SFNസാ​യാ​ഹ്ന ഫൌ​ണ്ടേ​ഷൻ
images/tkr-kazhchayude-koyma-cover.jpg
In the Park, an oil on canvas painting by Ivan Shishkin (1831–1898).
കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ സാം​സ്കാ​രിക രംഗം: ഒരു മാർ​ക്സി​യൻ വി​ശ​ക​ല​നം
ആമുഖം

കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ സാം​സ്കാ​രിക രം​ഗ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ചർ​ച്ച​കൾ ഒട്ടു​മു​ക്കാ​ലും സാം​സ്കാ​രിക ജീർ​ണ​ത​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള പ്ര​ല​പ​ന​ങ്ങ​ളാ​യാ​ണു് ഒടു​ങ്ങു​ന്ന​തു്. ‘പൈ​ങ്കി​ളി​സാ​ഹി​ത്യ’ത്തി​നും കച്ച​വ​ട​സി​നി​മ​യ്ക്കും കൈ​വ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള വളർ​ച്ച​യു​ടെ ഞെ​ട്ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന സ്ഥി​തി​വി​വ​ര​ക്ക​ണ​ക്കു​കൾ ഒരു വശ​ത്തു്. അട​യ്ക്കാ​ക്ക​ത്തി​യും കഥ​ക​ളി​ത്ത​ല​യും എന്തി​നു്, പഴയ തു​പ്പ​ക്കോ​ളാ​മ്പി​പോ​ലും സ്വീ​ക​ര​ണ​മു​റി​യിൽ അല​ങ്കാ​ര​വ​സ്തു​ക്ക​ളാ​യി പ്ര​ദർ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന മധ്യ​വർ​ഗ​ബു​ദ്ധി​ജീ​വി​ക​ളു​ടെ ‘സം​സ്കാര’നാ​ട്യം മറു​വ​ശ​ത്തു്. ഇതി​നെ​ല്ലാം ഇടയിൽ വി​സ്മൃ​ത​മാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന കേ​ര​ളീയ പാ​ര​മ്പ​ര്യം (!?)—ഇങ്ങ​നെ പോ​കു​ന്നു നമ്മു​ടെ പണ്ഡി​ത​സ​ദ​സ്സു​ക​ളി​ലെ ഗാ​ന്ധാ​രീ വി​ലാ​പം. തീർ​ച്ച​യാ​യും, ഇപ്പോൾ തകർ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ള്ള ബ്ലേ​ഡ് കമ്പ​നി​ക​ളു​ടെ​യും ഊഹ​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​രു​ടെ​യും തണലിൽ വളർ​ന്ന ‘മ’ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങൾ ഇട​ക്കാ​ല​ത്തു് കൈ​വ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള പ്ര​ചാ​രം വി​സ്മ​യാ​വ​ഹ​മാ​ണു്. പ്ര​ദർ​ശന വിജയം നേ​ടു​ന്നവ ഏറെ ഉണ്ടാ​വി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും മല​യാ​ള​ത്തിൽ വർ​ഷം​തോ​റും ഇറ​ങ്ങു​ന്ന സി​നി​മ​ക​ളു​ടെ എണ്ണ​വും ചെ​റു​ത​ല്ല. ഇതോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ, പൈ​ങ്കി​ളി വി​രു​ദ്ധ​രും ‘മ’ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​വി​രു​ദ്ധ​രും ഒക്കെ​യായ ഒട്ടേ​റെ യു​വ​ജ​ന​ങ്ങ​ളും ഇന്നു് നമു​ക്കി​ട​യി​ലു​ണ്ടു്. ഇട​തു​പ​ക്ഷ വീ​ക്ഷ​ണം പു​ലർ​ത്തു​ന്ന​വ​രും ആദർ​ശ​ശാ​ലി​ക​ളു​മാ​ണു് ഇവരിൽ പലരും. പണ്ടൊ​ക്കെ—അതാ​യ​തു് അറു​പ​തു​ക​ളു​ടെ അവ​സാ​ന​ത്തി​ലും എഴു​പ​തു​ക​ളി​ലും—‘കമ്പോ​ള​കല’യേയും ‘കമ്പോള സിനിമ’യേയും വി​മർ​ശി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു് ചെറിയ മാ​സി​ക​ക​ളും അല്പാ​യു​സ്സു​ക​ളായ ഫിലിം സൊ​സൈ​റ്റി​ക​ളും കൊ​ച്ചു​കൊ​ച്ചു ചർ​ച്ചാ​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളും ആയി ഒതു​ങ്ങി​ക്കു​ടി​യി​രു​ന്ന വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ന്റെ സ്വാ​ധീ​നം ഇന്നു് വി​പു​ല​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടു്. ‘മ’ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങൾ​ക്കെ​തി​രായ പ്ര​ചാ​ര​ണ​ജാ​ഥ​ക​ളും അശ്ലീല പോ​സ്റ്റ്റു​കൾ​ക്കെ​തി​രായ പ്ര​തി​ഷേധ പ്ര​ക​ട​ന​ങ്ങ​ളും ഇട​തു​പ​ക്ഷ യുവജന സം​ഘ​ട​ന​ക​ളു​ടെ മുൻ​കൈ​യിൽ ഇന്നു് നട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. ഇതു് ഒരു നല്ല​കാ​ര്യം തന്നെ​യാ​ണു്.

എന്നാൽ ‘സാം​സ്കാ​രി​ക​രം​ഗ​ത്തെ ജീർണത’ക്കെ​തി​രാ​യു​ള്ള പ്ര​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ സൈ​ദ്ധാ​ന്തിക അടി​ത്തറ എത്ര​ത്തോ​ളം ഭദ്ര​മാ​ണു്? ഇവ​യു​ടെ സങ്ക​ല്പ​നോ​പാ​ധി​ക​ളും വി​ശ​ക​ലന രീ​തി​ക​ളും മാർ​ക്സി​യൻ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടിൽ​നി​ന്നു് നോ​ക്കു​മ്പോൾ പി​ഴ​വ​റ്റ​താ​ണോ? ഈ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ മുൻ​വി​ധി​ക​ളെ എങ്ങ​നെ​യാ​ണു് നാം വി​ല​യി​രു​ത്തേ​ണ്ട​ത്? ഈ ചോ​ദ്യ​ങ്ങൾ ഇന്നു് അത്യ​ന്തം പ്ര​സ​ക്ത​മാ​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. ‘മ’ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രണ വി​രു​ദ്ധ​സ​മ​രം മാ​സി​ക​കൾ തീ​യി​ടു​ന്ന​തി​ലേ​ക്കും പൈ​ങ്കി​ളി​വി​രു​ദ്ധ പ്ര​സ്ഥാ​നം ‘പൈ​ങ്കി​ളി വാ​യി​ക്കു, പ്രേ​മി​ക്കു, ആത്മ​ഹ​ത്യ ചെ​യ്യു’, തു​ട​ങ്ങിയ അബ​ദ്ധ​മായ ചില സൂ​ത്ര​വാ​ക്യ​ങ്ങൾ ഉന്ന​യി​ക്കു​ന്ന​തി​ലേ​ക്കും, ആവി​ഷ്കാര സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നാ​യു​ള്ള (തി​ക​ച്ചും ന്യാ​യ​മായ) വാ​ഞ്ഛ​യും മത​ഭ്രാ​ന്തു​പോ​ലെ തന്നെ അന്ധ​മായ (മാർ​ക്സി​സ​ത്തി​നു് തീരെ അന്യ​മായ) യു​ക്തി​വാ​ദ​വും കൂ​ടി​ക്കു​ഴ​ഞ്ഞു് സാ​മു​ദാ​യിക കലാ​പ​ങ്ങൾ​ക്കു​വ​രെ വഴി​മ​രു​ന്നി​ടു​ന്ന അപ​ക​ട​ക​ര​മായ അവ​സ്ഥ​യി​ലേ​ക്കു​മൊ​ക്കെ ഈ യു​വ​ജ​ന​വി​ഭാ​ഗം ഇട​യ്ക്കൊ​ക്കെ നീ​ങ്ങി​പ്പോ​കു​ന്നു​ണ്ടു്. ഈ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തിൽ കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ സാം​സ്കാ​രിക അവ​സ്ഥ​യെ​പ്പ​റ്റി​യും അതിനെ വി​മർ​ശന വി​ധേ​യ​മാ​ക്കാ​നു​ള്ള സങ്കൽ​പ​നോ​പാ​ധി​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി​യും മാർ​ക്സി​സ്റ്റു​കൾ​ക്കും പു​രോ​ഗ​മ​ന​വാ​ദി​കൾ​ക്കും ഇടയിൽ നി​ഷ്കൃ​ഷ്ട​വും തു​റ​ന്ന​തു​മായ സൈ​ദ്ധാ​ന്തിക ചർ​ച്ച​കൾ അത്യാ​വ​ശ്യ​മാ​ണു്. അത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഒരു ചർ​ച്ച​ക്കു് തു​ട​ക്കം കു​റി​ക്കാൻ മാ​ത്ര​മേ ഈ ലേ​ഖ​ന​ത്തിൽ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്നു​ള്ളു.

സാം​സ്കാ​രിക വി​മർ​ശം: മാർ​ക്സി​സ്റ്റ് മാ​ന​ദ​ണ്ഡം

‘സം​സ്കാ​ര​മെ​ന്ന വാ​ക്കു​കേ​ട്ടാൽ ഉടനെ തോ​ക്കെ​ടു​ക്കാ​നാ​ണു് എനി​ക്കു് തോ​ന്നു​ന്ന​തു്’ എന്നു് ഹി​റ്റ്ല​റു​ടെ സാം​സ്കാ​രിക വകു​പ്പു​മേ​ധാ​വി പറ​ഞ്ഞ​തു് ആക​സ്മി​ക​മ​ല്ല. കാരണം, സം​സ്കാ​ര​മെ​ന്ന പദം തന്നെ മൂ​ക്ക​റ്റം പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തിൽ മു​ങ്ങി​നിൽ​ക്കു​ന്ന ഒന്നാ​ണു്. ഒറ്റ​യ്ക്കും പദ​സം​ഘാ​ത​ങ്ങ​ളി​ലും നാ​നാർ​ത്ഥ​വാ​ചി​യാ​യി പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ട ‘സം​സ്കാര’ ശബ്ദ​ത്തി​നു് സം​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള അർ​ത്ഥ​പ്പ​കർ​ച്ച​യു​ടെ ചരി​ത്രം​ത​ന്നെ, ഈ വാ​ക്കി​ന്റെ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​പ​ര​ത​യു​ടെ പ്ര​ക​ട​മായ തെ​ളി​വാ​ണു്. ‘സം​സ്ക​രി​ക്കുക, സം​സ്ക​രി​ച്ചെ​ടു​ക്കുക’ തു​ട​ങ്ങിയ ശു​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ത്തേ​യും സ്ഫു​ട​പാ​ക​ത്തേ​യും സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ ഇതി​ന്റെ മൂ​ലാർ​ത്ഥം ഇപ്പോ​ഴും ഒളി​മി​ന്നു​ന്നു​ണ്ടു്. നാം ഉപ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന സം​സ്കാ​രം എന്ന വാ​ക്കി​ന്റെ തത്സ​മ​മായ ‘കൾ​ച്ചർ’ എന്ന ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് പദ​ത്തി​നു് സം​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള അർ​ത്ഥ​മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളും ഏതാ​ണ്ടി​തു​പോ​ലെ തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന​തു് ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​ണു്. റെ​യ്മ​ണ്ട് വി​ല്യം​സ് തന്റെ ‘കൾ​ച്ചർ’ (ഫൊ​ണ്ടാന, 1983 പതി​പ്പ്) എന്ന ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തിൽ ഇതേ​പ്പ​റ്റി ദീർ​ഘ​മാ​യി ചർച്ച ചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ടു് (പേ​ജു​കൾ 10-16).

