“ln historical phenomena such as the rcvolution of 1789, the Commune, The revolution of 1917, there is always one part of the event, that is irreducible to any social determinism, or to causal chains.

Historians are not very fond of this aspect: they restore causality after the fact. Yet the event is itself a splitting off from, or a breaking with causality. It is a bifurcation, a deviation with respect to laws, an unstable condition which opens up a new field of the possible… But even if the event is ancient, it can never be outdated: it is an opening onto the Possible. It passes as much into the interior of individuals as into the depths of a society.” (Gilles Deleuze, “May 26 Did Not Take Place”, Two Regimes of Madness: Texts and Interviews 1975-1995, Semio text (e), Columbia University, New York, 2007, p. 233.)

കാർ​ഷിക പരി​ഷ്ക്ക​രണ നി​യ​മ​ങ്ങൾ​ക്കെ​തി​രെ കർഷകർ നട​ത്തി വരു​ന്ന മഹാ​പ്ര​ക്ഷോ​ഭം അഞ്ചു​മാ​സം കട​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. ജനു​വ​രി 26 ലെ അക്ര​മ​സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ​ക്കു ശേഷം ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്തു നി​ന്നു​ണ്ടായ അടി​ച്ച​മർ​ത്തൽ നട​പ​ടി​കൾ കർഷക സമ​ര​ത്തെ തളർ​ത്തു​ന്ന​തി​നു പകരം പൂർ​വ്വാ​ധി​കം ശക്ത​വും വ്യാ​പ​ക​വു​മാ​ക്കു​ക​യാ​ണു് ചെ​യ്ത​തു്.

എങ്കി​ലും സമ​ര​ത്തി​ന്റെ ജന​പി​ന്തുണ നഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്നു എന്ന പ്ര​തീ​തി പര​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു് മുഖ്യ ധാരാ വാർ​ത്താ​മാ​ദ്ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളും ചാ​ന​ലു​ക​ളും കർഷക സമ​ര​വാർ​ത്ത​ക​ളെ തമ​സ്ക്ക​രി​ക്കു​ന്നു. സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളിൽ ഇല​ക്ഷൻ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച​തോ​ടെ, കർഷക സമ​ര​ത്തി​ന്റെ വാർ​ത്താ​പ്രാ​ധാ​ന്യം നഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​തും, കക്ഷി രാ​ഷ്ട്രീ​യർ​ക്കും, മാ​ദ്ധ്യ​മ​ങ്ങൾ​ക്കും, ഒര​ള​വോ​ളം, പൊ​തു​ബു​ദ്ധി​ജീ​വി​കൾ​ക്കും സമ​ര​ത്തോ​ടു​ള്ള പ്ര​തി​പ​ത്തി കു​റ​ഞ്ഞു​വ​രു​ന്ന​തു​മാ​ണു് കണ്ട​തു്. കർഷക സമ​ര​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു​ള്ള ഗൗ​ര​വ​ക​ര​വും നി​ശ്ശ​ബ്ദ​വും ക്ഷ​മാ​പൂർ​വ്വ​വു​മായ വി​ചി​ന്ത​ന​ങ്ങൾ​ക്കു് സമ​യ​മാ​യി എന്നാ​ണു് ഈ ഇടവേള സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു്.

