കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ടു​നി​ന്നു​ള്ള ഉത്ത​ര​വും കാ​ത്തു ദി​വ​സ​ങ്ങൾ കട​ന്നു​പോ​യി. കർ​ക്കി​ട​കം അവ​സാ​നി​ച്ചു. നി​ലാ​കാ​ശ​ച്ചെ​രു​വിൽ വെ​ള്ളി​മേ​ഘ​ത്തി​ന്റെ പൂ​ഴി​ത്ത​ട്ടു​കൾ നിർ​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ചി​ങ്ങ​മാ​സ​പ്പ​ക​ലു​കൾ നട​ന്നെ​ത്തി. കട​ലി​ലെ കാ​റ്റും കോളും ഒതു​ങ്ങി. കാ​ലാ​വ​സ്ഥ അനു​കു​ല​മാ​യി. എന്നി​ട്ടും മം​ഗ​ലാ​പു​ര​ത്തു പോ​കേ​ണ്ട കാ​ര്യ​ത്തിൽ തീ​രു​മാ​ന​മാ​യി​ല്ല. കാ​ത്തു​കാ​ത്തു പൊ​ക്ക​ന്റെ മന​സ്സു മു​ഷി​ഞ്ഞു. പട​ക്ക​പ്പ​ലി​നു് അക​മ്പ​ടി സേ​വി​ക്കാ​നു​ള്ള ഭാ​ഗ്യം ജീ​വി​ത​ത്തിൽ ഒരി​ക്ക​ലു​മി​നി കൈ​വ​രി​ല്ലെ​ന്നു​പോ​ലും തോ​ന്നി.

പല​രോ​ടും തി​ര​ക്കി. ഒരു വി​വ​ര​വു​മി​ല്ല. മഹാ​രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ള​റി​യാൻ സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​ര​ന്റെ പിറകേ നട​ക്കു​ന്ന​തു വി​ഡ്ഡി​ത്ത​മാ​ണെ​ന്നു പൊ​ക്ക​നു മന​സ്സി​ലാ​യി. എങ്കി​ലും കണാ​ര​പ്പ​ണി​ക്കർ വല്ല​തു​മ​റി​യും; അറി​യാ​തി​രി​ക്കി​ല്ല. ജ്യോ​തി​ഷ​വും മന്ത്ര​വാ​ദ​വും അതി​ന​ടു​ത്ത വൈ​ദ്യ​വും വശ​മു​ള്ള ആളാ​ണു്. ലോ​ക​പ​രി​ച​യ​വും കാ​ര്യ​വി​വ​ര​വും പ്രാ​യ​വും​കു​ടും. ഏതു വീ​ട്ടി​ലും ചെ​ല്ലാം. ആരെ​യും കാണാം. അച്ഛ​നും അമ്മ​യും കേൾ​ക്കാ​തെ സൂ​ത്ര​ത്തിൽ ഒരു ദിവസം ചോ​ദി​ക്ക​ണം. ചോ​ദി​ച്ചു.

തല​മു​ടി കെ​ട്ടി മട​വാൾ​പ്പി​ടി​പോ​ലെ വല​ത്തെ ചെ​വി​ക്കു​റ്റി​യിൽ നിർ​ത്തി, നെ​റ്റി​യി​ലും നെ​ഞ്ചി​ലും രക്ത​ച​ന്ദ​നം പൂശി, ഉടു​ത്ത​മു​ണ്ടി​ന്റെ കോ​ന്തല പി​ടി​ച്ചു് അര​ക്കെ​ട്ടിൽ കു​ത്തി, തൊ​ട്ട​ടു​ത്തു​ത​ന്നെ ഒരു വെ​ള്ളി​പ്പി​ടി​പ്പി​ശ്ശാ​ങ്ക​ത്തി​യും തി​രു​കി, ഭൂ​ത​പ്രേ​ത​പി​ശാ​ചാ​ദി​ക​ളെ ആട്ടാ​നു​ള്ള ചൂ​രൽ​വ​ടി കവി​ടി​സ​ഞ്ചി​യോ​ടൊ​പ്പം കക്ഷ​ത്തി​റു​ക്കി ഒരു​നാൾ സന്ധ്യ​യ്ക്കു പണി​ക്കർ കട​പ്പു​റ​ത്തു​ടെ വരു​മ്പോൾ പൊ​ക്കൻ​പി​ന്നാ​ലെ കൂടി.

“ആശാനേ” പൊ​ക്കൻ വി​ളി​ച്ചു. പണി​ക്കർ കോൽ​ക്ക​ളി പഠി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ആശാൻ​കൂ​ടി​യാ​ണു്. ആശാ​നെ​ന്നു വി​ളി​ച്ചു​കേൾ​ക്കാൻ ഇഷ്ട​വു​മാ​ണു്.

“എന്താ?” ആശാൻ കൂ​ടി​യായ പണി​ക്കർ തി​രി​ഞ്ഞു​നി​ന്നു.

സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്ക​ണം; സന്തോ​ഷി​പ്പി​ക്കാ​തെ യാ​തൊ​രു കാ​ര്യ​വും അയാ​ളിൽ നി​ന്നു സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. പൊ​ക്കൻ അതി​ന്നു​ള്ള​വ​ഴി ചി​ന്തി​ച്ചു. കോൽ​ക്ക​ളി​യെ​പ്പ​റ്റി വല്ല​തും തു​ട​ങ്ങി​ക്ക​ള​യാം:

“ഇപ്പം കോൽ​ക്ക​ളീ​ല്ലേ. ആശാനേ?”

“നാ​ണം​ണ്ടോ നി​ന​ക്കു ചോ​ദി​ക്കാൻ?” ആശാൻ അല്പ്പം ഗൗ​ര​വ​ത്തി​ലാ​ണ​ല്ലോ! “ആണാ​യി​ട്ട​ങ്ങ​നെ നട​ക്കു​ന്നു!”

വല​ഞ്ഞ​ല്ലോ കാ​വി​ല​മ്മേ ഒന്നും ചോ​ദി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അകാ​ര​ണ​മാ​യി ആശാൻ ശു​ണ്ഠി​യെ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണു്.

“എന്താ നി​ന​ക്കൊ​ക്കെ ഇത്തി​രി കോൽ​ക്ക​ളി പഠി​ച്ചാൽ?” പി​ന്നെ​യും ചോ​ദ്യം.

ഓ! അതാ​ണു് വിഷയം. ചോ​ദി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ചവി​ട്ടി​ക്ക​ടി​പ്പി​ച്ച​താ​ണു്. പൊ​ക്ക​നു് ആക​പ്പാ​ടെ വിഷമം തോ​ന്നി. അടി​ച്ച വടി​യിൽ ചു​റ്റു​ന്ന ആശാ​നാ​ണു്. പൊ​ക്ക​നു​കു​റ​ച്ചു വി​ജ്ഞാ​ന​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​ല്ലാ​തെ അട​ങ്ങി​ല്ലെ​ന്ന ഭാ​വ​ത്തിൽ അയാൾ തു​ടർ​ന്നു.

“എടോ, ആണാ​യാൽ കോൽ​ക്ക​ളി പഠി​ക്ക​ണം. ഹാ, ഹാ! കോൽ​ക്ക​ളി​പ്പാ​ട്ടു ബഹു​വി​ശേ​ഷ​മാ! നീ കേ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ലേ?”

കേ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല; കേൾ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു​മി​ല്ല. അത്യാ​പ​ത്തി​ന്റെ നരി​മ​ട​യി​ലാ​ണു് കഴു​ത്തി​ട്ട​തു്. ഒഴി​ഞ്ഞു​പോ​കാ​നും നിൽ​ക്കാ​നും വയ്യ. പൊ​ക്ക​നെ അൽ​പ്പം കോൽ​ക്ക​ളി​പ്പാ​ട്ടു കേൾ​പ്പി​ച്ച​ല്ലാ​തെ അട​ങ്ങി​ല്ലെ​ന്ന മട്ടിൽ ആശാൻ മു​ളി​ത്തു​ട​ങ്ങി.

പൊ​ക്കൻ കു​റ്റ​വാ​ളി​യെ​പ്പോ​ലെ തലയും താ​ഴ്ത്തി നി​ന്നു. സഹി​ക്ക​ണം. സഹി​ക്കാ​തെ പറ്റി​ല്ല.

“നീ കേൾ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ?”

“ഉണ്ടു്”

“കേ​ട്ടാൽ പോരാ.”

ഒപ്പം പാ​ട​ണ​മാ​യി​രി​ക്കും. അറി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു് ആപ​ത്തു വലി​ച്ചി​ട്ട​ത​ല്ലേ? കീ​ഴ​ട​ങ്ങി നി​ന്നു​കൊ​ടു​ക്കാം. “പഠി​ക്ക​ണെ​ടോ പഠി​ക്ക​ണം. നി​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ കോൽ​ക്ക​ളി പഠി​ക്ക​ണം. അല്ലാ​തെ നന്നാ​വി​ല്ല; എന്താ മി​ണ്ടാ​ത്ത​തു്?”

“ഒന്നൂ​ല്ല.”

“നീയീ കട​പ്പു​റ​ത്തു​ള്ള ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രെ ഒക്കെ​യൊ​ന്നു വി​ളി​ച്ചു കൂ​ട്ട​ണം. എന്നി​ട്ടു് ഒരു കോൽ​ക്ക​ളി സംഘം ആരം​ഭി​ക്ക​ണം.”

“പക്കേ​ങ്കി​ലു് ആശാനേ.” ഒരു പി​ടി​വ​ള്ളി കി​ട്ടി. പൊ​ക്ക​നു തട​ഞ്ഞു നിൽ​ക്കാൻ. “മം​ഗ​ലാ​പു​ര​ത്തു​പോ​യി വന്നി​റ്റ് പോരേ?”

