ന്റെ ജീ­വി­താ­സ്ത­മ­യ­ത്തോ­ടു് അ­ടു­പ്പി­ച്ചു കണ്ട ആ­ളു­കൾ­ക്ക് ഞാൻ പ­റ­യു­ന്ന­തു അ­ത്ര­ക­ണ്ടു വി­ശ്വാ­സം ജ­നി­പ്പി­ച്ചി­ല്ലെ­ന്നു­വ­രും. ച­ങ്ങ­മ്പു­ഴ­യ്ക്ക് ഇ­രു­പ­ത്ത­ഞ്ചു വ­യ­സ്സു­ള്ള­കാ­ല­ത്തു് ഞാ­ന­ദ്ദേ­ഹ­ത്തെ പലതവണ കണ്ടു. സു­ന്ദ­ര­നാ­യി­രു­ന്നു ആ കവി. അ­തി­സാ­ന്ദ്ര­ത­യാർ­ന്ന മുടി. ക­വി­യു­ടെ അർ­ദ്ധ­നി­മീ­ലി­ത­ങ്ങ­ളാ­യ ക­ണ്ണു­കൾ. കാ­ണു­ന്ന­വ­നു് താ­നൊ­രു യു­വ­തി­യാ­യി­രു­ന്നെ­ങ്കിൽ എന്ന അ­ഭി­ലാ­ഷ­മു­ള­വാ­ക്കു­ന്ന മു­ഖ­ശ്രീ. ക­റു­ത്ത ഫ്ര­യി­മു­ള്ള ക­ണ്ണാ­ടി­യു­ടെ മു­ക­ളി­ലൂ­ടെ­യു­ള്ള നോ­ട്ടം. ഭം­ഗി­യാർ­ന്ന ചിരി. ആ ചിരി മ­റ­യ്ക്കാൻ അ­ദ്ദേ­ഹം ക­ഴു­ത്തിൽ ചു­റ്റി­യി­ട്ടി­രി­ക്കു­ന്ന ര­ണ്ടാം മു­ണ്ടെ­ടു­ത്തു വായ് മൂടും. എ­ങ്കി­ലും ചി­രി­യു­ടെ ശോഭ മു­ഖ­മാ­കെ വ്യാ­പി­ച്ചി­രി­ക്കും. പ്ര­ഭാ­ഷ­ണം നിർ­വ­ഹി­ക്കു­ക­യാ­ണെ­ങ്കിൽ കാ­വ്യാ­ത്മ­ക­ങ്ങ­ളാ­യ വാ­ക്യ­ങ്ങൾ അ­നർ­ഗ്ഗ­ളം പ്ര­വ­ഹി­ച്ചു­കൊ­ണ്ടി­രി­ക്കും. ച­ങ്ങ­മ്പു­ഴ­യെ ക­ണ്ടാൽ പു­രു­ഷ­ന്മാർ­ക്കു പോലും ക­ണ്ണെ­ടു­ക്കാൻ തോ­ന്നു­കി­ല്ല. ആ വി­ധ­ത്തിൽ സൗ­ഭ­ഗ­മു­ള്ള കവി

എന്നു സൗ­ന്ദ­ര്യം ഘ­നീ­ഭ­വി­ക്കു­ന്ന മ­ട്ടിൽ എ­ഴു­തി­യി­ല്ലെ­ങ്കി­ലേ അ­ത്ഭു­ത­പ്പെ­ടാ­നു­ള്ളൂ.

ജി. ശ­ങ്ക­ര­ക്കു­റു­പ്പി നെ ക­ണ്ട­തു് ഒ­ന്നു് ഓർ­മ്മി­ച്ചു­നോ­ക്കൂ. എ­ന്തൊ­രാ­ഭി­ജാ­ത്യം! എ­ന്തൊ­രു­ദാ­ത്ത­ത! തെ­ല്ലു­പോ­ലും വൈ­ഷ­യി­ക­ത്വ­മി­ല്ല ആ മു­ഖ­ത്തി­ന്റെ ഐ­ശ്വ­ര്യ­ത്തി­നു്. അ­ദ്ദേ­ഹം ആ ആ­കാ­രോ­ജ്ജ്വ­ല­ത­യ്ക്കു യോ­ജി­ച്ച മ­ട്ടി­ലാ­ണു്.

എ­ന്നു് എ­ഴു­തു­ന്ന­തു്. വ്യ­ക്തി­യു­ടെ ബാ­ഹ്യാ­കാ­ര­ത്തി­നും ല­ക്ഷ­ണ­ത്തി­നും അ­യാ­ളു­ടെ ര­ച­ന­യോ­ടു ബ­ന്ധ­മു­ണ്ടു് എ­ന്നാ­ണു് എന്റെ വി­ശ്വാ­സം. കു­മാ­ര­നാ­ശാ­നു് ഇ­ട­പ്പ­ള്ളി രാ­ഘ­വൻ­പി­ള്ള യുടെ ശ­രീ­ര­മാ­ണു് ഉ­ണ്ടാ­യി­രു­ന്ന­തെ­ങ്കിൽ “ഹേ­മ­ക്ഷ്മാ­ധ­ര­കൂ­ട­ക­ല്പ­ക­മ­ലർ­ക്കാ­വി­ന്റെ ഭാ­ഗ­ങ്ങ­ളിൽ” എന്നു തു­ട­ങ്ങു­ന്ന അ­തി­സു­ന്ദ­ര­മാ­യ ശ്ലോ­കം ര­ചി­ക്കാൻ ക­ഴി­യു­മാ­യി­രു­ന്നി­ല്ല.

ഭാ­ര­ത­ത്തി­ന്റെ ശത്രു ഭീ­ക­ര­ന്മാ­രെ പ­രി­ശീ­ലി­പ്പി­ച്ചു വി­ടു­ന്ന പാ­കി­സ്ഥാ­ന­ല്ല. പാ­കി­സ്ഥാ­നു് ആ­യു­ധ­ങ്ങ­ളേ­റെ നൽകി ആ രാ­ജ്യ­ത്തെ ഭാ­ര­ത­ത്തെ­ക്കാൾ സു­ശ­ക്ത­മാ­ക്കു­ന്ന അ­മേ­രി­ക്ക­യ­ല്ല. ഭാ­ര­ത­ത്തി­ന്റെ ശത്രു ന­മ്മ­ളിൽ ഓ­രോ­രു­ത്ത­രി­ലും കു­ടി­കൊ­ള്ളു­ന്ന രാ­ക്ഷ­സ­നാ­ണു്. അവനെ മെ­രു­ക്കി­യെ­ടു­ക്കാ­ത്തി­ട­ത്തോ­ളം കാലം അ­പ­രാ­ധം ചെ­യ്യാ­ത്ത­വർ വെ­ടി­യു­ണ്ട­ക­ളേ­റ്റു രാ­ജ­വീ­ഥി­ക­ളിൽ ചത്തു വീഴും. ആ രാ­ക്ഷ­സ­നെ മെ­രു­ക്കി­യെ­ടു­ക്കൂ. പാ­കി­സ്ഥാൻ ന­മു­ക്കു ശഷ്പ തു­ല്യ­മാ­ണു്. അ­മേ­രി­ക്ക­യു­ടെ ന്യൂ­ക്ലി­യർ ബോംബ് തൃ­ണ­സ­ദൃ­ശ­മാ­ണു്.