പൊതു മണ്ഡ​ല​ത്തിൽ അദൃ​ശ്യ​വൽ​ക്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​മ്പോ​ഴും, അടി​ത്ത​ട്ടി​ലൂ​ടെ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​മാ​യി, അതീവ രഹ​സ്യ​മാ​യി കർഷക പ്ര​സ്ഥാ​നം മു​ന്നേ​റു​ക​യാ​ണു്. പഞ്ചാ​ബി​ലെ​യും ഹരി​യാ​ന​യി​ലെ​യും കർഷക സമൂ​ഹ​ങ്ങ​ളിൽ നി​ന്നു്, പടി​ഞ്ഞാ​റേ യു. പി.-​യിലേക്കും അവിടെ നി​ന്നു് യു. പി.-യുടെ മറ്റു​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കും, രാ​ജ​സ്ഥാൻ, മദ്ധ്യ​പ്ര​ദേ​ശ്, ഹി​മാ​ചൽ, മഹാ​രാ​ഷ്ട്ര, ആന്ധ്ര, കർ​ണ്ണാ​ടക, ബംഗാൾ, തമിൾ നാട്, കേരളം എന്നി​ങ്ങ​നെ ഇന്ത്യ​യു​ടെ നാനാ ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു് ഒരു നി​ശ്ശ​ബ്ദ സു​നാ​മി പോലെ, അതു് ഒഴു​കി​പ്പ​ട​രു​ക​യാ​ണു്. മഹാ​റാ​ലി​കൾ, ജന​നി​ബി​ഡ​മായ മഹാ​പ​ഞ്ചാ​യ​ത്തു​കൾ, കോർ​പ്പ​റേ​റ്റു സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങൾ​ക്കെ​തി​രേ​യു​ള്ള പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ങ്ങൾ, ടോൾ​പ്ലാ​സ​കൾ തു​റ​ന്നു വിടൽ, ദേശീയ പാതകൾ ഉപ​രോ​ധി​ക്കൽ, എന്നി​ങ്ങ​നെ ഒരു അദൃ​ശ്യ​മ​ഹാ​വ്യാ​ധി പോലെ അടി​ത്ത​ട്ടിൽ പെ​രു​കി​പ്പ​ര​ക്കു​ക​യാ​ണു്. വെ​ടി​മ​രു​ന്നു് കത്തി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ, ജന​ത​യു​ടെ സൂ​ക്ഷ്മ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​സ്ഫോ​ട​ന​ങ്ങൾ വി​ത​ച്ചു് കൊ​ണ്ടു്, പുതിയ ചു​ര​ങ്ങ​ളും പാ​ത​ക​ളും സാ​ധ്യ​ത​ക​ളും തു​റ​ന്നി​ട്ടു് കൊ​ണ്ടു്.

കൊടും ശൈ​ത്യ​ത്തെ​യും, ബയോ​ഭീ​ക​ര​ത​യെ​യും ഭര​ണ​കൂട ഭീ​ക​ര​ത​യെ​യും ഒരു പോലെ നേ​രി​ട്ടു് കൊ​ണ്ടു് പഞ്ചാ​ബി​ലെ​യും ഹരി​യാ​ന​യി​ലെ​യും യു. പി​യി​ലെ​യും രാ​ജ​സ്ഥാ​നി​ലെ​യും കർഷകർ ആരം​ഭി​ച്ച സമരം, എല്ലാ​ത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ങ്ങ​ളെ​യും ചെ​റു​ത്തു​നി​ല്പു​ക​ളെ​യും അടി​ച്ച​മർ​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു്, അധൃ​ഷ്യ​മാ​യി മു​ന്നേ​റിയ മോ​ദി​യു​ടെ ഫാ​സി​സ്റ്റ് ജൈ​ത്ര​യാ​ത്ര​യെ ആദ്യ​മാ​യി പി​ടി​ച്ചു നിർ​ത്തിയ രാ​ഷ്ട്രീയ മു​ന്നേ​റ്റ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇന്ത്യ​യു​ടെ കാർ​ഷിക മേ​ഖ​ല​യെ കോർ​പ്പ​റേ​റ്റു​കൾ​ക്കു് തീ​റെ​ഴു​തി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​വാ​നും ഫെ​ഡ​റ​ലി​സ്റ്റ് സം​വി​ധാ​ന​ത്തെ തകർ​ക്കു​വാ​നും ലക്ഷ്യ​മി​ട്ടു് കൊ​ണ്ടു് മോദി ഗവ​ണ്മെ​ന്റ് പാ​സ്സാ​ക്കിയ മൂ​ന്നു് കർ​ഷ​ക​പ​രി​ഷ്ക്കാ​ര​ബി​ല്ലു​കൾ പൂർ​ണ്ണ​മാ​യി പിൻ​വ​ലി​ക്കു​വാ​നാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു കൊ​ണ്ടു് കർഷകർ നട​ത്തു​ന്ന സമരം വെറും കർഷക സമരം എന്ന നി​ല​വി​ട്ടു്, ഇന്ത്യൻ ജനാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തെ​യും ഭര​ണ​ഘ​ട​ന​യെ​യും, റി​പ്പ​ബ്ലി​ക്കി​നെ​യും വീ​ണ്ടെ​ടു​ക്കു​വാ​നു​ള്ള നവ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സമ​ര​മാ​യി മാറി. ഇതാ​ണു് കർഷക പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ത്തെ ഇന്ത്യാ ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ, ലോക ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ തന്നെ, അഭൂ​ത​പൂർ​വ്വ​മായ സം​ഭ​വ​മാ​ക്കി മാ​റ്റു​ന്ന​തു്.

