നാഭകൻ ഋഷി; മഹാപംക്തി ഛന്ദസ്സ്; വരുണൻ ദേവത. (‘ദ്വാരകാമന്ദിരം’പോലെ)
താവും മരുത്തുക്കളെയും
മാനിയ്ക്ക,നീ: – യിദ്ധനാഢ്യൻ
മാനുഷർതൻ മാടുകളെ
പാലിപ്പൂ, പൈക്കളെപ്പോലെ;
വെന്തുപോകെതിരാളെല്ലാം!1
നുത്യാ, നാഭാകോക്തിയാലും –
വർണ്ണിയ്ക്കാം, ഞാനാറ്റിൻവക്കിൽ
വന്നുദിയ്ക്കുന്നോനെത്തന്നേ:
സപ്തസ്വസാവീ, മധ്യമൻ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!2
പാരെവൻ നിർത്തുന്നു ധീയാൽ;
കാണേണ്ടുമാ വൃഷാവിന്നു
കർമ്മങ്ങളെത്തൽക്കാംക്ഷികൾ
പൊന്തിയ്ക്കുന്നു, മൂന്നുവട്ടം;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!3
ക്കർത്താവവൻ ദിക്കുകളെ
നിർത്തീടുന്നൂ:പ്രത്നം പ്രാപ്യം
തൽസ്ഥാനം വരുണന്റെ താൻ
ത്രാതാവിവൻ, ഗോപൻപോലെ;
വെന്തുപോകെതിരാളെല്ലാം!4
ദേവരശ്മിനാമാഭിജ്ഞൻ,
ഭൂരികാവ്യങ്ങളെ, വാന –
മോരോ വടിവിനെപ്പോലെ
ബന്ധിയ്ക്കുന്നു, കവിയവൻ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!5
മൊട്ടുക്കിത്ത്രിതങ്കൽ നില്പൂ;
സേവിപ്പിനവനെ ക്ഷിപ്രം:
ഗോവുകൾ തൊഴുത്തിൽപ്പോലേ
സന്ധിയ്ക്കുന്നതുണ്ട,ശ്വങ്ങൾ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!6
ചേതസ്സിൽ വെച്ചിട്ടുണ്ടി,വൻ:
ജ്യോതിസ്സേന്തും വരുണന്റെ
ചെയ്തികളെസ്സുരരെല്ലാം
തൻതേർമുന്നിലേറ്റുചെയ്യും;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!7
ദ്യോവിൽപ്പോലേ വിണ്ണിൽക്കേറും;
ദാനങ്ങളിങ്ങേർപ്പെടുത്തും;
നൂനമവൻ മായകളെ
തൻ തേജസ്സാൽ നശിപ്പിയ്ക്കും;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!8
ശ്വേതകാന്തി മേലും കീഴും
മൂടുന്നു, മുമ്മൂന്നൂഴിയെ;
യീടുള്ളൊന്നി,വന്റെയിടം.
സിന്ധുവേഴിന്നീശന,വൻ;
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!9
നല്ല രശ്മികളെയവൻ;
കർമ്മത്തിന്നായ്പ്പൂർവസ്ഥാനം
നിർമ്മിച്ചൂ,ന്നാൽ വാനൂഴിയെ
നിർത്തീ, സൂര്യൻ ദ്യോവെപ്പോലെ
വെന്തുപോകെ,തിരാളെല്ലാം!10
[1] സ്തോതാവിനോടു്: മാനിയ്ക്ക = പൂജിയ്ക്കുക, സ്തുതിയ്ക്കുക. ഈ ധനാഢ്യൻ – സമ്പത്തേറിയ വരുണൻ. പൈക്കളെപ്പോലെ – സ്വന്തം ഗോക്കളെ മേയ്ക്കുന്നതുപോലെ.
[2] ഒത്ത വാക്കാൽ – സമാനസ്തുതികൊണ്ടു്. അതിന്റെ വിവരണമാണു്, പിതാക്കൾതൻ സ്തുത്യാ (സ്തുതികൊണ്ടും) നാഭാകോക്തി (നാഭാകന്റെ സ്തോത്രം) കൊണ്ടും എന്നിവ; പിതൃസ്തുതിയും നാഭാകസ്തുതിയും ഒരു പോലെയാണ് എന്നർത്ഥം. വന്നുദിയ്ക്കുന്നോനെ – വരുണനെ. സപ്തസ്വസാവ് – നദികളാകുന്ന ഏഴു സോദരിമാരുള്ളവൻ. മധ്യമൻ – അവയുടെ നടുവിൽ നില്ക്കുന്നവൻ.
