മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങ​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രു​മ​ല്ലെ​ന്നു നി​ശ്ച​യ​മാ​യും ഇതിനു മുൻ​പു​ത​ന്നെ വാ​യ​ന​ക്കാർ കണ്ടു​പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കും.

ഈ മന​സ്സാ​ക്ഷി​യു​ടെ ആഴ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഞങ്ങൾ ഇതി​നു​മുൻ​പേ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്; ഒന്നു​കൂ​ടി അതി​ലേ​ക്ക് നോ​ക്കേ​ണ്ട ഘട്ടം വന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. സം​ഭ്ര​മ​ത്തോ​ടും ഭയ​പ്പാ​ടോ​ടും കൂ​ടാ​തെ​യ​ല്ല ഞങ്ങൾ ഇതു ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. ഇത്ത​രം നി​രൂ​പ​ണ​ത്തേ​ക്കാൾ ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യി യാ​തൊ​ന്നും ഭൂ​മി​യി​ലി​ല്ല. അന്തഃ​ക​ര​ണ​ദൃ​ഷ്ടി​ക്കു മനു​ഷ്യ​നി​ലു​ള്ള​തി​ല​ധി​കം കണ്ണ​ഞ്ചി​ക്കു​ന്ന പ്ര​കാ​ശ​വും അന്ധ​കാ​ര​വും മറ്റൊ​രി​ട​ത്തും കാണാൻ കഴി​യി​ല്ല; അതി​ല​ധി​കം ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യും സമ്മി​ശ്ര​മാ​യും അത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യും അപാ​ര​മാ​യു​മു​ള്ള മറ്റൊ​ന്നി​ന്മേ​ലും ഊന്നി​നോ​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കു​ക​യി​ല്ല. സമു​ദ്ര​ത്തെ​ക്കാൾ മഹ​ത്ത​ര​മായ ഒരു കാ​ഴ്ച​യു​ണ്ട് അത് ആത്മാ​വിന്‍റെ ഏറ​റ​വും ആഴ​ത്തി​ലു​ള്ള അന്തർ​ഭാ​ഗ​മാ​ണ്.

മനു​ഷ്യ​ന്റെ അന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള കാ​വ്യ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​ത്—അത് ഒരൊ​റ്റാ​ളെ​പ്പ​റ്റി മാ​ത്ര​മു​ള്ള​താ​യാ​ലും മനു​ഷ്യ​രിൽ​വെ​ച്ച് അതി​നി​കൃ​ഷ്ട​നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച​താ​യി​രു​ന്നാ​ലും കൂടി—എല്ലാ ഇതി​ഹാ​സ​ങ്ങ​ളേ​യും സർ​വോൽ​കൃ​ഷ്ട​വും സത്യ​പ്ര​തി​പാ​ദ​ക​വു​മായ ഒരു മഹാ​കാ​വ്യ​ത്തിൽ കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കു​ക​യാ​യി​രി​ക്കും. മാ​യാ​മോ​ഹ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും കാ​മ​വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും പ്ര​ലോ​ഭ​ന​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും കൂടിയ തമോ​നി​ബി​ഡ​ത​യാ​ണ് അന്തഃ​ക​ര​ണം; മനോ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചൂ​ള​പ്പുര; നമു​ക്കു ലജ്ജ​തോ​ന്നി​ക്കു​ന്ന വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ മട; സത്യാ​ഭാ​സ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചെ​കു​ത്താൻ​സഭ; വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ യു​ദ്ധ​ക്ക​ളം. ചില സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ, ആലോ​ച​ന​യിൽ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ കരു​വാ​ളി​ച്ച മു​ഖ​ത്തെ വി​ട്ടു​ക​ട​ന്ന് ഒന്നു പി​ന്നോ​ക്കം നോ​ക്കുക, ആ ആത്മാ​വി​ലേ​ക്ക് സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കുക, ആ അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് സൂ​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കുക—അവിടെ, ആ ബൃ​ഹ​ദ്ഭാ​ഗ​ത്തെ നി​ശ​ബ്ദ​ത​യ്ക്ക​ടി​യിൽ ഹോ​മ​റു​ടെ കവി​ത​യിൽ രേ​ഖ​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​യോ​ടൊ​ത്ത രാ​ക്ഷ​സ​യു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളും, മിൽ​ട്ട​ന്റെ കൃ​തി​ക​ളി​ലെ​പ്പോ​ലെ പി​ശാ​ചു​ക്ക​ളും ഭയ​ങ്ക​ര​ജ​ന്തു​ക്ക​ളും പ്രേ​ത​രൂ​പി​സം​ഘ​ങ്ങ​ളും തമ്മി​ലു​ള്ള ഇട​പ്പോ​രു​ക​ളും, ദാ​ന്തെ പറ​യു​ന്ന​തു​പോ​ലു​ള്ള മനോ​രാ​ജ്യ​സൃ​ഷ്ടി​ക​ളു​ടെ ആവർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളും നട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും. ഓരോ മനു​ഷ്യ​നും തന്നിൽ കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കു​ന്ന​തും, തന്റെ ബു​ദ്ധി​യു​ടെ ചാ​പ​ല്യ​ങ്ങ​ളോ​ടും ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളോ​ടും എതിർ​വെ​ച്ച് അയാൾ നി​രാ​ശ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി അള​ന്നു​നോ​ക്കു​ന്ന​തു​മായ ഈ അപാരത എന്തൊ​രു ഗം​ഭീ​ര​വ​സ്തു​വാ​ണ്!

കാ​ഴ്ച​യിൽ അപകടം പി​ടി​ച്ച ഒരു വാ​തി​ലി​ന്റെ മുൻ​പിൽ ഒരു ദിവസം ചെ​ന്നു​മു​ട്ടി ദാ​ന്തെ ശങ്കി​ച്ചു നില്‍ക്ക​യു​ണ്ടാ​യി. ഇതാ ഒന്നു ഞങ്ങ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ; അതി​ന്റെ ഉമ്മ​റ​ത്തെ​ത്തി ഞങ്ങ​ളും ശങ്കി​ക്കു​ന്നു. ഏതാ​യാ​ലും അക​ത്തു കട​ക്കുക തന്നെ.

ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​മാ​യു​ണ്ടായ സം​ഭ​വ​ത്തി​നു​ശേ​ഷ​മു​ള്ള ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​ന്റെ കഥയിൽ വാ​യ​ന​ക്കാർ​ക്ക് ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ അറി​വു​ള്ള​തി​നോ​ട് അധി​ക​മൊ​ന്നും ഞങ്ങൾ​ക്ക് പറ​ഞ്ഞു​കൂ​ട്ടാ​നി​ല്ല. അതു മുതൽ, നമ്മൾ കണ്ട​തിൻ​വ​ണ്ണം, അയാൾ തി​ക​ച്ചും വേ​റൊ​രാ​ളാ​യി. അയാളെ എങ്ങ​നെ​യാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​ണോ: മെ​ത്രാ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച​ത്, അയാൾ അതാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. അതൊരു രൂ​പാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ട​ലി​ലും അധി​ക​മാ​യി​രു​ന്നു; ഒരാ​ത്മാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടൽ.

അയാൾ​ക്കു മറ​ഞ്ഞു​ക​ള​യാൻ സാ​ധി​ച്ചു; അയാൾ ഒരു സ്മാ​ര​ക​മാ​യി മെ​ത്രാന്‍റെ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാൽ മാ​ത്രം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു, ബാ​ക്കി വെ​ള്ളി​സ്സാ​മാ​ന​മെ​ല്ലാം വി​റ്റു; പട്ട​ണ​ത്തിൽ​നി​ന്നു പട്ട​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​യി പതു​ങ്ങി​ന​ട​ന്നു, ഫ്രാൻ​സ് മു​ഴു​വ​നും സഞ്ച​രി​ച്ച് എം.പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ത്തി; ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞ യു​ക്തി ആലോ​ചി​ച്ചു​ണ്ടാ​ക്കി; ഞങ്ങൾ വി​വ​രി​ച്ച​വി​ധം അതു സാ​ധി​പ്പി​ച്ചു; പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രു​ടെ പി​ടു​ത്ത​ത്തെ പേ​ടി​ക്കാ​നി​ല്ലെ​ന്ന നി​ല​യി​ലും ആർ​ക്കും അടു​ത്തു​കൂ​ടാ​ത്ത മട്ടി​ലു​മാ​വാൻ അയാൾ​ക്കു സാ​ധി​ച്ചു. അങ്ങ​നെ, അതു​മു​തല്‍ക്കു, പണ്ടു കഴി​ഞ്ഞ​തു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടു കു​ണ്ഠി​ത​പ്പെ​ടു​ന്ന മന​സ്സാ​ക്ഷി​യേ​യും അവ​സാ​ന​ന​ത്തെ​പ്പ​കു​തി​കൊ​ണ്ടു നേ​ര​ല്ലാ​താ​യി​ത്തീർ​ന്ന ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ ആദ്യ​ത്തെ​പ്പ​കു​തി​യേ​യും കാ​ണു​ന്ന​തിൽ സു​ഖി​ത​നാ​യി, സമാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടും ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടും ആശ​ക​ളോ​ടും​കൂ​ടി, തന്റെ പേ​രി​നെ മറ​യ്ക്കു​ക​യും തന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തെ പരി​ശു​ദ്ധ​മാ​ക്കു​ക​യും, മനു​ഷ്യ​രിൽ​നി​ന്നു വി​ടു​ക​യും ഈശ്വ​ര​നോ​ട​ടു​ക്കു​ക​യും എന്ന രണ്ടു വി​ചാ​രം മാ​ത്ര​മാ​യി, അയാൾ എം.പട്ട​ണ​ത്തിൽ സ്ഥി​ര​താ​മ​സ​മാ​ക്കി.

ഈ രണ്ടു വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ അത്ര​മേൽ കൂ​ടി​പ്പി​ണ​ഞ്ഞു. രണ്ടും​കൂ​ടി ഒന്നാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​രു​ന്നു; രണ്ടും ഒരേ​വി​ധം ലയി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തും ആജ്ഞ നട​ത്തി​ക്കു​ന്ന​തു​മാ​യി​രു​ന്നു; അയാ​ളു​ടെ എത്ര നി​സ്സാ​ര​പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളേ​യും അവ രണ്ടും ഒരേ​വി​ധം ഭരി​ച്ചു​പോ​ന്നു. സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി അവ അയാ​ളു​ടെ ജീ​വി​ത​സ്വ​ഭാ​വ​ത്തെ ക്ര​മ​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാൻ കൂ​റു​കൂ​ടി; അവ അയാളെ നി​ഴ​ലി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു പി​ടി​ച്ചു; അയാളെ സാ​ധു​വും ദയാ​ലു​വു​മാ​ക്കി; ഒരേ​ത​രം കാ​ര്യ​ങ്ങൾ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​വാൻ അവ രണ്ടും അയാൾ​ക്കു​പ​ദേ​ശം കൊ​ടു​ത്തു. എങ്കി​ലും; ചില സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ അവ ശണ്ഠ​കൂ​ടി​യി​രു​ന്നു. അപ്പോൾ എം.പട്ട​ണ​ക്കാ​രെ​ല്ലാം മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ എന്നു വി​ളി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന മനു​ഷ്യൻ, ഒന്നാ​മ​ത്തേ​തി​നെ രണ്ടാ​മ​ത്തേ​തി​നു​വേ​ണ്ടി, തന്റെ രക്ഷ​യെ തന്റെ മനോ​ഗു​ണ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി, ബലി​കൊ​ടു​പ്പാൻ മടി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. അങ്ങ​നെ തന്റെ എല്ലാ കരു​ത​ലും തന്റെ എല്ലാ​വ​ക​തി​രി​വു​മി​രു​ന്നാ​ലും അയാൾ മെ​ത്രാ​ന്റെ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​കൾ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു; അദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ച്ചൊ​ല്ലി ദീക്ഷ കൈ​ക്കൊ​ണ്ടു; ആ വഴി​ക്കു പോ​കു​ന്ന എല്ലാ തെ​ണ്ടി​ക്കു​ട്ടി​ക​ളേ​യും വി​ളി​ച്ചു വർ​ത്ത​മാ​നം ചോ​ദി​ച്ചു; ഫെ​വ​റോ​ളെ​യി​ലെ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി വി​വ​ര​ങ്ങൾ ശേ​ഖ​രി​ച്ചു; അസ്വാ​സ്ഥ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​വ​യായ ഴാ​വേ​റു​ടെ കു​ത്തി​ക്കു​ത്തി​പ്പ​റ​യ​ലി​രു​ന്നി​ട്ടും, ആ കി​ഴ​വ​നായ ഫൂഷൽ വാ​ങ്ങി​നെ രക്ഷി​ച്ചു. ഞങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, ജ്ഞാ​നി​ക​ളും നീ​തി​നി​ഷ്ഠ​രും പരി​ശു​ദ്ധ​ജീ​വി​ത​രു​മായ അത്ത​രം സക​ല​രേ​യും അനു​ക​രി​ച്ച് അയാ​ളും തന്റെ ഒന്നാ​മ​ത്തെ മുറ തന്നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച​ത​ല്ലെ​ന്നു ധരി​ച്ചി​രു​ന്നു​വോ എന്നു തോ​ന്നി.

അതോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ, ഇതു​പോ​ലെ​യു​ള്ള മറ്റൊ​ന്നും ഇതേ​വ​രെ അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നും സമ്മ​തി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ആരുടെ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​ക​ളെ​യാ​ണോ ഞങ്ങൾ വി​വ​രി​ക്കു​ന്ന​ത്, ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട മനു​ഷ്യ​നെ ഭരി​ച്ചു​പോ​ന്ന രണ്ടു വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ ഇത്ര സഗൌ​ര​വ​മായ ഒരു ശണ്ഠ​യിൽ ഒരി​ക്ക​ലും പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല. ഴാവേർ തന്റെ പ്ര​വൃ​ത്തി​മു​റി​യി​ലേ​ക്കു വന്ന് ആദ്യ​ത്തെ​വാ​ക്കു​കൾ പറ​ഞ്ഞു​കേ​ട്ട​പ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ ഇത​യാൾ​ക്കു സമ്മി​ശ്ര​മാ​യി​ട്ടെ​ങ്കി​ലും നല്ല​വ​ണ്ണം ഉള്ളിൽ​ക്കൊ​ള്ളു​മാ​റ് മന​സ്സി​ലാ​യി. അത്ര​യ​സം​ഖ്യം അട​ക്കു​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ കു​ഴി​ച്ചു​മൂ​ടി വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള പേർ അത്ര അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ വിധം ഉച്ച​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ, തന്റെ പ്രാ​ര​ബ്ധ​കർ​മ്മ​ത്തി​ന്റെ ആ അപ​ക​ടം​പി​ടി​ച്ച അസാ​ധാ​ര​ണ​മ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു, ലഹരി പി​ടി​ച്ചി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, അയാൾ ഒന്നു മോ​ഹാ​ല​സ്യ​പ്പെ​ട്ടു; ആ മോ​ഹാ​ല​സ്യ​ത്തി​ലൂ​ടെ, വലു​തായ ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങൾ​ക്കു​ണ്ടാ​കു​ന്ന ആ ഒരു വിറ അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റി​ന്റെ വരവിൽ ഒരു വൃ​ക്ഷ​മെ​ന്ന​പോ​ലെ, ശത്രു സൈ​ന്യാ​ക്ര​മ​ണ​ത്തിൽ ഒരു യു​ദ്ധ​ഭ​ട​നെ​ന്ന​പോ​ലെ അയാൾ ഒന്നു ചാ​ഞ്ഞു. ഇടി​വെ​ട്ടു​കൾ​കൊ​ണ്ടും മി​ന്നൽ​പ്പി​ണ​രു​കൾ​കൊ​ണ്ടും നി​റ​ഞ്ഞ ഇരുൾ​പ്പാ​ടു​കൾ തന്റെ തല​യി​ലേ​ക്ക് ഇടി​ഞ്ഞു​വീ​ഴു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. ഴാവേർ പറ​യു​ന്ന​തും കേ​ട്ടി​രി​ക്കു​മ്പോൾ, ഒന്നാ​മ​താ​യി അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി​യ​ത് അവി​ടെ​നി​ന്ന് ഓടി​പ്പോ​കാ​നാ​ണ്—പാ​ഞ്ഞു​ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കാൻ, ആ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ തട​വിൽ​നി​ന്നു പി​ടി​ച്ചു​നീ​ക്കി ആ സ്ഥാ​ന​ത്തു ചെ​ന്നു നില്‍ക്കാൻ; ഇതു, ജീ​വ​നോ​ടു​കൂ​ടി​യി​രി​ക്കു​മ്പോൾ മാം​സ​ത്തി​ലെ​ങ്ങും കൊ​ത്തി​വ​ര​യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, വേ​ദ​ന​പ്ര​ദ​വും മർ​മ്മ​ഭേ​ദ​ക​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട് അത് പോയി! സ്വയം പറ​ഞ്ഞു, നമു​ക്ക് കാണാം! നമു​ക്കു കാണാം” ഈ ആദ്യ​ത്തെ സമ​ര്യാ​ദ​മായ പ്ര​കൃ​തി​ബോ​ധ​ത്തെ അയാൾ അമർ​ത്തി; പരു​ഷ​ത്തി​നു മുൻ​പിൽ ചൂളി.