ഇം­ഗ്ലീ­ഷു­കാ­രു­ടെ തി­രോ­ധാ­ന­ത്തോ­ടു­കൂ­ടി “സ്വാ­ത­ന്ത്ര്യ സ്വർ­ഗ്ഗ”ത്തി­ലേ­ക്ക് ഉ­യ­രു­മെ­ന്നു് നമ്മൾ ആ­ഗ്ര­ഹി­ച്ച ഭാരതം കൂ­ടു­തൽ പാ­ര­ത­ന്ത്ര്യ­ത്തി­ലേ­ക്കു വീണു പോയി. ന­മ്മു­ടെ അ­ടി­മ­ത്തം കൂ­ടു­ത­ലാ­യി. ഇതിനു ഹേതു ഓരോ വി­ഭാ­ഗ­വും ഓരോ ഐ­ഡി­യോ­ള­ജി­യെ പി­ന്തു­ടർ­ന്ന­താ­ണു്. ഐ­ഡി­യോ­ള­ജി­യെ പി­ന്തു­ട­രു­മ്പോൾ അ­ല്ലെ­ങ്കിൽ അതിനെ ആ­ശ്ലേ­ഷി­ക്കു­മ്പോൾ മ­നു­ഷ്യ­നി­ലെ തിന്മ—രാ­ക്ഷ­സൻ—ത­ല­യു­യർ­ത്തും. അവൻ ഏതൊരു വ്യ­ക്തി­യിൽ അ­മർ­ന്നി­രു­ന്നു­വോ ആ വ്യ­ക്തി­യെ തൃ­ണ­വൽ­ഗ­ണി­ച്ചു­കൊ­ണ്ടു് പു­റ­ത്തു ചാടി വധ പ­രി­പാ­ടി­ക­ളിൽ മു­ഴു­കും. ഈ രാ­ക്ഷ­സ­നെ അ­മർ­ച്ച­ചെ­യ്യാ­നു­ള്ള ഒരു മാർ­ഗ്ഗം ഇവിടെ സൂ­ചി­പ്പി­ച്ചു­ക­ഴി­ഞ്ഞു. അതു് ഐ­ഡി­യോ­ള­ജി­യു­ടെ നി­രാ­ക­രി­ക്കൽ തന്നെ. അ­തി­നു­ശേ­ഷം ഭാ­വ­ന­യു­ടെ ദീ­പ്തി­യിൽ ഭാ­ര­തീ­യ­രെ­യാ­കെ നി­റു­ത്താൻ ശ്ര­മി­ക്ക­ണം. ഭാ­വ­ന­യി­ല്ലെ­ങ്കിൽ എ­ല്ലാം ന­ശി­ക്കും. കാ­ല­ത്തു പാ­ഠ­ശാ­ല­യിൽ പോകാൻ മ­ടി­ക്കു­ന്ന പി­ഞ്ചു­കു­ഞ്ഞി­നെ വ­ലി­ച്ചി­ട്ടു­ത­ല്ലു­ന്ന അ­ച്ഛ­നു് അ­ല്ലെ­ങ്കിൽ അ­മ്മ­യ്ക്ക് ഭാ­വ­ന­യി­ല്ല. അ­തു­ണ്ടെ­ങ്കിൽ ആ കു­ഞ്ഞി­നെ മൃ­ഗീ­യ­മാ­യി അ­ടി­ക്കു­ക­യി­ല്ല. ഇതു് ക്ഷു­ദ്ര­മാ­യ ഒ­രു­ദാ­ഹ­ര­ണം. ഭാ­ര­ത­ത്തെ സാ­ക­ല്യാ­വ­സ്ഥ­യിൽ നോ­ക്കൂ. എ­ങ്ങും ഭാ­വ­നാ­രാ­ഹി­ത്യം കാണാം. അ­തി­ന്റെ ഫ­ല­ങ്ങ­ളാ­ണു് ഇ­ന്ന­ത്തെ സം­ഘ­ട്ട­ന­ങ്ങ­ളും വ­ധ­ങ്ങ­ളും. ഭാ­വ­ന­യി­ലൂ­ടെ ഐക്യം കൈ­വ­രു­ത്താൻ ക­ഴി­യും. പക്ഷേ അവയും ഐ­ഡി­യോ­ള­ജി­ക്കു വി­ധേ­യ­ങ്ങ­ളാ­യി­രി­ക്കു­ന്നു.

ഈ ദുഃ­സ്ഥി­തി­യെ ഒരു സ­റ്റ­യ­റി­ലൂ­ടെ ചി­ത്രീ­ക­രി­ക്കു­ന്നു കെ. എൽ. മോ­ഹ­ന­വർ­മ്മ (‘റൂ­ട്ട് മാർ­ച്ച്’—ക­ലാ­കൗ­മു­ദി). രാ­ഷ്ട്ര­വ്യ­വ­ഹാ­ര­ത്തിൽ അ­ന്തർ­ഭ­വി­ച്ച സകല കാ­പ­ട്യ­ങ്ങ­ളെ­യും ഹാ­സ്യാ­ത്മ­ക­മാ­യി സ്ഫു­ടീ­ക­രി­ച്ചി­രി­ക്കു­ന്നു ഈ ക­ഥാ­കാ­രൻ. ഹാ­സ്യം ല­ക്ഷ്യ­വേ­ധി­യാ­യ അ­മ്പാ­ണു്. ആ അ­മ്പു് കൊ­ള്ളേ­ണ്ടി­ട­ത്തു കൊ­ള്ളു­ന്നു എ­ന്ന­താ­ണു് ഇ­ക്ക­ഥ­യു­ടെ സ­വി­ശേ­ഷ­ത.

രാ­ജ്യം അ­ധഃ­പ­തി­ക്കു­ന്തോ­റും കോ­മി­ക് ക­വി­ക­ളു­ടെ എണ്ണം കൂ­ടി­ക്കൊ­ണ്ടി­രി­ക്കും. അ­രി­സ്റ്റോ­ഫ­നീ­സി ന്റെ ആ­വിർ­ഭാ­വം അ­ദ്ദേ­ഹ­ത്തി­ന്റെ രാ­ജ്യ­ത്തി­ലെ അ­ക്കാ­ല­ത്തെ ജീർ­ണ്ണ­ത­യു­ടെ ഫ­ല­മാ­ണു്. ഇ­വി­ട­ത്തെ ജീർ­ണ്ണ­ത­യ്ക്ക് എതിരെ ശ­ബ്ദ­മു­യർ­ത്താൻ പ­രി­ഹാ­സ കവികൾ ഉ­ണ്ടാ­കേ­ണ്ട­താ­ണു്. ഉ­ണ്ടാ­യി­ക്കൊ­ണ്ടി­രി­ക്കു­ന്നു. രാ­ജ്യം ഇ­ക്ക­ണ­ക്കി­നു മു­ന്നോ­ട്ടു പോയാൽ ഇവിടെ ഓരോ വ്യ­ക്തി­യും പ­രി­ഹാ­സ സാ­ഹി­ത്യ­കാ­ര­നാ­യി മാറും.

