കവി ഉള്ളൂർ പര​മേ​ശ്വ​ര​യ്യർ മരി​ച്ചു. ആ മഹ​ച്ച​ര​മം കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു് അഞ്ചു​മി​നി​റ്റാ​യി​ല്ല. ആകാ​ശ​വാ​ണി വി​ലാ​പ​കാ​വ്യം പ്ര​ക്ഷേ​പ​ണം ചെ​യ്തു. അതു കേ​ട്ട​വ​രൊ​ക്കെ ആകാ​ശ​വാ​ണി​യു​ടെ ഉചി​ത​ജ്ഞ​ത​യെ പ്ര​കീർ​ത്തി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും അവരിൽ ആരും തന്നെ ഹ്ര​സ്വ​കാ​ല​ത്തി​നു​ള്ളിൽ ഒട്ടൊ​ക്കെ ദീർ​ഘ​മായ കാ​വ്യം രചി​ക്കാ​നാ​വു​മോ എന്നാ​ലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല. ഉള്ളൂർ രോ​ഗി​യാ​യി കി​ട​ക്ക​യിൽ വീ​ണ​യു​ടൻ തന്നെ വി​ലാ​പ​കാ​വ്യം എഴു​താൻ തു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്ക​ണം കവി. പതി​ന​ഞ്ചു ദി​വ​സ​മെ​ങ്കി​ലും കാ​വ്യ​മെ​ഴു​താൻ വേ​ണ്ടി​വ​ന്നി​രി​ക്ക​ണം. ഒരു മാസം കൊ​ണ്ടു് അതിൽ തി​രു​ത്ത​ലു​കൾ വരു​ത്തി​യി​രി​ക്ക​ണം. ഓരോ ദി​വ​സ​വും പത്രം വന്നു മു​റ്റ​ത്തു വീ​ഴു​ന്ന ശബ്ദം കേ​ട്ടു കവി ഓടി​യി​രി​ക്ക​ണം. ഉള്ളൂർ മരി​ച്ചോ എന്നു പത്ര​മാ​കെ നോ​ക്കി​യി​രി​ക്ക​ണം. ഒരു ദിവസം മരി​ച്ച വാർ​ത്ത വന്ന​പ്പോ​ഴു​തു് അദ്ദേ​ഹം ആൾ ഇൻഡ്യ റേ​ഡി​യോ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന ഭക്തി​വി​ലാ​സ​ത്തേ​ക്കു കവി​ത​യും കൊ​ണ്ടോ​ടി​യി​രി​ക്ക​ണം.

ഞാൻ എറ​ണാ​കു​ള​ത്തു ജോലി നോ​ക്കി​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്താ​ണു് കവി ജി. ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പ് രോ​ഗി​യാ​യി ഒരു പ്രൈ​വ​റ്റ് ആശു​പ​ത്രി​യിൽ കി​ട​ന്ന​തു്. അതി​നും അല്പം മുൻ​പാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ജന്മ​ദി​നം ആഘോ​ഷി​ച്ച​തു്. എറ​ണാ​കു​ള​ത്തു​ള്ള​വ​രെ​യൊ​ക്കെ അദ്ദേ​ഹം ഭദ്രാ​ല​യ​ത്തി​ലേ​ക്കു ക്ഷ​ണി​ച്ചു് സൽ​ക​രി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും എന്നെ അവ​ഗ​ണി​ച്ചു. എങ്കി​ലും ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പു് ആശു​പ​ത്രി​യി​ലാ​യി എന്ന​റി​ഞ്ഞ ഞാൻ റ്റാ​ക്സി​ക്കാ​റിൽ അവി​ടെ​യെ​ത്തി. അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ കണ്ടു. അവ​ശ​നാ​യി​ക്കി​ട​ന്ന അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ക്ക​ണ്ടു. ഞാൻ കണ്ണീ​രൊ​ഴു​കാ​തെ നി​യ​ന്ത്ര​ണം പാ​ലി​ച്ചു നി​ന്നു. ഒടു​വിൽ ആ പാ​ദ​ങ്ങ​ളിൽ തൊ​ട്ടു കണ്ണിൽ വച്ചി​ട്ടു് ഞാൻ ഓടി. അല്ലെ​ങ്കിൽ എന്റെ കണ്ണീ​രു് അദ്ദേ​ഹ​വും സഹ​ധർ​മ്മി​ണി​യും കണ്ടു കൂ​ടു​തൽ ആകു​ലാ​വ​സ്ഥ​യിൽ ആകു​മാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ടു് കവി​യു​ടെ മകൻ രവിയെ കണ്ട​പ്പോൾ ഞാൻ പറ​ഞ്ഞു—“I could not restrain my tears” രവി അറി​യി​ച്ചു—“അതു ഞാൻ അറി​ഞ്ഞു.”

ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പു് ആശു​പ​ത്രി​യിൽ കി​ട​ന്ന കാ​ല​ത്തു കേ​ര​ള​ത്തി​ലും പു​റ​ത്തും പ്ര​ചാ​ര​മു​ള്ള ഒരു ദി​ന​പ്പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ എഡി​റ്റർ—എല്ലാ മണ്ഡ​ല​ങ്ങ​ളി​ലും സ്വാ​ധീ​ന​ത​യു​ള്ള എഡി​റ്റർ—എന്നെ ലൂസിയ ഹോ​ട്ട​ലിൽ വന്നു കണ്ടു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ അപേ​ക്ഷ രോ​ഗി​യാ​യി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന കവി മരി​ച്ചു​വെ​ന്നു് സങ്ക​ല്പി​ച്ചു ലേ​ഖ​ന​മെ​ഴു​തി​ക്കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു. “എന്റെ മന​സ്സ് അതി​നു് അനു​മ​തി തരു​ന്നി​ല്ല” എന്നു് ഞാൻ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു. “രഹ​സ്യ​മാ​യി​രി​ക്കും, എഴു​ത്തു” എന്നു് അദ്ദേ​ഹം വീ​ണ്ടും ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ “ഞാൻ ആ ദു​ഷ്കൃ​ത്യം ചെ​യ്യു​ക​യി​ല്ല എന്നു് അസ​ന്ദി​ഗ്ദ്ധ​മാ​യി അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അറി​യി​ച്ചു. പത്രാ​ധി​പർ പോയി. അദ്ദേ​ഹം അതു​കൊ​ണ്ടു് അവ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചി​ല്ല. അക്കാ​ര്യം ദി​വ​സ​വും ടെ​ലി​ഫോ​ണിൽ എന്നെ വി​ളി​ച്ചു ലേഖനം എഴു​താൻ പ്രേ​രി​പ്പി​ച്ചു. വലിയ തുക പ്ര​തി​ഫ​ല​മാ​യി തരാ​മെ​ന്നു് പറ​യു​ക​യും ചെ​യ്തു എങ്കി​ലും ഞാൻ വഴ​ങ്ങി​യി​ല്ല. പി​ന്നീ​ടും ഒരു കൊ​ല്ല​ത്തി​ല​ധി​കം കാലം കവി ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്നു.

