SFNസാ​യാ​ഹ്ന ഫൌ​ണ്ടേ​ഷൻ
സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ലം
എം കൃ​ഷ്ണൻ നായർ
(സമ​കാ​ലി​ക​മ​ല​യാ​ളം വാരിക, 2001-12-28-ൽ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച​തു്)

images/Wordsworth.jpg
വേ​ഡ്സ്വർ​ത്

ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് കവി വേ​ഡ്സ്വർ​ത് (Wordsworth 1770–1850) മരി​ച്ച​പ്പോൾ ‘ഡെ​മ​ക്ര​റ്റി​ക് റി​വ്യൂ’ എന്ന ജേ​ണ​ലി​ന്റെ എഡി​റ്റർ അനു​ശോ​ച​നം രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തു് ഇങ്ങ​നെ​യാ​ണു്. വേ​ഡ്സ്വർ​ത് എന്ന കവി എൺ​പ​താ​മ​ത്തെ വയ​സ്സിൽ ഏപ്രിൽ 23-ആം തീയതി മരി​ച്ചു. ഈ മരണം അറി​യി​ക്കു​മ്പോൾ ഞങ്ങൾ​ക്കു വലിയ ദുഃ​ഖ​ത്തി​ന്റെ ബോധം ഉണ്ടെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. കാരണം ബേൺസ്, ബൈറൻ, ഷെ​ല്ലി ഇവ​രെ​പ്പോ​ലെ​യു​ള്ള കവി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഞങ്ങൾ​ക്കു് ഉൾ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ സാ​ധി​ക്കു​ക​യി​ല്ല എന്ന​താ​ണു്. ആ കവികൾ സ്വാ​ത​ന്ത്ര​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള ആത്മ​പ്ര​ചോ​ദ​ക​ങ്ങ​ളായ പ്രാർ​ത്ഥ​ന​കൾ കൊ​ണ്ടും അതിനെ ലക്ഷ്യ​മാ​ക്കി​യു​ള്ള ശാ​ശ്വ​ത​ങ്ങ​ളായ അഭി​ലാ​ഷ​ങ്ങൾ​കൊ​ണ്ടും ജന​ത​യു​ടെ എല്ലാ​ക്കാ​ല​ത്തേ​ക്കു​മു​ള്ള ആരാ​ധ​ന​യ്ക്കു പാ​ത്ര​മാ​യ​വ​രാ​ണു്. പ്ര​ഭു​വർ​ഗ്ഗ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തി​ഫ​ലം പറ്റു​ന്ന അടി​മ​യ്ക്കും രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യു​ടെ ഇത്തിൾ​ക്ക​ണ്ണി​ക്കും—പെൻ​ഷൻ​പ​റ്റിയ ഇത്തിൾക്കണ്ണിക്കും-​വേണ്ടി ചൊ​രി​യാൻ അവർ​ക്കു കണ്ണീ​രി​ല്ല.

വേ​ഡ്സ്വർ​ത് ഈ രീ​തി​യിൽ ആക്ഷേ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട​ണോ എന്ന ചോ​ദ്യ​മി​രി​ക്ക​ട്ടെ. ഇതു പ്ര​സി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തിയ എഡി​റ്റ​റു​ടെ ധൈ​ര്യം അന്യാ​ദൃ​ശ്യ​മ​ല്ലേ? എത്ര​യോ വാ​യ​ന​ക്കാ​രെ ഇതു​കൊ​ണ്ടു് അദ്ദേ​ഹം മു​റി​വേ​ല്പി​ക്കും? വാ​യ​ന​ക്കാർ ജേ​ണ​ലി​നെ എല്ലാ​ക്കാ​ല​ത്തേ​ക്കു​മാ​യി ഉപേ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യ​ല്ലേ? എന്ന വി​ചാ​ര​മൊ​ന്നും എഡി​റ്റർ​ക്കി​ല്ല. തനി​ക്കു ശരി​യെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്ന​തു് അദ്ദേ​ഹം എഴു​തു​ന്നു. പ്ര​സി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. ഇതാ​ണു് ധൈ​ര്യം. ഈ ധീരത നമ്മു​ടെ ദി​ന​പ​ത്ര​ങ്ങ​ളും കാ​ണി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു് എനി​ക്കു് വി​ന​യാ​ന്വി​ത​മായ നിർ​ദ്ദേ​ശ​മു​ണ്ടു്. ഒരു​പ​ക്ഷേ, നമ്മു​ടെ എഡി​റ്റർ​മാർ മഹാ​മ​ന​സ്ക​ത​യു​ള്ള​വ​യാ​യി​രി​ക്കും.

മല​യാ​ള​ത്തിൽ ഉണ്ടാ​കു​ന്ന കഥകൾ മാ​ത്രം വാ​യി​ച്ചു കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നാൽ ‘മെ​ന്റൽ ഡി​പ്രെ​ഷൻ’ ഉണ്ടാ​കും.

തങ്ങ​ളെ പു​ല​ഭ്യം പറഞ്ഞ ആളുകൾ മരി​ക്കു​മ്പോൾ അവർ നീരസം മറ​ന്നു് വലിയ അക്ഷ​ര​ത്തിൽ ചര​മ​വാർ​ത്ത പ്ര​സി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്താ​റു​ണ്ടു്. അതു് പത്ര​ത്തി​ന്റെ​യും അതി​ന്റെ അധി​പ​രു​ടെ​യും സം​സ്കാ​ര​വി​ശേ​ഷ​മാ​യി കാ​ണാ​വു​ന്ന​താ​ണു്. എങ്കി​ലും ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ലെ ജേണൽ കാ​ണി​ച്ച ആ ധീ​ര​ത​യാ​ണു് എനി​ക്കേ​റെ ഇഷ്ടം. ധീരത വരു​മ്പോൾ ഭാ​ഷ​യ്ക്കു് ശക്തി​വ​രും. ആ ശക്തി​യാ​ണു് അമേ​രി​ക്കൻ സാ​ഹി​ത്യ​കാ​രി​യായ സി​ന്തിയ ഓസി​ക്കി​ന്റെ രച​ന​ക​ളിൽ (Cynthia Ozick, 1928) ഉള്ള​തു്. അവ​രു​ടെ ‘The Shawl’ എന്ന കൊ​ച്ചു​കഥ സു​ന്ദ​ര​മാ​ണു്, ശക്ത​മാ​ണു്. റോ​സ​യും അവ​ളു​ടെ കു​ഞ്ഞു് മാ​ഗ്ദ​യും റോ​ഡി​ലൂ​ടെ പോ​കു​ക​യാ​ണു്. റോസ പതി​നാ​ലു വയ​സ്സു​ള്ള കനം​കു​റ​ഞ്ഞ പെൺ​കു​ട്ടി​യാ​ണു്. തീരെ കനം​കു​റ​ഞ്ഞ മുലകൾ. മാ​ഗ്ദ​യെ കൊ​ടും​ത​ണു​പ്പിൽ​നി​ന്നും രക്ഷി​ക്കാ​നാ​യി അമ്മ അതിനെ പു​ത​പ്പു​കൊ​ണ്ടു് മൂ​ടി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. മാഗ്ദ അമ്മ​യു​ടെ മു​ല​ക്ക​ണ്ണു വാ​യി​ലാ​ക്കി. പാ​ലി​ല്ല. ചി​ല​പ്പോൾ മാഗ്ദ വാ​യു​വാ​യി​രി​ക്കും ഉള്ളി​ലേ​ക്കു വലി​ച്ചെ​ടു​ക്കുക. അപ്പോൾ അതു നി​ല​വി​ളി​ക്കും. കു​ഞ്ഞി​നു് അമ്മ​യു​ടെ ഛാ​യ​യി​ല്ല. വട്ട​മു​ഖം. അതു വേ​റൊ​രു മു​ഖ​മാ​ണു്. പക്ഷേ, അതി​നു് നീ​ല​ക്ക​ണ്ണു​ക​ളു​ണ്ടു്.