വി​ത്തു​ക​ളേ​യും ചെ​ടി​ക​ളേ​യും സം​സ്ക​രി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ന്ന പ്ര​ക്രി​യ​യെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഒരു പദ​മാ​യാ​ണ​ത്രെ ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ കൾ​ച്ചർ എന്ന വാ​ക്കു് ആദ്യം പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ട​തു്. പതി​നെ​ട്ടാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ അന്ത്യ​ത്തിൽ ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​ലും ജർമൻ ഭാ​ഷ​യി​ലും ആത്മാ​വി​ഷ്കാ​ര​ത്തെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഒരു നാ​മ​പ​ദ​മാ​യും മനു​ഷ്യ​മ​ന​സ്സി​നെ വി​ക​സി​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ക്കുക എന്ന അർ​ത്ഥ​ത്തിൽ ക്രി​യാ​പ​ദ​മാ​യും ഇതു് ഉപ​യോ​ഗി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​തു​ട​ങ്ങി. പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും മൂ​ന്നു് ഭി​ന്നാർ​ത്ഥ​ങ്ങ​ളാ​ണു് ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ ഇന്നു് ഈ പദ​ത്തി​നു​ള്ള​തു്.

  1. ഒന്നു്: ഒരു വി​ക​സി​ത​മായ മാ​ന​സി​കാ​വ​സ്ഥ (ഉദാ: സം​സ്കാ​ര​മു​ള്ള​വൻ—man of culture);
  2. രണ്ടു്: ഈ അവ​സ്ഥ​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള വി​കാ​സ​പ്ര​ക്രിയ (ഉദാ: സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള താ​ത്പ​ര്യം, സാം​സ്കാ​രിക പ്ര​വർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ—cultural interests, cultural activities);
  3. മൂ​ന്നു്: ഈ പ്ര​കി​യ​ക്കു് സഹാ​യ​ക​മാ​കു​ന്ന ഉപാ​ധി​കൾ (ഉദാ: കല, മാ​നു​ഷിക ബൗ​ദ്ധിക വ്യാ​പാ​ര​ങ്ങൾ—the arts, human intellectual works).

ഇതിൽ മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ അർ​ത്ഥ​ത്തി​നാ​ണു് ഇന്നു് മുൻ​തു​ക്ക​മെ​ന്നു് വി​ല്യം​സ് പറ​യു​ന്നു​ണ്ടു്. ഇം​ഗ്ലീ​ഷിൽ ‘കൾ​ച്ചർ’ എന്ന പദ​ത്തി​നു് സം​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള അർ​ത്ഥ​പ്പ​കർ​ച്ച ഇത്ത​ര​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും ഈ മു​ഖ്യ​ധാ​ര​ക്കു് ഒപ്പം​ത​ന്നെ, കു​റേ​ക്കൂ​ടി വി​പു​ല​മായ മറ്റൊ​രർ​ത്ഥം കൂടി ഒരു അന്തർ​ധാ​ര​യാ​യി വർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്നു. പതി​നെ​ട്ടാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടിൽ തന്നെ ഒരു ജന​ത​യു​ടെ മു​ഴു​വൻ ജീ​വി​ത​ശൈ​ലി​യേ​യും സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഒന്നാ​യി ഈ പ്രദം ഉപ​യോ​ഗി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. പത്തൊ​മ്പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടിൽ താ​ര​ത​മ്യ​പ​ഠ​ന​പ​ര​മായ നരവംശ ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ വി​കാ​സ​ത്തോ​ടെ ഈ അർ​ത്ഥ​ത്തി​നു് ഊന്നൽ ലഭി​ക്കു​ക​യു​മു​ണ്ടാ​യി. ഇന്നും സാ​മു​ഹി​ക​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ലും നര​വം​ശ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ലും ഈ അർ​ത്ഥം സജീ​വ​മാ​യി നി​ല​നിൽ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്.

മല​യാ​ള​ത്തി​ലും ‘സം​സ്കാര’ശബ്ദ​ത്തി​ന്റെ ഭി​ന്നാർ​ത്ഥ​ങ്ങ​ളെ ഈ രീ​തി​യിൽ വി​ശ​ക​ല​നം ചെ​യ്യാ​വു​ന്ന​താ​ണു്. ഏറെ വി​പു​ല​വും സാ​മാ​ന്യം ഇടു​ങ്ങി​യ​തു​മായ രണ്ടു് വ്യ​ത്യ​സ്ത അർ​ത്ഥ​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണു് നാം ഈ പദം ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു​പോ​രു​ന്ന​തു്. ഒരു ജന​ത​യേ​യോ ഒരു വി​ഭാ​ഗ​ത്തേ​യോ പൊ​തു​വിൽ ഭരി​ക്കു​ന്ന ആചാ​ര​ങ്ങ​ളും പെ​രു​മാ​റ്റ​രീ​തി​യും മൂ​ല്യ​സ​ങ്ക​ല്പ​ങ്ങ​ളും എല്ലാം ചേർ​ന്ന ഒന്നി​നെ​യാ​ണു് വി​പു​ല​മായ അർ​ത്ഥ​ത്തിൽ സം​സ്കാ​ര​മെ​ന്ന പദം​കൊ​ണ്ടു് നാം വി​വ​ക്ഷി​ക്കാ​റു്. തൊ​ഴി​ലാ​ളി​വർ​ഗ​സം​സ്കാ​രം, ബൂർ​ഷ്വാ സം​സ്കാ​രം തു​ട​ങ്ങിയ പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങൾ ഇത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള​താ​ണു്. എന്നാൽ സാ​ഹി​ത്യാ​ദി കലാ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളി​ലെ ഉത്കൃ​ഷ്ട​മാ​തൃ​ക​ക​ളു​ടെ സം​ഘാ​ത​ത്തെ മുൻ​നിർ​ത്തി​യും സം​സ്കാ​ര​മെ​ന്ന വാ​ക്കു് നാം ഉപ​യോ​ഗി​ക്കാ​റു​ണ്ടു്. സാം​സ്കാ​രിക പൈ​തൃ​കം, കേ​ര​ള​സം​സ്കാ​രം തു​ട​ങ്ങിയ സം​ജ്ഞ​ക​ളിൽ ഈ ഇടു​ങ്ങിയ അർ​ത്ഥ​മാ​ണു് മു​ന്നി​ട്ടു് നിൽ​ക്കു​ന്ന​തു്. സം​സ്കാ​ര​മു​ള്ള​വൻ അല്ലെ​ങ്കിൽ സം​സ്കാ​ര​ശൂ​ന്യൻ ഇത്യാ​ദി പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലാ​വ​ട്ടെ സം​സ്കാ​ര​വും മൂ​ല്യ​സ​ങ്ക​ല്പ​ങ്ങ​ളു​മാ​യു​ള്ള ഗാ​ഢ​ബ​ന്ധം വ്യ​ക്ത​മാ​ണു്. ഈ ഭി​ന്ന​പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​പ​ര​മായ മുൻ ധാ​ര​ണ​ക​ളു​മാ​യി കു​ഴ​ഞ്ഞു​മ​റി​ഞ്ഞാ​ണു കി​ട​ക്കു​ന്ന​തു്. ഒറ്റ​നോ​ട്ട​ത്തിൽ അതി വ്യ​ത്യ​സ്ത​മെ​ന്ന തോ​ന്ന​ലു​ള​വാ​ക്കു​ന്ന​വ​യാ​ണു് ഈ പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങൾ. എന്നാൽ സമൂ​ഹ​ത്തെ​യാ​കെ ഒരു ജൈ​വ​പൂർ​ണ​ത​യാ​യി കാ​ണു​ന്ന മാർ​ക്സി​സ്റ്റു​ക​ളെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം സം​സ്കാ​ര​ശ​ബ്ദ​ത്തിൽ നാ​നാർ​ത്ഥ​ങ്ങൾ അന്യോ​ന്യ പൂ​ര​ക​ങ്ങ​ളാ​ണു്. ദൈ​നം​ദിന ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ സൂ​ക്ഷ്മ​ത​ലം മുതൽ രാ​ഷ്ട്രീ​യം, തത്ത്വ​ചി​ന്ത, സാ​ഹി​ത്യ​വി​ചാ​രം തു​ട​ങ്ങിയ പ്ര​ക്രി​യ​ക​ളു​ടെ സമ​ഗ്ര​ത​ലം​വ​രെ പര​സ്പ​രം ബന്ധ​പ്പെ​ട്ടാ​ണു് നി​ല്ക്കു​ന്ന​തു് എന്ന തി​രി​ച്ച​റി​വ് അടി​സ്ഥാ​ന​പ​ര​മാ​ണു്. ‘എല്ലാ​വ​രും തത്ത്വ​ചി​ന്ത​ക​രാ​ണു്’ എന്ന അന്റോ​ണി​യോ ഗ്രാം​ഷി​യു​ടെ നി​ദർ​ശ​ന​ത്തി​ന്റെ വ്യാ​പ്തി​യും പ്ര​സ​ക്തി​യും ഇവി​ടെ​യാ​ണു് പ്ര​ക​ട​മാ​വു​ന്ന​തു്.