“പോടാ അവി​ട​ന്ന്! ഒരു മം​ഗ​ലാ​പു​ര​ത്തു പോണോൻ! അതൊ​ന്നും ഇനി നട​ക്കി​ല്ല.”

പൊ​ക്ക​ന്റെ മുഖം വിളറി. അതൊ​ന്നും നട​ക്കി​ല്ല​ത്രെ. ഇയ്യാ​ളാ​രാ അങ്ങ​നെ തീ​രു​മാ​നി​ക്കാൻ? മഹാ​രാ​ജാ​വു തമ്പു​രാ​ന്റെ വി​ളം​ബ​ര​മാ​ണു്. ആളെ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കൽ പോലും കഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. എന്നി​ട്ടി​പ്പോൾ വലിയ കൊ​ത്തു​വാ​ളി​നെ​പ്പോ​ലെ ഇയ്യാൾ നി​ന്നു കൽ​പ്പി​ക്കു​ന്നു, അതൊ​ന്നും നട​പ്പി​ല്ലെ​ന്നു്.

“അല്ലെ​ങ്കി​ലും നി​ന​ക്കൊ​ന്നും പോ​ണ്ടി​വ​രി​ല്ലെ​ടോ.” കേ​ട്ടി​ല്ലേ പറ​യു​ന്ന​തു്? മന്ത്ര​വാ​ദി​യ​ല്ലെ​ങ്കിൽ ഒരി​ടി​ക്കു പൊ​ക്കൻ ആശാനെ അവിടെ ഇരു​ത്തി​ക്ക​ള​ഞ്ഞേ​നെ. ആശാ​ന്റെ ശബ്ദം പി​ന്നെ​യും കേൾ​ക്കു​ന്നു. നശി​ച്ച ശബ്ദം.

“പറ​ങ്കി​കൾ ഇനി അറ​ബി​ക്ക​ട​ലി​ലേ​ക്കു വരി​ല്ല. കഴി​ഞ്ഞ എട​വ​ത്തി​ല​ല്ലേ കു​ഞ്ഞാ​ലി​മ​ര​യ്ക്കാ​രു​ടെ കയ്യോ​ണ്ടു വേ​ണ്ട​ത്ര കി​ട്ട്യേ​ത്?”

കാ​ല​വർ​ഷാ​രം​ഭ​ത്തി​നു​മു​മ്പു് മാ​ടാ​യി​ത്തു​റ​മു​ഖ​ത്തു​വെ​ച്ചു കു​ഞ്ഞാ​ലി​മ​ര​യ്ക്കാ​രു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലു​ള്ള സാ​മൂ​തി​രി​യു​ടെ കടൽ​പ്പട പറ​ങ്കി​ക​ളെ തോൽ​പ്പി​ച്ച കഥ​യാ​ണു് ആശാൻ വി​സ്ത​രി​ക്കു​ന്ന​തു്.

“പി​ന്നെ വല്ല​തും കേ​ട്ടോ, നീ പറ​ങ്ക്യേ​ളെ​പ്പ​റ്റി? എടോ, അലന്ന പ്രേ​തോം ഈ പറ​ങ്ക്യേ​ളും ഒരു പോ​ല്യാ. കി​ട്ടേ​ണ്ട​തു കി​ട്ട്യാൽ താനേ അട​ങ്ങും.”

പറ​ങ്കി​പ്രേ​ത​ത്തെ അട​ക്കാൻ പടി​ഞ്ഞാ​റൻ​തീ​ര​ത്തു​ള്ള ഏറ്റ​വും വലിയ മന്ത്ര​വാ​ദി കു​ഞ്ഞാ​ലി​മ​ര​യ്ക്കാ​രാ​ണു്. അക്കാ​ര്യ​ത്തിൽ പൊ​ക്ക​നു് അഭി​പ്രാ​യ​വ്യ​ത്യാ​സ​മി​ല്ല. പക്ഷേ തന്റെ മം​ഗ​ലാ​പു​രം പോ​ക്കു കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു മതി​യാ​യി​രു​ന്നു പറ​ങ്കി​ക​ളെ അടി​ച്ചോ​ടി​ക്കൽ എന്നു് അവനു തോ​ന്നി. ഏതാ​യാ​ലും നി​രാ​ശ​ത​ന്നെ. അവൻ നെ​ടു​താ​യി ഒന്നു നി​ശ്വ​സി​ച്ചു.

“അതു​കൊ​ണ്ടു്…” ആശാൻ പി​ന്നെ​യും സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു “ആ മോഹം നീ ഒഴി​ച്ച ്യാള. എന്നി​ട്ടു് ഇന്നു​ത​ന്നെ എല്ലാ​വ​രേം കണ്ടു കോൽ​ക്ക​ളീ​ടെ കാ​ര്യം പറ… നല്ല​താ പഠി​ച്ചാൽ…”

എന്തൊ​ര​ധഃ​പ​ത​നം! അമ്പും വി​ല്ലും വാളും കു​ന്ത​വും എടു​ത്തു പട​ക്ക​പ്പ​ലി​നു് അക​മ്പ​ടി സേ​വി​ക്കാൻ പു​റ​പ്പെ​ട്ട​വൻ കോൽ​ക്ക​ളി​ക്കാ​രെ ക്ഷ​ണി​ച്ചു നട​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. വള​യ​ക്ക​ട​പ്പു​റ​ത്ത അങ്ങ​നെ ഒരു കോൽ​ക്ക​ളി സംഘം ആരം​ഭി​ച്ചു. സന്ധ്യ​യാ​യാൽ പത്തി​രു​പ​തു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാർ ഒരു വി​ള​ക്കി​നു ചു​റ്റും വട്ട​മി​ട്ടു നി​ന്നു് ഉച്ച​ത്തിൽ പാ​ടാ​നും കോ​ല​ടി​ക്കാ​നും താളം പറ​ഞ്ഞു ചവി​ട്ടാ​നും ചവി​ട്ടി​ത്തു​ള്ളാ​നും തു​ട​ങ്ങി. നി​ലാ​വു പരന്ന പൂ​ഴി​യി​ലി​രു​ന്നു കളി കാണാൻ വന്ന പെ​ണ്ണു​ങ്ങൾ മു​റു​ക്കി​ത്തു​പ്പി വെ​ടി​പ​റ​ഞ്ഞു.

“കോതേ, നല്ല കളി!” കീ​രാ​ച്ചി അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു.

“ആശാൻ നല്ല​ണം പാടും.” കോ​ത​യ്ക്കും അഭി​പ്രാ​യ​മു​ണ്ടു്.

വി​ള​ക്കു കത്തി​ക്കാ​നു​ള്ള എണ്ണ​യും വെ​റ്റി​ല​യ​ട​യ്ക്ക​യും ആശാനു ക്ഷീ​ണം തോ​ന്നു​മ്പോൾ മു​ക്കി​ക്കു​ടി​ക്കാൻ ഒരു​കു​ടം കള്ളും ക്ര​മ​പ്ര​കാ​രം ശി​ഷ്യ​ന്മാർ കൊ​ണ്ടു​വ​രേ​ണ്ട​താ​ണു്. വി​ള​ക്കു​വെ​യ്ക്കു​ന്ന ഉര​ലി​ന്റെ കീഴെ കള്ളു​കു​ടം വെ​ച്ചു് ഒരു ചി​ര​ട്ട​കൊ​ണ്ടു് അതു മൂടും. പാ​ടി​ത്ത​ള​രു​മ്പോൾ കു​ട​ത്തിൽ നി​ന്നു ചി​ര​ട്ട​യി​ലേ​ക്കു ചെ​രി​ച്ചു് ആശാൻ ഇട​യ്ക്കി​ടെ മോ​ന്തും. അതു കാ​ണു​മ്പോൾ കളി കാണാൻ വന്നു​കൂ​ടിയ കി​ഴ​വ​ന്മാ​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തിൽ നി​ന്നു നു​ണ​ത്ത​ത്തി​ന്റെ ചില ശബ്ദം പൊ​ങ്ങും:

“ആശാനേ!”

ആശാ​നു് അപ്പോൾ ചെ​വി​ടു കേൾ​ക്കി​ല്ല. പക്ഷേ, അത്യാശ അവസരം നോ​ക്കി​ല​ല്ലോ. ആശാൻ മി​ണ്ടി​യാ​ലും ഇല്ലെ​ങ്കി​ലും വി​ളി​ക്കേ​ണ്ട​വർ മു​റ​യ്ക്കു വി​ളി​ക്കും:

“ആശാനേ!”

കു​ടി​ക്കു​ന്ന​തു കള്ളാ​വു​മ്പോൾ ആശാനു കണ്ണും കാ​ണി​ല്ല.

“ഫൂ!” പാ​റ്റി​ത്തു​പ്പി, ചി​ര​ട്ട​കൊ​ണ്ടു കു​ട​ത്തി​ന്റെ വായ മൂടി നി​വർ​ന്നു നിൽ​ക്കു​ന്ന ആശാൻ ചു​റ്റി​ലും ഗൗ​ര​വ​പൂർ​വം ഒന്നു നോ​ക്കും. ഒന്നും സം​ഭ​വി​ക്കാ​ത്ത​മ​ട്ടിൽ ചി​ല​മ്പും കോൽ കു​ലു​ക്കി പാടാൻ തു​ട​ങ്ങും.

