ഭൃഗുഗോത്രൻ പ്രയോഗൻ ഋഷി; ഗായത്രി ഛന്ദസ്സ്; അഗ്നി ദേവത. (‘ദ്വാരകാമന്ദിരം’പോലെ.)
ന്നഭ്യർച്ചനസ്തുതികളാൽ
ഒപ്പം കൊണ്ടുവരിക,ഗ്നേ,
സുപ്രകാശ, സുരന്മാരെ! 2
മേറ്റം കരുത്തിവയോടേ
ആഴിയിങ്കൽ വാഴും കവി –
യാമഗ്നിയെ വിളിയ്ക്കുന്നേൻ.5
ളധ്വരത്തിൽ ബന്ധുവിങ്കൽ,
അത്യന്തം പടർന്നവങ്കൽ, –
ക്കത്തുവോങ്കൽ,ക്കരുത്തങ്കൽ;7
വെച്ചീടട്ടെ,യിവൻ നമ്മെ;
ഇദ്ദേഹത്തിൻ പ്രജ്ഞാനത്തോ –
ടൊത്തു കീർത്തിപ്പെടാവൂ,നാം!8
സമ്പത്തെല്ലാം ഭരിയ്ക്കുന്നു;
അദ്ദേഹം നമ്മളിലന്ന –
യുക്തനായ് വന്നണയട്ടെ! 9
കെട്ടും പൂട്ടുമില്ലാതെതാൻ
വർത്തിയ്ക്കുന്നിത,വിടെയ്ക്കായ്;
തൃത്തണ്ണീരും നിലകൊൾവൂ!14
കൈവളർന്ന ഭവാനഗ്നേ,
ദേവന്മാരെജ്ജ്വാലകൾകൊ –
ണ്ടാവാഹിച്ചു യജിച്ചാലും!16
ഹവ്യനാഹനായ നിന്നെ
അംഗിരസ്സേ, ജനിപ്പിച്ചാ –
ര,മ്മമാർപോലമരന്മാർ: 17
മഗ്ര്യധീയും, ഹവിർഭൃത്തും,
ദൂതനുമാം നിങ്കൽ സ്ഥിതി –
ചെയ്തുപോരുന്നിതു, സുരർ!18
പ്പിച്ചു കർമ്മം ചെയ്ക, മർത്ത്യൻ:
ഋത്വിക്കുകളോടുകൂടി –
യത്രേ കത്തിപ്പത,ഗ്നിയെ.22
[1] യൗവനവാൻ – നിത്യയുവാവ്. സന്ദാതാവ് – ഹവിസ്സു നല്കുന്നവൻ, യജമാനൻ.
[3] സദ്യുവാവേ – നിത്യതരുണ. കീഴമർത്താവൂ—ശത്രുക്കളെ.
[4] ഔർവഭൃഗുവും അപ്നവാനനും ഋഷിമാർ. അഗ്നിയെ – ബഡബാഗ്നിയെ.
[6] സാവിത്രം = സവിതാവിന്റേതു്. ഭഗദേവഭോഗം = ഭഗനെന്ന ദേവന്റെ സുഖോപഭോഗം. ഇവ രണ്ടുംപോലെ. അർത്ഥം ചിന്ത്യം.
[7] ഋത്വിക്കുകളോടു്:
[8] ആശാരി പാവയെയുംമറ്റുമെന്നപോലെ, അഗ്നി നമ്മെ രൂപപ്പെടുത്തട്ടെ.
[10] സ്തോതാവിനോടു്: ഖ്യാതിമാൻ = കീർത്തിമാൻ.
[11] ശാലകൾ – യജ്ഞസദനങ്ങൾ.
[12] ഹതാരി = ശത്രുക്കളെ കൊന്നവൻ.
[13] പ്രത്യക്ഷകഥനം: സാധിതഹവ്യൻ – ഹവിസ്സൊരുക്കിവെച്ചവൻ. നിന്നെ – അങ്ങയുടെ ഗുണങ്ങളെ. വായുപർശ്വേ = വായുവിന്റെ അരികിൽ.
[14] അട്ടിമൂന്നാക്കിയ – മൂന്നട്ടിയായി വെച്ച. കെട്ടും പൂട്ടുമില്ലാതെ താൻ – വിരിയ്ക്കുമ്പോൾ കെട്ടഴിയ്ക്കുമല്ലോ. അവിടെയ്ക്കായ് – ഭവാന്നിരിപ്പാൻ. തൃത്തണ്ണീരും (വിശുദ്ധജലവും) അവിടെയ്ക്കായി അന്തരിക്ഷത്തിൽ നില്ക്കുന്നു.
[15] ഭദ്രം – രവിപോലെ ഭജനീയമാകുന്നു.
[18] ഏതാണ്ടു് മുൻ ഋക്കിന്റെ ഒരു വിവരണം:
[19] മേ – എനിയ്ക്കു്. പയ്യില്ല – അങ്ങയ്ക്കു ഹവിസ്സുണ്ടാക്കാൻ.
[20] മരത്തുണ്ടും – ചമതയ്ക്ക്.
[21] ചിതൽ തിന്നതും എറുമ്പു കേറിയതുമായ വസ്തുപോലും അവിടുത്തെയ്ക്കു ആജ്യം (നെയ്യു) പോലെ പ്രിയമായിച്ചമയട്ടെ!
[22] ചെയ്ക – ചെയ്യണം. ഋത്വിക്കുകളോടുകൂടിവേണം, അഗ്നിയെ കത്തിയ്ക്കുക.