അറു​പ​ത്തി​യൊ​ന്നു് രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലേ​യ്ക്കു് പോ​വു​ക​യും വി​ഭി​ന്ന​ങ്ങ​ളായ ഇരു​പ​ത്തി​മൂ​ന്നു് ഭാ​ഷ​ക​ളിൽ നി​ന്നു് തർ​ജ്ജമ ചെയ്ത നൂ​റ്റി​യെൺ​പ​തു് എഴു​ത്തു​കാ​രു​ടെ കവിത, ഫി​ക്ഷൻ, നാടകം, ഓർ​മ്മ​ക്കു​റി​പ്പു് ഇവ​യു​ടെ വൈ​പു​ല്യ​മാർ​ന്ന തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​ലു​ക​ളിൽ നി​ന്നു് അനു​ഭ​വ​ങ്ങൾ നേ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യുക. ഏഷ്യ, തെ​ക്കു​കി​ഴ​ക്ക​നേ​ഷ്യ, മധ്യ​പൂർ​വ​ദേ​ശം, ആഫ്രി​ക്ക, ലാ​റ്റി​ന​മേ​രി​ക്ക, കരീ​ബി​യൻ പ്ര​ദേ​ശം ഇവി​ട​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം ഇറ​ങ്ങുക. ഇരു​പ​താം ശതാ​ബ്ദ​ത്തി​ലെ അപ​ശ്ചിമ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ രച​ന​ക​ളു​ടെ വി​സ്തൃത മണ്ഡ​ലം അനു​വാ​ച​ക​രു​ടെ സാം​സ്കാ​രിക വൈ​വി​ധ്യ​ത്തി​ന്റെ ബോ​ധ​ത്തെ സമു​ന്ന​ത​മാ​ക്കും.

Harper Collins പ്ര​സാ​ധ​നം ചെയ്ത “Modern Literatures of the Non-​Western World” എന്ന മഹ​നീ​യ​മായ പു​സ്ത​ക​ത്തി​ന്റെ പു​റം​ച​ട്ട​യി​ലെ ഈ ആഹ്വാ​ന​മ​നു​സ​രി​ച്ചു് ഞാൻ ജപ്പാൻ, കൊറിയ, ചൈന, തെ​ക്ക​നേ​ഷ്യ, തെ​ക്കു​കി​ഴ​ക്ക​നേ​ഷ്യ, ഓസ്ട്രേ​ലിയ, ന്യൂ​സി​ലൻ​ഡ്, മധ്യ​പൂർ​വ​പ്ര​ദേ​ശം, ആഫ്രി​ക്ക, ലാ​റ്റി​ന​മേ​രി​ക്ക, കരീ​ബി​യൻ​ദേ​ശം ഇവി​ടെ​യെ​ല്ലാം സഞ്ച​രി​ച്ചു. ആലി​ബാബ ‘ഓപൺ സെസമീ’ എന്ന ആഭി​ചാ​ര​മ​ന്ത്രം ഉച്ച​രി​ച്ച​യു​ട​നെ തസ്ക​ര​ന്മാ​രു​ടെ ഗു​ഹ​യി​ലെ വാതിൽ മലർ​ക്കെ​ത്തു​റ​ന്നു പോ​യി​ല്ലേ? കണ്ണ​ഞ്ചി​ക്കു​ന്ന എന്തെ​ല്ലാം കാ​ഴ്ച​കൾ ഗു​ഹ​യ്ക്ക​ക​ത്തു്! അതു​പോ​ലെ​യു​ള്ള രത്ന​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ന്തി ഇപ്പു​സ്ത​ക​ത്തി​ന​ക​ത്തു നി​ന്നു് എന്നെ വലയം ചെ​യ്തു. ആ ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദ​ത്താൽ ആമ​ജ്ജ​നം ചെ​യ്തു കൊ​ണ്ടാ​ണു് ഞാൻ ഈ വരികൾ കു​റി​ക്കു​ന്ന​തു്.

സാ​ഹി​ത്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു പറ​യു​മ്പോ​ഴെ​ല്ലാം യൂ​റോ​പ്യൻ സാ​ഹി​ത്യ​ത്തെ കേ​ന്ദ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തു നി​റു​ത്തി പര്യാ​ലോ​ചന നിർ​വ​ഹി​ക്കു​ന്ന രീതി എപ്പോ​ഴു​മു​ണ്ടു്. അതി​നാൽ പര്യാ​ലോ​ച​ന​യു​ടേ ഫല​ങ്ങൾ​ക്കു് ഏക​പ​ക്ഷീയ സ്വ​ഭാ​വ​വും സമ​നി​ല​യി​ല്ലാ​യ്മ​യും വരു​ന്നു. ഇതു് പരി​ഹ​രി​ക്കാ​നാ​ണു് Jayana Clerk, Ruth Siegel ഇവർ ഈ ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തി​നു് രൂപം നൽ​കി​യ​തു്. ‘യൂ​റോ​സെൻ​ട്രി’ ക്കായ പഠ​ന​ങ്ങൾ സൃ​ഷ്ടി​ച്ച മൂ​ല്യ​തു​ല്യ​താ​രാ​ഹി​ത്യം അങ്ങ​നെ ദൂ​രി​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. യാ​സു​നാ​രി കാ​വാ​ബ​ത്ത​യും രവീ​ന്ദ്ര​നാഥ ടാ​ഗോ​റും ഖലീൽ ജി​ബ്രാ​നും ആലേഹോ കാർ​പൻ​ത്യേ​റും ഫൂ​ഗാർ​ഡും യൂ​റോ​പ്പി​ലെ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്മാർ​ക്കു് സമ​ശീർ​ഷ​രാ​ണെ​ന്ന സത്യം ഇവിടെ സ്പ​ഷ്ട​മാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

ആയി​ര​ത്തി​ല​ധി​കം പു​റ​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി ആകർ​ഷ​ക​മാ​യി നി​ര​ത്തി വച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന സാ​ഹി​ത്യ​ഹീ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ന്തി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു് ഒന്നു സൂ​ചി​പ്പി​ക്കാൻ പോലും പ്ര​ബ​ന്ധ​പ​രി​മി​തി സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് എന്നെ എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത വി​ധ​ത്തിൽ ആകർ​ഷി​ച്ച ഒരു കഥ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു് മാ​ത്രം ഇവി​ടെ​പ്പ​റ​യാം. ക്യൂ​ബൻ നോ​വ​ലി​സ്റ്റായ ആലേഹോ കാർ​പൻ​ത്യേ​റി​ന്റെ (Alejo Carpentier 1904–1980) ‘Like the night’ എന്ന കഥ.