താളം പി​ഴ​ച്ചു ചോടു വെ​ക്കു​ന്ന​വ​ന്റെ തല​യ്ക്കു് ചി​ല​മ്പും. കോൽ​കൊ​ണ്ടു് ആശാൻ കൊ​ട്ടും; എത്ര വലി​യ​വ​നാ​യാ​ലും ശരി. എന്തൊ​ക്കെ കു​റ്റ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യാ​ലും ആ കലാ​പ​രി​പാ​ടി കട​പ്പു​റ​ത്തെ ജീ​വി​ത​ത്തി​നു് ഒരു നവ​ചൈ​ത​ന്യം നൽകി; അതു തീർ​ച്ച…

ഒരു ദിവസം സന്ധ്യ​യ്ക്കു് പൈ​തൽ​മ​ര​യ്ക്കാൻ കടലിൽ നി​ന്നു് വന്ന​തു് അൽ​പ്പം ജല​ദോ​ഷ​വു​മാ​യി​ട്ടാ​ണു്. രാ​ത്രി നല്ല കു​രു​മു​ള​കു കഷായം കു​ടി​ച്ചു മി​ണ്ടാ​തെ കി​ട​ന്നു. കാ​ല​ത്തു ജോ​ലി​ക്കു പു​റ​പ്പെ​ട​ണം. എഴു​ന്നേൽ​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ച്ചു. തല പൊ​ങ്ങു​ന്നി​ല്ല. വല്ലാ​ത്ത കനം. അസാ​മാ​ന്യ​മായ കു​ളി​രു​മു​ണ്ടു്.

“പനി​ക്കു​ന്ന​ല്ലോ? ദമ​യ​ന്തി തൊ​ട്ടു​നോ​ക്കി പറ​ഞ്ഞു.

“സാ​ര​മി​ല്ല.” പൈ​തൽ​മ​ര​യ്ക്കാൻ അടി​മു​ടി മൂ​ടി​പ്പു​ത​ച്ചു തി​രി​ഞ്ഞു കി​ട​ന്നു. അന്നും പി​റ്റേ​ന്നും കല​ശ​ലായ പനി. ആശാൻ കോൽ​ക്ക​ളി​യൊ​ഴി​ച്ച മറ്റെ​ല്ലാ അട​വു​ക​ളും പയ​റ്റി​നോ​ക്കി. പനി വി​ടു​ന്നി​ല്ല. കടലിൽ ധാ​രാ​ളം മീ​നു​ള്ള കാ​ല​മാ​ണു്. ദണ്ഡം പി​ടി​ച്ചു കി​ട​ന്നാൽ കഷ്ട​ത്തി​ലാ​വും. അപൂർ​വ്വ​മാ​യേ കടൽ കൈ​യ​യ​ച്ചു് അനു​ഗ്ര​ഹി​ക്കാ​റു​ള്ളൂ. ആ അനു​ഗ്ര​ഹം തല​കു​നി​ച്ചു വാ​ങ്ങാൻ കഴി​യാ​ത്ത​തിൽ പൈ​തൽ​മ​ര​യ്ക്കാൻ വ്യ​സ​നി​ച്ചു. പനി വി​ടു​ന്നി​ല്ല. വി​ട്ടാ​ലും ക്ഷീ​ണം തീർ​ന്നു കടലിൽ വള്ളം ഇറ​ക്കാൻ ഇനി​യും ദിവസം പി​ടി​ക്കും. എന്താ​ണു് വഴി? ആലോ​ചി​ച്ചാ​ലോ​ചി​ച്ചു് ഒടു​വിൽ ഒരു തീ​രു​മാ​ന​മെ​ടു​ത്തു: പൊ​ക്ക​നെ പറ​ഞ്ഞ​യ​യ്ക്കാം.

ദമ​യ​ന്തി പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ചു. പൈ​തൽ​മ​ര​യ്ക്കാൻ ശഠി​ച്ചു. കാ​ര്യം വലി​യൊ​രു വഴ​ക്കി​ലേ​ക്കു നീ​ങ്ങു​ക​യാ​ണു്. മാ​തൃ​വാ​ത്സ​ല്യം മകനെ കേടു വരു​ത്തു​മെ​ന്നു് അച്ഛൻ ഭയ​പ്പെ​ട്ടു. ജോ​ലി​ചെ​യ്യാൻ ആളി​ല്ലാ​തെ പട്ടി​ണി​കി​ട​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന നില വന്നി​ട്ടും വാ​ശി​പി​ടി​ക്കു​ന്ന ദമ​യ​ന്തി​യോ​ടു് ദീ​ന​പ്പാ​യിൽ തളർ​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ മനു​ഷ്യൻ പറ​ഞ്ഞു:

“എടീ, ഇന്നു​ത​ന്നെ എന്റെ കണ്ണു​ചി​മ്മി​യാൽ…”

ദമ​യ​ന്തി മി​ണ്ടി​യി​ല്ല.

“നി​ന്റെ വായിൽ മണ്ണ്!” അൽ​പ്പാൽ​പ്പം കി​ത​പ്പു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും പൈ​തൽ​മ​ര​യ്ക്കാ​ന്റെ ശബ്ദം ഇട​റി​യി​ല്ല.

“നീ​യ​ത​നു​ഭ​വി​ക്കും. ഓനെ നീ കെ​ടു​ക്കും.”

അവൾ തേ​ങ്ങു​ക​യാ​ണു്; കണ്ണു തു​ട​യ്ക്കു​ക​യാ​ണു്.

“കര​യേ​ണ്ട​തു നീ​യ​ല്ലെ​ടി, ഞാനാ.” പൈതൽ മര​യ്ക്കാൻ ഉറ​പ്പി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞു: “വയ​സ്സു​കാ​ല​ത്തു കൊ​റ​ച്ചു വെ​ള്ളം തരണ്ട കയ്യ് പി​ടി​ച്ചു കെ​ട്ടാ​നാ നി​ന്റെ ഒക്കെ പൊ​റ​പ്പാ​ട്. വി​ധി​പോ​ലെ വന്നോ​ട്ടെ.”

മാ​തൃ​ഹൃ​ദ​യം കണ​ക്കു​കൂ​ട്ടു​ക​യാ​ണു്. കഴി​ഞ്ഞ​തും നട​ക്കു​ന്ന​തും വരാ​നു​ള്ള​തും! ആകെ​ത്തുക കി​ട്ടു​ന്നി​ല്ല. മക​ന്റെ എടു​ത്തു​ചാ​ട്ട​മാ​ണു് കു​ഴ​പ്പം. ആരെ​ങ്കി​ലും ഒന്നു നി​യ​ന്ത്രി​ക്കാൻ ഇല്ലെ​ങ്കിൽ ഇന്ന​തു ചെ​യ്യാ​മെ​ന്നി​ല്ല. വല്ല​തും വന്നു​പോ​യാൽ എവി​ടെ​വെ​ച്ചു സഹി​ക്കും? മറ്റൊ​രു മു​ഖ​ത്തു നോ​ക്കാ​നി​ല്ല​ല്ലോ.

പി​തൃ​ഹൃ​ദ​യം ഭാ​വി​ക്കു രൂ​പം​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണു്. അന്ധ​മായ സ്നേ​ഹം​കൊ​ണ്ടു കർ​ത്ത​വ്യ​ത്തെ മറ​ക്കാൻ​പാ​ടി​ല്ല. മക​ന്റെ പേരിൽ അമ്മ​യോ​ളം തന്നെ അച്ഛ​നു​മു​ണ്ടു് വാ​ത്സ​ല്യ​വും അധി​കാ​ര​വും. വി​ളി​ച്ചു പറയാം. പോയി ജോലി ചെ​യ്യ​ട്ടെ. നല്ലൊ​രു മനു​ഷ്യ​നാ​വ​ട്ടെ.

“മോനേ, പൊ​ക്കാ!”

മു​റ്റ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന പൊ​ക്കൻ വി​ളി​കേ​ട്ടു. കു​ടി​ലി​ന്ന​ക​ത്തേ​ക്കു കട​ന്നു​വ​ന്നു.

“മോനേ, നീ​യി​ന്നു കടലിൽ പോണം.”

പൊ​ക്കൻ അമ്മ​യെ നോ​ക്കി. അമ്മ തല​കു​നി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ഒന്നും പറ​യു​ന്നി​ല്ല.

“അച്ഛ​ന്റെ വലേം വളേ​ളാം എടു​ത്തോ. ആരെ​ങ്കി​ലും രണ്ടാ​ളെ​ക്കൂ​ടി വി​ളി​ച്ചോ.”

അമ്മ അനു​കൂ​ലി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്നു​മി​ല്ല.

“ചരേ​ക്ക​ണേ.” അച്ഛൻ ഉപ​ദേ​ശി​ക്കു​ക​യാ​ണു്.

മറ്റൊ​ന്നും കേൾ​ക്കാൻ അവൻ നി​ന്നി​ല്ല.