പ­ണ്ടൊ­രി­ക്കൽ മ­ല­യാ­ള­നാ­ടു് വാ­രി­ക­യിൽ എ­ഴു­തി­യ­താ­ണു്. അതു വാ­യി­ച്ച­വർ സദയം ക്ഷ­മി­ക്ക­ണം. ഞാൻ സെ­ക്രി­ട്ടേ­റി­യ­റ്റിൽ ഗു­മ­സ്ത­നാ­യി­രു­ന്ന കാ­ല­ത്തു് ഫ­യ­ലെ­ടു­ത്തു് അ­സി­സ്റ്റ­ന്റ് സെ­ക്രി­ട്ട­റി­യോ ഡെ­പ്യൂ­ട്ടി സെ­ക്രി­ട്ട­റി­യോ ആ­യി­രു­ന്ന കു­ഞ്ഞു­കൃ­ഷ്ണ­ന്റെ മുൻ­പി­ലെ­ത്തി (പി­ല്ക്കാ­ല­ത്തു് പ­ബ്ലി­ക് സർ­വീ­സ് ക­മ്മീ­ഷ­നിൽ പോയ കു­ഞ്ഞു­കൃ­ഷ്ണ­ന­ല്ല. കൊ­ച്ചി­യി­ലെ ഒരു കു­ഞ്ഞു­കൃ­ഷ്ണൻ). അ­ദ്ദേ­ഹം സ്നേ­ഹ­ത്തോ­ടെ ചോ­ദി­ച്ചു: “കൃ­ഷ്ണൻ­നാ­യ­രേ, ഒരു… പി­ള്ള­യു­ണ്ടോ… സെ­ക്ഷ­നിൽ?” (കൊ­ച്ചി­യി­ലെ പൗ­ര­നാ­യി­രു­ന്ന­തു­കൊ­ണ്ടാ­ണു് ഈ മ­ര്യാ­ദ. ഇ­രു­പ­തു­രൂ­പ പ്ര­തി­മാ­സ ശം­ബ­ള­ത്തിൽ ക്ലാർ­ക്കാ­യി കയറി ജീ­വി­സ്താ­മ­യ­ത്തിൽ അ­സി­സ്റ്റ­ന്റ് സെ­ക്ര­ട്ട­റി­യാ­യ­വൻ—തി­രു­വി­താം­കൂ­റു­കാ­രൻ—ഏയ് കൃ­ഷ­ണൻ­നാ­യ­രേ, ഏയ് ജോർ­ജ്ജേ, ഏയ് പരീതേ ഇ­ത്യാ­ദി.) കു­ഞ്ഞു­കൃ­ഷ്ണ­ന്റെ ചോ­ദ്യ­ത്തി­ന്റെ പൊരുൾ എ­നി­ക്കു പി­ടി­കി­ട്ടി. ഞാ­ന­ങ്ങോ­ട്ടു് ചോ­ദി­ച്ചു: “എന്താ സാർ, അ­മ്മാ­യി മ­രി­ച്ചു. ശവം സം­സ്ക­രി­ക്കു­ന്ന­തി­നു് 25 രൂപ വേ­ണ­മെ­ന്നു പ­റ­ഞ്ഞു­വാ­ങ്ങി­ച്ചോ?” “അതേ” എ­ന്നു് അ­ദ്ദേ­ഹ­ത്തി­ന്റെ മ­റു­പ­ടി. “എ­ന്നാ­ല­തു് ഇനി കി­ട്ടു­ക­യി­ല്ല” എ­ന്നു് എന്റെ അ­റി­യി­പ്പും.

ഈ സംഭവം ക­ഴി­ഞ്ഞ് ഒ­രാ­ഴ്ച­യാ­യി­രി­ക്കും… പിള്ള കാ­ല­ത്തു് എന്റെ വീ­ട്ടിൽ ക­യ­റി­വ­ന്നു. മു­ഖ­ത്തു് ദൈ­ന്യം. എ­നി­ക്ക് കാ­ര്യം മ­ന­സ്സി­ലാ­യി. എ­ങ്കി­ലും “എ­ന്തു­വേ­ണം?” എന്നു മ­ര്യാ­ദ­യോ­ടു ചോ­ദി­ച്ചു… പിള്ള പ­റ­ഞ്ഞു: “എന്റെ അ­മ്മാ­യി—ഭാ­ര്യ­യു­ടെ അമ്മ—കാ­ല­ത്തു മ­രി­ച്ചു. ശ­വ­മ­ട­ക്കാൻ ഇ­രു­പ­ത്ത­ഞ്ചു­രൂ­പ തരണം”. ഞാൻ പ­റ­ഞ്ഞു: “എന്റെ കൈയിൽ രൂ­പ­യി­ല്ല. തൊ­ട്ട­പ്പു­റ­ത്തു് പി. ജി. കൃ­ഷ്ണ­പി­ള്ള (സെ­ക്രി­ട്ടേ­റി­യ­റ്റി­ലെ ഒ­രു­ദ്യോ­ഗ­സ്ഥൻ) താ­മ­സി­ക്കു­ന്നു. അ­ദ്ദേ­ഹ­ത്തോ­ടു് ചോ­ദി­ച്ചാ­ട്ടെ. ഇ­ല്ലെ­ങ്കിൽ ന­മ്മു­ടെ സെ­ക്രി­ട്ട­റി കു­ഞ്ഞു­കൃ­ഷ്ണ­നോ­ടു ചോ­ദി­ച്ചാ­ലും മതി. പു­ള്ളി­ക്കാ­രൻ ധ­നി­ക­നാ­ണ്… പിള്ള ത­ല­താ­ഴ്ത്തി ഇ­റ­ങ്ങി­പ്പോ­യി. അ­ദ്ദേ­ഹം ശ­മ്പ­ളം മു­ഴു­വൻ ബാ­ങ്കി­ലി­ടും. വീ­ട്ടു­ചെ­ല­വി­നു­വേ­ണ്ടി ഓരോ ദി­വ­സ­വും അ­മ്മാ­യി­യെ കൊ­ല്ലും.

കേ­ട്ടി­ട്ടു് അ­സ­ത്യ­മാ­ണെ­ന്നു തോ­ന്നു­ന്നു­ണ്ടാ­വും. അല്ലേ? അ­സ­ത്യ­മ­ല്ലെ­ന്നു മാ­ത്ര­മ­ല്ല, ഇതു് സ­ത്യ­ത്തിൽ സ­ത്യ­വു­മാ­ണു്. ഞാ­നൊ­രു വൈ­ക്കം മു­ഹ­മ്മ­ദ് ബഷീറാ യി­രു­ന്നെ­ങ്കിൽ ഇ­ദ്ദേ­ഹ­ത്തെ ക­ഥാ­പാ­ത്ര­മാ­ക്കി കഥ എ­ഴു­തി­യേ­നെ. ദൗർ­ഭാ­ഗ്യം. ഞാൻ കൃ­ഷ്ണൻ­നാ­യർ മാ­ത്ര­മാ­ണു്, ബ­ഷീ­റ­ല്ല. മി­സ്റ്റ്ർ… പി­ള്ള­യെ­പ്പോ­ലെ­യ­ല്ലെ­ങ്കി­ലും മ­റ്റൊ­രു­വി­ധ­ത്തിൽ ചാ­തു­ര്യ­മാർ­ന്ന ഒരു കു­ഞ്ഞി­മ്മൂ­സ­യെ വി­ദ­ഗ്ധ­മാ­യി അക്ബർ ക­ക്ക­ട്ടിൽ അ­വ­ത­രി­പ്പി­ച്ചി­രി­ക്കു­ന്നു (‘വലിയ വീ­ട്ടിൽ പാർ­ക്കും കു­റ്റി­ക്കാ­ട്ടിൽ കു­ഞ്ഞി­മൂ­സ’— ദേ­ശാ­ഭി­മാ­നി വാരിക). അയാൾ—കു­ഞ്ഞി­മ്മൂ­സ—ഒരു സ്പെ­സി­മ­നാ­ണു്. പ്രാ­യ­മേ­റെ­യാ­യി. മു­ട­ന്തൻ. എ­ങ്കി­ലും ലോ­ക­ത്തു­ള്ള സകല പെ­ണ്ണു­ങ്ങ­ളെ­യും വി­വാ­ഹം ചെ­യ്യാൻ ന­ട­ക്കു­ക­യാ­ണു്. ആ­ഗ്ര­ഹം കേ­റി­യ­ങ്ങു മൂർ­ദ്ധാ­വി­ലെ­ത്തി­യ­പ്പോൾ അയാൾ ഒരു പ­ണി­പ­റ്റി­ച്ചു. ഒരു ഐ. എ. എസ്. ഉ­ദ്യോ­ഗ­സ്ഥൻ വി­വാ­ഹം ക­ഴി­ക്കേ­ണ്ട പെ­ണ്ണി­നെ താൻ വി­വാ­ഹം ക­ഴി­ക്കാൻ പോ­കു­ന്നു­വെ­ന്നു് അ­റി­യി­ച്ചു­കൊ­ണ്ടു് കു­ഞ്ഞി­മ്മൂ­സ ക്ഷ­ണ­ക്ക­ത്തു് അ­ച്ച­ടി­ച്ചു. പെ­ണ്ണി­ന്റെ ചേ­ട്ടൻ പൊ­ലീ­സ് ഇൻ­സ്പെ­ക്ട­റും. കഥ പ­റ­യു­ന്ന ആ­ളി­ന്റെ സൗ­ജ­ന്യ­മാ­ധു­ര്യം ആ­സ്വ­ദി­ച്ച് കു­ഞ്ഞി­മ്മൂ­സ ര­ക്ഷ­പ്പെ­ട്ടു. മ­നു­ഷ്യ ജീ­വി­ത­ത്തി­ന്റെ ഒ­രം­ശ­മെ­ടു­ത്തു് ലേശം സ്ഥൂ­ലീ­ക­ര­ണ­ത്തോ­ടു­കൂ­ടി ഭാ­വ­നാ­ത്മ­ക­മാ­യി ആ­വി­ഷ്ക­രി­ച്ചി­രി­ക്കു­ന്നു എ­ന്ന­താ­ണു് ഇ­ക്ക­ഥ­യു­ടെ സ­വി­ശേ­ഷ­ത.