മൈ​സീ​നീ​യ​യി​ലെ​യുംഅർ​ഗോ​സി​ലെ​യും രാ​ജാ​വായ അഗ​മെ​മ്നോൺ ട്രോ​ജൻ യു​ദ്ധ​ത്തിൽ ഗ്രീ​ക്കു് സൈ​ന്യ​ത്തി​ന്റെ കമാൻ​ഡർ ഇൻ ചീ​ഫാ​യി​രു​ന്നു.

അദ്ദേ​ഹ​മ​യ​ച്ച അമ്പ​തു് കറു​ത്ത യാ​ന​പാ​ത്ര​ങ്ങൾ കടൽ​ത്തീ​ര​ത്തു് അടു​ത്തു കഴി​ഞ്ഞു. ഗോ​ത​മ്പ്, എണ്ണ, വൈൻ ഇവ​യെ​ല്ലാം കയ​റ്റി​ക്കൊ​ണ്ടു് അവ ട്രോ​യി​യി​ലേ​ക്കു് പോകും. യാ​ന​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളിൽ ട്രോ​യി നഗ​ര​ത്തെ നശി​പ്പി​ക്കാ​നു​ള്ള ഭട​ന്മാ​രും പോ​കു​ന്നു​ണ്ടു്. സ്പാർ​ട്ട​യി​ലെ ഹെലൻ എന്ന അതി​സു​ന്ദ​രി​യെ ട്രോ​യി​യി​ലേ​ക്കൂ കട​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു പോയി പാ​രീ​സ്. അതാ​ണു് ട്രോ​ജൻ യു​ദ്ധ​ത്തി​നു് കാരണം. ശോ​ച​നീ​യ​മായ ബന്ധ​ന​ത്തിൽ​പ്പെ​ട്ടു് ഹെലൻ പറ​യാ​നാ​വാ​ത്ത ക്രൂ​ര​ത​കൾ​ക്കു് വി​ധേ​യ​യാ​വു​ക​യാ​ണു്. പട്ട​ണ​മാ​കെ കോപം കൊ​ണ്ടു് തി​ള​യ്ക്കു​ന്നു. അതി​നാ​ലാ​ണു് അമ്പ​തു യാ​ന​പാ​ത്ര​ങ്ങൾ അവി​ട​ത്തേ​ക്കു് അയ​യ്ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു്. യാ​ന​പാ​ത്ര​ത്തിൽ പോ​കു​ന്ന ഭട​ന്മാ​രിൽ ഒരുവൻ അഭി​മാ​ന​ഭ​രി​ത​നാ​യി. അങ്ങ​നെ ഒരു മരണം സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തു് അയാളെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം അഭി​മാ​ന​വ​ഹ​മാ​ണു്. പക്ഷേ താൻ ശത്രു​വി​ന്റെ കു​ന്ത​ത്താൽ പി​ളർ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു് അയാ​ളു​ടെ അമ്മ​യ്ക്കു് എത്ര അസ​ഹ​നീ​യ​മാ​യി​രി​ക്കും. ഭടൻ കടൽ​ത്തീ​ര​ത്തേ​ക്കു നട​ന്നു. യാ​ന​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളിൽ ഗോ​ത​മ്പു് കയ​റ്റി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