images/Byron.jpg
ബൈറൻ

തട​ങ്കൽ​പ്പാ​ള​യ​ത്തി​ലേ​ക്കു് നാ​സ്തി​കൾ റോ​സ​യെ​യും മറ്റു​ള്ള​വ​രെ​യും കൊ​ണ്ടു​പോ​വു​ക​യാ​ണു്. മാർ​ഗ്ഗ​മ​ധ്യേ ഏതെ​ങ്കി​ലും സ്ത്രീ​യു​ടെ കൈ​യി​ലേ​ക്കു് മാ​ഗ്ദ​യെ വച്ചു​കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടു് റോ​സ​യ്ക്കു്. പക്ഷേ, വരി​യിൽ​നി​ന്നു മാ​റി​യാൽ അവർ അവളെ വെ​ടി​വ​ച്ചു​കൊ​ല്ലും. നല്ല കു​ഞ്ഞാ​ണു് മാഗ്ദ. അതു കര​യു​ന്ന​തേ​യി​ല്ല. പാ​ലി​ല്ലാ​ത്ത മു​ല​ക്ക​ണ്ണു് ഉപേ​ക്ഷി​ച്ചു് കു​ഞ്ഞു് പു​ത​പ്പി​ന്റെ ഒരു അറ്റം വലി​ച്ചു​കു​ടി​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങി. നൂ​ലു​കൾ നന​ച്ചു് അതു് വലി​ച്ചു​കു​ടി​ച്ചു. വലി​ച്ചു​കു​ടി​ച്ചു. പു​ത​പ്പി​നു മാ​ന്ത്രി​ക​ത്വ​മു​ണ്ടോ? മൂ​ന്നു പകലും മൂ​ന്നു രാ​ത്രി​യും അതിനു ശി​ശു​വി​നെ പാ​ലു​കു​ടി​പ്പി​ക്കാൻ കഴി​യും. റോ​സ​യു​ടെ കൂടെ നട​ക്കു​ന്ന സ്റ്റെ​ല്ല കു​ഞ്ഞി​നെ നോ​ക്കി ‘ആര്യൻ’ എന്നു രണ്ടു​ത​വണ പറ​ഞ്ഞു.

റോ​സ​യ്ക്കു് അറി​യാം മാഗ്ദ വള​രെ​വേ​ഗം മരി​ക്കു​മെ​ന്നു്. അവർ പട്ടാ​ള​ത്താ​വ​ള​ത്തിൽ എത്തി. മാഗ്ദ ശബ്ദി​ക്കി​ല്ല. പക്ഷേ, അതി​ന്റെ കണ്ണു​കൾ ഭയ​ജ​ന​ക​മായ വി​ധ​ത്തി​ല​ത്രേ. അതു് പു​ത​പ്പി​നെ സം​ര​ക്ഷി​ച്ചു. അമ്മ​യ​ല്ലാ​തെ വേറെ ആരും അതു തൊടാൻ പാ​ടി​ല്ല. ആ താ​വ​ള​ത്തിൽ ‘റോൾ കോൾ’ ഉണ്ടു്. പു​ത​പ്പിൽ കു​ഞ്ഞി​നെ ഒളി​ച്ചു​വ​ച്ചു് റോസ ഹാജർ വി​ളി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്തു​ചെ​ന്നു നി​ല്ക്കും. മു​ല​ക്ക​ണ്ണു വര​ണ്ട​തി​നു​ശേ​ഷം കു​ഞ്ഞു് മി​ണ്ടി​യി​ട്ടി​ല്ല. ഒരു ദിവസം “അമ്മേ… ” എന്നു് നി​ല​വി​ളി​ച്ചു. പു​ത​പ്പു് പട്ടാ​ള​ത്താ​വ​ള​ത്തിൽ ആയി​പ്പോ​യി. അതു കു​ടി​ക്കാൻ കി​ട്ടാ​തെ​യാ​ണു് കു​ഞ്ഞു് നി​ല​വി​ളി​ച്ച​തു്. റോസ ഓടി​ച്ചെ​ന്നു് അതെ​ടു​ത്തു കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു.

ഹാജർ വി​ളി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്തു് ഉരു​ക്കു​വേ​ലി​യു​ണ്ടു്. അതിൽ വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി പ്ര​വ​ഹി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. വായു മാ​ത്ര​മു​ള്ള വയ​റോ​ടു​കൂ​ടി മാഗ്ദ പു​ത​പ്പി​നു​വേ​ണ്ടി കൈ ഉയർ​ത്തി. പക്ഷേ, കു​ഞ്ഞു് ആരു​ടെ​യോ തോളിൽ ചല​നം​കൊ​ള്ളു​ക​യാ​ണു്. ആ തോ​ളി​നു​മു​ക​ളിൽ പട്ടാ​ള​ക്കാ​രൻ ധരി​ക്കു​ന്ന ലോ​ഹ​ത്തൊ​പ്പി. ആ തൊ​പ്പി​ക്കു് താഴെ കറു​ത്ത ശരീരം. താ​ഴെ​യാ​യി കറു​ത്ത ബൂ​ട്ട്സ്. വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി ശബ്ദ​ങ്ങൾ അനി​യ​ന്ത്രി​ത​മാ​യി “അമ്മേ… ” എന്നു വി​ളി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. പൊ​ടു​ന്ന​നെ പതി​ന​ഞ്ചു മാസം പ്രാ​യ​മു​ള്ള മാഗ്ദ വാ​യു​വി​ലൂ​ടെ നീ​ന്തി. വെ​ള്ളി​മു​ന്തി​രി​ച്ചെ​ടി​യെ തൊടാൻ പോ​കു​ന്ന ചി​ത്ര​ശ​ല​ഭം​പോ​ലെ കാ​ണ​പ്പെ​ട്ട മാഗ്ദ. ആ കു​ഞ്ഞി​നെ ഉരു​ണ്ട തലയും പെൻ​സിൽ കാ​ലു​ക​ളും ബലൂൺ പോ​ലെ​യു​ള്ള വയറും ഉരു​ക്കു​വേ​ലി​യിൽ തെ​ന്നി​തെ​റി​ച്ചു. വി​ദ്യു​ച്ഛ​ക്തി പ്ര​വ​ഹി​ക്കു​ന്ന വേ​ലി​യ്ക്ക​ടു​ത്തു് മാഗ്ദ വീ​ണി​ട​ത്തു് റോ​സ​യ്ക്കു ഓടി​ച്ചെ​ല്ല​ണ​മെ​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അവൾ ഓടി​ച്ചെ​ന്നാൽ. കമ്പു​പോ​ലെ​യു​ള്ള മാ​ഗ്ദ​യു​ടെ ശരീ​ര​മെ​ടു​ത്താൽ അവർ വെ​ടി​വ​യ്ക്കും. റോസ അന​ങ്ങി​യി​ല്ല. പു​ത​പ്പു് അവൾ വാ​യി​ലേ​ക്കു് തി​രു​കി. വാ​യി​ലേ​ക്കു് തി​രു​കി​ക്ക​യ​റ്റി നി​ല​വി​ളി അങ്ങ​നെ അവൾ വി​ഴു​ങ്ങി. മാ​ഗ്ദ​യു​ടെ തു​പ്പൽ പു​ര​ണ്ട പു​ത​പ്പു് ഉണ​ങ്ങു​ന്ന​തു​വ​രെ അവൾ വലി​ച്ചു​ക​ടി​ച്ചു.

എന്റെ ഈ കഥാ​സം​ഗ്ര​ഹം കലാ​കൊ​ല​പാ​ത​ക​മാ​യി​പ്പോ​യി എന്നു് എനി​ക്ക​റി​യാം. അതു​കൊ​ണ്ടു് വാ​യ​ന​ക്കാർ ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് കഥ​ത​ന്നെ വാ​യി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​ണു് എന്റെ അഭ്യർ​ത്ഥന. വാ​യി​ച്ചാൽ അവർ സന്ത്രാ​സ​ത്തി​നു വി​ധേ​യ​രാ​കും. കല​യു​ടെ ശക്തി​യും സൗ​ന്ദ​ര്യ​വും കണ്ടു് അത്ഭു​ത​പ്പെ​ടും.

images/EMS.jpg
ഇ. എം. എസ്സ്

ആറു ദശ​ല​ക്ഷം യൂ​റോ​പ്യൻ ജൂ​ത​ന്മാ​രെ കൊ​ന്നൊ​ടു​ക്കി​യ​തി​നെ​യാ​ണു് ഹോ​ല​കൊ​സ്റ്റ് (Holocaust) എന്നു പറ​യു​ന്ന​തു്. എണ്ണ​മ​റ്റ ആ വധ​ങ്ങൾ ജനി​പ്പി​ച്ച വി​ഷാ​ദ​വും ഞെ​ട്ട​ലും ഈ ചെറിയ കഥ ജനി​പ്പി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. നാ​ത്സി തട​ങ്കൽ​പ്പാ​ള​യ​ത്തി​ലേ​ക്കു ജൂതരെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​തു് വർ​ണ്ണി​ക്കു​ക​യാ​ണു് ജൂ​ത​വം​ശ​ജ​രായ സി​ന്തിയ ഓസിക്. പതി​ന്നാ​ലു​വ​യ​സ്സേ​യു​ള്ളു റോ​സ​യ്ക്കു്. എങ്കി​ലും അവൾ അമ്മ​യാ​യി. ഏതെ​ങ്കി​ലും നാ​ത്സി അവളെ ബലാ​ത്സം​ഗം ചെ​യ്തി​രി​ക്കും. റോ​സ​യു​ടെ കൂ​ടെ​യു​ള്ള സ്റ്റെ​ല്ല കു​ഞ്ഞി​നെ നോ​ക്കി ആര്യൻ എന്നു രണ്ടു​ത​വണ വി​ളി​ച്ച​തു് ഇതു ലക്ഷ്യ​മാ​ക്കി​യാ​ണു്. അച്ഛ​നാ​രാ​യാ​ലും പെറ്റ സ്ത്രീ​യ്ക്കു കു​ഞ്ഞി​നോ​ടു അതി​ര​റ്റ സ്നേ​ഹ​മാ​ണ​ല്ലോ. അതി​നു് ആപ​ത്തു വരാ​തി​രി​ക്കാൻ വേ​ണ്ടി പു​ത​പ്പിൽ പൊ​തി​ഞ്ഞു വക്ഷ​സ്സിൽ ഒളി​ച്ചു​വ​യ്ക്കു​ന്ന റോസ. ചി​ല​പ്പോൾ കു​ഞ്ഞു കരയാൻ തു​ട​ങ്ങി​യാൽ അവൾ പു​ത​പ്പു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ അതി​ന്റെ വായ് പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ക്കും.