വാർ​ത്താ മാ​ദ്ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം, കർഷക സമരം ഒരു ഡേറ്റ, വെ​റു​മൊ​രു സമ​ര​വാർ​ത്ത, വി​വാ​ദ​പ​ര​വും സെൻ​സേ​ഷ​ന​ലു​മായ ഒരു സ്കൂ​പ്പ്, കൗ​തു​കാ​വ​ഹ​മായ ഒരു സ്റ്റോ​റി മാ​ത്രം. രാ​ഷ്ട്രീയ നി​രീ​ക്ഷ​ക​രെ​യും കക്ഷി​രാ​ഷ്ടീ​യ​രെ​യും സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം അധി​കാര സമ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളെ അസ്വ​സ്ഥ​മാ​ക്കു​ന്ന, അതു​കൊ​ണ്ടു് തന്നെ വോ​ട്ടു് സം​ഭ​ര​ണ​ത്തി​നു് അനു​കൂ​ല​മോ പ്ര​തി​കൂ​ല​മാ​യോ ബാ​ധി​ക്കു​ന്ന അപ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​വും ക്ര​മ​ര​ഹി​ത​വു​മായ ഒരു സന്ദർ​ഭം. ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം, തങ്ങ​ളെ ആശ​ങ്കാ​ഭ​രി​ത​രും പരി​ഭ്രാ​ന്ത​രാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന, ഒരു അപായ സന്ദേ​ശം.

എന്നാൽ, കർഷക സമ​ര​ത്തിൽ ശരീ​ര​വും പ്രാ​ണ​നും സമർ​പ്പി​ച്ചു് ദേ​ശീ​യ​പാ​ത​ക​ളെ ഉപ​രോ​ധി​ക്കു​ക​യും ഗ്രാ​മ​ന​ഗ​രാ​ന്ത​ര​ങ്ങ​ളിൽ, പ്ര​തി​ഷേ​ധ​വു​മാ​യി പ്ര​വ​ഹി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​കാ​രി​ക​ളായ ലക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നു് കർ​ഷ​ക​രെ​യും അവ​രു​ടെ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളെ​യും ബന്ധു​ക്ക​ളെ​യും മി​ത്ര​ങ്ങ​ളെ​യും അവ​രോ​ടു് സഹാ​നു​ഭാ​വം രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ബഹു​ജ​ന​ങ്ങ​ളെ​യും ആക്റ്റി​വി​സ്റ്റു​ക​ളെ​യും സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം കർഷക സമരം മറ്റൊ​രു സമ​ര​മ​ല്ല, വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ക്കു​വാ​നാ​വാ​ത്ത, നിർ​വ്വ​ചി​ക്കു​വാ​നാ​വാ​ത്ത, പ്ര​ക​മ്പ​നം കൊ​ള്ളി​ക്കു​ന്ന, ഒരു അനുഭവ പര​മ്പ​ര​യാ​ണു്. ഇന്ത്യാ​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ​യും ലോ​ക​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ​യും അത്യ​പൂർ​വ്വ​മായ ഒരു രാ​ഷ്ട്രീയ സം​ഭ​വ​മാ​ണു് കർഷക സമരം എന്ന​ത്രേ അതി​ന്റെ സൂ​ക്ഷ്മ​മായ ഗതി​വി​ഗ​തി​കൾ തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്ന​തു്.