ട്രോ​ജൻ യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ പശ്ചാ​ത്ത​ലം സൃ​ഷ്ടി​ച്ചി​ട്ടു് കർ​പൻ​ത്യേർ ട്രോ​ജൻ യു​ദ്ധ​ത്തി​നു് ശേഷം അനേകം ശതാ​ബ്ദ​ങ്ങൾ കഴി​ഞ്ഞ ഒരു കാ​ല​യ​ള​വിൽ വന്നു് പടി​ഞ്ഞാ​റൻ ഇൻ​ഡീ​സി​ലേ​ക്കു് അധി​നി​വേ​ശാ​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​നു പോ​കു​ന്ന ഫ്ര​ഞ്ചു് ഭട​ന്മാ​രെ കഥയിൽ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്നു. ട്രോ​ജൻ യു​ദ്ധ​ത്തി​നു് പോ​കു​ന്ന അനേകം ഗ്രീ​ക്കു് ഭട​ന്മാ​രിൽ നി​ന്നു് ഒരു ഭടനെ ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ച​തു പോലെ പടി​ഞ്ഞാ​റൻ ഇൻ​ഡീ​സി​ലേ​ക്കു് പോ​കു​ന്ന നി​ര​വ​ധി ഭട​ന്മാ​രിൽ നി​ന്നു് ഒരു​വ​നെ വേർ​തി​രി​ച്ചു കാ​ണി​ക്കു​ന്നു അദ്ദേ​ഹം. അയാൾ​ക്കു് അമ്മ​യു​ണ്ടു്. മകൻ നാ​ടു​വി​ട്ടു് പോയാൽ അവർ ഹൃദയം തകർ​ന്നു മരി​ക്കും. അയാ​ളു​ടെ കാ​മു​കി പടി​ഞ്ഞാ​റൻ ഇൻ​ഡീ​സി​ലെ ഒരു ദ്വീ​പായ ഡാ​മ​നീ​ക്ക​യു​ടെ (Dominica) ചി​ത്രം വാ​ക്കു​കൾ കൊ​ണ്ടു് വര​യ്ക്കു​ക​യും ദു​ഷ്ട​സ്ത്രീ​ക​ളു​ടെ സ്വർ​ഗ്ഗ​മാ​യി അതിനെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. അവളും അയാ​ളും അത്ര സു​ഖ​ക​ര​മ​ല്ലാ​തെ സം​സാ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​പ്പോൾ അവ​ളു​ടെ അച്ഛ​നെ​ത്തി. ഭടൻ ജന്ന​ലിൽ​ക്കൂ​ടി പു​റ​ത്തു​ചാ​ടി അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​നാ​യി. പ്രേ​മ​ഭാ​ജ​ന​ത്തിൽ നി​ന്നു് ഒരു ചും​ബ​നം പോലും കി​ട്ടാ​ത്ത അയാൾ നേരെ പോ​യ​തു് ഒരു വേ​ശ്യ​യു​ടെ അടു​ത്തേ​ക്കാ​ണു്. അവൾ ചി​രി​ച്ചും കര​ഞ്ഞും അയാളെ ആലിം​ഗ​നം ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടു് പറ​ഞ്ഞു: യൂ​ണി​ഫോം ധരി​ച്ച അയാൾ അതി സു​ന്ദ​ര​നാ​ണെ​ന്നു്. നേരം വെ​ളു​ക്കു​ന്ന​തി​നു​മു​മ്പു് വീ​ട്ടിൽ തി​രി​ച്ചെ​ത്തിയ അയാൾ കണ്ട​തു് കരി​മ്പ​ട​ത്തി​നു് താഴെ ഒളി​ച്ചു കി​ട​ക്കു​ന്ന കാ​മു​കി​യെ​യാ​ണു്. കു​ര​യ്ക്കു​ന്ന പട്ടി​ക​ളു​ടെ ഇട​യി​ലൂ​ടെ ഇരു​ട്ടിൽ ഓടി അവൾ അവിടെ എത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. കാ​മു​കി​യു​ടെ കര​ങ്ങ​ളിൽ കി​ട​ക്കു​ക​യും അവ​ളു​ടെ കാ​ലി​ലെ മൃ​ദു​രോ​മ​ങ്ങൾ തന്റെ തു​ട​യിൽ ഉര​സു​ക​യും ചെ​യ്ത​പ്പോൾ വേ​ശ്യ​യു​മാ​യി വേഴ്ച നേടി സ്വ​ന്തം ശക്തി​യി​ല്ല​താ​ക്കി​യ​തി​ന്റെ ബു​ദ്ധി​ശൂ​ന്യത അയാൾ​ക്ക​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ടു. നൂ​ത​നാ​ഹ്ലാ​ദ​ത്തിൽ അയാ​ളു​ടെ യൗ​വ​ന​ത്തി​ന്റെ അഗ്നി ആളി​ക്ക​ത്തി​യി​ല്ല. അസൂ​യാ​വ​ഹ​മായ രീ​തി​യിൽ സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന കന്യ​കാ​ത്വം സ്ത്രീ​കൾ ഇമ്മ​ട്ടിൽ അന്യ​ദേ​ശ​ത്തേ​ക്കു് പോ​കു​ന്ന കമി​താ​ക്കൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ഭഞ്ജ​നം ചെ​യ്യാ​റു​ണ്ടു്. അതി​നു് മത​പ​ര​മായ തർ​പ്പ​ണ​ത്തി​ന്റെ സ്വ​ഭാ​വ​മാ​ണു​ള്ള​തു്. എങ്കി​ലും ഊർ​ജ്ജം നേ​ര​ത്തേ നശി​പ്പി​ച്ച അയാൾ ഗർ​ഭ​ധാ​ര​ണം ഉണ്ടാ​യേ​ക്കു​മെ​ന്നും അച്ഛ​നി​ല്ലാ​തെ സന്താ​ന​ത്തി​നു് വള​രേ​ണ്ട​താ​യി വന്നേ​ക്കു​മെ​ന്നും അവ​ളോ​ടു് യു​ക്തി​വാ​ദം നട​ത്തി. ഇനി കഥാ​കാ​ര​ന്റെ വാ​ക്കു​കൾ തന്നെ​യാ​വ​ട്ടെ.

“(She) felt nothing but scorn for a man who, when offered such an opportunity, invoked reason and prudence instead of taking her by force, leaving her bleeding on the bed like a trophy of the chase, defiled, with breasts bitten, but having become a woman in her hour of defeat” പു​ച്ഛ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി എഴു​ന്നേ​റ്റ് കാ​മു​കൻ തന്നെ തൊടാൻ അനു​വ​ദി​ക്കാ​തെ ജന്നൽ വഴി അവൾ പു​റ​ത്തേ​ക്കു് ചാടി. അവൾ ഒലീവ് മര​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇട​യി​ലൂ​ടെ വേ​ഗ​ത്തിൽ ഓടി​പ്പോ​കു​ന്ന​തു് അയാൾ കണ്ടു. തനി​ക്കു് നഷ്ട​പ്പെ​ട്ട​തു വീ​ണ്ടെ​ടു​ക്കാൻ അയാൾ​ക്കു് ഇനി കഴി​യു​ക​യി​ല്ല. ട്രോ​യി നഗ​ത്തിൽ ഒരു പോറൽ പോലും പറ്റാ​തെ പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്ന​തു് ഈ യത്ന​ത്തെ അപേ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കു​മ്പോൾ എളു​പ്പ​മ​ത്രേ.

ഗോ​ത​മ്പു​മാ​വ്, പു​രു​ഷ​ന്മാർ ഇവ നി​റ​ഞ്ഞ യാ​ന​പാ​ത്രം നീ​ങ്ങി​ത്തു​ട​ങ്ങി. കാ​മു​കൻ—ഭടൻ—കര​ഞ്ഞു. ആ വി​ലാ​പം അയാൾ ഹെൽ​മെ​റ്റു​കൊ​ണ്ടു് മറ​ച്ചു. വേഗം കൂടിയ, നീളം കൂടിയ യാ​ന​പാ​ത്ര​ത്തി​ലാ​ണു് അയാൾ പോ​കു​ന്ന​തു്. കഥ അവ​സാ​നി​ച്ചു.