മാഗ്ദ പു​ത​പ്പു കി​ട്ടാ​തെ കര​ഞ്ഞ​താ​ണു് ദു​ര​ന്ത​ത്തി​ന്റെ കാരണം. കു​ഞ്ഞി​ന്റെ വാ പൊ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു് നി​ശ്ശ​ബ്ദത ഉണ്ടാ​ക്കു​ന്നു റോസ. ഒരു ശബ്ദ​വും ഒരി​ട​ത്തു​നി​ന്നും ഉയ​രു​ന്നി​ല്ല. ആ നി​ശ്ശ​ബ്ദത ഭഞ്ജി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ മര​ണ​മു​ണ്ടാ​യി. ജൂ​ത​ന്മാർ ശബ്ദ​മു​യർ​ത്തി​യാൽ മര​ണ​ത്തി​നു് അഭി​മു​ഖീ​ഭ​വി​ക്കാൻ നിർ​ബ്ബ​ദ്ധ​രാ​കും എന്നാ​വാം സി​ന്തിയ ഓസിസ് പറ​യു​ന്ന​തു്. ഇതു​പോ​ലെ majestic ആയ കഥ​ക​ളാ​ണു് പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട വാ​യ​ന​ക്കാർ വാ​യി​ക്കേ​ണ്ട​തു്. മല​യാ​ള​ത്തിൽ ഉണ്ടാ​കു​ന്ന കഥകൾ മാ​ത്രം വാ​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നാൽ ‘മെ​ന്റൽ ഡി​പ്രെ​ഷൻ’ ഉണ്ടാ​കും.

ചോ​ദ്യം, ഉത്ത​രം

ചോ​ദ്യം: നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വീ​ട്ടിൽ ഹോ​ട്ട്പ്ലെ​യ്റ്റ് ഉണ്ടോ? കം​പ്യൂ​ട്ട​റു​ണ്ടോ? ഇന്റർ​നെ​റ്റ് പ്രി​ന്റ് ഔട്ട് എടു​ക്കാൻ സൗ​ക​ര്യ​മു​ണ്ടോ? നി​ങ്ങ​ളു​ടെ വീ​ട്ടിൽ AC Rooms ഉണ്ടോ? നി​ങ്ങൾ​ക്കു കാ​റു​ണ്ടോ?

ഉത്ത​രം: ഇത്ത​രം വൾഗർ മാ​റ്റേ​ഴ്സിൽ എനി​ക്കു താൽ​പ​ര്യ​മി​ല്ല. പാ​വ്ലോ നേ​റൂ​ദാ​യു​ടെ​യും പെ​സ്സോ​യു​ടെ​യും റ്റ്സോ​ലാ​ന്റെ​യും കവി​ത​ക​ളു​ണ്ടു് എന്റെ വീ​ട്ടിൽ.

ചോ​ദ്യം: നി​ങ്ങൾ​ക്കു മരണം ഞെ​ട്ട​ലു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ടോ?

ഉത്ത​രം: ഞാൻ ചി​റ്റൂർ​ക്കോ​ളേ​ജിൽ, അദ്ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ ബി. എസ്. സി. ക്ലാ​സ്സിൽ ഉഷ എന്നൊ​രു പെൺ​കു​ട്ടി പഠി​ച്ചി​രു​ന്നു. കോ​ളേ​ജ് ബ്യൂ​ട്ടി എന്ന പേരിൽ അറി​യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന ആ കു​ട്ടി എന്റെ മക​ളു​ടെ ക്ലാ​സ്സ് മെ​യ്റ്റാ​യി​രു​ന്നു. പാ​ല​ക്കാ​ട്ടു് ചെർ​പ്ല​ശ്ശേ​രി പന​ങ്ങാ​ട്ടു​വീ​ട്ടിൽ പി. ജി. മേ​നോ​ന്റെ മകൾ. എല്ലാ സി​ദ്ധി​ക​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ആ കു​ട്ടി​ക്കു്. പാടും, നൃ​ത്തം ചെ​യ്യും. ക്ലാ​സ്സിൽ ഏറ്റ​വും കൂ​ടു​തൽ മാർ​ക്ക് വാ​ങ്ങും. ഉഷ കൂ​ട്ടു​കാ​രി​ക​ളു​മാ​യി ചി​റ്റൂ​രിൽ ഞാൻ താ​മ​സി​ച്ച വീടിൽ പലതവണ വന്നി​ട്ടു​ണ്ടു്. എന്റെ മക​ളു​മാ​യി സം​സാ​രി​ക്കാൻ. ഒരു വർഷം മു​മ്പു് എനി​ക്കു് ഉഷ​യു​ടെ കത്തു് കി​ട്ടി. താൻ ഒരു സ്ക്കൂ​ളി​ന്റെ ഹെ​ഡ്മി​സ്റ്റ്ര​സാ​ണെ​ന്നു് അറി​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു്. ഈ മാസം ആദ്യ​ത്തെ ആഴ്ച​യിൽ ഉഷ​യു​ടെ മക​ന്റെ വി​വാ​ഹ​മാ​ണെ​ന്നു് അറി​യി​ക്കു​ന്ന കത്തു കി​ട്ടി. അവ​രു​ടെ ഭർ​ത്താ​വു് പി. കെ. വേ​ണു​ഗോ​പാൽ അയച്ച കത്തു്. അതിൽ Son of late Smt. Usha എന്നു കണ്ടു ഞാൻ നടു​ങ്ങി​പ്പോ​യി. ആ നടു​ക്ക​ത്തോ​ടെ​യാ​ണു് ഞാൻ ഈ വരികൾ കു​റി​ക്കു​ന്ന​തു്. നന്മ​യു​ള്ള​വർ വേഗം പോ​കു​ന്നു. നന്മ​യി​ല്ലാ​ത്ത ഞാൻ ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.

ചോ​ദ്യം: ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​സ്തു​തി നി​ങ്ങൾ അവ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചോ?

ഉത്ത​രം: നി​ങ്ങൾ​ക്കു അറി​യാൻ പാ​ടി​ല്ലാ​ത്ത​തി​നു് എനി​ക്കു് എന്തു​ചെ​യ്യാം? വി​ശ്വ​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലാ​ണു് ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​യു​ടെ സ്ഥാ​നം. പോൾ വെർ​ലേൻ പോലും ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​യു​ടെ ഒരു രോ​മ​ത്തി​നു് വി​ല​പി​ടി​ക്കി​ല്ല. ഇവിടെ കുറെ വിവരം കെ​ട്ട​വർ ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​യെ​ക്കാൾ വയലാർ രാ​മ​വർ​മ്മ​യാ​ണു് വലിയ കവി എന്നു പറ​ഞ്ഞു നട​ക്കു​ന്നു. ഏഭ്യ​ത്ത​രം.

ചോ​ദ്യം: പി. കെ. ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ന്റെ ‘ഇനി ഞാ​നു​റ​ങ്ങ​ട്ടെ’ എന്ന നോവൽ മാ​സ്റ്റർ​പീ​സ​ല്ലേ?

ഉത്ത​രം: എട്ട​ര​ക്ക​ട്ട​യി​ലു​ള്ള നി​ല​വി​ളി​യാ​ണു് ആ നോവൽ. ചവ​റാ​ണ​തു്.

ചോ​ദ്യം: കു​ട്ടി​കൃ​ഷ്ണ​മാ​രാ​രു​ടെ ഭാ​ര​ത​പ​ര്യ​ട​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള അഭി​പ്രാ​യം വേറെ ആർ​ക്കെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ടോ?