എന്താ​ണു് “സംഭവം” (event)? ചരി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ കാ​ര്യ​കാ​ര​ണ​ത്തു​ടർ​ച്ച​ക​ളെ ഭേ​ദി​ച്ചു് കൊ​ണ്ടു്, അവ​സ്ഥാ​നി​യ​മ​ങ്ങ​ളെ തകിടം മറി​ച്ചു് കൊ​ണ്ടു്, പുതിയ സാ​ധ്യ​ത​ക​ളെ, തു​റ​സ്സു​ക​ളെ, വെ​ട്ടി​ത്തു​റ​ക്കു​ന്ന, ചരി​ത്ര​ത്തെ, സമൂ​ഹ​ത്തെ, രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തെ, കർ​തൃ​ത്വ​ത്തെ, സൂ​ക്ഷ്മ​മാ​യി മാ​റ്റി​മ​റി​ക്കു​ന്ന ഒരു പ്ര​ക​മ്പന പര​മ്പര. പരി​വർ​ത്തന പര​മ്പര. ദെ​ല്യൂ​സി​ന്റെ ഭാ​ഷ​യിൽ പറ​ഞ്ഞാൽ ചരി​ത്ര​ത്തെ ഭേ​ദി​ച്ചു​യ​രു​ന്ന കൂ​ട്ടായ ആയി​ത്തീ​ര​ലു​ക​ളു​ടെ (becomings) പൊ​ട്ടി​ത്തെ​റി​കൾ. പുതിയ വേ​ഗ​ങ്ങ​ളെ, തീ​ക്ഷ്ണ​ത​ക​ളെ, ഊർ​ജ്ജ​ങ്ങ​ളെ, രൂ​പാ​ന്ത​രീ​ക​രണ പര​മ്പ​ര​ക​ളെ, ബന്ധ​ങ്ങ​ളെ, ഘട​നാ​സം​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളെ, വി​പ്ല​വ​ക​ര​മായ സം​ഗ്ര​ഥ​ന​ങ്ങ​ളെ, ഉല്പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്ന, ചരി​ത്രാ​ന്ത​ര​മാ​യി വളർ​ന്നു പെ​രു​കു​ന്ന, ഒരു ശക്തി​പ്ര​ക്ഷോ​ഭം; തീ​ക്ഷ്ണ​ത​ക​ളു​ടെ പ്ര​വാ​ഹം; രാ​ഷ്ട്രീയ കാ​മ​ന​യു​ടെ വി​സ്ഫോ​ട​നം; പുതിയ ജനതയെ, പുതിയ ഭൂ​മി​യെ, പുതിയ കർ​തൃ​ത്വ​ങ്ങ​ളെ, പുതിയ വാ​ഴ്‌​വി​നെ, സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന, പഴ​യ​തി​നെ​യെ​ല്ലാം സൂ​ക്ഷ്മ​മാ​യി സം​ഹ​രി​ക്കു​ന്ന, നവ​ന​വീ​ന​കാ​ലം; ആദി​വ്യ​ത്യ​സ്ത​ത​ക​ളു​ടെ ശാശ്വത-​ആവർത്തനകാലം (eternal recurrence); ചരി​ത്ര​ത്തെ, സം​സ്കൃ​തി​യെ, മനു​ഷ്യ ബന്ധ​ങ്ങ​ളെ വി​മ​ലീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന, പു​തു​ക്കി​പ്പ​ണി​യു​ന്ന, ചൈ​ത​ന്യ​കാ​ര​ണ​പ്ര​കൃ​തി​യു​ടെ (natura naturans) ഐഹി​ക​മായ വി​ള​യാ​ട്ടം; “ആയി​ത്തീ​ര​ലി​ന്റെ” (becoming) അന​ന്ത​മായ “ഇതാ ഈ നി​മി​ഷം” (here