ഡാ​മ​നീ​ക്ക ഇന്നു് സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും രണ്ടു് ശതാ​ബ്ദ​ങ്ങൾ​ക്കു് മുൻ​പു് ഫ്രാൻ​സ് അതിനെ ആക്ര​മി​ച്ചു് കീ​ഴ​ട​ക്കി. ഫ്രാൻ​സി​ന്റെ ആ അധി​നി​വേ​ശാ​ക്ര​മ​ണ​ത്തെ ട്രോ​ജൻ യു​ദ്ധ​ത്തോ​ടു് സദൃ​ശ​മാ​യി​ക്കൽ​പ്പി​ച്ചു് അതിനെ (കോ​ള​നൈ​സേ​ഷ​നെ) നി​ന്ദി​ക്കു​ക​യാ​ണു് കാർ​പൻ​ത്യേർ. പക്ഷേ, കലാ​പ​ര​മായ മൂ​ല്യ​ത്തെ ഗള​ഹ​സ്തം ചെ​യ്തി​ട്ട​ല്ല അദ്ദേ​ഹം നി​ന്ദ​നം നിർ​വ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തു്. ആ മൂ​ല്യ​ത്തെ, സൗ​ന്ദ​ര്യ​ത്തെ കല​യു​ടെ സ്വർ​ണ​സിം​ഹാ​സ​ന​ത്തി​ലി​രു​ത്തി​യി​ട്ടേ അദ്ദേ​ഹം അധി​നി​വേ​ശ​ത്തി​ന്റെ ഗർ​ഹ​ണീ​യ​ത​യെ പു​ച്ഛി​ക്കു​ന്നു​ള്ളു. കാർ​പൻ​ത്യേർ കമ്യൂ​ണി​സ്റ്റാ​യി​രു​ന്നു.

എങ്കി​ലും മാർ​ക്സി​സ​ത്തി​ന്റെ മുൻ​പിൽ I am your most obedient servant എന്ന​മ​ട്ടിൽ അദ്ദേ​ഹം നിൽ​ക്കു​ന്നി​ല്ല. സങ്കു​ചി​ത​ങ്ങ​ളായ സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങ​ളെ നി​രാ​ക​രി​ച്ചു് അമൂർ​ത്ത സങ്ക​ല്പ​ങ്ങ​ളോ​ടു് ‘അകലെ’ എന്നാ​ജ്ഞാ​പി​ച്ചു് സാർ​വ​ലൗ​കി​ക​മായ ഒരു പ്ര​ക്രി​യ​യെ—അധി​നി​വേ​ശ​ത്തെ—കല​യു​ടെ ചട്ട​ക്കൂ​ട്ടിൽ ഒതു​ക്കി​നി​റു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു് ഭർ​ത്സി​ക്കു​ക​യാ​ണു് ഈ അനു​ഗ്ര​ഹീ​തൻ. ചരി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ചാ​ക്രി​ക​ഗ​തി​യിൽ അദ്ദേ​ഹം വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. ട്രോ​ജൻ യു​ദ്ധം പോ​ലെ​യാ​ണു് അധി​നി​വേ​ശ​ത്തി​നു​ള്ള യു​ദ്ധ​വും. സ്ത്രീ​യു​ടെ സ്വ​ഭാ​വം ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ലു​മു​ണ്ടു് ചാ​ക്രിക ഗതി. ഹെലൻ ട്രോ​യി​യി​ലെ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തിൽ പാ​രീ​സി​ന്റെ കി​ട​ക്ക​യിൽ കി​ട​ന്നു് ആഹ്ലാ​ദ​ത്തി​ന്റെ ശബ്ദ​ങ്ങൾ കേൾ​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും ആ ശബ്ദ​ങ്ങൾ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ലെ മറ്റു് യു​വ​തി​ക​ളു​ടെ കവിൾ​ത്ത​ട​ങ്ങ​ളെ അരു​ണാ​ഭ​ങ്ങ​ളാ​ക്കി​യെ​ന്നും കഥയിൽ പറ​യു​ന്നു​ണ്ടു്. ഹെലനെ യാതന അനു​ഭ​വി​പ്പി​ച്ചു എന്ന​തു് അഗ​മെ​മ്നോ​ണി​ന്റെ​യും (ഹെ​ല​ന്റെ ഭർ​ത്താ​വു്) യു​ദ്ധ​ത്തെ സഹാ​യി​ക്കാ​നു​ള്ള പ്ര​ചാ​ര​ണ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി​രു​ന്ന​ത്രേ.

ഇതു​പോ​ലെ​യു​ള്ള മാ​സ്റ്റർ പീ​സു​ക​ളാ​ണു് ഈ ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തി​ലേ​റെ​യും ഉള്ള​തു്. യൂ​റോ​പ്പി​നെ കേ​ന്ദ്ര​മാ​ക്കി​യു​ള്ള സാ​ഹി​ത്യം മാ​ത്രം വാ​യി​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കു് വി​ശ്വ​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ സമഗ്ര സ്വ​ഭാ​വം ഗ്ര​ഹി​ക്കാൻ ഈ ഗ്ര​ന്ഥം സഹാ​യി​ക്കും. (വില $ 19.94)