[3] അല്ലിനെ – രാത്രിയുടെ അധിദേവതയാണല്ലോ, വരുണൻ. ധീയാൽ – ബുദ്ധിസാമർത്ഥ്യത്താൽ. കാണേണ്ടും – ദർശനീയനായ. തൽക്കാംക്ഷികൾ – തദ് ഭക്തരായ ആളുകൾ. മൂന്നുവട്ടം – കാലത്തും, ഉച്ചയ്ക്കും, സന്ധ്യയ്ക്കും. പൊന്തിയ്ക്കുന്നു – വളർത്തുന്നു.
[4] കർത്താവു് – സ്രഷ്ടാവു്. തൽസ്ഥാനം = ആ സ്ഥാനം, സ്വർഗ്ഗം. ഗോപൻപോലെ – ഇടയൻ മാടുകൾക്കെന്നപോലെ, ഇവൻ നമുക്കു ത്രാതാ(രക്ഷിതാ)വാകുന്നു.
[5] ഗൂഢഗുഹ്യദേവരശ്മിനാമാഭിജ്ഞൻ = ഗൂഢരഹസ്യങ്ങളായ ദേവാധിഷ്ഠാനരശ്മിയുടെ പേരുകൾ അറിഞ്ഞവൻ. ആകാശം നാനാരൂപങ്ങളെ എന്ന പോലെ, കവിയായ അവൻ (വരുണൻ) ഭൂരികാവ്യങ്ങളെ ബന്ധിയ്ക്കുന്നു – നിർമ്മിയ്ക്കുന്നു.
[6] സ്വന്തം ആളുകളോടു്: വട്ട് – തേരുരുൾ. കൂടം – ചക്രകൂടം. ഇത്ത്രി തങ്കൽ – മൂന്നു സ്ഥനങ്ങളുള്ള വരുണങ്കൽ. സന്ധിയ്ക്കുന്നതുണ്ടശ്വങ്ങൾ – നമ്മോടു പൊരുതാൻ വരുന്ന ശത്രുക്കളുടെ കുതിരകൾ ഒത്തുകൂടുന്നുണ്ടു്; ഈ ഉപദ്രവം പോക്കാൻ നിങ്ങൾ വെക്കം വരുണനെ സേവിയ്ക്കുവൻ.
[7] ചേതസ്സിൽ വെച്ചിട്ടുണ്ട് – അറിഞ്ഞിരിയ്ക്കുന്നു. ജ്യോതിസ്സ് – തേജസ്സ്. ചെയ്തികൾ = കർമ്മങ്ങൾ. തൻതേർമുന്നിൽ – അദ്ദേഹത്തിന്റെ തേരിന്റെ മുൻവശത്തു്. ഏറ്റുചെയ്യും-അതനുസരിച്ചു് ചെയ്യും.
[8] ആ വാരിധി – വരുണൻ, ദ്യോവിൽപ്പോലെ – സൂര്യൻ വാനിൽ കേറുന്നതുപോലെ.
[9] മീതേ – അന്തരിക്ഷത്തിൽ. ഊഴി – ലോകം. ഈടുള്ളൊന്ന് – സുസ്ഥിരമാകുന്നു. ഇടം – വാസസ്ഥാനം. സിന്ധുവേഴിന്നീശൻ – സപ്തനദീനാഥനാകുന്നു.
[10] വെള്ളയാക്കീ – പകലാക്കി. കറുപ്പാക്കീ – രാത്രിയാക്കി. വരുണന്റെ വെളുത്ത രശ്മികൾ പകലും, കറുത്ത രശ്മികൾ രാത്രിയുമാകുന്നു. പൂർവസ്ഥാനം – അന്തരിക്ഷം. ഊന്നൽ, ഊന്നുകൊണ്ടു, വാനൂഴികളെ, സൂര്യൻ ദ്യോവിനെയെന്നപോലെ നിർത്തീ – ഉറപ്പിച്ചു.