സാം​സ്കാ​രിക പൈ​തൃ​കം തു​ട​ങ്ങിയ താ​ര​ത​മ്യേന നിർ​ദോ​ഷ​വും രാ​ഷ്ട്രീയ വി​വ​ക്ഷ​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത​തെ​ന്ന പ്ര​തീ​തി​യു​ള​വാ​ക്കു​ന്ന​തു​മായ സങ്ക​ല്പ​ങ്ങ​ളു​ടെ ആശ​യ​വാ​ദ​പ​ര​മായ ഉള്ള​ട​ക്കം അല്പം ചു​ഴി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​യാൽ വ്യ​ക്ത​മാ​വും. ജന​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ സമ​ഗ്ര​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തെ പൂർ​ണ​മാ​യും വി​സ്മ​രി​ച്ചു് അതിൽ​നി​ന്നും പി​റ​വി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന ചില കലാ​മാ​തൃ​ക​ക​ളെ​മാ​ത്രം അടർ​ത്തി​യെ​ടു​ത്തു് കൃ​ത്രി​മ​മാ​യും ചരി​ത്ര​നി​ര​പേ​ക്ഷ​മാ​യും ആദർ​ശ​വ​ത്ക​രി​ച്ചാ​ണു് ഉപ​രി​വർഗ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ വക്താ​ക്കൾ ഈ പൈതൃക സങ്ക​ല്പ​ത്തെ മെ​ന​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു്. സം​സ്കാ​രം എന്ന പദം​ത​ന്നെ​യാ​ണു് കൾ​ച്ച​റി​നും സി​വി​ലൈ​സേ​ഷ​നും നാം ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു പോ​രു​ന്ന​തു് എന്ന​തിൽ നി​ന്നു​ത​ന്നെ ഈ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര മി​ഥ്യ​യു​ടെ സ്വാ​ധീ​നം എത്ര ആഴ​ത്തി​ലു​ള്ള​താ​ണെ​ന്നു് ഊഹി​ക്കാ​വു​ന്ന​തേ​യു​ള്ളു. ചോ​ദ്യം ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തു​പോ​ലു​മി​ല്ലെ​ന്ന രീ​തി​യിൽ നമ്മു​ടെ സാം​സ്കാ​രിക നാ​യ​ക​ന്മാ​രും നി​രൂ​പ​ക​രും ചി​ന്ത​ക​രു​മെ​ല്ലാം അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചു​പോ​രു​ന്ന ഈ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ധാ​ര​ണ​യു​ടെ ചരി​ത്ര​വും അതി​ദീർ​ഘ​മാ​ണു്. അയോ​ണി​ലും (Ion) മറ്റും ആവി​ഷ്കൃ​ത​മാ​കു​ന്ന പ്ലാ​റ്റോ​യു​ടെ കാ​വ്യ​സ​ങ്ക​ല്പ​ങ്ങ​ളോ​ള​വും ലോ​ഞ്ച​യി​ന​സി​ന്റെ ഉദാ​ത്ത​വ​ത്ക​രണ സി​ദ്ധാ​ന്ത​ത്തോ​ള​വും പ്രാ​ചീന ഭാ​ര​തീയ കാ​വ്യ​മീ​മാം​സ​യോ​ള​വും പഴ​ക്ക​മു​ള്ള​താ​ണു് ഈ ആശ​യ​വാ​ദ​മി​ഥ്യ. കോൾ​റി​ഡ്ജി​ന്റേ​യും ഷെ​ല്ലിം​ഗി​ന്റേ​യും മറ്റും കാൽ​പ്പ​നിക സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​രൽ​പ്പാ​ടു​ക​ളും ഇതിൽ തെ​ളി​ഞ്ഞു​കാ​ണാ​നു​ണ്ടു്. എലി​യ​ട്ടി​നെ​യും എസ്രാ പൗ​ണ്ടി​നേ​യും പോ​ലു​ള്ള പ്ര​തി​ലോ​മ​കാ​രി​ക​ളായ സാ​ഹി​ത്യ മീ​മാം​സ​ക​രു​ടെ വരേ​ണ്യ​വാ​ദ​പ​ര​മായ (elitist) സമീ​പ​ന​ങ്ങ​ളും സം​സ്കാ​ര​പ​ദ​ത്തെ സാ​മാ​ന്യ ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ഊഷ്മ​ള​ജീ​വി​ത​ത്തിൽ​നി​ന്നു് അടർ​ത്തി​യെ​ടു​ത്തു് അമൂർ​ത്ത​വ​ത്ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ സങ്കു​ചി​ത​മായ അറ​ക​ളിൽ തള​ച്ചി​ടു​ന്ന​തിൽ വഹി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള പങ്കു ‘ചെ​റു​ത​ല്ല’. ആധു​നി​ക​ത​യു​ടെ സൈ​ദ്ധാ​ന്തി​ക​രാ​യി മല​യാ​ള​സാ​ഹി​ത്യ രം​ഗ​ത്തു് ഏറെ കൊ​ട്ടി​ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന—അക്കാ​ദ​മീയ തല​ങ്ങ​ളിൽ ഈ രോഗം അടു​ത്തൊ​ന്നും മാ​റു​ന്ന ലക്ഷ​ണ​വു​മി​ല്ല—നി​രൂ​പ​ക​രാ​യി​രു​ന്നു എലി​യ​ട്ടും എസ്രാ പൗ​ണ്ടു​മെ​ന്ന​തു് സ്മ​ര​ണീ​യ​മാ​ണു്.