ഉത്ത​രം: വ്യ​ക്തി​വി​വേ​ക​കാ​ര​ന്റെ ശി​ഷ്യ​നാ​ണു് കു​ട്ടി​കൃ​ഷ്ണ​മാ​രാർ. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വഴി​പി​ഴ​ച്ച യു​ക്തി​യാ​ണു് മാ​രാർ​ക്കു​മു​ള്ള​തു്. ‘ഭാ​ര​ത​പ​ര്യ​ടന’ത്തെ ആയി​രം​കൊ​ണ്ടു ഗു​ണി​ച്ചാൽ ‘വ്യ​ക്തി​വി​വേ​കം’ ഉണ്ടാ​കും. ധി​ഷ​ണാ​ശാ​ലി​യായ ബാ​ല​ച​ന്ദ്രൻ ചു​ള്ളി​ക്കാ​ടു് എന്നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു. വാ​ല്മീ​കി​യാ​രെ​ന്നും വ്യാ​സൻ ആരെ​ന്നും കു​ട്ടി​കൃ​ഷ്ണ​മാ​രാർ​ക്കു് അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടെ​ന്നു്. സത്യം. ഇന്ന​ത്തെ സം​സ്കൃ​ത​പ​ണ്ഡി​ത​ന്മാ​രിൽ (ഇന്ത്യ​യി​ലെ പണ്ഡി​ത​ന്മാ​രെ​യാ​ണു് ഞാൻ ഉദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്ന​തു്) അദ്വീ​ത​യ​നാ​ണു് എം. എച്ച്. ശാ​സ്ത്രി​കൾ. അദ്ദേ​ഹം പറയും. മാരാർ ധർ​മ്മ​ത്തെ​യാ​കെ അധർ​മ്മ​മാ​യി കണ്ടു​വെ​ന്നു്. അധർ​മ്മ​മെ​ല്ലാം മാ​രാർ​ക്കു ധർ​മ്മ​മാ​ണെ​ന്നു ഞാനും പറയും. പലരും ധരി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു അദ്ദേ​ഹം സം​സ്കൃ​ത​പ​ണ്ഡി​ത​നാ​ണെ​ന്നു്. അതു ശരി​യ​ല്ല. സാ​ഹി​ത്യ​നി​രൂ​പ​ണ​ത്തിൽ എം. ആർ. നായർ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന പ്ര​ഗ​ല്ഭത മാ​രാർ​ക്കി​ല്ല. റ്റാ​ഗോ​റി​ന്റെ മൃ​ത്യു​ബോ​ധ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു് അദ്ദേ​ഹ​മെ​ഴു​തിയ ‘മൃ​ത്യു​ശ്ച’ എന്ന പ്ര​ബ​ന്ധം​പോ​ലെ ഒരു പ്ര​ബ​ന്ധം കു​ട്ടി​കൃ​ഷ്ണ​മാ​രാർ​ക്കു എഴു​താ​നാ​വി​ല്ല. മൂ​ല്യ​നിർ​ണ്ണ​യ​ത്തിൽ ഭാ​വ​സം​ദൃ​ബ്ധ​ത​യിൽ (Sensibility) മു​ണ്ട​ശ്ശേ​രി എത്ര​യോ ഉയർ​ന്നു​നി​ല്ക്കു​ന്നു മാ​രാ​രെ​ക്കാൾ. പല​പ്പോ​ഴും ഞാൻ പറഞ്ഞ ഇക്കാ​ര്യം ഇനി ആവർ​ത്തി​ക്കി​ല്ല.

ചോ​ദ്യം: ശാ​കു​ന്ത​ളം നാ​ട​ക​ത്തി​ലെ ‘ക്ഷാ​മ​ക്ഷാ​മ​ക​പോ​ലെ മന​ന​മു​രഃ കാ​ഠി​ന്യ​മു​ക്ത​ക​സ്ത​നം’ എന്ന ശ്ലോ​ക​ത്തി​ലെ ക്ഷാ​മ​ക്ഷാമ പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​നു് അതി​ക്ഷാ​മ​മെ​ന്ന​ല്ല. അർ​ത്ഥ​മെ​ന്നും ക്ഷാ​മ​പ്രാ​യം (ഏതാ​ണ്ടു ക്ഷാ​മം) എന്ന അർ​ത്ഥ​മേ​യു​ള്ളു​വെ​ന്നും നി​ങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞു. ഇതി​നു് വ്യാ​ക​ര​ണ​സ​മ്മ​ത​മു​ണ്ടോ?

ഉത്ത​രം: M. R. Kale പറ​യു​ന്നു: Technically this means ഈഷ​ത്ക്ഷാമ, somewhat emaciated, the doubling of the attribute is by the sutra പ്ര​കാ​രേ​ഗു​ണ​വ​ച​ന​സ്യ… ക്ഷാമ ക്ഷാ​മ​മെ​ന്ന​തു് അതി​ക്ഷാ​മ​മെ​ന്നു് വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ണ്ടു്. അപ്പോൾ ശകു​ന്ത​ള​യു​ടെ കവിൾ സോ​ഡാ​ക്കു​പ്പി​പ്പോ​ലെ ഒട്ടി​പ്പോ​യെ​ന്നു വരും. അങ്ങ​നെ കവി​ളൊ​ട്ടിയ ശകു​ന്തള ആലം​ബ​ന​വി​ഭാ​വ​മാ​ണെ​ന്നു് ഓർ​ക്ക​ണം. അവ​ളെ​ക്ക​ണ്ടാൽ ദു​ഷ്യ​ന്ത​ന്റെ രതി എന്ന സ്ഥാ​യി​ഭാ​വ​ത്തി​നു് ഉദ്ദീ​പ​നം ഉണ്ടാ​വു​ക​യി​ല്ല. അതു് ശൃം​ഗാ​ര​ര​സ​മാ​യി​ത്തീ​രു​ക​യി​ല്ല. അതി​നാൽ ‘ഒട്ടീ ഹന്ത കവിൾ​ത്ത​ടം’ എന്ന തർ​ജ്ജമ അബ​ദ്ധ​മാ​ണു്. മന്ദ​മ​ന്ദം = അതി​മ​ന്ദ​മെ​ന്ന അർ​ത്ഥ​മ​ല്ല. ഏതാ​ണ്ടു് മന്ദം എന്നാ​ണു്. ശു​ക്ല​ശു​ക്ലം = അതി​യാ​യി വെ​ളു​ത്ത​തു് എന്ന അർ​ത്ഥ​മ​ല്ല. ശു​ക്ല​പ്രാ​യം = ഏതാ​ണ്ടു് വെ​ളു​ത്ത​തു് എന്നേ അർ​ത്ഥം പറ​യാ​നാ​വൂ.

ഭൃ​ലോ​ങ്

നി​ന്ദ​ന​വും അപ​മാ​ന​ന​വും ക്ഷ​ത​മേ​ല്പി​ക്ക​ലും ഉണ്ടാ​കു​മെ​ന്നു് മുൻ​കൂ​ട്ടി അറി​ഞ്ഞാ​ലും അന്യർ​ക്കു് ഉപ​കാ​രം ചെ​യ്യ​ണം നമ്മൾ.