എ­ദ്മൊ­ങ് ഗൊ­ങ്കൂ­റി ന്റെ­യും ഷ്യൂൾ ഗൊ­ങ്കൂ­റി ന്റെ­യും Journal വി­ജ്ഞാ­ന­പ്ര­ദ­മാ­ണു്. അ­തി­ലൊ­രി­ട­ത്തു് അ­ക്കാ­ല­ത്തെ ഫ്ര­ഞ്ച് ച­ക്ര­വർ­ത്തി­യു­ടെ സ്വ­ഭാ­വം വി­ശ­ദ­മാ­ക്കി­യി­ട്ടു­ണ്ടു്. പാ­രീ­സി­ലെ കൊ­ട്ടാ­ര­മാ­യി­രു­ന്ന ത്വീൽ­റീ­യിൽ എ­ന്നും ഓരോ പുതിയ യു­വ­തി­യെ കൊ­ണ്ടു­വ­രും. ഒരു മു­റി­യിൽ­വ­ച്ച് അവൾ അ­നാ­വ­ര­ണം ചെ­യ്യ­പ്പെ­ടു­ന്നു. അ­ടു­ത്ത മു­റി­യിൽ ന­ഗ്ന­നാ­യി നി­ല്ക്കു­ന്ന ച­ക്ര­വർ­ത്തി­യു­ടെ അ­ടു­ക്ക­ലേ­ക്ക് ന­ഗ്ന­യാ­ക്ക­പ്പെ­ട്ട അവൾ ന­യി­ക്ക­പ്പെ­ടു­ന്നു. “ച­ക്ര­വർ­ത്തി തി­രു­മ­ന­സ്സി­ന്റെ മു­ഖ­മൊ­ഴി­ച്ച് എവിടെ വേ­ണ­മെ­ങ്കി­ലും നി­ന­ക്ക് ചും­ബി­ക്കാം” എ­ന്നാ­ണു് അ­വൾ­ക്ക് കി­ട്ടു­ന്ന നിർ­ദ്ദേ­ശം. ഈ ലോ­ക­ത്തു് വേ­റൊ­രി­ട­ത്തും മു­ഖ­ത്തി­നു് ഇ­ത്ര­ക­ണ്ടു് വി­ശു­ദ്ധി ക­ല്പി­ച്ചി­ട്ടി­ല്ലെ­ന്നു് എഴുതി ഗൊ­ങ്കൂർ സ­ഹോ­ദ­ര­ന്മാർ ത­ങ്ങ­ളു­ടെ ച­ക്ര­വർ­ത്തി­യെ ക­ളി­യാ­ക്കു­ന്നു (വാ­യി­ക്കേ­ണ്ട പു­സ്ത­ക­മാ­ണി­തെ­ന്നു് ഒ­രി­ക്കൽ­ക്കൂ­ടി സൂ­ചി­പ്പി­ക്ക­ട്ടെ). ക­ലാ­ക­ഞ്ചു­കം ധ­രി­ക്കാ­ത്ത ക­ഥാം­ഗ­ന—വ­സ്ത്രാ­ക്ഷേ­പം ചെ­യ്യ­പ്പെ­ട്ട ക­ഥാം­ഗ­ന­യെ­ന്നു പ­റ­യു­ന്ന­താ­വും കൂ­ടു­തൽ ശരി—എ­ക്സ്പ്ര­സ്സ് വാ­രി­ക­യു­ടെ താളിൽ ‘വൈ­കി­വ­ന്ന വ­സ­ന്തം’ എന്ന പേരിൽ നി­ല്ക്കു­ന്നു. ദയ തോ­മാ­ട്ടാ­ണു് ഇവളെ വ­സ്ത്രാ­ക്ഷേ­പം ന­ട­ത്തി­യ­തു്. ഈ പെ­ണ്ണു് മു­ണ്ടു­ടു­ത്തു നി­ല്ക്കു­ന്ന സ­ഹൃ­ദ­യ­ന്റെ മു­ഖ­ത്തു­ത­ന്നെ ചും­ബി­ക്കു­ന്നു; അതിനെ മ­ലീ­മ­സ­മാ­ക്കു­ന്നു. അ­മ്മാ­വ­ന്റെ മോളെ വി­വാ­ഹം ചെ­യ്യാൻ ഒ­രു­ത്ത­നു കൊതി. മൂ­പ്പിൽ സ­മ്മ­തി­ക്കു­ന്നി­ല്ല. അവൻ ഗൾഫിൽ പോയി. പെ­ണ്ണി­ന്റെ തന്ത ഏർ­പ്പാ­ടു­ചെ­യ്ത വി­വാ­ഹം കു­ഴ­പ്പ­ത്തി­ലാ­കു­ന്നു. വരൻ ക­ള്ള­ക്ക­ട­ത്തു­കാ­ര­നാ­യ­തു­കൊ­ണ്ടു് പൊ­ലീ­സ് ക­ല്യാ­ണ­മ­ണ്ഡ­പ­ത്തിൽ നി­ന്നു് അവനെ പി­ടി­ച്ചു­കൊ­ണ്ടു­പോ­കു­ന്നു. വർ­ഷ­ങ്ങൾ ക­ഴി­ഞ്ഞ് ഗൾഫിൽ പോയവൻ തി­രി­ച്ചെ­ത്തു­മ്പോൾ തന്ത തന്നെ അ­യാ­ളോ­ടു് അ­പേ­ക്ഷി­ക്കു­ന്നു മകളെ വി­വാ­ഹം ക­ഴി­ക്കാൻ. ചില ഹോ­ട്ട­ലു­ക­ളിൽ എ­പ്പോ­ഴും ‘മീൽസ് റെഡി’ എന്ന ബോർഡ് തൂ­ക്കു­ന്ന­തു­പോ­ലെ ഗൾ­ഫ്കാ­ര­നും ‘റെഡി’ എന്ന ബോർഡ് തൂ­ക്കു­ന്നു. കാ­പ്പി കൊ­ണ്ടു­വ­ന്ന പെ­ണ്ണി­ന്റെ കൈയിൽ കേറി അവൻ പി­ടി­ക്കു­ക­യോ അതോ അ­വ­ളെ­ത്ത­ന്നെ ആ­ശ്ലേ­ഷി­ക്കു­ക­യോ ചെ­യ്യു­മ്പോൾ കഥ തീ­രു­ന്നു. ബ­ലാൽ­ക്കാ­ര ചും­ബ­നം എ­ന്നൊ­ക്കെ ഞാൻ പ­റ­ഞ്ഞ­തു് ഗൊ­ങ്കൂർ സ­ഹോ­ദ­ര­ന്മാ­രു­ടെ വി­ശി­ഷ്ട­മാ­യ ഗ്ര­ന്ഥം പ­രി­ച­യ­പ്പെ­ടു­ത്തി­ത്ത­രാ­നാ­ണു്. ബ­ലാൽ­ക്കാ­ര­ചും­ബ­ന­ത്തി­നു­മു­ണ്ടു് ഒരു മാ­ന്യ­ത. ഇ­തെ­ഴു­തി­യ ആൾ സ­ഹൃ­ദ­യ­ന്റെ മു­ഖ­ത്തു് കാർ­ക്കി­ച്ചു­തു­പ്പു­ക­യാ­ണു് യ­ഥാർ­ത്ഥ­ത്തിൽ. ദൗർ­ഭാ­ഗ്യം­കൊ­ണ്ടു് ഇ­ത്ത­രം അ­ധ­മ­കൃ­ത്യ­ങ്ങൾ­ക്കു ശി­ക്ഷ­ന­ല്കാൻ പീ­നൽ­കോ­ഡിൽ വ്യ­വ­സ്ഥ­യി­ല്ല.