ജന​ത​യു​ടെ ജീ​വി​ത​ത്തിൽ​നി​ന്നു് വി​ഗ്ര​ഹ​മോ​ഷ്ടാ​ക്ക​ളെ​പ്പോ​ലെ കലാ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളെ അപ​ഹ​രി​ച്ചു് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ലെ ചി​ല്ല​ല​മാ​ര​ക​ളി​ലും മു​ത​ലാ​ളി​മാ​രു​ടെ സ്വീ​ക​ര​ണ​മു​റി​ക​ളി​ലും അട​ച്ച് ‘ഇതാ സം​സ്കാ​രം, ഇതാ പൈ​തൃ​കം’ എന്നു് പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്തു് ഇവ​രു​ടെ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​പ്ര​വർ​ത്ത​നം അവ​സാ​നി​ക്കു​ന്നി​ല്ല എന്ന​താ​ണു് മറ്റൊ​രു ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മായ വസ്തുത. ജന​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു് കവർ​ന്നെ​ടു​ത്ത ഈ രൂ​പ​ങ്ങ​ളെ അമൂർ​ത്ത​വ​ത്ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ഭ്രാ​മ​ക​മായ ആട​യാ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ള​ണി​യി​ച്ച്, ‘ഇതാ നി​ങ്ങൾ അനു​ക​രി​ക്കേ​ണ്ട മാ​തൃ​ക​കൾ’ എന്ന രീ​തി​യിൽ ജന​ങ്ങ​ളു​ടെ മു​മ്പിൽ അവ​ത​രി​പ്പി​ക്കാ​നു​ള്ള ധാർ​ഷ്ട്യ​വും ഇവർ പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ‘ദൂ​ര​ദർ​ശ​നി​ലും’ പുതിയ ദേശീയ വി​ദ്യാ​ഭ്യാസ പദ്ധ​തി​യി​ലു​മൊ​ക്കെ സം​സ്കാ​ര​ത്തെ അത്യുൽ​ഗ്ര​ഥ​ന​പ​ര​വും ഒട്ടൊ​ക്കെ ആക്ര​മ​ണോ​ത്സു​ക​വു​മായ ദേ​ശീ​യ​വാ​ദ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​ചാ​ര​ണോ​പാ​ധി​യാ​യി ഉപ​യോ​ഗി​ക്കു​വാ​നു​ള്ള ശ്ര​മ​ങ്ങൾ കൂ​ടു​തൽ കൂ​ടു​തൽ പ്ര​ക​ട​മാ​യി വരു​ന്നു​ണ്ടു്. ദൈ​നം​ദി​ന​മെ​ന്നോ​ണം ജീ​വ​നോ​ടെ ചു​ട്ടെ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന കർ​ഷ​ക​രോ​ടു് ഇന്ത്യ​യു​ടെ മഹ​ത്തായ ആത്മീയ സഹന പൈ​തൃ​ക​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യും പീ​ഡി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന സ്ത്രീ​ജ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു് ഭാരത സ്ത്രീ​ക​ളു​ടെ ഭാ​വ​ശു​ദ്ധി​യെ​പ്പ​റ്റി​യും, എല്ലാ വർഗീയ കലാ​പ​ങ്ങ​ളി​ലും അവ​സാ​നം ഇര​ക​ളാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളോ​ടു് ഭാ​ര​ത​ത്തി​ന്റെ മത​സ​ഹി​ഷ്ണു​താ പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ഉദ്ഘോ​ഷ​ങ്ങൾ എത്ര ക്രൂ​ര​മാ​ണെ​ന്നു് നാം ആലോ​ചി​ക്കാ​റു​പോ​ലു​മി​ല്ല എന്ന​തു് ചി​ന്താർ​ഹ​മാ​ണു്. ‘ദൂ​ര​ദർ​ശ​നെ’പ്പ​റ്റി പൊ​തു​വെ വി​മർ​ശ​നാ​ത്മക സമീ​പ​നം സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​ക​ളായ വി​മർ​ശ​കർ​പോ​ലും ഉച്ചാ​ര​ണ​ത്തെ​റ്റു​ക​ളും കലാ​പ​ര​മായ പാ​ളി​ച്ച​ക​ളു​മൊ​ക്കെ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടി തങ്ങ​ളു​ടെ പതി​വു് കോ​ള​ങ്ങൾ പൂർ​ത്തി​യാ​ക്കു​ന്നു എന്ന​തു് ഖേ​ദ​ക​ര​മാ​ണു്. നമ്മു​ടെ സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ വമ്പി​ച്ച നേ​ട്ട​ങ്ങ​ളാ​യി കൊ​ണ്ടാ​ട​പ്പെ​ടു​ന്ന ക്ഷേ​ത്ര​ശിൽ​പ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ചു​വർ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും യഥാർ​ത്ഥ സ്ര​ഷ്ടാ​ക്ക​ളു​ടെ പേ​രു​കൾ​പോ​ലും നമു​ക്കി​ന്നു് അജ്ഞാ​ത​മാ​ണു് എന്നോർ​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു് ഈ ക്രൂ​ര​മായ വഞ്ച​ന​യു​ടെ വി​ശ്വ​രൂ​പം വെ​ളി​വാ​കു​ന്ന​തു്. ഈ ശി​ല്പി​കൾ മി​ക്ക​വാ​റും താ​ഴ്‌​ന്ന​ജാ​തി​ക്കാ​രാ​യി​രു​ന്നു എന്ന​തു​ത​ന്നെ​യാ​ണു് അവർ​ക്കു് പേ​രി​ല്ലാ​തെ പോ​വാ​നി​ട​യാ​ക്കി​യ​തു്. പക്ഷേ, വർ​ഗ​പ​ര​വും വർ​ണ​പ​ര​വു​മായ അടി​ച്ച​മർ​ത്ത​ലി​ന്റെ ഭീ​ഷ​ണ​മായ ചരി​ത്രം, ഭാ​ര​തീയ ആത്മീ​യ​ത​യു​ടെ ആവി​ഷ്കാ​ര​ങ്ങ​ളാ​യി, ഈ കലാ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളെ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു് തൃ​പ്തി​യ​ട​യു​ന്ന ആന​ന്ദ​കു​മാ​ര​സ്വാ​മി​യെ​പ്പോ​ലു​ള്ള ആശ​യ​വാ​ദി​കൾ പൂർ​ണ​മാ​യും വി​ട്ടു​ക​ള​യു​ന്നു എന്ന​തും ആക​സ്മി​ക​മ​ല്ല. [1] ഇങ്ങ​നെ നോ​ക്കു​മ്പോൾ സം​സ്കാ​രം എന്ന പദ​ത്തെ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ പു​ക​മ​റ​യിൽ​നി​ന്നു് പു​റ​ത്തു​കൊ​ണ്ടു​വ​രിക എന്ന​തു​ത​ന്നെ വർ​ഗ​സ​മ​ര​ത്തി​ന്റെ ഒരു സവി​ശേഷ ദൗ​ത്യ​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു​ണ്ടു്. ഇട​തു​പ​ക്ഷ ചി​ന്താ​ഗ​തി​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു് അഭി​മാ​നി​ക്കു​ന്ന തന്റെ സു​ഹൃ​ത്തു് സ്വീ​ക​ര​ണ​മു​റി​യി​ലെ വെ​റ്റി​ല​ച്ചെ​ല്ല​വും കഥ​ക​ളി​ത്ത​ല​യു​മെ​ല്ലാം അഭി​മാ​ന​പൂർ​വം കാ​ട്ടി​ക്കൊ​ടു​ത്ത​പ്പോൾ, ‘ഇതൊ​ക്കെ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി കുള; കേ​ര​ള​ത്തിൽ രണ്ടേ രണ്ടു് സാം​സ്കാ​രിക ചി​ഹ്ന​ങ്ങ​ളേ​യു​ള്ളു—ഈഴ​വ​ശി​വ​നെ പ്ര​തി​ഷ്ഠി​ക്കാൻ നാ​രാ​യ​ണ​ഗു​രു എടു​ത്ത പാ​റ​ക്ക​ല്ലും പു​ന്ന​പ്ര—വയ​ലാ​റി​ലെ വാ​രി​ക്കു​ന്ത​വും: ‘വേ​ണ​മെ​ങ്കിൽ അതു് കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു് വെ​ക്കാൻ നോ​ക്കു’ എന്നു് കോ​പി​ച്ച ഇട​തു​പ​ക്ഷ പ്ര​വർ​ത്ത​ക​ന്റെ വാ​ക്കു​ക​ളിൽ, അത്യു​ക്തി​യാ​ണെ​ങ്കിൽ​പോ​ലും ജ്വ​ലി​ച്ചു​നിൽ​ക്കു​ന്ന​തു് ഈ ബോ​ധം​ത​ന്നെ​യാ​ണു്. തീർ​ച്ച​യാ​യും ഇന്നി​തൊ​രു സജീവ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​പ്ര​ശ്നം തന്നെ​യാ​ണു്. ബി. എം. ഗഫൂ​റി​ന്റെ പോ​ക്ക​റ്റ് കാർ​ട്ടൂണ്‍ ശ്ര​ദ്ധി​ക്കുക. ‘മു​ണ്ടു​മ​ട​ക്കി​ക്കു​ത്തി, തലേ​ക്കെ​ട്ടും കെ​ട്ടി മു​റി​ബീ​ഡി​യും വലി​ച്ചു’ നിൽ​ക്കു​ന്ന ചു​മ​ട്ടു​തൊ​ഴി​ലാ​ളി​യു​ടെ ഹാ​സ്യ​ചി​ത്രം ഉപ​രി​വർ​ഗ​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ ഉണർ​ത്തു​ന്ന ചിരി ഒരേ സമയം തൊ​ഴി​ലാ​ളി വർ​ഗ​സം​സ്കാ​ര​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ബോ​ധ​വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ​യും ഉപ​രി​വർ​ഗ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര ധാർ​ഷ്ട്യ​ത്തെ ചെ​റു​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ ആവ​ശ്യ​ക​ത​യെ​യും കു​റി​ച്ചു് നമ്മെ ഓർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ‘സി​ഗ​ര​റ്റു​പോ​ലും വലി​ക്കാ​ത്ത’ ചുളി വീ​ഴാ​ത്ത മഞ്ഞ​ളി​ച്ച ഷർ​ട്ടും ഗോ​പി​ക്കു​റി​യു​മാ​യി അമ്പ​ല​മു​റ്റ​ത്തും ഭാ​ര​തീയ സം​സ്കാ​ര​ത്തെ മൊ​ത്ത​മാ​യും ചി​ല്ല​റ​യാ​യും വി​ത​ര​ണം ചെ​യ്യു​ന്ന തപ​സ്യാ​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലും പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു് ഹൈ​ന്ദവ വർ​ഗീ​യ​ത​യു​ടെ വി​ഷ​ബീ​ജ​ങ്ങൾ പ്ര​സ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന യു​വ​ജ​ന​ങ്ങൾ മാ​ന്യ​ത​യു​ടെ​യും സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ​യും പ്ര​തീ​ക​മാ​യി വ്യാ​പ​ക​മാ​യി വി​വാ​ഹാ​ലോ​ച​ന​യു​ടെ സമ​യ​ത്തു് ഇട​തു​പ​ക്ഷ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളിൽ​പോ​ലും തെ​റ്റി​ദ്ധ​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​പോ​രു​ന്നു​ണ്ടു് എന്ന​തും ആശങ്ക ഉണർ​ത്തു​ന്നു. ആട്ട​ക്ക​ഥ​ക​ളു​ടെ തടി​ച്ച ‘വാ​ല്യ​ങ്ങ​ളും’ ഭേസി കളി​യ​ര​ങ്ങി​നു മു​ന്നിൽ നി​സ്തേ​ജ​രാ​യി​രു​ന്നു കഥ​യ​റി​യാ​തെ ആട്ടം കാ​ണു​ന്ന ഇവ​രു​ടെ ദൈ​ന്യം കലർ​ന്ന ഹാ​സ്യ​ചി​ത്രം ഒരു കാർ​ട്ടൂ​ണി​സ്റ്റി​ന്റേ​യും ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ ഇനി​യും പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല എന്ന​തു യാ​ദ്യ​ച്ഛി​ക​മ​ല്ല. സാം​സ്കാ​രിക രം​ഗ​ത്തു് പണി​ക്കൻ​മാ​രേ​യും, മാ​ട​മ്പി​ക​ളെ​യും വെ​റു​പ്പി​ക്കാ​വു​ന്നി​ട​ത്തോ​ളം ശക്ത​മ​ല്ല​ല്ലോ നമ്മു​ടെ കാർ​ട്ടൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ളു​ടെ നർമ്മ/ധർ​മ്മ​ബോ​ധം.

മാർ​ക്സി​യൻ സമീ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ അടി​സ്ഥാന ഘട​ക​ങ്ങൾ

‘മ’ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രണ വി​രു​ദ്ധ പ്ര​ചാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളി​ലും സാം​സ്കാ​രിക രം​ഗ​ത്തെ ജീർ​ണ​ത​ക്കെ​തി​രായ പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും പ്ര​ക​ട​മാ​വു​ന്ന ചി​ന്താ​കാ​ലു​ഷ്യ​വും അവ്യ​ക്ത​ത​യും, സാം​സ്കാ​രിക പ്ര​തി​ഭാ​സ​ങ്ങ​ളെ വി​ശ​ക​ല​നം ചെ​യ്യാൻ, നി​ഷ്കൃ​ഷ്ട​വും, സങ്കോ​ചം കൂ​ടാ​തെ വർ​ഗ​പ​ക്ഷ​പാ​തി​ത്വം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഒരു വൈ​രു​ദ്ധ്യാ​ത്മക രീ​തി​ശാ​സ്ത്രം കരു​പ്പി​ടി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ അടി​യ​ന്തര പ്ര​സ​ക്തി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ചൂ​ണ്ടു​പ​ല​ക​ക​ളാ​ണു്. ഇട​തു​പ​ക്ഷ സം​ഘ​ട​ന​ക​ളു​ടെ ഗൗ​ര​വ​സ്വ​ഭാ​വ​മാർ​ന്ന സാം​സ്കാ​രിക യോ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ​പോ​ലും ‘സി​ദ്ധാ​ന്ത​മാ​യി’ അവ​ത​രി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു് ബൂർ​ഷ്വാ അക്കാ​ദ​മീയ കലാ​സ​ങ്കൽ​പ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും പാ​തി​വെ​ന്ത മാർ​ക്സി​യൻ പരി​കൽ​പ​ന​ക​ളു​ടെ​യും അവിയൽ പരു​വ​ത്തി​ലു​ള്ള ചേ​രു​വ​ക​ളാ​ണെ​ന്നു് പറ​യാ​തെ വയ്യ. ഇതി​ന​പ​വാ​ദ​ങ്ങ​ളി​ല്ലെ​ന്ന​ല്ല, പക്ഷേ, മി​ക്ക​പ്പോ​ഴും മഹാ​ഭാ​ര​ത​ത്തി​ന്റെ കലാ​മേ​ന്മ​യി​ലും, ഭാ​ര​തീയ തത്ത്വ​ചി​ന്ത​യു​ടെ—ശങ്ക​രാ​ചാ​ര്യ​രു​ടേ​ത​ട​ക്കം (!!!)—മഹ​ത്ത്വ​ത്തി​ലും ഒക്കെ അഭി​ര​മി​ച്ചു് ചർച്ച ചെ​യ്യു​ന്ന നമ്മു​ടെ ‘ഇട​തു​പ​ക്ഷ’ സാം​സ്കാ​രിക പണ്ഡി​തർ സം​സ്കാ​ര​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള മാർ​ക്സി​യൻ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടി​നെ​പ്പ​റ്റി അധി​ക​മൊ​ന്നും പറയാൻ സമയം കണ്ടെ​ത്താ​റി​ല്ലെ​ന്ന​തു് തീർ​ച്ച​യാ​യും വി​മർ​ശ​നീ​യ​മാ​ണു്. അടു​ത്ത​കാ​ല​ത്തു് നടന്ന ഒരു സർ​വീ​സ് സം​ഘ​ട​ന​യു​ടെ യോ​ഗ​ത്തിൽ ഭാ​ര​തീയ (= ഹൈ​ന്ദവ) പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​ന്റെ മഹ​ത്ത്വ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ദീർ​ഘ​മാ​യി തന്നെ സഖാ​ക്ക​ളെ ബോ​ധ​വ​ത്ക​രി​ച്ച ഒരു സാ​ഹി​ത്യ​കാ​രൻ തന്റെ ഇട​തു​പ​ക്ഷ​ചാ​യ്വ് പ്രകടിപ്പിച്ചത്-​ ‘ഇതി​നെ​യൊ​ക്കെ പു​ന​രു​ദ്ധ​രി​ക്കാൻ ഇവിടെ ചിലർ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്, ഇതി​നെ​തി​രാ​യി നാം ജാ​ഗ്രത പു​ലർ​ത്ത​ണം’ എന്നു് ആഹ്വാ​നം ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വ​ത്രേ. ഇതൊ​ക്കെ ഇത്ര മഹ​ത്താ​ണെ​ങ്കിൽ പി​ന്നെ അവ പു​ന​രു​ദ്ധ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തിൽ എന്താ​ണു് തെ​റ്റ് എന്ന അങ്ക​ലാ​പ്പാ​ണു് പല സഖാ​ക്ക​ളി​ലും ഇതു് അവ​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച​തു്. അതു​പോ​ലെ തന്നെ, ശങ്ക​രാ​ചാ​ര്യ​രെ വി​ല​യി​രു​ത്തു​മ്പോൾ പഴയ ഇന്തോ​ള​ജി​സ്റ്റു​ക​ളു​ടെ ശൈ​ലി​യിൽ അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ തത്ത്വ​ചി​ന്ത​ക​നെ​ന്ന നി​ല​യി​ലു​ള്ള ഔന്ന​ത്ത്യ​ത്തെ ഉയർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ക്കു​ക​യും, ആ തത്ത്വ​ചി​ന്ത​യു​ടെ പ്ര​തി​ലോമ സ്വ​ഭാ​വ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യും ചരി​ത്ര​ത്തിൽ അതു​വ​ഹി​ച്ച വർ​ഗ​പ​ര​മായ പങ്കി​നെ​പ്പ​റ്റി​യും നി​ശ്ശ​ബ്ദത പാ​ലി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന ഇവർ ശങ്ക​ര​നെ മത​ഭ്രാ​ന്ത​നെ​ന്നും ഒരു അസ്സൽ ദക്ഷി​ണേ​ന്ത്യൻ ശാ​ന്തി​ക്കാ​ര​നെ​ന്നും വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച വി​വേ​കാ​ന​ന്ദ​ന്റെ ലിബറൽ ദർ​ശ​ന​ത്തോ​ളം​പോ​ലും ഉയ​രു​ന്നി​ല്ല എന്ന​തും ആശ്ച​ര്യ​ജ​ന​ക​മാ​ണു്. [2]