and now); ഭര​ണ​മാ​റ്റ​മോ അധി​കാ​ര​മാ​റ്റ​മോ അല്ല കർതൃ-​ഘടനയിൽ, അധി​കാ​ര​ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളിൽ, ആഴ​ത്തിൽ സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന നി​ല​മാ​റ്റം, സൂ​ക്ഷ്മ​വി​പ്ല​വം; കർ​തൃ​ത്വ​ത്തിൽ, ഭാ​വ​ശ​ക്തി​ക​ളിൽ, മനോ​ഘ​ട​ന​ക​ളിൽ, വാ​ഴ്‌​വി​ന്റെ അധോ​ത​ല​ങ്ങ​ളിൽ, സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ഉരുൾ പൊ​ട്ട​ലു​കൾ; കണി​കാ​പ​ര​മായ (molecular) രൂ​പാ​ന്ത​രീ​ക​ര​ണ​ങ്ങൾ.

“സംഭവം” ഒരു സം​യു​ക്ത​മാ​ണു്. സം​ഭ​വ​ത്തെ ചരി​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്കു് ചു​രു​ക്കു​വാ​നോ പൂർ​ണ്ണ​മാ​യും ചരി​ത്ര​വൽ​ക്ക​രി​ക്കു​വാ​നോ സാ​ധ്യ​മ​ല്ല. കാരണം ചരി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ​യും, ചരി​തേ​ത​ര​മോ ചരി​ത്രാ​ന്ത​ര​മോ ആയ ആയി​ത്തീ​ര​ലി​ന്റെ/ശു​ദ്ധ​സം​ഭ​വ​ത്തി​ന്റെ മി​ശ്രി​ത​മാ​ണു് അതു്. അതാ​യ​തു് സം​ഭ​വ​ത്തി​നു് ഇര​ട്ട​ത്ത​ല​ങ്ങ​ളാ​ണു​ള്ള​തു്: ചരി​ത്ര​ത​ല​വും ചരി​ത്രാ​ന്ത​ര​മായ ശുദ്ധ സം​ഭ​വ​ത​ല​വും. സം​ഭ​വ​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച സങ്ക​ല്പ​ന​ത്തിൽ വ്യ​ത്യ​സ്ത​രാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴും ഇമ്മാ​നു​വെൽ കാ​ന്റ്, ഫ്രെ​ഡെ​റി​ക് നീ​ത്ചേ, ല്യോ​താർ​ഡ്, ഴാക് ദെറിദ, അലെൻ ബാ​ദ്യൂ, ഗിൽ ദെ​ല്യൂ​സ്, തു​ട​ങ്ങിയ പാ​ശ്ചാ​ത്യ വിമർശ ചി​ന്ത​ക​രെ​ല്ലാം തന്നെ ഒരു കാ​ര്യ​ത്തിൽ യോ​ജി​ക്കു​ന്നു: ചരി​ത്ര​പ​ര​മോ പ്ര​തി​നി​ധാ​ന​പ​ര​മോ ആയ വ്യ​വ​ഹാ​ര​രൂ​പ​ങ്ങൾ​ക്കു് സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളെ അവ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​വാ​നാ​വി​ല്ല. സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചരി​ത്ര​പ​ര​മായ നിർ​വ്വ​ഹ​ണ​ങ്ങ​ളെ, സഫ​ലീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളെ, മാ​ത്ര​മേ, ചരിത്ര-​സാമൂഹ്യശാസ്ത്ര വ്യ​വ​ഹാ​ര​പ്ര​കാ​ര​ങ്ങൾ​ക്കു് ആവി​ഷ്ക്ക​രി​ക്കു​വാ​നാ​കൂ. “സം​ഭ​വ​ത്വ​ത്തെ” ചരി​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്കു് പരാ​വർ​ത്ത​നം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നു​പ​ക​രം ചരി​ത്ര​പ​ര​മായ നിർ​വ്വ​ഹ​ണ​ങ്ങ​ളിൽ (actualizations) നി​ന്നു് സം​ഭ​വ​ത്തെ നീ​ക്കം ചെ​യ്യു​ക​യോ, അല്ലെ​ങ്കിൽ അവ​യോ​ടു് കൂ​ട്ടി​ച്ചേർ​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്തു് കൊ​ണ്ടു് മാ​ത്ര​മേ, അഥവാ, പ്രതി നിർ​വ്വ​ഹ​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ (counter-​actualization) മാ​ത്ര​മേ ശു​ദ്ധ​സം​ഭ​വ​ത്തി​നു് ഉചി​ത​മായ ആവി​ഷ്ക്കാ​രം സാ​ധ്യ​മാ​വൂ. ചി​ന്ത​യി​ലെ​യും ഭാ​ഷ​യി​ലെ​യും സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളായ കവിത, കല, സാ​ഹി​ത്യം, (ചെ​റു​നോ​വൽ + കഥ എന്നു് ദെ​ല്യൂ​സ്) തത്വ​ചി​ന്താ​പ​ര​മായ സങ്ക​ല്പ​ന​ങ്ങൾ, എന്നീ ആവി​ഷ്ക്കാര പ്ര​കാ​ര​ങ്ങൾ​ക്കു മാ​ത്ര​മേ “സം​ഭ​വ​ത്തെ” അതി​ന്റെ സം​ഭ​വ​ത്വ​ത്തെ ചോർ​ന്നു പോ​കാ​ത്ത വിധം പ്ര​കാ​ശ​നം നൽ​കാ​നാ​വൂ എന്നർ​ത്ഥം. സം​ഭ​വ​ത്തി​ന്റെ ആവി​ഷ്ക്കാ​ര​രൂ​പം ത്രി​കാ​ലി​ക​മാ​യി സഞ്ച​രി​ക്കു​ന്ന ചി​ഹ്ന​മെ​ന്നു് ഇമ്മാ​നു​വെൽ കാ​ന്റും, ചെ​റു​നോ​വൽ, കഥ, എന്നീ ആഖ്യാ​ന​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​ടെ സം​യു​ക്ത​മെ​ന്നു് ദെ​ല്യൂ​സും (ഈ ലേ​ഖ​ക​ന്റെ നി​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ‘ചരിത്ര-​വീരപ്രണയാഖ്യാനവും’ (historical romance)) നിർ​ദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്ന​തു് അതു് കൊ​ണ്ടാ​ണു്.