“ഞാൻ വരു​ന്നു, ഞാൻ വരു​ന്നു, നി​ന്റെ വി​രി​മാ​റി​ലേ​ക്കെ”ന്നു് അവ​ന്റെ സന്തോ​ഷം​കൊ​ണ്ടു വി​ടർ​ന്ന കണ്ണു​കൾ വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​യു​മ്പോ​ലെ തോ​ന്നി…

ഉച്ച​തി​രി​ഞ്ഞു് അഞ്ച​ടി​യാ​യ​പ്പോൾ പാ​ഞ്ചാ​ലി പതി​വു​പോ​ലെ കടൽ​ത്തീ​ര​ത്തേ​ക്കു പു​റ​പ്പെ​ട്ടു. അന്നി​ത്തി​രി വി​സ്ത​രി​ച്ചു​ത​ന്നെ ചമ​യ​ണ​മെ​ന്നു തോ​ന്നി. ഇയ്യ​ത്തോല തു​ട​ച്ചു കാ​തി​ലി​ട്ടു. നന​ച്ചു വെ​ളു​പ്പി​ച്ചു കഞ്ഞി​പി​ഴി​ഞ്ഞു​ണ​ക്കിയ രണ്ടാം​മു​ണ്ടെ​ടു​ത്തു മാ​റു​മ​റ​ച്ചു. ചാ​ണ​ക​വും കരി​യും ചേർ​ത്തു മെ​ഴു​കിയ നി​ല​ത്തു നീ​രു​റ്റി​ച്ചു തിലകം തൊ​ട്ടു. തല​മു​ടി​യ​ഴി​ച്ചു ചീ​ക്കു പോ​ക്കി നെ​റു​ക​യിൽ കെ​ട്ടി​വെ​ച്ചു. മു​റ്റ​ത്തെ ചമ്പ​ക​പ്പാ​ല​യിൽ​നി​ന്നു് ഒരു പൂ​ക്കുല പൊ​ട്ടി​ച്ചു തല​മു​ടി​ക്കെ​ട്ടിൽ തി​രു​കി​യ​പ്പോൾ ചമ​യ​ങ്ങ​ളേ​താ​ണ്ടു കഴി​ഞ്ഞ മട്ടാ​യി. മൂ​ട്ടിൽ കര​യു​ള്ള തു​ണി​യാ​ണു​ടു​ത്ത​തു്. അതി​ന്റെ വക്കു​ക​ര​യും ചൊ​ട്ടി​യും അവൾ​ക്കു കൂ​ടു​ത​ലി​ഷ്ട​മാ​ണു്. മീൻ​കൊ​ട്ട​യു​മെ​ടു​ത്തി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ മു​ഖ​ത്തി​ന്റെ ചന്ത​മൊ​ന്നു കണ്ടാൽ വേ​ണ്ടി​ല്ലെ​ന്നു തോ​ന്നി. വെ​ള്ളം നി​റ​ച്ച കല​ത്തി​ന​ടു​ത്തു​ചെ​ന്നു കു​നി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി. അള​ക​ങ്ങൾ നെ​റ്റി​യിൽ വീണു വക​തി​രി​വി​ല്ലാ​തെ ഇഴ​യു​ക​യാ​ണു്. അതൊ​ന്നു് ഒതു​ക്കി ശരി​പ്പെ​ടു​ത്തി പതു​ക്കെ നട​ന്നു.

വി​ള​ഞ്ഞു​നിൽ​ക്കു​ന്ന കടലിൽ കൊ​യ്ത്തി​നി​റ​ങ്ങിയ മര​യ്ക്കാ​ന്മാ​രെ​യും കാ​ത്തു് പെ​ണ്ണു​ങ്ങ​ളും കു​ട്ടി​ക​ളും പൂ​ഴി​പ്പ​ര​പ്പിൽ അവി​ടെ​വി​ടെ തി​ങ്ങി​ക്കൂ​ടി. വെ​ള്ള​പ്പായ നി​വർ​ത്തിയ കൊ​ച്ചു​വ​ള്ള​ങ്ങൾ ഓള​ത്ത​ട്ടു​ക​ളിൽ കി​ട​ന്നാ​ടി കര​പ​റ്റു​ക​യാ​ണു്.

അടു​ത്തും അക​ല​ത്തു​മു​ള്ള വള്ള​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു പാ​ഞ്ചാ​ലി ജി​ജ്ഞാ​സ​യോ​ടെ നോ​ക്കി. പൊ​ക്കൻ നടാടെ ജീ​വി​താ​യോ​ധ​ന​ത്തി​നി​റ​ങ്ങിയ ദി​വ​സ​മാ​ണു്. കൈ​നേ​ട്ടം എങ്ങ​നെ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നു് അവൾ​ക്ക​റി​യ​ണം. ഭാ​വി​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ ജയാ​പ​ജ​യ​ങ്ങൾ അള​ന്നു തി​ട്ട​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു മി​ക്ക​വാ​റും അന്ന​ത്തെ അനു​ഭ​വം വെ​ച്ചാ​യി​രി​ക്കും. വെറും കൈ​യോ​ടെ കട​ലിൽ​നി​ന്നു തി​രി​ച്ചു​പോ​ന്നാൽ ആയു​ഷ്കാ​ലം മു​ഴു​വ​നും പ്ര​തി​ഫ​ല​മി​ല്ലാ​തെ പ്ര​യ​ത്നി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും. അവൾ​ക്ക​തു വി​ചാ​രി​ക്കാൻ​കൂ​ടി വയ്യാ.

“ന്റെ കാ​വി​ല​മ്മേ, ചതി​ക്ക​ല്ലേ!” അറി​യാ​തെ അവ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​കൾ മന്ത്രി​ച്ചു. കണ്ണു​കൾ​പാ​തി അട​ഞ്ഞു. വേ​ട്ടു​വ​ശ്ശേ​രി​ക്കാ​വി​ലെ വെ​ളി​ച്ച​പ്പാ​ടി​ന്റെ ചോര വാർ​ന്നൊ​ഴു​കു​ന്ന കഷ​ണ്ടി​ത്ത​ല​യും ചെ​ത്തി​മാ​ല​യ​ണി​ഞ്ഞ മാ​റി​ട​വും അവ​ളു​ടെ മനോ​മു​കു​ര​ത്തിൽ തെ​ളി​ഞ്ഞു വന്നു. അവ​ളു​ടെ സങ്ക​ല്പ​ത്തി​ലു​ള്ള ഭഗ​വ​തി​യു​ടെ രൂപം അതാ​ണു്.

കര​യ്ക്ക​ണ​യു​ന്ന വള്ള​ങ്ങ​ളു​ടെ സം​ഖ്യ​യും കട​പ്പു​റ​ത്തെ ബഹ​ള​വും വർ​ദ്ധി​ക്കു​ന്നു. കാ​ക്ക​യും പരു​ന്തും കച്ച​വ​ട​ക്കാ​രും കു​ട്ടി​ക​ളും അച്ച​ട​ക്ക​മി​ല്ലാ​തെ ശബ്ദി​ക്കു​ന്നു.

“പാ​ഞ്ചാ​ലീ!” വളളം കര​യ്ക്ക​ടു​പ്പി​ച്ചു് കു​ഞ്ഞി​ക്ക​ണ്ണൻ​മ​ര​യ്ക്കാൻ വി​ളി​ച്ചു. അവൾ ബഹ​ള​ത്തിൽ നി​ന്നു വി​ട്ടു​മാ​റി നിൽ​ക്കു​ക​യാ​ണു്. ആദ്യ​ത്തെ വിളി കേ​ട്ടി​ല്ല. രണ്ടാ​മ​തും വി​ളി​ച്ചു. അവൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി അച്ഛ​നാ​ണു് വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു്. അടു​ത്തു ചെ​ന്നു. അച്ഛ​ന്റെ വള്ളം നി​റ​ഞ്ഞു​വ​ഴി​യു​ന്നു. അച്ഛൻ വല്ലാ​തെ തളർ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടു്. വയ​സ്സു​കാ​ല​മ​ല്ലേ?

“ദാ, മോളേ.” പ്ര​ത്യേ​കം തി​ര​ഞ്ഞു​വെ​ച്ച നല്ല കു​റ​ച്ചു മത്സ്യ​മെ​ടു​ത്തു കു​ഞ്ഞി​ക്ക​ണ്ണൻ മര​യ്ക്കാൻ പൂ​ഴി​യി​ലേ​ക്കെ​റി​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. അവൾ അതൊ​ക്കെ വാരി കൊ​ട്ട​യി​ലാ​ക്കി. വള്ള​ങ്ങൾ പി​ന്നെ​യും വഴി​ക്കു​വ​ഴി കര​യ്ക്ക​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണു്. അച്ഛൻ കച്ച​വ​ട​ക്കാ​രു​മാ​യി പി​ശ​കു​ന്നു. പി​ശ​ക​ട്ടെ. തൽ​ക്കാ​ലം അവൾ​ക്ക​തിൽ താൽ​പ​ര്യ​മി​ല്ല. അക​ല​ത്ത​ക​ല​ത്തു നീ​ല​ജ​ല​പ്പ​ര​പ്പിൽ അവ​ളു​ടെ കണ്ണു​കൾ പാ​റി​ക്ക​ളി​ച്ചു. അങ്ങു വെ​ള്ള്യാൻ​ക​ല്ലി​ന​ടു​ത്തു ചന്ദ​ന​പ്പൊ​ട്ടു​പോ​ലൊ​രു വെ​ളു​പ്പു്. അതു പതു​ക്കെ​പ്പ​തു​ക്കെ വലു​താ​വു​ക​യാ​ണു്. അവൾ ഇമ​വെ​ട്ടാ​തെ നോ​ക്കി​നി​ന്നു. അതേ, അതൊരു വള്ള​മാ​ണു്. സം​ശ​യി​ക്കാ​നി​ല്ല. അനു​കൂ​ല​മായ കാ​റ്റു്. വെ​ള്ള​പ്പായ നി​വർ​ത്തി​യി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇരു​വ​ശ​ത്തു​മു​ള്ള തണ്ടു​കൾ വെ​ള്ള​ത്തിൽ നു​ര​മാ​ന്തു​ന്നു. പറ​ക്കു​ക​യാ​ണ​തു്.