ഗ്രാ​മ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​ചെ​ന്നു് ആരു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും വീടു് എവി​ടെ​യാ​ണെ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടോ എന്റെ വാ​യ​ന​ക്കാർ? ചോ​ദി​ച്ചാൽ പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ പൗ​ര​നോ​ടു ചോ​ദി​ച്ചാൽ കി​ട്ടു​ന്ന മറു​പ​ടി​യ​ല്ല കി​ട്ടു​ന്ന​തു്. നഗ​ര​ത്തിൽ കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടു​ന്ന​വൻ ‘ആ അറി​യി​ല്ല’ എന്നു പറയും. ഗ്രാ​മീ​ണർ അങ്ങ​നെ​യ​ല്ല. ഉടനെ അനു​കൂ​ല​മായ മറു​പ​ടി നല്കും. “ഈ റോ​ഡി​ലൂ​ടെ അര ഭൃ​ലോ​ങ് പോകണം. ആ അര​ഭൃ​ലോ​ങ് അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്തു് വല​ത്തോ​ട്ടു് ഒരു ചെറിയ പാത കാണാം. അതിൽ കാൽ ഭൃ​ലോ​ങ് പോയി ഇട​ത്തോ​ട്ടു് തി​രി​ഞ്ഞാൽ അഞ്ചാ​മ​ത്തെ വീ​ടാ​ണ​തു്.” (ഫർ​ലോ​ങ്ങാ​ണു് ഗ്രാ​മ​വാ​സി​ക​ളു​ടെ ഭൃ​ലോ​ങ്) കൃ​ത​ജ്ഞ​താ​ഭ​രി​ത​മായ നേ​ത്ര​ങ്ങൾ​കൊ​ണ്ടു് അയാളെ ഒന്നു നോ​ക്കി​യി​ട്ടു് നമ്മൾ നട​ക്കു​ന്നു. നട​ത്തം അന​വ​ര​ത​മാ​ണു്. പകുതി ഭൃ​ലോ​ങ് അല്ല. രണ്ടു മൈൽ നട​ന്നാ​ലേ ആ വല​ത്തോ​ട്ടു​ള്ള വഴി കാണൂ. (ഗ്രാ​മ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു പാർ​ക്കു​ന്ന​വർ​ക്കെ​ല്ലാം രണ്ടു മൈൽ അര​ഭൃ​ലോ​ങ് ആണു്) കാൽ ഭൃ​ലോ​ങ് എന്നു പറ​ഞ്ഞ​തു് ഒരു മൈ​ലാ​ണെ​ന്ന സത്യം നട​ക്കു​മ്പോൾ ബോ​ധ​പ്പെ​ടും. നട​ന്നു​ചെ​ല്ലൂ. ഒരു വീ​ടു​പോ​ലും അവി​ടെ​യെ​ങ്ങും കാ​ണി​ല്ല. മാ​ത്ര​മ​ല്ല, Dead end-​ലാണു് നമ്മൾ എത്തി​യ​തെ​ന്നും മന​സ്സി​ലാ​ക്കും. (റോഡ് അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്നി​ടം dead end. പി​ന്നീ​ടു് മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കാൻ വയ്യ.) ചന്ദ്ര​മ​തി ഭാ​ഷാ​പോ​ഷി​ണി​യിൽ എഴു​തിയ ‘തട്ടാ​ര​ക്കു​ടി​യി​ലെ വി​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങൾ’ ഇതു​പോ​ലെ​യൊ​രു ‘ഡെഡ് എൻഡിൽ’ വാ​യ​ന​ക്കാ​രെ കൊ​ണ്ടു​ചെ​ല്ലു​ന്നു. മത്താ​യി​ച്ചൻ രാ​വി​ലെ നട​ക്കു​മ്പോൾ മാടൻ വി​ഗ്ര​ഹ​ത്തെ കാ​ണു​ന്നു. മാ​ട​ന്റെ അടു​ത്തു ദേ​വി​യു​ടെ വി​ഗ്ര​ഹം. അല്പം​ക​ഴി​ഞ്ഞു അയാൾ തി​രി​ച്ചു​വ​രു​മ്പോൾ വി​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങൾ കാ​ണാ​നി​ല്ല. (അതോ നേ​രെ​മ​റി​ച്ചോ?) അങ്ങോ​ട്ടു പോ​കു​മ്പോൾ വി​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളി​ല്ല. തി​രി​ച്ചു​വ​രു​മ്പോൾ അവ സ്റ്റെ​ഡി​യാ​യി നി​ല്ക്കു​ന്നു. ശരി​യേ​തെ​ന്നു കണ്ടു​പി​ടി​ക്കാൻ മാർ​ഗ്ഗ​മി​ല്ല. ചന്ദ്ര​മ​തി​യു​ടെ കഥ വാ​യി​ച്ച​തി​നു​ശേ​ഷം മാസിക നഷ്ട​പ്പെ​ട്ടു​പോ​യി.) ഗ്രാ​മീ​ണ​രു​ടെ ഇടയിൽ ബഹളം. അവർ മാ​ട​നെ​യും ദേ​വി​യെ​യും കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​നു​ള്ളി​ലാ​ക്കി. അപ്പോ​ഴും അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​ക​ലി​നും പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​ക​ലി​നും മാ​റ്റ​മി​ല്ല. ഇങ്ങ​നെ കഥ അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. സി. വി. രാ​മൻ​പി​ള്ള പറ​ഞ്ഞ​പോ​ലെ ‘അന്ത​വും കുന്ത’വു​മി​ല്ലാ​തെ​യു​ള്ള പര്യ​വ​സാ​നം വി​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​സ്വ​ഭാ​വ​ത്തി​നും അപ്ര​ത്യ​ക്ഷ​സ്വ​ഭാ​വ​ത്തി​നും എന്തേ അർ​ത്ഥം? സൂ​ച​ക​പ​ദ​ങ്ങൾ​പോ​ലു​മി​ല്ല അതു മന​സ്സി​ലാ​ക്കാൻ. വാ​യിൽ​വ​ന്ന​തു കോ​ത​യ്ക്കു പാ​ട്ടു് എന്ന മട്ടി​ലാ​ണു് ചന്ദ്ര​മ​തി കഥ​യെ​ഴു​തു​ന്ന​തു്. കേ​ന്ദ്ര​ത്തിൽ നി​ല്ക്കു​ന്ന പ്ര​മേ​യ​മി​ല്ല. വേ​ണ്ടാ​ത്ത​തൊ​ക്കെ വി​ര​സ​മാ​യി വർ​ണ്ണി​ച്ചു് ശ്രീ​മ​തി കഥ​യു​ടെ ദൈർ​ഘ്യം കൂ​ട്ടു​ന്നു. ഈ സാ​ഹ​സി​ക്യ​ത്തെ സാ​ഹി​ത്യ​മെ​ന്നു് വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്ങ​നെ? ഇന്ന​ത്തെ (11-12-01) ഇൻ​ഡ്യൻ എക്സ്പ്ര​സ് പത്ര​ത്തിൽ കെ. ഇ. മാ​മ്മൻ ഹർ​ത്താ​ലും ബന്ദും ഒരു​പോ​ലെ ജന​ദ്രോ​ഹം എന്നെ​ഴു​തിയ പ്ല​ക്കാർ​ഡ് ഉയർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു നി​ല്ക്കു​ന്ന പട​മു​ണ്ടു്. ‘ഹർ​ത്താ​ലും ബന്ദും ചന്ദ്ര​മ​തി​യു​ടെ കഥയും ജന​ദ്രോ​ഹം’ എന്നു് അതു് മാ​റ്റി​യെ​ഴു​തേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു ഈ സ്വാ​ത​ന്ത്യ​സം​ര​ക്ഷ​കൻ.

വിനു എബ്ര​ഹാം
images/koya.jpg
സി. എച്ച്. മു​ഹ​മ്മ​ദ്കോയ

അച്ഛ​നും മക്ക​ളും അമ്മ​യും മക്ക​ളും സഹോ​ദ​ര​നും സഹോ​ദ​രി​യും ഇവർ തമ്മി​ലു​ള്ള ബന്ധ​ത്തെ രക്ത​ബ​ന്ധം എന്നു പറയാം. ഇത്ത​ര​ത്തിൽ ബന്ധ​മു​ണ്ടു് വ്യ​ക്തി​യും ജന്മ​ദേ​ശ​വും തമ്മിൽ. അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് ജന്മ​ദേ​ശ​ത്തു് ജോലി നോ​ക്കു​ന്ന​വ​നെ മറ്റൊ​രു സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു മാ​റ്റു​മ്പോൾ അയാൾ​ക്കു് (ജോ​ലി​യു​ള്ള​വ​നു്) അതി​ക്ലേ​ശം ഉണ്ടാ​കു​ന്ന​തു്. തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു് വള​രെ​ക്കാ​ലം ജോലി നോ​ക്കി​യി​രു​ന്ന എന്നെ ഒരു ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻ ചി​റ്റൂ​രേ​ക്കു മാ​റ്റി. നല്ല​യാ​ളു​കൾ. കോ​ളേ​ജ് നന്നു്. വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​കൾ യോ​ഗ്യർ. പക്ഷേ, എനി​ക്കു് അസ്വ​സ്ഥത. ഇതു് ഞാനും ജന്മ​ദേ​ശ​വും തമ്മി​ലു​ള്ള ബന്ധ​ത്തി​നു ഭംഗം വന്ന​തി​നാ​ലാ​യി​രു​ന്നു. എന്റെ ദൗർ​ഭാ​ഗ്യാ​വ​സ്ഥ കണ്ടു് മാ​വേ​ലി​ക്കര അച്യു​തൻ കാ​രു​ണ്യ​ത്തോ​ടെ പ്ര​ഫെ​സർ ജോസഫ് മു​ണ്ട​ശ്ശേ​രി​യെ വസ്തു​ത​കൾ ധരി​പ്പി​ച്ചു. മു​ണ്ട​ശ്ശേ​രി ഞാൻ അഭ്യർ​ത്ഥി​ക്കാ​തെ തന്നെ ഇ. എം. എസ്സി​നോ​ടു പറ​ഞ്ഞു. അദ്ദേ​ഹം വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​മ​ന്ത്രി സി. എച്ച്. മു​ഹ​മ്മ​ദ്കോ​യ​യോ​ടു സം​സാ​രി​ച്ചു് എന്നെ തി​രി​ച്ചു തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തേ​ക്കു മാ​റ്റി​ച്ചു. മു​ണ്ട​ശ്ശേ​രി​യെ ഞാൻ വാ​ക്കു​കൾ​കൊ​ണ്ടു് എറ്റി​യി​ട്ടേ​യു​ള്ളു. എങ്കി​ലും മഹാ​മ​ന​സ്ക​നായ അദ്ദേ​ഹം എന്നെ സഹാ​യി​ച്ചു. ഞാൻ വാ​ക്കു​കൾ​കൊ​ണ്ടു പു​ഷ്പാർ​ച്ചന നട​ത്തു​ന്ന ജി. ശങ്ക​ര​ക്കു​റു​പ്പു് സഹാ​യി​ച്ചി​ല്ല. തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു് എത്തിയ ഞാൻ ജീവൻ വീ​ണ്ടെ​ടു​ത്തു സു​ഖ​മാ​യി കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടി. മാ​വേ​ലി​ക്കര അച്യു​തൻ, മു​ണ്ട​ശ്ശേ​രി, ഇം. എം. എസ്സു്. ഇവ​രോ​ടു് എനി​ക്കു കട​പ്പാ​ടു​ണ്ടു്. ഭൂ​വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലും ശീ​തോ​ഷ്ണാ​വ​സ്ഥ​ക​ളും വി​ഭി​ന്ന​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നാ​കാം. എങ്കി​ലും ജന്മ​ദേ​ശ​ത്തോ​ടു​ള്ള ബന്ധം രക്ത​ബ​ന്ധം​പോ​ലെ ദൃ​ഢ​ത​യാർ​ന്ന​താ​ണു്. സത്യ​സ​ന്ധ​മാ​ണു്. ഒരു പു​ഴ​യോ​ടു ബന്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തി ഒരു വൃ​ദ്ധ​യു​ടെ ജീ​വി​തം ആവി​ഷ്ക​രി​ക്കു​ന്ന വിനു എബ്ര​ഹാ​മി​ന്റെ ‘രണ്ടു കൂ​ട്ടു​കാർ’ എന്ന കഥ ഹൃ​ദ്യ​മാ​യ​തു് (മാ​ധ്യ​മം വാരിക) ആ ബന്ധ​ത്തി​ന്റെ ശാ​ശ്വ​താ​വ​സ്ഥ​യും ചൈ​ത​ന്യ​വും ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ച​തി​നാ​ലാ​ണു്. വീടു മാ​റി​പ്പോ​കു​ന്ന വൃദ്ധ ആ ബഹ​ള​ത്തി​ലൊ​ന്നും പങ്കു​കൊ​ള്ളാ​തെ വീ​ട്ടി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള പു​ഴ​യു​ടെ തീ​ര​ത്തു് ചെ​ന്നു് ഇരി​ക്കു​ന്നു. കഥാ​കാ​രൻ ഗതാ​വ​ലോ​കന കലാ​സ​ങ്കേ​ത​ത്തി​ലൂ​ടെ വൃ​ദ്ധ​യെ​യും പു​ഴ​യെ​യും കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കു​ന്നു. പു​ഴ​യിൽ ഷീ​ല​യും പ്രേം​ന​സീ​റും നീ​ന്തി​ത്തു​ടി​ച്ചു് അഭി​ന​യി​ക്കു​ന്ന​തു​മൊ​ക്കെ വിനു എബ്ര​ഹാം ആലേ​ഖ​നം ചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ടു്. അദ്ദേ​ഹം വി​ദ​ഗ്ദ്ധ​മാ​യി ആ ചല​ച്ചി​ത്ര​താ​ര​ങ്ങ​ളെ വൃ​ദ്ധ​യു​ടെ​യും അവ​രു​ടെ ഭർ​ത്താ​വി​ന്റെ​യും യൗ​വ്വ​ന​കാ​ല​വു​മാ​യി ബന്ധി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. വൃദ്ധ പു​ഴ​യു​ടെ തീ​ര​ത്തു് വള​രെ​നേ​ര​മി​രു​ന്നു് അതു​മാ​യി (പു​ഴ​യു​മാ​യി) താ​ദാ​ത്മ്യം പ്രാ​പി​ക്കു​ന്നു. പ്ര​കൃ​തി​യെ​യും മനു​ഷ്യാ​ത്മാ​വി​നെ​യും ഒന്നാ​ക്കു​ന്ന നല്ല കഥ​യാ​ണി​തു്. വൃ​ദ്ധ​യു​ടെ സ്വ​ഭാ​വ​ത്തി​നു് സാർ​വ​ലൗ​കി​കാം​ശ​മു​ണ്ടു്. പു​ഴ​യ്ക്കും അതു​ണ്ടു്. അവ രണ്ടി​നെ​യു​മാ​ണു് കഥാ​കാ​രൻ ഒന്നാ​ക്കു​ന്ന​തു്. നാ​ടൻ​ശൈ​ലി​യി​ലാ​ണു് ആഖ്യാ​നം. അതും നന്നാ​യി.

പല കാ​ര്യ​ങ്ങൾ
images/Changampuzha.jpg
ചങ്ങ​പുഴ

ഇപ്പോൾ എനി​ക്കു കു​പ്ര​സി​ദ്ധി​യെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ടു്. ഇതു​പോ​ലു​മി​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന കാ​ല​യ​ള​വിൽ ഒരാൾ എന്റെ തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്രം എഴു​താൻ വന്നു. വന്ന​യാ​ളി​നെ​ക്കൂ​റി​ച്ചു് അപ​വാ​ദ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹം ആരുടെ തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്ര​മെ​ഴു​തു​ന്നു​വോ ആ ആൾ ഒരാ​ഴ്ച​യ്ക്ക​കം മരി​ക്കും. എനി​ക്കു അന്ധ​വി​ശ്വാ​സ​മേ​യി​ല്ല. പക്ഷേ, എന്റെ വീ​ട്ടു​കാർ അന്ധ​വി​ശാ​സി​ക​ളാ​ണു് തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്ര​മെ​ഴു​തു​ന്ന ആൾ വന്ന​പ്പോൾ സഹ​ധർ​മ്മി​ണി​യും കു​ട്ടി​ക​ളും ഒറ്റ​ക്കെ​ട്ടാ​യി എതിർ​ത്തു. വന്ന​യാ​ളി​നോ​ടു കു​ട്ടി​കൾ​ത​ന്നെ പറ​ഞ്ഞു: “അച്ഛൻ പോയാൽ ഞങ്ങൾ​ക്കു കഞ്ഞി​വെ​ള്ളം കു​ടി​ച്ചു കി​ട​ക്കാൻ ഒക്കു​ക​യി​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടു് തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്ര​മെ​ഴു​താൻ ഞങ്ങൾ സമ്മ​തി​ക്കി​ല്ല.” ആഗതൻ ചി​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് തി​രി​ച്ചു​പോ​യി. അദ്ദേ​ഹം എഴു​തി​യാൽ മര​ണ​മു​ണ്ടാ​കു​മെ​ങ്കി​ലും എനി​ക്കു് ആ മനു​ഷ്യ​നെ വലിയ ഇഷ്ട​മാ​യി​രു​ന്നു. ചി​രി​ച്ച മുഖം എപ്പോ​ഴും അതി​നു് ആകർ​ഷ​ക​ത്വ​മു​ണ്ടു്. ഒരി​ക്ക​ലും ഒരു പരു​ക്കൻ​വാ​ക്കും ആ എഴു​ത്തു​കാ​ര​ന്റെ നാവിൽ നി​ന്നും വരി​ല്ല. കു​ലീ​ന​ത​യു​ള്ള മനു​ഷ്യൻ അദ്ദേ​ഹം കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ വാ​ക്കു​കേ​ട്ടു വീ​ട്ടിൽ നി​ന്നി​റ​ങ്ങി​പ്പോ​യ​പ്പോൾ എനി​ക്കു സങ്ക​ട​മു​ണ്ടാ​യി. ഈ എഴു​ത്തു​കാ​രൻ എൽ. എ. രവി​വർ​മ്മ​യെ കാണാൻ ചെ​ന്നു. (പണ്ഡി​തൻ, ഭാ​ഷാ​ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞൻ, കണ്ണു​ഡോ​ക്ടർ) തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്ര​മെ​ഴു​താൻ ചെ​ന്നി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു് അദ്ദേ​ഹ​മെ​ന്നു് മന​സ്സി​ലാ​ക്കി എൽ. എ. രവി​വർ​മ്മ പറ​ഞ്ഞു “നി​ങ്ങൾ വരാൻ സമ​യ​മാ​യി​ല്ല. ആറു​മാ​സം കഴി​ഞ്ഞു വന്നോ​ളു. അപ്പോൾ എഴു​താം.” ആറു​മാ​സം കഴി​ഞ്ഞു് എഴു​ത്തു​കാ​രൻ രവി​വർ​മ്മ​യു​ടെ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി. അദ്ദേ​ഹം തന്നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്ന കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്രം ഒരാ​ഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ വന്നു. മൂ​ന്നു ദിവസം കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. അതി​നു​മുൻ​പു് എൽ. എ. രവി​വർ​മ്മ മരി​ച്ചു.