ജന​പ്രിയ കലാ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​തി​ലോമ സ്വ​ഭാ​വ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ചർ​ച്ച​ക​ളി​ലും ഇത്ത​രം ആശ​യ​ക്കു​ഴ​പ്പ​ങ്ങൾ സു​ല​ഭ​മാ​യി കാ​ണാ​നു​ണ്ടു്. കമ്പോള സിനിമ/ആർ​ട്ട് സിനിമ, പൈ​ങ്കി​ളി​സാ​ഹി​ത്യം/ഗൗ​ര​വ​സാ​ഹി​ത്യം തു​ട​ങ്ങിയ മാർ​ക്സി​യൻ നി​രൂ​പ​ണ​ത്തി​നു് തി​ക​ച്ചും അന്യ​മായ ബൂർ​ഷ്വാ നി​രൂ​പ​ണ​ഗ​ണ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നാ​ണു് പലരും ആരം​ഭി​ക്കു​ന്ന​തു്. അടി​സ്ഥാ​ന​പ​ര​മായ ഒരു ഈ ഇര​ട്ട​ത്തെ​റ്റി​ലാ​ണു് ഈ കലാ​വീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ന്റെ ഉറ​വി​ടം. ഒന്നാ​മ​താ​യി കലാ​വ്യാ​പാ​ര​ത്തെ ഇതു് വർ​ഗ​നി​ര​പേ​ക്ഷ​മാ​യി കാ​ണു​ന്നു. ബൂർ​ഷ്വാ വി​മർ​ശ​ക​രെ​പ്പോ​ലെ ‘തി​ക​ച്ചും’ സൗ​ന്ദ​ര്യ​ശാ​സ്ത്ര​പ​ര​മായ മാ​ന​ദ​ണ്ഡ​ങ്ങ​ളു​ടെ അടി​സ്ഥാ​ന​ത്തിൽ മൂ​ല്യ​നിർ​ണ്ണ​യ​ത്തി​നു് ഒരു​മ്പെ​ടു​ന്നു. അപ്പോൾ ഒ. വി. വി​ജ​യ​നെ​യും അര​വി​ന്ദ​നെ​യും പോ​ലു​ള്ള പ്ര​തി​ലോ​മ​കാ​രി​കൾ​ക്ക്, എന്താ​യാ​ലും അവർ ‘നല്ല’ കലാ​കാ​ര​ന്മാ​രാ​ണ​ല്ലോ എന്ന രീ​തി​യിൽ ഒരു സമ്മാ​ന്യ​മായ സ്ഥാ​ന​വും പ്ര​ത്യേക പരി​ഗ​ണ​ന​യും ആദ്യം മു​തൽ​ക്കേ കല്പി​ച്ചു​കി​ട്ടു​ന്നു. ‘ഭാ​ര​ത​ത്തി​ന്റെ അഭി​മാന’മായി ഇട​തു​പ​ക്ഷ പത്ര​ങ്ങൾ​പോ​ലും അവരെ കൊ​ണ്ടാ​ടു​ന്ന ദു​ര​വ​സ്ഥ​യും വന്നു​പെ​ടു​ന്നു. ഇവ​രു​ടെ സൃ​ഷ്ടി​കൾ പ്ര​സ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന മാ​ര​ക​മായ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്രം മി​ക്ക​വാ​റും വി​മർ​ശി​ക്കു​പ്പെ​ടാ​തെ പോ​കു​ന്നു. മാ​ത്ര​വു​മ​ല്ല അതീവ പരി​ഷ്കൃ​ത​മായ ഗോ​പ​ക്രി​യ​ക​ളി​ലൂ​ടെ ആച്ഛാ​ദി​ത​മാ​യി മാ​ത്രം പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഈ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​രൂ​പ​ങ്ങ​ളും ജന​പ്രി​യ​ക​ലാ​മാ​ദ്ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളിൽ അവ​ത​രി​ക്കു​ന്ന ഇവ​യു​ടെ സര​ള​രൂ​പ​ങ്ങ​ളും തമ്മി​ലു​ള്ള നാ​ഭീ​നാ​ള​ബ​ന്ധം വി​സ്മൃ​ത​മാ​വു​ന്നു. ഉത്പാ​ദ​ന​വ്യ​വ​സ്ഥ​യെ​യും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തെ​യും പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തെ​യും കലാ​സാം​സ്കാ​രിക പ്ര​തി​ഭാ​സ​ങ്ങ​ളെ​യു​മെ​ല്ലാം സു​ഘ​ടി​ത​മാ​യൊ​രു ജൈ​വ​സ​മ​ഗ്ര​ത​യാ​യി തി​രി​ച്ച​റി​യു​ന്ന​തിൽ നമ്മു​ടെ ഇട​തു​പ​ക്ഷ നി​രൂ​പ​കർ​ക്കു് സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന പരാ​ജ​യ​മാ​ണു് ഇതി​നു​കാ​ര​ണം. ഈ അവ​സ്ഥ​യെ മറി​ക​ട​ക്കാൻ ജന​പ്രി​യ​ക​ല​യെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള അന്റോ​ണി​യോ ഗ്രാം​ഷി​യു​ടെ സൈ​ദ്ധാ​ന്തി​ക​മായ ഉൾ​ക്കാ​ഴ്ച​കൾ ഏറെ സഹാ​യ​ക​മാ​ണു്. ‘മഹാ​ന്മാ​രായ’ തത്ത്വ​ചി​ന്ത​ക​രു​ടെ താ​ഴി​ക​ക്കു​ട​ങ്ങൾ​പോ​ലെ തല​യു​യർ​ത്തി​നിൽ​ക്കു​ന്ന ക്രോ​ഡീ​കൃ​ത​മായ ചി​ന്താ​പ​ദ്ധ​തി​ക​ളും സാ​മാ​ന്യ​ബോ​ധ​ത്തി​ന്റെ​യും പഴ​ഞ്ചൊ​ല്ലു​ക​ളു​ടെ​യും ആപ്ത​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും അന്യാ​പ​ദേശ കഥ​ക​ളു​ടേ​യും ഒക്കെ രൂ​പ​ത്തിൽ ജന​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ പ്ര​സ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഉപ​രി​വർഗ ആശ​യ​ങ്ങ​ളും ഒരേ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര പ്രാ​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ തന്നെ ഭി​ന്ന​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ന്നു് ഗ്രാം​ഷി ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ന്നു.