എനി​ക്കു​ണ്ടായ ധർ​മ്മ​രോ​ഷം നമ്മു​ടെ സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഒര​വി​ഭാ​ജ്യ​ഘ​ട​ക​മാ​ണു്. പക്ഷേ, ഈ ധർ​മ്മാ​ധർ​മ്മ​വി​വേ​ച​നം പടി​ഞ്ഞാ​റു​ള്ള​വർ​ക്കു് അത്ര പ്ര​ബ​ല​മ​ല്ല എന്നു തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്ന ഒരു നോവൽ ഞാൻ ഇന്നു വാ​യി​ച്ച​തേ​യു​ള്ളൂ. ആന്ദ്രേ​യീ കൂർ​കോ​ഫി ന്റെ (Andrey Kurkov) “Death and the Penguin ” എന്ന നോവൽ. നോ​വ​ലി​സ്റ്റ് റഷ​നാ​ണു്. വി​ക്റ്റർ ചെ​റു​ക​ഥ​യെ​ഴു​ത്തു​കാ​രൻ. അയാ​ളു​ടെ ചെ​റു​കഥ ഒരു പത്ര​ത്തി​ന്റെ എഡി​റ്റർ നി​ര​സി​ച്ചു. പക്ഷേ, എഡി​റ്റർ വി​ക്റ്റ​റെ പൂർ​ണ്ണ​മാ​യും നി​രാ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ല്ല. പത്ര​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി ചര​മ​ക്കു​റി​പ്പു​കൾ എഴു​താൻ അയാ​ളോ​ടു ആവ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. മരി​ച്ച​വ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചു എഴു​തുക എന്ന​ത​ല്ല രീതി ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​പ്പ​റ്റി മുൻ​കൂ​റാ​യി ചര​മ​ക്കു​റി​പ്പു് എഴു​തി​വ​യ്ക്ക​ണം. ലോ​ക​മെ​മ്പാ​ടു​മു​ള്ള പത്ര​ങ്ങൾ ഇതു ചെ​യ്യാ​റു​ണ്ട​ത്രേ. മറ്റാ​രും എഴു​താ​ത്ത രീ​തി​യിൽ വി​ക്റ്റർ മര​ണ​ക്കു​റി​പ്പു​കൾ എഴു​തും. മാ​സ​ന്തോ​റും മു​ന്നൂ​റു ഡോ​ള​റാ​ണു് അയാൾ​ക്കു പത്രാ​ധി​പർ നല്കു​ന്ന​തു്. ക്ലീ​ഷേ ഒഴി​വാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു് മൗ​ലി​ക​മാ​യി മര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് വി​ക്റ്റർ എഴു​തി​യ​തി​ന്റെ ഒരു Specimen നല്ക​ട്ടെ: “Writers and State Deputy Aleksandr Yakornitsky is no longer with us in the third row of the Chamber, a leather seat stands empty. To be occupied before long by another. But in the hearts of the many who knew Aleksandr Yakornitsky there will be a sense of emptiness, of profound loss” (pp. 29) വി​ക്റ്റ​റു​ടെ പേ​രി​ല്ല കു​റി​പ്പിൽ ‘A group of friends’ എന്നേ അതി​ന്റെ താഴെ വച്ചി​ട്ടു​ള്ളു. വി​ക്റ്റ​റി​ന്റെ ചര​മ​ക്കു​റി​പ്പു് അനു​സ​രി​ച്ചു് വ്യ​ക്തി​കൾ മരി​ക്കു​ന്നു. ഒരാൾ വെ​ടി​യേ​റ്റാ​ണു് മരി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ വേ​റൊ​രാൾ അനേകം നി​ല​ക​ളു​ള്ള കെ​ട്ടി​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു് വീ​ണാ​ണു് ചരമം പ്രാ​പി​ക്കു​ന്ന​തു്. സോ​വി​യ​റ്റ് യൂ​ണി​യൻ തകർ​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷ​മു​ള്ള Ukraine പ്ര​ദേ​ശ​ത്താ​ണു് ഇതെ​ല്ലാം സം​ഭ​വി​ക്കുക. കു​റ്റ​കൃ​ത്യ​ങ്ങൾ ഇങ്ങ​നെ അന​വ​ര​തം നട​ക്കു​മ്പോൾ വി​ക്റ്റർ മുൻ​കൂ​റാ​യി ചര​മ​ക്കു​റി​പ്പു​കൾ എഴു​തി​യും ജന്തു​ശാ​ല​യിൽ നി​ന്നു കി​ട്ടിയ പെൻ​ഗ്വിൻ പക്ഷി​യെ സ്നേ​ഹ​പൂർ​വ്വം വളർ​ത്തി​യും ഒരു​ത്തൻ ഏല്പി​ച്ച ഒരു കൊ​ച്ചു​പെൺ​കു​ട്ടി​യെ സ്വ​ന്തം വീ​ട്ടിൽ സം​ര​ക്ഷി​ച്ചും കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടു​ക​യാ​ണു് പെൻ​ഗ്വി​ന്റെ പേരു മിഷ എന്നു്. അങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കെ പെൻ​ഗ്വി​നു് രോഗം വന്നു ഡോ​ക്ടർ പക്ഷി​യെ പരി​ശോ​ധി​ച്ചി​ട്ടു് ഹൃദയം മാ​റ്റി​വ​യ്ക്ക​ണ​മെ​ന്നു് നിർ​ദ്ദേ​ശി​ച്ചു. മോ​ട്ടോർ അപ​ക​ട​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ടു മാ​ര​ക​മായ ക്ഷ​ത​മേ​റ്റ ഒരാൺ​കു​ട്ടി​യു​ടെ മാ​താ​പി​താ​ക്ക​ളിൽ​നി​ന്നു് അവ​ന്റെ ഹൃദയം വി​ക്ടർ മേ​ടി​ച്ചു. ഹൃ​ദ​യ​ശ​സ്ത്ര​ക്രിയ വി​ജ​യ​ക​ര​മാ​യി നട​ന്നു. പക്ഷി​യെ ധ്രു​വ​ത്തി​ലേ​ക്കു അയ​ച്ചു് അതിനെ ഗാർ​ഹിക ബന്ധ​ന​ത്തിൽ​നി​ന്നു മോ​ചി​പ്പി​ച്ചു വി​ക്റ്റർ നോവൽ അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. Where is the penguin? എന്നു് ഒരാ​ളി​ന്റെ ചോ​ദ്യം വി​ക്റ്റ​റോ​ടു് “The Penguin is me” എന്നു് അയാ​ളു​ടെ ഉത്ത​രം പെൻ​ഗ്വിൻ കു​റെ​ക്കാ​ലം ബന്ധ​ന​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ. പോ​സ്റ്റ് സോ​വി​യ​റ്റ് പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു എല്ലാ പൗ​ര​ന്മാ​രും ബന്ധ​ന​ത്തി​ലാ​ണു് എന്നാ​ണോ നോ​വ​ലി​സ്റ്റ് ധ്വ​നി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു്? പക്ഷി ഏതി​ന്റേ​യോ പ്ര​തി​രൂ​പ​മാ​ണു് ഏതി​ന്റേ​തെ​ന്നു് എനി​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ല. ഒരു​പ​ക്ഷേ, സോ​വി​യ​റ്റ് യൂ​ണി​യ​ന്റേ​താ​കാം. അതിനു താൽ​ക്കാ​ലിക ഹൃ​ദ്രോ​ഗം വരു​ന്ന​തും രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തും ഗോർ​ബ​ച്ചേ​വി​ന്റെ ഭര​ണ​ത്തെ​യാ​വും സൂ​ചി​പ്പി​ക്കുക. യെൽ​റ്റ്സി​ന്റെ ഭര​ണ​മാ​കാം രോ​ഗ​ത്തിൽ നി​ന്നു​ള്ള മു​ക്തി എല്ലാം എന്റെ അഭ്യൂ​ഹ​ങ്ങൾ മാ​ത്രം.