ഷാൽ പെജി (Charles Peguy) എന്ന ഫ്ര​ഞ്ച് കവി​യു​ടെ വാ​ക്കു​കൾ ഉദ്ധ​രി​ച്ചു് കൊ​ണ്ടു് ദെ​ല്യൂ​സ് പറ​യു​ന്ന​തി​താ​ണ്: “സം​ഭ​വ​ത്തെ സമീ​പി​ക്കു​ന്ന​തി​നു് രണ്ടു മാർ​ഗ്ഗ​ങ്ങ​ളേ​യു​ള്ളു: ഒന്നു് സം​ഭ​വ​ത്തി​ന്റെ ചരി​ത്രാ​വൃ​ത്തി​യി​ലൂ​ടെ കട​ന്നു പോകൽ, ചരി​ത്ര​ത്തിൽ സം​ഭ​വ​ത്തി​ന്റെ നിർ​വ്വ​ഹ​ണ​ത്തെ, ഉപാ​ധീ​ക​ര​ണ​ത്തെ, അധഃ​പ​ത​നാ​വ​സ്ഥ​യെ, രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തൽ. രണ്ടാ​മ​ത്തെ​താ​വ​ട്ടെ, സം​ഭ​വ​ത്തെ പു​ന​സ്സം​യോ​ജ​നം ചെ​യ്യൽ, ഒരു “ആയി​ത്തീ​ര​ലി”ലെ​ന്ന​പോ​ലെ അതിൽ സ്വയം സ്ഥാ​പി​ക്കൽ, ഒരേ സമയം തന്നെ അതി​ലൂ​ടെ യു​വ​വും വൃ​ദ്ധ​വു​മാ​യി​ത്തീ​രൽ, അതി​ന്റെ എല്ലാ ഘട​ക​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യും അന​ന്യ​ത​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യും കട​ന്നു പോകൽ”. കർഷക സമ​ര​ത്തി​ന്റെ സം​ഭ​വ​മാ​ന​ത്തെ സമീ​പി​ക്കു​ന്ന​തിൽ നി​ന്നും പൊ​തു​ബോ​ധ​ത്തെ, മുഖ്യ വ്യ​വ​ഹാ​ര​ങ്ങ​ളെ, തട​യു​ന്ന പ്ര​ധാ​ന​ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ളെ​ന്താ​ണെ​ന്നു് ഇതു വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കു​ന്നു.

സു​പ്ര​ധാന ചോ​ദ്യം ഇതാ​ണു്. കർ​ഷ​ക​സ​മ​രം ഒരു സം​ഭ​വ​മാ​ണെ​ങ്കിൽ അതി​ന്റെ സം​ഭ​വ​ത്വ​ത്തെ നിർ​വ്വ​ചി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്താ​ണു്?

ഈ ചോ​ദ്യ​ത്തി​ലേ​ക്കു് കട​ക്കു​ന്ന​തി​നു മു​മ്പ് കർഷക സമര സം​ഭ​വ​ത്തി​ന്റെ ആവിർ​ഭാവ നേ​ര​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു് ശ്ര​ദ്ധ തി​രി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. വെറും ഒരു യാ​ദൃ​ഛിക പ്ര​തി​ഭാ​സ​മോ അല്ലെ​ങ്കിൽ ആസൂ​ത്രി​ത​മായ ഒരു പദ്ധ​തി​യു​ടെ ഭാഗം മാ​ത്ര​മോ ആയി കർഷക സമര സം​ഭ​വ​ത്തെ കാ​ണാ​നാ​വി​ല്ല. അതേ സമയം, കർ​ഷ​ക​രു​ടെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​മായ ഇഛയിൽ നി​ന്നാ​ണ്, സം​ഭ​വേ​ഛ​യിൽ നി​ന്നാ​ണു് സംഭവം ഉരു​ത്തി​രി​യു​ന്ന​തെ​ന്ന വസ്തു​ത​യും അവ​ഗ​ണി​ക്കു​വാ​നാ​വി​ല്ല. കർഷക നിയമം പിൻ​വ​ലി​ക്കാ​തെ തങ്ങൾ പി​ന്മാ​റു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നു് 32 ഓളം കർഷക