മെ​ത്രാ​ന്റെ ദി​വ്യോ​പ​ദേ​ശ​ത്തി​ന്ന​നു​രൂ​പ​മാ​യി, അത്ര​യു​മ​ധി​കം കാ​ല​ത്തെ പശ്ചാ​ത്താ​പ​ത്തി​നും സ്വാർ​ഥ​നി​ഷേ​ധ​ത്തി​നും യോ​ജി​ക്കു​മാ​റ് അഭി​ന​ന്ദ​നീ​യ​മാ​യാ​രം​ഭി​ച്ച തപോ​വൃ​ത്തി​യു​ടെ നടു​വിൽ​വെ​ച്ച്, ഈ മനു​ഷ്യൻ അത്ര​മേൽ ഭയ​ങ്ക​ര​മാ​യൊ​രു വി​ചാ​ര​ത്തി​നു മുൻ​പി​ലും ഞൊ​ടി​നേ​രം​പോ​ലും കൂ​സാ​തെ ഒരേ​വി​ധം കാൽ​വെ​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ, അടി​യിൽ സ്വർ​ഗം കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ വായ പൊ​ളി​ച്ച അഗാ​ധ​ഗു​ഹ​യി​ലേ​ക്കു നേരെ നട​ന്നു ചെ​ന്നി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, നി​ശ്ച​യ​മാ​യും, അതു ബഹു​കൌ​തു​ക​ക​ര​മാ​യേ​നേ; ഉവ്വ്, അതു കൌ​തു​ക​ക​ര​മാ​യി​രി​ക്കും; പക്ഷേ, അങ്ങ​നെ​യ​ല്ല ഉണ്ടാ​യ​ത്. ഈ ആത്മാ​വി​നു​ള്ളിൽ കഴി​ഞ്ഞ സം​ഗ​തി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു ഞങ്ങൾ കണ​ക്കു പറയണം; അതി​ലു​ണ്ടാ​യ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി പറയുക മാ​ത്ര​മേ ഞങ്ങ​ളേ​ക്കൊ​ണ്ടു സാ​ധി​ക്കൂ. ആദ്യ​ത്തിൽ ആത്മ​ര​ക്ഷ​യ്ക്കു​ള്ള പ്ര​കൃ​തി​ബോ​ധം അയാ​ളേ​യും​കൊ​ണ്ടു നട​ന്നു; ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ അയാൾ തന്റെ ആലോ​ച​ന​ക​ളെ​യെ​ല്ലാം ബദ്ധ​പ്പെ​ട്ടു പി​ടി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി; വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ അമർ​ത്തി; ഴാ​വേ​റു​ടെ സന്നി​ധാ​ന​ത്തെ​പ്പ​റ്റി, ആ മഹ​ത്തായ ആപ​ത്തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ആലോ​ചി​ച്ചു; ഭയ​പ്പാ​ടി​നു​ള്ള സ്ഥൈ​ര്യ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി എല്ലാ തീർ​പ്പു​ക​ളെ​യും നീ​ട്ടി​വെ​ച്ചു; കർ​ത്ത​വ്യ​മെ​ന്നു​ള്ള വി​ചാ​ര​ത്തെ കു​ട​ഞ്ഞു​ക​ള​ഞ്ഞ്, ഒരു യു​ദ്ധ​ഭ​ടൻ തന്റെ പരിച കട​ന്നെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു പോലെ, അയാൾ തന്റെ ശാ​ന്ത​ത​യെ വീ​ണ്ടും അവ​ലം​ബി​ച്ചു.

അന്ന​ത്തെ ദിവസം മു​ഴു​വ​നും അയാൾ ഈ നി​ല​യിൽ നി​ന്നു—അക​ത്ത് ഒരു ചു​ഴ​ലി​ക്കാ​റ്റ്, പു​റ​ത്ത് ഒരഗാധ ശാ​ന്തത. “കേ​ടു​വ​രാ​തെ നിർ​ത്താ​നു​ള്ള വി​ദ്യ​കൾ” എന്നു പറ​യാ​വു​ന്ന ഒന്നും അയാൾ നോ​ക്കി​യി​ല്ല. അപ്പോ​ഴും അയാ​ളു​ടെ തല​ച്ചോ​റി​നു​ള്ളിൽ സക​ല​വും തമ്മിൽ കെ​ട്ടി​മ​റി​ഞ്ഞും ഉന്തി​യും തള്ളി​യും തന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒരൊ​റ്റ ആലോ​ച​ന​യു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും സ്വ​രൂ​പം വ്യ​ക്ത​മാ​യി​ക്കാ​ണാ​നും, ഒരു വല്ലാ​ത്ത തല്ലു​കൊ​ണ്ടു എന്ന​ല്ലാ​തെ തന്നെ​പ്പ​റ്റി മറ്റൊ​ന്നും പറ​യാ​നും കഴി​യാ​താ​ക​ത്ത​ക്ക​വി​ധം അയാ​ളു​ടെ മനഃ​ശ​ല്യം അത്ര​മേൽ വലു​താ​യി​രു​ന്നു.

പതി​വു​പോ​ലെ, അയാൾ ഫൻ​തീ​ന്റെ ദീ​ന​ക്കി​ട​യ്ക്ക​യു​ടെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്കു ചെ​ന്നു; പ്ര​കൃ​ത്യാ ഉള്ള ഒരു ദയാ​ശീ​ലം നി​മി​ത്തം അയാൾ, താൻ ആവിധം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണെ​ന്നു സ്വയം പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട്, അവിടെ കു​റ​ച്ച​ധി​ക​നേ​രം നി​ന്നു; എന്ന​ല്ല, തനി​ക്കി​വി​ടം വി​ടേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​പ​ക്ഷം അവളെ നല്ല​വ​ണ്ണം നോ​ക്കി​ക്കൊ​ള്ള​ണ​മെ​ന്ന് ആ കന്യ​കാ​മ​ഠ​സ്ത്രീ​ക​ളെ ഏല്‍പി​ക്ക​യും ചെ​യ്തു. ആറാ​യി​ലേ​ക്കു പോ​കേ​ണ്ടി​വ​ന്നേ​ക്കാ​മെ​ന്നൊ​രു നേരിയ വി​ചാ​രം അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; അങ്ങ​നെ, ആ വഴി​യാ​ത്ര​യെ​പ്പ​റ്റി ലേ​ശ​മെ​ങ്കി​ലും തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്ക​ഴി​യാ​തെ, തന്നെ​പ്പ​റ്റി സം​ശ​യി​ക്കുക എന്ന ആ ശബ്ദ​ത്തി​ന്നേ വഴി​യി​ല്ലാ​ത്ത സ്ഥി​തി​ക്ക്, അവിടെ കഴി​യു​ന്ന സം​ഭ​വ​ങ്ങൾ കണ്ട​റി​യു​ന്ന​തിൽ അസാം​ഗ​ത്യ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല​ല്ലോ എന്ന​യാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; ഏതെ​ങ്കി​ലും ഇരി​ക്ക​ട്ടെ എന്നു​വെ​ച്ച് അയാൾ സ്കോ​ഫ്ളേ​റു​ടെ വണ്ടി ശട്ടം​ചെ​യ്തു.

ഒരു നല്ല രു​ചി​യോ​ടു​കു​ടി അയാൾ ഭക്ഷ​ണം കഴി​ച്ചു.

മട​ങ്ങി തന്റെ മു​റി​യിൽ എത്തി​യി​ട്ടു, അയാൾ ഇരു​ന്നു മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ച്ചു.

അയാൾ തന്റെ സ്ഥി​തി​യെ പരീ​ക്ഷ​ണം ചെ​യ്തു; അഭൂ​ത​പൂർ​വ​മാ​യി​ക്ക​ണ്ടു—തന്റെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ; വ്യാ​കു​ല​ത​യു​ടെ അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ ഏതോ പ്രേ​ര​ണ​യാൽ, ഇരി​പ്പി​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു വാ​തിൽ​സാ​ക്ഷ​യി​ട​ത്ത​ക്ക​വി​ധം അത്ര​മേൽ അഭൂ​ത​പൂർ​വം. വേറെ ചി​ല​തു​കൂ​ടി കട​ന്നു​വ​ന്നെ​ങ്കി​ലോ എന്ന​യാൾ പേ​ടി​ച്ചു, സം​ഭാ​വൃ​ത​ക​ളു​ടെ ആക്ര​മ​ണ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് അയാൾ തന്ന​ത്താൻ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി നിർ​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

ഒരു​നി​മി​ഷം​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞു. അയാൾ വി​ള​ക്കു കെ​ടു​ത്തി; ആ വെ​ളി​ച്ചം അയാളെ സം​ഭ്ര​മി​പ്പി​ച്ചു.

അയാൾ​ക്കു താൻ കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടെ​ങ്കി​ലോ എന്നു തോ​ന്നി.

ആരാൽ?

കഷ്ടം! അയാൾ​ക്ക് എന്തൊ​ന്നി​നെ​യാ​ണോ വരാ​തെ​യാ​ക്കേ​ണ്ട​ത്, അത​വി​ടെ എത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു; ഏതൊ​ന്നാ​ണോ കാ​ണാ​തി​രി​ക്കേ​ണ്ട​ത്, അത് അയാ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തേ​ക്കു തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്നു—അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സാ​ക്ഷി.

അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സാ​ക്ഷി; എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, ഈശ്വ​രൻ.

എങ്കി​ലും, അയാൾ ആദ്യ​ത്തിൽ തന്നെ​ത്ത​ന്നെ അന്ധാ​ളി​പ്പി​ച്ചു; രക്ഷ​യും ഏകാ​ന്ത​ത​യും കി​ട്ടി​യ​താ​യി അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി; സാക്ഷ നീ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ താൻ അലം​ഘ​നീ​യ​നാ​ണെ​ന്നു കരുതി; വി​ള​ക്കു കെ​ടു​ത്തി​യ​പ്പോൾ താൻ അദൃ​ശ്യ​നാ​യെ​ന്നു​റ​ച്ചു. എന്നി​ട്ട് അയാൾ അവ​ന​വ​നെ കൈ​യിൽ​പ്പി​ടി​ച്ചു; കൈ​മു​ട്ടു​കൾ മേ​ശ​മേൽ കു​ത്തി തല കൈയിൽ ചാ​യ്ച്ച്, ഇരു​ട്ട​ത്തി​രു​ന്നു മനോ​രാ​ജ്യം തു​ട​ങ്ങി:

“ഞാ​നി​പ്പോൾ എവി​ടെ​യാ​ണ്? സ്വ​പ്നം കാ​ണു​ക​യി​ല്ലേ? എന്തേ ഞാൻ കേ​ട്ട​ത്? ഞാൻ ആ ഴാ​വേ​റെ കണ്ടു എന്ന​തും എന്നോ​ട് ആ നി​ല​യിൽ സം​സാ​രി​ച്ചു എന്ന​തും വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ നേ​രാ​ണോ? ആ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ ആരാ​യി​രി​ക്കാം? അപ്പോൾ അയാൾ​ക്ക് എന്റെ ഛാ​യ​യു​ണ്ട്; അതു വരുമോ? ഓർ​ക്കു. ഇന്ന​ലെ ഞാ​നെ​ത്ര മന​സ്സ​മാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടു കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു; എന്തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​ന്നു സം​ശ​യി​ച്ചി​രു​ന്നു​വോ! ഇന്ന​ലെ ഈ നേ​ര​ത്തു ഞാൻ എന്തേ ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​ത്? ഈ സം​ഭ​വ​ത്തിൽ എന്താ​ണു​ള്ള​ത്? എന്താ​വും അവ​സാ​നം? എന്തു ചെ​യ്യ​ണം?”

അയാൾ സ്വയം ചെ​ന്നു​പെ​ട്ട​താ​യി​ക്ക​ണ്ട മനോ​വേ​ദന ഇതാ​യി​രു​ന്നു. ആലോ​ച​ന​ക​ളെ വി​ടാ​തെ നിർ​ത്തു​വാൻ വേണ്ട ശക്തി അയാ​ളു​ടെ തല​ച്ചോ​റി​നി​ല്ലാ​താ​യി; അവ കടൽ​ത്തി​ര​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ കട​ന്നു​പോ​കു​ന്നു; അവയെ പി​ടി​ച്ചു​നിർ​ത്താൻ​വേ​ണ്ടി അയാൾ തന്റെ നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തെ രണ്ടു കൈ​കൊ​ണ്ടും അമർ​ത്തി. അയാ​ളു​ടെ മനഃ​ശ​ക്തി​യേ​യും വി​വേ​ക​ത്തേ​യും കീ​ഴ്മേൽ മറി​ച്ച​തും അയാൾ തെ​ളി​വും തീർ​പ്പും ഉള്ളിൽ​നി​ന്നു പി​ഴു​തെ​ടു​ക്കു​വാൻ ഉദ്ദേ​ശി​ച്ച​തു​മായ ലഹ​ള​യിൽ​നി​ന്നു കഠി​ന​ദുഃ​ഖ​മ​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നും പു​റ​ത്തേ​ക്കു വന്നി​ല്ല.

അയാ​ളു​ടെ തല​യ്ക്കു തീ​പ്പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അയാൾ ജനാ​ല​യു​ടെ അടു​ക്കൽ​ച്ചെ​ന്ന്, അത് മലർ​ക്കെ ഉന്തി​ത്തു​റ​ന്നു. ആകാ​ശ​ത്തിൽ നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ല്ല. അയാൾ മട​ങ്ങി, മേ​ശ​ക്ക​രി​കിൽ​ത്ത​ന്നെ വന്നി​രി​പ്പാ​യി.

ആദ്യ​ത്തെ മണി​ക്കൂർ ഇങ്ങ​നെ കഴി​ഞ്ഞൂ.

എങ്കി​ലും അവ്യ​ക്ത​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്ന നി​ഴല്‍പാ​ടു​കൾ​ക്കു ക്ര​മേണ രൂ​പം​വെ​ക്കാ​നും അവ അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ നി​ല​ക്കൊ​ള്ളാ​നും തു​ട​ങ്ങി; പര​മാർ​ത്ഥ​ത​യ്ക്കു​ള്ള കണി​ശ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി, മു​ഴു​വൻ സ്ഥി​തി​യെ​യ​ല്ല, ഏതാ​നും ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ അയാൾ​ക്ക് ഒരു​നോ​ക്കു കാണാൻ കഴി​ഞ്ഞു. അപ്പോ​ഴ​ത്തെ സ്ഥി​തി വി​ഷ​മ​വും അസാ​ധാ​ര​ണ​വു​മാ​യി​രു​ന്നാ​ലും അതു തി​ക​ച്ചും തന്റെ കീ​ഴി​ലാ​ണെ​ന്നു​ള്ള വാ​സ്ത​വം കണ്ട​റി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ ആരം​ഭി​ച്ചു.

ഇത് അയാ​ളു​ടെ അമ്പ​ര​പ്പി​നെ വർ​ദ്ധി​പ്പി​ക്കുക മാ​ത്രം ചെ​യ്തു.

തന്റെ പ്ര​വൃ​ത്തി​കൾ​ക്കെ​ല്ലാം താൻ നി​ശ്ച​യി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ആ സഗൌ​ര​വ​വും ധർ​മ്മ​പ​ര​വു​മായ ഉദ്ദേ​ശ്യ​ത്തെ ബാ​ധി​ക്കാ​തെ, അയാൾ അതേ​വ​രെ​യാ​യി ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള​തെ​ല്ലാം കൂ​ടി​യാൽ തന്റെ പേ​രി​നെ ഇട്ടു​മൂ​ടൂ​വാ​നു​ള്ള ഒരു കു​ഴി​യാ​ണ്. ഉറ​ക്കം വരാ​ത്ത രാ​ത്രി​ക​ളിൽ സ്വയം മനോ​രാ​ജ്യം വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്ന സമ​യ​ത്തെ​ല്ലാം അയാൾ​ക്കു സർ​വോ​പ​രി​യായ ഭയം തന്റെ പേർ എപ്പോ​ഴെ​ങ്കി​ലും പറ​ഞ്ഞു​കേൾ​ക്കു​മോ എന്നാ​യി​രു​ന്നു; അതോ​ടു​കൂ​ടി തന്റെ കഥ കഴി​യു​മെ​ന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; ആ പേർ വീ​ണ്ടും വന്നു മുഖം കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ദി​വ​സ​മെ​ന്നോ അന്നു തന്റെ പു​തു​ജീ​വി​തം എന്ന​ല്ല—ആർ​ക്ക​റി​യാം? തന്റെ പുതിയ ആത്മാ​വു​കൂ​ടി​യും മറ​ഞ്ഞു​ക​ള​യു​മെ​ന്ന അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. ഇങ്ങ​നെ വരാം എന്നു വി​ചാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ അയാൾ വി​റ​ച്ചി​രു​ന്നു, ആ സമ​യ​ങ്ങ​ളിൽ ആരെ​ങ്കി​ലും അയാ​ളോ​ട് ആ പേർ ചെ​കി​ട്ടിൽ വന്നു മു​ഴ​ങ്ങു​ന്ന ഒരു കാലം—ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന ഭയ​ങ്കര ശബ്ദം അന്ധ​കാ​ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു പെ​ട്ടെ​ന്നു പൊ​ന്തി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട അയാ​ളു​ടെ മുൻ​പിൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷീ​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ഒരു ഘട്ടം— അയാൾ ചു​റ്റും വളർ​ത്തി​യു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന നി​ഗൂ​ഡ​ത​യെ ചി​ന്നി​പ്പ​റ​പ്പി​ക്കാൻ പോന്ന ആ അലം​ഘ​നീയ ദീ​പ്തി പെ​ട്ടെ​ന്നു തന്റെ തല​യ്ക്കു മു​ക​ളിൽ മി​ന്നി​ക്ക​ള​യു​ന്ന ഒരു സന്ദർ​ഭം—വന്നേ​ക്കു​മെ​ന്നും; അപ്പോൾ, ആ പേർ അയാളെ ഭയ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നും, ആ പ്ര​കാ​ശം കു​റെ​ക്കൂ​ടി കന​മു​ള്ള ഒരി​രു​ട്ടി​നെ​യു​ണ്ടാ​ക്കുക മാ​ത്ര​മേ ചെ​യ്യു എന്നും, ആ കീ​റി​പ്പ​റി​ഞ്ഞ മൂ​ടു​പ​ടം നി​ഗൂ​ഡ​ത​യെ വലു​താ​ക്കു​ക​യേ ഉള്ളൂ എന്നും, ആ ഭൂ​ക​മ്പം അയാ​ളു​ടെ കോ​ട്ട​യെ ഉറ​പ്പി​ക്കു​മെ​ന്നും, ആ മഹ​ത്തായ സംഭവം അയാ​ളെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം—അയാൾ​ക്കു ഗുണം അതാ​ണെ​ങ്കിൽ—അയാ​ളു​ടെ സ്ഥി​തി​യെ ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ കു​റേ​ക്കൂ​ടി സ്വൈ​ര​വും കു​റേ​ക്കൂ​ടി അലം​ഘ​നീ​യ​വു​മാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കു​വാൻ മാ​ത്രം ഫല​പ്പെ​ടു​മെ​ന്നും എന്ന​ല്ല, ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന ആ പ്രേ​ത​വു​മാ​യു​ള്ള നേ​രി​ട​ലിൽ​നി​ന്നു സു​ശീ​ല​നും മാ​ന്യ​നു​മായ മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ എന്ന പൌരൻ പൂർ​വാ​ധി​കം ബഹു​മ​തി​യോ​ടും സമാ​ധാ​ന​ത്തോ​ടും അഭൂ​ത​പൂർ​വ​മായ പൂ​ജ്യ​ത​യോ​ടും​കൂ​ടി പു​റ​ത്തു വന്നു കൊ​ള്ളു​മെ​ന്നും—അതേ, ആരെ​ങ്കി​ലും അയാ​ളോ​ട് ഈ വിധം പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു​വെ​ന്കില്‍, അയാൾ തല​യി​ള​ക്കു​ക​യും ആ പറ​ഞ്ഞ​തെ​ല്ലാം ഒരു ഭ്രാ​ന്ത​ന്റെ വാ​ക്കു​ക​ളാ​ണെ​ന്നു കരു​തു​ക​യും ചെ​യ്യും. എന്നാൽ, ഇതൊ​ക്കെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണ് വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഇപ്പോൾ വന്നു​കൂ​ടി​യ​ത്; അസം​ഭാ​വ്യ​ത​ക​ളു​ടെ ആ മഹ​ത്തായ സമു​ച്ച​യം ഒരു വാ​സ്ത​വ​സം​ഗ​തി​യാ​യി; ഈ കഥ​യി​ല്ലാ​ത്ത മന​സ്സ​ങ്കല്‍പ​ങ്ങൾ​ക്കു സത്യാ​വ​സ്ഥ​ക​ളാ​യി​ത്തീ​രു​വാൻ ഈശ്വ​രൻ അനു​വാ​ദം കൊ​ടു​ത്തു.

അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യം അധി​ക​മ​ധി​കം സു​വ്യ​ക്ത​മാ​യി​ത്തു​ട​ങ്ങി. പി​ന്നെ​യും പി​ന്നെ​യും അയാൾ​ക്കു തന്റെ സ്ഥി​തി മന​സ്സി​ലാ​യി​വ​ന്നു.

അനിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ സ്വ​പ്ന​ത്തിൽ​നി​ന്നു താൻ അപ്പോൾ കഷ്ടി​ച്ചു​ണർ​ന്ന​തേ​യു​ള്ളു എന്നും, അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി​സ​മ​യ​ത്തു നി​വർ​ന്നും വി​റ​കൊ​ണ്ടും സക​ല​ത്തി​ന്മേ​ലും വെ​റു​തെ പി​ടി​കൂ​ടി​യും, പാ​താ​ള​ത്തി​ന്റെ വെറും വക്ക​ത്ത് ഒരു കടും​തൂ​ക്ക​ത്തി​ലൂ​ടെ താൻ ഉര​സി​വീ​ഴു​ന്ന​താ​യി​ക്ക​ണ്ടു എന്നും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. ആ ഇരു​ട്ട​ത്ത് അയാൾ, ഒര​പ​രി​ചി​ത​നെ—താ​നാ​ണെ​ന്നു​വെ​ച്ച് വി​ധി​യാൽ തെ​റ്റി​പ്പി​ടി​കൂ​ട​പ്പെ​ട്ട​വ​നും, ആ ഇരുൾ​ക്കു​ഴി​യി​ലേ​ക്കു തന്റെ പക​ര​മാ​യി പി​ടി​ച്ചു​ത​ള്ള​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​നു​മാ​യി മുൻപു കണ്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു മനു​ഷ്യ​നെ—വ്യ​ക്ത​മാ​യി കണ്ടു; ആ ഇരുൾ​ക്കു​ഴി​യു​ടെ വായ ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അട​യു​ന്ന​തി​ന്നു താനോ അല്ലെ​ങ്കിൽ ആ മറ്റേ ആളോ, അതിൽ വീണേ കഴിയു; സം​ഗ​തി​ക​ളെ അവ​യു​ടെ വഴി​ക്കു നട​ന്നോ​ട്ടെ എന്നു​വെ​ക്കുക മാ​ത്ര​മേ അയാൾ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​തു​ള്ളു.

വെ​ളി​ച്ചം പൂർ​ണ​മാ​യി; ഇതയാൾ സ്വയം സമ്മ​തി​ച്ചു; തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള തന്റെ സ്ഥാ​നം ഒഴി​വാ​ണ്; എന്തു​ത​ന്നെ ചെ​യ്താ​ലും ശരി, അത​പ്പോ​ഴും തന്നെ കാ​ത്തു​നില്‍ക്കു​ന്നു; ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യോ​ടു ചെയ്ത മോ​ഷ​ണ​മാ​ണ് തന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു തി​രി​കെ കൊ​ണ്ടു​പോ​യ​ത്; ആ ഒഴി​വു​സ്ഥ​ലം താൻ ചെ​ന്നു നി​റ​യ്ക്കു​ന്ന​തു​വ​രെ, തന്നെ​യും കാ​ത്തു​നില്‍ക്കു​ക​യും, തന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു വലി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും; ഇതിനു മാ​റ്റ​മി​ല്ല, ഇതു തല​യി​ലെ​ഴു​ത്താ​ണ്. പി​ന്നീ​ട് അയാൾ തന്ന​ത്താൻ പറ​ഞ്ഞു, ഇപ്പോൾ തനി​ക്കു പകരം ഒരാ​ളു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്; ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്നൊ​രാൾ​ക്ക് ആ നിർ​ഭാ​ഗ്യം വന്നു​പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു; ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ എന്ന പേരിൽ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തും മൊ​സ്സ്യു മദ​ലി​യെൻ എന്ന പേരിൽ സമു​ദാ​യ​ത്തി​നി​ട​യി​ലും ഹാജർ കൊ​ടു​ത്താൽ പി​ന്നെ തന്നെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം അയാൾ​ക്കൊ​ന്നും പേ​ടി​ക്കാ​നി​ല്ല—ഒന്നു മാ​ത്രം; ശവ​ക്ക​ല്ല​റ​യു​ടേ​തെ​ന്ന​പോ​ലെ, ഒരി​ക്കൽ വന്നു​വീ​ണാൽ പി​ന്നെ ഒരു​കാ​ല​ത്തും നീ​ങ്ങി​പ്പോ​കാ​ത്ത​തായ ആ അവ​മാ​ന​ക്ക​ല്ലി​നെ ആളുകൾ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​ന്റെ തല​യ്ക്കു​വെ​ച്ചു മു​ദ്ര​യി​ടു​ന്ന​ത് അയാൾ തട​യാ​തി​രി​ക്ക​ണം.

ഇതെ​ല്ലാം അത്ര​മേൽ അസാ​ധാ​ര​ണ​വും അത്ര​മേൽ ശക്തി​യു​ള്ള​തു​മാ​യി​രു​ന്നു; അതി​നാൽ, പെ​ട്ടെ​ന്ന് അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ ഏതൊരു മനു​ഷ്യ​നും ജീ​വ​കാ​ല​ത്തി​നി​ട​യിൽ ഏറി​യാൽ രണ്ടോ മു​ന്നോ തവ​ണ​മാ​ത്രം ഉണ്ടാ​കാ​വു​ന്ന ആ ഒര​നിർ​വ​ച​നീ​യ​മായ ചലനം—കാ​പ​ട്യ​വും ആഹ്ലാ​ദ​വും നി​രാ​ശ​ത​യു​മ​ട​ങ്ങി​യ​താ​യി, ആന്ത​ര​മായ ചി​രി​യു​ടെ ഒരു പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടൽ എന്നു പറ​യ​പ്പെ​ടാ​വു​ന്ന ആ ഹൃ​ദ​യാ​ന്ത​ര​ത്തി​ലെ സം​ശ​യാ​ത്മ​ക​മായ സക​ല​ത്തെ​യും ഇള​ക്കി​പ്പൊ​ന്തി​ക്കു​ന്ന ഒരു​ത​രം അന്തഃ​ക​രണ മഹാ​ക്ഷോ​ഭം— അയാൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി.

അയാൾ ബദ്ധ​പ്പെ​ട്ടു വീ​ണ്ടും വി​ള​ക്കു കൊ​ളു​ത്തി.

“ആട്ടെ, ഇനി?” അയാൾ തന്ന​ത്താൻ പറ​ഞ്ഞു: “എന്തി​നെ​യാ​ണ് ഞാൻ ഭയ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്? ഇതി​ലെ​ല്ലാം എനി​ക്കാ​ലോ​ചി​ക്കാൻ എന്താ​ണ്? എനി​ക്കു പേ​ടി​ക്കാ​നി​ല്ല. ഒക്കെ​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. എന്റെ കഴി​ഞ്ഞ​കാ​ല​ത്തി​ന് എന്നെ വന്നാ​ക്ര​മി​ക്കു​വാൻ അല്‍പ​മൊ​ന്നു തു​റ​ന്ന ഒറ്റ വാ​തി​ലേ ഉള്ളു; അതാ ആ വാ​തില്‍ക്കൽ എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി ചുമർ വെ​ച്ചു മു​ട്ടി​ച്ചു! അത്ര​യും കാ​ല​മാ​യി എന്നെ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ച്ചി​രു​ന്ന ആ ഴാവേർ; എന്നെ ഊഹി​ച്ച​റി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി​യി​രു​ന്ന​തും, വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ—എന്റെ ഈശ്വര!—എന്നെ ഊഹി​ച്ച​റി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തും, എന്നെ എവി​ടേ​യും പി​ന്തു​ടർ​ന്നി​രു​ന്ന​തു​മായ ആ ഭയ​ങ്കര തി​ര്യക്‍പ്ര​കൃ​തി; എപ്പോ​ഴും എന്റെ നേരെ ഉന്നം​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന ആ വല്ലാ​ത്തൊ​രു നാ​യാ​ട്ടു​നായ—വഴി​ത​ന്നെ തെ​റ്റി, നോ​ക്കി​പ്പോ​ന്ന ചവി​ട്ട​ടി തീരെ വി​ട്ടു മറ്റൊ​രി​ട​ത്തേ​ക്കു തി​രി​ഞ്ഞു; ഇനി​മേൽ അയാൾ സം​ശ​യി​ക്കു​ക​യി​ല്ല; എന്നെ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ക്കാ​തി​രി​ക്കും; അയാൾ​ക്കു തന്റെ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ കി​ട്ടി. ആർ​ക്ക​റി​യാം? ഒരു​സ​മ​യം അയാൾ പട്ട​ണ​ത്തിൽ​നി​ന്നേ വി​ട്ടു​പോ​യെ​ന്നു വരാം! ഇതെ​ല്ലാം എന്റെ യാ​തൊ​രു സഹാ​യ​വും കൂ​ടാ​തെ ഉണ്ടാ​യി​ത്തീർ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള​താ​ണ്; ഞാ​നി​തിൽ ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തു​മി​ല്ല! ഹാ! ഹാ! അപ്പോൾ എവി​ടെ​യാ​ണ് ഇതിൽ നിർ​ഭാ​ഗ്യം? എനി​ക്കൊ​രു കഷ്ട​പ്പാ​ടു വന്നു എന്നു​വെ​ച്ച്, ആളുകൾ എന്നെ കാണാൻ വി​ചാ​രി​ക്കും! ആക​പ്പാ​ടെ, ഇതിൽ ആർ​ക്കെ​ങ്കി​ലും ദോഷം തട്ടു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, അത് ഒട്ടും തന്നെ എന്റെ കു​റ്റ​മ​ല്ല; ഈശ്വ​ര​വി​ധി​യാ​ണ് ഇതെ​ല്ലാം ചെ​യ്ത​ത്; ഇങ്ങ​നെ​യൊ​ക്കെ വര​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് വി​ധി​ക്കാ​ഗ്ര​ഹം, സം​ശ​യ​മി​ല്ല​ല്ലോ. ഈശ്വ​ര​വി​ധി ക്ര​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തി​നെ മാ​റ്റി​മ​റി​ക്കാൻ എനി​ക്ക​ധി​കാ​ര​മു​ണ്ടോ? എനി​ക്കെ​ന്താ​ണ് ഇപ്പോ​ളാ​വ​ശ്യം? ഞാൻ എന്തി​നു വേ​ണ്ടാ​തെ ചെ​ന്നു തല​യി​ടു​ന്ന? ഇതിൽ എനി​ക്കൊ​ന്നു​മി​ല്ല. എന്ത്! എനി​ക്കു തൃ​പ്തി​യാ​വു​ന്നി​ല്ല; ഇനി ഇതി​ലേ​റെ എന്തു​വേ​ണം? അത്ര​യേ​റെ കൊ​ല്ല​മാ​യി ഞാൻ എത്തി​ച്ചേ​രു​വാൻ ആഗ്ര​ഹി​ച്ചു​പോ​ന്ന ആ പ്ര​സ്ഥാ​നം, എന്റെ രാ​ത്രി​കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ സ്വ​പ്ന​വി​ഷ​യം, ഈശ്വ​ര​നോ​ടു​ള്ള എന്റെ പ്രാർ​ത്ഥന എനി​ക്കി​പ്പോൾ കി​ട്ടി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു; ഈശ്വ​ര​നാ​ണ് ഇങ്ങ​നെ​യാ​ക്കി​യ​ത്; ഈശ്വ​രേ​ച്ഛ​ക്കെ​തി​രാ​യി യാ​തൊ​ന്നും എനി​ക്കു പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കാൻ വയ്യാ; അപ്പോൾ ഈശ്വ​ര​ന്ന് എന്തേ ഇങ്ങ​നെ തോ​ന്നാൻ? ഞാൻ തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ച​തു മു​ഴു​വ​നാ​വാൻ; ഞാൻ ഒരു നന്മ ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ന്; ഞാൻ ഒരു ദിവസം മറ്റു​ള്ള​വർ​ക്കു മഹ​ത്തും പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ക​വു​മായ ഒരു ദൃ​ഷ്ടാ​ന്ത​മാ​യി​ത്തീ​രാൻ; ഒടു​വിൽ ഇങ്ങ​നെ​യും പറയാം, ഞാൻ ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള തപ​സ്സി​നും ഞാ​ന​വ​ലം​ബി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള സദ്വൃ​ത്തി​ക്കും പി​ന്നി​ലാ​യി കു​റ​ച്ചു സമയം നിൽ​പ്പു​ണ്ട്, കു​റ​ച്ചു​മുൻ​പ് ആ വി​ശി​ഷ്ട​നായ മതാ​ചാ​ര്യ​ന്റെ വീ​ട്ടിൽ ചെ​ല്ലു​ന്ന​തി​നും അദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ട് ഉപ​ദേ​ശം ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​തി​നും എനി​ക്കു ഭയം തോ​ന്നി​യ​ത് എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണെ​ന്നു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ മന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നി​ല്ല; ശരി​ക്ക് ഇതാ​വും അദ്ദേ​ഹം എന്നോ​ടു പറയുക; തീർ​ച്ച​പ്പെ​ട്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞു; ഓരോ​ന്നും അതി​ന്റെ വഴി​ക്കു നട​ക്ക​ട്ടെ; കാ​രു​ണൃ​സ്വ​രൂ​പ​നായ ഈശ്വ​രൻ അവി​ടു​ത്തെ ഇഷ്ടം​പോ​ലെ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്ക​ട്ടെ!”

അന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ അഗാ​ധ​ത​ക​ളിൽ​വെ​ച്ച് അയാൾ, തനി​ക്കു​ള്ള​തായ ഇരുൾ​ക്കു​ഴി​യു​ടെ മീതെ ചാ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട്, ഈവിധം തന്ന​ത്താൻ സം​സാ​രി​ച്ചു; പി​ന്നെ ഇരി​പ്പി​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നെ​ഴു​ന്നേ​റ്റു മു​റി​യിൽ ലാ​ത്താൻ തു​ട​ങ്ങി; “ആട്ടെ,” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ഇനി അതി​നെ​പ്പ​റ്റി ഒന്നും ആലോ​ചി​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക; ഞാ​നു​റ​ച്ചു!” പക്ഷേ, അയാൾ​ക്ക് ഒരു സന്തോ​ഷ​വും തോ​ന്നി​യി​ല്ല.

നേ​രേ​മ​റി​ച്ച്,

സമു​ദ്ര​ത്തെ വീ​ണ്ടും കര​യ്ക്ക​ലേ​ക്കു വരാ​താ​ക്കു​ന്ന​തി​ല​ധി​ക​മാ​യി, ആർ​ക്കും വി​ചാ​ര​ത്തെ ഒരാ​ലോ​ച​ന​യെ​സ്സും​ബ​ന്ധി​ച്ചു വീ​ണ്ടും ഉണ്ടാ​കാ​തെ​യാ​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ല; സമു​ദ്ര​യാ​ത്ര​ക്കാ​രൻ അതിനെ വേ​ലി​യേ​റ്റം എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു; കു​റ്റ​ക്കാ​രൻ അതിനെ പശ്ചാ​ത്താ​പം എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്നു; ഈശ്വ​രൻ സമു​ദ്ര​ത്തെ പൊ​ന്തി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ആത്മാ​വി​നെ​ക്കൊ​ണ്ടും ചെ​യ്യി​ക്കു​ന്നു.

കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ കഴി​ഞ്ഞ​തോ​ടു​കൂ​ടി, അയാൾ എന്തു​ത​ന്നെ ചെ​യ്തി​ട്ടും, താൻ​ത​ന്നെ വക്താ​വും ശ്രോ​താ​വു​മാ​യി—പറ​യാ​തെ കഴി​ക്കാ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ പറ​ഞ്ഞും, കേൾ​ക്കാ​തെ കഴി​ക്കാ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു​കേ​ട്ടും, രണ്ടാ​യി​രം കൊ​ല്ല​ങ്ങൾ​ക്കു​മുൻ​പ് മറ്റൊ​രു ദണ്ഡി​ത​നോ​ടു “മു​മ്പോ​ട്ടു നട​ക്ക്” എന്നു പറ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, “തന്നോ​ട് ആലോ​ചി​ക്കുക” എന്നു പറ​യു​ന്ന ആ നിഗൂഡ ശക്തി​ക്കു കീ​ഴ്പ്പെ​ട്ടും വീ​ണ്ടും അയാൾ തന്റെ ദുഃ​ഖ​മ​യ​സം​ഭാ​ഷ​ണം ആരം​ഭി​ച്ചു.

ഇവി​ടു​ന്ന​ങ്ങോ​ട്ടു കട​ക്കു​ന്ന​തി​നു​മുൻ​പാ​യി, ഞങ്ങൾ പറ​യു​ന്ന​തി​നെ നല്ല​വ​ണ്ണം മന​സ്സി​ലാ​ക്കി​ക്കു​വാൻ​വേ​ണ്ടി, ഒരു കാ​ര്യം ഇവിടെ നി​ഷ്കർ​ഷി​ക്ക​ട്ടെ.