ഏതാ​യാ​ലും നോവൽ വാ​യി​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കു് അന്യ​വ​ത്ക​ര​ണ​ബോ​ധ​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ട ജനതയെ കാണാൻ കഴി​യും. മൈനർ ക്ലാ​സി​ക്ക് എന്നു് ഈ നോ​വ​ലി​നെ Lesley Chamberlain വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. അതി​നോ​ടു് യോ​ജി​ക്കാൻ വയ്യ. നോവൽ വാ​യി​ച്ചു കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു​ശേ​ഷം പെൻ​സിൽ​കൊ​ണ്ടു് അതി​ന്റെ അവ​സാ​ന​ത്തെ പു​റ​ത്തിൽ ഞാൻ എഴു​തി​യ​തു് Trash എന്നും Contrived എന്നു​മാ​ണു്. അതാ​ണു് ശരി​യെ​ന്നു് ഞാൻ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു. (Death and the Penguin, Andrey Kurkov, Translated from the Russian by George Bird. pp. 228. Price UK GBP 6.99.)

ആല​പ്പുഴ തെ​ക്ക​നാ​ര്യാ​ട്ടെ തറയിൽ വീ​ട്ടിൽ എക്സൈ​സ് പ്യൂൺ വേ​ലാ​യു​ധൻ പി​ള്ള​യു​ടെ മകൻ ഭാ​സ്ക​ര​പ്പ​ണി​ക്ക​രാ​ണു് എനി​ക്കു് സർദാർ കെ. എം. പണി​ക്ക​രു ടെ ‘ബാ​ലി​കാ​മ​തം’ എന്ന ആഭാ​സ​കാ​വ്യം വാ​യി​ക്കാൻ തന്ന​തു്. അച്ഛൻ കാ​ണ​രു​തു് എന്നു് മു​ന്ന​റി​യി​പ്പു് നല്കി ഭാ​സ്ക​ര​പ്പ​ണി​ക്കർ തന്ന ആ പു​സ്ത​കം ഞാൻ മേ​ശ​വ​ലി​പ്പു തു​റ​ന്നു അതി​ന​ക​ത്തു് വച്ചി​ട്ടു് മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്തു പഠി​ക്കാ​നു​ള്ള പു​സ്ത​കം നി​വർ​ത്തി വയ്ക്കും. കണ്ണു് എപ്പോ​ഴും “ബാ​ലി​കാ​മത”ത്തിൽ. പി​താ​വു് ഞാൻ ഇരു​ന്നു പഠി​ക്കു​ന്ന കൊ​ച്ചു​മു​റി​യു​ടെ മുൻ​വ​ശ​ത്തു​ള്ള വരാ​ന്ത​യി​ലൂ​ടെ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും നട​ക്കും. എന്റെ വാ​യ​ന​യു​ടെ കള്ള​ത്ത​രം കണ്ടു​പി​ടി​ച്ച പി​താ​വ് പെ​ട്ടെ​ന്നു് മു​റി​യി​ലേ​ക്കു കട​ന്നു​വ​ന്നു വലി​പ്പി​ന​ക​ത്തു തു​റ​ന്നു​വ​ച്ചി​രു​ന്ന “ബാ​ലി​കാ​മ​തം” എടു​ത്തു. പു​സ്ത​ക​ത്തി​ന്റെ പാ​തി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ലെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു ഞാൻ.