ഒരു​ദാ​ഹ​ര​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ ഗ്രാം​ഷി​യു​ടെ ഈ ആശയം വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കാ​മെ​ന്നു് തോ​ന്നു​ന്നു. ആദിമ മൂലധന സം​ഭ​ര​ണം (primitive accumulation of capital) എങ്ങ​നെ ഉണ്ടാ​യി എന്ന​തു് ക്ലാ​സി​ക്കൽ സാ​മ്പ​ത്തിക വി​ച​ക്ഷ​ണ​രെ ഏറെ കു​ഴ​ക്കിയ ഒരു ചോ​ദ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. ആഡം സ്മി​ത്തും റി​ക്കാർ​ഡോ​യു​മെ​ല്ലാം വി​ശ​ദ​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ ഇതേ​പ്പ​റ്റി പ്ര​തി​പാ​ദി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. എന്താ​ണു് അവർ എത്തു​ന്ന നി​ഗ​മ​നം? ഒരേ തൊ​ഴി​ലിൽ ഏർ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​വ​രിൽ ചിലർ മു​ത​ലാ​ളി​ക​ളും ചിലർ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളും ആയി​ത്തീർ​ന്ന​തെ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണു്? പണം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു ചെ​ല​വാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​വർ, അധി​ക​ച്ചെ​ല​വ് ഒഴി​വാ​ക്കി സമ്പാ​ദി​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ച്ച​വർ മൂ​ല​ധ​നം സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു എന്ന​താ​ണു് ഒരു​ത്ത​രം. പാ​ഠ​പു​സ്ത​ക​സാ​മ്പ​ത്തി​ക​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഭാ​ഷ​യിൽ പറ​ഞ്ഞാൽ മി​ത​വ്യ​യം (thrift) ആയി​രു​ന്നു​വ​ത്രെ മൂ​ല​ധ​ന​ത്തി​ന്റെ ഒര​ടി​സ്ഥാ​നം. പി​ന്നെ ചിലർ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​കാ​ര്യ​ങ്ങൾ കൂ​ടു​തൽ നന്നാ​യി നോ​ക്കി​ന​ട​ത്തു​വാ​നു​ള്ള സവി​ശേ​ഷ​മായ കഴിവ് (managerial capacity) ഉള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു​പോ​ലും. അവർ അദ്ധ്വാ​ന​ശീ​ല​രാ​യി​രു​ന്നു. സാ​മ്പ​ത്തി​ക​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ കു​ശാ​ഗ്ര​മ​തി​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. ധീ​ര​മായ ‘നഷ്ട​സം​ഭാ​വ്യ’ പണ​മി​ട​പാ​ടു​ക​ളിൽ ഏർ​പ്പെ​ടാൻ തക്ക സാ​ഹ​സി​ക​ത്വം ഉള്ള​വ​രു​മാ​യി​രു​ന്നു (നമ്മു​ടെ ബ്ലേ​ഡ് കമ്പ​നി​യു​ട​മ​ക​ളു​ടെ Calculated risk എടു​ക്കാ​നു​ള്ള മി​ടു​ക്കു് ഓർ​മി​ക്കുക). ഇങ്ങ​നെ പോ​വു​ന്നു ബൂർ​ഷ്വാ സാ​മ്പ​ത്തിക വി​ച​ക്ഷ​ണ​രു​ടെ ‘അഗാധ’ സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങൾ. മു​ണ്ടു ‘മു​റു​ക്കി​യു​ടു​ത്ത്’ ‘എല്ലു മു​റി​യെ’ പണി​യെ​ടു​ത്തു് കാ​ശു​ണ്ടാ​ക്കി അതു് സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​പി​ടി​ച്ചു് പണ​ക്കാ​ര​നാ​കു​ന്ന ബു​ദ്ധി​മാ​ന്റേ​യും, കി​ട്ടു​ന്ന​തെ​ല്ലാം തു​ല​ച്ചു് നാ​ടി​നും വീ​ടി​നും കൊ​ള്ളാ​ത്ത​വ​നാ​യി ആദർ​ശ​വും പറ​ഞ്ഞു​ന​ട​ക്കു​ന്ന​വ​ന്റേ​യും ഒക്കെ എത്ര​യെ​ത്ര ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​ണു് നമ്മു​ടെ മന​സ്സു​ക​ളിൽ പച്ച​പി​ടി​ച്ചു് നിൽ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു് ആലോ​ചി​ക്കു​മ്പോൾ ഉപ​രി​വർ​ഗ​പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ വി​ഷ​ലി​പ്ത​മായ വേ​രു​കൾ എത്ര ആഴ​ത്തി​ലി​റ​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു് വ്യ​ക്ത​മാ​വും. ഇവി​ടെ​യാ​ണു് സാ​മാ​ന്യ ബോ​ധ​ത്തി​ന്റെ സൂ​ക്ഷ്മ​ത​ല​വും ക്രോ​ഡീ​കൃത ചി​ന്താ​പ​ദ്ധ​തി​ക​ളു​ടെ അമൂർ​ത്ത​മ​ണ്ഡ​ല​വും തമ്മി​ലു​ള്ള അന​ന്യത പ്ര​ക​ട​മാ​വു​ന്ന​തു്. പക്ഷേ, പ്രാ​ചീന മൂ​ല​ധ​ന​സം​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ചരി​ത്രം ഈ ‘യക്ഷി​ക്കഥ’കളിൽ നി​ന്നു് എത്ര​യോ വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യി​രു​ന്നു എന്ന​തു് മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത​ത്തി​ന്റെ ഈറ്റി​ല്ല​മാ​യി​രു​ന്ന ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ന്റെ സാ​മ്പ​ത്തിക ചരി​ത്രം ഓടി​ച്ചു​വാ​യി​ക്കു​ന്ന ഒരാൾ​ക്കു​പോ​ലും വ്യ​ക്ത​മാ​വും. മാർ​ക്സ് പറ​യും​പോ​ലെ പ്രാ​ചീന മൂലധന സം​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ചരി​ത്രം ഉരു​ക്കി​ന്റെ​യും ചോ​ര​യു​ടെ​യും ചരി​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു, നഗ്ന​മായ ചൂ​ഷ​ണ​ത്തി​ന്റെ​യും ക്രൂ​ര​മായ നി​യ​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ചരി​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. യന്ത്ര​വ​ത്കൃത കൃഷി നട​പ്പാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളിൽ നി​ന്നു് നഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ ഇള​വി​ല്ലാ​ത്ത വേ​ല​യി​ലേ​ക്കു് ആട്ടി​ത്തെ​ളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന നി​സ്വ​രായ കർ​ഷ​ക​ജ​ന​ത​യു​ടെ കണ്ണീ​രി​ന്റെ​യും വി​ശ​പ്പി​ന്റെ​യും ചരി​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. ഏം​ഗൽ​സും ഇ. പി. തോം​സ​ണും എ. എൽ. മോർ​ട്ട​ണും ഈ തു​റു​ക​ണ്ണൻ കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ദാരുണ ചി​ത്ര​ങ്ങൾ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ടു്. മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത​ത്തി​ന്റെ മഹ​ത്ത്വ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യും ആദ്യ​കാല മു​ത​ലാ​ളി​മാ​രു​ടെ ക്രാ​ന്ത​ദർ​ശി​ത്വ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യും വാ​ചാ​ല​മാ​കു​ന്ന നമ്മു​ടെ പാ​ഠ​പു​സ്തക സാ​മ്പ​ത്തിക ശാ​സ്ത്ര​ത്തിൽ ഈ ചോ​ര​യിൽ കു​തിർ​ന്ന ഏടുകൾ കാ​ണാ​നി​ല്ല എന്ന​തിൽ അത്ഭു​ത​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​തി​ല്ല. ഉല്പാ​ദ​ന​രം​ഗ​ത്തു് അത്ഭു​തം സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു​വെ​ന്നു് ഏറെ പു​ക​ഴ്ത്ത​പ്പെ​ടു​ന്ന വ്യാ​വ​സാ​യിക വി​പ്ല​വ​ത്തി​ന്റെ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തിൽ ഗർ​ഭി​ണി​ക​ളായ സ്ത്രീ​കൾ വണ്ടി​ക്കാ​ള​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ അരയിൽ പട്ട​കെ​ട്ടി ഭാ​രം​വ​ലി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും, പന്ത്ര​ണ്ടു​വ​യ​സ്സു​പോ​ലും തി​ക​യാ​ത്ത കു​ഞ്ഞു​ങ്ങൾ ഇരു​പ​തു് മണി​ക്കൂർ​വ​രെ ഖനി​ക​ളു​ടെ ഇരു​ട്ട​റ​ക​ളിൽ പണി​യെ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി വന്നി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും അഞ്ചും ആറും വയ​സ്സിൽ പി​ഞ്ചു​കു​ഞ്ഞു​ങ്ങൾ ചി​മ്മി​നി​തു​പ്പു​കാ​രാ​യി​ത്തീ​രാൻ നിർ​ബ​ന്ധി​ത​രാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും മറ്റു​മു​ള്ള തി​ക്ത​സ​ത്യ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി അതു പണ്ഡി​തോ​ചി​ത​മായ മൗനം പാ​ലി​ക്കു​ന്നു.

ആവി​യ​ന്ത്ര​ത്തി​ന്റെ​യും യന്ത്ര​ത്ത​റി​യു​ടെ​യും നിർ​മ്മാ​താ​ക്ക​ളു​ടെ ജീ​നി​യ​സി​നെ​പ്പ​റ്റി നാം പഠി​ക്കാ​റു​ണ്ടു്. പക്ഷേ, ആ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തിൽ മര​ണ​ശി​ക്ഷ വി​ധി​ക്കാ​വു​ന്ന​തായ നാ​നൂ​റി​ലേ​റെ കു​റ്റ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും, ഇവയിൽ ഭൂ​രി​ഭാ​ഗ​വും സ്വ​കാ​ര്യ​സ്വ​ത്തി​നെ സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​വാൻ ഉദ്ദേ​ശി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും എന്തി​നു, വി​ശ​പ്പ​ട​ക്കാൻ ഒരു റൊ​ട്ടി​ക്ക​ഷ​ണം മോ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന ഏഴു​വ​യ​സ്സു​ള്ള ഒരു കു​ട്ടി​യെ സു​പ്ര​സി​ദ്ധ​മായ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ പൂർ​ണ​മായ അം​ഗീ​കാ​ര​ത്തോ​ടെ തൂ​ക്കി​ക്കൊ​ല്ലാ​നാ​വു​മാ​യി​രു​ന്നെ​ന്നും നാം അറി​യാ​തെ പോ​വു​ന്നു. മൃ​ഗ​സ​മാ​ന​മായ അവ​സ്ഥ​യി​ലേ​ക്കു് ചവി​ട്ടി​ത്താ​ഴ്ത്ത​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന ജന​ല​ക്ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ രോ​ഷ​ത്തിൽ​നി​ന്നു് ആരം​ഭ​ദ​ശ​യിൽ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത​ത്തെ സം​ര​ക്ഷി​ച്ചു​നിർ​ത്തി​യി​രു​ന്ന​തു് ഈ നി​ഷ്ഠൂ​ര​മായ ദണ്ഡ​നീ​തി​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന അറിവ് തൊ​ഴി​ലാ​ളി​വർ​ഗ​ത്തി​ന്റെ ചു​മ​ലിൽ വ്യ​വ​സാ​യ​വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ മു​ഴു​വൻ ഭാ​ര​വും അടി​ച്ചേൽ​പ്പി​ക്കാ​നു​ള്ള പദ്ധ​തി​കൾ സജ്ജ​മാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന ഇന്ത്യ​യു​ടേ​തു​പോ​ലു​ള്ള അവി​ക​സിത രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ, തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം അതീവ പ്ര​ധാ​ന​മാ​ണു്. എന്നാൽ വി​ജ്ഞാ​ന​ത്തിൽ നി​ന്നു് അതി​ന്റെ വി​മോ​ചക ധർ​മ​ത്തെ ആവു​ന്ന​ത്ര ചോർ​ത്തി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു് വി​ദ്യാ​ഭ്യാസ പ്ര​ക്രി​യ​യെ​ത്ത​ന്നെ മനു​ഷ്യ​ശേ​ഷി​യെ വർ​ഗ​ചൂ​ഷ​ണ​ത്തി​നു​ത​കു​ന്ന വി​ഭ​വ​മാ​ക്കി പാ​ക​പ്പെ​ടു​ത്താ​നു​ള്ള ഉപ​ക​ര​ണ​മാ​ക്കി മാ​റ്റാ​നാ​ണു് പുതിയ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ന​യ​ത്തി​ലൂ​ടെ​യും മറ്റും ഇന്ത്യ​യി​ലെ ഭര​ണ​വർ​ഗം ശ്ര​മി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന​തു്. അതു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ പുതിയ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ന​യ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തി​ലോ​മ​പ​ര​മായ ഉള്ള​ട​ക്ക​വും, അതി​ന്റെ മാ​ര​ക​മായ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ദൗ​ത്യം തു​റ​ന്നു​കാ​ണി​ക്കുക എന്ന​തു് ഇട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ അടി​യ​ന്തര കട​മ​യാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടു്.