താ​ന്താ​ങ്ങ​ളോ​ടാ​യി മനു​ഷ്യർ സം​സാ​രി​ക്കാ​റു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​ത് തീർ​ച്ച​യാ​ണ്; അത് ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു​ത്ത​നു​മി​ല്ല. ഒരു മനു​ഷ്യ​ന്റെ ഉള്ളിൽ​വെ​ച്ചു വി​ചാ​ര​ത്തിൽ​നി​ന്നു മന​സ്സാ​ക്ഷി​യി​ലേ​ക്കു ചെ​ല്ലു​ക​യും മന​സ്സാ​ക്ഷി​യിൽ​നി​ന്നു വി​ചാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്യു​മ്പോ​ഴ​ത്തെ​ക്കാ​ള​ധി​കം, ഒരി​ക്ക​ലും വാ​ക്ക് ഒരു വി​ശി​ഷ്ട​മായ അത്ഭു​ത​ക​ര​വ​സ്തു​വാ​കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നും പറ​യാ​വു​ന്ന​താ​ണ്; ഈ ഒരർ​ത്ഥ​ത്തിൽ മാ​ത്ര​മാ​ണ്, അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, അയാൾ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു എന്നീ വാ​ക്കു​ക​ളെ ഈ അധ്യാ​യ​ത്തിൽ പല​പ്പോ​ഴും ഉപ​യോ​ഗി​ച്ചു​കാ​ണു​മ്പോൾ മന​സ്സി​ലാ​ക്കേ​ണ്ട​ത്, പു​റ​മേ​യു​ള്ള നി​ശ​ബ്ദ​ത​യ്ക്കു ഭംഗം വരു​ത്താ​തെ ഒരാൾ തന്നോ​ടു തന്നെ പറ​യു​ക​യും സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യും ഉച്ച​ത്തിൽ ഉരി​യാ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു; ഒരു വലിയ ലഹ​ള​യു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും! വാ​യ​യൊ​ഴി​ച്ചു നമ്മെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച സക​ല​വും സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും. കാ​ണാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടും തൊ​ട്ട​റി​യാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടും ആത്മാ​വി​ലെ വാ​സ്ത​വ​സം​ഗ​തി​ക​ളു​ടെ വാ​സ്ത​വ​ത്വം കു​റ​യു​ന്നി​ല്ല.

അങ്ങ​നെ താ​നെ​വി​ടെ​യാ​ണ് നില്‍ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് അയാൾ തന്നോ​ടു​ത​ന്നെ ചോ​ദി​ച്ചു. ആ “ഉറ​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ തീർ​പ്പി’നെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ വി​ചാ​രണ ചെ​യ്തു. ഇപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ ഉള്ളിൽ ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​വെ​ച്ച​തെ​ല്ലാം പൈ​ശാ​ചി​ക​മാ​ണെ​ന്ന്; ഓരോ​ന്നും അതി​ന്റെ വഴി​ക്കു നട​ക്ക​ട്ടെ, കാ​രു​ണ്യ​സ്വ​രൂ​പ​നായ ഈശ്വ​രൻ അവി​ടു​ത്തെ ഇഷ്ടം പോലെ പ്ര​വർ​ത്തി​ക്ക​ട്ടെ’ എന്നു വെ​ക്കു​ന്ന​ത് ശു​ദ്ധ​മേ നി​ഷ്ഠൂ​ര​ത​യാ​ണെ​ന്ന്: വി​ധി​യു​ടേ​യും മനു​ഷ്യ​രു​ടേ​തു​മായ ഈ അബ​ദ്ധ​പ്ര​വൃ​ത്തി​യെ തട​ഞ്ഞു​നിർ​ത്താ​തെ ഫല​പ്പെ​ടു​വാൻ സമ്മ​തി​ക്കു​ന്ന​തു, തന്റെ മൌ​നം​കൊ​ണ്ട് അവ​ന​വ​നെ അതിനു കടം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്, ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​ഞ്ഞാൽ ഒന്നും ചെ​യ്യാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തു, സർ​വ​വും ചെ​യ്തു​പോ​ക​യാ​ണെ​ന്ന്; ഇതു, കാ​പ​ടൃ​മ​യ​മായ നീ​ച​ത്വ​ത്തി​ന്റെ അങ്ങേ അറ്റ​മാ​ണെ​ന്ന്; ഇതു നീ​ച​വും നി​കൃ​ഷ്ട​വും നി​ഷ്ഠൂ​ര​വും ഭീ​രു​ത്വ​മ​യ​വും അധ​മോ​ചി​ത​വു​മായ ഒരു കു​റ്റ​മാ​ണെ​ന്ന് അയാൾ സ്വയം സമ്മ​തി​ച്ചു!

എട്ടു കൊ​ല്ല​ത്തി​നു​ള്ളിൽ ആ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട മനു​ഷ്യൻ ഒന്നാ​മ​താ​യി ദു​ഷ്ട​വി​ചാ​ര​ത്തി​ന്റേ​യും ദു​ഷ്ട​പ്ര​വൃ​ത്തി​യു​ടേ​യും കയ്പു​ര​സം അനു​ഭ​വി​ച്ചു.

അതിനെ അയാൾ വെ​റു​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി തു​പ്പി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു.

അയാൾ പി​ന്നേ​യും തന്നോ​ടു​ത​ന്നെ ചോ​ദ്യം തു​ട​ങ്ങി. എന്റെ ഉദ്ദേ​ശ്യം സാ​ധി​ച്ചു” എന്നു പറ​ഞ്ഞ​പ്പോൾ എന്തർ​ത്ഥ​മാ​ണ് കരു​തി​യ​തെ​ന്ന് അയാൾ ദയ​യി​ല്ലാ​തെ ചോ​ദി​ച്ചു; തന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​നു വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ഒരു​ദ്ദേ​ശ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്ന് അയാൾ തന്ന​ത്താൻ തീർ​ത്തു​പ​റ​ഞ്ഞു; പക്ഷേ, എന്താ​ണ് ഉദ്ദേ​ശ്യം? അയാ​ളു​ടെ പേ​രി​നെ മറ​ച്ചു​വെ​ക്കു​ക​യോ? പൊ​ല്ലീ​സ്സു​കാ​രെ തോൽ​പി​ക്കു​ക​യോ? ഇത്ര സാ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒന്നി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​ണോ അയാൾ ഈ ചെ​യ്ത​തൊ​ക്കെ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച​ത്? മഹ​ത്ത​ര​മായ മറ്റൊ​രു​ദ്ദേ​ശ്യ​മി​ല്ലേ, വാ​സ്ത​വ​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള ഒന്ന്— ദേ​ഹ​ത്തെ​യ​ല്ല, ആത്മാ​വി​നെ രക്ഷി​ക്കുക; ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി സത്യ​വാ​നും സു​ശീ​ല​നു​മാ​വുക; ഒരു​ത്തമ മനു​ഷ്യ​നാ​വുക? എല്ലാ​റ്റി​ലും മീ​തെ​യാ​യി അത​ല്ലേ, ആ ഒന്നു​മാ​ത്ര​മ​ല്ലേ, അയാൾ എപ്പോ​ഴും ആഗ്ര​ഹി​ച്ചി​രു​ന്ന​തും, മെ​ത്രാന്‍ അയാ​ളോ​ടു ചെ​യ്വാൻ ആജ്ഞാ​പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​തും—കഴി​ഞ്ഞ​തി​നു മുൻ​പിൽ വാ​തി​ല​ട​യ്ക്കുക? പക്ഷേ, അതയാൾ അട​യ്ക്കു​ന്നി​ല്ല! ജഗ​ദീ​ശ്വര, ഒരു നി​കൃ​ഷ്ട​കർ​മ്മം ചെ​യ്ത് അത് അയാൾ വീ​ണ്ടും തു​റ​ക്കു​ക​യാ​ണ് ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്! ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അയാൾ കള്ള​നാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. കള്ള​ന്മാ​രിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും അറ​യ്ക്ക​ത്ത​ക്ക കള്ളൻ! അയാൾ മറ്റൊ​രു​ത്ത​ന്റെ ആയു​സ്സി​നെ, ജീ​വി​ത​ത്തെ, സമാ​ധാ​ന​ത്തെ, പകൽ​വെ​ളി​ച്ച​ത്തു​ള്ള സ്ഥാ​ന​ത്തെ തട്ടി​പ്പ​റി​ക്കു​ന്നു. അയാൾ ഒരു കൊ​ല​പാ​ത​കി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. ഒരു ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട മനു​ഷ്യ​നെ അയാൾ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ല്ലു​ന്നു—മാ​ന​സി​ക​മാ​യി കൊ​ല​ചെ​യ്യു​ന്നു. അയാൾ ആ മനു​ഷ്യ​നിൽ ഭയ​ങ്ക​ര​മായ കൊ​ല്ലാ​ക്കൊല നട​ത്തു​ന്നു—തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ എന്നു വി​ളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ വെ​ളി​ച്ച​ത്തു​വെ​ച്ചു​ള്ള കൊല. നേരെ മറി​ച്ചു, ദുഃ​ഖ​ക​ര​മായ ഒര​ബ​ദ്ധം​കൊ​ണ്ട വീ​ണു​പോയ ആ മനു​ഷ്യ​നെ രക്ഷി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി താൻ തന്നെ ചെ​ന്നു ഹാ​ജ​രാ​വുക. തന്റെ സ്വ​ന്തം പേ​രി​നെ വീ​ണ്ടും കൈ​ക്കൊ​ള്ളുക, ധർ​മ്മ​പ്ര​കാ​രം, ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​വുക ഇതു വാ​സ്ത​വം നോ​ക്കി​യാൽ അയാ​ളു​ടെ ഉയിർ​ത്തെ​ഴു​ന്നേല്‍ക്ക​ലി’നെ സാ​ധി​ക്കു​ക​യാ​ണ്; അപ്പോള്‍ത്ത​ന്നെ വി​ട്ടു​പോ​ന്ന നര​ക​ത്തിന്‍റെ വാ​തില്‍ അയാള്‍ എന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി അട​യ്ക്കു​ക​യാ​ണ്: കാ​ഴ്ച​യില്‍ അവി​ടെ​ച്ചെ​ന്നു വീ​ഴു​ന്ന​തു, യഥാർ​ഥ​ത്തിൽ, അതില്‍നി​ന്ന് വി​ട്ടു​പോ​രു​ക​യാ​ണ്. ഇതു ചെ​യ്യ​ണം! ഈ പറ​ഞ്ഞ​തെ​ല്ലാം ചെ​യ്ട്ടി​ല്ലെ​ന്കില്‍ അയാൾ യാ​തൊ​ന്നും ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല, അയാ​ളു​ടെ ജീ​വി​തം മു​ഴു​വൻ നി​ഷ്ഫ​ല​മാ​യി അയാള്‍ ചെയ്ത പ്രാ​യ​ശ്ചി​ത്ത​മെ​ല്ലാം വെ​റു​തേ, പ്ര​യോ​ജ​ന​മെ​ന്ത്?” എന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന്റെ ആവ​ശ്യം ഇനി​യി​ല്ല,മെ​ത്രാന്‍ അവി​ടെ​യു​ണ്ടെ​ന്നും; സ്വർ​ഗാ​രോ​ഹ​ണം ചെ​യ്ത​തു​കൊ​ണ്ട് കു​റേ​ക്കൂ​ടി അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സാ​ന്നി​ദ്ധ്യം അവി​ടെ​യു​ണ്ടെ​ന്നും; മെ​ത്രാന്‍ തന്റെ നേരെ ഉറ​പ്പി​ച്ചു നോ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും, തന്റെ മനോ​ഗു​ണ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ​യി​രു​ന്നാ​ലും, മെയർ മദ​ലി​യെൻ മെ​ത്രാ​ന്നു നി​ന്ദ്യ​നാ​വു​മെ​ന്നും, തട​വു​പു​ള്ളി​യായ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് അദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കണ്ണിൽ ഉത്ത​മ​നും പരി​ശു​ദ്ധ​നു​മാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നും; മനു​ഷ്യർ തന്റെ മു​ഖം​മൂ​ടി​മാ​ത്ര​മേ കാ​ണു​ന്നു​ള്ളു, മെ​ത്രാൻ തന്റെ മുഖം കാ​ണു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും; മനു​ഷ്യർ തന്റെ ജീ​വി​തം മാ​ത്ര​മേ കാ​ണു​ന്നു​ള്ളൂ. മെ​ത്രാന്‍ മന​സ്സാ​ക്ഷി​യെ കാ​ണു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും അയാൾ​ക്കു​റ​പ്പു​തോ​ന്നി; അതി​നാൽ അയാൾ ആറാ​യി​ലെ​ക്കു പോണം; ശരി​യ​ല്ലാ​ത്ത ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ വി​ടു​വി​ക്ക​ണം; ശരി​യാ​യ​വ​നെ​പ്പ​റ്റി അറി​വു​കൊ​ടു​ക്ക​ണം. അഹോ! അത് ആത്മ​ത്യാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും ഉൽ​കൃ​ഷ്ട​മാ​ണ്; വി​ജ​യ​ങ്ങ​ളിൽ​വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും രൂ​ക്ഷ​ത​രം; ഒടു​വി​ല​ത്തെ​ക്കൈ; പക്ഷേ, അതു ചെ​യ്തേ കഴിയു, വ്യ​സ​ന​ക​ര​മായ കർ​മ്മ​ഗ​തി ഈശ്വ​ര​ന്റെ കണ്ണിൽ മാ​ത്ര​മേ അയാൾ പാ​വ​ന​ത്വ​ത്തിൽ പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്നു​ള്ളു; മനു​ഷ്യ​രെ​സ്സും​ബ​ന്ധി​ച്ചേ​ട​ത്തോ​ളം അയാൾ അവ​മാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങു​ക​യാ​ണ്.

“അപ്പോൾ,’ അയാൾ പറ​ഞ്ഞു: ’നമു​ക്ക് ഇങ്ങ​നെ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തുക; നമു​ക്കു നമ്മു​ടെ ധര്‍മ്മം പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കുക; ഈ മനു​ഷ്യ​നെ നമു​ക്കു രക്ഷി​ക്കുക.” ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​യു​ക​യാ​ണെ​ന്ന​റി​യാ​തെ, ഈ വാ​ക്കു​കൾ അയാൾ ഉറ​ക്കെ​പ്പ​റ​ഞ്ഞു.

അയാൾ തന്റെ പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളെ​ടു​ത്തു, പരീ​ക്ഷ​ണം ചെ​യ്തു, അതാ​തി​ട​ത്ത​ട​ക്കി. പാ​വ​ങ്ങ​ളും കു​ഴ​ക്കിൽ​പ്പെ​ട്ട​വ​രു​മായ കച്ച​വ​ട​ക്കാ​രെ​സ്സം​ബ​ന്ധി​ച്ച കണ​ക്കു​കൾ അയാൾ തി​യ്യി​ലേ​ക്കെ​റി​ഞ്ഞു. അയാൾ ഒരു കത്തെ​ഴു​തി, അട​ച്ചു മു​ദ്ര​വെ​ച്ചു; ആ മു​റി​യിൽ ആരെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, അയാൾ​ക്ക് ആ ലക്കോ​ട്ടി​ന്റെ പു​റ​ത്തു, മൊ​സ്സ്യു ലഫി​ത്ത്, ബാ​ങ്കു​കാ​രൻ, റ്യൂ ദാര്‍ത്ത്വ, പാ​രി​സ്സ് എന്ന മേൽ​വി​ലാ​സം വാ​യി​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. പലേ ബാ​ങ്കു​നോ​ട്ടു​ക​ളും തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​നു പോയ ആ കൊ​ല്ല​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ താൻ ഉപ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തിയ യാ​ത്രാ​നു​വാ​ദ​പ​ത്ര​വും അട​ങ്ങിയ പോ​ക്ക​റ്റു​പു​സ്ത​കം അയാൾ എഴു​ത്തു​പെ​ട്ടി​യിൽ​നി​ന്നു വലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു.

ഈ പലേ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളും ചെ​യ്തു​തീർ​ക്കു​മ്പോൾ—അതി​നി​ട​യിൽ ആവിധം ഗൌ​ര​വ​പ്പെ​ട്ട വി​ചാ​രം ചെ​ന്നി​രു​ന്നു—അയാളെ ആരെ​ങ്കി​ലും കണ്ടി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ കാ​ണു​ന്നാൾ​ക്ക് അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ​ക്ക​ഴി​യു​ന്ന സം​ഗ​തി​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി യാ​തൊ​രു സം​ശ​യ​വും തോ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഇട​യ്ക്ക് അയാ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​കൾ അന​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു എന്നു മാ​ത്രം; മറ്റു ചി​ല​പ്പോൾ തല​യു​യർ​ത്തി ചു​മ​രി​ന്മേൽ ഒരു ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കു, തനി​ക്കു വി​വ​രി​ച്ചു​കി​ട്ടു​ക​യോ വി​ചാ​ര​ണ​ചെ​യ്തു മന​സ്സി​ലാ​വു​ക​യോ വേ​ണ്ട​തായ എന്തോ ഒന്ന് അവി​ടെ​യു​ള്ള​തു​പോ​ലെ, അയാൾ സു​ക്ഷി​ച്ചു നോ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. മൊ​സ്സ്യു ലഫി​ത്തി​നു​ള്ള എഴു​ത്തെ​ഴു​തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ, അതു, നോ​ട്ടു​പു​സ്ത​ക​ത്തോ​ടു​കൂ​ടെ, അയാൾ കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യി​ലി​ട്ടു; ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി ലാ​ത്തൽ തു​ട​ങ്ങി. അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യം അതി​ന്റെ മാർ​ഗ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് അന​ങ്ങി​യി​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ മുറ വ്യ​ക്ത​മാ​യി. പ്ര​കാ​ശ​മാ​ന​ങ്ങ​ളായ അക്ഷ​ര​ങ്ങ​ളിൽ എഴു​ത​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള​ത് അപ്പോ​ഴും കാ​ണാ​നു​ണ്ട്; നോ​ട്ടം തി​രി​യു​ന്ന​ത​നു​സ​രി​ച്ച് ആ എഴു​ത്തും സ്ഥാ​നം മാ​റി​യി​രു​ന്നു:

“പോവു. ആ പേർ പറയു! കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കൂ.”