എന്നു തു​ട​ങ്ങി കൊ​ച്ചാൺ​പി​ള്ളേർ​ക്കു് കാ​മ​ഭ്രാ​ന്തു് ഉണ്ടാ​ക്കു​ന്ന

എന്ന വരി​ക​ളിൽ അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന ആ ഭാഗം ഞാൻ വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും വാ​യി​ച്ചു് എന്നെ​ത്ത​ന്നെ മറ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്ന സന്ദർ​ഭ​ത്തി​ലാ​ണു് പി​താ​വു് അതു പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ വന്ന​തു് “ചെ​റു​ക്കൻ വാ​യി​ക്കു​ന്ന പു​സ്ത​കം കണ്ടി​ല്ലേ?” എന്നു പി​താ​വു് അമ്മ​യോ​ടു ദേ​ഷ്യ​ത്തിൽ പറ​യു​ന്ന​തു ഞാൻ കേ​ട്ടു. പി​ന്നീ​ടു് കെ. എം. പണി​ക്ക​രു​ടെ ‘ബാ​ലി​കാ​മ​തം’ ഞാൻ കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. മേ​ശ​വ​ലി​പ്പി​ന​ക​ത്തു​വ​യ്ക്കാ​തെ ചാ​രു​ക​സേ​ര​യിൽ കി​ട​ന്നു് പി​താ​വു് അതു വാ​യി​ച്ചി​രി​ക്ക​ണം വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും വാ​യി​ച്ചി​രി​ക്ക​ണം. എന്നി​ട്ടു ദി​വ്യ​മായ ഗ്ര​ന്ഥ​മെ​ന്ന​പോ​ലെ അല​മാ​രി​യിൽ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​വ​ച്ചി​രി​ക്ക​ണം. അല്ലെ​ങ്കിൽ അടു​ത്ത വീ​ട്ടി​ലെ സു​ന്ദ​രി​യായ മധ്യ​വ​യ​സ്ക​യ്ക്കു് സ്നേ​ഹ​പൂർ​വ്വം സമ്മാ​നി​ച്ചി​രി​ക്ക​ണം. (ഞാൻ മു​ക​ളി​ലെ​ഴു​തിയ വരികൾ ഓർമ്മ നല്കി​യ​താ​ണു്) കെ. എം. പണി​ക്ക​രു​ടെ ഈ കാ​വ്യ​ബീ​ഭ​ത്സ​ത​യോ​ടു വള്ള​ത്തോ​ളി ന്റെ ഈ വരികൾ താ​ര​ത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തൂ.

സം​സ്കാര സമ്പ​ന്ന​നാ​ണു് വള്ള​ത്തോ​ളെ​ന്നു് ഈ വരികൾ ഉദ്ഘോ​ഷി​ക്കു​ന്നി​ല്ലേ? എന്തൊ​രു മനോ​ഹാ​രി​ത​യാ​ണു് ഈ വരി​കൾ​ക്കു്! ആഭാ​സ​ത്ത​ര​വും സഭ്യ​ത​യും തമ്മി​ലു​ള്ള രേഖ വളരെ നേർ​ത്ത​താ​ണു് കരുതി പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചി​ല്ല പദ​മെ​ങ്കിൽ സഭ്യത തെ​റി​യാ​യി മാറും ഇതു​പോ​ലെ​യാ​ണു് ജേ​ണ​ലി​സ​വും കലയും. അവ​യ്ക്കി​ട​യ്ക്കു​ള്ള നേരിയ രേഖയെ ആ രേ​ഖ​യാ​യി നി​റു​ത്താ​തെ അതിനെ ജേ​ണ​ലി​സ​ത്തി​ലേ​ക്കു നീ​ക്കു​ക​യാ​ണു് ‘വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​ത്തിൽ’ എന്ന കഥ​യെ​ഴു​തിയ സു​രേ​ഷ് ഐക്കര (കഥ ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാ​രി​ക​യിൽ) റാ​ഹേ​ലി​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ വെ​ള്ളം കയ​റു​ക​യാ​ണു് അവ​ളു​ടെ ഭർ​ത്താ​വു എവി​ടെ​യോ പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. പലരും സഹാ​യി​ക്കാ​നെ​ത്തി അവളെ. ആ സഹായം അവൾ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. എന്തും വര​ട്ടെ. ഭർ​ത്താ​വു് വീ​ട്ടിൽ തി​രി​ച്ചെ​ത്തു​ന്ന​തു​വ​രെ വീ​ട്ടിൽ നി​ന്നു പോ​രി​ല്ല എന്നാ​ണു് റാ​ഹേ​ലി​ന്റെ നി​ല​പാ​ടു്. ഒടു​വിൽ ഭർ​ത്താ​വി​ന്റെ മൃ​ത​ദേ​ഹം—ക്ഷ​ത​മാർ​ന്ന ശരീരം—വെ​ള്ള​ത്തിൽ കി​ട​ക്കു​ന്ന​തു ഞാൻ കാ​ണു​ന്നു. സെ​ന്റി​മെ​ന്റ് വേറെ, സെ​ന്റി​മെ​ന്റ​ലി​സം വേറെ. ഇവ തമ്മി​ലു​ള്ള വ്യ​ത്യാ​സം അം​ഗീ​ക​രി​ക്കാ​തെ സെ​ന്റി​മെ​ന്റ​ലി​സ​ത്തി​ന്റെ—വി​കാ​ര​ചാ​പ​ല്യ​ത്തി​ന്റെ—മറു​ക​ണ്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു ചാ​ടാ​നേ സു​രേ​ഷി​നു് അറിയൂ. ഈ സത്യം തെ​ല്ലു പേ​ടി​യോ​ടെ എഴു​തു​ക​യാ​ണു് ഞാൻ. കഥ കൊ​ള്ളു​കി​ല്ലെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞാൽ അതു സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​തെ പരു​ക്കൻ പദ​ങ്ങൾ കൊ​ണ്ടു് വി​മർ​ശ​ക​നെ ഏറ്റു​ന്ന ആളാ​ണു് സു​രേ​ഷ് എന്ന വസ്തുത പൂർ​വ്വ​കാ​ലാ​നു​ഭ​വം​കൊ​ണ്ടു് ഞാൻ മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്.

നി​ത്യ​ജീ​വി​ത​ത്തിൽ ക്ര​മ​വും വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​മി​ല്ല. ഡാർ​വി​നാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു കു​ന്നി​ന്റെ മു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു് മി​ന്ന​ലേ​റ്റു മരി​ക്കു​ന്ന ഒരു​ത്ത​ന്റെ കഥ വി​വ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു്. വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി​യു​ടെ സാ​മാ​ന്യ​നി​യ​മ​മ​നു​സ​രി​ച്ചാ​ണു് മരണം സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തു്. അയാൾ ജനി​ച്ച​യു​ട​നേ ജാ​ത​ക​മെ​ഴു​തിയ ജ്യോ​ത്സ്യ​നു് ആ മരണം ഇടി​മി​ന്ന​ലേ​റ്റു​ണ്ടാ​കു​മെ​ന്നു് മുൻ​കൂ​ട്ടി പറയാൻ കഴി​യു​ക​യി​ല്ല. ആ പാവം തെ​റ്റായ സ്ഥ​ല​ത്തു് തെ​റ്റായ സമ​യ​ത്തു നി​ന്നു പ്ര​കൃ​തി​ക്കു സദാ​ചാ​ര​ത്തി​ലോ സന്മാർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ലോ പരി​ഗ​ണ​ന​യി​ല്ല മനു​ഷ്യൻ നല്ല​വ​നോ ചീ​ത്ത​യോ ആക​ട്ടെ അവ​ന്റെ സ്വ​ഭാ​വ​മെ​ന്താ​യാ​ലും ഇടി വീഴും. അവൻ ഭസ്മ​മാ​കും. പ്ര​കൃ​തി​നി​യ​മ​മാ​ണ​തു്. ഇതല്ല കല​യു​ടെ ലോകം. അതിനു നി​യ​മ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടു്. ആ നി​യ​മ​ങ്ങൾ അനു​സ​രി​ച്ചു് സൃ​ഷ്ടി നട​ത്തു​മ്പോൾ ക്ര​മ​വും വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​മു​ള്ള ലോകം ഉണ്ടാ​കു​ന്നു. പലരും വന്നു വി​ളി​ച്ചി​ട്ടും റാഹേൽ വെ​ള്ളം കയറിയ വീ​ട്ടിൽ​നി​ന്നു രക്ഷ​പ്പെ​ടാൻ കൂ​ട്ടാ​ക്കാ​ത്ത​തു് കഥാ​കാ​ര​നു് വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​ത്തിൽ ഭർ​ത്താ​വു മരി​ച്ചെ​ന്നു പി​ന്നീ​ടു പറ​യാ​നാ​ണു്. കഥാ​കാ​ര​ന്റെ ഈ ലോകം വി​ശ്വ​സ​നീ​യ​മ​ല്ല. അതിൽ ക്ര​മ​വും വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​മി​ല്ല. സു​രേ​ഷ് ഐക്കര കഥാ​കാ​ര​നാ​ണു് എന്ന വി​ശ്വാ​സം എനി​ക്കി​ല്ല.

