പ്ര​ശ​സ്ത​നായ കവി ആല​പ്പുഴ നി​ന്നു് എറ​ണാ​കു​ള​ത്തേ​ക്കു പോ​കു​ന്ന ബോ​ട്ടി​ലെ യാ​ത്ര​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു. ബോ​ട്ട് തണ്ണീർ​മു​ക്ക​ത്തു് എത്തി​യ​പ്പോൾ കാണാൻ കൊ​ള്ളാ​വു​ന്ന ഒരു സ്ത്രീ അവ​രു​ടെ കു​ഞ്ഞു​മാ​യി അതിൽ കയറി. കു​ഞ്ഞു് മൂ​ക്കള ഒലി​പ്പി​ച്ചു കര​പ്പ​ന്റെ വേദന സഹി​ക്കാൻ വയ്യാ​തെ നി​ര​ന്ത​രം കര​യു​ന്ന സത്വം. അതി​നെ​ക്ക​ണ്ട​യു​ട​നെ എനി​ക്കു വെ​റു​പ്പു് ഉണ്ടാ​യി. പക്ഷേ, കവി​ക്കു് അതി​നോ​ടു വാ​ത്സ​ല്യ​വും. അദ്ദേ​ഹം ആ കൊ​ച്ചി​നെ അമ്മ​യു​ടെ കൈയിൽ നി​ന്നു വാ​ങ്ങി​ച്ചു ലാ​ളി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി. ഒരു മി​നി​റ്റ് കഴി​ഞ്ഞു് അതിനെ ആ യു​വ​തി​യു​ടെ കൈയിൽ തി​രി​ച്ചു കൊ​ടു​ത്തു. ഒരു സെ​ക്കൻ​ഡി​നു​ശേ​ഷം വീ​ണ്ടും വാ​ങ്ങി. ഇങ്ങ​നെ കു​ഞ്ഞി​നെ വാ​ങ്ങി​ക്ക​ലും തി​രി​ച്ചു കൊ​ടു​ക്ക​ലും നി​ര​ന്തര പ്ര​ക്രി​യ​യാ​യി. അമ്മ​യ്ക്കു സം​ശ​യ​മാ​യി തു​ട​ങ്ങി. ശി​ശു​വി​നോ​ടു​ള്ള വാ​ത്സ​ല്യം കൊ​ണ്ട​ല്ല കവി അതിനെ വാ​ങ്ങു​ന്ന​തും തി​രി​ച്ചു കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തും എന്നു് അവൾ ഗ്ര​ഹി​ച്ചു. അവൾ സീ​റ്റിൽ ചന്തി തി​രി​ച്ചി​രു​ന്നു് കാ​യ​ലി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. കവി​യു​ണ്ടോ അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്കാൻ പോ​കു​ന്നു. അദ്ദേ​ഹം താ​ക്കോ​ലു​കൾ ഇട്ട വളയം പോ​ക്ക​റ്റിൽ നി​ന്നെ​ടു​ത്തു ചൂ​ണ്ടു​വി​ര​ലിൽ കട​ത്തി കറ​ക്കി ‘ങ്ഹും ങ്ഹും’ എന്നു ശബ്ദം തൊ​ണ്ട​കൊ​ണ്ടു് കേൾ​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ശി​ശു​വി​ന്റെ അടു​ത്തേ​ക്കു പല തവണ പോയി. കവി​യു​ടെ ഉപ​ദ്ര​വം സഹി​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു് മു​ഖ​ഭാ​വം കൊ​ണ്ടു് വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി അവൾ ഒന്നു​കൂ​ടെ തി​രി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ടു് നി​രാ​ശ​ത​യോ​ടെ സ്വ​ന്തം ഇരി​പ്പി​ട​ത്തിൽ ഇരു​ന്നു് അവ​ളു​ടെ സൗ​ന്ദ​ര്യം സ്വ​ന്തം കണ്ണു​കൾ കൊ​ണ്ടു് പാനം ചെ​യ്തു കവി.

കളി​ക​ഴി​ഞ്ഞു്, പട്ടു​ടു​പ്പു ധരി​ച്ചു്, ‘നവ​നീ​ത​ത്തി​നു നാ​ണ​മ​ണ​യ്ക്കും തനുലത’യുടെ മൃ​ദു​ത്വ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി കു​ഞ്ഞു് കൈ​കാ​ലു​കൾ ഇള​ക്കി ശയി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടാൽ അതി​നെ​യെ​ടു​ത്തു് നെ​ഞ്ചോ​ട​ണ​യ്ക്കാൻ ആർ​ക്കും താൽ​പ​ര്യ​മു​ണ്ടാ​കും. അല്ലാ​തെ അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ നി​ന്നു് അതാ​ഗ​മി​ച്ചു. കു​റെ​ക്കാ​ലം ഇവിടെ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​ക​ളോ​ടു ജീ​വി​ച്ചു. മര​ണ​മെ​ന്ന അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു പോകും എന്നാ​രും വി​ചാ​രി​ക്കി​ല്ല. അങ്ങ​നെ​യു​ള്ള ശി​ശു​വി​നെ ലാ​ളി​ക്കാൻ അതി​ന്റെ സു​ന്ദ​രി​യായ അമ്മ​യു​ടെ സാ​ന്നി​ദ്ധ്യം സു​നി​യ​ത​മായ മാ​ന​സി​ക​നി​ല​യു​ള്ള​വർ​ക്കു് വേ​ണ്ട​തി​ല്ല. ആ വി​ധ​ത്തിൽ സു​ന്ദ​ര​മായ ഒരു ഗ്ര​ന്ഥ​ശി​ശു എന്റെ മുൻ​പിൽ കി​ട​ക്കു​ന്നു. അഴു​ക്കു പു​ര​ണ്ട കൈകൾ കൊ​ണ്ടു് അതെ​ടു​ക്കാൻ എന്റെ മന​സ്സു് സമ്മ​തി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. ഞാൻ സോ​പ്പ് തേ​ച്ചു് കൈ​ക​ഴു​കി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​ര​ട്ടെ. ഏതു ഗ്ര​ന്ഥ​ശി​ശു? പോ​ള​ണ്ടി​ലെ കവി ചെ​സ്ലോ​ഫ് മീ​വോ​ഷ് 1931 തൊ​ട്ടു് 2001 വരെ​യു​ള്ള കാ​ല​യ​ള​വിൽ എഴു​തിയ കവി​ത​ക​ളു​ടെ സമാ​ഹാ​ര​മാ​ണി​തു്. ഒര​ത്യു​ക്തി​യു​മി​ല്ല. മാ​ലി​ന്യ​മു​ള്ള കൈ​യോ​ടു കൂടി ഈ ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തെ സ്പർ​ശി​ക്കാൻ ഒരു സഹൃ​ദ​യ​നും തോ​ന്നു​കി​ല്ല.