വി​ശ്വ​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലാ​ണു് ചങ്ങ​പു​ഴ​യു​ടെ സ്ഥാ​നം. പോൾ വെർ​ലേൻ പോലും ചങ്ങ​മ്പു​ഴ​യു​ടെ ഒരു രോ​മ​ത്തി​നു് വി​ല​പി​ടി​ക്കി​ല്ല.

ഒരു ചെ​ക്ക​സ്ലൊ​വാ​ക്യൻ കഥ​യു​ണ്ടു്. ‘Vampire’എന്ന പേരിൽ. അതു ഞാൻ വാ​യി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. ചങ്ങ​മ്പുഴ ‘രക്ത​ര​ക്ഷ​സ്സു് ’ എന്ന പേരിൽ അതു തർ​ജ്ജമ ചെ​യ്തു. ആ ഭാ​ഷാ​ന്ത​രീ​ക​ര​ണ​വും ഞാൻ വാ​യി​ച്ചു. രക്ത​ര​ക്ഷ​സ്സു് ചി​ത്ര​കാ​ര​നാ​ണു്. അയാൾ ആരുടെ പടം വര​ച്ചാ​ലും ആ ആൾ ഉടനെ മരി​ക്കും. രോ​ഗം​പി​ടി​ച്ച ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി​യു​മാ​യി ബന്ധു​ക്കൾ ഒരി​ട​ത്തു് എത്തു​ന്നു. അവർ പെൺ​കു​ട്ടി​യെ കാ​റ്റു​കൊ​ള്ളി​ക്കാൻ ഒരു കു​ന്നിൽ ചെ​ന്നി​രി​ക്കു​മ്പോൾ ദൂരെ ആ ചി​ത്ര​കാ​രൻ ഇരു​ന്നു പടം വര​യ്ക്കു​ക​യാ​ണു്. അയാ​ളോ​ടു പെൺ​കു​ട്ടി​യു​ടെ ബന്ധു ശണ്ഠ​കൂ​ടി. ചി​ത്ര​കാ​രൻ കു​ന്നിൻ പു​റ​ത്തു് മലർ​ന്നു​വീ​ണു. അയാ​ളു​ടെ അടു​ത്തു വര​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന ചി​ത്രം വീ​ണു​കി​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അവർ നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ രോ​ഗി​ണി​യായ ആ പെൺ​കു​ട്ടി​യു​ടെ ചി​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു അതു്.

images/paul.png
പോൾ വെർ​ലേൻ

ചി​ല​രി​ങ്ങ​നെ​യാ​ണു്. അവ​രു​ടെ സാ​ന്നി​ദ്ധ്യം മതി. മറ്റു​ള്ള നി​ര​പ​രാ​ധർ​ക്കും ആപ​ത്തു സം​ഭ​വി​ക്കും. ഞാൻ കെ. ബാ​ല​രാ​മ​പ്പ​ണി​ക്കർ​സ്സാ​റു​മാ​യി വട​ക്കൊ​രി​ട​ത്തു് മീ​റ്റി​ങ്ങി​നു പോ​വു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പേ​ട്ട​യിൽ​നി​ന്നു് പണി​ക്കർ​സ്സാ​റ് കാറിൽ കയറി. വണ്ടി നീ​ങ്ങി​യ​യു​ട​നെ സം​സ്കൃത കോ​ളേ​ജിൽ ഞങ്ങ​ളു​ടെ രണ്ടു​പേ​രു​ടെ​യും ശി​ഷ്യ​നായ ഒരാൾ കൈ​കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ഓടി​യെ​ത്തി. ഡ്രൈ​വർ കാറു് നി​റു​ത്തി​യ​പ്പോൾ മുൻ​വ​ശ​ത്തെ ഡോർ തു​റ​ന്നു് അയാൾ കയ​റി​യി​രു​ന്നു. പണി​ക്കർ​സ്സാ​റു് എന്റെ കാതിൽ പ്പ​റ​ഞ്ഞു “നമു​ക്കു് ഇന്നു് ആപ​ത്തു​ണ്ടാ​കും. ഇയാ​ളു​ടെ സാ​ന്നി​ദ്ധ്യ​മാ​ണു് വി​പ​ത്തി​നു കാ​ര​ണ​മാ​കു​ന്ന​തു്.” സാറു് പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ സം​ഭ​വി​ച്ചു. ആറ്റി​ങ്ങൽ​ക​ഴി​ഞ്ഞു് ഒരു മൈൽ പോ​യ​തേ​യു​ള്ളു. ഒരു പെൺ​കു​ട്ടി (അഞ്ചു വയ​സ്സു വരും) കാ​റി​ന്റെ മുൻ​വ​ശ​ത്തു് ചാടി. ഡ്രൈ​വർ ബ്രെ​യ്ക് ഇട്ടി​ട്ടും പ്ര​യോ​ജ​ന​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. കു​ട്ടി മരി​ച്ചി​ല്ല. എങ്കി​ലും അതി​ന്റെ മു​തു​കി​ലെ തൊലി പാ​ളി​യാ​യി ഇള​കി​പ്പോ​യി. ഡ്രൈ​വർ ഓടി രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു. കണ്ണ​ട​ച്ചു തു​റ​ക്കു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പു് ലക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നു് ഇസ്ലാം മത​ത്തിൽ​പെ​ട്ട​വർ ഞങ്ങ​ളെ വള​ഞ്ഞു അടി​ക്കാ​നാ​യി. അപ്പോൾ ഭാ​ഗ്യം​കൊ​ണ്ടു് എന്റെ കൂ​ട്ടു​കാ​ര​നായ അബ്ദുൾ​ഖാ​ദർ ഞങ്ങ​ളു​ടെ രക്ഷ​യ്ക്കു് എത്തി. ‘കൃ​ഷ്ണൻ​നാ​യർ എന്റെ സു​ഹൃ​ത്താ​ണു്. തൊ​ട​രു​തു്’ എന്നു് അദ്ദേ​ഹം ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ രക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു. കു​ട്ടി​യെ ആശു​പ​ത്രി​യിൽ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. കു​റ​ച്ചു രൂ​പ​യും കു​ട്ടി​യു​ടെ അച്ഛ​ന​മ്മ​മാർ​ക്കും ഞങ്ങൾ കൊ​ടു​ത്തു.

വി​മാ​നം തകർ​ന്നു് 250 ആളുകൾ മരി​ക്കു​ന്നു. ഈ ഇരു​ന്നൂ​റ്റി​യ​മ്പ​തു പേരും പാപം ചെ​യ്ത​വ​രോ? അല്ല. അതി​നു് അര​വി​ന്ദ​ഘോ​ഷി​ന്റെ ഒരു ശി​ഷ്യൻ സമാ​ധാ​നം പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഇരു​ന്നൂ​റ്റി​യ​മ്പ​തു പേരിൽ ഒരാൾ കാണും ദുർ​വി​ധി​ക്കാ​റ്റു തട്ടി​യ​വ​നാ​യി. അയാൾ മരി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ കൂടെ മറ്റു​ള്ള​വ​രും മരി​ക്കു​ന്നു. ഈ അഭി​പ്രാ​യം അത്ര​ത്തോ​ളം ശരിയോ എന്നു് എനി​ക്കു സംശയം.