വല്ലാ​ത്ത ഉദ്വേ​ഗം. അതെ​ന്തി​നാ​ണെ​ന്നു് അവൾ​ക്കു മന​സ്സി​ലാ​യി​ല്ല. മീൻ​പി​ടി​ക്കാൻ പോയ വള്ള​ങ്ങൾ പലതും തി​രി​ച്ചു വരു​ന്ന​തു് അവൾ കണ്ടു. അത​വ​ളിൽ ഒരു വി​കാ​ര​വും ഉണ്ടാ​ക്കി​യി​ല്ല. തണ്ടു​വ​ലി​ക്കാർ ഒന്നി​ച്ചു പാ​ടു​ന്നു​ണ്ടു്. അതവൾ കേ​ട്ടു. അവൾ​ക്കും പാ​ട​ണ​മെ​ന്നു് തോ​ന്നി. ഒപ്പം ആഹ്ളാ​ദി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു തോ​ന്നി. ആ പൂ​ഴി​പ്പ​ര​പ്പിൽ ഓടാ​നും തല​കു​ത്തി മറി​യാ​നും തോ​ന്നി. കടൽ​വെ​ള്ളം കീ​റി​മു​റി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു വള്ള​ക്കൊ​മ്പു കര​പ​റ്റു​ക​യാ​ണു്. അവൾ തന്ന​ത്താൻ മറ​ന്നു മു​മ്പോ​ട്ടോ​ടി. ചി​ന്നി​ച്ചി​ത​റിയ വെ​ള്ളം തെ​റി​ച്ചു് അവ​ളു​ടെ ഉടു​വ​സ്ത്രം പാ​തി​യും നന​ഞ്ഞു. വള്ളം നി​ന്നു. കൂ​ട്ടു​കാർ​ക്കു നിർ​ദേ​ശ​ങ്ങൾ നൽകി പൊ​ക്കൻ അതിൽ നി​ന്നു ചാ​ടി​യി​റ​ങ്ങി. അവ​രു​ടെ നോ​ട്ട​മി​ട​ഞ്ഞു. കണ്ണു​കൾ പര​സ്പ​രം സം​സാ​രി​ച്ചു.

കൈ​നേ​ട്ടം മോ​ശ​മ​ല്ല. ഭാ​വി​യെ​പ്പ​റ്റി സം​ശ​യി​ക്കാ​നി​ല്ല. വള്ളം നി​റ​ച്ചും അഗാ​ധ​ക്ക​ട​ലിൽ നി​ന്നു​മാ​ത്രം പി​ടു​ത്തം​കി​ട്ടാ​റു​ള്ള നല്ല ദി​നു​സ്സു മത്സ്യ​ങ്ങ​ളാ​ണു്. അവൾ​ക്കാ​ശ്വാ​സ​മാ​യി. ഒന്നും മി​ണ്ടാ​തെ അവ​രൊ​ത്തു​ചേർ​ന്നു നട​ന്നു. തോളിൽ വലയും തല​യിൽ​തൊ​പ്പി​ക്കു​ട​യും ഹൃദയം നി​റ​ച്ചു സന്തോ​ഷ​വും പേറി നട​ക്കു​ന്ന പൊ​ക്ക​നെ അവൾ കളി​യാ​ക്കി:

“തളർ​ന്നു​പോ​യ​ല്ലോ!”

“മീൻ​പി​ടി​ച്ചി​റ്റ​ല്ല.” ഉടനെ അവൻ ഉത്ത​രം പറ​ഞ്ഞു.

“പി​ന്നെ?” ഒപ്പ​മെ​ത്താൻ തല​യി​ലെ മീൻ​കൊ​ട്ട​യും പി​ടി​ച്ചു് അവൾ​ക്കു പാ​യേ​ണ്ടി​വ​ന്നു.

“നി​ന്നെ കണ്ടി​റ്റ്.’ പൂ​ഴി​പ്പ​ര​പ്പി​ന്റെ അറ്റ​ത്തെ​ത്തി അവൻ തി​രി​ഞ്ഞു നി​ന്നു.

“എന്നെ കണ്ടാ​ലെ​ന്തി​നാ തളർ​ന്നു്?” അവൾ അൽ​പ്പം വി​ട്ടു​നി​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു.

“നി​ന്നെ ഇങ്ങ​നെ കണ്ടാൽ ആരും തളരും.” തല​മു​ടി​ക്കെ​ട്ടി​ലെ പൂ​ക്കു​ല​യി​ലാ​ണ​വൻ നോ​ക്കു​ന്ന​തു്.

“എന്നാ​ലെ​ന്നെ കാ​ണ​ണ്ടാ​ന്നു് വെ​ച്ചോ.” അൽ​പ്പം അക​ല​ത്തേ​ക്കു നീ​ങ്ങി ചാ​ഞ്ഞു​നിൽ​ക്കു​ന്നൊ​രു നെ​ല്ലി​ക്ക​മ്പു പൊ​ട്ടി​ച്ചു് അവൾ കൈയിൽ വെ​ച്ചു.

“വടി​യെ​ന്തി​നാ?” പൊ​ക്കൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

“തല്ലാൻ.” അവൾ കൂ​സ​ലി​ല്ലാ​തെ മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു.

“ആരെ? അവൻ പേടി അഭി​ന​യി​ച്ചു.

“അതോ?” അവൾ കണ്ണു​രു​ട്ടി പേ​ടി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു പറ​ഞ്ഞു:

“മീൻ​കൊ​ട്ടേ​ല് കക്കാൻ വരു​ന്ന കാ​ക്കേന.”

രണ്ടു​പേ​രും പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു. അവൻ തല​യിൽ​നി​ന്നു തൊ​പ്പി​ക്കു​ട​യെ​ടു​ത്തു മീൻ​കൊ​ട്ട മൂടി.

“ഇനി​യെ​ന്തി​നാ തല്ലു​ന്ന​തു്?”

“കക്കാൻ വന്നാ​ല് ഇനീം തല്ലും”

“എന്നാൽ അതു കാ​ണ​ട്ടെ.” അവൻ അവ​ളു​ടെ കൈ​യി​ലെ വടി തട്ടി​പ്പ​റി​ച്ചോ​ടി. അവൾ മിൻ​കൊ​ട്ട താ​ഴ​ത്തി​റ​ക്കി​വെ​ച്ചു് അവനെ പി​ന്തു​ടർ​ന്നു. അവൻ പിടി കൊ​ടു​ത്തി​ല്ല. അവൾ ഓടി​യോ​ടി തളർ​ന്നു. കാലു കു​ഴ​ഞ്ഞു പൂ​ഴി​യിൽ വീണു. അവൻ വി​ജ​യ​ഭാ​വ​ത്തിൽ അടു​ത്തു​വ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചു;

“തളർ​ന്നു​പോ​യ​ല്ലോ!”

അവൾ മി​ണ്ടി​യി​ല്ല.

“തോ​റ്റോ?” പി​ന്നെ​യും ചോ​ദ്യം.

“തോ​റ്റു.” അവൾ സമ്മ​തി​ച്ചു. രണ്ടു​പേ​രും പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു. വ്യ​ക്ത​മായ കാ​ര​ണ​മി​ല്ലാ​തെ പര​സ്പ​രം പറ​യു​ന്ന ഓരോ വാ​ക്കി​നും അവർ ചി​രി​ച്ചു. തൊ​ട്ടു​തൊ​ട്ടി​രു​ന്നു ഗൗ​ര​വ​മു​ള്ള വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളും അവൾ ആലോ​ചി​ച്ചു. പൊ​ക്കൻ ജീ​വി​ത​ത്തി​നു പു​തി​യൊ​രർ​ത്ഥം കണ്ടെ​ത്തിയ ദി​വ​സ​മാ​ണു്. പലതും ആലോ​ചി​ച്ചു​റ​യ്ക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ടു്. അന്ന​ന്നു പി​ടി​ക്കു​ന്ന മത്സ്യം നല്ല​വി​ല​യ്ക്കു വി​ല​ക്ക​ണം. സൂ​ക്ഷി​ച്ചു ചെലവു ചെ​യ്തു ദി​വ​സ​വും എന്തെ​ങ്കി​ലും സമ്പാ​ദി​ക്ക​ണം. സമ്പാ​ദ്യം ഒരു​മി​ച്ചു​ചേർ​ത്തു സ്വ​ന്ത​മാ​യി വള്ളം വാ​ങ്ങ​ണം. മര​യ്ക്കാ​ന്റെ ഏറ്റ​വും വലിയ സമ്പാ​ദ്യം വള്ള​മാ​ണു്. കൂ​ടി​യാ​ലോ​ചന അങ്ങ​നെ​യ​ങ്ങ​നെ നീ​ണ്ടു​പോ​യി. ഒടു​വിൽ കു​ള്ള​ക്ക​ണ്ണി​ട്ടു നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു് അവൾ ചോ​ദി​ച്ചു: “കള്ളു കു​ടി​ക്ക്യോ?”

“ഇല്ല.”

“ഒരി​ക്ക​ലും?”

“ഊഹും.”

“തല്ല്യോ?”

“ആരെ?”

“കെ​ട്ട്യോ​ളെ.”

അതു പറ​യു​മ്പോൾ പൊ​ക്ക​ന്റെ മു​ഖ​ത്തു നോ​ക്കാൻ അവൾ​ക്കു വിഷമം. കൈ​വി​രൽ​കൊ​ണ്ടു പൂ​ഴി​യിൽ എന്തൊ​ക്കെ​യോ അവൾ വര​ച്ചു​കൂ​ട്ടി. താ​മ​ര​വ​ള​യം​പോ​ലു​ള്ള ആ കൈ​ത്ത​ണ്ട​യിൽ അവൻ പി​ടി​ച്ചു. അവൾ പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ചി​ല്ല. ഹൃ​ദ​യ​സ്പ​ന്ദ​നം പര​സ്പ​രം കേൾ​ക്കാം. ശരീരം മു​ഴു​വൻ കു​ളി​രു​കോ​രി​യി​ടു​ന്ന അനു​ഭ​വം.