യദൃ​ച്ഛ​യാ ഈ ഗ്ര​ന്ഥം തു​റ​ന്ന​പ്പോൾ കണ്ട വരികൾ ഇവ​യാ​ണു്:

കവി​യും കൂ​ട്ടു​കാ​രും മഞ്ഞു​റ​ഞ്ഞ സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ പ്ര​ഭാ​ത​ത്തിൽ വണ്ടി​യിൽ പോ​കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പൊ​ടു​ന്ന​നെ ഒരു മുയൽ റോ​ഡി​ലൂ​ടെ ഓടി. ആരോ ഒരാൾ അതു ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു. വള​രെ​ക്കാ​ലം മുൻ​പാ​ണി​തു്. ഇന്നു് മു​യ​ലു​മി​ല്ല അതു ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ച ആളു​മി​ല്ല. പ്രി​യ​ത​മേ, അവർ എവി​ടെ​യാ​ണു്? ദുഃഖം കൊ​ണ്ട​ല്ല ഞാ​നി​തു ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​തു്. അത്ഭു​ത​ത്താ​ലാ​ണു് തനി​ക്കു 25 വയ​സ്സു മാ​ത്ര​മു​ള്ള കാ​ല​ത്തു് മീ​വോ​ഷ് എഴു​തിയ ഈ കവി​ത​യിൽ ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ക്ഷ​ണി​ക​ത​യും സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളി​ലും പ്ര​കൃ​തി​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ഉൾ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന വി​സ്മ​യ​വും അട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് തർ​ജ്ജമ വാ​യി​ക്കു​മ്പോ​ഴും അതി​ന്റെ ലയം നമ്മ​ളെ നി​ര​ന്ത​രം പി​ന്തു​ട​രു​ന്നു. മീ​വോ​ഷ് വി​വ​ര​ണാ​ത്മ​ക​ങ്ങ​ളായ കവി​ത​കൾ രചി​ക്കു​ന്ന കവി​യാ​ണു്. ഭാ​വാ​ത്മ​ക​ത​യിൽ അദ്ദേ​ഹം അത്ര​ക​ണ്ടു മന​സ്സു് ഇരു​ത്താ​റി​ല്ല. എങ്കി​ലും ഈ വരി​ക​ളി​ലെ ഭാ​വാ​ത്മ​കത സഹൃ​ദ​യൻ കണ്ട​റി​യു​ന്നു.

ഈ മാ​ന​സി​ക​നില താൽ​കാ​ലി​ക​മാ​യി​രു​ന്നു കവി​ക്കു്. അദ്ദേ​ഹം പെ​ട്ടെ​ന്നു ചി​ന്ത​ക​ളെ വ്യ​വ​ച്ഛേ​ദി​ക്കു​ക​യും സ്വ​ത്വ​ശ​ക്തി​യെ​യും വ്യ​ക്തി​ത്വ​ശ​ക്തി​യെ​യും പ്ര​ദർ​ശി​പ്പി​ക്കു​മാ​റു് കാ​വ്യ​ങ്ങൾ രചി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. മീ​വോ​ഷി​ന്റെ “Dedication” എന്ന കാ​വ്യം ഇതിനു നി​ദർ​ശ​ക​മാ​ണു്. അദ്ദേ​ഹം അസ​ന്ദി​ഗ്ദ്ധ​മായ ഭാ​ഷ​യിൽ ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു.

“രാ​ഷ്ട്ര​ങ്ങ​ളെ​യും ജന​ത​യെ​യും രക്ഷി​ക്കാ​ത്ത കവിത എന്തു മാ​തി​രി കവി​ത​യാ​ണു്? ആധി​കാ​രിക ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ കള്ള​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി ഒറ്റു​ചേ​രൽ നട​ത്തു​ന്ന​താ​ണ​തു്. മദ്യ​പ​ന്മാ​രു​ടെ ഗാ​ന​മ​ത്രേ ആ കവിത.”

കവി​ത​യെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ഈ പരി​വർ​ത്ത​നം അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ പ്ര​തി​ബ​ദ്ധ​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ സ്തോ​താ​വാ​ക്കി മാ​റ്റി. എങ്കി​ലും കവി​ത​യു​ടെ കലാ​ത്മ​ക​ത​യെ നി​ന്ദി​ക്കാ​തെ​യാ​ണു് അദ്ദേ​ഹം അതിൽ വ്യാ​പ​രി​ച്ച​തു്. അതി​ശ​ക്ത​മായ ‘Child of Europe’ എന്ന കാ​വ്യ​ത്തി​ലെ ചില വരികൾ വാ​യി​ക്കുക:

ഇതിനു ശേ​ഷ​മു​ള്ള വരികൾ ഇതി​നെ​ക്കാൾ ഊർ​ജ്ജം പ്ര​സ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​വ​യാ​ണു്.