ഈമാ​തി​രി​യിൽ​ത്തേ​ത​ന്നെ, കാ​ണാ​വു​ന്ന രൂ​പ​ത്തിൽ മുൻ​പി​ലൂ​ടെ നട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യാ​ല​ത്തെ വിധം, അതേ​വ​രെ, തന്റെ ആത്മാ​വി​നെ ഭരി​ച്ചു​പോ​ന്നി​രു​ന്ന ആ രണ്ടു വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളേ​യും അയാൾ കണ്ടു—പേ​രി​നെ മറ​ച്ചു​വെ​ക്ക​ലും, ജീ​വി​ത​ത്തെ പരി​ശു​ദ്ധ​മാ​ക്ക​ലും. ഒന്നാ​മ​താ​യി അവയെ അയാൾ സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി കണ്ടു. അവ തമ്മി​ലു​ള്ള അകൽ​ച്ച​യും അയാൾ കണ്ടു. ആ രണ്ടു വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്ന് അവ​ശ്യം നല്ല​താ​ണെ​ന്നും, മറ്റേ​ത് ഒരു സമയം ചീ​ത്ത​യാ​യേ​ക്കാ​മെ​ന്നും; ഒന്നാ​മ​ത്തേ​ത് ആത്മ​ഭ​ക്തി​യും, മറ്റേ​ത് ആത്മ​വ്യ​ക്തി​യു​മാ​ണെ​ന്നും; ഒന്ന് എന്റെ അയല്‍പ്പ​ക്ക​കാ​രി എന്നും മറ്റേ​തു ഞാൻ തന്നെ എന്നും പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു എന്നും; ഒന്നു വെ​ളി​ച്ച​ത്തിൽ​നി​ന്നും മറ്റേ​ത് ഇരു​ട്ടിൽ​നി​ന്നു​മാ​ണ് പു​റ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​തെ​ന്നു​മു​ള്ള വാ​സ്ത​വം അയാൾ കണ്ട​റി​ഞ്ഞു.

അവ പര​സ്പ​രം ശത്രു​ക്ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. രണ്ടും തമ്മിൽ ശണ്ഠ​കൂ​ടു​ന്ന​താ​യി അയാൾ കണ്ടു. അതി​ല​ധി​ക​മാ​ലോ​ചി​ക്കു​ന്തോ​റും, ആത്മാ​വിൻ മുൻ​പിൽ അവ​യ്ക്കും വലു​പ്പം​വെ​ച്ചു. ഇപ്പോൾ അവ ആകാശം മു​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; എന്ന​ല്ല, അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ, ഞങ്ങൾ കു​റ​ച്ചു മുൻപെ പറ​യു​ക​യു​ണ്ടായ ആ അപാ​ര​ത​യിൽ, അന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ന്റേ​യും പ്ര​കാ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും ഇടയിൽ, ഒരു ദേ​വി​യും ഒരു രാ​ക്ഷ​സ​നും തമ്മിൽ മല്ലി​ടു​ന്ന​താ​യി കാ​ണു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. അയാൾ ഭയ​ത്തിൽ മു​ങ്ങി: പക്ഷേ, ആ നല്ല വി​ചാ​ര​മാ​ണ് ജയി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

മന​സ്സാ​ക്ഷി​യു​ടേ​യും ഈശ്വ​ര​വി​ധി​യു​ടേ​യും രണ്ടാ​മ​ത്തെ നി​ശ്ചയ ഗഡു​വി​ന്റെ വക്ക​ത്ത് എത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്ന് അയാൾ​ക്കു​റ​പ്പാ​യി; അയാ​ളു​ടെ പു​തു​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ ആദ്യ​ഭാ​ഗ​ത്തെ മെ​ത്രാൻ അട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തി; രണ്ടാ​മ​ത്തെ ഭാഗം ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വും അട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തി. മഹ​ത്തായ ഗഡു​വി​നു​ശേ​ഷം മഹ​ത്തായ പരീ​ക്ഷ.

ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്കു കു​റ​ഞ്ഞു​നി​ന്ന പരി​ഭ്ര​മം, പതു​ക്കെ​പ്പ​തു​ക്കെ അയാളെ വീ​ണ്ടും പി​ടി​കൂ​ടി. ഒരാ​യി​രം വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സി​ലൂ​ടെ പാ​ഞ്ഞു; പക്ഷേ, അവ അയാ​ളു​ടെ ദൃ​ഡഃ​നി​ശ്ച​യം വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും ഉറ​പ്പി​ക്കു​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു. പക്ഷേ, താൻ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ വേ​ണ്ട​തി​ല​ധി​കം ശക്തി​വെ​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ചെ​യ്യു​ന്ന​തെ​ന്ന് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു; ആക​പ്പാ​ടെ ആ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ​പ്പ​റ്റി അത്ര വി​ചാ​രി​ക്കാ​നി​ല്ലാ​യി​രി​ക്കു​മോ? വാ​സ്ത​വ​ത്തിൽ ആ മനു​ഷ്യൻ കള​വു​കു​റ്റം പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​രി​ക്കു​മോ?

അയാൾ സ്വയം മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു; “നേ​രാ​യി​ട്ടും ഈ മനു​ഷ്യൻ കു​റ​ച്ച് ആപ്പിൾ പഴ​ങ്ങൾ കട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ, അതി​ന്റെ അർഥം ഒരു മാ​സ​ത്തെ തട​വാ​ണ്. അതിൽ നി​ന്നു തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യി​ലേ​ക്കു ദൂരം വള​രെ​യു​ണ്ട്. എന്നാൽ, ആർ​ക്ക​റി​യാം? അയാൾ കട്ടു​വോ? അതു തെ​ളി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടോ? ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്ന പേർ ആ മനു​ഷ്യ​നെ മോ​ഹാ​ല​സ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു; അതു​കൊ​ണ്ട് തെ​ളി​വു​കൾ കൂ​ടാ​തെ കഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കാ​മെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു; ഗവർ​മ്മേ​ണ്ടു വക്കീൽ​മാർ ചെ​യ്യാ​റു​ള്ള​തെ​ല്ലാം ഇങ്ങ​നെ​യ​ല്ലേ? ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​ണെ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ട്, അയാൾ കള്ള​നാ​വ​ണ​മെ​ന്നൂ​ഹി​ച്ചു.”

ഉത്ത​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തിൽ, താ​നാ​ണ് ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് എന്നു താൻ​ത​ന്നെ ചെ​ന്ന​റി​യി​ച്ചാൽ ആ പ്ര​വൃ​ത്തി​യി​ലു​ള്ള ധീ​ര​ത​യും, കഴി​ഞ്ഞ ഏഴു കൊ​ല്ല​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള തന്റെ പരി​ശു​ദ്ധ​ജീ​വി​ത​വും, രാ​ജ്യ​ത്തി​നു താൻ ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള നന്മ​യും ഒരു സമയം ആലോ​ചി​ച്ചേ​ക്കാ​മെ​ന്നും, അതു​കാ​ര​ണം ഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​കൾ തനി​ക്കു മാ​പ്പു​ത​ന്നേ​ക്കാ​മെ​ന്നും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

പക്ഷേ, ഈ തോ​ന്നൽ വളരെ വേ​ഗ​ത്തിൽ മറ​ഞ്ഞു; ഴെർ​വെ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ കൈയിൽ നി​ന്നു നാല്‍പ​തു സു നാ​ണ്യം കട്ട​തു​കൊ​ണ്ട്, ഒരു ശി​ക്ഷ​യ്ക്കു ശേഷം രണ്ടാ​മ​തും കു​റ്റം ചെ​യ്ത​വ​ന്റെ നില വന്നു​പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നും, ആ കാ​ര്യം നി​ശ്ച​മാ​യും പു​റ​ത്തു​വ​രു​മെ​ന്നും, നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ ദൃ​ഡഃ​നി​ശ്ച​യ​മ​നു​സ​രി​ച്ചു താൻ ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്തം നാ​ടു​ക​ട​ത്ത​പ്പെ​ടു​മെ​ന്നും ഓർമ്മ വന്ന് അയാൾ ഒരു നീ​ര​സ​മ​യ​മായ പു​ഞ്ചി​രി​യി​ട്ടു.

എല്ലാ മാ​യാ​മോ​ഹ​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നും അയാൾ പി​ന്തി​രി​ഞ്ഞു, തന്നെ കഴി​യു​ന്ന​ത്ര ലൌ​കി​ക​വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളിൽ​നി​ന്നു വേർ​പെ​ടു​ത്തി, ശക്തി​യും സമാ​ധാ​ന​വും മറ്റി​ട​ങ്ങ​ളിൽ അന്വേ​ഷി​ച്ചു. തന്റെ മുറ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചേ കഴിയൂ എന്നും; സ്വ​ധർ​മ്മ​ത്തിൽ​നി​ന്നൊ​ഴി​ഞ്ഞു നി​ന്നാ​ലു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തി​ല​ധി​കം ഭാ​ഗ്യ​ക്കേ​ട് അതിനെ പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ച​തു കൊ​ണ്ടു തനി​ക്കു നേ​രി​ടു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നും, ഓരോ​ന്നും അതാ​തി​ന്റെ വഴി​ക്കു നട​ക്ക​ട്ടെ എന്നു​വെ​ച്ചി​രു​ന്നാൽ, എം. പട്ട​ണ​ത്തിൽ​ത്ത​ന്നെ കഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടുക എന്നു​വെ​ച്ചാൽ, തന്റെ ബഹു​മ​തി​യും, തന്റെ നല്ല പേരും, തന്റെ ധർ​മ​സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളും, തന്റെ സമ്പ​ത്തും, തന്റെ പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​വും, തന്നോ​ടു കാ​ണി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ഭക്തി​യും ആദ​ര​വും, തന്റെ മനോ​ഗു​ണ​വും എല്ലാം ഒരു ദു​ഷ്വൃ​ത്തി​കൊ​ണ്ടു വറു​ത്തി​ട്ട​താ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നും അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു. ഈ നി​ഷ്ഠൂ​ര​വ​സ്തു​വാ​യി ചേർ​ന്നു​കി​ട​ക്കു​മ്പോൾ ആ പരി​ശു​ദ്ധ​വ​സ്തു​ക്ക​ളു​ടെ​യെ​ല്ലാം രുചി എന്താ​യി​രി​ക്കും? എന്നാൽ, തന്റെ ആത്മ​ത്യാ​ഗം ചെ​യ്തു സാ​ധി​ക്കു​ന്ന​പ​ക്ഷം, തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യോ​ടും, പാ​റാ​വ​തിർ​ത്തി​യോ​ടും ഇരു​മ്പു​ക​ണ്ഠാ​ഭ​ര​ണ​ത്തോ​ടും പച്ച​ത്തൊ​പ്പി​യോ​ടും ഇള​വി​ല്ലാ​ത്ത ദേ​ഹാ​ധ്വാ​ന​ത്തോ​ടും അനു​ക​മ്പ​യി​ല്ലാ​ത്ത അവ​മാ​ന​ത്തോ​ടും ഒരു ദി​വ്യ​ബോ​ധം കൂ​ടി​ക്ക​ലര്‍ന്നി​രി​ക്കും.

ഒടു​വിൽ, അത​ങ്ങ​നെ​ത്ത​ന്നെ വേ​ണ​മെ​ന്നും, തന്റെ ശി​രോ​രേഖ അതാ​ണെ​ന്നും, ഈശ്വ​രൻ ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​വെ​ച്ച​തി​നെ മാ​റ്റി​മ​റി​ക്കാൻ തനി​ക്ക​ധി​കാ​ര​മി​ല്ലെ​ന്നും, എങ്ങ​നെ​യാ​യാ​ലും, പു​റ​ത്തു സൌ​ശീ​ല്യ​വും അക​ത്ത് അശു​ദ്ധി​യു​മാ​യി​ട്ടോ അതോ അക​ത്തു പരി​ശു​ദ്ധി​യും പുറമെ അവ​മാ​ന​വു​മാ​യി​ട്ടോ കഴി​യേ​ണ്ട​തെ​ന്നു താൻ​ത​ന്നെ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു ത്തേ​ണ്ട​താ​ണെ​ന്നും അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു.

ഈ പരി​താ​പ​ക​ര​ങ്ങ​ളായ വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കി​ളർ​ന്നു​പൊ​ങ്ങൽ അയാ​ളു​ടെ ധൈ​ര്യ​ത്തെ കു​റ​യ്ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, അയാ​ളു​ടെ തല​ച്ചോർ തളര്‍ന്നു പോയി. എത്ര​ത​ന്നെ തന്ന​ത്താൻ മന​സ്സി​രു​ത്തി​യെ​ങ്കി​ലും അയാൾ മറ്റു സം​ഗ​തി​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി, ഉദാ​സീ​ന​ങ്ങ​ളായ മറ്റോ​രൊ​ന്നി​നെ​പ്പ​റ്റി, ചി​ന്തി​ക്കാൻ തു​ട​ങ്ങി.

രണ്ടു ചെ​ന്നി​ക​ളി​ലു​മു​ള്ള ഞര​മ്പു​കൾ കല​ശ​ലാ​യി മി​ടി​ച്ചു; അയാൾ അപ്പോ​ഴും അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും നട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി ആദ്യം പള്ളി​യിൽ നി​ന്നും പി​ന്നീ​ട് ടൌൺ​ഹാ​ളിൽ​നി​ന്നും ശബ്ദി​ച്ചു; രണ്ടു മണി​ക​ളു​ടെ​യും പന്ത്ര​ണ്ടു വീ​ത​മു​ള്ള അടി അയാൾ എണ്ണി; രണ്ടി​ന്റേ​യും ഒച്ച​യ്ക്കു​ള്ള വ്യ​ത്യാ​സം അയാൾ തട്ടി​ച്ചു​നോ​ക്കി; കു​റ​ച്ചു ദിവസം മുൻപ് ഒരി​രു​മ്പു​സാ​മാ​ന​വ്യാ​പാ​രി​യു​ടെ കച്ച​വ​ട​സ്ഥ​ല​ത്തു വില്‍പാൻ വെ​ച്ചി​രു​ന്ന​തും, ആന്ത്വാ​ങ്—അൽ​ബാ​ങ് ദ് റൊ​മാ​ങ് വീൽ എന്നു പേ​രെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ള്ള​തു​മായ ഒരു പഴയ നാ​ഴി​ക​മ​ണി ഈ ഘട്ട​ത്തിൽ അയാൾ ഓർ​മി​ച്ചു.

അയാൾ ആകെ തണു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു; അയാൾ അല്‍പം തി​യ്യി​ട്ടു; ജനാ​ല​യ​ട​യ്ക്കു​ന്ന കാ​ര്യം അയാൾ​ക്കോർ​മ​യി​ല്ല.

ഇതി​നി​ട​യ്ക്ക് അയാൾ പി​ന്നേ​യും തന്റെ മയ​ക്ക​ത്തിൽ പെ​ട്ടു; അർ​ദ്ധ​രാ​ത്രി എന്നു മണി​യ​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുൻപ് താൻ ആലോ​ചി​ച്ചി​രു​ന്ന വിഷയം എന്താ​ണെ​ന്നോർ​മ​വ​രാൻ അയാൾ​ത​ന്നെ കി​ണ​യേ​ണ്ടി​വ​ന്നു; ഒടു​വിൽ അതു സാ​ധി​ച്ചു.

“ഹാ! ശരി,” അയാൾ സ്വയം പറ​ഞ്ഞു, കു​റ്റ​ക്കാ​രൻ ഞാ​നാ​ണെ​ന്ന​റി​വു കൊ​ടു​ക്കാൻ നി​ശ്ച​യി​ച്ചു.”

ഉടനെ, പെ​ട്ടെ​ന്ന് അയാൾ ഫൻ​തീ​നെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ലോ​ചി​ച്ചു.

“നില്‍ക്ക​ണേ!” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, അപ്പോൾ ആ സാ​ധു​സ്ത്രീ​യു​ടെ കഥ?”

ഇവിടെ ഒരു പുതിയ ഗഡു രം​ഗ​ത്തു​വ​ന്നു.

മനോ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നി​ട​യിൽ പെ​ട്ടെ​ന്നു പ്ര​വേ​ശി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു, ഫൻതീൻ ഒര​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മായ പ്ര​കാ​ശ​നാ​ള​ത്തി​ന്റെ ഫലം കാ​ണി​ച്ചു; അയാ​ളു​ടെ ചു​റ്റു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന സക​ല​വും രൂ​പ​ഭേ​ദ​പ്പെ​ടു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നി. അയാൾ ഉച്ച​ത്തിൽ പറ​ഞ്ഞു:

“ഹാ! പക്ഷേ, ഇതു​വ​രെ ഞാൻ എന്നെ​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രെ​പ്പ​റ്റി​യും ആലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല; ഒന്നും മി​ണ്ടാ​തെ​യി​രി​ക്കു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ എന്നെ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യോ, എന്റെ ദേ​ഹ​ത്തെ മറ​ച്ചു​വെ​ക്കു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ ആത്മാ​വി​നെ രക്ഷി​ക്കു​ക​യോ, നി​കൃ​ഷ്ട​നും ബഹു​മാ​നി​ത​നു​മായ ഒരു വി​ധി​കർ​ത്താ​വാ​യി​രി​ക്കു​ക​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​നും വന്ദി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​വ​നു​മായ ഒരു തട​വു​പു​ള്ളി​യാ​വു​ക​യോ, ഇതെ​ന്തും എനി​ക്ക​ഴ​കാ​ണ്; അതൊ​ക്കെ ഞാ​നാ​ണ്, എപ്പോ​ഴും ഞാൻ മാ​ത്രം. ഞാ​ന​ല്ലാ​തെ മറ്റൊ​ന്നു​മി​ല്ല. പക്ഷേ, എന്റെ ജഗ​ദീ​ശ്വര! ഇതെ​ല്ലാം അഹം​ഭാ​വ​മ​ത്രേ. അഹം​ഭാ​വ​ത്തി​ന്റെ പല രൂ​പാ​ന്ത​ര​ങ്ങൾ; പക്ഷേ, അതെ​ന്താ​യാ​ലും, എല്ലാം അഹം​ഭാ​വം​ത​ന്നെ. മറ്റു​ള്ള​വ​രെ​പ്പ​റ്റി ഞാൻ കു​റ​ച്ചാ​ലോ​ചി​ച്ചാൽ എന്താ​ണ്? അത്യുൽ​കൃ​ഷ്ട​മായ വി​ശു​ദ്ധത മറ്റു​ള്ള​വ​രെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്; ആട്ടെ, നമു​ക്കു കാ​ര്യ​മൊ​ന്നു പരി​ശോ​ധി​ക്കുക. ഞാന്‍ എന്ന​തൊ​ഴി​ച്ചാൽ, ഞാൻ എന്ന​തു മാ​ച്ചാൽ, ഞാൻ എന്ന​തു മറ​ന്നാൽ, പി​ന്ന​ത്തെ ഇതി​ന്റെ​യൊ​ക്കെ ഫലം എന്താ​ണ്? ഞാൻ ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു സമ്മ​തി​ച്ചാൽ എന്താ​ണ്? എന്നെ പി​ടി​കൂ​ടും; ഈ ഷാ​ങ്മ​ത്തി​യോ​വി​നെ വി​ട്ട​യ​യ്ക്കും; വീ​ണ്ടും എന്നെ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ത​ന്നെ​യാ​ക്കും; അതു ശരി—പി​ന്നെ? ഇവി​ട​ത്തെ കഥ എന്താ​ണ്? ഹാ! ഇതാ ഇവിടെ ഒരു രാ​ജ്യം, ഒരു പട്ട​ണം; ഇവിടെ വ്യ​വ​സാ​യ​ശാ​ല​ക​ളു​ണ്ട്, ഒരു കൈ​ത്തൊ​ഴി​ലു​ണ്ട്, പു​രു​ഷ​ന്മാ​രും സ്ത്രീ​ക​ളു​മായ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക്കാ​രു​ണ്ട്, വയ​സ്സായ മു​ത്ത​ച്ഛ​ന്മാ​രു​ണ്ട്, കു​ട്ടി​ക​ളു​ണ്ട്, പാ​വ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്! ഇതെ​ല്ലാം ഞാ​നു​ണ്ടാ​ക്കി; ഇവർ​ക്കെ​ല്ലാം ദി​വ​സ​വൃ​ത്തി​ക്കു ഞാ​നു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു; തി​യ്യു പു​ക​യു​ന്ന പു​ക​ക്കു​ഴൽ എവി​ടെ​യു​ണ്ടോ അവി​ടെ​യെ​ല്ലാം അടു​പ്പിൽ വി​റ​കു​കൊ​ള്ളി​യും പാ​ത്ര​ത്തിൽ മാം​സ​വും ഞാ​നാ​ണ് വെ​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്; സ്വ​സ്ഥ​ത​യെ, ഉണർ​ച്ച​യെ, വി​ശ്വാ​സ​ത്തെ, ഞാ​നു​ണ്ടാ​ക്കി; എനി​ക്കു മുൻപ് യാ​തൊ​ന്നു​മി​ല്ല; നാ​ട്ടു​പു​റം മു​ഴു​വ​നും ഞാൻ പൊ​ന്തി​ച്ചു. ശക്തി പി​ടി​പ്പി​ച്ചു. ജീവൻ വെ​പ്പി​ച്ചു. ഫല​സ​മൃ​ദ്ധ​മാ​ക്കി, ഉണർ​ച്ച കയ​റ്റി, ധന​പു​ഷ്ട​മാ​ക്കി; ഞാ​നി​ല്ലാ​താ​വ​ട്ടെ, ജീവൻ പോയി! ഞാൻ മാ​റി​നില്‍ക്ക​ട്ടെ, സക​ല​വും ചത്തു; പി​ന്നെ ആ സ്ത്രീ, അത്ര​യ​ധി​കം ദുഃ​ഖി​ച്ച​വ​ളും അധഃ​പ​തി​ച്ചി​ട്ടു​കൂ​ടി അത്ര​യ​ധി​കം മനോ​ഗു​ണ​മു​ള്ള​വ​ളു​മായ ആ സ്ത്രീ; അവ​ളു​ടെ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​കൾ​ക്കു മു​ഴു​വൻ, അറി​യാ​തെ​യെ​ന്കി​ലും, ഞാ​നാ​ണ് കാരണം: എന്ന​ല്ല, ഞാൻ തി​ര​ഞ്ഞു​പി​ടി​ക്കു​വാൻ കരു​തി​യി​ട്ടു​തും, ഞാന്‍ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു തന്നു​കൊ​ള്ളാ​മെ​ന്ന് അമ്മ​യോ​ടേ​റ്റി​ട്ടു​ള്ള​തു​മായ ആ കു​ട്ടി; ഞാൻ അവ​ളോ​ടു പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള തെ​റ്റി​നു പ്രാ​യ​ശ്ചി​ത്ത​മാ​യി, അവൾ​ക്കു സര്‍വ​വും ചെ​യ്തു​കൊ​ടു​ക്കു​വാൻ ഞാൻ കട​പെ​ട്ട​വ​ന​ല്ലെ? ഞാൻ മാ​റി​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ പി​ന്ന​ത്തെ കഥ എന്താ​ണു്? തള്ള മരി​ക്കും; കു​ട്ടി അതി​ന്റെ പാ​ട്ടിൽ കഴി​യും—ഇതാണ്, ഞാൻ ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു സമ്മ​തി​ച്ചാൽ, പി​ന്നീ​ടു വരാൻ പോ​കു​ന്ന​ത്, ഞാൻ ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞി​ല്ലെ​ങ്കിൽ? ശരി, ഞാൻ ചെ​ന്നു കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു പറ​ഞ്ഞി​ല്ലെ​ങ്കി​ലു​ള്ള കഥ ആലോ​ചി​ക്കുക.”

ഈ ചോ​ദ്യം ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടു, അയാൾ മി​ണ്ടാ​തെ നി​ന്നു; ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് അയാൾ സം​ശ​യി​ക്കു​ക​യും ശങ്കി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി; പക്ഷേ, ആ നില അധി​ക​നേ​ര​ത്തേ​ക്ക് നി​ന്നി​ല്ല; അയാൾ അവ​ധാ​ന​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി സ്വയം മറു​പ​ടി പറ​ഞ്ഞു;

’ശരി, ഈ മനു​ഷ്യൻ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യി​ലേ​ക്ക് പോ​വു​ക​യാ​ണ്. വാ​സ്ത​വം; പക്ഷേ, ഗ്ര​ഹ​പ്പി​ഴേ! അയാൾ എന്തു കട്ടു! കട്ടി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നു ഞാൻ പറ​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​യി​ട്ടു പ്ര​യോ​ജ​ന​മി​ല്ല; അതയാൾ ചെ​യ്തു! ഞാൻ ഇവിടെ കൂ​ടു​ന്നു; ഞാൻ കഴി​ഞ്ഞു​പോ​കു​ന്നു; പത്തു കൊ​ല്ലം​കൊ​ണ്ട് ഞാൻ പത്തു ലക്ഷം സമ്പാ​ദി​ക്കു​ന്നു; അതു ഞാൻ രാ​ജ്യ​ത്തെ​ല്ലാം വി​ത​റു​ന്നു; എനി​ക്കാ​യി​ട്ട് ഒന്നു​മി​ല്ല; അതു​കൊ​ണ്ട് എനി​ക്കെ​ന്താ​ണ്? എനി​ക്കു വേ​ണ്ടി​യ​ല്ല ഞാനതു ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്; സർ​വ​രു​ടേ​യും ക്ഷേ​മം അഭി​വൃ​ദ്ധി​പ്പെ​ട്ടേ വരു​ന്നു; കൈ​ത്തൊ​ഴി​ലു​കൾ പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നു, ശക്തി​വെ​ക്കു​ന്നു; വ്യ​വ​സാ​യ​ശാ​ല​ക​ളും കച്ച​വ​ട​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളും പെ​രു​കു​ന്നു; കു​ടും​ബ​ങ്ങൾ, ഒരു നൂറു കു​ടും​ബ​ങ്ങൾ, ഒരാ​യി​രം കു​ടും​ബ​ങ്ങൾ, സു​ഖി​ക്കു​ന്നു; ജി​ല്ല​യി​ലെ​ങ്ങും ജന​സം​ഖ്യ കൂ​ടു​ന്നു; മുൻപു കൃ​ഷി​സ്ഥ​ല​ങ്ങൾ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നേ​ട​ത്തു ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​കു​ന്നു; ഒന്നു​മി​ല്ലാ​തി​രു​ന്നേ​ട​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ കൃ​ഷി​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളാ​കു​ന്നു; കഷ്ട​പ്പാ​ട് ഇല്ലാ​താ​വു​ന്നു—കഷ്ട​പ്പാ​ടോ​ടു​കൂ​ടി വ്യ​ഭി​ചാ​രം, ദുർ​ന്ന​ട​പ്പ്, കളവ്, കൊ​ല​പാ​ത​കം, ഒക്കെ; എല്ലാ ദുഃ​സ്വ​ഭാ​വ​ങ്ങ​ളും മറ​യു​ന്നു. എല്ലാ ദു​ഷ്പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളും; എന്ന​ല്ല, ഈ സാ​ധു​വായ അമ്മ മകളെ വളര്‍ത്തി​പ്പോ​രു​ന്നു; അതാ ഒരു രാ​ജ്യം മു​ഴു​വ​നും സമ്പ​ത്സ​മൃ​ദ്ധ​വും സദാ​ചാ​ര​പ​ര​വു​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. ഹാ! ഞാ​നൊ​രു വി​ഡ്ഡി​യാ​ണ്! എനി​ക്കു കഥ​യി​ല്ല? കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു ചെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​പ്പ​റ്റി എന്തേ ഞാൻ പറ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​ത്? ഞാൻ ശരി​ക്കു മന​സ്സു​വെ​ക്ക​ണം; ആലോചന കൂ​ടാ​തെ യാ​തൊ​ന്നി​ലും ചെ​ന്നു മറ​യ​രു​ത്. എന്ത്! മഹാ​നും മര്യാ​ദ​ക്കാ​ര​നു​മാ​യി അഭി​ന​യി​ക്കു​ന്ന​ത് എനി​ക്കി​ഷ്ട​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട്—ആക​പ്പാ​ടെ, ഇതൊരു വി​ചി​ത്ര​ക​ഥാ​ഭി​ന​യ​മാ​ണ്— എന്നെ​യ​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രെ​യും​പ​റ്റി വി​ചാ​രി​ക്ക​രു​താ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു—നോ​ക്കു യു​ക്തി!—ഒരു സമയം അല്‍പം വലു​താ​ക്കി​ക്കൂ​ട്ടിയ ഒരു ശി​ക്ഷ​യിൽ​നി​ന്ന്, അടി​യിൽ നോ​ക്കി​യാൽ ഒരു കള്ള​നെ, ആരു​മ​റി​യാ​ത്ത ഓരോ​ന്നി​നും കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത കു​ള്ള​നെ, രക്ഷി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഒരു നാ​ട്ടു​പു​റം മു​ഴു​വ​നും നശി​ക്ക​ണം പോൽ! ഒരു സാ​ധു​സ്ത്രീ ആസ്പ​ത്രി​യില്‍ കി​ട​ന്നു ചാവണം! ഒരു സാ​ധു​പ്പെൺ​കു​ട്ടി തെ​രു​വിൽ​ക്കി​ട​ന്നു, നാ​യ്ക്ക​ളെ​പ്പോ​ലെ, ചാവണം. ഹാ, ഇതൊ​രി​ക്ക​ലും പാ​ടി​ല്ല! എന്ന​ല്ല ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അമ്മ​യ്ക്കു തന്റെ കു​ട്ടി​യെ കാണാൻ പറ്റാ​തെ, കു​ട്ടി​ക്ക് അമ്മ​യു​ണ്ടെ​ന്നു​ത​ന്നെ ഏതാ​ണ്ട് അറി​യാൻ സംഗതി വരാതെ; ഇതൊ​ക്കെ ആപ്പിൾ​പ്പ​ഴം കട്ട ഒരു തന്ത​ത്തെ​മ്മാ​ടി​ക്ക്, ഇതി​നി​ല്ലെ​ങ്കിൽ മറ്റൊ​ന്നി​നു നി​ശ്ച​യ​മാ​യും തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്ത് എത്തേ​ണ്ട​വ​നായ ഒരു​വ​ന്ന്, വേ​ണ്ടി​യും; ഒര​പ​രാ​ധി​യെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി, നി​ര​പ​രാ​ധ​രെ ബലി കൊ​ടു​ക്കുക; ഏറി​യാൽ കു​റ​ച്ചു​കാ​ല​വും​കൂ​ടി മാ​ത്രം ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്നേ​ക്കാ​വു​ന്ന​വ​നും സ്വ​ന്തം ചെ​റ്റ​ക്കു​ടി​ലി​ലാ​കു​മ്പോ​ഴ​ത്തേ​ക്കാൾ ഒട്ടു​മ​ധി​കം തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്താ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു ദുഃ​ഖി​ക്കാൻ വഴി​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​നു​മായ ഒരു കി​ഴ​വൻ​തെ​ണ്ടി​യെ രക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി, അമ്മ​മാ​രും ഭാ​ര്യ​മാ​രും കു​ട്ടി​ക​ളു​മു​ള്ള ഒരു രാ​ജ്യ​ത്തെ മു​ഴു​വ​നും ബലി​കൊ​ടു​ക്കുക—ഒന്നാ​ന്ത​രം വി​ചാ​രം, സം​ശ​യ​മി​ല്ല. ഞാ​ന​ല്ലാ​തെ മറ്റാ​രും തു​ണ​യ്ക്കി​ല്ലാ​ത്ത ആ സാധു കൊ​സെ​ത്ത്, ആ തെ​നാർ​ദി​യെർ​മാ​രു​ടെ ഗു​ഹ​യിൽ അവ​ളി​പ്പോൾ കി​ട​ന്നു തണു​ത്തി​ട്ടു നീ​ലി​ച്ചി​ടു​ണ്ടാ​വും, തീർ​ച്ച​യാ​ണ്; ആ കൂ​ട്ടർ അറു​ദു​ഷ്ടർ; എന്നി​ട്ട് ഈ എല്ലാ പാ​വ​ങ്ങ​ളോ​ടും എനി​ക്കു​ള്ള കർ​ത്ത​വ്യ​ത്തെ ഞാൻ വക​വെ​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​നാ​ണ് ഭാ​വി​ച്ച​ത്; അതേ ഞാൻ കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു ചെ​ന്നു​പ​റ​യാൻ പു​റ​പ്പെ​ട്ടു; ആ! ആ പറയാൻ കൊ​ള്ള​രു​താ​ത്ത വി​ഡ്ഡി​ത്തം ഞാൻ ചെ​യ്യാൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​താ​ണ്! നമു​ക്കു അങ്ങേ അറ്റ​ത്തെ സ്ഥി​തി എന്താ​വും എന്നു നോ​ക്കുക; ഈ കാ​ര്യ​ത്തിൽ എന്റെ പക്കൽ ഒരു തെ​റ്റു​ണ്ടെ​ന്നു​ത​ന്നെ വെ​ക്കുക, ഒരി​ക്കൽ എന്റെ മന​സ്സാ​ക്ഷി എന്നെ ഇതിനു ശകാ​രി​ക്കും എന്നു​ത​ന്നെ തീർ​ച്ച​യാ​ക്കുക—മറ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ നന്മ​യ്ക്കു​വേ​ണ്ടി ഞാൻ എന്റെ മേൽ​മാ​ത്രം തൂ​ങ്ങി​നില്‍ക്കു​ന്ന ആ ശകാ​ര​ങ്ങ​ളെ സഹി​ക്ക​ണം! ഈ ദു​ഷ്കർ​മം എന്റെ ആത്മാ​വി​നെ മാ​ത്ര​മേ തക​രാ​റാ​ക്കു; ഇതി​ലാ​ണ് ആത്മ​ത്യാ​ഗം. ഇതാണ് പു​ണ്യ​കർ​മം.”

അയാൾ എണീ​റ്റു, വീ​ണ്ടും ലാ​ത്താൻ തു​ട​ങ്ങി; ഇത്ത​വണ അയാൾ​ക്കു തൃ​പ്തി​യാ​യ​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി.

ഭൂ​മി​യിൽ ഇരു​ട്ടു​കൂ​ടിയ പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ മാ​ത്ര​മേ വൈ​ര​ക്ക​ല്ലു​കൾ കാ​ണു​ന്നു​ള്ളു; ആലോ​ച​ന​യു​ടെ ആഴ​ങ്ങ​ളിൽ മാ​ത്ര​മേ സത്യ​ത്തെ കാ​ണു​ക​യു​ള്ളൂ. ഈ ആഴ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് ഇറ​ങ്ങി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം, ഈ നി​ഴല്‍പാ​ടു​ക​ളിൽ വെ​ച്ച് ഏറ്റ​വും ഇരു​ട്ട​ട​ഞ്ഞേ​ട​ത്തു വളരെ നേരം തപ്പി​ന​ട​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം, ഒടു​വിൽ ആ വൈ​ര​ക്ക​ല്ലു​ക​ളിൽ ഒന്ന്, ആ സത്യ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്ന്, തനി​ക്കു കി​ട്ടി എന്നും, അതു താൻ ഇപ്പോൾ കൈ​യിൽ​പ്പി​ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നും, അതിനെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്തോ​റും കണ്ണ​ഞ്ചി​പ്പോ​കു​ന്നു എന്നും അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി.

“അതേ,” അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു, “ഇതു ശരി​യാ​ണ്; ഞാൻ നേർ​വ​ഴി​ക്കാ​ണ്; കാ​ര്യം കൈ​യി​ലാ​യി; ഞാൻ ഒന്നി​നെ മു​റു​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ച് അവ​സാ​നി​പ്പി​ക്ക​ണം; എന്റെ തീർ​പ്പാ​യി; ഓരോ​ന്നും അതി​ന്റെ വരും​വ​ഴി​ക്ക് നട​ക്ക​ട്ടെ; നമു​ക്ക് ഇനി ശങ്കി​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക; നമു​ക്കു പി​ന്നോ​ക്കം വെ​ക്കാ​തി​രി​ക്കുക; ഇത് എല്ലാ​വ​രു​ടെ​യും നന്മ​യ്ക്കു വേ​ണ്ടി​യാ​ണ്. എന്റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ന​ല്ല; ഞാൻ മദ​ലി​യെ​നാ​ണ്. മദ​ലി​യെ​നാ​യി​ത്ത​ന്നെ കഴി​ക്കും. ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​യി​ട്ടു​ള്ള മനു​ഷ്യൻ കഷ്ട​പ്പെ​ട​ട്ടെ. ഞാൻ ഇനി അവ​ന​ല്ലാ​താ​യി; ആ മനു​ഷ്യ​നെ ഞാ​ന​റി​യു​ക​യി​ല്ല; എനി​ക്കു യാ​തൊ​ന്നും അറി​യി​ല്ല; ഈ സമ​യ​ത്ത് ആരോ ഒരാൾ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങാ​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നു വരു​ന്നു; അവൻ​ത​ന്നെ അവ​ന്റെ കാ​ര്യം നോ​ക്ക​ട്ടെ; അതെ​ന്നെ സം​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; ഇരു​ട്ടിൽ മു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ദൂ​ര​ത്തേ​ക്ക് പറ​ന്നി​രു​ന്ന ഒര​പ​ക​ടം പി​ടി​ച്ച പേ​രാ​ണ​ത്; അതി​നി​ട​യ​ക്ക് അതു നി​ന്ന് ഒരു തല​യി​ലേ​ക്ക് ഇറ​ങ്ങു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ, അതാ​ത്ത​ല​യു​ടെ ഗ്ര​ഹ​പ്പിഴ!”