ചക്ര​വാ​ള​ത്തി​ന്റെ കറു​പ്പു​ച​ര​ടിൽ തൂ​ങ്ങു​ന്ന സൂ​ര്യൻ ആകാ​ശ​ത്തി​ന്റെ കഴു​ത്തിൽ മം​ഗ​ല്യ​ത്താ​ലി ചാർ​ത്തു​ന്നു. അന്തി​പ്രഭ പൊൻ​ക​മ്പി​ക​ളാ​ക്കി മാ​റ്റിയ അള​ക​ങ്ങൾ പാ​ഞ്ചാ​ലി​യു​ടെ നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തിൽ വള​ഞ്ഞു നി​ഴ​ലു​ക​ളു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു. നാ​ണം​കൊ​ണ്ടു തു​ടു​ത്ത കവി​ള​ത്തെ നു​ണ​ക്കു​ഴി സി​ന്ദൂ​ര​ച്ചെ​പ്പു​കൾ​പോ​ലെ തി​ള​ങ്ങു​ന്നു. എന്താ​ണു് പറ​യേ​ണ്ട​തെ​ന്നു് രണ്ടാൾ​ക്കും നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ല, വാ​ക്കു​കൾ കണ്ഠ​ത്തിൽ കി​ട​ന്നു വറ്റി​പ്പോ​കു​ന്നു. നോ​ട്ട​ത്തി​നു വാ​ചാ​പ്ര​സം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ കരു​ത്തു​ണ്ടാ​വു​ന്നു!

ആരോ വി​ളി​ക്കു​ന്ന ശബ്ദം. പാ​ഞ്ചാ​ലി​യാ​ണു് കേ​ട്ട​തു്. അവൾ തട്ടി​പ്പി​ട​ഞ്ഞെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു ചു​റ്റും നോ​ക്കി.

“അമ്മ”

അതെ. മകനെ കാ​ത്തി​രു​ന്നു കാ​ണാ​തെ എരി​പൊ​രി സഞ്ചാ​രം കൊ​ണ്ടു ദമ​യ​ന്തി ഒടു​വിൽ അന്വേ​ഷി​ച്ചു പു​റ​പ്പെ​ട്ട​താ​ണു്.

“അതാ, അമ്മ വരു​ന്നു​ണ്ടു്.” അവൾ പി​ന്നെ​യും പറ​ഞ്ഞു. എഴു​ന്നേ​റ്റു വേഗം പോ​കാ​നു​ള്ള ഒര​പേ​ക്ഷ​കൂ​ടി അതി​ല​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. നേരെ വീ​ട്ടിൽ ചെ​ല്ലാ​തെ വഴി​യി​ലി​രു​ന്നു സം​സാ​രി​ച്ചു് അവ​ളു​മാ​യി നേരം കള​ഞ്ഞ​തിൽ അമ്മ​യ്ക്കെ​ന്തു തോ​ന്നു​മോ, ആവോ?

പൊ​ക്കൻ അന​ങ്ങി​യി​ല്ല. വര​ട്ടെ. അമ്മ​യ്ക്കി​തൊ​ക്കെ മന​സ്സി​ലാ​വ​ണ​മെ​ന്നൊ​രു ഭാവം ആ മു​ഖ​ത്തു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നും. ഒന്നു പരി​ഭ്ര​മി​ക്കു​ന്നു​കൂ​ടി​യി​ല്ല. അവ​ളാ​ണു് കു​ഴ​പ്പ​ത്തി​ലാ​യ​തു്. ഓടി​പ്പോ​യാ​ലോ? അയ്യേ, അപകടം!

ദമ​യ​ന്തി അടു​ത്തെ​ത്തി. അവൻ പൂ​ഴി​യിൽ മലർ​ന്നു കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണു്.

“മോനേ, നീ​യെ​ന്തെ​ടാ കുടീൽ വരാ​ത്ത​തു്?”

“തെ​ര​ക്കെ​ന്താ​മ്മേ?” ഒരു ഭാ​വ​വ്യ​ത്യാ​സ​വു​മി​ല്ലാ​തെ അവൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

“പെറ്റ വയ​റാ​ണു് മോനേ! മന​സ്സിൽ തീയും കോ​രി​യി​ട്ടാ ഇത്രേം നേരം കയി​ച്ച​തു്.”

“ഇപ്പം തീ​ത്ത​ണി​ഞ്ഞി​ല്ലേ അമ്മേ?” ആ ഫലിതം അമ്മ​യ്ക്കു ദഹി​ച്ചി​ല്ല.

പാ​ഞ്ചാ​ലി ശ്വാ​സ​മ​ട​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ചു നി​ന്നു. അവ​ളോ​ടെ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ചോ​ദി​ക്കും. ചോ​ദി​ച്ചാൽ എന്തു​പ​റ​യും? എങ്ങ​നെ പറയും? അതാ​ലോ​ചി​ച്ചാ​ണ​വൾ വി​ഷ​മി​ച്ച​തു്. പക്ഷെ, ഒന്നും സം​ഭ​വി​ച്ചി​ല്ല. ദമ​യ​ന്തി അവ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തു നോ​ക്കി​യി​ല്ല. അവ​ളു​ടെ സാ​ന്നി​ദ്ധ്യം അം​ഗീ​ക​രി​ച്ച​തു പോ​ലു​മി​ല്ല. അതു് അതി​ലേ​റെ​ക്കു​ഴ​പ്പം. എല്ലാം തക​രാ​റാ​യെ​ന്നു പാ​ഞ്ചാ​ലി​ക്കു​തോ​ന്നി. അച്ഛ​നോ​ടു മീനും വാ​ങ്ങി നേരേ കു​ടി​യി​ലേ​ക്കു പോയാൽ മതി​യാ​യി​രു​ന്നു. കാ​ത്തു നി​ന്ന​താ​ണു് കു​ഴ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​തു്. അവിടെ നിൽ​ക്കാൻ വയ്യ. ഒന്നും മി​ണ്ടാ​തെ കട​ന്നു​ക​ള​യാ​നും വയ്യ. തെ​റ്റി​ദ്ധ​രി​ക്കും. അവൾ വി​ഷ​മി​ച്ചു​നി​ന്നു വി​യർ​ത്തു!

“വാടാ. പോരീ.” ദമ​യ​ന്തി തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കാ​തെ നട​ന്നു.

“അച്ഛൻ കാ​ത്തി​രി​ക്ക്യാ.”

“അച്ഛ​നു് പനി​ക്കു​ന്ന്ണ്ടോ, അമ്മേ?” എഴു​ന്നേൽ​ക്കു​മ്പോൾ അവൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

“കു​ടീ​ല് വന്നി​റ്റ​റി​ഞ്ഞാ​പ്പോ​രേ? ഓ! ഇപ്പ​ള​വ​ന്റ്യൊ​രു തി​ടു​ക്കം. തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കാ​തെ​യാ​ണു് ദമ​യ​ന്തി പറ​ഞ്ഞ​തു്. ആ സ്വ​ര​ത്തിൽ പരി​ഭ​വ​മു​ണ്ടു്.

എല്ലാ​റ്റി​നും കാരണം താ​നാ​ണെ​ന്നു പാ​ഞ്ചാ​ലി​ക്കു തോ​ന്നി. അമ്മ​യു​ടെ പി​ന്നാ​ലെ പു​റ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ പൊ​ക്കൻ അവളെ കളി​യാ​യൊ​ന്നു നു​ള്ളി. അവൾ മി​ണ്ടി​യി​ല്ല. തല​യു​യർ​ത്തി നോ​ക്കി​യി​ല്ല. അവൻ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു നട​ന്നു. അവൾ അപ്പോ​ഴും അന​ങ്ങാ​തെ തല താ​ഴ്ത്തി നിൽ​ക്കു​ക​യാ​ണു്.

അത്താ​ഴം കഴി​ഞ്ഞു കി​ട​ന്ന​പ്പോൾ അച്ചൻ കട​ലി​ലെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളോ​രോ​ന്നു ചോ​ദി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി. ഉറ​ക്കം കൺ​പോ​ള​ക​ളെ ഉഴി​ഞ്ഞു താ​ഴ്ത്തു​ക​യാ​ണു്. അദ്ധ്വാ​നി​ക്കു​ന്ന​വ​ന്റെ ഉറ​ക്ക​ത്തി​നാ​ണു് സ്വാ​ദു്. അച്ഛ​ന്റെ ചോ​ദ്യ​ങ്ങൾ പലതും അവൻ കേ​ട്ടി​ല്ല. പ്ര​ജ്ഞ അലി​ഞ്ഞ​ലി​ഞ്ഞു് ഇല്ലാ​താ​യി.

ആരൊ​ക്കെ​യോ പു​റ​ത്തു​നി​ന്നു ബഹളം കൂ​ട്ടു​ന്ന​തു കേ​ട്ടാ​ണു​ണർ​ന്ന​തു്. കണ്ണു തി​രു​മ്മി​ക്കൊ​ണ്ടു പു​റ​ത്തു കട​ന്നു. നേരം പു​ലർ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല. ഇരു​ട്ടു് മര​ത്ത​ണ​ലു​ക​ളിൽ അപ്പോ​ഴും തളം കെ​ട്ടി​നിൽ​ക്കു​ക​യാ​ണു്. മണ്ണാ​ത്തി​ക്കി​ളി​കൾ പ്ര​ഭാ​ത​പ്രാർ​ത്ഥന ആരം​ഭി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. ആരൊ​ക്കെ​യാ​ണു് മു​റ്റ​ത്തു തി​ങ്ങി​ക്കൂ​ടി​യ​തു്? കട​പ്പു​റ​ത്തെ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രിൽ മി​ക്ക​വ​രു​മു​ണ്ടു്. എന്താ​ണു് വി​ശേ​ഷം? ചോ​ദി​ക്കാ​നി​ട​കി​ട്ടി​യി​ല്ല; കൂ​ട്ട​ത്തിൽ നി​ന്നൊ​രാൾ പറ​ഞ്ഞു:

“പറ​ങ്കി​ക്ക​പ്പൽ.”