പോ​സ്റ്റ് മോ​ഡേ​ണി​സ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് ചർ​ച്ച​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത വാ​രി​ക​കൾ കാ​ണു​ന്ന​തു് നമ്മു​ടെ ജീ​വി​ത​ത്തി​നു് ഉയർ​ച്ച നൽകും. റ്റെ​ലി​വി​ഷൻ സെ​റ്റി​ലൂ​ടെ നമ്മൾ കാ​ണു​ന്നവ കാ​ണാ​തി​രു​ന്നാൽ മന​സ്സി​നു് ശാ​ന്തി​യു​ണ്ടാ​കും. ക്ലി​ന്റൺ എന്ന മാ​ന്യ​ന്റെ ലൈം​ഗിക പരാ​ക്ര​മ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു് അറി​യാ​തി​രു​ന്നാൽ നമു​ക്കു് സ്വ​സ്ഥ​ത​യു​ണ്ടാ​കും. ബീ​ഭ​ത്സ​ങ്ങ​ളായ ചി​ത്ര​ങ്ങൾ വര​ച്ചു് അവ നി​ര​ത്തി​വ​ച്ചു് പ്ര​ദർ​ശ​ന​മൊ​രു​ക്കി നമ്മ​ളെ ക്ഷ​ണി​ച്ചു് അവ കാ​ണി​ച്ചി​ട്ടു് ‘സാ​റൊ​ന്നു ഈ ചി​ത്ര​ക​ലാ പ്ര​ദർ​ശ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് എഴു​ത​ണം’ എന്നു ചി​ത്ര​കാ​രൻ അപേ​ക്ഷി​ക്കാ​തി​രു​ന്നാൽ പേ​ടി​സ്വ​പ്നം കാ​ണാ​തെ നമു​ക്കു് ഉറ​ങ്ങാൻ സാ​ധി​ക്കും. ഒഴി​ച്ചു കൂടാൻ വയ്യാ​ത്ത ഒരാ​വ​ശ്യ​ത്തി​നു് പോ​കാ​നാ​യി ഭാ​വി​ക്കു​മ്പോൾ എന്റെ ഈ കവി​ത​യൊ​ന്നു കേൾ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു് പറ​ഞ്ഞു നൂറു പു​റ​ങ്ങ​ളോ​ളം വരു​ന്ന കൈ​യെ​ഴു​ത്തു് പ്രതി ആഗതൻ വാ​യി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങു​മ്പോൾ ‘ഇപ്പോൾ ഇതു് കേൾ​ക്കാ​നൊ​ക്കു​ക​യി​ല്ല’ എന്നു് ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടെ പറ​ഞ്ഞാൽ ജീ​വി​തം ഉത്കൃ​ഷ്ട​ത​യി​ലേ​ക്കു് ചെ​ല്ലും. സു​ന്ദ​ര​നായ ഒരു​ത്തൻ തി​ക​ഞ്ഞ വൈ​രൂ​പ്യ​മു​ള്ള ഭാ​ര്യ​യോ​ടു് കൂടി പോ​കു​ന്ന​തും സു​ന്ദ​രി​യായ യുവതി വൈ​രൂ​പ്യ​മാർ​ന്ന ഭർ​ത്താ​വി​നോ​ടു് കൂടി പോ​കു​ന്ന​തും കാ​ണാ​തി​രു​ന്നാൽ ആ ദിനം നല്ല​തെ​ന്നു് നമു​ക്കു് തോ​ന്നും. ശ്രീ​മ​തി കെ. ആർ. മല്ലിക ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാ​രി​ക​യി​ലെ​ഴു​തിയ ‘കള്ളൻ സതീശൻ’ എന്ന കലാ​ഭാ​സം വാ​യി​ക്കാ​തി​രു​ന്നാൽ ജീ​വി​ത​ത്തി​നു് തീർ​ച്ച​യാ​യും പു​രോ​ഗ​മ​ന​മു​ണ്ടാ​കും.

എല്ലാ​കാ​ല​ത്തെ​യും മനു​ഷ്യ​ജീ​വി​തം ഒരു​പോ​ലെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും ആധു​നിക ജീ​വി​ത​ത്തി​നു് നി​ഷേ​ധി​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത വി​ഭി​ന്ന​ത​യു​ണ്ടു്. ഭയ​ശ​ങ്ക—ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ insecurity വള​രെ​ക്കൂ​ടു​ത​ലാ​ണു് ഇക്കാ​ല​ത്തു്. ലക്ഷ്യ​മി​ല്ലാ​യ്മ​യാ​ണു് വേറെ സവി​ശേ​ഷത. ഇവ രണ്ടും കൂ​ടി​ച്ചേർ​ന്നു് മനു​ഷ്യൻ സി​രാ​രോ​ഗ​മു​ള്ള​വ​നാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. എന്റെ ബാ​ല്യ​കാ​ല​ത്തു് നൂ​റി​നു പത്തു പേരെ ഞര​മ്പു​രോ​ഗി​ക​ളാ​യി കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു. അതല്ല ഇന്ന​ത്തെ സ്ഥി​തി. നൂ​റി​നു തൊ​ണ്ണൂ​റു പേരും ഭയ​ശ​ങ്ക​യാ​ലും ലക്ഷ്യ​ബോ​ധ​മി​ല്ലാ​യ്മ​യാ​ലും രോ​ഗി​ക​ളാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. ഒരു കാ​ര​ണ​വും കൂ​ടാ​തെ ഒരു​ത്തൻ മറ്റൊ​രു​ത്ത​നെ കൊ​ല്ലു​ന്ന​തി​നും ഹേതു ഇതു​ത​ന്നെ​യാ​ണു്. ഈ പി​രി​മു​റു​ക്ക​ത്തി​നും രോ​ഗാ​വ​സ്ഥ​യ്ക്കും വള​രെ​ക്കാ​ല​മാ​യി സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്മാർ തങ്ങ​ളു​ടെ സൃ​ഷ്ടി​ക​ളി​ലൂ​ടെ രൂപം നൽ​കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ഗു​ന്റർ ഗ്രാ​സ്സി​ന്റെ ‘ടിൻ​ഡ്രം’ എന്ന നോ​വ​ലിൽ പ്ര​ധാന കഥാ​പാ​ത്ര​മായ ഒസ്കർ പൊ​ലി​സി​നാൽ വേ​ട്ട​യാ​ട​പ്പെ​ടു​ന്നു. അയാൾ ചെ​യ്യാ​ത്ത കു​റ്റ​ത്തി​നു് വേ​ണ്ടി​യാ​ണു് പൊ​ലി​സ് അയാളെ അനു​ധാ​വ​നം ചെ​യ്യു​ന്ന​തു്. ചലനം കൊ​ള്ളു​ന്ന കോ​ണി​യിൽ—എസ്ക​ലേ​റ്റ​റിൽ അയാൾ കയ​റു​ന്നു. The moment I trod the first step of the escalator – if an escalator can be said to have a first step – and it began to bear me upward, I burst out laughing (Page 574, Tin Drum, Penguin Books). കോ​ണി​യു​ടെ മു​ക​ളിൽ ചെ​ന്ന​പ്പോൾ അവിടെ പൊ​ലി​സ് നിൽ​ക്കു​ന്നു. ഇതു് തന്നെ​യാ​ണു മനു​ഷ്യ​ന്റെ അവസ്ഥ. വിധി അവനെ വേ​ട്ട​യാ​ടു​ന്നു. മരണം മാ​ത്രം സത്യം.

ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ഈ വി​പ​ത്തി​നെ—വ്യാ​ഘാ​ത​ത്തെ ശ്രീ. അസീം താ​ന്നി​മൂ​ടു് ‘നന്ദി കല​ങ്ങു​ന്നു’ എന്ന കാ​വ്യ​ത്തി​ലൂ​ടെ പ്ര​കാ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്നു (ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വാരിക). അക്ക​രെ​യും ഇക്ക​രെ​യും ഓരോ വ്യ​ക്തി. രണ്ടു​പേ​രും അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും ക്ഷ​ണി​ക്കു​ന്നു. അവർ നട​ന്ന​ടു​ക്കു​മ്പോൾ നന്ദി കല​ങ്ങു​ന്നു. ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ഈ രൂ​പാ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യും അതു കണ്ടു വ്യ​ക്തി​കൾ​ക്കു​ണ്ടാ​കു​ന്ന വൈ​ഷ​മ്യ​വും കവി ഭേ​ദ​പ്പെ​ട്ട രീ​തി​യിൽ സ്ഫു​ടീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു.

റ്റെ​ലി​ഫോ​ണി​ന്റെ മണി മു​ഴ​ങ്ങു​ന്നു. ഓടി​ച്ചെ​ന്നു് റി​സീ​വ​റെ​ടു​ത്തു കാതിൽ വയ്ക്കു​ന്നു ഞാൻ. മറ്റേ​ത​ല​യ്ക്കൽ നി​ന്നു കേൾ​ക്കാ​റാ​വു​ന്നു. “ഇരു​ട്ടി​നു കനം കൂ​ടു​മ്പോ​ഴാ​ണു് നക്ഷ​ത്രം കൂ​ടു​തൽ തെ​ളി​യു​ന്ന​തെ​ന്നു് നി​ങ്ങൾ സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ല​ത്തിൽ എഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ല്ലോ. ശരി​യാ​ണു്. പക്ഷേ അതി​നു​ശേ​ഷം ആശാ​ന്റെ ‘സു​തർ​മാ​മു​നി​യോ​ട​യോ​ദ്ധ്യ​യിൽ ഗത​രാ​യോ​ര​ള​വ​ന്നൊ​ര​ന്തി​യിൽ’ എന്ന ശ്ലോ​കം കൂടി ഉദ്ധ​രി​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്താ​ണു് രണ്ടി​നും ബന്ധം എന്നാ​ലോ​ചി​ച്ചു് വി​സ്മ​യി​ച്ചു് ഈയു​ള്ള​വൻ ഇരി​ക്കു​മ്പോൾ പി​ന്നെ​യും ശബ്ദം ‘ഒരു മെ​ഴു​കു​തി​രി ജീ​വി​ത​കാ​ല​മ​ത്ര​യും എരി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​മോ’ എന്നു സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ല​ത്തിൽ കണ്ടു. ശരി. പക്ഷേ ‘കരു​തു​വ​തിഹ ചെയ്ക വയ്യ’ എന്നു തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ആശാ​ന്റെ ശ്ലോ​കം കൂടി കോ​ട്ടു് ചെ​യ്യാ​മാ​യി​രു​ന്നു നി​ങ്ങൾ​ക്കു്. പി​ന്നെ​യും ശബ്ദം. ‘ഭയ​മാ​ണു് ഈ കഥ​യു​ടെ വിഷയം’ എന്നു സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ല​ത്തിൽ. അതിനു ശേഷം ‘സമ​യ​മാ​യി​ല്ല പോലും സമ​യ​മാ​യി​ല്ല പോലും’ എന്നു് ആശാൻ എഴു​തി​യ​തും കൂടി നി​ങ്ങൾ കോ​ട്ടു് ചെ​യ്യേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു” ഇങ്ങ​നെ അര​മ​ണി​ക്കൂർ നേരം അവി​രാ​മ​മാ​യി ആശാൻ കവിത ഉദ്ധ​രി​ക്കാ​നു​ള്ള നിർ​ദ്ദേ​ശം. അദ്ദേ​ഹം സം​സാ​രം നി​റു​ത്തു​ന്നി​ല്ല. ഗത്യ​ന്ത​ര​മി​ല്ലാ​തെ ഞാൻ പേ​ര​ക്കു​ട്ടി​യോ​ടു് ഡോർ​ബെൽ ശബ്ദി​ക്കാൻ ആം​ഗ്യം കാ​ണി​ക്കു​ന്നു. കൂ​ടു​തൽ ശബ്ദ​ത്തിൽ. കൂ​ടു​തൽ നേരം മണി​നാ​ദം കേൾ​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ടു് പറ​യു​ന്നു. ‘സർ, ആരോ ഡോർ ബെ​ല്ല​ടി​ക്കു​ന്നു. ഞാൻ പി​ന്നെ വി​ളി​ക്കാം സാ​റി​നെ’ പെ​ട്ടെ​ന്നു് റി​സീ​വർ വയ്ക്കാൻ ഞാൻ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​തി​നു് മുൻ​പു് ഇത്ര​യും കേൾ​ക്കു​ന്നു: ‘ആശാ​ന്റെ ഹാ പു​ഷ്പ​മേ…’

ഒരു കാ​ല​ത്തു് കു​മാ​ര​നാ​ശാ​ന്റെ എല്ലാ​കൃ​തി​ക​ളും നശി​ച്ചു പോ​യി​യെ​ന്നു വി​ചാ​രി​ക്കുക. ഡി. സി. ബു​ക്ക്സി​നു് ആശാ​ന്റെ സമ്പൂർ​ണ്ണ പദ്യ​കൃ​തി​കൾ അച്ച​ടി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു് തോ​ന്നി​യാൽ. എന്നെ റ്റെ​ലി​ഫോ​ണിൽ വി​ളി​ച്ചു് ആശാൻ കവിത മാ​ത്രം ചൊ​ല്ലു​ന്ന ഇദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സമീ​പി​ച്ചാൽ മതി tape recorder പ്ര​വർ​ത്തി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു്. “പാ​മ​ര​ചി​ത്തം പു​ക​ഞ്ഞു പൊ​ങ്ങും ധൂ​മ​മാ​മീർ​ഷ്യ​താൻ ജാതി” എന്ന മഹാ​ക​വി​വ​ച​നം ആവു​ന്ന​ത്ര ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു് ഞാൻ കട്ടി​ലി​ലേ​ക്കു് വീ​ഴു​ന്നു.