ബൂർ​ഷ്വാ​പ​ണ്ഡി​ത​ന്മാ​രു​ടേ​യും തത്ത്വ​ജ്ഞാ​നി​ക​ളു​ടെ​യും സു​ഘ​ടി​ത​മായ ചി​ന്താ​പ​ദ്ധ​തി​ക​ളും സാ​മാ​ന്യ​ബോ​ധ​ത്തി​ന്റെ നിർ​ദ്ദോ​ഷ​രൂ​പ​ത്തിൽ ജന​ങ്ങൾ​ക്കി​ട​യിൽ പ്ര​ച​രി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഉപ​രി​വർ​ഗ​മി​ഥ്യ​ക​ളും തമ്മി​ലു​ള്ള ഗാ​ഢ​ബ​ന്ധം നാം കാ​ണു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ഇതു​പോ​ലെ തന്നെ നമ്മു​ടെ കലാ​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തിൽ ഏറെ പു​ക​ഴ്ത്ത​പ്പെ​ടു​ന്ന ‘ഗൗ​ര​വ​കല’യും ഇക​ഴ്ത്ത​പ്പെ​ടു​ന്ന ‘കമ്പോ​ള​ക​ല​യും’ തമ്മി​ലും ‘പാ​ര​സ്പ​ര്യം’ നി​ല​നിൽ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. ഗൗ​ര​വ​കല, പൈ​ങ്കി​ളി ആർ​ട്ട്സി​നിമ/കമ്പോള സിനിമ തു​ട​ങ്ങിയ ബൂർ​ഷ്വാ​നി​രൂ​പണ ഗണ​ങ്ങൾ ഈ യാ​ഥാർ​ത്ഥ്യ​ത്തെ മറ​ച്ചു​പി​ടി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടു്. ഈ ഗണ​ങ്ങ​ളെ തള്ളി​ക്ക​ള​യാ​തെ വി​പ്ല​വോ​ന്മു​ഖ​മായ ഒരു സാം​സ്കാ​രിക വി​മർ​ശന പദ്ധ​തി​ക്കു് രൂപം കൊ​ടു​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. പക്ഷേ, ഈ രം​ഗ​ത്തും ഇട​തു​പ​ക്ഷ സാം​സ്കാ​രിക പ്ര​വർ​ത്ത​കർ​ക്കു് വൈ​രു​ദ്ധ്യാ​ത്മ​ക​മായ ഒരു രീ​തി​ശാ​സ്ത്രം മെ​ന​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കാൻ ഇനി​യും കഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. ഒ. വി. വി​ജ​യ​നോ​ടും, അര​വി​ന്ദ​നോ​ടു​മൊ​ക്കെ​യു​ള്ള ഇട​തു​പ​ക്ഷ സമീ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ അപ​ര്യാ​പ്ത​ത​യെ​പ്പ​റ്റി നേ​ര​ത്തെ സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചു​വ​ല്ലോ. അവ​രു​ടെ കൃ​തി​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള വി​ശ​ദ​മായ വി​മർ​ശ​ന​പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ഇതു് സ്ഥാ​പി​ച്ചെ​ടു​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണു്. അത്ത​ര​മൊ​രു പഠനം ഈ ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ന്റെ സാ​ദ്ധ്യ​ത​കൾ​ക്കു പു​റ​ത്താ​ണു്. എങ്കി​ലും പ്ര​ക​ട​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ അനു​ഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്ന വസ്തു​ത​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി മാ​ത്രം എടു​ത്തു​പ​റ​യ​ട്ടെ. ഏറെ പ്ര​സി​ദ്ധ​മായ ‘ചി​ദം​ബ​രം’ തന്നെ​യെ​ടു​ക്കാം. ദേ​ശീ​യ​ത​ല​ത്തി​ലു​ള്ള ബഹു​മ​തി, ചി​ദാ​ന​ന്ദ​ദാ​സ് ഗു​പ്ത​യെ​പ്പോ​ലു​ള്ള സി​നി​മാ​നി​രൂ​പ​ണ​ത്തി​ന്റെ തല​തൊ​ട്ട​പ്പ​ന്മാ​രു​ടെ ആശീർ​വാ​ദം, മല​യാ​ള​ത്തി​ലെ നി​രൂ​പ​ക​രു​ടെ (?) അത്യു​ക്തി​യും ഭക്തി​യും കലർ​ന്ന സങ്കീർ​ത്ത​ന​ങ്ങൾ, ഈ ഘോ​ഷ​ത്തി​ന്റെ​യെ​ല്ലാം നടു​വിൽ പു​രോ​ഗ​മ​ന​വും, സ്ത്രീ​വി​മോ​ച​ന​വു​മൊ​ക്കെ അധ്യാ​രോ​പി​ച്ചു് ആശ്വ​സി​ക്കാൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന ചില ഇട​തു​പ​ക്ഷ നി​രൂ​പ​ക​രു​ടെ ദൈന്യ ഫല​ത്തിൽ അധി​ക​മാ​രും ആ സി​നി​മ​യെ ഒരു മാർ​ക്സി​യൻ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടി​ലൂ​ടെ വി​ശ​ക​ല​നം ചെ​യ്യാൻ ശ്ര​മി​ച്ചി​ല്ല എന്ന​തു് തീർ​ച്ച​യാ​യും അഭി​മാ​ന​ക​ര​മ​ല്ല.

ഈ സി​നി​മ​യെ വി​മർ​ശി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു് നാം ശാ​ഠ്യം പി​ടി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്തി​നു് എന്ന ചോ​ദ്യം ഇത്ത​രു​ണ​ത്തിൽ സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​ണു്. ഒറ്റ നോ​ട്ട​ത്തിൽ അടൂർ ഗോ​പാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ന്റെ മു​ഖാ​മു​ഖ​ത്തി​ലെ​പ്പോ​ലെ​യോ, ഐ. വി. ശശി​യു​ടെ ഈനാ​ടി​ലെ​പ്പോ​ലെ​യോ പ്ര​ക​ട​മായ രാ​ഷ്ട്രീയ വി​വ​ക്ഷ​ക​ളൊ​ന്നും ചി​ദം​ബ​ര​ത്തിൽ കണ്ടേ​ക്കി​ല്ല. വ്യ​ക്ത​മാ​യും ഇട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തു​നിൽ​ക്കു​ന്ന സി. വി. ശ്രീ​രാ​മ​ന്റെ ഒരു ചെ​റു​ക​ഥ​യാ​ണു് അര​വി​ന്ദൻ സി​നി​മ​യു​ടെ പ്ര​മേ​യ​മാ​യി സ്വീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തു്. ഇട​തു​പ​ക്ഷ കലാ​നി​രൂ​പ​ക​രു​ടെ ദൃ​ഷ്ടി​യിൽ​പെ​ടാ​തെ പോയ ഒരു പാ​ളി​ച്ച​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു് ഇ. എം. എസ്. ആനു​ഷം​ഗി​ക​മെ​ങ്കി​ലും ഒരു അഭി​മു​ഖ​സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തിൽ സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്: ‘ചി​ദം​ബര’ത്തിൽ ജീ​വി​ത​മി​ല്ല, അദ്ദേ​ഹം തന്റെ വി​മർ​ശ​നം വി​ശ​ദീ​ക​രി​ക്കാ​തെ വി​ടു​ക​യാ​ണു്. പക്ഷേ, മല​യാ​ള​ത്തി​ലെ ആധു​നി​ക​ത​യെ​പ്പ​റ്റി പൊ​തു​വി​ലും അര​വി​ന്ദ​ന്റെ ‘ചി​ദം​ബര’ത്തെ​പ്പ​റ്റി പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ചും ആഴ​ത്തി​ലു​ള്ള ഉൾ​ക്കാ​ഴ്ച ഈ വി​മർ​ശ​ന​ത്തിൽ ഒളി​മി​ന്നു​ന്നു​ണ്ടു്. ഒരു ജീവിത സന്ദർ​ഭ​ത്തെ​യ​ല്ലേ അര​വി​ന്ദൻ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്കു​ന്ന​തു്; പി​ന്നെ​യെ​ങ്ങ​നെ അതിൽ ജീ​വി​ത​മി​ല്ലെ​ന്നു് പറ​യാ​നാ​വും എന്ന മറു​ചോ​ദ്യം തീർ​ച്ച​യാ​യും സാ​ദ്ധ്യ​മാ​ണു്. ജീ​വി​ത​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യും കല​യെ​പ്പ​റ്റി​യും അവ തമ്മി​ലു​ള്ള ബന്ധ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​മൊ​ക്കെ​യു​ള്ള വീ​ക്ഷ​ണ​വൈ​രു​ദ്ധ്യ​മാ​ണു് ഈ ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന്റെ നി​ദാ​നം. മറ്റൊ​രു തര​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞാൽ, ആശ​യ​വാ​ദ​ഭൗ​തി​ക​വാദ വീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങൾ തമ്മി​ലു​ള്ള അടി​സ്ഥാ​ന​പ​ര​മായ അന്ത​രം തന്നെ​യാ​ണു് ഇവി​ടെ​യും പ്ര​ശ്ന​മാ​കു​ന്ന​തു്. മാർ​ക്സി​സ്റ്റു​ക​ളെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം ജീ​വി​തം ഒരു ചരി​ത്ര നി​ര​പേ​ക്ഷ​മായ അമൂർ​ത്ത​വ​ത്ക​ര​ണ​മ​ല്ല. മാ​റ്റ​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു മനു​ഷ്യ​സ​ത്ത​യു​ടെ ആവി​ഷ്കാ​ര​മോ, അനാ​ദി​യായ ആത്മീ​യ​ത​യു​ടെ ബഹിർ​സ്ഫു​ര​ണ​മോ അല്ല. നിർ​ദി​ഷ്ട​മായ ചരി​ത്ര​ഘ​ട്ട​ങ്ങ​ളിൽ നി​യ​ത​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ വർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന മനു​ഷ്യ​രു​ടെ അവ​സ്ഥ​യാ​യേ അവർ​ക്കു് ജീ​വി​ത​ത്തെ കാ​ണാ​നാ​വൂ. മനു​ഷ്യ​സ​ത്ത​യാ​ക​ട്ടെ, കേ​വ​ല​മോ നി​ത്യ​മോ ഒരു അമൂർ​ത്ത​ത​യോ അല്ല, സാ​മൂ​ഹി​ക​ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളു​ടെ സം​ഘാ​ത​മാ​ണു്. ഈ ജീ​വി​ത​ത്തെ ആവി​ഷ്ക​രി​ക്കു​ന്ന യഥാർ​ത്ഥ കലാ​രൂ​പ​ങ്ങൾ​ക്കു് അനി​വാ​ര്യ​മാ​യും ചരി​ത്ര​സാ​മൂ​ഹിക യാ​ഥാർ​ത്ഥ്യ​ങ്ങ​ളെ പ്ര​തി​ഫ​ലി​പ്പി​ക്കാ​തെ വയ്യ. നാ​ച്ചു​റ​ലി​സ​ത്തി​ന്റെ​യോ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് റി​യ​ലി​സ​ത്തി​ന്റെ​യോ യഥാ​ത​ഥ​മായ ആഖ്യാ​ന​രീ​തി ഒരു കലാ​കാ​രൻ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ എന്ന​ത​ല്ല ഇവിടെ പ്ര​ശ്നം. റി​യ​ലി​സ​ത്തെ ഏതെ​ങ്കി​ലു​മൊ​രു ശൈ​ലി​യാ​ക്കി ചു​രു​ക്കു​ന്ന​തു് മൗ​ഢ്യ​മാ​കും മു​പ്പ​തു​ക​ളി​ലും മറ്റും മാർ​ക്സി​സ്റ്റ് വി​മർ​ശ​ന​ത്തിൽ കട​ന്നു​കു​ടി​യി​രു​ന്ന ഇടു​ങ്ങിയ ഫോർ​മ​ലി​സ്റ്റ് പ്ര​വ​ണ​ത​ക​ളെ തി​ര​സ്ക​രി​ക്ക​ണം എന്ന​തു് ശരി​യാ​ണു്. പക്ഷേ, കലാ​സൃ​ഷ്ടി​ക​ളിൽ ഉൾ​ച്ചേർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ജീ​വി​ത​ചി​ത്രം യഥാർ​ത്ഥ​മാ​ണോ അല്ല​യോ എന്നും, അതു പ്ര​സ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്രം പു​രോ​ഗ​മ​ന​പ​ര​മാ​ണോ, പ്ര​തി​ലോ​മ​പ​ര​മാ​ണോ എന്നും അന്വേ​ഷി​ക്കാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തു് തെ​റ്റാ​വും.