കെ. വി. മോ​ഹൻ​കു​മാ​റി​ന്റെ ‘നാലു നാ​വി​ക​രും ഒരു യു​വ​തി​യും ചരി​ത്ര​ത്തിൽ ഇട​പെ​ടു​മ്പോൾ’ എന്ന രചന (മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പു്) കല​യ​ല്ല, കഥ​യു​മ​ല്ല അതു് കലാ​ഭാ​സ​മാ​ണു്, കഥാ​ഭാ​സ​മാ​ണു്. കാ​ര​ണ​ങ്ങൾ പലതു് ചിലതു സൂ​ചി​പ്പി​ക്കാം.

ചെ​റു​ക​ഥ​യി​ലെ ഇതി​വൃ​ത്ത​വും ആഖ്യാ​ന​വും താ​ദാ​ത്മ്യം പ്രാ​പി​ക്ക​ണം. തമ്മിൽ​ച്ചേ​രാ​ത്ത രീ​തി​യിൽ വെ​വ്വേ​റെ നി​ല്ക്ക​രു​തു് ഒരു കപ്പ​ലി​ന​ക​ത്തെ ബലാ​ത്സം​ഗ​ത്തെ വർ​ണ്ണി​ക്കു​ന്ന ഈ രച​ന​യിൽ ഇതി​വൃ​ത്തം ഒന്നു​മി​ല്ല. വല്ല​തു​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ അതു് ആഖ്യാ​ന​വു​മാ​യി പി​രി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ വയ്യാ​ത്ത വി​ധ​ത്തിൽ ഒന്നാ​യി​ട്ടി​ല്ല. ഉറൂ​ബി​ന്റെ ‘വാ​ട​ക​വീ​ടു​കൾ’ എന്ന മനോ​ഹ​ര​മായ കഥ നോ​ക്കുക. സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ വേറെ, ആഖ്യാ​നം വേറെ എന്നു് അക്കഥ വാ​യി​ക്കു​മ്പോൾ നമു​ക്കു തോ​ന്നു​ന്നി​ല്ല. ആ തക്കാ​ളി നന്നു് ആ കവിത നന്നു് എന്നു പറ​ഞ്ഞു സാ​ഹി​ത്യ​കാ​രൻ നട​ന്നു പോ​കു​മ്പോൾ നമ്മൾ ആർ​ദ്ര​മ​ന​സ്ക​രാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. ക്രി​യാം​ശ​വും ആഖ്യാ​ന​വും ഒരു​മി​ച്ചു​ചേ​രു​ന്ന​തി​ന്റെ ഫല​മാ​ണി​തു്. ഒരു മോ​ഹൻ​കു​മാ​റി​ന്റെ കഥ​യി​ലെ ബലാ​ത്സം​ഗ​വർ​ണ്ണ​നം വാ​യി​ക്കു​മ്പോൾ നമു​ക്കു നി​സ്സം​ഗത. ഇതു് ഇതി​വൃ​ത്ത​വും ആഖ്യാ​ന​വും തമ്മിൽ മൈ​ലു​ക​ളോ​ളം ദൂ​ര​മു​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണു്. ദുർ​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളായ വാ​ക്യ​ങ്ങൾ കൊ​ണ്ടു് കൃ​ത്രി​മ​ത്വം സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്നു മാ​തൃ​ഭൂ​മി​യി​ലെ കഥാ​കാ​രൻ.

നി​സ്സാ​ര​മായ ഒരു കൈ​ലേ​സ്സി​ട്ടു് ഷെ​ക്സ്പി​യർ ട്രാ​ജ​ഡി​യാ​ക്കു​ന്നു. കപ്പ​ലിൽ ഒരു സ്ത്രീ​യു​ടെ ചാ​രി​ത്രം അപ​ഹ​രി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടി​ട്ടും നമ്മൾ​ക്കു ചാ​ഞ്ച​ല്യ​മി​ല്ല. കഥ​യി​ലെ ഓരോ സം​ഭ​വ​ത്തി​നും ഓരോ വസ്തു​വി​നും പ്ര​ക​മ്പ​നം ഉള​വാ​ക്കു​ന്ന ശക്തി നല്ക​ണം കഥ​യെ​ഴു​ത്തു​കാ​രൻ. ആ ശക്തി​ന​ല്ക​ലി​നു് സഹായം അരു​ളു​ന്ന​തു് ഭാ​വ​ന​യാ​ണു്. അതു മോ​ഹൻ​കു​മാ​റി​നു് തീ​രെ​യി​ല്ല. ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​ലാ​വ​ട്ടെ ഇനി​യു​ള്ള അഭി​പ്രായ പ്ര​ക​ട​നം. A short story should be an attractive form of composition ഇതി​നു് രച​ന​യു​ടെ രൂ​പ​മി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് ഇതു ആകർ​ഷ​ക​വു​മ​ല്ല. എന്റെ ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ മോ​ഹൻ​കു​മാർ ഫെ​യ്ക്കാ​ണു്.