ഈ വരികൾ എനി​ക്കു ഞെ​ട്ട​ലു​ണ്ടാ​ക്കി. Literary present എന്ന തത്ത്വ​മ​നു​സ​രി​ച്ചു് അന്ത​രി​ച്ച സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്മാ​രു​ടെ കൃ​തി​ക​ളെ വി​മർ​ശി​ക്കാ​മെ​ങ്കി​ലും ചില സന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളി​ലെ അർ​ത്ഥ​ന​കൾ​ക്കു് അനു​രൂ​പ​മാ​യി അവ​രു​ടെ സ്വ​ഭാ​വ​ത്തി​ലെ ന്യൂ​ന​ത​ക​ളെ ഞാൻ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. അതു ശരി​യ​ല്ല എന്നാ​ണു് മീ​വോ​ഷ് എന്നോ​ടു പറ​യു​ന്ന​തു്. ഞാൻ അതം​ഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. അങ്ങ​നെ വൈ​യ​ക്തി​ക​മാ​യി എനി​ക്കേ​റെ പ്ര​യോ​ജ​നം ചെ​യ്തു മീ​വോ​ഷി​ന്റെ കവി​ത​കൾ. എഴു​ന്നൂ​റ്റ​മ്പ​തു പു​റ​ങ്ങ​ളിൽ വ്യാ​പി​ച്ചു കി​ട​ക്കു​ന്ന ഈ ഉജ്ജ്വ​ല​കാ​വ്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു് അന​തി​വി​സ്ത​ര​മാ​യി​ട്ടു​പോ​ലും എന്തെ​ങ്കി​ലും പറയാൻ കഴി​യു​ക​യി​ല്ല. പക്ഷേ, ഒരംശം ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കാൻ എനി​ക്കു തൽ​പ​ര​ത്വ​മു​ണ്ടു് ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ erotic imagination എന്നു പറ​യു​ന്ന കാ​മോ​ത്സു​ക​മായ ഭാ​വ​ന​യിൽ വി​ഹ​രി​ക്കാൻ മീ​വോ​ഷി​നു കൗ​തു​കം ഏറെ​യു​ണ്ടു്.

ഒരു വി​മാ​ന​ത്താ​വ​ള​ത്തിൽ തൊ​ണ്ണൂ​റു വയ​സ്സായ മീ​വോ​ഷ് ഒരു ഗ്ലാ​സ് വി​സ്കി​യു​മാ​യി ഇരി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. സം​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങൾ കു​റ​ച്ചു​കു​റ​ച്ചാ​യേ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ചെ​വി​കൾ പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ന്നു​ള്ളൂ. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കണ്ണു​കൾ ദുർ​ബ്ബ​ല​ങ്ങ​ളാ​യി​പ്പോ​യി എങ്കി​ലും അവയെ തൃ​പ്തി​പ്പെ​ടു​ത്താൻ സാ​ദ്ധ്യ​മ​ല്ല. മി​നി​സ്കേർ​ട്ടു​ക​ളിൽ, സ്ലാ​ക്കു​ക​ളിൽ ഞൊ​റി​യു​ള്ള വസ്ത്ര​ങ്ങ​ളിൽ അദ്ദേ​ഹം അവ​രു​ടെ കാ​ലു​കൾ കാ​ണു​ന്നു. ഓരോ​ന്നും വേർ​തി​രി​ച്ചു് അദ്ദേ​ഹം ഒളി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​ന്നു. അവ​രു​ടെ നി​തം​ബ​ങ്ങ​ളിൽ തു​ട​ക​ളിൽ ആ നോ​ട്ട​ങ്ങൾ ചെ​ന്നു​വീ​ഴു​ന്നു. വി​ഷ​യാ​സ​ക്ത​നായ ഈ കി​ഴ​വ​നു് ശ്മ​ശാ​ന​ത്തിൽ പോ​കാ​നു​ള്ള സമ​യ​മാ​യി. യൗ​വ​ന​കാ​ല​ത്തെ വി​നോ​ദ​ങ്ങ​ളും ആഹ്ലാ​ദ​ങ്ങ​ളും ഇനി അയാൾ​ക്കു വേണ്ട. കാ​മോ​ത്സു​ക​ത​യാർ​ന്ന ഭാവന കൊ​ണ്ടു് മീ​വോ​ഷ് ഈ ഭൂ​മി​യി​ലെ രം​ഗ​ങ്ങൾ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ഈ ജീ​വി​ക​ളെ (പെൺ​പി​ള്ളേ​രെ) അദ്ദേ​ഹം ആഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നു എന്ന​ല്ല ഇതി​നർ​ത്ഥം. അദ്ദേ​ഹം എല്ലാം അഭി​ല​ഷി​ക്കു​ന്നു. അതു ഹർ​ഷോ​ന്മാ​ദ​മായ ഐക്യ​ത്തി​ന്റെ അട​യാ​ളം പോ​ലെ​യാ​ണു്. ഒരു ദിവസം കവി സ്വർ​ഗ്ഗ​ത്തു ചെ​ല്ലു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ ഇവി​ടെ​യു​ള്ള​തെ​ല്ലാം അവി​ടെ​യും വേണം അദ്ദേ​ഹി​ത്തി​നു്! ധി​ഷ​ണാ​വി​ലാ​സം കവി​ത​യിൽ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന കവി ഇവിടെ വൈ​ഷ​യി​ക​ത്വ​ത്തി​ലേ​ക്കു ചെ​യ്യു​ന്നു. മീ​വോ​ഷി​ന്റെ കവിത ധി​ഷ​ണാ​പ​ര​മാ​ണു്. ധി​ഷ​ണാ​പ​ര​ങ്ങ​ളായ കവി​ത​കൾ​ക്കു ദുർ​ഗ്ര​ഹത കാണും. പക്ഷേ, മീ​വോ​ഷി​ന്റെ കവി​ത​കൾ​ക്കു ആ ദോ​ഷ​മി​ല്ല. ധി​ഷ​ണ​യിൽ വൈ​ഷ​യി​ക​ത്വം കൂടി കലർ​ത്തു​ന്ന​തു കൊ​ണ്ടാ​വ​ണം ആ സ്പ​ഷ്ടത വരു​ന്ന​തു്. ചി​ല​പ്പോൾ ആ കവിത അമൂർ​ത്ത​മാ​ണു്. മറ്റു ചി​ല​പ്പോൾ മൂർ​ത്ത​വും. യോ​സി​ഫ് ബ്രൊ​ഡ്സ്കി—റഷ്യൻ കവി, നോബൽ ലോ​റി​യി​റ്റ്—പറ​ഞ്ഞു മീ​വോ​ഷി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു്: One of the greatest poets of our time, perhaps the greatest. ഇതു സത്യ​മാ​ണെ​ന്നു് ഈ കാ​വ്യ​ഗ്ര​ന്ഥം വാ​യി​ക്കു​ന്ന​വർ സമ്മ​തി​ക്കും (New and collected Poems, 1931–2001, Czeslaw Milosz, Allen Lane, The Penguin Press, pp. 776).

