നാഭാകൻ ഋഷി; മഹാപംക്തിയും ശക്വരിയും ത്രിഷ്ടുപ്പും ഛന്ദസ്സുകൾ; ഇന്ദ്രാഗ്നികൾ ദേവത. (‘താമരക്കണ്ണൻ’പോലെ)
തന്നാലും, നിങ്ങൾ, ധർഷകർ:
എന്നാലെങ്ങൾ വൻകെല്പുകളെയും
വെന്നിടുമല്ലോ, പോർകളിൽ,
ചെന്തീ കാറ്റിനാൽക്കാടിനെപ്പോലേ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!1
പുംഗവനാകുമിന്ദ്രന്നേ
അർച്ചനം ചെയ്വൂ: കൂടെക്കൂടെയി –
ങ്ങശ്വിയക്കെല്പൻ വന്നെത്തും,
അന്ധസ്സിദ്ധിയ്ക്കോ, യജ്ഞോപാസ്തിയ്ക്കോ;
വെന്തുപോകെ, തിരാളെല്ലാം!2
ക്കായി നില്ക്കുന്നോരാണല്ലോ.
നേതാക്കന്മാരേ, ക്രാന്തകർമ്മാക്കൾ,
ബോധിതരായാലാ നിങ്ങൾ
ബന്ധുത്വേച്ഛവിൻ യജ്ഞമുണ്ണുമേ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!3
ലന്നഭാകൻപോലർച്ചിയ്ക്കൂ:
ഈ വിശ്വത്തിന്നു താങ്ങി, വരല്ലോ;
ദ്യോവിതും മഹാഭൂമിയും
തൻധനമിവർപക്കൽ വെയ്ക്കുന്നു;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!4
യ്ക്കുന്നു, നഭാകൻപോലിവൻ:
ദ്വാരമടച്ച സപ്തമൂലമാം
വാരിധി മൂടുന്നോരി,വർ;
മുന്തിയ കെല്പാൽത്തമ്പുരാനി,ന്ദ്രൻ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!5
വെട്ടൂ, ദാസന്റെ കെല്പു നീ:
ഇന്ദ്രനാൽത്തൽസ്വത്തെങ്ങൾ വീതിയ്ക്കും;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!6
ലിങ്ങു വിളിപ്പിതാ,ളുകൾ:
ഞങ്ങളെങ്ങൾതന്നാൾക്കാരെക്കൊണ്ടു
സംഗരോൽക്കരെത്താഴ്ത്താവൂ;
സന്തോഷം സ്തുതികാമർക്കേകാവൂ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!7
നിന്നു കീഴ്പോട്ടിറങ്ങുമോ,
ആയിന്ദ്രാഗ്നികൾക്കായിക്കർമ്മങ്ങ –
ളാചരിയ്ക്കുന്നു, ഹവ്യവാൻ;
സിന്ധുബന്ധനമോചക,രിവർ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!8
നന്ദ, ഭാസുര, വിത്തദ,
ഒട്ടല്ല, വീരനായ നിൻ മിക; –
വൊട്ടല്ല, നിൻപ്രശസ്തിയും;
യന്ത്രിത,മസ്മച്ചേതസ്സിവയാൽ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!9
സ്തുത്യനാം മഘവാവിനെ:
തട്ടിയുടച്ചാനല്ലോ, ശുഷ്ണന്റെ
മുട്ടയെക്കെല്പാലിദ്ദീപ്തൻ;
സ്വന്തമാക്കട്ടേ, ദിവ്യാംഭസ്സവൻ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം10
നിത്യനാം മഘവാവിനെ:
തട്ടിയുടച്ചാനല്ലോ, ശുഷ്ണന്റെ
മുട്ടയെഗ്ഗന്താവീ യാജ്യൻ;
സ്വന്തവുമാക്കീ ദിവ്യാംഭസ്സു നീ;
വെന്തുപോകെ, തിരാളെല്ലാം11
ല,ംഗിരാസ്സുകൾപോലെയും
ഇന്ദ്രാഗ്നികൾക്കായ്ച്ചൊന്നേൻ, ഞാൻ പുതു –
തൊന്നേവം: നിങ്ങളെങ്ങളെ
മുന്നിലവീടാൽക്കാക്കുവിൻ; ധന –
വൃന്ദത്തിൻ നാഥരാകെങ്ങൾ!12
[1] വൻകെല്പുകളെയും – വലിയ ശത്രുബലങ്ങളെപ്പോലും. ചെന്തീ കാടിനെയെന്നപോലെ വെന്നിടുമല്ലോ – ദഹിപ്പിയ്ക്കുമല്ലോ.