സം​ഘ​ട​ന​കൾ ഒന്നു ചേർ​ന്നെ​ടു​ത്ത കൂ​ട്ടായ തീ​രു​മാ​ന​ത്തിൽ നി​ന്നാ​ണു് സമരം രൂപം കൊ​ള്ളു​ന്ന​തു്. സമ​ര​ത്തി​ന്റെ സാ​ന്ദ്ര ചടു​ല​ന​ടു​നേ​ര​ങ്ങ​ളിൽ “സംഭവം” സം​ഭൂ​ത​മാ​വു​ന്നു. ഇഛയിൽ നി​ന്നു് മാ​ത്രം സംഭവം ഉണ്ടാ​ക​ണ​മെ​ന്നി​ല്ല. സം​ഭ​വ​ത്തി​ന്റെ ഉപാ​ധി​ക​ളി​ലൊ​ന്നു​മാ​ത്ര​മാ​ണ​തു്. കാമന, ഇഛ, ധീരത, കൂ​ട്ടായ പ്ര​വർ​ത്തി, സമർ​പ്പ​ണം എന്നീ ഘട​ക​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം പ്ര​കൃ​തി​യും സം​സ്കൃ​തി​യും സം​യോ​ഗം ചെ​യ്യു​ന്ന ഒരു വ്യ​തി​യാന കാ​ല​ബി​ന്ദു​വിൽ നി​ന്നാ​ണു് സംഭവം സം​ജാ​ത​മാ​കു​ന്ന​തു്. ഒരു കലാ​സൃ​ഷ്ടി​പോ​ലെ, കർ​ഷ​ക​രു​ടെ ജീ​വ​സൃ​ഷ്ടി​പോ​ലെ, അതീവ രഹ​സ്യ​മാ​യി. സമരം സം​ഭ​വ​മാ​യി മാ​റു​മ്പോൾ പുതിയ കർ​തൃ​ത്വ​ങ്ങ​ളെ പുതിയ ലോ​ക​ത്തെ പുതിയ ജനതയെ അതു് സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്നു. വീടും കു​ടി​യും നാടും വി​ട്ടു കൊ​ണ്ടു് അധി​കാ​ര​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ലേ​ക്കു് മാർ​ച്ചു് ചെ​യ്യു​വാ​നു​മു​ള്ള കർ​ഷ​ക​രു​ടെ നിർ​ണ്ണാ​യക തീ​രു​മാ​നം ചരി​ത്ര​ത്തി​ല​പൂർ​വ്വ​മാ​യി മാ​ത്രം നട​ക്കു​ന്ന പര​മ​മായ ഒരു അപ​ദേ​ശീ​ക​ര​ണ​മാ​യി (de-​territorialization) മാ​റു​ന്നു. കൊ​റോ​ണ​യു​ടെ പശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തിൽ ബയോ​ഭീ​ക​ര​ത​യും ഭര​ണ​കൂട ഭീ​ക​ര​ത​യും ഇണ​ചേർ​ന്നു​ല്പ​ന്ന​മായ ബഹു​ഭീ​ക​ര​മായ ഒരു അതീ​ത​ഭ​ര​ണ​കൂട (Transcendental State) ത്തി​നെ​തി​രെ നി​ര​വ​ധി മാ​സ​ങ്ങ​ളോ​ളം ഉപ​രോ​ധ​സ​മ​രം നട​ത്തു​വാ​നു​ള്ള സർവ്വ തയാ​റെ​ടു​പ്പു​ക​ളോ​ടെ​യു​മാ​ണു് കർഷകർ തല​സ്ഥാന നഗ​രി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള മാർ​ച്ചി​നും ഉപരോധ സമ​ര​ത്തി​നും തു​ട​ക്കം കു​റി​ക്കു​ന്ന​തു്. നിർ​ണ്ണാ​യ​ക​മായ ഈ ദേശം വി​ട​ലും, (ദെ​ല്യൂ​സി​ന്റെ ഭാ​ഷ​യിൽ deterritorialization/leaving the territory) പലായന രഥ്യ (line of flight) യി​ലേ​ക്കു​ള്ള പ്ര​വേ​ശ​ന​വു​മാ​ണു് പുതിയ ഭൂ​മി​യേ​യും പുതിയ ജന​ത​യെ​യും കണ്ടെ​ത്തു​ന്ന​തി​ലേ​ക്കു് നയി​ക്കു​ന്ന ഒരു മഹാ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​സം​ഭ​വ​ത്തി​നു് തീ കൊ​ളു​ത്തു​ന്ന​തു്.