‘ജപ്പാ​നി​ലു​ള്ള​വർ അറു​പ​തു വയ​സ്സാ​കു​മ്പോൾ ‘ഹര​കി​റി’ (കത്തി​കൊ​ണ്ടു് വയറു കീറി ആത്മ​ഹ​ത്യ ചെ​യ്യൽ) നിർ​വ്വ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തു പോലെ ഇവിടെ ആ പ്ര​വൃ​ത്തി പ്ര​ചാ​ര​ത്തിൽ വന്നി​ട്ടി​ല്ല എന്ന​തു് വി​ചി​ത്രം തന്നെ. പക്ഷേ, പ്ര​കൃ​തി നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പല്ലു​കൾ ഇള​ക്കി​യെ​ടു​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. തല​മു​ടി പി​ച്ചി​ച്ചീ​ന്തി​യെ​ടു​ക്കു​ന്നു. കാ​ഴ്ച​യെ മോ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്നു. വി​രൂ​പ​മായ മു​ഖാ​വ​ര​ണ​ത്തി​നു സദൃ​ശ​മായ രീ​തി​യിൽ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തെ വക്രി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. പ്ര​കൃ​തി നി​ങ്ങൾ​ക്കു ചു​റ്റും അത്ഭു​ത​ജ​ന​ക​മായ സു​ന്ദ​ര​രൂ​പ​ങ്ങ​ളെ സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു് നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ദയ​നീ​യാ​വ​സ്ഥ​യെ കൂ​ടു​തൽ ദയ​നീ​യ​മാ​ക്കു​ന്നു.’ ഏതാ​ണ്ട് ഇമ്മ​ട്ടിൽ എമേ​ഴ്സൺ പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. നമ്മു​ടെ ചെ​റു​ക​ഥാ സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​നും ഇതു ചേരും. ചെ​റു​ക​ഥ​യു​ടെ പല്ലു​കൾ അടി​ച്ചു കൊ​ഴി​ക്കു​ന്നു രച​യി​താ​ക്കൾ. തല​മു​ടി പറി​ച്ചെ​ടു​ത്തു കഷ​ണ്ടി​യാ​ക്കു​ന്നു തല​യോ​ടി​നെ. കാ​ഴ്ച​യി​ല്ലാ​താ​ക്കു​ന്നു. മു​ഖ​ത്തി​നു വൈ​രൂ​പ്യം നല്കു​ന്നു. എന്നാൽ മറ്റു സു​ന്ദ​ര​രൂ​പ​ങ്ങൾ സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്നു​മി​ല്ല. ഇങ്ങ​നെ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​വ​രിൽ ഉൾ​പ്പെ​ടു​ന്നു ടി. എൻ. പ്ര​കാ​ശ് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ‘താപം’ എന്ന ചെ​റു​കഥ മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പിൽ വാ​യി​ച്ച എനി​ക്കു് ഇങ്ങ​നെ​യൊ​ക്കെ എഴു​താ​നാ​ണു് തോ​ന്നി​യ​തു്.

ചെ​യ്യു​ന്ന​തെ​ന്തും ‘ഗ്രെ​യ്സ്ഫുൾ’ ആയി ചെ​യ്യ​ണം എന്നു് മല​യാ​ള​നാ​ടു് പത്രാ​ധി​പർ എസ്. കെ. നായർ എന്നോ​ടു പല​പ്പോ​ഴും പറ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടു്. അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ബന്ധു​വായ കാ​ഷ്യു എക്സ്പോർ​ട്ടർ ജനാർ​ദ്ദ​നൻ പിള്ള നല്കിയ ഉപ​ദേ​ശ​മാ​ണു് ഇതു്. ഒരാൾ ആയിരം രൂപ കടം ചോ​ദി​ച്ചെ​ന്നി​രി​ക്ക​ട്ടെ. ഉണ്ടെ​ങ്കിൽ അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ അതു കൊ​ടു​ക്ക​ണം. അല്ലാ​തെ അടു​ത്ത​യാ​ഴ്ച​യാ​ക​ട്ടെ, രണ്ടാ​ഴ്ച കഴി​യ​ട്ടെ എന്നു പറ​യ​രു​തു്. ബന്ധു​വി​ന്റെ ഈ ഉപ​ദേ​ശം അനു​സ​രി​ച്ചു പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്നു എസ്. കെ. നായർ. ഞാൻ പല​പ്പോ​ഴും അദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ടു രൂപ ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. ഒരു സന്ദർ​ഭ​ത്തിൽ​പ്പോ​ലും ‘ഇല്ല’ എന്നു പറ​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. ഒരു ദിവസം എനി​ക്കു് അത്യാ​വ​ശ്യ​മാ​യി രണ്ടാ​യി​രം രൂപ വേണം. ഞാൻ ആവ​ശ്യ​കത കാ​ണി​ച്ചു് എസ്. കെ.യ്ക്കു് കത്തെ​ഴു​തി ഒര​ക​ന്ന ബന്ധു​വി​നെ ഏല്പി​ച്ചു. എസ്.കെ​യു​ടെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കു​ള്ള വഴി​യും പറ​ഞ്ഞു കൊ​ടു​ത്തു. ശ്രീ​നാ​രാ​യണ കോ​ളേ​ജ് ബസ് സ്റ്റോ​പ്പിൽ ഇറ​ങ്ങ​ണം. പാളം മു​റി​ച്ചു കട​ന്നാൽ ഒരു ചെറിയ ലേ​യ്നു​ണ്ടു്. അതി​ലൂ​ടെ മൂ​ന്നു ഫർ​ലോ​ങ് പോകണം. ആരോടു ചോ​ദി​ച്ചാ​ലും അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വീടു് കാ​ണി​ച്ചു തരും ‘ശരി’യെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു് ബന്ധു​പോ​യി രാ​ത്രി പത്തു മണി​യോ​ടു് അടു​പ്പി​ച്ചു് അയാൾ തി​രി​ച്ചെ​ത്തി “രൂപ കി​ട്ടി​യോ?” എന്നു് എന്റെ ഉത്ക​ണ്ഠ കലർ​ന്ന ചോ​ദ്യം “പറയാം” എന്നു് അയാ​ളു​ടെ മറു​പ​ടി എന്നി​ട്ടു് യാ​ത്ര​യു​ടെ വൈ​ഷ​മ്യ​ങ്ങൾ—ഒരു മണി​ക്കൂർ നേരം ബസ് കേ​ടാ​യി കി​ട​ന്ന​തു് ഇവ​യൊ​ക്കെ വർ​ണ്ണി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി ഞാൻ എസ്. കെ.യുടെ പാർ​പ്പി​ടം പറ​ഞ്ഞു കൊ​ടു​ത്ത​തു് അയാൾ മറ​ന്നു. തീ​വ​ണ്ടി​യാ​പ്പീ​സി​ന​ടു​ത്തു ഇറ​ങ്ങി പല​രോ​ടും വീടു് എവി​ടെ​യെ​ന്നു് അന്വേ​ഷി​ച്ച​തു് ഇവ​യൊ​ക്കെ വർ​ണ്ണി​ച്ചു. “ആട്ടെ രൂപ കി​ട്ടി​യോ?” എന്നു് എന്റെ ക്ഷമ കെട്ട ചോ​ദ്യം “വര​ട്ടെ പറയാം” എന്ന മറു​പ​ടി “ഒരു വി​ധ​ത്തിൽ ഞാൻ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി ഗെ​യ്റ്റിൽ ഒരു ഗുർഖ നി​ല്ക്കു​ന്നു. അയാൾ എന്നെ അക​ത്തേ​യ്ക്കു കട​ത്തി വി​ട്ടി​ല്ല” എന്റെ കോപം മൂർ​ദ്ധ​ന്യാ​വ​സ്ഥ​യി​ലെ​ത്തി. ഞാൻ അലറി “രൂപ കി​ട്ടി​യോ​ടാ, അതു പറ” അപ്പോൾ മറു​പ​ടി​യു​ണ്ടാ​യി. “അദ്ദേ​ഹം മദ്രാ​സിൽ പോയി ഒരാ​ഴ്ച കഴി​ഞ്ഞേ എത്തൂ.”