അയാൾ അടു​പ്പിൻ​തി​ണ്ണ​യ്ക്കു മു​ക​ളിൽ തു​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ ചെറിയ മു​ഖ​ക്ക​ണ്ണാ​ടി​യിൽ നോ​ക്കി, പറ​ഞ്ഞു: “നില്‍ക്ക​ണേ। ഒന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​പ്പോള്‍ത്ത​ന്നെ എനി​ക്കാ​ശ്വാ​സ​മാ​യി; ഞാ​നി​പ്പോൾ തീരെ ആൾ മാറി.”

അയാൾ കു​റ​ച്ചു​കൂ​ടി മുൻ​പോ​ട്ടു നട​ന്നു. എന്നി​ട്ട് അവിടെ നി​ന്നു.

“അതേ!” അയാൾ പറ​ഞ്ഞു, ’ഒരി​ക്കൽ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ നി​ശ്ച​യ​ത്തിൽ​നി​ന്ന് എന്തു​ത​ന്നെ​യു​ണ്ടാ​യാ​ലും അതിനു മുൻ​പിൽ ഞാൻ ചൂ​ളി​പ്പോ​ക​രു​ത്; എന്നെ ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങോ​ടു കൂ​ട്ടി​ക്കെ​ട്ടു​ന്ന ചര​ടു​കൾ ഇനി​യു​മു​ണ്ട്. അവ​യെ​പൊ​ട്ടി​ച്ചു​ക​ള​യ​ണം; ഇതേ മു​റി​യിൽ​ത്ത​ന്നെ എന്റെ കള്ളി വെ​ളി​ച്ച​ത്താ​ക്കു​ന്ന വസ്തു​ക്കൾ, എനി​ക്കെ​തി​രാ​യി സാ​ക്ഷി പറ​യാ​വു​ന്ന ചില മി​ണ്ടാ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങള്‍, കി​ട​പ്പു​ണ്ട്; അവ​യൊ​ന്നും ഇവി​ടെ​യി​ല്ലെ​ന്നാ​വ​ണം.”

അയാൾ കു​പ്പാ​യ​ക്കീ​ശ​യിൽ തപ്പി, പണ​സ്സ​ഞ്ചി വലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. തു​റ​ന്നു. ഒരു ചെറിയ താ​ക്കോൽ പു​റ​ത്തേ​ക്കെ​ടു​ത്തു; ചു​മർ​ക്ക​ട​ലാ​സ്സു മൂ​ടി​യി​രു​ന്ന ചി​ത്ര​പ​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ തീരെ മങ്ങിയ നി​റ​പ്പ​കി​ട്ടി​നു​ള്ളിൽ അത്ര​മേൽ മറ​യ​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ടു കാണാൻ പ്ര​യാ​സ​മാ​യി​രു​ന്ന ഒരു പൂ​ട്ടിൽ ആ താ​ക്കോൽ ഇറ​ക്കി; ഒരു ഗൂ​ഡ​ദ്വാ​രം കാ​ണാ​റാ​യി. ചു​മ​രും അടു​പ്പു​തി​ണ്ണ​യും കൂ​ടി​യു​ള്ള ത്രി​കോ​ണ​ത്തിൽ പണി​ചെ​യ്തി​ട്ടു​ള്ള ഒരു​ത​രം ഉപാ​യ​ച്ചു​മ​ര​ള​മാ​റി;, ഈ ഒളി​വു​സ്ഥ​ല​ത്തു കുറെ കീ​റ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്—നീ​ല​ച്ചു​പ​രു​ത്തി​ത്തു​ണി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ഒരുൾ​ക്കു​പ്പാ​യ​വും, ഒരു കൂ​ട്ടു പഴ​യ​കാ​ലു​റ​യും, ഒരു പഴകിയ പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പും, രണ്ടു​ഭാ​ഗ​ത്തും ഇരു​മ്പു​കെ​ട്ടു​ള്ള ഒരു പൊ​ന്തൻ​മു​ള്ളു​വ​ടി​യും. 1815 ഒക്ടോ​ബർ മാ​സ​ത്തിൽ ഡി. പട്ട​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ കട​ന്നു​പോയ സമ​യ​ത്ത് ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്ങി​നെ കണ്ടി​ട്ടു​ള്ള​വർ ഈ ദാ​രി​ദ്ര്യം പി​ടി​ച്ച സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം എളു​പ്പ​ത്തിൽ കണ്ട​റി​യും.

ആദ്യ​ത്തെ തു​ട​ക്ക​ത്തെ ഓർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി​പ്പോ​രാൻ​വേ​ണ്ടി വെ​ള്ളി​മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളോ​ടൊ​പ്പം ഇവയും അയാൾ സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു; തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നു പോ​ന്ന​പ്പോ​ഴ​ത്തെ സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അയാൾ മറ​ച്ചു​വെ​ക്കു​ക​യും, മെ​ത്രാ​ന്റെ കൈ​യിൽ​നി​ന്നു കി​ട്ടിയ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളെ കാണാൻ സമ്മ​തി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു.

സാക്ഷ മു​റു​ക്കി​യി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ വാതിൽ താനേ തു​റ​ന്നു​പോ​യാ​ലോ എന്നു ശങ്കി​ച്ചി​ട്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ, അയാൾ അങ്ങോ​ട്ട് ഉപാ​യ​ത്തിൽ ഒന്നു നോ​ക്കി; എന്നി​ട്ടു പെ​ട്ടെ​ന്നും വേ​ഗ​ത്തി​ലും ആ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം കട​ന്നെ​ടു​ത്ത് അത്ര​യ​ധി​കം കൊ​ല്ല​ങ്ങ​ളോ​ള​മാ​യി ആവിധം സനി​ഷ്കർ​ഷ​മാ​യും ആവിധം ആപല്‍ക്ക​ര​മാ​യും സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​പോ​ന്ന അതു​ക​ളിൽ ഒന്നു കണ്ണോ​ടി​ക്കു​ക​കൂ​ടി ചെ​യ്യാ​തെ, ആ കീ​റ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളും പൊ​ന്തൻ​വ​ടി​യും പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പും എല്ലാം തി​യ്യി​ലേ​ക്ക് ഒരേ​റു​കൊ​ടു​ത്തു.

അയാൾ വീ​ണ്ടും ആ ഉപാ​യ​ച്ചു​മ​ര​ളു​മാ​റി അട​ച്ചു; അതി​ന്റെ ഉള്ളിൽ ഒന്നും ഇല്ലാ​താ​യി. അപ്പോ​ഴ​ത്തെ സ്ഥി​തി​ക്ക് ഇനി അനാ​വ​ശ്യ​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും, കു​റേ​ക്കൂ​ടി നി​ഷ്കർ​ഷി​ച്ച മുൻ​പി​ലേ​ക്ക് ഉന്തി​നീ​ക്കിയ ഒരു കനത്ത സാ​മാ​നം​കൊ​ണ്ട് അയാൾ വാതിൽ മറ​ച്ചു.

കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ​ക്കു​ശേ​ഷം, ആ മു​റി​യും എതിർ​ഭാ​ഗ​ത്തെ ചു​മ​രും ചു​ക​ന്നു ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ഒരി​ള​കു​ന്ന വെ​ളി​ച്ചം​കൊ​ണ്ടു പ്ര​കാ​ശി​ച്ചു. എല്ലാ​റ്റി​ലും തീ​പ്പി​ടി​ച്ചു; മു​ള്ളു​ള്ള പൊ​ന്തൻ​വ​ടി പൊ​ട്ടി​ച്ചി​ത​റി, തീ​പ്പൊ​രി അറ​യു​ടെ നടു​വി​ലേ​ക്കു തെ​റി​ച്ചു.

ഉള്ളി​ലു​ള്ള കീ​റ​സ്സാ​മാ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി പട്ടാ​ള​മാ​റാ​പ്പു കത്തി​യ​മർ​ന്ന​പ്പോൾ, വെ​ണ്ണീ​റി​നു​ള്ളിൽ ഒരു തി​ള​ങ്ങു​ന്ന സാധനം കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. കു​നി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​യാൽ, അതൊരു നാ​ണ്യ​മാ​ണെ​ന്ന് എളു​പ്പ​ത്തിൽ മന​സ്സി​ലാ​ക്കാം—ആ തെ​ണ്ടി​ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ പക്കൽ​നി​ന്നു കട്ടെ​ടു​ത്ത നാല്‍പ​തു സു നാ​ണ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു അത്, സം​ശ​യ​മി​ല്ല.

അയാൾ ആ തി​യ്യി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കി​യി​ല്ല; അതേ കാൽ​വെ​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി​ത്ത​ന്നെ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും നട​ന്നു.

പെ​ട്ടെ​ന്ന് അയാ​ളു​ടെ ദൃ​ഷ്ടി ആ രണ്ടു വെ​ള്ളി​മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളിൽ പതി​ഞ്ഞു; തി​യ്യിൽ​നി​ന്നു​ള്ള വെ​ളി​ച്ച​ത്തിൽ അവ അടു​പ്പിൻ​തി​ണ്ണ​മേൽ ഇരു​ന്നു പതു​ക്കെ മി​ന്നി.

“നില്‍ക്ക​ണേ!’ അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു. ’ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ് മു​ഴു​വ​നും അതാ, ഇനി​യും അവയിൽ. അവ​യേ​യും നശി​പ്പി​ക്ക​ണം.”

അയാൾ ആ രണ്ടു മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളും കട​ന്നെ​ടു​ത്തു.

ആ രണ്ടെ​ണ്ണ​ത്തി​നേ​യും കണ്ടാ​ല​റി​യാ​ത്ത ഭാ​ഷ​യി​ലാ​ക്കി​ത്തീർ​ക്കാ​നും ഒരു ലോ​ഹ​വ​ടി​യാ​യി രു​പ​ഭേ​ദ​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും അടു​പ്പിൽ അപ്പോ​ഴും തി​യ്യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

അയാൾ അടു​പ്പി​ന​രി​കിൽ കു​നി​ഞ്ഞു​നി​ന്ന് ഒരു നി​മി​ഷ​നേ​രം തീ​ക്കാ​ഞ്ഞു. അയാൾ​ക്കു ശരി​ക്കും ഒരു സുഖം തോ​ന്നി. ’ചൂട് എന്തു രസ​മു​ള്ള​താ​ണ് അയാൾ പറ​ഞ്ഞു.

എരി​യു​ന്ന കല്‍ക്ക​രി​ക്ക​ഷ്ണ​ങ്ങ​ളെ ആ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളിൽ ഒന്നു​കൊ​ണ്ട് അയാൾ കു​ത്തി​യി​ള​ക്കി.

ഒരു നി​മി​ഷം​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞാൽ മതി. അവ രണ്ടും തി​യ്യി​ലാ​യി.

ആ സമ​യ​ത്തു തന്റെ ഉള്ളിൽ​നി​ന്ന് ഒരു ശബ്ദം ഉറ​ക്കെ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു കേ​ട്ടു എന്നു തോ​ന്നി; ’ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്! ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്!”

അയാ​ളു​ടെ തല​മു​ടി നി​വർ​ന്നു​നി​ന്നു: ഭയ​ങ്ക​ര​മായ ഒന്നി​നെ മന​സ്സു​വെ​ച്ചു കേൾ​ക്കു​ന്ന ഒരാ​ളു​ടെ മട്ടി​ലാ​യി ആ മനു​ഷ്യൻ.

“അതേ, അതു​ത​ന്നെ! കഴി​ഞ്ഞു!” ആ ശബ്ദം ഉച്ച​രി​ച്ചു: “നി​ങ്ങൾ ചെ​യ്വാൻ വി​ചാ​രി​ച്ച​തു മു​ഴു​മി​പ്പി​ക്കു! ഈ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളെ​യും നശി​പ്പി​ച്ചേ​യ്ക്കൂ! ഈ സ്മാ​ര​ക​ത്തെ ഭസ്മ​മാ​ക്കുക! മെ​ത്രാ​നെ മറ​ന്നു​ക​ള​യുക! എല്ലാം മറ​ന്നേ​ക്കു. ഈ ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ നശി​പ്പി​ക്കു! അതേ, അതു ചെ​യ്യു! അതു വേ​ണ്ട​താ​ണ്! നി​ങ്ങ​ളെ വെ​ച്ചു പു​ക​ഴ്ത്തി​ക്കൊ​ള്ളൂ! അപ്പോൾ അതു​റ​ച്ചു, തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി, നി​ശ്ച​യി​ച്ചു, ഏർ​പ്പാ​ടാ​യി: താ​നെ​ന്തു ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് പറ​യു​ന്ന​തെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​ത്ത ഒരു കിഴവൻ. ഒരു​സ​മ​യം യാ​തൊ​രു തെ​റ്റും ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒരു പാവം, തന്റെ ഭാ​ഗ്യ​ക്ഷ​യം നി​ങ്ങ​ളു​ടെ നാ​മ​ധേ​യ​ത്തിൽ​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒരു നി​ര​പ​രാ​ധൻ, ഒരു കു​റ്റം പോലെ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ തന്റെ തലയിൽ അമർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്ന, നി​ങ്ങ​ളാ​വാൻ പോ​കു​ന്ന, ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടാൻ പോ​കു​ന്ന, നി​രാ​ശ​ത​യി​ലും ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ലു​മാ​യി കാലം പോ​ക്കാ​നു​ള്ള ഒരുവൻ. ഇതു വേ​ണ്ട​താ​ണ്. നി​ങ്ങൾ സത്യ​വാ​നാ​യി​രി​ക്കുക; മൊ​സ്സ്യു മെ​യ​റാ​യി കഴി​യുക; പട്ട​ണ​ത്തെ സമ്പ​ന്ന​മാ​ക്കുക; ഗതി​യി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രെ പു​ലര്‍ത്തുക; അനാ​ഥ​ശി​ശു​ക്ക​ളെ വളർ​ത്തുക; സു​ഖി​യും സു​ശീ​ല​നും ബഹു​മാ​നി​ത​നു​മാ​യി ജീ​വി​ക്കുക; എന്നാൽ ഈ സമ​യ​ത്ത്, നി​ങ്ങൾ ആഹ്ലാ​ദ​ത്തോ​ടും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ടും​കൂ​ടി കഴി​യു​മ്പോൾ, ഒരു മനു​ഷ്യൻ നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള ചു​ക​പ്പു​ടു​പ്പു ധരി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും; നി​ങ്ങ​ളു​ടെ പേർ വഹി​ച്ച് അവ​മാ​ന​ത്തിൽ കി​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വും; നി​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള ചങ്ങല വലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​യിൽ കഴി​യു​ന്നു​ണ്ടാ​വും. അതേ, അപ്പോൾ വളരെ നല്ല ഏർ​പ്പാ​ടാ​യി, ഹാ, ദുഷ്ട!”

അയാ​ളു​ടെ നെ​റ്റി​ത്ത​ട​ത്തിൽ​നി​ന്നു വി​യർ​പ്പൊ​ഴു​കി. അയാൾ ആ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​ക​ളു​ടെ മേൽ ’കണ്ണു​ന​ട്ടും’ കൊ​ണ്ടു നോ​ക്കി. പക്ഷേ, അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ വെ​ച്ചു സം​സാ​രി​ച്ച ശബ്ദം നിർ​ത്തി​യി​ട്ടി​ല്ല. ആ ശബ്ദം തു​ടർ​ന്നു; ’ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ചു​റ്റും പല ശബ്ദ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​വും; അവ വലിയ ഒച്ച​പ്പാ​ടു​ണ്ടാ​ക്കും; അവ വളരെ ഉച്ച​ത്തിൽ സം​സാ​രി​ക്കും; അവ നി​ങ്ങ​ളെ അനു​ഗ്ര​ഹി​ക്കും. എന്നാൽ ഒരു ശബ്ദം മാ​ത്ര​മു​ണ്ടാ​വും ആരും കേൾ​ക്കാ​ത്ത​താ​യി​ട്ട്. അത് നി​ങ്ങ​ളെ ഇരു​ട്ട​ത്തു വെ​ച്ചു ശപി​ക്കും. ശരി! ഹേ, നി​കൃ​ഷ്ട​മ​നു​ഷ്യാ, കേൾ​ക്കു; ആ എല്ലാ അനു​ഗ്ര​ഹ​വാ​ക്കു​ക​ളും സ്വർ​ഗ​ത്തിൽ എത്തു​ന്ന​തി​നു​മു​മ്പേ പി​ന്നോ​ക്കം മാറും. ശാപം മാ​ത്രം ഈശ്വ​ര​ന്റെ അടു​ക്ക​ലേ​ക്ക് കയ​റി​ച്ചെ​ല്ലും.”

ആദ്യ​ത്തിൽ ശക്തി കു​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​തും അന്തഃ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ഏറ്റ​വും നി​ഗൂ​ഡ​ങ്ങ​ളായ അടി​ത്ത​ട്ടു​ക​ളിൽ​നി​ന്നു പൊ​ന്തി​യി​രു​ന്ന​തു​മായ ഈ ശബ്ദം ക്ര​മ​ത്തിൽ ഭയ​ങ്ക​ര​വും ഞെ​ട്ടി​ത്തെ​റി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​മാ​യി​ത്തീർ​ന്നു; അത​യാ​ളു​ടെ ചെ​കി​ടിൽ​ത്ത​ന്നെ കേൾ​ക്കാ​റാ​യി. അതു തന്നിൽ​നി​ന്നു വേർ​പെ​ടു​ക​യും തനി​ക്കു പുറമെ നി​ന്നു സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​താ​യി അയാൾ​ക്കു തോ​ന്നി. ഒടു​വി​ല​ത്തെ വാ​ക്കു​കൾ അത്ര​യും സ്പ​ഷ്ട​മാ​യി കേ​ട്ടു എന്ന് അയാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു ഒരു​ത​രം ഭയ​പ്പാ​ടോ​ടു​കൂ​ടി ചു​റ്റും നോ​ക്കി.

ഇവിടെ ആരെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ടോ?” എന്തെ​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത അമ്പ​ര​പ്പിൽ അയാൾ ഉറ​ക്കെ കല്‍പി​ച്ചു​ചോ​ദി​ച്ചു.

പി​ന്നീ​ട് ഒരു പൊ​ട്ട​ന്റെ മാ​തി​രി​യി​ലു​ള്ള ചി​രി​യോ​ടു​കൂ​ടി, അയാൾ തു​ടർ​ന്നു പറ​ഞ്ഞു; ഞാ​നെ​ന്തു വി​ഡ്ഡി​യാ​ണ്! ആരും ഉണ്ടാ​വാൻ വയ്യാ!”