ദയ തോ­മാ­ട്ടി­ന്റേ­തു ‘വൈ­കി­വ­ന്ന വസന്ത’മാണു്. ഗൃ­ഹ­ല­ക്ഷ്മി­യിൽ ഡോ­ക്ടർ ഓമനാ ഗം­ഗാ­ധ­ര­ന്റെ ക­ഥ­യു­ടെ തു­ട­ക്കം മാ­ത്ര­മേ മാ­സി­ക­യിൽ വ­ന്നി­ട്ടു­ള്ളൂ. അ­തു­കൊ­ണ്ടു് മൂ­ല്യ­നിർ­ണ്ണ­യം സാ­ദ്ധ്യ­മ­ല്ല. എ­ങ്കി­ലും ഉ­ണ്ണി­യെ­ക്ക­ണ്ടാൽ ഊരിലെ പ­ഞ്ഞ­മ­റി­യാ­മ­ല്ലോ. ക­ഥ­യു­ടെ ആരംഭം നോ­ക്കു­ക. “ഒരു വ­സ­ന്തം കൂടി പോയ് മ­റ­ഞ്ഞു. ഇനി ഒ­രി­ക്ക­ലും ക­ട­ന്നു­വ­രാ­ത്ത വർ­ണ്ണ­പൊ­ലി­മ­യാർ­ന്ന പ­ക­ലു­കൾ യാ­ത്ര­യാ­യി. പോയ വ­സ­ന്ത­ത്തി­ന്റെ വർ­ണ്ണം മ­ന­സ്സിൽ പീ­ലി­വി­ടർ­ത്തി നി­ന്നാ­ടു­ക­യാ­ണു്”. ഇ­താ­ണു് ഫാൾസ് റൈ­റ്റി­ങ്. ടോൾ­സ്റ്റോ­യി പ­റ­ഞ്ഞ­തു­പോ­ലെ പറയാം. പൊ­യ­റ്റി­ക് വ­സ­ന്തം പോ­യി­മ­റ­ഞ്ഞു. പൊ­യ­റ്റി­ക് വർ­ണ്ണ­പ്പൊ­ലി­മ­യാർ­ന്ന പൊ­യ­റ്റി­ക് പ­ക­ലു­കൾ യാ­ത്ര­യാ­യി. വീ­ണ്ടും പൊ­യ­റ്റി­ക് വ­സ­ന്തം. അതു് പൊ­യ­റ്റി­ക് പീലി വി­ടർ­ത്തു­ന്നു. പി­ന്നീ­ടു് പൊ­യ­റ്റി­ക് ആട്ടം. ഈ പൊ­യ­ട്രി താ­ങ്ങാൻ എ­ന്നെ­ക്കൊ­ണ്ടു് ആ­വു­ന്നി­ല്ല. ഞാൻ വാ­യ­ന­യ്ക്കു പൂർ­ണ്ണ­വി­രാ­മ­മി­ട­ട്ടെ.

1945. നെ­ടു­മ­ങ്ങാ­ട്ടൊ­രു സ­മ്മേ­ള­ന­ത്തി­നു് എൻ. ഗോ­പാ­ല­പി­ള്ള യും എൻ. കൃ­ഷ്ണ­പി­ള്ള യും വന്നു. അ­ന്നു് നെ­ടു­മ­ങ്ങാ­ട്ടു് താ­മ­സി­ച്ചി­രു­ന്ന ഞാൻ സ­മ്മേ­ള­ന­ത്തിൽ ശ്രോ­താ­വാ­യി­രു­ന്നു. സ്വാ­ഗ­ത­പ്ര­ഭാ­ഷ­ണ­ത്തി­നു ശേഷം റി­പ്പോർ­ട്ട് വായന. ഏ­താ­ണ്ടു് ഇ­മ്മ­ട്ടിൽ: പകലോൻ പ­ടി­ഞ്ഞാ­റു­ചാ­ഞ്ഞ­പ്പോൾ, പൊ­ന്നൊ­ളി പ­ര­ന്ന­പ്പോൾ നാ­ഗ­രി­ക­ത­യാർ­ന്ന ഈ നെടു വൻ­കാ­ട്ടി­ന്റെ നി­ത്യ­ഹ­രി­ത­ശ്രീ­യെ­ന്നോ­ണം നാ­നാ­ത­രം ഗ്ര­ന്ഥ­ങ്ങൾ നി­ര­ത്തി­ക്കൊ­ണ്ടു് ഒരു ഗ്ര­ന്ഥാ­ല­യം ഇവിടെ രൂപം കൊ­ള്ളു­ക­യാ­യി. സ­മ്പ­ന്ന­ത­യു­ടെ­യും സൗ­ഭാ­ഗ്യ­ത്തി­ന്റെ­യും സാ­ര­സ്യ­ത്തി­ന്റെ­യും നി­കേ­ത­ന­മാ­യി മാറിയ ഈ സാം­സ്കാ­രി­ക കേ­ന്ദ്ര­ത്തി­ന്റെ ഈ വാർ­ഷി­ക­സ­മ്മേ­ള­നം സ­മു­ചി­ത­മാ­യി ഉ­ദ്ഘാ­ട­നം ചെ­യ്യാൻ പോ­കു­ന്ന­തു് സം­സ്കൃ­ത­പ­ണ്ഡി­ത­നും സു­കു­മാ­ര­ക­ളേ­ബ­ര­നു­മാ­യ സാ­ക്ഷാൽ ഗോ­പാ­ല­നാ­ണ്… ഇ­ങ്ങ­നെ അർ­ത്ഥ­ര­ഹി­ത­മാ­യി അ­ര­മ­ണി­ക്കൂർ­നേ­രം റി­പ്പോർ­ട്ട് വായന. ഗോ­പാ­ല­പി­ള്ള­സ്സാർ എ­ഴു­ന്നേ­റ്റു. “ഇ­തു­പോ­ലെ കവിത നി­റ­ഞ്ഞ ഒരു റി­പ്പോർ­ട്ട് ഞാൻ ഈ ജീ­വി­ത­ത്തി­നി­ട­യ്ക്കു കേ­ട്ടി­ട്ടി­ല്ലെ”ന്നു നി­ന്ദാ­സ്തു­തി ന­ട­ത്തി­യ­തി­നു ശേഷം ഏ­താ­ണ്ടു് അ­ര­മ­ണി­ക്കൂർ­നേ­രം കാ­വ്യ­മ­യ­മാ­യി­ത്ത­ന്നെ അ­ദ്ദേ­ഹം പ്ര­സം­ഗി­ച്ചു. “ഇ­തിൽ­ക്കൂ­ടൂ­ത­ലാ­യി എ­നി­ക്കു കവിത വ­രു­ന്നി­ല്ല”. എന്നു പ­റ­ഞ്ഞു­കൊ­ണ്ടു് അ­ദ്ദേ­ഹം ഇ­രു­ന്നു. എൻ. കൃ­ഷ്ണ­പി­ള്ള “ആ­വ­ശ്യ­ക­ത­യാർ­ന്ന ചില അ­നാ­വ­ശ്യ­ങ്ങൾ” എന്ന വി­ഷ­യ­ത്തെ­ക്കു­റി­ച്ച് പ്രൗ­ഢ­മാ­യി പ്ര­സം­ഗി­ച്ചു. നാ­ല്പ­തു­കൊ­ല്ലം ക­ഴി­ഞ്ഞി­രി­ക്കു­ന്നു ഈ സം­ഭ­വ­ത്തി­നു­ശേ­ഷം. എ­ങ്കി­ലും റി­പ്പോർ­ട്ട് വായന എന്ന കാ­വ്യാ­ഭ്യാ­സ­പ്ര­ക­ട­നം എ­നി­ക്കു മ­റ­ക്കാൻ ക­ഴി­യു­ന്നി­ല്ല.