വെ​ള്ള​പൊ​ക്ക​ക്കാ​ല​ത്തു് വലിയ നദി​യു​ടെ തീ​ര​ത്തു് വാ​യ​ന​ക്കാർ ഇരു​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടോ? ഞാൻ ചെ​ങ്ങ​ന്നൂ​രിൽ താ​മ​സി​ക്കു​മ്പോൾ പമ്പാ​ന​ദി​യു​ടെ കരയിൽ ചെ​ന്നി​രു​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടു് മഴ പെ​യ്യാ​ത്ത സമയം നോ​ക്കി. അതാ വരു​ന്നു കട പുഴകി വീണ ഒരു മഹാ​മ​രം. അതി​ന്റെ വരവ് പേ​ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കും എനി​ക്കു്. ചി​ല​പ്പോൾ കര​യോ​ടു ചേർ​ന്നാ​ണു് വന്മ​രം ഒഴുകി വരു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ കര​യി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന എന്നെ​യും കൂടെ അതു് അടി​ച്ചു വെ​ള്ള​ത്തി​ലേ​ക്കി​ട്ടു​ക​ള​യും. അതി​നാൽ ഞാൻ സൂ​ക്ഷി​ച്ചേ നദീ​തീ​ര​ത്തി​രി​ക്കു. എന്റെ വീ​ട്ടി​നു മുൻ​പി​ലു​ള്ള ദുർ​ബ്ബ​ല​മായ മതി​ലിൽ ഉര​സി​ക്കൊ​ണ്ടു് അമ്പ​ല​ത്തി​ലെ ഭീ​മാ​കാ​ര​നായ ഗജ​ശ്രേ​ഷ്ഠൻ പോ​കു​മ്പോൾ ഞാൻ ഭയ​ന്നു വീ​ട്ടി​ന​ക​ത്തു് കയ​റി​യി​രി​ക്കും. അതു​പോ​ലെ ഞാൻ മര​മാ​മല ചു​വ​ടു​പ​റി​ഞ്ഞു ഒഴുകി വരു​ന്ന​തു് കണ്ടാൽ കരയിൽ നി​ന്നെ​ഴു​ന്നേ​റ്റ് കു​റ​ച്ച​ക​ലെ​യു​ള്ള പോ​ലീ​സു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ എൻ. എസ്. രാ​മൻ​പി​ള്ള​യു​ടെ വീ​ടു​വ​രെ ഓടി ചെ​ല്ലാ​റു​ണ്ടു്. മഹാ​വൃ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ ‘മഹാ​പ്രേ​തം’ പോ​യ്മ​റ​ഞ്ഞാൽ ചത്ത എരു​മ​യോ ചത്ത പോ​ത്തോ ആകും ഒഴുകി വരിക. ഇത്ത​രം കാ​ഴ്ച​കൾ അധി​ക​മാ​യി കാ​ണാ​നൊ​ക്കു​ക​യി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് ചെ​ങ്ങ​ന്നൂർ ദേ​വീ​ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ അടു​ത്തു​ള്ള വാടക വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു് ഞാൻ തി​രി​ച്ചു പോരും. ഇതല്ല ശരൽ​ക്കാ​ല​ത്തെ അവസ്ഥ. കൃ​ശ​മായ നദി​യി​ലൂ​ടെ പല തര​ത്തി​ലു​ള്ള പൂ​ക്കൾ ഒഴു​കി​യെ​ത്തും. അവ പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ അർ​ദ്ധ​ന​ഗ്ന​ക​ളായ യു​വ​തി​കൾ നദി​യിൽ തല​മു​ടി കൊ​ണ്ടു കാ​ളി​ന്ദീ​ഭം​ഗി​യു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു് നീ​ന്തി ചെ​ല്ലും. നി​ലാ​വു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ഇക്കാ​ഴ്ച​കൾ കൂ​ടു​തൽ മനോ​ഹ​ര​ങ്ങ​ളാ​യി​രി​ക്കും. ശ്രീ. കെ. ജി. ശങ്ക​ര​പ്പി​ള്ള​യു​ടെ കാ​വ്യ​ങ്ങൾ വാ​യി​ക്കു​മ്പോ​ഴെ​ല്ലാം സലി​ല​വി​പ്ലവ കാ​ല​ത്തു് വേ​ര​റ്റ മഹാ​മ​ര​ങ്ങൾ ഒഴുകി വരു​ന്ന പ്ര​തീ​തി​യാ​ണു് എനി​ക്കു്. ആശ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ വലിയ മര​ങ്ങൾ കവിതാ പ്ര​വാ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കരകളെ കവി​ഞ്ഞു് ഒഴു​കു​ന്നു. ഒരു വന്മ​രം പിറകേ വരു​ന്ന മറ്റൊ​രു വന്മ​ര​ത്തിൽ നി​ന്നു് വി​ഭി​ന്ന​മാ​യി വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​തു് പോലെ ഒരാ​ശ​യ​ഗ​രിമ മറ്റൊ​രു ആശ​യ​ഗ​രി​മ​യോ​ടു് ചേ​രു​ന്നു​മി​ല്ല. ആശ​യ​വൈ​പു​ല്യം കൊ​ണ്ടു് അനു​വാ​ച​കർ​ക്കു് അസ്വ​സ്ഥ​ത​യു​ള​വാ​ക്ക​ലാ​ണു് ശങ്ക​ര​പ്പി​ള്ള​യു​ടെ ജോലി. അവ ബു​ദ്ധി​യെ അമ്പ​രി​പ്പി​ക്കു​മെ​ങ്കി​ലും യഥാർ​ത്ഥ​മായ കവിത സഹൃ​ദ​യ​നെ സപർ​ശി​ക്കു​ന്ന​തു പോലെ സ്പർ​ശി​ക്കി​ല്ല. ‘ശംഖു’ എന്ന പേരിൽ എന്റെ അഭി​വ​ന്ദ്യ സു​ഹൃ​ത്തു് മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച്ച​പ്പ​തി​പ്പി​ലെ​ഴു​തിയ കാ​വ്യ​ത്തി​ലെ ചില വരികൾ നോ​ക്കുക:

മൗ​ലി​ക​ത​യു​ള്ള ആശയം. പക്ഷേ ഇതു് ആശ​യ​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ നിൽ​ക്കു​ന്നു. ആശ​യ​ത്തെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ മുൻ​പിൽ നി​റു​ത്തു​ന്ന​വ​നാ​ണു് കവി. ശങ്ക​ര​പ്പി​ള്ള വാ​യ​ന​ക്കാ​ര​ന്റെ ബു​ദ്ധി​യു​ടെ മുൻ​പി​ലാ​ണു് അതിനെ നി​റു​ത്തു​ന്ന​തു് (അര​വി​ന്ദ​ഘോ​ഷി​ന്റെ Future Poetry വാ​യി​ച്ച ഓർ​മ്മ​യിൽ നി​ന്നു്). ഇതി​നോ​ടു് താ​ഴെ​ച്ചേർ​ക്കു​ന്ന വരികൾ തട്ടി​ച്ചു നോ​ക്കൂ.

(ഓർ​മ്മ​യിൽ നി​ന്നു് എഴു​തു​ന്ന​തു്) വള്ള​ത്തോൾ കവിത ശരൽ​കാല നദി പോലെ മനോ​ഹ​രം. പദ​കു​സു​മ​ങ്ങൾ അതി​ലൂ​ടെ ഒഴുകി വരു​ന്നു മെ​ല്ലെ. ശങ്ക​ര​പ്പി​ള്ള​യു​ടെ കാ​വ്യം ആപ്ലാ​വിത പമ്പാ​ന​ദി​യി​ലെ ജീ​വ​ന​റ്റ ക്ഷി​തി​രു​ഹ​മാ​ണു്. ഭയ​ങ്ക​ര​വും തീ​ര​ഭ​ഞ്ജ​ന​ശ​ക്ത​വു​മായ മഹീ​രു​ഹ​മാ​ണു്.

വർ​ഷ​ങ്ങൾ​ക്കു് മുൻ​പു് ആകൃ​തി​സൗ​ഭ​ഗ​മു​ള്ള ഒരു വി​ദ്യാർ​ത്ഥി ആശാ​ന്റെ നാ​യി​ക​മാ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചു് നി​രൂ​പ​ണ​മെ​ഴു​തി പു​സ്ത​ക​മാ​ക്കി എന്നെ ഏല്പി​ച്ചു. ചി​ന്തോ​ദ്ദീ​പ​ക​മായ പു​സ്ത​ക​മാ​ണു് അതെ​ന്നു് ഞാൻ കണ്ടു. പി​ന്നീ​ടു് ഒരു വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​യു​ടെ സർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ലാ​പ്പ​രീ​ക്ഷ​യു​ടെ ഉത്ത​ര​ക്ക​ട​ലാ​സ്സു് ഞാൻ നോ​ക്കി മാർ​ക്കി​ട്ടു. മറ്റു് ഉത്ത​ര​ക്ക​ട​ലാ​സ്സു​ക​ളിൽ നി​ന്നു് അതു് വി​ഭി​ന്ന​മാ​യി​രു​ന്നു. ഏറ്റ​വും കൂ​ടു​തൽ മാർ​ക്കു് ഞാൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഉത്ത​ര​ങ്ങൾ​ക്കു് നൽകി. ജി​ജ്ഞാ​സ​യു​ടെ പേരിൽ ഞാൻ ആ വി​ദ്യാർ​ത്ഥി ആരെ​ന്നു് അന്വേ​ഷി​ച്ചു. ആശാ​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു് നി​രൂ​പ​ണ​മെ​ഴു​തിയ ബാലൻ തന്നെ​യാ​ണു് കൂ​ടു​തൽ മാർ​ക്കു് നേ​ടി​യ​തെ​ന്നു് ഞാൻ ഗ്ര​ഹി​ച്ചു. ആ കു​ട്ടി​യു​ടെ പേര് കെ. ജയ​കു​മാർ. ജയ​കു​മാർ ഉന്ന​ത​സ്ഥാ​ന​ത്തു് എത്തു​മെ​ന്നു് എനി​ക്കു് തോ​ന്നി. എന്റെ തോ​ന്നൽ ശരി​യാ​യി ഭവി​ച്ചു. ഇന്നു് അദ്ദേ​ഹം ഐ. എ. എസ്. ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​നാ​ണു്. വി​ദ്യാ​ഭ്യാസ ഡയ​റ​ക്ട​റും മഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി സർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യു​ടെ വൈസ് ചാൻ​സ​ല​റു​മാ​യി​രു​ന്ന ജയ​കു​മാർ ഇന്നു് സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​ണു്. കവി​യും പ്ര​ഭാ​ഷ​ക​നും ആയ അദ്ദേ​ഹം ചി​ന്ത​ക​നു​മാ​ണു്. അതി​നു​ള്ള തെ​ളി​വു് ‘ജീ​വി​തം എന്നെ എന്തു പഠി​പ്പി​ച്ചു’ എന്ന​തി​നു് അദ്ദേ​ഹം നൽകിയ ഉത്ത​ര​ങ്ങ​ളിൽ കാണാം (മല​യാ​ളം വാരിക). സൂ​ത്ര​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ (aphoristic) രീ​തി​യി​ലു​ള്ള ആ ഉത്ത​ര​ങ്ങ​ളിൽ ധി​ഷ​ണാ​വി​ലാ​സ​വും ജീവിത നി​രീ​ക്ഷ​ണ​പാ​ട​വ​വും സത്യാ​ത്മ​ക​ത​യും പ്ര​തി​ഫ​ലി​ക്കു​ന്നു.