ഫർസാന എന്ന പെൺ​കു​ട്ടി സു​ന്ദ​രി. അവ​ളോ​ടു ഹർഷ എന്ന പെൺ​കു​ട്ടി​ക്കു് ലെ​സ്ബി​യൻ ലൗ​വി​നോ​ടു അടു​ത്ത സ്നേ​ഹം. റ്റീ​ച്ചേ​ഴ്സി​നും അതേ വി​കാ​രം. ഈ അറു പഴ​ഞ്ചൻ വിഷയം സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി പ്ര​തി​പാ​ദി​ച്ച​തി​നു ശേഷം എമേ​ഴ്സ​ന്റെ പ്ര​കൃ​തി​യെ​പ്പോ​ലെ ക്രൂ​രത കാ​ണി​ച്ചും എന്റെ ബന്ധു​വി​നെ​പ്പോ​ലെ അവ​സാ​ന​ത്തിൽ കു​ട​മി​ട്ടു് ഉട​ച്ചും വാ​യ​ന​ക്കാ​രെ കഷ്ട​ത്തി​ലാ​ക്കു​ന്നു പ്ര​കാ​ശ്. പാ​കി​സ്ഥാൻ നമ്മു​ടെ ദേ​ശ​ത്തി​ന്റെ അതി​രു​ക​ളെ ലം​ഘി​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തു പോലെ പ്ര​കാ​ശ് സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ അതിർ​ത്തി​യെ ലം​ഘി​ച്ചു് ദുർ​ഗ്ര​ഹ​ത​യിൽ അഭി​ര​മി​ക്കു​ന്നു. അതി​നാൽ ഹൃ​ദ​യ​സം​വാ​ദ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നി​ല്ല. വി​ഷ​യ​ത്തി​ന്റെ ആന്റി ഡി​ലൂ​വ്യൻ സ്ഥി​തി​യും പര്യ​വ​സാ​ന​ത്തി​ന്റെ ദുർ​ഗ്ര​ഹ​ത​യും കൊ​ണ്ടു് ഇതി​ന്റെ പാ​രാ​യ​ണം ക്ലേ​ശ​പ്ര​ദ​മാ​യി ഭവി​ക്കു​ന്നു വാ​യ​ന​ക്കാ​ര​നായ എനി​ക്കു്.