തോ​ന്ന​യ്ക്കൽ വാ​സു​ദേ​വൻ എന്റെ ക്ലാ​സ്സിൽ ഇരു​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടു്. പ്ര​ഗ​ല്ഭ​നായ വി​ദ്യാർ​ത്ഥി. ബു​ദ്ധി​ശ​ക്തി​യിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അതി​ശ​യി​ച്ച​വർ പി​ന്നീ​ടു് എന്റെ ക്ലാ​സ്സിൽ വന്നി​ട്ടി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് ശി​ഷ്യ​സ്നേ​ഹ​പ​ര​ത​ന്ത്ര​നായ എനി​ക്കു ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടെ എഴു​താം. ഉള്ളെ​ഴു​ത്തു് മാ​സി​ക​യിൽ അദ്ദേ​ഹം “ലൈം​ഗിക മനഃ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യം” എന്ന തല​ക്കെ​ട്ടിൽ ലേഖനം എഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. രാ​ഷ്ട്ര​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്ന​തു് രാ​ഷ്ട്രീ​യം. രാ​ഷ്ട്രീ​യ​മെ​ന്നു് ആകാ​മെ​ന്നേ​യു​ള്ളൂ. രാ​ഷ്ട്രീ​യം വി​ശേ​ഷ​ണ​മാ​ണു്. അതു നാ​മ​ത്തി​ന്റെ രീ​തി​യിൽ ഭാ​ഷ​യിൽ പ്ര​യോ​ഗി​ക്കു​ന്നെ​ങ്കി​ലും മല​യാ​ളാ​ധ്യാ​പ​ക​നായ വാ​സു​ദേ​വൻ വി​ശേ​ഷ​ണ​ത്തെ നാ​മ​മാ​ക്കി പ്ര​യോ​ഗി​ച്ചു​കൂ​ടാ.

‘ഇരു​പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ ചി​ന്ത​യിൽ ഏറ്റ​വും സ്വാ​ധീ​നം ചെ​ലു​ത്തിയ ശക്തി​യാ​ണു്’ എന്നു വാ​സു​ദേ​വൻ. സ്വാ​ധീ​നം വി​ശേ​ഷ​ണ​മാ​ണു്. അതി​നാൽ സ്വാ​ധീ​നത എന്നു വേണം.

ഫ്രോ​യി​ഡ് എന്നു വാ​സു​ദേ​വൻ എഴു​തു​ന്നു. ശരി​യായ ഉച്ചാ​ര​ണം എഴു​തി​ക്കാ​ണി​ക്കാൻ വയ്യ. ഫ്രോ​യി​റ്റ് എന്നെ​ഴു​തി​യാൽ​ഭേ​ദം (സ്സീ​ഹ്മൂൻ​റ്റ് ഫ്രോ​യി​റ്റ്).

‘സാ​മൂ​ഹ്യ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ​യും’ എന്നും വാ​സു​ദേ​വൻ സാ​മൂ​ഹ്യം തെ​റ്റു് സാ​മൂ​ഹി​കം ശരി.

‘നിർ​ഭാ​ഗ്യ​വ​ശാൽ’—ദൗർ​ഭാ​ഗ്യം എന്നു​വേ​ണം

‘വേ​ഗ​ത​യേ​റിയ ഒരു മാ​റ്റം’ എന്നു് വേ​റൊ​രു പ്ര​യോ​ഗം—വേഗത ശരി​യ​ല്ല. വേഗം എന്നാ​കാം.

‘വസ​ന്ത​ങ്ങ​ളു​ടെ താ​ഴ്‌​വ​ര​ക​ളിൽ മാ​ത്രം നിന്ന കവി​യാ​ണു് ചങ്ങ​മ്പുഴ’ എന്നു വി​ഷ്ണു​നാ​രാ​യ​ണൻ നമ്പൂ​തി​രി (ഉള്ളെ​ഴു​ത്തു​മാ​സിക, പുറം 18) ചങ്ങ​മ്പുഴ അധി​ത്യ​ക​യിൽ നി​ല്ക്കു​ന്ന കവി​യാ​ണു്. എഴു​ത്ത​ച്ഛ​നു​പോ​ലും ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​യു​ടെ സി​ദ്ധി​ക​ളി​ല്ല.

‘സ്വ​പ്ന​ജീ​വി​ക​ളു​ടെ നി​ത്യ​വി​സ്മ​യ​വും യൗ​വ​ന​വും (യൗ​വ്വ​ന​വും എന്നു് അച്ച​ടി​യിൽ. അതു തെ​റ്റു്) അനു​രാ​ഗ​വും ഊർ​ജ്ജ​വും നി​ല​നിർ​ത്താൻ സഹാ​യി​ക്കു​ന്ന കവി​ത​യും ആവ​ശ്യ​മു​ണ്ടു്.’

‘സ്വ​പ്ന​ജീ​വി​ക​ളു​ടെ നി​ത്യ​വി​സ്മ​യ​വും യൗ​വ​ന​വും അനു​രാ​ഗ​വും ഊർ​ജ്ജ​വും കു​ട​വ​യ​റും നി​ല​നി​റു​ത്താൻ സഹാ​യി​ക്കു​ന്ന കവി​ത​യും ആവ​ശ്യ​മു​ണ്ടു്.’ എന്നു വി​ഷ്ണു​നാ​രാ​യ​ണൻ നമ്പൂ​തി​രി പറ​ഞ്ഞെ​ങ്കിൽ എനി​ക്കും അതി​നോ​ടു് യോ​ജി​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു.

Stephen Jay Gould-ന്റെ പു​സ്ത​ക​ങ്ങൾ വാ​യി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടോ എന്റെ വാ​യ​ന​ക്കാർ. ഇല്ലെ​ങ്കിൽ ഉടനെ വാ​യി​ക്ക​ണം. നമു​ക്കു ധൈ​ഷ​ണി​കാ​ഹ്ലാ​ദ​മു​ണ്ടാ​കും.