[2] അർത്ഥിപ്പീല – ധനം യാചിയ്ക്കുന്നില്ല. നേതൃപുംഗവൻ – നേതാക്കളിൽ ശ്രേഷ്ഠൻ. അർച്ചനം – യജ്ഞം. ഇങ്ങ് – ഞങ്ങളിൽ. ആശ്വി = അശ്വസഹിതൻ. അന്ധസ്സിദ്ധിയ്ക്കോ – ഹവിസ്സു കിട്ടാനോ; യജ്ഞോപാസ്തിയ്ക്കോ = യജ്ഞസേവനത്തിന്നോ. വന്നേയ്ക്കാം.
[3] ഉത്തരാർത്ഥം പ്രത്യക്ഷസ്തുതിതന്നെ: ബോധിതരായാൽ – അറിയിയ്ക്കപ്പെട്ടാൽ. ബന്ധുത്വേച്ഛുവിൻ – സഖ്യകാമനായ യജമാനന്റെ. യജ്ഞം – ഹവിസ്സ്.
[4] തന്നോടുതന്നെ: യജ്ഞാസ്തോത്രത്താൽ = യാഗംകൊണ്ടും സ്തുതികൊണ്ടും. അന്നഭാകൻ – ആ എന്റെ അച്ഛൻ. തൻധനം = തങ്ങളുടെ സമ്പത്തു്.
[5] ഇവൻ – നാഭാകനായ ഞാൻ. സപ്തമൂലം – ഏഴുപാതാളലോകങ്ങളോടുകൂടിയതു്. മൂടുന്നോർ – തേജസ്സുകൊണ്ടു മറയ്ക്കുന്നവർ. ഇവരിൽവെച്ചു, മുന്തിയ കെല്പുകൊണ്ടു് ഇന്ദ്രനത്രേ, തമ്പുരാൻ,
[6] പൂർവ്വാർദ്ധം ഇന്ദ്രനോടു്: വൃദ്ധൻ – പഴക്കംവന്ന തോട്ടക്കാരൻ. നീൾക്കൊമ്പ് – അധികം നീണ്ടകൊമ്പ്. ദാസൻ – അസുരൻ. ഇന്ദ്രനാൽ – ഇന്ദ്രസാഹായ്യത്താൽ. തൽസ്വത്തു് – ദാസന്റെ ധനം. വീതിയ്ക്കും – പങ്കിട്ടെടുക്കും.
[7] സ്വത്താൽ സ്തോത്രത്താൽ – സ്വത്തു (ഹവിസ്സു) കൊണ്ടും, സ്തോത്രംകൊണ്ടും. സംഗരോൽക്കരെത്താഴ്ത്താവൂ – യുദ്ധതൽപരന്മാരായ ശത്രുക്കളെ അമർത്തുമാറാകണം. സന്തോഷം സ്തുതികാമർക്കേകാവൂ – സ്തുതിയിച്ഛിയ്ക്കുന്ന ശത്രുക്കളെ സ്തുതിച്ചു പാട്ടിലാക്കുകയും ചെയ്യാവൂ.
[8] വെൺനീറർ – സത്ത്വഗുണവാന്മാരെന്നർത്ഥം; സത്ത്വഗുണത്തിന്റെ നിറം വെളുപ്പത്രേ. ഹവ്യവാൻ – യജമാനൻ. സിന്ധുബന്ധനമോചകർ – വർഷ ജലംകൊണ്ടു നദികളെ ഒഴുകിച്ചവർ.
[9] പ്രേരക – ജഗത്തിനെ വ്യാപരിപ്പിയ്ക്കുന്നവനേ. കൃതാനന്ദ – സ്തോതാക്കൾക്ക് ആനന്ദമുളവാക്കുന്നവനേ. മികവു് = ഉൽക്കർഷം. ഇവയാൽ, നിന്റെ ഉൽക്കർഷ – പ്രശസ്തികളാൽ, അസ്മച്ചേതസ്സ്, ഞങ്ങളുടെ ഹൃദയം, യന്ത്രിത (വശീകൃത) മായിരിയ്ക്കുന്നു.
[10] സ്തോതാക്കളോട്: ശുഷ്ണന്റെ മുട്ടയെ – ശുഷ്ണാസുരന്റെ സന്താനങ്ങളെ. തട്ടിയുടച്ചാൻ – നശിപ്പിച്ചു. ദിവ്യാംഭസ്സ് – വർഷജലം. സ്വന്തമാക്കട്ടേ – സ്വാധീനമാക്കട്ടെ.
[11] നിത്യൻ = നാശരഹിതൻ. ഗന്താവു് – യജ്ഞങ്ങളിൽ ഗമിയ്ക്കുന്നവൻ.
[12] അച്ഛൻ – നഭാകൻ. പുതുതൊന്നേവം – ഇങ്ങനെ ഒരു നൂതനസ്തോത്രം. മുന്നിലവീടാൻ – മൂന്നുനിലയുള്ള ഗൃഹം തന്നു്. ധനവൃന്ദത്തിൽ നാഥരാകെങ്ങൾ – ഞങ്ങൾ വളരെ സ്വത്തിന്റെ ഉടമസ്ഥരായിത്തീരട്ടെ.