മകളെ അമ്മ​യോ​ടു മാ​ന​സി​ക​മാ​യി ബന്ധി​പ്പി​ച്ച​തു് അമ്മ​യു​ടെ നീ​ണ്ടു​ചു​രു​ണ്ട തല​മു​ടി​യാ​ണു്. തല​മു​ടി കഴുകി ഏറി​യ​കൂ​റും ഉണ​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​യു​മ്പോൾ അമ്മ​യെ മകൾ ആടു​ന്ന കസേ​ര​യി​ലി​രു​ത്തി ചീ​പ്പു് കൊ​ണ്ടു് ആ പ്ര​വാ​ഹ​ത്തെ കോ​തി​യൊ​തു​ക്കും. മാം​സ​വും രക്ത​വു​മാ​ണു് അവരെ യോ​ജി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു്. അതു​പോ​ലെ അമ്മ​യു​ടെ തല​മു​ടി​യും. മകൾ അതു ചീകും, പി​ന്നും, കൂ​ട്ടി​വ​യ്ക്കും, പരീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങൾ നട​ത്തും. മാ​ന്യ​യെ​പ്പോ​ലെ അമ്മ ജീ​വി​ച്ചു്. മരി​ച്ചു മര​ണ​ത്തി​നു ശേഷം വെ​ള്ള​ത്ത​ല​യ​ണ​യിൽ വി​ടർ​ത്തി​യി​ട്ട തല​മു​ടി​യോ​ടു​കൂ​ടി അമ്മ കി​ട​ന്ന​തു മക​ളു​ടെ മാ​യാ​ത്ത ഓർ​മ്മ​യാ​ണു്. അങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കെ അറു​പ​തു വയ​സ്സായ ഒരു പദ​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ ഇരു​പ​തു വയ​സ്സു​ള്ള ഒരു യു​വ​തി​യു​മാ​യി അവി​ടെ​യെ​ത്തി. അവ​ളു​ടെ സമൃ​ദ്ധ​മായ തല​മു​ടി അമ്മ നഷ്ട​പ്പെ​ട്ട മകളെ വല്ലാ​തെ ആകർ​ഷി​ച്ചു. തന്റെ തല​മു​ടി​യെ​ക്കാൾ അമ്മ​യു​ടെ തല​മു​ടി​യെ​ക്കാൾ അവ​ളു​ടേ​തു നന്നു്. അവർ രണ്ടു​പേ​രും അച്ഛ​നും മോളും കൂടി നട​ത്തു​ന്ന ഭക്ഷ​ണ​ശാ​ല​യിൽ വന്നി​രു​ന്നു് വേ​ണ്ടു​വോ​ളം കു​ടി​ക്കും. ഒരു ദിവസം മഞ്ഞു​റ​ഞ്ഞ ദി​ന​ത്തിൽ പദ​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ അവ​ളു​ടെ അടു​ത്തെ​ത്തി. പേ​നാ​ക്ക​ത്തി​യോ കത്തി​രി​യോ വേ​ണ​മെ​ന്നു് പറ​ഞ്ഞു. സം​ശ​യ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും അവൾ അയാൾ​ക്കു തയ്യൽ​ക്കാ​രൻ ഉപ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന കത്തി​രി കൊ​ടു​ത്തു. അവൾ നോ​ക്കി​യ​പ്പോൾ അയാൾ കത്തി​രി​യോ​ടെ ഒരു സ്ത്രീ​യു​ടെ അടു​ത്തു് കു​നി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​തു കണ്ടു. ‘പാ​ടി​ല്ല, പാ​ടി​ല്ല’ എന്നു ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു് അവൾ അയാ​ളു​ടെ അടു​ത്തേ​ക്കു് ഓടി​ച്ചെ​ന്നു. തെ​റ്റി​ദ്ധാ​ര​ണ​യാ​യി​രു​ന്നു അവ​ളു​ടേ​തു്. ഉറഞ്ഞ മഞ്ഞിൽ പെ​ട്ടു​പോയ തല​മു​ടി മു​റി​ച്ചെ​ടു​ത്തു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യെ രക്ഷി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു അയാ​ളു​ടെ ശ്രമം. അവൾ കത്തി​രി അയാ​ളു​ടെ കൈയിൽ നി​ന്നു് പി​ടി​ച്ചു വാ​ങ്ങി​ച്ചു് രണ്ട​റ്റ​ങ്ങ​ളും ഒന്നാ​ക്കി മഞ്ഞു് മു​ക​ളി​ലേ​ക്കു ഉയർ​ത്തി അതു​കൊ​ണ്ടു്. അവൾ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രി​യെ രക്ഷി​ച്ചു അങ്ങ​നെ. അവൾ യു​വ​തി​യെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു പോയി ചൂടു വെ​ള്ള​ത്തിൽ കു​ളി​പ്പി​ച്ചു. കെ​ട്ടു​വീണ തല​മു​ടി ചീകി ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി. അതു​ണ​ങ്ങു​ന്ന​തു​വ​രെ അവൾ കോതി. തി​ള​ക്ക​മാർ​ന്ന ആ തല​മു​ടി അര​ക്കെ​ട്ടു​വ​രെ പ്ര​വ​ഹി​ച്ചു. അവ​ളു​ടെ തുടകൾ അമ്മ​യി​ല്ലാ​ത്ത ആ സ്ത്രീ​യു​ടെ നി​തം​ബ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ സ്വാ​ഗ​തം ചെ​യ്തു. അവ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​കൾ യു​വ​തി​യു​ടെ മു​ല​ക്ക​ണ്ണു​ക​ളെ സ്പർ​ശി​ച്ചു. ആ മദോ​ന്മ​ത്ത​ത​യിൽ പദ​യാ​ത്ര​ക്കാ​ര​നും അച്ഛ​നും തെ​ല്ല​ക​ലെ നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു് അവർ കാ​ര്യ​മാ​ക്കി​യി​ല്ല. മന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​തെ നോ​ട്ട​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി ആ പു​രു​ഷ​ന്മാർ ഭക്ഷ​ണ​ശാ​ല​യു​ടെ അക​ത്തേ​ക്കു പോയി. സ്ത്രീ​ത്വം പങ്കു​വ​യ്ക്കു​ന്ന അവരെ അതിനു വി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു്.