“എവിടെ?” പൊ​ക്കൻ അക്ഷ​മ​നാ​യി ചോ​ദി​ച്ചു.

“ആലി​ക്കു​ട്ടി മാ​പ്പി​ളേ​ന്റെ വീ​ട്ടി​ന്ന​ടു​ത്തു് കടലിൽ ഒരു പത്തേ​മാ​രി അടു​ത്തി​റ്റു​ണ്ടു്. പറ​ങ്കി​ക​ളെ പത്തേ​മ്മാ​രി​യാ.”

“നീ കണ്ടോ?” പറഞ്ഞ ആളോടു പൊ​ക്കൻ ചോ​ദി​ച്ചു.

“ഞാ​ളെ​ല്ലാ​രും കണ്ടി​ക്കി.”

പി​ന്നെ ചോ​ദ്യോ​ത്ത​ര​ത്തി​നു സമയം കളയാൻ പൊ​ക്ക​നൊ​രു​ങ്ങി​യി​ല്ല. മു​മ്പോ​ട്ടോ​ടി, പത്തേ​മ്മാ​രി നിൽ​ക്കു​ന്ന സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു്. അമ്മ അക​ത്തു​നി​ന്നു് എന്തൊ​ക്കെ​യോ വി​ളി​ച്ചു ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു. അവൻ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചി​ല്ല.

കു​രി​ശ​ട​യാ​ള​മു​ള്ള വലിയ വെ​ള്ള​പ്പായ നി​വർ​ത്തിയ ഒരു പത്തേ​മ്മാ​രി പു​ലർ​ച്ച​ക്കാ​റ്റിൽ ആടി​യും ഇള​കി​യും നിൽ​ക്കു​ന്ന​തു് അവൻ കണ്ടു. സം​ശ​യി​ക്കാ​നി​ല്ല; കു​രി​ശ​ട​യാ​ളം മറ്റാ​രും ഉപ​യോ​ഗി​ക്കാ​റി​ല്ലെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു കേ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടു്. എന്താ​ണു് ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തു്? എല്ലാ​വ​രും നി​ന്നാ​ലോ​ചി​ച്ചു. പത്തേ​മ്മാ​രി പരി​ശോ​ധി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു പൊ​ക്ക​ന​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു;

“പറ​ങ്കി​ക​ളു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ?”

“പീ​ര​ങ്കി​യു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ!”

പലർ​ക്കും പല സം​ശ​യ​മാ​ണു്. ഉണ്ടെ​ങ്കിൽ കാ​ണാ​മെ​ന്നൊ​രു ഭാ​വ​മാ​ണു് പൊ​ക്ക​നു്… ചെ​റി​യൊ​രു തോണി ഉന്തി​ത്ത​ള്ളി വെ​ള്ള​ത്തി​ലി​റ​ക്കി പൊ​ക്കൻ അതിൽ ചാ​ടി​ക്ക​യ​റി. ഒരു​മി​ച്ചു വേറെ രണ്ടു​പേ​രും. പത്തേ​മ്മാ​രി​യു​ടെ നേർ​ക്കു് അവൻ തി​ര​ക്കി​ട്ടു തു​ഴ​ഞ്ഞു.

പ്ര​യാ​സ​പ്പെ​ട്ടു കയ​റി​നോ​ക്കി​യ​പ്പോ​ഴാ​ണു് മന​സ്സി​ലാ​യ​തു്. ആരും അതി​ലി​ല്ല. ആളു​ക​ളി​ല്ലാ​തെ ഒരു പത്തേ​മ്മാ​രി തനി​ച്ചു് അവിടെ വന്നു നിൽ​ക്കി​ല്ല. ആളുകൾ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്ക​ണം. അവർ ഏതോ ആവ​ശ്യ​ത്തി​നു കര​യ്ക്കി​റ​ങ്ങി​യ​താ​യി​രി​ക്ക​ണം. കരയിൽ ആപ​ത്തു​ണ്ടു്. തീർ​ച്ച. പത്തേ​മ്മാ​രി​യിൽ കണ്ടെ​ത്തിയ വെ​ണ്മ​ഴു​വും വാളും കു​ന്ത​വും അവർ ശേ​ഖ​രി​ച്ചു. പാമരം കൊ​ത്തി​മു​റി​ച്ചു പായ കട​ലി​ലേ​ക്കു തള്ളി. ഇരു​വ​ശ​ത്തും ഘടി​പ്പി​ച്ച തണ്ടു​കൾ കൊ​ത്തി​മു​റി​ച്ചു് ഉപ​യോ​ഗ​ശു​ന്യ​മാ​ക്കി. അവിടെ നിൽ​ക്ക​ട്ടെ. എളു​പ്പ​ത്തിൽ കൊ​ണ്ടു​പോ​വാൻ കഴി​യ​രു​തു്. കൂ​ടു​തൽ അന്വേ​ഷ​ണ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി പൊ​ക്ക​നും കൂ​ട്ടു​കാ​രും കി​ട്ടി​യേ​ട​ത്തോ​ളം ആയു​ധ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി കര​യി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു.

പര​സ്പ​രം ആളെ​ക്ക​ണ്ടു തി​രി​ച്ച​റി​യാൻ മാ​ത്രം നേരം വെ​ളു​ത്തു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. പു​തി​യൊ​രു വി​ശേ​ഷം കണ്ടെത്തിയതപ്പോഴാണു്-​പത്തേമ്മാരിയിൽ നി​ന്നു് ആരോ കര​യ്ക്കി​റ​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. പാ​ദ​ര​ക്ഷ ധരി​ച്ചു​പൂ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ നട​ന്നു​പോയ അട​യാ​ളം കാ​ണാ​നു​ണ്ടു്. ആ അട​യാ​ളം പി​ന്തു​ടർ​ന്നു് ചിലർ അന്വേ​ഷ​ണ​മാ​രം​ഭി​ച്ചു. മാ​ളി​ക​യ്ക്ക​ലെ പടി​ക്ക​ലോ​ളം അട​യാ​ളം കാ​ണാ​നു​ണ്ടെ​ന്നു പോയവർ തി​രി​ച്ചു​വ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു.

എല്ലാ സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളും അതോടെ അവ​സാ​നി​ച്ചു. മാ​ളി​ക​യ്ക്കൽ പറ​ങ്കി​ക​ളു​ണ്ടു്. അവരെ പി​ടി​ക്ക​ണം. ജീ​വ​നോ​ടെ കട​പ്പു​റ​ത്തു​വെ​ച്ചു ചുടണം. ആർ​ത്തു​വി​ളി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് എല്ലാ​വ​രും മാ​ളി​ക​യ്ക്ക​ലേ​ക്കോ​ടി. അവിടെ വാതിൽ കൊ​ട്ടി​യ​ട​ച്ചി​രി​ക്ക​യാ​ണു്. പു​ല​രും​തോ​റും വിവരം കേട്ട ആളുകൾ ഓടി​യെ​ത്തി. മാ​ളി​ക​യ്ക്ക​ലെ അതിർ​വ​ര​മ്പും വേ​ലി​യും ജന​ങ്ങൾ ചവി​ട്ടി​ത്ത​കർ​ത്തു. പറ​ങ്കി​ക​ളെ വി​ട്ടു​കി​ട്ടാൻ വേ​ണ്ടി ഒന്നി​ച്ചു് അവർ ആർ​ത്തു​വി​ളി​ച്ചു. വീ​ട്ടി​നു​ള്ളിൽ നി​ന്നു മറു​പ​ടി​യി​ല്ല. പി​ന്നെ​യും പി​ന്നെ​യും ആർ​പ്പു​വി​ളി മു​ഴ​ങ്ങി.

കി​ളി​വാ​തി​ല​ന്ന​ടു​ത്തു് ആലി​ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ മുഖം പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു.

“പി​ടി​യെ​ടാ പിടി!” ജന​ങ്ങൾ ഒന്നി​ച്ച​ല​റി.

സൂ​ര്യ​പ്ര​കാ​ശം പര​ന്നു. കടൽ​ക്കാ​റ്റി​നോ​ടൊ​പ്പം വള​യ​ക്ക​ട​പ്പു​റ​ത്തെ വി​ശേ​ഷം അയൽ​പ​ക്ക​ത്തും ഒഴി​കി​ച്ചെ​ന്നു. ക്ര​മേണ മാ​ളി​ക​യ്ക്ക​ലെ തെ​ങ്ങിൻ​തോ​പ്പി​ലും അതിനു ചു​റ്റി​ലു​മാ​യി ജന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു മഹാ​സ​മു​ദ്രം തന്നെ അല​യ​ടി​ച്ചി​ര​മ്പി. ഒറ്റ​ക്കെ​ട്ടാ​യി ജന​ങ്ങ​ളാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. അക​ത്തൊ​ളി​പ്പി​ച്ച പറ​ങ്കി​ക​ളെ തു​റ​ന്നു​വി​ടാൻ. നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ കഴി​യു​ന്തോ​റും ആലി​ക്കു​ട്ടി​യോ​ടു ജന​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള വൈരം വർ​ദ്ധി​ച്ചു​വ​ന്നു. വാതിൽ ചവി​ട്ടി​പ്പൊ​ളി​ക്കാ​നും വീടു കൈ​യേ​റാ​നും അക​ത്തൊ​ളി​പ്പി​ച്ച പറ​ങ്കി​ക​ളെ ബല​മാ​യി പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​വ​രാ​നും ചി​ല​രൊ​രു​ങ്ങി. പൊ​ക്കൻ അവർ​ക്കു നേ​തൃ​ത്വം നൽകി. പ്രാ​യം കൂ​ടി​യ​വർ ആ നടപടി സ്വീ​കാ​ര്യ​മ​ല്ലെ​ന്നു് അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു. നി​ല​വി​ലു​ള്ള നി​യ​മ​ത്തെ​യും രാ​ജാ​ജ്ഞ​യെ​യും ധി​ക്ക​രി​ക്ക​ലാ​വും അതു്. തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോ​നെ വി​വ​ര​മ​റി​യി​ക്കാം. അദ്ദേ​ഹ​മെ​ടു​ക്ക​ട്ടെ തീ​രു​മാ​നം. മി​ക്ക​വാ​റും എല്ലാ​വർ​ക്കും യോ​ജി​ച്ച അഭി​പ്രാ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു അതു്. ഏതാനു പേർ തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോ​നെ വി​വ​ര​മ​റി​യി​ക്കാ​നോ​ടി.