കാ­ച­ത്തി­ലൂ­ടെ ക­ട­ന്നു­വ­രു­ന്ന രശ്മി കേ­ന്ദ്രീ­ക­രി­ക്കു­ന്ന ബി­ന്ദു­വി­നെ ഫോ­ക്കൽ പോ­യി­ന്റ് എന്നു വി­ളി­ക്കു­ന്നു. ഏതു സം­ഭ­വ­ത്തി­നും ഇ­തു­പോ­ലെ­യൊ­രു കേ­ന്ദ്ര­ബി­ന്ദു ഉ­ണ്ടു്. അതു ക­ണ്ടു­പി­ടി­ക്കു­ന്ന­തി­ലാ­ണു് ക­ലാ­കാ­ര­ന്റെ പ്രാ­ഗൽ­ഭ്യ­മി­രി­ക്കു­ന്ന­തു്. സ­ക്ക­റി­യ യ്ക്ക് ഈ ബി­ന്ദു ക­ണ്ടെ­ത്താൻ സാ­മർ­ത്ഥ്യ­മു­ണ്ടു്. യേശു ജ­നി­ച്ചു­വെ­ന്നു് അ­റി­ഞ്ഞ­പ്പോൾ ഹെ­റോ­ദേ­സ് രാ­ജാ­വു് രണ്ടു വ­യ­സ്സി­നു താ­ഴെ­യു­ള്ള എല്ലാ ആൺ­കു­ട്ടി­ക­ളെ­യും കൊ­ന്നു­ക­ള­യാൻ ആ­ജ്ഞാ­പി­ച്ച­തു് ബൈ­ബി­ളി­ലെ ക­ഥ­യാ­ണു്. എ­ല്ലാ­വർ­ക്കു­മ­റി­യാ­വു­ന്ന ആ ക­ഥ­യു­ടെ കാ­ച­ത്തി­ലൂ­ടെ സ­ക്ക­റി­യ ഭാ­വ­ന­യു­ടെ ര­ശ്മി­കൾ പാ­യി­ക്കു­ന്നു. അതു് ഫോ­ക്കൽ പോ­യി­ന്റിൽ വ­ന്നു­വീ­ഴു­മ്പോൾ നമ്മൾ സത്യം അ­തി­ന്റെ തീ­ക്ഷ്ണ­ശോ­ഭ­യോ­ടെ കാ­ണു­ന്നു. പ്ര­വാ­ച­ക­ന്മാ­രെ­ല്ലാം ചോ­ര­യി­ലൂ­ടെ­യാ­ണോ അ­വ­ത­രി­ക്കു­ന്ന­തു് എന്നു ന­മ്മ­ളും ചോ­ദി­ക്കു­ന്നു. സ­ത്യ­ത്തി­ന്റെ പ്ര­ഭാ­ക­ര ദീ­പ്തി മാ­ത്ര­മ­ല്ല ഇ­ക്ക­ഥ­യ്ക്കു­ള്ള­തു്. “മി­ത­വും സാ­ര­വ­ത്തു­മാ­യ വാ­ക്കാ­ണു് വാ­ഗ്മി­ത” എന്ന ചൊ­ല്ലി­നെ സാർ­ത്ഥ­ക­മാ­ക്കു­ന്ന ആ­ഖ്യാ­നം. അതിനു ച­ടു­ല­ത­യു­ണ്ടു്. പ്ര­ധാ­ന വി­കാ­ര­ത്തെ നേർ­പ്പി­ച്ചു കൊ­ണ്ടു­വ­ന്നു് തി­ക­ഞ്ഞ ഭാ­വാ­ത്മ­ക­ത്വം സൃ­ഷ്ടി­ക്കു­ന്ന ക­ലാ­വൈ­ദ­ഗ്ദ്ധ്യം. എ­ല്ലാം­കൊ­ണ്ടും ലി­റി­ക്പോ­ലെ മ­നോ­ഹ­ര­മാ­ണു് സ­ക്ക­റി­യ­യു­ടെ ‘ആർ­ക്ക­റി­യാം’ എന്ന ഇക്കഥ (മാ­തൃ­ഭൂ­മി ആ­ഴ്ച­പ്പ­തി­പ്പി­ലാ­ണു് കഥ).

ലോ­ക­ച­രി­ത്രം നോ­ക്കു­ക. സം­സ്കാ­ര­ത്തെ വി­ക­സി­പ്പി­ക്കു­ന്ന­വ­രു­ടെ കൂ­ട്ട­ത്തിൽ സം­സ്കാ­ര­ത്തെ ന­ശി­പ്പി­ക്കു­ന്ന­വ­രു­മു­ണ്ടാ­കും. അ­രി­സ്റ്റോ­ട്ടി­ലി ന്റെ കാ­ല­ത്തു് അ­ല­ക്സാ­ണ്ടർ. മ­ഹാ­ത്മാ­ഗാ­ന്ധി യുടെ കാ­ല­ത്തു് ഹി­റ്റ്ലർ. മ­നു­ഷ്യ സം­സ്കാ­ര­ത്തി­ന്റെ ച­ക്ര­വാ­ളം വി­ക­സി­പ്പി­ക്കു­ന്ന­തി­നു­വേ­ണ്ടി മ­ഹാ­ന്മാർ ഗ്ര­ന്ഥ­ങ്ങ­ളെ­ഴു­തി. അ­ത്ത­രം ക്ലാ­സി­ക്കു­കൾ—അ­മ്പ­തി­നാ­യി­ര­ത്തോ­ളം ക്ലാ­സി­ക്കു­കൾ—തി­രു­വ­ന­ന്ത­പു­രം പ­ബ്ലി­ക് ലൈ­ബ്ര­റി­യു­ടെ ര­ണ്ടാ­മ­ത്തെ നി­ല­യിൽ മൂ­ന്നു­വർ­ഷ­ങ്ങ­ളോ­ള­മാ­യി ത­ട­വ­റ­യിൽ ക­ഴി­യു­ന്നു. ആ­രെ­യും അതിൽ നി­ന്നു് ഒരു പു­സ്ത­കം പോ­ലു­മെ­ടു­ക്കാൻ അ­നു­വ­ദി­ക്കു­ന്നി­ല്ല. ഉ­പ­യോ­ഗി­ക്കാ­ത്ത­തു­കൊ­ണ്ടു പു­സ്ത­ക­ങ്ങൾ—അ­മൂ­ല്യ­ങ്ങ­ളാ­യ പു­സ്ത­ക­ങ്ങൾ—പൊ­ടി­ഞ്ഞു ത­കർ­ന്നു­കൊ­ണ്ടി­രി­ക്കു­ന്നു. സർ­ക്കാ­രി­നും ബ­ഹു­ജ­ന­ത്തി­നും നഷ്ടം സം­ഭ­വി­ക്കു­ന്നു. മൈ­ക്രോ­ഫി­ലിം ചെ­യ്യാ­നാ­ണു് ഇവ അം­ഗ­ങ്ങൾ­ക്കു നൽ­കാ­ത്ത­തു­പോ­ലും. മൂ­ന്നു കൊ­ല്ല­ത്തോ­ള­മാ­യി­ട്ടും 96 പു­സ്ത­ക­ങ്ങ­ളേ മൈ­ക്രോ­ഫി­ലിം ചെ­യ്തി­ട്ടു­ള്ളു­വെ­ന്നു് പ­ത്ര­ത്തിൽ നി­ന്നു് ഞാൻ മ­ന­സ്സി­ലാ­ക്കു­ന്നു.