മതി​പൂർ​വ്വ​ക​മായ (designed) നി​യ​മ​ങ്ങ​ളും മതി​പൂർ​വ്വ​ക​മ​ല്ലാ​ത്ത (undesigned) ഫല​ങ്ങ​ളും ചി​ന്ത​കൻ മര​ത്തി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന പക്ഷി​യെ കാ​ണു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു വി​ശ​ക്കു​ന്നു. തോ​ക്കെ​ടു​ത്തു് അതിനെ വെ​ടി​വ​യ്ക്കു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹം അതു ചെ​യ്യു​ന്ന​തു മതി​പൂർ​വ്വ​ക​മാ​യി​ട്ടാ​ണു്. കരു​തി​ക്കൂ​ട്ടി​യാ​ണു് നി​ര​പ​രാ​ധ​നും നല്ല​വ​നു​മായ ഒരാൾ മര​ച്ചു​വ​ട്ടിൽ നി​ല്ക്കു​ന്നു. ഇടി​വീ​ണു അയാൾ മരി​ക്കു​ന്നു. നി​ങ്ങൾ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ ഈശ്വ​രൻ കരു​തി​ക്കൂ​ട്ടി അയാളെ കൊ​ന്ന​താ​ണെ​ന്നു്? നി​ങ്ങൾ അതു വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ പക്ഷി വണ്ടി​നെ ഭക്ഷി​ച്ച​തു് ഈശ്വ​ര​നി​ശ്ച​യ​ത്താ​ലാ​ണെ​ന്നു് വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ? മനു​ഷ്യ​നും വണ്ടി​നും ഒരേ ദുർ​ദ്ദശ വന്നെ​ന്നു് ചി​ന്ത​കൻ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. മനു​ഷ്യ​ന്റെ​യും വണ്ടി​ന്റെ​യും മരണം മുൻ​കൂ​ട്ടി നി​ശ്ച​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത​ല്ലെ​ങ്കിൽ അവ​രു​ടെ ആദ്യ​ജ​ന​ന​വും മുൻ​കൂ​ട്ടി നി​ശ്ച​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത​ല്ല.

രാ​ഷ്ട്ര​വ്യ​വ​ഹാ​ര​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തിൽ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കു കള്ളം പറ​യാ​തി​രി​ക്കാൻ വയ്യ. അവ​രു​ടെ അസ്തി​ത്വം തന്നെ കള്ള​ത്തിൽ അടി​യു​റ​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. സത്യം പറ​യേ​ണ്ട സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​നും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​പ്ര​വർ​ത്ത​ക​ന്മാ​രെ​പ്പോ​ലെ ആയി​രി​ക്കു​ന്നു. അവർ വ്യാ​ജ​പ്ര​ക്രി​യ​ക​ളി​ലൂ​ടെ നി​ല​നി​ല്ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്നു. വിജയം പ്രാ​പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു് ഇന്ന​ത്തെ മല​യാ​ള​സാ​ഹി​ത്യ​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തിൽ സദാ​ചാ​ര​വും സന്മാർ​ഗ്ഗ​വും ഒട്ടും തന്നെ​യി​ല്ല. സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്മാർ കാ​യ​ങ്കു​ളം കൊ​ച്ചു​ണ്ണി, മു​ള​മൂ​ട്ടു് അടിമ, ഇത്തി​ക്ക​ര​പ്പ​ക്കി ഈ തസ്കര പ്ര​മാ​ണി​മാ​രെ​പ്പോ​ലെ തസ്ക​ര​ന്മാ​രാ​യി മാ​റി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. കള്ള​ന്മാ​രെ ബഹു​ജ​നം പേ​ടി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്മാ​രെ​യും പേ​ടി​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ദിനം അത്ര ദൂ​ര​ത്ത​ല്ല.

“ഞാ​നാ​ണെ​ടേ ഉവ്വേ കേ​ര​ള​ത്തിൽ ആദ്യ​മാ​യി കമ്മ്യൂ​ണി​സം കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​തു്” എന്നു പി. കേ​ശ​വ​ദേ​വ് ലക്ഷ​ത്തി​യ​മ്പ​തി​നാ​യി​രം തവണ എന്നോ​ടു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. മാർ​ക്സി​ന്റെ സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങൾ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ജന്മ​ദേ​ശ​ത്തു പ്രാ​യോ​ഗി​ക​ത​ല​ത്തിൽ എത്തി​യി​ല്ല​ല്ലോ അതു റഷ​യി​ലാ​ണു് സം​ഭ​വി​ച്ച​തു്. അതിനു നേ​തൃ​ത്വം നല്കി​യ​തു് ലെ​നി​നാ​യി​രു​ന്നു. റഷയിൽ കമ്മ്യൂ​ണി​സം സ്ഥാ​പി​ച്ച​തു ലെനിൻ. കേ​ര​ള​ത്തിൽ കമ്മ്യൂ​ണി​സം സ്ഥാ​പി​ച്ച​തു് കേ​ശ​വ​ദേ​വ്. അതി​നാൽ ലെ​നി​നും കേ​ശ​വ​ദേ​വും സമ​ന്മാർ ഈ സമാ​ന​ത​യെ അവ​ലം​ബി​ച്ചു് ലെനിൻ—കേ​ശ​വ​ദേ​വ് എന്നു് ലോ​കോ​ത്തര നോ​വ​ലായ ‘ഓട​യിൽ​നി​ന്നു്’ എന്ന​തി​ന്റെ രച​യി​താ​വായ കേ​ശ​വ​ദേ​വി​നെ വി​ളി​ക്കാം ഞാ​നി​തു് എഴു​തു​മ്പോൾ ലെ​നി​ന്റെ മൃ​ത​ദേ​ഹം അസ്വ​സ്ഥ​ത​യോ​ടെ തി​രി​യു​ക​യും മറി​യു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​തു് എന്റെ അന്തർ​നേ​ത്രം കാ​ണു​ന്നു. ‘പാ​വ​ങ്ങൾ’ എഴു​തിയ വി​ക്തോർ യൂഗോ ശവ​ക്ക​ല്ല​റ​യിൽ എഴു​ന്നേ​റ്റി​രു​ന്നു് കൂ​വു​ന്ന​തും ഞാൻ ആന്ത​ര​ശ്രോ​ത്രം കൊ​ണ്ടു കേൾ​ക്കു​ന്നു.