ഇതു് ഒരു ഐറിഷ് കഥ​യു​ടെ ചു​രു​ക്ക​മാ​ണു്—Bryan MacMahon എഴു​തിയ A woman’s Hair എന്ന ചെ​റു​ക​ഥ​യു​ടെ സം​ഗ്ര​ഹം. മാ​തൃ​രൂ​പം എന്ന ജന്മ​വാ​സ​ന​യെ പ്ര​കാ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്നു ഇതു്. അമ്മ​യു​ടെ തല​മു​ടി മകളെ അവ​രു​മാ​യി കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കി. അമ്മ മരി​ച്ച​പ്പോൾ വേ​റൊ​രു സ്ത്രീ​യു​ടെ മനോ​ഹ​ര​മായ തല​മു​ടി​യു​ടെ ദർശനം പൂർ​വ്വ​കാല സ്മ​ര​ണ​ക​ളെ ഉദ്ദീ​പി​പ്പി​ക്കു​ക​യും മാ​തൃ​സ്നേ​ഹം എന്ന ജന്മ​വാ​സ​ന​യ്ക്കു ജ്വ​ല​ന​മു​ണ്ടാ​കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. മുല കടി​ക്കു​ന്ന​തു സെ​ക്സ​ല്ല. മാ​തൃ​ത്വം എന്ന ജന്മ​വാ​സ​ന​യാ​ലാ​ണു്. ഈ കഥ സഹൃ​ദ​യ​നെ രസി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു് എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണു്? സ്ത്രീ​ക​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം പ്രാ​ധാ​ന്യ​മാർ​ജ്ജി​ച്ച​തു് മാ​തൃ​ത്വ​മാ​ണു് എന്ന ആശ​യ​ത്തിൽ വി​കാ​ര​വും വേ​ദ​ന​ങ്ങ​ളും കലർ​ത്തി അതിനെ കഥാ​കാ​രി ബിം​ബ​മാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. സാ​ഹി​ത്യം ശൂ​ഷ്ക​മായ ആശ​യ​നി​വേ​ദ​ന​മ​ല്ല നട​ത്തു​ന്ന​തു്. ബിം​ബ​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​ത്ത രചന സാ​ഹി​ത്യ​മേ​യ​ല്ല. അഷിത ഭാ​ഷാ​പോ​ഷി​ണി​യിൽ എഴു​തിയ ‘പകരം ഒരാൾ’, എന്ന കഥ ദൗർ​ഭാ​ഗ്യം കൊ​ണ്ടു് സാ​ഹി​ത്യ​മെ​ന്ന വി​ഭാ​ഗ​ത്തിൽ പെ​ടു​ന്നി​ല്ല. സന്ദി​ഗ്ദ്ധാർ​ത്ഥ​ത​യോ​ടെ ചില വാ​ക്യ​ങ്ങൾ ശ്രീ​മ​തി എഴുതി വയ്ക്കു​ന്നു എന്നേ പറ​യാ​നു​ള്ളു. പ്ര​തി​പാ​ദി​ക്കാ​നു​ള്ള​തു് വ്യ​ക്ത​മാ​യി പ്ര​തി​പാ​ദി​ച്ചാൽ അതു സാ​ഹി​ത്യ​മ​ല്ലാ​താ​വും എന്നു നമ്മു​ടെ ചില എഴു​ത്തു​കാർ​ക്കു വി​ചാ​ര​മു​ണ്ടു്. അവ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തി​ലാ​ണു് അഷിത. ടോൾ​സ്റ്റോ​യി, ചെ​ക്കോ​വ്, മോ​പ​സാ​ങ് ഇവ​രു​ടെ കഥകൾ നോ​ക്കുക. ഒരു വാ​ക്യം പോലും മന​സ്സി​ലാ​കാ​തി​രി​ക്കി​ല്ല. ലളി​ത​മാ​യി, സങ്കീർ​ണ്ണ​ത​യി​ല്ലാ​തെ എഴുതി നോ​ക്കൂ. വജ്രം കൊ​ണ്ടു് കണ്ണാ​ടി​യിൽ എഴു​തി​യ​തു പോ​ലെ​യി​രി​ക്കും. തക​ഴി​യും കൂ​ട്ടു​കാ​രും എഴു​തി​യ​തി​ന്റെ ക്വാ​ളി​റ്റി എന്തു​മാ​ക​ട്ടെ. അഷി​ത​യെ​പ്പോ​ലെ disgusting ആയി അവ​രൊ​ന്നും രചന നട​ത്തി​യി​ട്ടി​ല്ല. മന​സ്സി​ന്റെ ത്രി​ഭുജ കാ​ച​ത്തി​ലൂ​ടെ റി​യാ​ലി​റ്റി കട​ക്കു​മ്പോൾ ഉണ്ടാ​കു​ന്ന​താ​ണു് സ്റ്റൈ​ലെ​ന്നു് ഒരു സോ​വി​യ​റ്റ് കഥാ​കാ​രൻ പറ​ഞ്ഞ​തു് എനി​ക്കു ഓർ​മ്മ​യി​ലെ​ത്തു​ന്നു. അഷി​ത​യ്ക്കു മന​സ്സും ഇല്ല. അതു ത്രി​ഭു​ജ​കാ​ച​വു​മ​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു് നി​ത്യ​ചൈ​ത​ന്യ​യ​തി കു​ഞ്ഞു​ങ്ങൾ​ക്കു വേ​ണ്ടി തനി​ക്കൊ​ന്നും എഴു​താൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല എന്നു് പശ്ചാ​ത്താ​പ​ത്തോ​ടെ പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ‘അതിനു താ​നു​ണ്ടു്’ എന്നു് അഷിത അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അറി​യി​ച്ച​തു്. അന​ന്ത​വി​സ്തൃ​ത​മായ സാ​ഹി​ത്യ​സ​മു​ദ്ര​ത്തി​ലെ ഒരു കൊ​ച്ചു​നീർ​പ്പോ​ള​യാ​കാൻ പോലും അഷി​ത​യ്ക്കു യോ​ഗ്യ​ത​യി​ല്ല. ശ്രീ​മ​തി​ക്കു സദൃ​ശ​രാ​യി കേ​ര​ള​ത്തിൽ പല എഴു​ത്തു​കാ​രി​ക​ളു​മു​ണ്ടു്. അവ​രു​ടെ അഹ​ങ്കാര ജല്പ​ന​ങ്ങൾ അസ​ഹ​നീ​യ​ങ്ങ​ള​ത്രേ.