ഇനി അര​വി​ന്ദ​ന്റെ ‘ചി​ദം​ബര’ത്തി​ലേ​ക്കു് കട​ക്കാം. സി. വി. ശ്രീ​രാ​മ​ന്റെ ചെ​റു​ക​ഥ​യിൽ​നി​ന്നു് ഈ സി​നി​മ​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ദൂരം, സാ​ധാ​രണ മനു​ഷ്യ​രു​ടെ ഊഷ്മ​ള​വും തി​ക്ത​വു​മായ അതി​സാ​ധാ​രണ ജീ​വി​ത​ത്തിൽ​നി​ന്നു് മി​ത്തു​ക​ളും പ്ര​തീ​ക​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ഉറ​ഞ്ഞു​പോയ അമൂർ​ത്ത​മായ മനു​ഷ്യാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ വി​ഭ്രാ​ത്മ​ക​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു​ള്ള ദൂ​ര​മാ​ണു് പോർ​ട്ട്ബ്ലെ​യ​റി​ലെ തി​ക​ച്ചും ഭൗ​മ​മായ ചൂ​ടി​ലും ചൂ​രി​ലും നി​ന്നു് ആധ്യാ​ത്മി​ക​ത​യു​ടെ തണു​ത്ത മഞ്ഞു​പു​ത​ച്ചു നിൽ​ക്കു​ന്ന അതീ​ത​മ​ണ്ഡ​ല​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു​ള്ള തീർ​ത്ഥ​യാ​ത്ര​യാ​ണു് അര​വി​ന്ദ​ന്റെ സി​നി​മ​യിൽ സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തു്. കഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ പേ​രു​കൾ​പോ​ലും പ്ര​തീ​ക​ങ്ങ​ളാ​യി മാ​റി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. തി​ക​ച്ചും സാ​മൂ​ഹി​ക​മായ പരി​തഃ​സ്ഥി​തി​ക​ളും മൂ​ല്യ​സ​ങ്ക​ല്പ​ങ്ങ​ളും ചേർ​ന്നു് സൃ​ഷ്ടി​ച്ച ഒരു ദു​ര​ന്തം മനു​ഷ്യാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ അവ്യാ​ഖ്യേ​യ​മായ ദു​ര​ന്ത​മാ​യി അമൂർ​ത്ത​വ​ത്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു, ഈ പ്ര​വ​ണ​ത​കൾ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര നിർ​മു​ക്ത​മ​ല്ല എന്ന​തു് പ്ര​ധാ​ന​മാ​ണു്. ല്യൂ​ക്കാ​ച്ച് ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടും പോലെ ആധു​നി​ക​ത​യു​ടെ റി​യ​ലി​സ്റ്റ് വി​രു​ദ്ധ നി​ല​പാ​ടി​നു പി​ന്നിൽ തി​ക​ച്ചും വി​ക​ല​വും പ്ര​തി​ലോ​മ​പ​ര​വു​മായ ഒരു പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്രം ഒളി​ഞ്ഞു കി​ട​പ്പു​ണ്ടു്. എന്താ​ണു് ഈ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ സ്വ​ഭാ​വം?

കു​റി​പ്പു​കൾ
[1]

പ്രാ​ചീന ക്ഷേ​ത്ര​ശി​ല്പി​കൾ എന്തു​കൊ​ണ്ടു് അജ്ഞാ​ത​നാ​മാ​ക്ക​ളാ​യി എന്ന പ്ര​ശ്നം സങ്കീർ​ണ്ണ​മാ​ണു്. വർ​ഗ്ഗ​പ​ര​മായ ഉച്ച​നീ​ച​ത്വ​ത്തോ​ടൊ​പ്പം കല​യേ​യും കലാ​കാ​ര​നേ​യും പറ്റി​യു​ള്ള പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര ധാ​ര​ണ​ക​ളും ഇതിനു കാ​ര​ണ​മാ​യി​ട്ടു​ണ്ടു് എന്നു് വി​സ്മ​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. പക്ഷേ, അതേ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള ഒരു വി​ശ​ദ​മായ ചർച്ച ഈ ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ന്റെ വിഷയ നി​രൂ​പ​ണ​ത്തി​നു് പു​റ​ത്താ​ണു്. ഈ പ്ര​ശ്ന​ത്തി​ലേ​ക്കു് എന്റെ ശ്ര​ദ്ധ ആദ്യ​മാ​യി​ത്തി​രി​ച്ച ആർ. നന്ദ​കു​മാ​റി​നോ​ടു് കട​പ്പാ​ടു്.

[2]

വി​വേ​കാ​ന​ന്ദൻ ശങ്ക​ര​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു് പറ​യു​ന്ന​തു് ശ്ര​ദ്ധി​ക്കുക: എത്ര കഠി​ന​ഹൃ​ദ​യ​നാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേ​ഹം. നി​ര​വ​ധി ബു​ദ്ധ​ഭി​ക്ഷു​ക്ക​ളെ അദ്ദേ​ഹം ചു​ട്ടു​കൊ​ല്ലി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടു്. മത​ഭ്രാ​ന്തു് എന്ന​ല്ലാ​തെ ശങ്ക​ര​ന്റെ ഈ കൃ​ത്യ​ത്തെ നാ​മെ​ന്താ​ണു് വി​ളി​ക്കേ​ണ്ട​തു്? The Complete Works of Swami Vivekananda, Almora, 1950. എട്ടാം പതി​പ്പ്, വാ​ല്യം ഏഴ്, പേ​ജു​കൾ 115, 116. വി​ശ​ദ​മായ ചർ​ച്ച​യ്ക്കു് മു​ര​ളീ​ധ​ര​ന്റെ ‘ഇന്ന​ത്തെ മത​പ​ര​മായ പു​ന​രു​ദ്ധാ​രണ ശ്ര​മ​ങ്ങൾ: ഒരു പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ വർ​ഗ​സ്വ​ഭാ​വ​വും സാ​മൂ​ഹ്യ​മായ വേ​രു​ക​ളും’, കലാ​വി​മർ​ശം: മാർ​ക്സി​സ്റ്റ് മാ​ന​ദ​ണ്ഡം, നിള, 1983 നോ​ക്കുക.

Colophon

Title: Kaẓhcayuṭe kōyma (ml: കാ​ഴ്ച​യു​ടെ കോയ്മ).

Author(s): T K Ramachandran.

First publication details: Mathrubhumi Books; Calicut, Kerala; 2006.

Deafult language: ml, Malayalam.

Keywords: Articles, Cultural studies, T K Ramachandran, Kazhchayude Koyma, ടി കെ രാ​മ​ച​ന്ദ്രൻ, കാ​ഴ്ച​യു​ടെ കോയ്മ, Open Access Publishing, Malayalam, Sayahna Foundation, Free Software, XML.

Digital Publisher: Sayahna Foundation; JWRA 34, Jagthy; Trivandrum 695014; India.

Date: December 19, 2021.

Credits: The text of the original item is copyrighted to Prem Nazir, Kochi, Kerala. The text encoding and editorial notes were created and​/or prepared by the Sayahna Foundation and are licensed under a Creative Commons Attribution By NonCommercial ShareAlike 4​.0 International License (CC BY-​NC-SA 4​.0). Commercial use of the content is prohibited. Any reuse of the material should credit the copyright holder and Sayahna Foundation and shall be shared under the same terms.

Cover: In the Park, an oil on canvas painting by Ivan Shishkin (1831–1898). The image is taken from Wikimedia Commons and is gratefully acknowledged.

Production history: Data entry: KB Sujith; proof-​read by: Anupa Ann Joseph, Abdul Gafoor; Typesetter: Sayahna Foundation; Digitizer: KB Sujith; Encoding: CVR.

Production notes: The entire document processing has been done in a computer running GNU/Linux operating system and TeX and friends. The PDF has been generated using XeLaTeX from TeXLive distribution 2021 using Ithal (ഇതൾ), an online framework for text formatting. The TEI (P5) encoded XML has been generated from the same LaTeX sources using LuaLaTeX. HTML version has been generated from XML using XSLT stylesheet (sfn-​tei-html.xsl) developed by CV Radhakrkishnan.

Fonts: The basefont used in PDF and HTML versions is RIT Rachana authored by KH Hussain, et al., and maintained by the Rachana Institute of Typography. The font used for Latin script is Linux Libertine developed by Phillip Poll.

Web site: Maintained by KV Rajeesh.