images/Isak.jpg
ഈസാക് ദീനസൻ

ഡാ​നി​ഷ്[1] എഴു​ത്തു​കാ​രി ഈസാക് ദീനസൻ (Isak Dinesen, 1885–1962) ഉജ്ജ്വല പ്ര​തി​ഭ​യാൽ അനു​ഗ്ര​ഹീ​ത​യാ​ണു്. അവ​രു​ടെ കഥ​കൾ​ക്കും നോ​വ​ലു​കൾ​ക്കും അന്യാ​ദൃ​ശ്യ​സ്വ​ഭാ​വ​മു​ണ്ടു്. ‘Out of Africa’ എന്ന ആത്മ​കഥ അതി​ഗം​ഭീ​ര​മാ​ണു്. ദീ​ന​സി​ന്റെ പ്ര​ഖ്യാത ചെ​റു​ക​ഥ​യാ​ണു്. ‘The Sailor Boy’s Tale’ എന്ന​തു്. കപ്പൽ പോ​കു​മ്പോൾ ഒരു പക്ഷി പാ​മ​ര​ത്തി​ലെ നൂലിൽ കാലു കു​രു​ങ്ങി രക്ഷ​പ്പെ​ടാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തു് സൈമൺ എന്ന യു​വ​നാ​വി​കൻ കണ്ടു. പണ്ടു് തന്റെ വീ​ട്ടി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള കല്ലിൽ ഇതു​പൊ​ലെ​യൊ​രു പക്ഷി ഇരു​ന്ന​തു് ആ ബാലൻ കണ്ടി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതു പൊ​ടു​ന്ന​നെ പറ​ന്നു​യർ​ന്നു. ഇപ്പോൾ പാ​മ​ര​ത്തിൽ കഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന പക്ഷി​യും അന്നു പറ​ന്നു​യർ​ന്ന പക്ഷി​യും ഒന്നാ​ണെ​ന്നു സൈമൺ വി​ചാ​രി​ച്ചു. അയാൾ പാ​മ​ര​ത്തിൽ പ്ര​യാ​സ​പ്പെ​ട്ടു കയറി. കയ​റി​ച്ചെ​ന്ന​പ്പോൾ കോപം നി​റ​ഞ്ഞ മഞ്ഞ​ക്ക​ണ്ണു​കൾ​കൊ​ണ്ടു് ആ പക്ഷി അവനെ നോ​ക്കി. നാ​വി​കൻ പേ​നാ​ക്ക​ത്തി​യെ​ടു​ത്തു നൂ​ലു​കൾ മു​റി​ച്ചു് പക്ഷി​യെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി. പക്ഷേ, അതു് അവ​ന്റെ തള്ള​വി​രൽ കൊ​ത്തി​മു​റി​ച്ചു രക്തം ഒഴു​കാൻ തു​ട​ങ്ങി. പരോ​പ​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ കയ്പു​ള്ള ഫല​മാ​ണി​തു്. നമ്മൾ ആർ​ക്കു് ഉപ​കാ​രം ചെ​യ്താ​ലും ആ വ്യ​ക്തി തി​രി​ഞ്ഞു​കു​ത്താ​തി​രി​ക്കി​ല്ല. ഈസാക് ദീനസൻ ഇതു് ഒരു കഥാ​സം​ഭ​വ​ത്തി​ലൂ​ടെ വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി​ത്ത​രു​ന്നു നമു​ക്കു്. ഇതു​കൊ​ണ്ടു് ആർ​ക്കും ഉപ​കാ​രം ചെ​യ്യ​രു​തെ​ന്നു പറ​യു​ക​യ​ല്ല ഞാൻ. ഉപ​കാ​രം ചെ​യ്താൽ ഇങ്ങോ​ട്ടു ക്ഷ​ത​മേ​ല്പി​ക്കും. ഉപ​കാ​രം സ്വീ​ക​രി​ച്ച​വൻ എന്ന ലോ​ക​ത​ത്ത്വം മാ​ത്ര​മേ ഞാൻ വാ​യ​ന​ക്കാ​രു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ​യിൽ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്നു​ള്ളു. നി​ന്ദ​ന​വും അപ​മാ​ന​ന​വും ക്ഷ​ത​മേ​ല്പി​ക്ക​ലും ഉണ്ടാ​കു​മെ​ന്നു് മുൻ​കൂ​ട്ടി അറി​ഞ്ഞാ​ലും അന്യർ​ക്കു് ഉപ​കാ​രം ചെ​യ്യ​ണം നമ്മൾ. അതു് നമ്മൾ​ക്കു് ആഹ്ലാ​ദം നല്കും.

കു​റി​പ്പു​കൾ

[1] വി​ശ്വ​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തിൽ ചി​ര​പ്ര​തി​ഷ്ഠ​യു​ള്ള പല വ്യ​ക്തി​ക​ളും പി. എച്ച്. ഡി., ഡി​ലി​റ്റ് ഈ ബി​രു​ദ​ങ്ങ​ളു​ള്ള​വ​രാ​ണു്. പക്ഷേ, അവരിൽ ആരും​ത​ന്നെ പേ​രി​ന്റെ ആദ്യം ‘ഡ്റ്’ (Dr) എന്നു വയ്ക്കാ​റി​ല്ല. നമ്മു​ടെ അല്പ​ന്മാ​രും അക്ഷ​ര​ങ്ങൾ മു​ഴു​വ​നും അറി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത​വ​രു​മായ ആളുകൾ ‘ഡ്റ്’ കൂ​ടാ​തെ പേ​രെ​ഴു​തു​ക​യി​ല്ല. മാ​ത്ര​മ​ല്ല റ്റെ​ലി​ഫോ​ണിൽ ‘കൃ​ഷ്ണൻ​നാ​യർ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു’ എന്നു ഞാൻ അങ്ങോ​ട്ടു പറ​ഞ്ഞാൽ ‘Yes Dr Parameswaran Nampoothiri is speaking’ എന്നു പറയും. എന്നോ​ടു് എന്റെ ഒരു പൂർ​വ്വ ശി​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞ​താ​ണി​തു്. (പര​മേ​ശ്വ​രൻ എന്ന​തു് മാ​റ്റി​യെ​ഴു​തിയ പേ​രാ​ണു്) ഇതു ലജ്ജാ​വ​ഹം. വയറു പി​ഴ​യ്ക്കാൻ എം. എ. കഴി​ഞ്ഞു് Ph. D. എടു​ത്തു​കൊ​ള്ള​ട്ടെ. അവർ അതെ​ന്തി​നു് മറ്റു​ള്ള​വ​രെ അടി​ച്ചേ​ല്പി​ക്കു​ന്നു? പണ്ടു് ഇതി​ലും ജു​ഗു​പ്സാ​വ​ഹ​മാ​യി പെ​രു​മാ​റി​യി​രു​ന്നു ചിലർ. ഡോ​ക്ടർ മാ​വേ​ലി​ക്കര രാഘവൻ എന്നെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു് MA (ഇം​ഗ്ലീ​ഷ്), MA (സം​സ്കൃ​തം), MA (മല​യാ​ളം), MA (ഹി​ന്ദി), MA (തമിഴ്) എന്നും മറ്റും കാ​ച്ചി​വി​ടും. Inferiority Complex-​ൽ നി​ന്നു ജനി​ക്കു​ന്ന​താ​ണു് ഇതു്. ഞാ​നി​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് പേ​രി​ന്റെ ആദ്യം പ്ര​ഫെ​സർ എന്നെ​ഴു​താ​ത്ത​തു്.

Colophon

Title: Sāhityavāraphalam (ml: സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ലം).

Author(s): M Krishnan Nair.

First publication details: Samakalikamalayalam Weekly; Kochi, Kerala; 2001-12-28.

Deafult language: ml, Malayalam.

Keywords: M Krishnan Nair, Sahityavaraphalam, Weekly Lietrary Column, സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ലം, എം കൃ​ഷ്ണൻ നായർ, Open Access Publishing, Malayalam, Sayahna Foundation, Free Software, XML.

Digital Publisher: Sayahna Foundation; JWRA 34, Jagthy; Trivandrum 695014; India.

Date: September 1, 2021.

Credits: The text of the original item is copyrighted to J Vijayamma, author’s inheritor. The text encoding and editorial notes were created and​/or prepared by the Sayahna Foundation and are licensed under a Creative Commons Attribution By NonCommercial ShareAlike 4​.0 International License (CC BY-​NC-SA 4​.0). Any reuse of the material should credit the Sayahna Foundation, only noncommercial uses of the work are permitted and adoptations must be shared under the same terms.

Production history: Data entry: MS Aswathi; Proofing: Abdul Gafoor; Typesetter: S Sreeja; Digitizer: KB Sujith; Encoding: KB Sujith.

Production notes: The entire document processing has been done in a computer running GNU/Linux operating system and TeX and friends. The PDF has been generated using XeLaTeX from TeXLive distribution 2021 using Ithal (ഇതൾ), an online framework for text formatting. The TEI (P5) encoded XML has been generated from the same LaTeX sources using LuaLaTeX. HTML version has been generated from XML using XSLT stylesheet (sfn-​tei-html.xsl) developed by CV Radhakrkishnan.

Fonts: The basefont used in PDF and HTML versions is RIT Rachana authored by KH Hussain, et al., and maintained by the Rachana Institute of Typography. The font used for Latin script is Linux Libertine developed by Phillip Poll.

Web site: Maintained by KV Rajeesh.

Download document sources in TEI encoded XML format.

Download Phone PDF.