പാ​ലോ​ട്ടു് ഒരു സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ വാർ​ഷി​കാ​ഘോ​ഷ​ത്തിൽ പങ്കു​കൊ​ള്ളാൻ ഞങ്ങൾ പോയി. സമ്മേ​ള​ന​ത്തിൽ ആധ്യ​ക്ഷ്യം വഹി​ക്ക​ണം. പ്ര​സം​ഗി​ക്ക​ണം. ഞങ്ങ​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ പ്രാ​യം​കൂ​ടിയ കാർ​ത്തി​കേ​യൻ (പൊ​തു​ജ​നം പത്രാ​ധി​പർ) അധ്യ​ക്ഷൻ, പ്ര​ഭാ​ഷ​ക​രാ​യി ജഗദി വേ​ലാ​യു​ധൻ നായർ, ഞാൻ. പി​ന്നെ ഒരാ​ളും കൂ​ടി​യു​ണ്ടു്. ആരെ​ന്നു് ഓർ​മ്മ​യി​ല്ല. മീ​റ്റി​ങ് കഴി​ഞ്ഞു. കാ​പ്പി​കു​ടി​ക്കാൻ സം​ഘാ​ട​കർ ക്ഷ​ണി​ച്ചു. വല്ലാ​ത്ത വി​ശ​പ്പു്. പക്ഷേ, മര​ച്ചീ​നി​പ്പി​ട്ടു മാ​ത്ര​മേ കഴി​ക്കാ​നു​ള്ളു. ഞാൻ അതു തി​ന്നു​ക​യി​ല്ല. എങ്കി​ലും ഗതി​കെ​ട്ടാൽ പുലി പു​ല്ലും തി​ന്നു​മ​ല്ലോ. അതു​കൊ​ണ്ടു് വി​ശ​പ്പു് തീ​രു​ന്ന​തു വരെ ആ പരു​ക്കൻ സാധനം ഉള്ളി​ലാ​ക്കി. ചായയോ, കാ​പ്പി​യോ, ഓട​വെ​ള്ള​മോ എന്നു മന​സ്സി​ലാ​ക്കാൻ കഴി​യാ​ത്ത ഒരു തരം ഒട്ടു​ന്ന ദ്രാ​വ​കം വൃ​ത്തി​കെ​ട്ട ഗ്ലാ​സ്സിൽ കൊ​ണ്ടു വച്ചു. മര​ച്ചീ​നി​പ്പി​ട്ടു് തൊ​ണ്ട​യി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു് അതെ​ടു​ത്തു കു​ടി​ച്ചു. കാ​പ്പി​കു​ടി കഴി​ഞ്ഞു് യാത്ര തി​രി​ച്ചു തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തേ​ക്കു്. എനി​ക്കു ഓക്കാ​ന​മു​ണ്ടാ​യി. അഞ്ചു മി​നി​റ്റ് കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ‘കാ​റൊ​ന്നു നി​റു​ത്ത​ണേ’ എന്നു ഞാൻ നി​ല​വി​ളി​ച്ചു. കാർ നി​ന്നു. ‘ഓ’ എന്നു ശബ്ദ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​കൊ​ണ്ടു് ഞാൻ ഛർ​ദ്ദി​ച്ചു റോ​ഡി​ലേ​ക്കു്. “നി​ങ്ങൾ​ക്കു് ഇതൊ​ന്നും ശീ​ല​മി​ല്ല. ഞാൻ തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു് എത്തു​ന്ന​തു വരെ ഛർ​ദ്ദി​ക്കി​ല്ല” എന്നു ജഗദി വേ​ലാ​യു​ധൻ നായർ പറ​ഞ്ഞു. പക്ഷേ, കാർ നെ​ടു​മ​ങ്ങാ​ട്ടു് എത്തി​യ​പ്പോൾ അദ്ദേ​ഹം ‘ബ്രേ​ക്ക് പി​ടി​ക്ക​ണേ’ എന്നു വി​ളി​ച്ചു. പി​ടി​ച്ചു ഘോ​രാ​ട്ട​ഹാ​സ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി അദ്ദേ​ഹം ഛർ​ദ്ദി​ച്ചു. അവ​ശ​നാ​യി കാറിൽ ചാ​ഞ്ഞു കി​ട​ന്നു. അര ഫർ​ലോ​ങ് കൂടി കാറ് പോ​യ​പ്പോൾ ഞാൻ പേരു മറ​ന്നു പോയ ആളും പി​ട്ടും ദ്രാ​വ​ക​വും വായു് വഴി പു​റ​ത്താ​ക്കി. പൊ​തു​ജ​നം കാർ​ത്തി​കേ​യൻ ഈ പരാ​ക്ര​മ​മെ​ല്ലാം കണ്ടു പറ​ഞ്ഞു: “നി​ങ്ങൾ സമു​ദാ​യ​ത്തി​ലെ’ എലീ​റ്റ് വി​ഭാ​ഗ​ത്തിൽ പെ​ടു​ന്ന​വ​രാ​ണു്. മര​ച്ചീ​നി​പ്പി​ട്ടും മറ്റും കഴി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. ഞാൻ പ്രോ​ലി​റ്റേ​റി​യ​നാ​ണു്. ഇതും ഇതി​ന​പ്പു​റ​വും ഞാൻ കഴി​ക്കും. എനി​ക്കൊ​ന്നും വരി​ല്ല. നോ​ക്കി​ക്കോ​ളു.” കാറ് സ്പീ​ഡിൽ പോ​കു​ക​യാ​ണു്. “ഭാ​ഗ്യം കൊ​ണ്ടു് ഞാനതു കഴി​ച്ചി​ല്ല” എന്നു ഡ്രൈ​വർ പറ​ഞ്ഞു. കാറ് പേ​രൂർ​ക്കട എന്ന സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തി. പൊ​ടു​ന്ന​നെ ആക്രോ​ശം: “ബ്രേ​ക്ക് പി​ടി​ക്ക​ണേ” കാർ​ത്തി​കേ​യ​നാ​ണു്, പ്രോ​ലി​റ്റേ​റി​യ​നാ​ണു് അങ്ങ​നെ ആക്രോ​ശി​ച്ച​തു്. കാർ സഡൻ ബ്രെ​യ്ക്കി​ട്ടു നി​റു​ത്തി ഡ്രൈ​വർ. കാർ​ത്തി​കേ​യൻ ഡോർ തു​റ​ക്കാ​തെ ഷട്ടർ ഇടാ​ത്ത ഭാഗം വഴി ഘോ​ര​ഘോ​ര​മാ​യി ഛർ​ദ്ദി​ച്ചു. ഞാൻ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി. കാർ​മി​നേ​റ്റീ​വ് മിക്‍സ്ചർ വാ​ങ്ങി വച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. അതെ​ടു​ത്തു ഡബ്ൾ ഡോസ് അടി​ച്ചു. ഒന്നാ​ന്ത​രം മരു​ന്നാ​ണു് അതു്. മീ​റ്റി​ങ്ങി​നു പോ​കു​ന്ന​വർ​ക്കു ഇതു വാ​ങ്ങി വയ്ക്കാം. പത്തു മി​നി​റ്റ് കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഞാൻ നോർമൽ കണ്ടി​ഷ​നി​ലാ​യി. കാർ​ത്തി​കേ​യ​നെ​യും ജഗദി വേ​ലാ​യു​ധൻ നാ​യ​രെ​യും റ്റെ​ലി​ഫോ​ണിൽ വി​ളി​ച്ചു ഞാൻ. ഫോ​ണി​ന്റെ ബല്ല​ടി​ക്കു​ന്ന ശബ്ദം മാ​ത്ര​മേ​യു​ള്ളു. മനു​ഷ്യ​ശ​ബ്ദ​മി​ല്ല. അവർ രണ്ടു​പേ​രും ആശു​പ​ത്രി​യിൽ പോ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു് ഞാൻ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

അന്നു ഞാൻ പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​നു പോ​ക്കു നി​റു​ത്തി​യ​താ​ണു്. പി​ന്നീ​ടു് ഇതു​വ​രെ ഒരു മീ​റ്റി​ങ്ങി​നും പോ​യി​ട്ടി​ല്ല.