ഇ­തി­നും­പു­റ­മെ വി­ല­കൂ­ടി­യ കുറെ റ­ഫ­റൻ­സ് ഗ്ര­ന്ഥ­ങ്ങൾ ഒ­രൊ­ഴി­ഞ്ഞ സ്ഥ­ല­ത്തു വ­ച്ചി­രി­ക്കു­ന്നു. അവ വ­ച്ചി­രി­ക്കു­ന്നി­ട­ത്തേ­ക്ക് ആർ­ക്കും പോകാൻ പാ­ടി­ല്ല. Masterpieces of Great Stories എന്നോ മറ്റോ പേ­രു­ള്ള മു­പ്പ­തോ­ളം വാ­ല്യ­ങ്ങൾ അ­ക്കൂ­ട്ട­ത്തി­ലു­ണ്ടു്. അവയും അ­വ­പോ­ലു­ള്ള മ­റ്റ­നേ­കം വി­ശി­ഷ്ട ഗ്ര­ന്ഥ­ങ്ങ­ളും പൊ­ടി­ഞ്ഞു­ത­ക­രു­ന്നു. കെ­ങ്കേ­മം എന്നു വി­ശേ­ഷി­പ്പി­ക്കാ­വു­ന്ന ഒരു റ­ഫ­റൻ­സ് സെ­ക്ഷൻ ലൈ­ബ്ര­റി­ക്കു­ണ്ടാ­യി­രു­ന്നു. അ­തിൽ­നി­ന്നു് ഏറെ ഗ്ര­ന്ഥ­ങ്ങൾ എ­ടു­ത്തു മാ­റ്റി­യാ­ണു് ഈ ക്ലോ­സ്ഡ്സെ­ക്ഷൻ ഉ­ണ്ടാ­ക്കി­യി­രി­ക്കു­ന്ന­തു്. ഇ­തെ­ല്ലാം ചൂ­ണ്ടി­ക്കാ­ണി­ച്ച് ഞാൻ മു­ഖ്യ­മ­ന്ത്രി­ക്കു പരാതി അ­യ­ച്ചി­രു­ന്നു. മ­റു­പ­ടി­യാ­യി കുറെ വെ­ണ്ടർ വാ­ക്യ­ങ്ങൾ ടൈ­പ്പ് ചെ­യ്തു് എ­നി­ക്കു കി­ട്ടി. പക്ഷേ, ര­ണ്ടാ­മ­ത്തെ നി­ല­യി­ലെ ക്ലാ­സ്സി­ക്കു­ക­ളിൽ നി­ന്നു് ഒരു പു­സ്ത­കം­പോ­ലും എ­നി­ക്ക് പി­ന്നീ­ടും എ­ടു­ക്കാൻ ക­ഴി­ഞ്ഞി­ല്ല. കാ­ന്റി­ന്റെ യും സാർ­ത്രി ന്റെ­യും കോ­യ്റ്റ്സ്ല­റു ടെയും ക്രോ­ച്ചെ യു­ടെ­യും ലൂ­ട്ട്വി­ഖി ന്റെ­യും അ­മൂ­ല്യ­ഗ്ര­ന്ഥ­ങ്ങൾ. അവ സം­സ്കാ­ര­ത്തെ വി­ക­സി­പ്പി­ച്ച­വ­യാ­ണു്. അവയെ സ്വയം പൊ­ടി­ഞ്ഞു­ത­ക­രാൻ അ­നു­വ­ദി­ച്ച് സം­സ്കാ­ര­ത്തെ ന­ശി­പ്പി­ക്കു­ന്നു തി­രു­വ­ന­ന്ത­പു­ര­ത്തെ ഈ സ്ഥാ­പ­നം. ഇതു് സാ­മാ­ന്യ­മാ­യ മ­നു­ഷ്യ­ദ്രോ­ഹ­മ­ല്ല. അ­സാ­മാ­ന്യ­മാ­യ മ­നു­ഷ്യ­ദ്രോ­ഹ­മാ­ണു്. ഈ വി­ഷ­യ­ത്തെ­ക്കു­റി­ച്ച് സ­മ­ഗ്ര­മാ­യി അ­റി­യ­ണ­മെ­ന്നു­ള്ള­വർ­ക്ക് മാർ­ച്ച് 30-൹യിലെ മാ­തൃ­ഭൂ­മി ദി­ന­പ­ത്ര­ത്തിൽ ജി. ശേ­ഖ­രൻ­നാ­യർ എ­ഴു­തി­യ ‘അ­മൂ­ല്യ ഗ്ര­ന്ഥ­ങ്ങൾ ന­ശി­ക്കു­ന്നു’ എന്ന ലേഖനം വാ­യി­ക്കാം. മു­ഖ്യ­മ­ന്ത്രി­യും വി­ദ്യാ­ഭ്യാ­സ മ­ന്ത്രി­യും ഈ സ്ഥാ­പ­നം നേ­രി­ട്ടു ചെ­ന്നു­നോ­ക്കി­യാൽ ഇ­പ്പ­റ­ഞ്ഞ­തൊ­ക്കെ സ­ത്യ­മാ­ണെ­ന്നു് അ­വർ­ക്ക് ഗ്ര­ഹി­ക്കാൻ ക­ഴി­യും. അ­ല്ലാ­തെ പേ­പ്പർ­ക­ട്ടി­ങ് എ­ടു­ത്തു് for remarks എ­ന്നെ­ഴു­തി­യാൽ Arrangements are being made to rectify these minor defects എന്നു മ­റു­പ­ടി വരും. അ­തി­ന്റെ താഴെ Yes, inform the editor of the paper accordingly എന്നു വേ­റൊ­രു വെ­ണ്ടർ­വാ­ക്യ­മെ­ഴു­താ­നേ അ­വർ­ക്ക് കഴിയൂ. ഈ വെ­ണ്ടർ­വാ­ക്യ­ങ്ങ­ളാ­ണു് ന­മ്മു­ടെ നാ­ടി­നെ ഈ നി­ല­യിൽ എ­ത്തി­ച്ച­തു്.

ജീ­വി­തം നാ­ട­ക­മാ­ണു്. മൂ­ന്ന­ങ്ക­മോ അ­ഞ്ച­ങ്ക­മോ ഉള്ള നാടകം (ആശയം സ്വ­ന്ത­മ­ല്ല) പലരും ര­ണ്ട­ങ്ക­ങ്ങൾ അ­ഭി­ന­യി­ച്ചി­ട്ടു് പോ­കു­ന്നു. പി­ന്നെ­ക്കാ­ണു­ന്നി­ല്ല. ഈ സ­ത്യ­ത്തെ­യും അതിൽ ശോഭ പ്ര­സ­രി­പ്പി­ക്കു­ന്ന സ്നേ­ഹ­ത്തെ­യും ഇ­മേ­ജു­ക­ളി­ലൂ­ടെ ആ­വി­ഷ്ക­രി­ക്കു­ന്നു ഇ. വി. ശ്രീ­ധ­രൻ. ക­ഥാ­മാ­സി­ക­യി­ലെ ‘ഓർ­മ്മ­ക­ളിൽ അ­ല­യു­ന്ന­വർ’ എന്ന കഥ.