ആരോ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; പക്ഷേ, അവിടെ ഉണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആൾ, മനു​ഷ്യ​ദൃ​ഷ്ടി​ക്കു കാണാൻ വയ്യാ​ത്ത​വ​രിൽ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.

അയാൾ ആ മെ​ഴു​തി​രി​ക്കാ​ലു​കൾ അടു​പ്പിൻ​തി​ണ്ണ​യിൽ വെ​ച്ചു; എന്നി​ട്ടു തന്റെ രസ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തും വ്യ​സ​ന​മ​യ​വു​മായ ലാ​ത്തൽ വീ​ണ്ടും തു​ട​ങ്ങി. ഇതു ചു​വ​ട്ടിൽ കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങു​ന്ന മനു​ഷ്യ​ന്റെ സ്വ​പ്ന​ത്തെ തക​രാ​റാ​ക്കി. അയാളെ ഞെ​ട്ടി​ത്തെ​റി​പ്പി​ച്ചു.

ഈ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടു​മു​ള്ള ദൃ​ഡഃ​മായ നട​ത്തം അയാളെ ആശ്വ​സി​പ്പി​ക്കു​ക​യും അപ്പോൾ​ത്ത​ന്നെ അയാളെ ലഹരി പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു; ചി​ല​പ്പോൾ, ചില വി​ശി​ഷ്ട​സ​ന്ദർ​ഭ​ങ്ങ​ളിൽ, സ്ഥലം മാ​റു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് കണ്ടെ​ത്തി​യേ​യ്ക്കാ​വു​ന്ന സക​ല​ത്തോ​ടും ഉപ​ദേ​ശം ചോ​ദി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ആളുകൾ അങ്ങോ​ട്ടു​മി​ങ്ങോ​ട്ടും നട​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നും. കു​റ​ച്ചു നി​മി​ഷ​ങ്ങൾ​കൂ​ടി കഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ താ​നെ​വി​ടെ​യാ​ണെ​ന്ന് അയാൾ​ക്കു നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ലാ​താ​യി.

വഴി​ക്കു​വ​ഴി​യെ ചെ​ന്നു​കൂ​ടിയ രണ്ടു നി​ശ്ച​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ മുൻ​പി​ലും ഒരേ​വി​ധ​മായ ഭയ​പ്പാ​ടോ​ടു​കൂ​ടി അയാൾ ചൂളി. അയാൾ​ക്ക് ഉപ​ദേ​ശം കൊ​ടു​ത്തു​പോ​ന്നി​രു​ന്ന രണ്ടു യു​ക്തി​യും ഒരേ​മാ​തി​രി ആപൽ​ക്ക​ര​മാ​യി തോ​ന്നി, എന്തൊ​രാ​പ​ത്ത്! അയാൾ​ക്കു പക​ര​മാ​യി ഷാ​ങ്മാ​ത്തി​യോ​വി​നെ പി​ടി​ച്ചു എന്ന​ത് എന്തൊ​രു ദശാ​പ​രി​പാ​കം; ആദ്യ​ത്തിൽ അയാ​ളു​ടെ നിലയെ ഉറ​പ്പി​ക്കാൻ​വേ​ണ്ടി ഈശ്വ​രൻ ഏർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​താ​യി തോ​ന്നിയ ആ വി​ദ്യ​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ അയാൾ അപ​ക​ട​ത്തി​ലാ​വുക!

അയാൾ ഭാ​വി​യെ​പ്പ​റ്റി ആലോ​ചി​ച്ചു​നോ​ക്കിയ ചില സമ​യ​മു​ണ്ട്. കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു—ജഗ​ദീ​ശ്വര! താൻ ചെ​ന്നു സമ്മ​തി​ക്കുക! പി​ടി​ക്കാൻ അവ​ന​വ​നെ കൊ​ണ്ടു​ക്കൊ​ടു​ക്കുക! തനി​ക്കു​പേ​ക്ഷി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​വ​യോ​ടെ​ല്ലാം, ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി തനി​ക്കു കൈ​ക്കൊ​ള്ളേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​വ​യോ​ടെ​ല്ലാം, അയാൾ അപാ​ര​മായ നി​രാ​ശ​ത​യോ​ടു​കൂ​ടി നേ​രി​ട്ടു. അത്ര​മേൽ നല്ല​തും പരി​ശു​ദ്ധ​വും ശോ​ഭ​ന​വു​മായ ജീ​വി​ത​ത്തോ​ട്, സക​ല​രു​ടേ​യും ബഹു​മ​തി​യോ​ട്, മാ​ന്യ​ത​യോ​ട്, സ്വാ​ത​ന്ത്ര​ത്തോ​ട്, അയാൾ​ക്കു യാത്ര പറ​യേ​ണ്ടി​വ​രും. താൻ ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും വയൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ ലാ​ത്തു​ക​യി​ല്ല; മെ​യ്മാ​സ​ത്തിൽ പക്ഷി​കൾ പാ​ട്ടു​പാ​ടു​ന്ന​ത് ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും താൻ കേൾ​ക്കു​ക​യി​ല്ല; ചെ​റു​കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ കൈയിൽ ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും താൻ പണം വെ​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യി​ല്ല; തന്റെ മേൽ പതി​യു​ന്ന നന്ദി​യു​ടേ​യും സ്നേ​ഹ​ത്തി​ന്റേ​യും നോ​ട്ട​ങ്ങൾ​ക്കു​ള്ള മാ​ധു​ര്യം താ​നി​നി അനു​ഭ​വി​ക്കു​ക​യി​ല്ല; താ​നു​ണ്ടാ​ക്കി​ച്ച ആ വീട്, ആ ചെറിയ മുറി, താൻ വെ​ടി​യേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു; ആ സമ​യ​ത്തു സക​ല​വും അയാൾ​ക്കു കൌ​തു​ക​ക​ര​മാ​യി​ത്തോ​ന്നി. ആ പു​സ്ത​ക​ങ്ങൾ ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും ഞാൻ വാ​യി​ക്കി​ല്ല; വെ​ള്ള​മ​രം കൊ​ണ്ടു​ള്ള ചെ​റു​മേ​ശ​മേൽ​വെ​ച്ചു ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും താൻ എഴു​തു​ക​യി​ല്ല; തന്റെ കി​ഴ​വി​യായ വാ​തിൽ​ക്കാ​വല്‍ക്കാ​രി, തനി​ക്കാ​കെ​യു​ള്ള ഭൃത്യ, രാ​വി​ലെ​നേ​രം തനി​ക്ക് ഇനി ഒരി​ക്ക​ലും കാ​പ്പി കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു തരി​ല്ല. ജഗ​ദീ​ശ്വര! അതി​ന്നു പകരം തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ടം, ഇരി​മ്പു​ക​ണ്ഠാ​ഭ​ര​ണം, ചു​ക​പ്പു മാർ​ക്കു​പ്പാ​യം, കാ​ലി​ന്റെ ഞെ​രി​യാ​ണി​യിൽ ചങ്ങല, ക്ഷീ​ണം, കു​ണ്ടറ, ചാ​ക്കു​കി​ട​ക്ക, താൻ അത്ര​മേൽ നല്ല​വ​ണ്ണം അറി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള ആ സങ്ക​ട​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ— തന്റെ ആ പ്രാ​യ​ത്തിൽ ആ നി​ല​ക്കെ​ല്ലാം ആയി​ത്തീർ​ന്ന​തി​നു​ശേ​ഷം! വീ​ണ്ടും ചെ​റു​പ്പ​മാ​യാൽ മതി​യാ​യി​രു​ന്നു! പക്ഷേ, തന്റെ വാർ​ദ്ധ​ക്യ​ദ​ശ​യിൽ, തോ​ന്നി​യ​വ​രെ​ല്ലാം നീ’ എന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന​തു കേൾ​ക്കുക; തട​വു​പു​ള്ളി​ക്കാ​വ​ലാൾ വന്നു ദേഹം പരി​ശോ​ധി​ക്കുക; തണ്ടു​വ​ല​ശി​ി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തു​ള്ള സർ​ജ്ജ​ന്റു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ വീ​ക്കു​കൾ കൊ​ള്ളുക; നഗ്ന​ങ്ങ​ളായ കാ​ല​ടി​ക​ളിൽ ഇരു​മ്പു​കെ​ട്ടു​ള്ള പാ​പ്പാ​സ്സി​ടുക; തട​വു​പു​ള്ളി​ക​ളു​ള്ളേ​ട​ങ്ങ​ളിൽ പതി​വാ​യി വരു​ന്ന ’ബീ​റ്റു’ പരി​ശോ​ധ​ന​ക്കാ​ര​ന്റെ ചു​റ്റി​ക​യ്ക്കു വൈ​കു​ന്നേ​ര​വും രാ​വി​ലെ​യും കാൽ നീ​ട്ടി​ക്കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രുക; “അതാ ആ കാ​ണു​ന്ന മനു​ഷ്യ​നാ​ണ് മുൻപ് എം. പട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മെ​യ​റാ​യി​രു​ന്ന പേ​രു​കേ​ട്ട ഴാങ് വാൽ​ഴാ​ങ്’ എന്നു പറ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന അപ​രി​ചി​ത​ന്മാ​രു​ടെ ഉൽ​ക്ക​ണ്ഠ​യ്ക്കു വഴ​ങ്ങി​ക്കൊ​ടു​ക്കുക; രാ​ത്രി വി​യർ​ത്തൊ​ലി​ച്ചു. ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ടു പര​വ​ശ​രാ​യി, തങ്ങ​ളു​ടെ പച്ച​ത്തൊ​പ്പി​കൾ കണ്ണി​ലേ​ക്കി​റ​ക്കി​വെ​ച്ച് ഈര​ണ്ടു​പേ​രാ​യി സർ​ജ്ജ​ന്റു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ന്റെ കൊ​ര​ടാ​വി​നു ചു​വ​ട്ടി​ലൂ​ടെ തണ്ടു​വ​ലി​ശി​ക്ഷ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്കു​ള്ള കോ​ണി​പ്പ​ടി കയറുക. അഹോ, എന്തു കഷ്ട​പ്പാ​ട്! അപ്പോൾ ഈശ്വ​ര​വി​ധി, ഒരു ബു​ദ്ധി​യു​ള്ള സത്ത്വ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, അത്ര​മേൽ പക​യു​ള്ള​താ​വാ​മോ? മനു​ഷ്യ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, അത്ര പൈ​ശാ​ചി​ക​മാ​യി​ത്തീ​രാ​മോ?

എന്ന​തൊ​ക്കെ​ത്ത​ന്നെ ചെ​യ്താ​ലും ശരി, തന്റെ മനോ​രാ​ജൃ​ത്തി​ന്നു മു​ഴു​വ​നും അടി​യിൽ​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ ഹൃ​ദ​യ​ഭേ​ദ​ക​മായ വൈ​ഷ​മ്യ​ത്തിൽ, എപ്പോ​ഴും അയാൾ പി​ന്നോ​ക്കം വീ​ണു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കു​ന്നു; “സ്വർ​ഗ​ത്തിൽ താ​മ​സി​ച്ച് ഒരു പി​ശാ​ചാ​വു​ക​യോ? നര​ക​ത്തി​ലേ​ക്കു മട​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്ന് ഒരു ദേ​വ​നാ​വു​ക​യോ?”

എന്താ​ണ് ചെ​യ്യേ​ണ്ട​ത്? ജഗ​ദീ​ശ്വ​രാ! എന്താ​ണ് ചെ​യ്യേ​ണ്ട​ത്?

അത്ര​മേൽ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി വി​ട്ടു​പോ​ന്ന ആ അതി​വേ​ദന പി​ന്നേ​യും അയാ​ളു​ടെ ഉള്ളിൽ ഉച്ഛൃം​ഖ​ല​മാ​യി. ഒരി​ക്കൽ​ക്കൂ​ടി അയാ​ളു​ടെ വി​ചാ​ര​ങ്ങൾ സമ്മി​ശ്ര​ങ്ങ​ളാ​വാൻ തു​ട​ങ്ങി; നി​രാ​ശ​ത​യു​ടെ വി​ശേ​ഷ​ത​യായ ആ ഒര​മ്പ​ര​പ്പി​നേ​യും അന്ധാ​ളി​ത്ത​ത്തേ​യും അവ വീ​ണ്ടും കൈ​ക്കൊ​ണ്ടു. പണ്ടെ​ന്നോ കേ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒരു പാ​ട്ടി​ന്റെ രണ്ടു ചര​ണ​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി റൊ​മാ​ങ് വിൽ എന്ന പേർ ഇള​വി​ല്ലാ​തെ അയാ​ളു​ടെ മന​സ്സിൽ ആവർ​ത്തി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. ഏപ്രിൽ മാ​സ​ത്തിൽ ’ലീ​ലാ​ക്’ ചെടി പറി​ക്കു​വാൻ വേ​ണ്ടി ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രായ കാ​മി​നീ​കാ​മു​ക​ന്മാർ പോ​കാ​റു​ള്ള​താ​യി പാ​രി​സ്സി​നു തൊട്ട ഒരു ചെ​റു​തോ​പ്പാ​ണ് റൊ​മാ​ങ് വിൽ എന്ന​യാൾ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

അയാൾ ഉള്ളി​ലും പു​റ​മേ​യും ഒരു​പോ​ലെ ചാ​ഞ്ചാ​ടി. തനി​ച്ചു “പിച്ച’ നട​ക്കു​വാൻ അനു​വാ​ദം കി​ട്ടിയ ഒരു ചെ​റു​കു​ട്ടി​യെ​പ്പോ​ലെ അയാൾ നട​ന്നു.

ഇട​യ്ക്കി​ട​യ്ക്ക്, ക്ഷീ​ണ​ത്തോ​ടു മല്ലി​ടു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി, തന്റെ മന​സ്സി​നെ വീ​ണ്ടും സ്വ​സ്ഥ​മാ​ക്കു​വാൻ അയാൾ ശ്ര​മി​ച്ചു​നോ​ക്കും; ഒടു​വി​ല​ത്തെ പ്രാ​വ​ശ്യം. രണ്ടി​ലൊ​ന്നു തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​വാ​നാ​യി, ക്ഷീ​ണം​കൊ​ണ്ട് താൻ ഒരു​വി​ധം നെ​ഞ്ഞ​ട​ച്ചു​വീ​ണു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ആ ഒരു സം​ശ​യ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി അയാൾ സ്വയം ചോ​ദി​പ്പാൻ ശ്ര​മി​ച്ചു; കു​റ്റ​ക്കാ​ര​നെ​ന്നു താൻ സമ്മ​തി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണോ? താൻ ഒന്നും മി​ണ്ടാ​തി​രി​ക്ക​യാ​ണോ വേ​ണ്ട​ത്? അയാൾ​ക്കു യാ​തൊ​ന്നും വ്യ​ക്ത​മാ​യി കാണാൻ കഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. അയാ​ളു​ടെ മനോ​രാ​ജ്യ​ത്താൽ കു​റി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട എല്ലാ യു​ക്തി​വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും മങ്ങിയ മാർ​ഗ​ങ്ങൾ വി​റ​യ്ക്കു​ക​യും ഓരോ​ന്നാ​യി പു​ക​യ്ക്കു​ള്ളിൽ മറ​യു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഏതു​ത​ന്നെ ചെ​യ്വാൻ തീർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി​യാ​ലും ശരി, തന്റെ ഉള്ളി​ലു​ള്ള എന്തോ ഒന്ന് നശി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും, അത​വ​ശ്യം കൂ​ടി​യേ​ക​ഴി​യൂ എന്നും, ആ വാ​സ്ത​വം അറി​യാ​തെ കഴി​ക്കാൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലെ​ന്നും മാ​ത്രം അയാൾ​ക്കു​റ​പ്പു തോ​ന്നി; ഇട​ത്തു​വ​ശ​ത്തൂ​ടെ​യെ​ന്ന​പോ​ലെ വല​ത്തു​ഭാ​ഗ​ത്തു​ടെ​യും ഒരു ശ്മ​ശാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കാ​ണ് താൻ പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന്, ഒരു മര​ണ​വേ​ദ​ന​യി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ്—തന്റെ ഭാ​ഗ്യ​ത്തി​ന്റെ മര​ണ​വേ​ദ​ന​യോ അല്ലെ​ങ്കിൽ തന്റെ മനോ​ഗു​ണ​ത്തി​ന്റെ മര​ണ​വേ​ദ​ന​യോ രണ്ടിൽ ഒന്നി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ്—താൻ നട​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു മാ​ത്രം അയാൾ​ക്ക് ഉറ​പ്പ് തോ​ന്നി.

കഷ്ടം! വീ​ണ്ടും തന്റെ മന​ശ്ചാ​ഞ്ച​ല്യം മു​ഴു​വൻ അയാളെ കട​ന്നു ബാ​ധി​ച്ചു. പ്രാ​രം​ഭ​ത്തിൽ നി​ന്നി​രു​ന്നേ​ട​ത്തു​നി​ന്ന് ഒര​ടി​യും അയാൾ മുൻ​പോ​ട്ടു വെ​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല.

ഈ ഭാ​ഗ്യം​കെ​ട്ട ആത്മാ​വ് ഇങ്ങ​നെ തന്റെ കഠി​ന​ദുഃ​ഖ​ത്തിൽ കി​ട​ന്നു പി​ട​ഞ്ഞു. ഈ നിർ​ഭാ​ഗ്യ​നായ മനു​ഷ്യ​ന്റെ കാ​ല​ത്തി​നു പതി​നെ​ട്ടു നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​മുൻ​പ്, എല്ലാ പരി​ശു​ദ്ധി​ക​ളും മനു​ഷ്യ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ എല്ലാ കഷ്ട​പ്പാ​ടു​ക​ളും ഏകോ​പി​ച്ചി​രു​ന്ന ആ അത്ഭു​ത​ക​ര​മായ ചൈ​ത​ന്യ​സ്വ​രൂ​പ​വും, അപാ​ര​ത​യു​ടെ കൊ​ടു​ങ്കാ​റ്റ​ത്ത് “ഒലീവ്” മര​ക്കൊ​മ്പു​കൾ നി​ന്നു വി​റ​ക്കെ, ഇരു​ട്ട് ഇറ്റി​റ്റു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള​തും എങ്ങെ​ങ്ങും നക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളാൽ മി​ന്നി​വെ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട അഗാ​ധ​ത​കൾ​ക്കു​ള്ളിൽ നിഴൽ പാ​ടു​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ട് വഴി​ഞ്ഞൊ​ഴു​കു​ന്ന​തു​മായ ആ ഭയ​ങ്ക​ര​പാ​ന​പാ​ത്ര​ത്തെ തന്റെ കൈ​കൊ​ണ്ട് വള​രെ​ക്കാ​ലം തട്ടി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.