ഓടി​ക്കി​ത​ച്ചെ​ത്തിയ തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോൻ ജന​ങ്ങൾ ആദ​ര​വോ​ടെ വഴി​യു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ത്തു. ബഹളം നി​ല​ച്ചു.

എന്താ​ണു് സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന​റി​യാൻ ജന​ങ്ങൾ ശ്വാ​സ​മ​ട​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ചു​നി​ന്നു. വാതിൽ തു​റ​ക്കും. ആദ്യം ആലി​ക്കു​ട്ടി​യും കു​ടും​ബ​വും പു​റ​ത്തു​ക​ട​ന്നു നിൽ​ക്കും. വീടു പരി​ശോ​ധി​ക്കും. അക​ത്തൊ​ളി​പ്പി​ച്ച പറ​ങ്കി​ക​ളെ പി​ടി​ച്ചു​കെ​ട്ടി പു​റ​ത്തു കൊ​ണ്ടു​വ​രും. മാ​ളി​ക​യ്ക്ക​ലെ മു​റ്റ​ത്തു​വെ​ച്ചു​ത​ന്നെ അവ​റ്റ​ക​ളെ ചത​യ്ക്ക​ണം. പല സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നു​മാ​യി പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോയ പെ​ണ്ണു​ങ്ങൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി, വെ​ള്ള്യാൻ​ക​ല്ലി​ലും കട​ലി​ലും വെ​ച്ചു നി​ഷ്ക​രു​ണം വധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട നിർ​ദോ​ഷി​ക​ളായ പലർ​ക്കും വേ​ണ്ടി പകരം വീ​ട്ടാ​നു​ള്ള സന്ദർ​ഭ​മാ​ണു്. ജന​ങ്ങൾ തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോ​ന്റെ പിറകെ നട​ന്നു.

മാ​ളി​ക​യ്ക്ക​ലെ മു​റ്റ​ത്തി​റ​ങ്ങിയ തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോൻ തി​രി​ഞ്ഞു നി​ന്നു ഗൗ​ര​വ​ത്തിൽ​വി​ളി​ച്ചു പറ​ഞ്ഞു:

“എല്ലാ​വ​രും വേ​ലി​ക്ക​പ്പു​റം പോയി നിൽ​ക്കിൻ. ആരാ​ന്റെ തൊ​ടി​യാ​ണു്. ഇവിടെ കൂ​ടി​നിൽ​ക്കാൻ പാ​ടി​ല്ല.”

ജന​ങ്ങൾ സം​ശ​യി​ച്ചു​നി​ന്നു.

“പൂ​വ്വാ​ന​ല്ലേ പറ​ഞ്ഞ​തു്?” തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോ​ന്റെ കണ്ണു​കൾ ജ്വ​ലി​ച്ചു.

“മഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ പ്ര​തി​നി​ധി​യാ​യി​ട്ടു ഞാ​നി​വി​ടെ​യു​ണ്ടു്. എല്ലാം വേ​ണ്ട​പോ​ലെ നട​ത്താ​നെ​നി​ക്ക​റി​യാം.”

മഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ പേരു കേ​ട്ട​പ്പോൾ ജന​ങ്ങൾ​പ​തു​ക്കെ പിൻ​മാ​റി. മാ​ളി​ക​യ്ക്ക​ലെ വേ​ലി​ക്ക​പ്പു​റം കട​ന്നു നി​ന്നു.

ആലി​ക്കു​ട്ടി വാതിൽ തു​റ​ന്നു പു​റ​ത്തു​വ​ന്നു. ജന​ങ്ങൾ ഉറ്റു​നോ​ക്കി. തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോ​നും ആലി​ക്കു​ട്ടി​യും എന്തൊ​ക്കെ​യോ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. അതു​ക​ഴി​ഞ്ഞു് തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോൻ അക​ത്തു കയറി.

“കൊ​ല്ല​ണം; ജീ​വ​നോ​ടെ ചുടണം.” പലരും ആർ​ത്തു​വി​ളി​ച്ചു. എല്ലാ​വ​രു​ടെ കണ്ണും വാ​തി​ലി​ന്നു നേർ​ക്കാ​ണു്. തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോൻ പറ​ങ്കി​ക​ളെ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​വ​രും. പറ​ഞ്ഞു​കേ​ട്ട​ത​ല്ലാ​തെ, പറ​ങ്കി​ക​ളെ കാ​ണാ​നി​തു​വ​രെ തര​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല. കാണണം. കാണും. കുശലം ചോ​ദി​ക്ക​ണം.

ആരാ​ണു് പു​റ​ത്തു​വ​ന്ന​തു്? തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോൻ. പി​ന്നി​ലാ​രാ​ണു്? ആലി​ക്കു​ട്ടി. പി​ന്നെ? ആരു​മി​ല്ലേ? പറ​ങ്കി​ക​ളെ​വി​ടെ? ജന​ങ്ങൾ പര​സ്പ​രം പി​റു​പി​റു​ത്തു. തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോൻ മു​റ്റ​ത്തി​റ​ങ്ങി. വേ​ലി​ക്ക​ടു​ത്തു വന്നു. മു​ഖ​ത്തു് ഗൗരവം കു​ടു​ത​ലാ​ണു്. എന്തോ പറ​യാൻ​ഭാ​വ​മു​ണ്ടു്. ജന​ങ്ങൾ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു​നി​ന്നു.

“അക്ര​മ​മാ​ണു് നി​ങ്ങൾ കാ​ണി​ച്ച​തു്.” തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോൻ ജന​ങ്ങ​ളോ​ടു പറ​ഞ്ഞു: “മാ​ന​മ​ര്യാ​ദ​യാ​യി കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടു​ന്ന ഒരാ​ളു​ടെ വീടു് വള​ഞ്ഞു് അയാളെ ദ്രോ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തു് കഠി​ന​മായ കു​റ്റ​മാ​ണു്. ഇത്ത​വണ ഞാ​നി​തു ക്ഷ​മി​ക്കു​ന്നു. തി​രു​മ​ന​സ്സ​റി​ഞ്ഞാൽ നി​ങ്ങൾ​ക്കു മാ​പ്പി​ല്ല. വേ​ഗ​ത്തി​ലെ​ല്ലാ​വ​രും സമാ​ധാ​ന​പ​ര​മാ​യി പി​രി​ഞ്ഞു​പോ​യ്ക്കോ​ളിൻ. ഇവിടെ പറ​ങ്കി​ക​ളി​ല്ല. ആലി​ക്കു​ട്ടി രാ​ജ​ദ്രോ​ഹം ചെ​യ്യി​ല്ല.”

ജന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു പൊ​ക്കൻ മു​മ്പോ​ടു വന്നു. കൂ​ട്ടു​കാർ അവനെ പി​ടി​ച്ചു​നിർ​ത്തി. സം​സാ​രി​ക്കാൻ വി​ട്ടി​ല്ല… തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോ​ന്റെ വാ​ക്കു വി​ശ്വ​സി​ക്കാൻ ജന​ങ്ങൾ തയ്യാ​റാ​യി​ല്ല. വല്ല​തും പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചാൽ രാ​ജ​കോ​പ​ത്തി​നി​ട​യാ​വും. എല്ലാ​വ​രും കട​പ്പു​റ​ത്തേ​ക്കു നീ​ങ്ങി. അവി​ട​വി​ടെ കൂ​ടി​നി​ന്നു് ആലോ​ചി​ച്ചു. പൊ​ക്കൻ കൂ​ട്ടു​കാ​രോ​ടു​കൂ​ടി പത്തേ​മ്മാ​രി വെ​ട്ടി​പ്പൊ​ളി​ച്ചു കര​യി​ലേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു വന്നു. പറ​ങ്കി​കൾ​ക്കു പകരം പത്തേ​മ്മാ​രി ചുടാൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ജന​ങ്ങൾ​ക്കു​ത്സാ​ഹ​മാ​യി. അവർ ചു​റ്റും കൂ​ടി​നി​ന്നു് തീ​യെ​രി​ച്ചു. പറ​ങ്കി​കൾ​ക്കും തെ​യ്യു​ണ്ണി​മേ​നോ​നും ആലി​ക്കു​ട്ടി​ക്കും എതി​രാ​യി കടു​ത്ത വാ​ക്കു​കൾ വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞു. ഉണ​ക്ക​ച്ചു​ള്ളി​ക​ളും കൊ​മ്പു​ക​ളും പെ​റു​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു തീ​യി​ലേ​ക്കെ​റി​ഞ്ഞു. ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ വലി​യൊ​രു തീ​ക്കു​ണ്ഡം സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു. പു​ക​യും ജ്വാ​ല​ക​ളും ആകാ​ശ​ത്തേ​ക്കു​യർ​ന്നു.