വർഷം ഓർ​മ്മ​യി​ല്ല. ഞാനും മന്മ​ഥൻ​സ്സാ​റും എവി​ടെ​യോ പോ​യി​ട്ടു് തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തേ​യ്ക്കു തി​രി​ച്ചു​പോ​വു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു തീ​വ​ണ്ടി​യിൽ. ട്രെ​യിൻ കൊ​ല്ല​ത്തെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ വേ​റൊ​രു കം​പാർ​ടു​മെ​ന്റിൽ നി​ന്നി​റ​ങ്ങിയ കേ​ശ​വ​ദേ​വ് പ്ലാ​റ്റ്ഫോ​മി​ലൂ​ടെ നട​ക്കു​ന്ന​തു് ഞങ്ങൾ കണ്ടു. ഞാൻ കണ്ട​ഭാ​വം നടി​ച്ചി​ല്ല. മന്മ​ഥൻ​സാ​റ് ‘ദേവേ’ എന്നു വി​ളി​ച്ചു. അദ്ദേ​ഹം തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി. മന്മ​ഥൻ​സാ​റ് ദേ​വി​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചു—“അല്ല ദേവ് എന്നാ​ണു് തമി​ഴ്‌​നാ​ട്ടി​ലെ ദ്രാ​വി​ഡ​മു​ന്നേ​റ്റ കഴ​ക​ത്തിൽ അം​ഗ​മാ​കു​ന്ന​തെ​ന്നു് ഞാൻ ആലോ​ചി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാ​ണു് ആ സു​ദി​നം?” കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ ലെനിൻ പല പാർ​ട്ടി​ക​ളി​ലെ​യും നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രോ​ടു്—റീ​യാ​ക്ഷ​ന​റി പാർ​ട്ടി​ക​ളി​ലെ നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രോ​ടു​പോ​ലും ബന്ധം സ്ഥാ​പി​ച്ച​തി​നെ ലക്ഷ്യ​മാ​ക്കി​യാ​യി​രു​ന്നു മന്മ​ഥൻ സാ​റി​ന്റെ ആ ചോ​ദ്യം. ഭാ​ഗ്യം​കൊ​ണ്ടു് തീ​വ​ണ്ടി നീ​ങ്ങി. അല്ലെ​ങ്കിൽ പു​ളി​ച്ച തെറി ദേവ്, പുരുഷ രത്ന​മായ മന്മ​ഥ​നെ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു് കേൾ​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി വന്നേ​നെ എനി​ക്കു്. ട്രെ​യിൻ വൈ​കി​യോ​ടി​യ​തു​കൊ​ണ്ടു പെ​ട്ടെ​ന്നു് തീ​വ​ണ്ടി​യാ​പ്പീ​സ് വി​ട്ട​തു് എന്റെ മഹാ​ഭാ​ഗ്യം. കേ​ശ​വ​ദേ​വ് ആരെ​യും തെ​റി​വി​ളി​ക്കും ദേ​ഷ്യം വന്നാൽ. ഒരി​ക്കൽ എൻ. പി. ചെ​ല്ല​പ്പൻ​നാ​യ​രെ അസ​ഭ്യ​പ​ദ​ങ്ങൾ​കൊ​ണ്ടു് വർ​ഷി​ക്കു​ന്ന​തു ഞാൻ കണ്ടു. (അതോ കേ​ട്ടോ) കേ​ര​ള​ത്തിൽ ഒരേ​യൊ​രു ആളിനെ മാ​ത്ര​മേ ദേവ് എതിർ​ക്കാ​തി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. കെ. ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണൻ. അദ്ദേ​ഹം അസ​ഹ​നീ​യ​മായ അസ​ഭ്യ​പ​ദ​ങ്ങ​ളാൽ ദേ​വി​നെ അഭി​ഷേ​കം ചെ​യ്താ​ലും ദേവ് എടാ ബാലാ, എടാ ബാലാ എന്നു ചി​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു വി​ളി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. കേരള ലെ​നി​ന്റെ ദു​ര​വ​സ്ഥ!

കേ​ശ​വ​ദേ​വി​ന്റെ ദുർ​ഭാ​ഷ​ണം കേ​ട്ടു് വേ​ദി​യിൽ തളർ​ന്നു​വീ​ണ​വ​രിൽ ചിലർ—‘ധി​ക്കൃ​ത​ശ​ക്ര​പ​രാ​ക്ര​മി’യായ എൻ. ഗോ​പാ​ല​പി​ള്ള (കവി​കോ​കി​ലം കു​ഞ്ഞൻ എന്നാ​ണു് സാറ് കൂ​ടി​യു​ള്ള സമ്മേ​ള​ന​ത്തിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ദേവ് സം​ബോ​ധന ചെ​യ്ത​തു്) സർദാർ കെ. എം. പണി​ക്കർ (അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സാ​ഹി​ത്യ​പ​രി​ഷ​ത്തി​ന്റെ സമ്മേ​ള​ന​ത്തിൽ ‘കു​ളിർ​മു​ല​ക്ക​വി’യെ​ന്നാ​ണു് ദേവ് വി​ളി​ച്ച​തു്) പാലാ നാ​രാ​യ​ണൻ​നാ​യർ (ചീ​ത്ത​വി​ളി പാ​ര​മ്യ​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ പാല ഒരു തു​ണ്ടെ​ഴു​തി ദേ​വി​ന്റെ കൈയിൽ കൊ​ടു​ത്തു ‘തേ​ജോ​വ​ധം ചെ​യ്യ​രു​തു്’ എന്നാ​യി​രു​ന്നു കവി​യു​ടെ അഭ്യർ​ത്ഥന) അല്പ​പ്ര​ഭാ​വ​നായ എം. കൃ​ഷ്ണൻ​നാ​യർ (അയാളെ പച്ച​ത്തെ​റി വി​ളി​ച്ചി​ട്ടു അയാ​ളു​ടെ കു​ടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളെ തെറി വി​ളി​ക്കാൻ ദേവ് തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ എന്റെ കൂ​ട്ടു​കാ​രൻ ഇടവാ ജമാൽ മു​ഹ​മ്മ​ദ്—സ്കൂൾ ഹെ​ഡ്മാ​സ്റ്റർ—ദേ​വി​നോ​ടു് അപേ​ക്ഷി​ച്ചു ഇനി ആക്ര​മി​ക്ക​രു​തു് എന്നു്) കേ​ശ​വ​ദേ​വി​ന്റെ ഈ പാ​ര​മ്പ​ര്യം ചില എഴു​ത്തു​കാർ ഇപ്പോ​ഴും പു​ലർ​ത്തി​പ്പോ​രു​ന്നു​ണ്ടു് രച​ന​ക​ളി​ലും പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളി​ലും. എല്ലാ​വർ​ക്കും കെ. ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ന്റെ വ്യ​ക്തി​പ്രാ​ഭാ​വ​വും സ്വ​ത്വ​ശ​ക്തി​യു​മി​ല്ല​ല്ലോ.

• സ്വ​ത്വ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള അപ​ഗ്ര​ഥ​നാ​ത്മ​ക​മായ ബോധം. ‘ഞാൻ’, ‘സ്വയം’ എന്നൊ​ക്കെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാ​വു​ന്ന ഒന്നി​ന്റെ സാ​ന്നി​ധ്യ ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള വി​വാ​ദം.
• എന്താ​ണോ ‘സ്വ​ത്വം’ എന്നു് ഇപ്ര​കാ​രം നിർ​വ്വ​ചി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു്, അതി​ന്റെ തന്മ​യെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച വി​വാ​ദം.