തകഴി ശി­വ­ശ­ങ്ക­ര­പ്പി­ള്ള യെ­ക്കു­റി­ച്ച് എന്റെ കൂ­ട്ടു­കാ­രൻ വി. ബി. സി. നായർ ‘ലേഖ’ വാ­രി­ക­യിൽ എ­ഴു­തി­യി­രി­ക്കു­ന്നു. ആ­ത്മ­ബ­ന്ധം­കൊ­ണ്ടു് വ്യ­ക്തി­ക്ക് ഉ­ള്ള­തി­ല­ധി­കം വ­ലി­പ്പം എ­ഴു­തു­ന്ന വ്യ­ക്തി ക­ണ്ടെ­ന്നു­വ­രാം. വി. ബി. സി.യുടെ ലേ­ഖ­ന­ത്തിൽ ആ ന്യൂ­ന­ത­യി­ല്ല.

പി. ഗോ­വി­ന്ദ­പ്പി­ള്ള യെ­പ്പോ­ലെ പു­സ്ത­ക­ങ്ങൾ വാ­യി­ച്ചി­ട്ടു­ള്ള­വർ ചു­രു­ക്കം. അ­ദ്ദേ­ഹം Sembene Ousmane എന്ന സെ­നി­ഗൽ നോ­വ­ലി­സ്റ്റി­നെ­ക്കു­റി­ച്ച് ‘ട്രയൽ’ വാ­രി­ക­യിൽ എ­ഴു­തി­യി­രി­ക്കു­ന്നു. ഈ നോ­വ­ലെ­ഴു­ത്തു­കാ­ര­ന്റെ ഒരു നോ­വ­ലും വാ­യി­ച്ചി­ട്ടി­ല്ലാ­ത്ത എ­നി­ക്കു പ്ര­യോ­ജ­ന­പ്ര­ദ­മാ­യി ഗോ­വി­ന്ദ­പ്പി­ള്ള­യു­ടെ ലേഖനം. ഈ സ­ന്ദർ­ഭ­ത്തിൽ Lewis Nkosi എന്ന വി­ഖ്യാ­ത­നാ­യ നി­രൂ­പ­കൻ സെ­നി­ഗൽ നോ­വ­ലി­സ്റ്റി­നെ­ക്കു­റി­ച്ച് എ­ഴു­തി­യ­തു് എ­ന്തെ­ന്നു് അ­റി­യു­ന്ന­തു­കൊ­ള്ളാം. Ousmane’s characters do not easily avoid the impression of being subtly manipulated in order to carry out an illustrative programme especially designed by author. ഇതു സ­ത്യ­മാ­ണെ­ങ്കിൽ ഈ നോ­വ­ലി­സ്റ്റ് പ്ര­തി­ബ­ദ്ധ സാ­ഹി­ത്യ­കാ­ര­നാ­ണു്. പ്ര­തി­ബ­ദ്ധ സാ­ഹി­ത്യ­കാ­ര­ന്മാർ­ക്കു സാ­ഹി­ത്യ­ത്തി­ന്റെ മ­ണ്ഡ­ല­ത്തിൽ ചി­ര­സ്ഥാ­യി­ത്വം കാ­ണു­ക­യി­ല്ല.

നവീന കവികൾ:

വാ­ദ­പ്ര­തി­വാ­ദ­ങ്ങൾ അ­വി­രാ­മ­മാ­യി ന­ട­ന്നു­കൊ­ണ്ടി­രി­ക്കു­ന്നു.

ക­ട­മ്മ­നി­ട്ട രാ­മ­കൃ­ഷ്ണൻ:

ഒരു വാ­ദ­പ്ര­തി­വാ­ദ­വും ഇല്ല. നല്ല ക­വി­ത­ന്നെ.

ആ­ഷാ­മേ­നോൻ:

ഇ­ദ്ദേ­ഹം മ­നു­ഷ്യ­നു മ­ന­സ്സി­ലാ­കു­ന്ന മ­ല­യാ­ളം എ­ഴു­താ­ത്ത­തു കു­റ­ച്ചി­ല­ല്ലേ? തി­രു­വ­ന്ത­പു­രം ഭാ­ഷ­യി­ലാ­ണേ­ങ്കിൽ ‘അയ്യേ പങ്കം, പങ്കം’.

ക്വി­സ് പ്രോ­ഗ്രാം:

ഏതു തി­രു­മ­ണ്ട­നും ന­ട­ത്താ­വു­ന്ന നി­ഷ്പ്ര­യോ­ജ­ന­മാ­യ പ­രി­പാ­ടി. സി­ദ്ധാർ­ത്ഥ ബാ­സു­വി­നു പകരം ഒരു കു­ര­ങ്ങ­നും കവിതാ അ­ഗർ­വാ­ളി­നു പകരം ഒരു കു­ര­ങ്ങ­ത്തി­യു­മാ­ണു് അതേ പ­രി­പാ­ടി ന­ട­ത്തി­യി­രു­ന്ന­തെ­ങ്കിൽ ദൂ­ര­ദർ­ശൻ കേ­ന്ദ്ര­ത്തി­ന്റെ പ­ടി­ക്കൽ ധർണ ന­ട­ത്തു­മാ­യി­രു­ന്നു ആളുകൾ. പെ­ണ്ണൂ­ങ്ങൾ സി­ദ്ധാർ­ത്ഥ­ബാ­സു വിനെ കാ­ണാ­നാ­ണു് ഞാ­യ­റാ­ഴ്ച രാ­ത്രി ഒൻപതു മ­ണി­ക്ക് ടെ­ലി­വി­ഷൻ സെ­റ്റി­ന്റെ മുൻ­പി­ലി­രി­ക്കു­ന്ന­തു്. ആ­ണു­ങ്ങൾ ക­വി­ത­യെ കാ­ണാ­നും (കവിത—പെൺ­കു­ട്ടി­യു­ടെ പേരു്).

ഉ­ന്ന­ത­ങ്ങ­ളാ­യ മാ­നു­ഷി­ക­മൂ­ല്യ­ങ്ങൾ­ക്ക് വി­ല­ക­ല്പി­ക്കാ­തെ സ­ന്മാർ­ഗ്ഗ­ച്യു­തി­യെ ജേർ­ണ്ണ­ലി­സം വാ­ഴ്ത്തു­മ്പോൾ അതു് ജീർ­ണ്ണി­ച്ചു­വെ­ന്നു ക­രു­താം. വ­ള­രെ­പ്പേ­രെ കൊ­ല്ലു­ക­യും വ­ള­രെ­യേ­റെ മോ­ഷ­ണ­ങ്ങൾ ന­ട­ത്തു­ക­യും പ­ല­പ്പോ­ഴും ജയിൽ ചാ­ടു­ക­യും ചെയ്ത ഒ­രു­ത്ത­നു­വേ­ണ്ടി ഇ­ല­സ്ട്രേ­റ്റ­ഡ് വീ­ക്കി­ലി പ­ന്ത്ര­ണ്ടു പു­റ­ങ്ങൾ ഉ­പ­യോ­ഗി­ച്ചി­രി­ക്കു­ന്നു. പുറം കവറിൽ ആ കൊ­ല­പാ­ത­കി­യു­ടെ ചി­ത്ര­വും. ഈ വ­ധ­കർ­ത്താ­വി­നെ സ്നേ­ഹി­ക്കാൻ ചില പെ­ണ്ണു­ങ്ങ­ളും. അവരിൽ ഒ­രു­ത്തി കോ­ളേ­ജ് പ്രൊ­ഫ­സ­റാ­ണ­ത്രേ. ഒരു spiritual exhaustion ആണു് ഭാ­ര­ത­ത്തി­ലാ­കെ. വാ­രി­ക­കൾ അ­തി­നു് ആ­ക്കം­കൂ­ട്ടി­ക്കൊ­ണ്ടി­രി­ക്കു­ന്നു.